Hogeschool Rotterdam, Rotterdam

Hogeschool Rotterdam, Rotterdam Opleiding: Communicatie, hbo bachelor Croho: 34405 Varianten: voltijd/deeltijd/duaal Visitatiedatum: 10 mei 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, oktober 2007

2/63 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, hbo bacheloropleiding Communicatie (vt/dt/dual)

Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen: 5 1.1 Voorwoord 7 1.2 Inleiding 7 1.3 Werkwijze 8 1.4 Oordeelsvorming 10 1.5 Oordelen per facet en onderwerp 11 Deel B: Facetten 13 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 15 Onderwerp 2 Programma 18 Onderwerp 3 Inzet van Personeel 30 Onderwerp 4 Voorzieningen 33 Onderwerp 5 Interne kwaliteitzorg 36 Onderwerp 6 Resultaten 39 Deel C: Bijlagen 43 Bijlage 1: Onafhankelijksverklaring 44 Bijlage 2: Deskundigheden panelleden 51 Bijlage 3: Bezoekprogramma 54 Bijlage 4: Overzichtslijst van de door de opleiding ter inzage gelegd material 61 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, hbo bacheloropleiding Communicatie (vt/dt/dual) 3/63

Deel A: Onderwerpen NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, hbo bacheloropleiding Communicatie (vt/dt/dual) 5/63

1.1 Voorwoord Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de opleiding Communicatie van de Hogeschool Rotterdam heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is feitelijk gestart in april 2007, het moment waarop de opleiding haar zelfevaluatierapport bij NQA heeft aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek was er een panelbezoek aan de opleiding. Dit bezoek vond plaats op 10 mei 2007. In het panel hebben de volgende personen zitting genomen: Mevrouw drs. R. Heddema (voorzitter, domeinpanellid); Mevrouw ir. T.C. Koppenol (domeinpanellid); Mevrouw S. Anders (studentpanellid); Mevrouw drs. M.E. Voorthuis (NQA-auditor): Mevrouw M.J.E. Wegkamp (junior NQA-audotor). Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (22 augustus 2005). Het panel beschikt over domeinspecifieke deskundigheid, onderwijs- en auditdeskundigheid en deskundigheid over de internationale ontwikkelingen van de discipline (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: een Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de vierpuntsschaal (onvoldoende, voldoende, goed en excellent), zoals die door de NVAO is voorgeschreven. Uitzondering hierop is facet 2.6, als gevolg van aanvullende instructies van de NVAO wordt hier het oordeel voldaan of niet voldaan gegeven. Dit Facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding De Hogeschool Rotterdam is in 1988 ontstaan uit een fusie van 19 hbo-instellingen. In 2002 heeft een fusie plaatsgevonden met de Hogeschool voor Economische Studies (HES). Bij de school staan ruim 25.000 studenten ingeschreven. Er werken circa 2533 personen, die samen 1682 fte s bezetten. De hogeschool biedt op vier locaties, verspreid over de stad Rotterdam, onderdak aan ruim 80 opleidingen op de gebieden economie, onderwijs, art, media & design, gezondheidszorg, gedrag & maatschappij en techniek. De hogeschool heeft 11 kenniskringen, waarin lectoren, onderzoekers, docenten en studenten zich gezamenlijk buigen over probleemstellingen die een interdisciplinaire aanpak nodig hebben. NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, hbo bacheloropleiding Communicatie (vt/dt/dual) 7/63

De Hogeschool Rotterdam kent twee sturingslagen: het College van Bestuur en de directeuren van de 17 clusters. Het College van Bestuur stuurt op hoofdlijnen, de directeuren dragen integrale managementverantwoordelijkheid. Het management sluit jaarlijks een managementcontract af met het College van Bestuur. Minimaal drie keer per jaar legt het management verantwoording af over de feitelijk behaalde resultaten en de voortgang. De Hogeschool Rotterdam profileert zich als een praktijkgericht kennisinstituut met een verbinding naar de stad Rotterdam en de regio. De hogeschool streeft ernaar de hogeschoolpopulatie een afspiegeling te laten zijn van de bevolking van Rotterdam. Samenwerken en het uitwisselen van kennis met bedrijven en instellingen in de stad is een belangrijk speerpunt van de hogeschool. Het strategisch beleid is door de hogeschool vastgelegd in een Positionpaper 2003-2007 (2003). Hierin wordt voor de periode 2003-2007 beschreven wat de ambities van de hogeschool zijn. Deze hebben betrekking op onder andere een heldere profilering en positionering, een duidelijk onderwijsconcept, flexibel onderwijs dat inspeelt op de diversiteit van aspirantstudenten, doelmatig onderwijs dat studenten optimale mogelijkheden geeft zicht te ontwikkelen en een duidelijke positie in de regionale kennisinfrastructuur. De opleiding Communicatie maakt deel uit van het cluster HES Commercieel Management van de hogeschool en is voortgekomen uit de opleiding Commerciële Economie. Sinds de start in 2002 is zij sterk gegroeid, van 41 studenten in 2002 tot een huidige instroom van rond de 250 studenten per jaar. Naast de opleiding Communicatie maken ook de opleidingen Commerciële Economie en Small Business & Retail Management deel uit van het cluster. Het cluster stelt zich ten doel studenten op te leiden tot breed inzetbare, beginnende beroepsbeoefenaren, die zelfstandig en zelfverantwoordelijk in staat zijn om in steeds wisselende contexten en in samenwerking met anderen (beroepsgerichte) problemen te detecteren en op te lossen. Dit streven is uitgewerkt in het Strategisch Beleidsplan 2007-2010 van het cluster. Het personeel van de opleiding Communicatie is verbonden aan het cluster HES Commercieel Management. Het cluster had in 2006 de beschikking over 80 fte s, waarvan 85% onderwijzend personeel. Door een toename van het aantal studenten is de formatie in 2007 gegroeid tot 100 fte s per januari 2007. Op clusterniveau wordt ernaar gestreefd om 15% van de formatie in tijdelijke, flexibele contracten en detacheringen onder te brengen. Bij de opleiding Communicatie staan in 2007 524 studenten ingeschreven, hiervan volgen 452 studenten de voltijdopleiding, 55 studenten de deeltijdopleiding en 17 studenten de duale opleiding. Voor de opleiding is in totaal 15,2 fte s aan onderwijzend personeel beschikbaar. De docent-studentratio is 1:31. 1.3 Werkwijze De beoordeling van de opleiding door het panel heeft plaatsgevonden conform de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. Het visitatie vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.1). 8/63 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, hbo bacheloropleiding Communicatie (vt/dt/dual)

NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecheckt op kwaliteit en compleetheid (de validatie) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Vervolgens bereiden de panelleden zich inhoudelijk voor op het bezoek (10 mei 2007). Zij bestudeerden het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden in een beoordelingsformat hun voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten. Zij gaven hun bevindingen door aan de NQA-auditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het bezoek door het panel concreet voorbereid. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundigen in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek door het panel dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met het opleidingsmanagement, docenten, studenten, afgestudeerden en met werkveldvertegenwoordigers. Aan het begin en tijdens het bezoek is ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel zogenaamde schakelmomenten ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport wordt door de opleiding accreditatie aangevraagd bij de NVAO. In het facetrapport wordt door NQA gerapporteerd op facetniveau. De opleiding heeft in juni 2007 een concept van dit rapport voor een check op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen aangebracht. In het onderwerprapport wordt door NQA een oordeel op de onderwerpen en op de opleiding als geheel gegeven. Dit rapport is in augustus 2007 voor een check op feitelijke onjuistheden aan de opleiding voorgelegd. Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in oktober 2007. Het visitatierapport is uiteindelijk in oktober 2007 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, hbo bacheloropleiding Communicatie (vt/dt/dual) 9/63

1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door de NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het facetrapport. Daar waar een argumentatie/beoordeling voor de deeltijd of duale variant afwijkt van de voltijd, is dit expliciet vermeld. Indien niet vermeld, gelden voor de deeltijd en duale variant dezelfde argumentatie/oordelen als voor de voltijdopleiding, aangezien de deeltijd en duale opleiding inhoudelijk voornamelijk zijn gebaseerd op dezelfde module-inhouden als de voltijdopleiding. Volgorde en onderwijsmethodieken kunnen daarbij verschillen. 10/63 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, hbo bacheloropleiding Communicatie (vt/dt/dual)

1.5 Oordelen per facet en onderwerp Totaaloverzicht oordelen op onderwerpen facetniveau Onderwerp/Facet oordelen voltijd deeltijd duaal Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen voldoende voldoende voldoende 1.2 Niveau bachelor goed goed goed 1.3 Oriëntatie HBO bachelor goed goed goed Totaaloordeel positief positief positief Onderwerp 2 Programma 2.1 Eisen HBO goed goed goed 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma goed goed goed 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma goed goed goed 2.4 Studielast voldoende voldoende voldoende 2.5 Instroom goed goed goed 2.6 Duur voldaan voldaan voldaan 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud goed goed goed 2.8 Beoordeling en toetsing goed goed goed Totaaloordeel positief positief positief Onderwerp 3 Inzet van personeel 3.1 Eisen HBO goed goed goed 3.2 Kwantiteit personeel goed goed goed 3.3 Kwaliteit personeel goed goed goed Totaaloordeel positief positief positief Onderwerp 4 Voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen goed goed goed 4.2 Studiebegeleiding voldoende voldoende voldoende Totaaloordeel positief positief positief Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 5.1 Evaluatie resultaten goed goed goed 5.2 Maatregelen tot verbetering voldoende voldoende voldoende 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld goed goed goed Totaaloordeel positief positief positief Onderwerp 6 Resultaten 6.1 Gerealiseerde niveau goed goed goed 6.2 Onderwijsrendement voldoende voldoende voldoende Totaaloordeel positief positief positief NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, hbo bacheloropleiding Communicatie (vt/dt/dual) 11/63

Doelstellingen opleiding Het facet 1.1 Domeinspecifieke eisen is voor alle drie de varianten beoordeeld met een voldoende. De facetten 1.2 Niveau en 1.3 Oriëntatie Hbo-bachelor zijn voor alle drie de varianten beoordeeld met een goed. Het oordeel over het onderwerp Doelstellingen opleiding is derhalve voor alle drie de varianten positief. Programma De facetten 2.1 Eisen HBO, 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma, 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma, 2.5 Instroom, 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud en 2.8 Beoordeling en toetsing zijn voor alle drie de varianten beoordeeld met een goed. Het facet 2.4 Studielast is voor alle drie de varianten beoordeeld met een voldoende. Aan facet 2.6 Duur is voor alle drie de varianten voldaan. Het oordeel over het onderwerp Programma is derhalve voor alle drie de varianten positief. Inzet van personeel De facetten 3.1 Eisen HBO, 3.2 Kwantiteit personeel en 3.3 Kwaliteit personeel zijn voor alle drie de varianten beoordeeld met en goed. Het oordeel over het onderwerp Inzet van personeel is derhalve voor alle drie de varianten positief. Voorzieningen De facetten 4.1 Materiële voorzieningen is voor alle drie de varianten beoordeeld met een goed. Het facet 4.2 Studiebegeleiding is voor alle drie de varianten beoordeeld met een voldoende. Het oordeel over het onderwerp Voorzieningen is voor alle drie de varianten derhalve positief. Interne kwaliteitszorg De facetten 5.1 Evaluatie resultaten en 5.3. Betrekken van medewerkers, studenten alumni en het beroepenveld zijn voor alle drie de varianten beoordeeld met een goed. Het facet 5.2 Maatregelen verbetering is voor alle drie de varianten beoordeeld met een voldoende. Het oordeel over het onderwerp Maatregelen tot verbetering is voor alle drie de varianten derhalve positief. Resultaten Het facet 6.1 Gerealiseerd niveau is voor alle drie de varianten beoordeeld met een goed en facet 6.2 Rendement voor alle drie de varianten met een voldoende. Het oordeel over het onderwerp Resultaten is voor alle drie de varianten derhalve positief. Totaaloordeel Op grond van voorgaand schema waaruit blijkt dat alle drie de varianten van de opleiding Communicatie van de Hogeschool Rotterdam op de zes onderwerpen positief scoren, is de conclusie dat het totaaloordeel over de voltijd-, de deeltijd en de duale variant van de opleiding positief is. 12/63 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, hbo bacheloropleiding Communicatie (vt/dt/dual)

Deel B: Facetten NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, hbo bacheloropleiding Communicatie (vt/dt/dual) 13/63

Toelichting Indien relevant zijn bij de beschrijving van de facetten passages uit de rapportage van de generieke audit van de hogeschool (mei 2007) opgenomen (cursief). In de tekst en de oordelen wordt alleen een onderscheid gemaakt tussen de voltijd, deeltijd en de duale variant, indien er volgens het panel verschillen zijn tussen deze varianten, die van invloed zijn op de oordelen. 14/63 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, hbo bacheloropleiding Communicatie (vt/dt/dual)

Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen Voldoende Criteria - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: o De Hogeschool Rotterdam (HR) stimuleert dat clusters en opleidingen stevige verbindingen leggen met de beroepspraktijk. De HR institutionaliseert en professionaliseert de relaties met de beroepspraktijk in de bureaus externe betrekkingen op centraal en instituutsniveau. Hierdoor zijn de clusters en opleidingen op de hoogte van actuele eisen die door vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden. o Het aanbod aan minoren (een samenhangend programma van 30 EC in het derde en vierde jaar van de opleiding) is voor elke opleiding een profilerend element. De HR bevordert dat de minoren aansluiten op actuele ontwikkelingen in de beroepspraktijk. De minor biedt de student een extra inhoudelijke startkwalificatie en de student ontwikkelt een innovatieve competentie. In oktober 2003 heeft het Landelijk Overleg van Communicatie Opleidingen (LOCO) competentieprofielen vastgesteld. Bij de beschrijving hiervan is uitgegaan van de eerder beschreven eindtermen van LOCO, de beroepsniveauprofielen van de Beroepsverenging voor Communicatie (uit 2002), de beroepsproducten die een rol spelen in de beroepspraktijk en andere vastgelegde competentiecriteria, zoals die van de vereniging voor erkende reclameadviesbureaus. In het document Opleidingsprofiel 2006 worden negen eindcompetenties onderscheiden. In de beschrijving van de beroepsniveauprofielen wordt door de beroepsvereniging van Communicatie een viertal niveaus onderscheiden, waarop een beroepsbeoefenaar werkzaam kan zijn: a) de assistent communicatiemedewerker, b) de communicatie medewerker/junior adviseur, c) de senior communicatiemedewerker/senior adviseur en d) de communicatiemanager Niveau b, dat van de communicatiemedewerker, junior adviseur is leidend. De competenties dienen de breedte te weerspiegelen van de beroepspraktijk. Bij de inrichting van de competenties is uitgegaan van de beleidscyclus: probleemsignalering (competentie 1), beleidsontwikkeling (competenties C2 t/m C6), beleiduitvoering (C7 t/m C9) en evaluatie. Omdat de competenties zijn geformuleerd op basis van de beleidscyclus passen deze goed bij het streven van de opleiding om het strategische aspect te benadrukken. Hiermee wil het management van de opleiding zich profileren. De opleiding heeft de negen competenties verder uitgewerkt in zeven competenties, speciaal voor het praktijkonderwijs. NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, hbo bacheloropleiding Communicatie (vt/dt/dual) 15/63

Door het LOCO wordt getoetst of het competentieprofiel aansluit bij de beroepspraktijk en wordt geborgd dat de opleiding geïnformeerd blijft over landelijke ontwikkelingen in het beroepenveld ten aanzien van beroepsprofielen en beroepscompetenties 1. Op clusterniveau participeert de opleiding in een Raad van Advies. Hierin is de beroepenveldcommissie van de opleiding vertegenwoordigd. Deze commissie bestaat uit professionals uit het communicatievakgebied. De commissie toetst of het onderwijsprogramma en de beschreven eindkwalificaties voldoen aan de wensen van de beroepspraktijk. De opleiding heeft een aantal verbeterpunten ten aanzien van het opleidingsprofiel en competenties geformuleerd. Ten eerste wil zij het opleidingsprofiel en de eindkwalificaties, c.q. competenties meer nadrukkelijk onder de aandacht van docenten en studenten brengen, onder andere in het studieloopbaanprogramma. Ten tweede wil de opleiding docenten extra voorlichtingen geven tijdens opleidingsvergaderingen over de gekozen thema's, de eindkwalificaties en de relatie tussen de eindkwalificaties en de leerdoelen. Maar ook onderwijsvormen en toetsvormen worden onder de loep genomen. Het panel vindt het een goed idee om deze zaken meer onder de aandacht van de docenten en studenten te brengen. Het panel mist aandacht voor de internationale component en vindt dat de opleiding, gelet op haar vestiging in Rotterdam hieraan meer aandacht zou moeten besteden en na moeten gaan of en hoe zij kan aansluiten bij internationaal geformuleerde eindkwalificaties. Het panel komt op basis van dit argument tot het oordeel voldoende. Facet 1.2 Niveau bachelor Goed Criteria - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De Hogeschool Rotterdam heeft de tien generieke hbo-kwalificaties van de HBO-raad en de zeven competenties van de algemene Beroepsvaardigheden voor de afgestudeerde hbo er gekoppeld aan de Dublin descriptoren. De opleiding heeft een vertaling gemaakt naar haar eigen negen competenties. Deze zijn afgeleid van het Opleidingsprofiel Communicatie (december 2006). 1 De opleiding zal indien zij dit rapport naar de NVAO stuurt, een digitaal bestand van de eindkwalificaties, competenties meezenden. 16/63 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, hbo bacheloropleiding Communicatie (vt/dt/dual)

In dit document geeft de opleiding een overzicht van de Dublin descriptoren, de kwalificaties van de hogeschool en haar eigen eindkwalificaties. Een voorbeeld hiervan is de Dublin descriptor Oordeelsvorming, die op hogeschoolniveau is uitgewerkt in: De bachelor is in staat om relevante gegevens te verzamelen en te interpreteren (meestal op het vakgebied) met het doel een oordeel te vorme, dat mede is gebaseerd op het afwegen van relevante sociaal maatschappelijke, wetenschappelijke of ethische aspecten. Er zijn vier opleidingskwalificaties die hiermee corresponderen. Dit zijn 1) studenten hebben geleerd om relevante data te verzamelen, 2) studenten hebben geleerd om (wetenschappelijk) onderzoek te interpreteren, 3) studenten hebben geleerd om zich een oordeel te vormen zoals dat nodig is bij de uitoefening van het toekomstig beroep en 4) studenten hebben geleerd om relevante sociaal-maatschappelijke, wetenschappelijke of ethische aspecten in hun oordeelsvorming te betrekken. Facet 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Goed Criteria - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hbo-opleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De competentiebeschrijvingen van de opleiding zijn gebaseerd op het competentieprofielen document van het LOCO (zie ook facet 1.1). Deze competentieprofielen zijn voorgelegd aan en geaccordeerd door diverse vertegenwoordigers uit het werkveld, de Raad van Advies en de beroepsvereniging voor Communicatie. De huidige koppeling tussen de eindkwalificaties en het beroepsprofiel is volgens de opleiding voldoende. Zoals al vermeld bij facet 1.1 maakt de beroepsvereniging van Communicatie een onderscheid in vier niveaus waarop een beroepsbeoefenaar werkzaam kan zijn. Het werkveld waarin de afgestudeerden terecht kunnen komen is te onderscheiden in drie domeinen: marketingcommunicatie, corporate communicatie, interne communicatie. De opleiding leidt op tot allround communicatieprofessionals, die een belangrijke rol kunnen spelen in de strategische en planmatige kant van de communicatiepraktijk, waarin communicatie wordt gezien als een belangrijk beleidsinstrument. De opleiding positioneert zich ten opzichte van andere communicatieopleidingen in de regio, door te focussen op de strategische kant van het communicatieberoep. De functies kunnen worden uitgevoerd bij de overheid, in het bedrijfsleven of in non-profit organisaties. Na verloop van tijd kan de afgestudeerde doorgroeien naar de functie van communicatiemanager. Het panel heeft de keuze voor de strategische kant duidelijk teruggezien in het materiaal van de opleiding. NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, hbo bacheloropleiding Communicatie (vt/dt/dual) 17/63

In het Opleidingsjaarplan 2006-2007 heeft de opleiding de startpositie op de arbeidsmarktpositie van de afgestudeerden systematisch in kaart gebracht. Onderwerp 2 Programma Facet 2.1 Eisen HBO Goed Criteria - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: o De HR wil de praktijk een centrale plaats gegeven in het curriculum door de beroepspraktijk in de school te halen (Outside in). Vanaf het begin van de studie wordt studenten geleerd om vraagstukken aan te pakken die ze in hun beroepspraktijk tegenkomen. Het betreft zoveel mogelijk échte vraagstukken met een échte opdrachtgever, zoveel mogelijk samen met andere studenten, ook met studenten van andere opleidingen. o In 2006 is de Taskforce Praktijksturing actief geworden, gericht op het versterken van het praktijkgestuurde onderwijs in de opleidingen. Zij heeft de specifieke opdracht opleidingen te ondersteunen, zodat deze actief aan de slag kunnen gaan met vragen/opdrachten die in de omgeving leven ( authentieke leerervaringen ). Thans zijn er zes projecten geselecteerd die zullen resulteren in een serie handreikingen voor de opleidingen voor het omgaan met praktijkopdrachten in het onderwijs. o Elke student van de HR wordt een aantal keuzemogelijkheden geboden. Daarmee wordt ingespeeld op de diversiteit van de beginsituaties en leervragen van de studenten. Ten eerste zijn 12 EC gereserveerd voor keuze- en bijspijkeronderwijs. Voorts omvat ieder curriculum een minor met een omvang van 30 EC. De opleiding heeft een overzicht van de minoren waaruit studenten kunnen kiezen. De minoren bieden de studenten een extra inhoudelijke startkwalificatie. Het werken aan concrete vraagstukken uit de beroepspraktijk staat centraal in het minorprogramma. Ook verdiept de student zich in nieuwe conceptuele kaders. Er worden drie typen minoren onderscheiden: verbredende minoren, verdiepende minoren, en doorstroomminoren. Het assortiment aan minoren sluit aan bij de strategische inzet van de hogeschool (speerpunten). o Kenniskringen hebben een rechtstreekse verbinding met het onderwijs. Nieuw ontwikkelde inzichten worden vertaald in het onderwijsprogramma. Ook dragen de studenten bij aan het ontwikkelen van die kennis. Studenten leveren hun bijdrage 18/63 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, hbo bacheloropleiding Communicatie (vt/dt/dual)

door te participeren in onderwijsprojecten, die gericht zijn op het aanpakken van reële vragen uit de praktijk. De opleiding Communicatie hanteert bij de uitvoering van het onderwijs het zogeheten Rotterdams Onderwijs Model (ROM-model). Centrale aspecten hierin zijn kennisgestuurd, praktijkgestuurd en studentgestuurd onderwijs. Het theorieonderwijs bestaat voornamelijk uit het bestuderen van vakliteratuur. In het praktijkgerichte onderwijs worden de opdrachten ontleend aan de beroepspraktijk. En tot slot bestaat het studentgestuurd onderwijs uit studieloopbaancoaching en hogeschoolbreed keuzeonderwijs. De opleiding ontleent haar studiemateriaal aan de beroepspraktijk door ten eerste te werken aan kleine projectopdrachten. Ten tweede moeten alle studenten in het eerste jaar een verplichte bijbaan hebben. Door middel van deze bijbaan toetst de student zijn theoretische kennis. Ook worden er cases ontleend aan de actuele vakliteratuur, bijvoorbeeld de module marketingcommunicatie in de tweede periode van het tweede jaar. In de minors werken studenten gedurende één periode in een bedrijf aan een voor het bedrijf relevante opdracht. De desbetreffende opdrachtgever is betrokken bij de beoordeling van het eindresultaat. Tevens nemen studenten deel aan landelijke wedstrijden op het vakgebied communicatie. Ook heeft de opleiding het zogenoemde leerwerkbedrijf. Hierin werken studenten aan een opdracht vanuit het bedrijfsleven. Tijdens de stage werken studenten een half jaar in de beroepspraktijk. Gedurende hun afstudeeropdracht werken zij individueel aan een opdracht bij een bedrijf, dat als opdrachtgever dient. Het panel heeft de literatuur bestudeerd en vindt deze in orde. Wel vindt zij het, mede gelet op internationalisering, van belang dat de opleiding meer Engelstalige literatuur gebruikt. Onderzoek is een belangrijk onderdeel van de opleiding. Bij alle kernvakken wordt het belang van onderzoek bij het ontwikkelen van een communicatiestrategie benadrukt. In de eerste periode van jaar twee staat het thema Onderzoek centraal. De opleiding maakt de studenten vertrouwd met de methoden en technieken van onderzoek. Dit komt terug in de leerlijnen corporate communicatie, interne communicatie en marketingcommunicatie. Empirisch onderzoek is een essentieel onderdeel van de afstudeeropdracht. De opleiding is in clusterverband verbonden met het lectoraat: de ondernemende stad, dat zich richt op thema s als ondernemerschap, marketing en communicatie. De opleiding leert studenten de algemene beroepsvaardigheden, zoals vergaderen, rapporteren, presenteren, interviewen en schrijven. Deze vaardigheden zijn essentieel voor een communicatiemedewerker of een communicatieadviseur en worden getraind binnen de modulen communicatietechnieken en Engels. Door middel van gastcolleges krijgen studenten extra inzicht in de beroepspraktijk. En in het vierde jaar wordt door middel van de Capita Selecta aansluiting gezocht bij een specifieke, actuele ontwikkeling op het gebied van communicatie. Een actueel boek en een actuele ontwikkeling uit het communicatievak staan hierin centraal. NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, hbo bacheloropleiding Communicatie (vt/dt/dual) 19/63