Project : Rijksweg A13/A16 Betreft : Kruising rijksweg A13/A16 met de N471 voorlopig ontwerp Aan : Rijkswaterstaat Opgesteld : Ir. W.A. Gellweiler namens bewonersgroep Rodenrijs West Datum : 17 maart 2014 Versie : 1.0 DEFINITIEF 1. Inleiding In notitie Kruising rijksweg A13/A16 met de N471 alternatieve variant d.d. 14 februari 2014 [1] is door bewonersgroep Rodenrijs West (BWR) een alternatief voorgesteld voor de kruising van rijksweg A13/A16 met de N471. Aanleiding voor het ontwikkelen van deze variant is dat de kruising van de rijksweg A13/A16 met de N471 in de voorkeursvariant van Rijkswaterstaat (RWS) niet optimaal is ingepast, waardoor zeer waarschijnlijk ook niet aan het criterium 'saldo 0' (niet horen, zien en ruiken) kan worden voldaan. Rijksweg A13/A16 wordt in het ontwerp van Rijkswaterstaat over een lengte van ruim 500 meter door middel van een 7 meter hoge grondwal vanaf de kruising van de Rijksweg A13/A16 met de HSL en Randstadrail in westelijk richting doorgezet. De kruising met de N471 is hooggelegen waarbij de N471 op maaiveldniveau blijft. Zie figuur 1. Om hierbij te voldoen aan saldo 0, dienen aanvullende maatregelen te worden getroffen. Met de aanwezigheid van een luchthaven in de nabije omgeving is de vraag of dit mogelijk is (in verband met restricties aan hoogte van bebouwing). Tevens worden in het gehele tracé secundaire wegen aangepast aan de primaire weg (i.c. rijksweg A13/A16), wat gangbaar is. De uitzondering hierop is de kruising van rijksweg A13/A16 met de N471. Rodenrijs West A13/A16 N N471 Paars = maaiveld (MV) Geel = ca. 7 meter boven MV Figuur 1: voorkeursvariant van RWS kruising van rijksweg A13/A16 met de N471 Kruising A13/A16 met N471 voorlopig ontwerp 1 van 15
In hoofdstuk 4 van [1] is aangegeven dat er een uitwerking van het alternatief van bewonersgroep Rodenrijs West op VO-niveau (Voorlopig Ontwerp) gemaakt wordt. Tevens wordt kosten en uitvoeringsduur meegenomen. In [1] zijn ook een aantal aanbevelingen aan Rijkswaterstaat gedaan: - Aan Rijkswaterstaat wordt geadviseerd om de (on)mogelijkheden betreffende geluidsschermen in de voorkeursvariant aan te geven; - Uitdrukkelijk wordt bij dezen gevraagd aan Rijkswaterstaat om het alternatief van bewonersgroep Rodenrijs West te bekijken en in de vaststelling van het Ontwerp Tracébesluit (OTB) / de uitwerking van de vervolgfasen mee te nemen als alternatief cq als gekozen oplossing voor de kruising van rijksweg A13/A16 met de N471 1. In deze notitie wordt een alternatieve variant uitgewerkt op VO-niveau (Voorlopig Ontwerp) voor de kruising van de A13/A16 met de N471. Deze alternatieve variant wordt beschreven en tevens op een tal van aspecten beargumenteerd en vergeleken met de voorkeursvariant. Doel van deze notitie is om een uitgewerkt alternatief voorstel voor de kruising van de rijksweg A13/A16 met de N471 te krijgen, die beter is ingepast in de omgeving en voldoet aan het criterium saldo 0. Tevens is deze notitie bedoeld om inzicht te krijgen in de mogelijkheden en kansen die deze kruising kan hebben binnen het project A13/A16, zowel voor de bewoners van Rodenrijs West als voor RWS. Leeswijzer De opbouw van deze notitie is als volgt: In hoofdstuk 2 wordt een beschrijving van het alternatief van bewonersgroep Rodenrijs West gegeven. Hoofdstuk 3 geeft het voorlopig ontwerp van de tunnel in de N471 onder de rijksweg A13/A16 weer. In hoofdstuk 4 worden argumenten aangedragen waarom juist het alternatief van bewonersgroep Rodenrijs West beter is dan de voorkeursvariant van RWS. De conclusies en aanbevelingen zijn beschreven in hoofdstuk 5. In de bijlagen zijn tekeningen van de inpassing van het alternatief van bewonersgroep Rodenrijs West en het voorlopig ontwerp van de tunnel in de N471 en een overzicht van de kostenraming weergegeven. 1 In de nieuwsbrief A13/A16 van Rijkswaterstaat d.d. 5 maart 2014 is het volgende gemeld: Op 28 februari 2014 stelden Rijkswaterstaat en regionale bestuurders de definitieve Agendakaart vast. 2 voorstellen tijdens de eerste ronde gebiedstafels krijgen geen vervolg: de verlaagde ligging van de A13/A16 tussen Bergweg-Zuid en het recreaduct en het voorstel voor de verlaging van de N471, de Randstadrail en de Hogesnelheidslijn (HSL). Het verlagen van de ligging van het tracé tussen Bergweg-Zuid en het recreaduct kost circa 100 miljoen extra en past niet in het beschikbare budget. Het verlagen van de N471, de Randstadrail en de HSL is ook te duur. Daarnaast is het technisch erg complex en risicovol en neemt het veel ruimte in beslag. Kruising A13/A16 met N471 voorlopig ontwerp 2 van 15
2. Beschrijving alternatief bewonersgroep Rodenrijs West In figuur 2 is het alternatief van de kruising van de rijksweg A13/A16 met de N471 weergegeven. Zie ook bijlage A. Figuur 2: alternatief van bewonersgroep Rodenrijs West kruising van rijksweg A13/A16 met de N471 Ten opzichte van [1] is er een wijziging in het alternatief doorgevoerd. Dit betreft de op- en afritten van de rijksweg. Deze zijn, in verband met de belangrijke toegangsweg naar Rodenrijs (Landscheiding Oost), nu ten westen van de kruising A13/A16 N471 gesitueerd. N471 van zuid naar noord Vanaf de GK Hogendorpweg gaat de weg na de rotonde met de Landscheiding en de fietsvoetgangerstunnel ten noorden van deze rotonde naar omlaag (helling 5%) en via een tunnel (lengte 254 meter 2 ) onder de rijksweg A13/A16 door weer omhoog (helling 5%). Aan de noordkant sluit de weg aan op een nieuwe te maken rotonde tussen de nieuwe tunnel en de tunnel onder de Rodenrijseweg; aan de zuidkant op de bestaande rotonde met de Landscheiding (is een kostenbesparing). De op- en afritten liggen op maaiveldniveau buiten de tunnel, zoveel mogelijk gebundeld met de bestaande en toekomstige infrastructuur, en sluiten aan op de rotondes aan weerszijden van de tunnel. De noordelijke rotonde met de op- en afritten zijn zuidelijk van de grens met natuur- en recreatiegebied de Vlinderstrik gelegen. De 2 In [1] is uitgegaan van een tunnel van circa 240 meter, gebaseerd op een rijksweg van 2x2 rijstroken. Omdat er een toekomstige uitbreiding van de rijksweg A13/A16 mogelijk is naar 2x3 rijstroken, is de tunnel hiervoor geschikt gemaakt. Dit resulteert in een langere tunnel. Kruising A13/A16 met N471 voorlopig ontwerp 3 van 15
tunnel kruist de toekomstige buisleidingenstrook, welke aan het eind van de noordelijke tunnelhelft onder de tunnel is gesitueerd, bovenlangs. Rijksweg A13/A16 van oost naar west De rijksweg, opgebouwd uit 2x2 rijstroken (met een mogelijkheid van uitbreiding naar 2 x 3 rijstroken), volgt het huidige alignement. Dit betekent dat na de bovenlangse kruising met de HSL, Randstadrail en Landscheiding Oost de rijksweg gelijk naar omlaag gaat. Op- en afritten De afrit van de zuidbaan van de rijksweg A13/A16 begint ten oosten van de Oude Bovendijk en sluit via de groenstrook tussen de huidige N209 en Landscheiding West (maximale bochtstraal 70 meter) aan op de Bovendijk. De afrit ligt op huidig maaiveldniveau. De oprit van de zuidbaan van de rijksweg A13/A16 begint op de Bovendijk en loopt door over het gesloten gedeelte van de tunnel in de N471 (maximale bochtstraal 70 meter). De oprit ligt op huidig maaiveldniveau. De oprit van de noordbaan van de rijksweg A13/A16 begint op de rotonde in de N471 gaat via de groenstrook tussen de huidige N209 en de Vlinderstrik West (maximale bochtstraal 70 meter) richting de rijksweg. De oprit ligt op huidig maaiveldniveau. De afrit van de noordbaan van de rijksweg A13/A16 begint ten oosten van de tunnel in de N471, loopt door over het gesloten gedeelte van de tunnel en buigt hierna af richting de nieuw aan te leggen rotonde in de N471 aan de noordkant (maximale bochtstraal 70 meter). De afrit ligt op huidig maaiveldniveau. Aansluiting noordzijde Figuur 3: ontsluiting noordzijde De aansluiting van de op- en afrit van de noordbaan van de rijksweg A13/A16 is op een nieuw aan te leggen rotonde in de N471, juist ten zuiden van natuur- en recreatiegebied de Vlinderstrik. Via deze rotonde is het achterliggende gebied te bereiken: richting Rotterdam en Kruising A13/A16 met N471 voorlopig ontwerp 4 van 15
Rodenrijs door de nieuwe tunnel in de N471; naar Delft en Pijnacker via de huidige infrastructuur. Zie figuur 3. Aansluiting zuidzijde De aansluiting van de op- en afrit van de zuidbaan van de rijksweg A13/A16 is op de Bovendijk. Via deze weg en de rotonde in de G.K. Hogendorpweg / Landscheiding is het achterliggende gebied te bereiken: richting Pijnacker en Delft door de nieuwe tunnel in de N471; naar Rodenrijs en Rotterdam via de huidige infrastructuur. Zie figuur 4. Om de aansluiting van de op- en afrit van de rijksweg op de bestaande onderliggende infrastructuur te realiseren is het noodzakelijk om de Landscheiding West lokaal te verplaatsen richting het zuiden. Tevens dient er een nieuwe aansluiting van de Landscheiding West op de Bovendijk gerealiseerd te worden. Figuur 4: ontsluiting zuidzijde Rotondes versus verkeerslichten Er is vanuit RWS de vraag gerezen, naar aanleiding van [1], of een rotonde voor voldoende capaciteit heeft om voldoende doorstroming van het verkeer te garanderen of dat verkeerslichten beter zijn. Uit diverse intensiteitberekeningen van diverse projecten blijkt telkens weer dat een dubbelbaans rotonde velen malen beter is voor de capaciteit en doorstroming van het verkeer dan verkeerslichten. Voor een enkelbaans rotonde is het fifty-fifty, afhankelijk van het verkeersaanbod en aantal aansluitingen op de rotonde. In het geval van de alternatieve variant heeft de N471 aan de zuidkant van de toekomstige rijksweg al een dubbelbaans rotonde; aan de noordkant is een enkelbaans rotonde voorzien. Tevens zorgen de lange afritten van de Kruising A13/A16 met N471 voorlopig ontwerp 5 van 15
rijksweg, zowel aan de noordkant als zuidkant van de rijksweg A13/A16 dat er geen filevorming op de rijksweg zal ontstaan. Opgemerkt: zelfs in de film over rijksweg A13/A16 is voor de aansluiting van de rijksweg op het onderliggende wegennet uitgegaan van rotondes. Zie hiervoor: http://www.youtube.com/watch?v=-t9lfat48aq&feature=youtu.be Verlegging Landscheiding West De verlegging van een deel van de Landscheiding West (het laatste gedeelte richting de Bovendijk) is noodzakelijk in verband met de aansluiting van de op- en afrit van de rijksweg A13/A16. De weg wordt richting het zuiden verlegd en tevens verlengd om een nieuwe aansluiting op de Bovendijk te realiseren. Zie figuur 4. De beschikbare ruimte voor de verlegging en verlenging van de weg is ruim voldoende. Gelijkvloerse kruisingen op- en afritten met fietspad Figuur 5: gelijkvloerse kruisingen op- en afritten met fietspad Kruising A13/A16 met N471 voorlopig ontwerp 6 van 15
De op- en afritten kruisen de fietspaden in principe gelijkvloers. Zie figuur 5. Voor lokale fietspaden zal dit geen probleem zijn; voor regionale fietspaden in mindere mate. Indien een ongelijkvloerse kruising is gewenst zou naar de opties gekeken moeten worden (dit is niet nader uitgewerkt). Aan de noordkant kan worden gedacht aan een fietsviaduct over de op- en afrit van de noordbaan van de rijksweg, welke tevens een goed uitzicht geeft op natuur- en recreatiegebied de Vlinderstrik. Aan de zuidkant kan eveneens worden gekozen voor een fietsviaduct over de op- en afrit van de zuidbaan van de rijksweg of een tunnelbak iets ten noorden van de huidige fietsoversteek naar de Landscheiding West. Fietstunnel ten westen van rotonde De fietstunnel ten westen van de rotonde N209 N471 blijft ook in de nieuwe toekomstige situatie van rijksweg A13/A16 operationeel. Omdat de rijksweg A13/A16 op het huidige maaiveld blijft, kan de fietstunnel de nieuwe belastingen uit de rijksweg zonder problemen opnemen. Tevens wordt de rijksweg A13/A16 ingepast op de gesloten delen van de fietstunnel. Zie figuur 5. Eventueel kan het open gedeelte tussen de gesloten tunneldelen ook worden voorzien van een dak voor een betere inpassing van de rijksweg. Naar alle waarschijnlijkheid is de fietstunnel hier op voorbereid. Buisleidingenstrook De buisleidingenstrook is meegenomen in het ontwerp van de kruising van de rijksweg A13/A16 met de N471. De exacte vorm van de buisleidingenstrook is mij niet bekend. De ruimtereservering voor deze buisleidingenstrook is een strook van circa 70 meter breedte. In het ontwerp is voorzien dat elke breedte van buisleidingenstrook op elke lokatie binnen de ruimtereservering mogelijk is. In het ontwerp, zie figuur 6, is uitgegaan dat de volledige breedte van 70 meter wordt aangewend voor de buisleidingenstrook. De buisleidingenstrook is gesitueerd onder de noordelijke toerit van de tunnel in de N471. Natuur- en recreatiegebied de Vlinderstrik De grens met natuur- en recreatiegebied de Vlinderstrik mag niet worden overschreden. Tussen de huidige N209 en deze grens is een zone gedefinieerd, waarin de nieuwe rijksweg A13/A16 met aansluitingen op de secundaire wegen mag worden gerealiseerd. Het huidige ontwerp van de kruising van de rijksweg A13/A16, de tunnel in de N471, de op- en afritten naar en van de rijksweg alsmede de aansluiting van de rijksweg op de onderliggende infrastructuur ligt in de gedefinieerde zone en blijft ten zuiden van de grens van de Vlinderstrik. Mogelijkheid toepassing geluidsschermen De ligging van de rijksweg op huidig maaiveldniveau maakt het niet onmogelijk om geluidsschermen toe te kunnen passen als geluidsreductie. Er zijn vanuit het vliegveld Rotterdam The Hague Airport geen restricties voor wat betreft de hoogte hiervan. Geluidsschermen tot 5 meter hoogte zijn zonder meer toepasbaar over een groot gedeelte tot aan het viaduct over de Randstadrail en HSL. Kruising A13/A16 met N471 voorlopig ontwerp 7 van 15
3. Voorlopig ontwerp tunnel in de N471 onder de rijksweg De tunnel in de N471 is een nagenoeg rechte tunnel met een lengte van 254 meter. De tunnel bestaat uit een noordelijke open bak van 110 meter lengte, een gesloten middengedeelte van 34 meter lengte en een zuidelijke open bak van 110 meter lengte. De inwendige breedte van de tunnel bedraagt 12,5 meter; de inwendige hoogte in het gesloten gedeelte 4,8 meter. Zie figuur 6. Over het gesloten gedeelte van de tunnel loopt rijksweg A13/A16. De geometrie van de tunnelvloer en -wanden is gebaseerd op een bestaande tunnel in de N470 ter hoogte van Pijnacker. Op deze manier past de tunnel in de N471 onder de rijksweg A13/A16 in het geheel van tunnels in de N470 en N471. Figuur 6: voorlopig ontwerp tunnel in de N471 In het ontwerp van de tunnel is rekening gehouden met maximaal 4 rijstroken per rijrichting (elk 3,5 meter breed). In het ontwerp is nu voorzien in een rijksweg A13/A16 van 2 x 2 rijstroken, een invoegstrook op de zuidbaan, een uitvoegstrook op de noordbaan en in beide richtingen een vluchtstrook. Uitbreiding van de rijksweg naar 2 x 3 rijstroken is mogelijk door de vluchtstroken ter plaatse van de tunnel te laten vervallen. De tunnel start aan de noordkant op maaiveldniveau (NAP -1,5 meter) en gaat vervolgens via een hellingspercentage van 5% naar het diepste punt, gelegen in het gesloten gedeelte, van NAP 6,75 meter. Na het diepste punt van de tunnel gepasseerd te zijn, gaat de weg via een hellingspercentage van 5% terug naar het maaiveldniveau (NAP 1,5 meter). Onder het gesloten gedeelte is een waterkelder gesitueerd. De toegang tot de kelder is aan de noordoostkant van de tunnel voorzien. Onder de noordelijke toerit wordt de buisleidingenstrook aangebracht. Hoe exact de vorm van deze buisleidingenstrook eruit ziet, is niet bekend. Gemakshalve is uitgegaan van een buisleidingenstrook over de volledige ruimtereservering. De tunnel wordt gebouwd in bouwkuipen, opgebouwd uit damwanden, welke het minste ruimtebeslag vraagt. Vanwege de lage grondwaterstand van NAP 5,8 meter is het voor het grootste gedeelte van de tunnel mogelijk om deze in den droge te bouwen door toepassing van (bron)bemaling. Voor de dieper gelegen gedeelten, de waterkelder en de buisleidingenstrook, is uitgegaan van onderwaterbeton. Op deze manier is het mogelijk daar ook in den droge te bouwen. Kruising A13/A16 met N471 voorlopig ontwerp 8 van 15
Door toepassing van faseringsdamwanden is het mogelijk gefaseerd de tunnel te bouwen. Hierdoor kan het verkeer op de N209 en de N471 tijdens de bouwwerkzaamheden gewoon doorgaan. Het verkeer zal (vrijwel) geen hinder ondervinden van de bouw van de tunnel. De tunnel bestaat in totaal uit 12 moten, variërend in lengte tussen de 17 meter en 25 meter. Tussen de moten wordt een dilatatieprofiel aangebracht voor de waterdichtheid en de opname van de verplaatsingen als gevolg van interne krachten. De gehele tunnel is gefundeerd op prefab betonnen palen. De vloer van de tunnel, liggend in een dakprofiel met een afschot van 2%, varieert in dikte van minimaal 400 mm voor de hoger gelegen moten tot maximaal 800 mm voor de dieper gelegen moten. De wanden van de tunnel hebben een dikte van 350 mm (hoger gelegen moten) tot 650 mm dikte (dieper gelegen moten). Het dak van het gesloten gedeelte van de tunnel bedraagt minimaal 800 mm. De rijksweg op het tunneldak bestaat uit een dakprofiel met een afschot van 1:100. Voor een gelijkmatige overgang van aardebaan naar tunnel zijn voor rijksweg A13/A16 en de N471 overgangsplaten (stootplaten) toegepast. Voor de afwatering worden kolken en afvoerleidingen in de vloer van de tunnel opgenomen. De afwatering verloopt via de weerszijden van de tunnel richting de waterkelder op het diepste punt van de tunnel. De kolen met afvoerleidingen zijn in deze fase nog niet verder uitgewerkt. Deze worden bepaald in het definitief ontwerp (DO-fase). In de tunnel dient verlichting te komen. De verlichting is in deze fase nog niet verder uitgewerkt. Deze worden bepaald in het definitief ontwerp (DO-fase). Voor het totale overzicht van het voorlopig ontwerp van de tunnel wordt verwezen naar de tekening in bijlage B. De kolken voor afwatering en de verlichting zijn op deze tekening niet aangegeven. 4. Beargumentering alternatief BRW Op een aantal aspecten wordt het alternatief van bewonersgroep Rodenrijs West beargumenteerd. Deze aspecten dragen in grote mate bij aan de haalbaarheid, betere inpassing en het mogelijk maken om te voldoen aan saldo 0 van het alternatief van bewonersgroep Rodenrijs West in vergelijking met de voorkeursvariant van RWS. Opgemerkt wordt dat het aantal aspecten niet uitputtelijk is. Inpassing De inpassing van de alternatieve variant is beter dan die van de voorkeursvariant en wel om de volgende redenen: - In de N471 (en de N470) zijn reeds tunnels en onderdoorgangen aanwezig. Een extra tunnel in de N471 onder de rijksweg A13/A16 kan zonder inpassingsproblemen worden toegevoegd. Dit is een unieke mogelijkheid en kans om een tunnel toe te voegen aan de 'familie' van tunnels in de N470 en N471; Kruising A13/A16 met N471 voorlopig ontwerp 9 van 15
- De op- en afritten naar de rijksweg zijn in de alternatieve variant laaggelegen op huidig maaiveldniveau in plaats van hooggelegen (positief bijdragend aan zicht en geluid) en gebundeld met de huidige infrastructuur; - In de alternatieve variant past een secundaire weg zich aan een primaire weg aan, zoals gebruikelijk is. Geluid De geluidsoverlast / geluidstoename van de alternatieve variant is minder dan die van de voorkeursvariant en wel om de volgende redenen: - Hoogteligging wegennet A13/A16 (op huidig N209 niveau) geeft geen bijdrage in de geluidstoename. De geluidstoename wordt alleen veroorzaakt door toename van het verkeer; - De mogelijkheid van toepassing van geluidsschermen / grondwallen, om reductie van het geluid te realiseren, blijft zonder restricties mogelijk (luchthaven Rotterdam The Hague Airport ondervindt geen hinder van de 'laaggelegen' geluidsschermen langs de rijksweg); - Indien blijkt dat zeer stil asfalt niet voldoende blijkt te werken kunnen in de alternatieve variant in het kader van saldo 0 geluidwerende maatregelen worden toegepast. In de voorkeursvariant lijkt geen back-up scenario (plan B) voor handen. Hier kunnen namelijk niet zonder restricties geluidsschermen worden toegepast in verband met de eisen van de luchthaven Rotterdam The Hague Airport. Zicht / horizonvervuiling De horizonvervuiling van de alternatieve variant is minder dan die van de voorkeursvariant en wel om de volgende redenen: - Door de op maaiveld gelegen rijksweg A13/A16 blijft de horizonvervuiling gelijk aan de bestaande situatie; - Natuur- en recreatiegebied de Vlinderstrik wordt niet aan het oog onttrokken door een hooggelegen barrière. Indien in het kader van geluid een geluidsscherm / grondwal moet worden toegepast is de alternatieve variant beter dan de voorkeursvariant. Sterker nog: bij de voorkeursvariant van RWS kunnen niet zonder restricties geluidsschermen worden geplaatst; - Indien de geluidseffecten van de rijksweg gelijk blijven, voldoet de alternatieve variant in het kader van saldo 0 al aan het criterium zicht. Kabels & leidingen en fietstunnel ten westen van rotonde N209 N471 In het voorstel van RWS wordt de rijksweg verhoogd op een grondwal aangebracht, daar waar de N471 moet worden gekruist. Dit heeft zeer grote gevolgen voor de huidige ondergrondse infrastructuur, te weten de fietstunnel ten westen van de rotonde N209 - N471 en de kabels & leidingen. Niet alleen het gewicht van de grond, maar ook de zettingen van de grondwal spelen hierbij een rol. Voor de fietstunnel betekent een verhoging van het maaiveld dat er geen / minder belasting op het maaiveld mag worden toegelaten. Gevolg is dat de fietstunnel moet worden aangepast of zelfs worden afgesloten / gesloopt, wil je een verhoogde rijksweg op een grondwal met de maximale verkeersbelasting toelaten. Voor de kabels & leidingen (die doorgaans 1 tot 3 meter onder het maaiveld liggen) betekent dit dat door de toename van de Kruising A13/A16 met N471 voorlopig ontwerp 10 van 15
belastingen en de zettingen, die de grondwal met zich meebrengen, deze een groot risico op breuk hebben, mochten de kabels & leidingen niet worden verlegd. Kabels- en leidingeneigenaren gaan niet zomaar akkoord met een extra belasting en zetting op hun leidingen (zij zullen zetting = 0 mm en / of een overkluizing over de kabels & leidingen eisen). Bovenstaande pleit voor het alternatief van BRW, waarbij 'respect' is voor de huidige ondergrondse infrastructuur. Behoudens het mogelijk verleggen van enkele kabels en leidingen naar opzij, blijft alles bij hetzelfde en kunnen alle verkeersbewegingen onverstoord doorgaan. Zettingen en afschuiving De hoge ligging van de rijksweg A13/A16 door toepassing van een hoge grondwal (de meest waarschijnlijke oplossing in de voorkeursvariant van RWS) kan grote (nadelige) invloed hebben op de ondergrondse buisleidingenstrook. Hierbij valt te denken aan zettingen en horizontale verplaatsingen van de buisleidingenstrook als gevolg van de ophoging. Maatregelen hiertegen zullen extra kosten met zich meebrengen. Vraag is of RWS dit ook in beeld heeft. In het alternatief van BRW spelen zettingen en afschuiving geen rol in verband met een rijksweg op huidig maaiveldniveau. Life Cycle Analyses (LCA) Indien op hoofdlijnen een LCA wordt gemaakt van de voor de voorkeursvariant van RWS en het alternatief van BRW kan worden gesteld dat het onderhoud van de kruising in de voorkeursvariant velen malen groter is dan in het alternatief van BRW in verband met de zettingen, waardoor ophoging van de weg en bijbehorende aansluitingen periodiek dient te gebeuren. Qua duurzaamheid is het alternatief van BRW de beste oplossing. Complexiteit en risico In de nieuwsbrief van RWS d.d. 5 maart 2014 wordt gesteld dat het alternatief van BRW complex is en teveel risico s met zich meedraagt. In de nieuwsbrief wordt het alternatief van BRW (verlaging van de N471) in één adem genoemd met verlaging van de Randstadrail en de HSL. Overigens ten onrechte, daar het alternatief van BRW slechts een verlaging van de N471 in een tunnel voorstelt. Zeer waarschijnlijk wordt in de nieuwsbrief van RWS de complexiteit en de risico s bedoeld van de 3 verlagingen bij elkaar (en dan met name de verlaging van de Randstadrail en HSL). Van een tunnel in de N471 en N470 onder een weg door zijn er talrijke uitgevoerd zonder noemenswaardige risico s. Ruimtebeslag In de nieuwsbrief van RWS d.d. 5 maart 2014 wordt gesteld dat het ruimtebeslag van het alternatief van BRW groot is. Dit is vreemd, daar een rijksweg op een verhoogde grondwal met (flauwe) taluds aanzienlijk meer ruimte zal innemen dan een rijksweg op huidig maaiveldniveau. Het ruimtebeslag van de tunnel in de N471 is evenmin groot. Kruising A13/A16 met N471 voorlopig ontwerp 11 van 15
Uitvoeringsduur De uitvoeringsduur van de voorkeursvariant van RWS zal langer zijn dan het alternatief van BRW. Dit heeft te maken met de duur van voorbelasting (eventueel door toepassing van overhoogte) om zettingen te initiëren en de daarbij behorende faseringen van de N209. Eventueel kan verticale drainage worden toegepast om het proces te versnellen, waardoor de uitvoeringsduur kan worden verkort. Het alternatief van BRW kan snel worden gerealiseerd door het niet hoeven toe te passen van voorbelasting (rijksweg A13/A16 blijft op maaiveldniveau) en de tunnel gefaseerd uit te voeren, waardoor het verkeer minimale hinder ondervindt van de bouwwerkzaamheden in tegenstelling tot in de voorkeursvariant van RWS. Integraliteit Is hier in de voorkeursvariant van RWS wel voldoende naar gekeken? In het alternatief van BRW duidelijk wel. Zie hiervoor de beschrijving van het alternatief in hoofdstuk 2 van deze notitie. Tevens is de buisleidingenstrook in de kruising van de rijksweg A13/A16 met de N471 meegenomen in het alternatief van BRW door de buisleidingenstrook te integreren met de tunnel in de N471. Zie hoofdstuk 3. Kosten Als men praat over kosten, is altijd te vraag wat onder kosten wordt verstaan. Zijn het bouwkosten of investeringskosten, kosten op lange termijn of korte termijn, welke kosten worden meegenomen (sec alleen de tunnel of verhoogde grondwal of ook het verleggen van kabels en leidingen en / of aanpassing overige infrastructuur op de nieuwe kruising van rijksweg A13/A16 met de N471) Bouwkosten De bouwkosten voor de kruising van de rijksweg A13/A16 zal in de voorkeursvariant van RWS minder zijn dan het alternatief, een tunnel in de N471 onder de rijksweg. Zie ook tabel 1. Echter, de toekomstige aanwezigheid van de buisleidingenstrook is gunstig voor het kostenplaatje van de tunnel, indien in de bouw van de tunnel de toekomstige buisleidingenstrook ter plaatse van de N471 wordt meegenomen / voorbereid. Tevens zorgt een voorbereiding op het aantal rijstroken op de snelweg van 2x3 in plaats van 2x2 voor een gunstig effect op de bouwkosten van het alternatief, zie tabel 1. Kruising A13/A16 met N471 voorlopig ontwerp 12 van 15
Tabel 1: bouwkosten (prijspeil 2014) voorkeursvariant en tunnel (overgenomen uit [1] 3 ) Voorkeursvariant RWS Alternatief BRW 2 x 2 rijstroken 10.125.000,- 12.819.375,- 2 x 3 rijstroken 13.350.000,- 13.786.875,- N.B: bovenstaande kosten betreffen bouwkosten. De kosten exclusief BTW, verleggen kabels en leidingen, engineering, aanvragen vergunningen, planschade, verhaal gronden, geluidwerende maatregelen, op- en afritten, afwerking, buisleidingenstrook, eventuele maatregelen voor buisleidingenstrook, etc, etc Geconcludeerd wordt dat de bouwkosten van het alternatief ten opzichte van de voorkeursvariant van RWS vergelijkbaar is. Zeker indien hierbij wordt uitgegaan van een rijksweg met 2x3 rijstroken. Indien de buisleidingenstrook wordt meegenomen in het ontwerp is het alternatief goedkoper. Kosten op de lange termijn De kosten op de lange termijn, hierbij wordt gedacht aan onder andere beheer- en onderhoudskosten, zullen voor het alternatief BRW lager zijn van voor de voorkeursvariant van RWS. Dit heeft te maken met de zettingen welke de rijksweg zal ondergaan en de gefundeerde betonnen tunnel in de N471. Het onderhoud aan hooggelegen rijksweg in de voorkeursvariant van RWS zal groot zijn, omdat er zettingen op zullen treden als gevolg van de aanleg van de rijksweg op een grondwal. Deze grondwal zal als extra belasting fungeren op de slappe ondergrond, waardoor deze zettingen zullen optreden. De rijksweg zal in de voorkeursvariant van RWS dus periodiek moeten worden opgehoogd, wat grote onderhoudskosten (en gevolgkosten) met zich meebrengt. Indien er sprake is van afschuiving van de grondwal, wat niet ondenkbaar is gezien de opbouw van de ondergrond, zullen de onderhoudskosten toenemen en / of kosten moeten worden gemaakt voor maatregelen tegen afschuiving. In het alternatief blijft de rijksweg op het huidige maaiveldniveau en zal de ondergrond geen extra zettingen ondergaan. De tunnel in de N471 is van beton en gefundeerd. Deze heeft, buiten het reguliere onderhoud, geen onderhoud nodig Kosten van overige aanpassingen Fietstunnel ten westen van de rotonde: In de voorkeursvariant van RWS komt er op de fietstunnel ten westen van de huidige rotonde N209 N471 een grondpakket te liggen om de verhoogde rijksweg A13/A16 mogelijk te maken. De fietstunnel kan dit extra gewicht niet dragen. Dit betekent dat er maatregelen 3 Momenteel zijn nog de bouwkosten op basis van kengetallen beschikbaar. De bouw- en investeringskosten van sec de tunnel in de N471 worden momenteel geraamd door een kostendeskundige. Verwachting is dat eind maart 2014 deze kosten bekend zijn (deze worden dan aan deze notitie toegevoegd in bijlage C). Wel is door de kostendeskundige aangegeven dat de bouwkosten van een kleine 14 miljoen euro voor de tunnel in de N471 realistisch zijn. Kruising A13/A16 met N471 voorlopig ontwerp 13 van 15
moeten worden getroffen (licht ophoogmateriaal of verhogen fietstunnel), wat (extra) kosten met zich meebrengt. In het uiterste geval is sluiting van de fietstunnel en het fietspad noodzakelijk, wat nooit de bedoeling kan zijn. In het alternatief van BRW wordt juist goed gebruik gemaakt van de huidige fietstunnel, waardoor er geen extra kosten zijn. Kabels en leidingen: Als gevolg van de grote grondophoging voor de nieuwe rijksweg in de voorkeursvariant van RWS dienen de kabels en leidingen ter plaatse niet alleen te worden verlegd in het horizontale vlak, maar tevens ook hoger aangelegd te worden. Dit om breuk van de kabels en leidingen als gevolg van zettingen te voorkomen. In het alternatief van BRW kunnen de kabels en leidingen die moeten worden verlegd (gelegen van noord naar zuid), worden meegenomen in de constructie van de tunnel in de N471. Naar alle waarschijnlijkheid zullen de kosten voor het verleggen van kabels en leidingen in het alternatief van BRW goedkoper zijn dan in de voorkeursvariant van RWS. Buisleidingenstrook: Zoals gezegd kan de bouw van de buisleidingenstrook in de alternatieve variant gelijk worden meegenomen met de bouw van de tunnel in de N471. Hierdoor kan op kosten voor de aanleg van de buisleidingenstrook worden bespaard. Het gaat om de volgende kosten: - Bouwplaatskosten; - Kosten bouwkuip: deze kosten zitten reeds in de kosten voor de aanleg van de tunnel in de N471; - Kosten van de overkluizing over de buisleidingenstrook: door de bouw van een tunnel wordt de buisleidingenstrook reeds overkluisd. Bovenstaande kostenposten van de buisleidingenstrook ter plaatse van de kruising van de N471 kunnen worden aangewend voor de bouw van de tunnel in de N471 onder de rijksweg A13/A16. 5. Conclusies en aanbevelingen Het lijkt niet voorbarig om te zeggen dat, op het aspect kosten, het alternatief van BRW (een tunnel in de N471) beter scoort dan de voorkeursvariant van RWS. Zeker indien alle kosten gedurende de levensduur (bijvoorbeeld 50 jaar) en de kosten van aanpassingen overige infrastructuur rondom dit knooppunt worden meegenomen. In onderstaande tabel worden de huidige situatie, de voorkeursvariant van RWS en het alternatief van BRW nogmaals naast elkaar gezet, zoals ook gedaan is in tabel 1 van [1]. In tabel 2 is de score, naar aanleiding van de uitwerking van het alternatief van BRW zoals in deze notitie beschreven, op de 4 hoofdcriteria (inpassing, geluid, zicht en kosten) aangepast De vergelijking is ten opzichte van de voorkeursvariant van RWS. Plus (+ / ++) geeft aan of op basis van het criteria in positieve zin wordt bijgedragen, een min (- / --) geeft aan dat iets in negatieve zin bijdraagt. Kruising A13/A16 met N471 voorlopig ontwerp 14 van 15
Tabel 2: Vergelijkingstabel huidige situatie, voorkeursvariant RWS en alternatief BRW Criteria Huidige situatie Voorkeursvariant RWS Alternatief BRW Inpassing + 0 + Geluid ++ 0 + Zicht + 0 + Kosten ++ 0 0 / + Uit bovenstaande tabel valt af te lezen dat het alternatief van BRW op elk criteria beter scoort dan de voorkeursvariant van RWS. Vervolg De vervolgstappen moet zijn: - Vergelijking uitgangspunten voorkeursvariant RWS en alternatief BRW; - Bespreken knelpunten voorkeursvariant RWS (voor zover nog niet in deze notitie verwoord) en alternatief BRW; - Welke bedreigingen en kansen worden gezien voor zowel de voorkeursvariant van RWS als het alternatief van BRW; - Vergelijking kosten voorkeursvariant RWS versus alternatief BRW. Als bewonersgroep Rodenrijs West hopen wij dat we in een constructief gesprek informatie kunnen uitwisselen over beide varianten. Hierdoor kunnen problemen en bezwaren tegen de varianten aan het licht komen en worden besproken en opgelost. Maar beter is om niet te denken in problemen of bedreigingen, maar na te gaan welke kansen er worden geboden in beide varianten. Met klem: het is nu in dit stadium te vroeg om het alternatief van BRW zomaar van tafel te vegen. Eer dit ter sprake komt, is het zeer wenselijk om bovengenoemde vervolgstappen te doorlopen. Bijlagen Bijlage A: Bijlage B: Bijlage C: Alternatief bewonersgroep Rodenrijs West Voorlopig ontwerp tunnel in de N471 Kostenraming Kruising A13/A16 met N471 voorlopig ontwerp 15 van 15
Bijlage A Alternatief bewonersgroep Rodenrijs West Kruising A13/A16 met N471 voorlopig ontwerp Bijlage
Bijlage B Voorlopig ontwerp tunnel in de N471 Kruising A13/A16 met N471 voorlopig ontwerp Bijlage
Bijlage C Kostenraming In bewerking bij kostendeskundige. Kruising A13/A16 met N471 voorlopig ontwerp Bijlage