Hogeschool Rotterdam. HBO-Bachelor Logistiek en Economie Logistiek en Technische Vervoerskunde

Transcriptie

1 Hogeschool Rotterdam HBO-Bachelor Logistiek en Economie Logistiek en Technische Vervoerskunde Netherlands Quality Agency (NQA) juli 2010

2 2/85 NQA - HRO: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen LE en LTV

3 Managementsamenvatting Dit rapport is het verslag van het auditteam dat in opdracht van Netherlands Quality Agency (NQA) twee bestaande hbo-bacheloropleidingen heeft beoordeeld. Het beschrijft de bevindingen, overwegingen en conclusies. Het rapport is conform het NQA Protocol 2010 hbo-bacheloropleiding opgesteld. De rapportage heeft betrekking op: Instelling Hogeschool Rotterdam Opleidingen Logistiek en Technische Vervoerskunde Logistiek en Economie Varianten Beide opleidingen bieden voltijd en deeltijd aan. Croho-nummers Logistiek en Technische Vervoerskunde Logistiek en Economie Locatie Rotterdam Auditdatum 18 mei 2010 Auditteam De heer ir. E. Joustra CPIM (vakdeskundige en dagvoorzitter) De heer ir. J.A.H. Aarts (vakdeskundige) De heer P.A. Welten (studentlid auditteam) Mevrouw ing. I.J.M. de Jong (NQA-auditor) De heer drs. J. Betkó (NQA-juniorauditor) Door Hogeschool Rotterdam is een dossier ingediend bij NQA voor de beoordeling van de bestaande hbo-bacheloropleidingen Logistiek en Technische Vervoerskunde (LTV) en Logistiek en Economie (LE). Bij de aanvraag werd door de instelling een kritische reflectie aangeboden die naar vorm en inhoud voldeed aan de eisen die NQA in het NQA Protocol 2010 hbo-bacheloropleiding stelt. Voor de beoordeling van de kwaliteit en het niveau van de bestaande opleidingen heeft NQA een auditteam samengesteld, dat voldoet aan de eisen van de NVAO. Het team heeft de kritische reflectie bestudeerd en een bezoek aan de opleidingen gebracht. De kritische reflectie en alle overige (mondeling en schriftelijk) verstrekte informatie hebben het auditteam in staat gesteld om tot een weloverwogen oordeel te komen. Bij de beoordeling van de opleidingen zijn bevindingen vanuit de generieke audit meegenomen. De generieke audit heeft plaatsgevonden op woensdag 17 maart Onderwerp 1 Doelstellingen Zowel de voltijd als de deeltijd LE en LTV opleidingen hebben een relevante set eindkwalificaties vastgesteld. Deze zijn gebaseerd op de eisen die horen bij de te behalen graad en de eisen die zijn vastgelegd door het logistieke beroepenveld. Afgestudeerden beschikken over de competenties die horen bij een beginnend beroepsbeoefenaar in de logistieke sector. De voltijdopleidingen hebben overtuigend aangetoond dat de nagestreefde competenties aansluiten bij de Dublin descriptoren. Voor de deeltijdopleidingen stelt het auditteam vast dat de kerntaken impliciet aansluiten bij de Dublin descriptoren, maar dat explicitering (zoals bij de voltijdvariant) wenselijk is. NQA - HRO: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen LE en LTV 3/85

4 Onderwerp 2 Programma Er is in beide opleidingen veel aandacht voor interactie met de beroepspraktijk: in opdrachten, projecten, stages, excursies, minoren en afstuderen. De vakliteratuur is naar mening van het auditteam in orde. In zowel de voltijd- als de deeltijdvarianten is voldoende aandacht voor praktijkgerichte onderzoeksvaardigheden. Actuele ontwikkelingen in het vakgebied komen onder andere aan de orde door de actieve inbreng van het lectoraat in de voltijdopleidingen. De deeltijdopleidingen lopen in betrokkenheid bij het lectoraat achter op de voltijdopleiding. De inhoud van de voltijdopleidingen sluit goed aan bij de eindkwalificaties. De eindkwalificaties zijn adequaat vertaald in leerdoelen en onderdelen van het programma. In de voltijdopleidingen is deze vertaling ook expliciet duidelijk gemaakt voor studenten. In de deeltijdopleidingen is de vertaling tussen leerdoel en kerntaak minder expliciet uitgewerkt dan in de voltijdopleidingen. Uit het materiaal blijkt impliciet dat de kerntaken door middel van het programma wel behaald kunnen worden. Beide opleidingen bieden een duidelijk en samenhangend opleidingsprogramma. De balans tussen binnenschools en buitenschools leren is naar de mening van het auditteam goed. Het gebruik van inhoudelijke programmalijnen garandeert dat bepaalde thema s, eventueel voortkomend uit hogeschoolbeleid, een plaats hebben in het hele curriculum. De programma s zijn voldoende studeerbaar voor studenten, de studielast bij de logistieke opleidingen is reëel. De inhoud en de didactiek van de opleidingen sluiten goed aan bij relevante vooropleidingen. De startgesprekken leveren volgens het auditteam een nuttige bijdrage, door voor aanvang van de studie te bepalen waar in het programma studenten mogelijk extra ondersteuning nodig hebben. Het didactisch concept en het toetsbeleid van beide opleidingen is adequaat om de eindkwalificaties van de opleidingen te kunnen bereiken. De didactiek is uitgewerkt conform de centraal vastgestelde kaders, te weten het ROM en het OIIO-beleid. De logistieke opleidingen zijn gevorderd met de implementatie van het toetsbeleid, wat onder andere blijkt uit de toetsplannen en de notulen van de toetscommissie. Inhoudelijk zijn de toetsen bij de logistieke opleidingen in beide varianten goed en is de toetsing herkenbaar gekoppeld aan de leerstof. Onderwerp 3 Inzet personeel De docenten van beide opleidingen weten de verbinding tussen de opleiding en de beroepspraktijk te leggen. Ze houden het vakgebied bij en zijn op de hoogte van relevante ontwikkelingen in het beroepenveld. Door de inzet van docenten bij zowel de voltijd als de deeltijdopleidingen borgt het management de uitwisseling van kennis en actuele ontwikkelingen in het beroepenveld bij beide opleidingen en varianten. De docenten houden vakkennis bij door het bestuderen van vakliteratuur en bezoeken aan bijeenkomsten van verschillende verenigingen en netwerken. De opleidingen zetten voldoende personeel in om de opleidingen te verzorgen. Er is sprake van een positieve docent-studentratio die voldoet aan de interne streefnormen. 4/85 NQA - HRO: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen LE en LTV

5 Onderwerp 4 Voorzieningen De opleidingen hebben in de voorzieningen rekening gehouden met de bijzondere omstandigheden van deeltijdstudenten, bijvoorbeeld in de openingstijden. Ook is in de fysieke voorzieningen rekening gehouden met de vorm van zowel het deeltijd- als het voltijdonderwijs, wat terug te vinden is in de vele plekken die geschikt zijn voor groepswerk. Het auditteam stelt vast dat de studiebegeleiding en informatievoorziening voor studenten op orde is. De opleidingen kennen verschillende goed functionerende vormen van zowel begeleiding als informatievoorziening. Zo is het systeem van peercoaching goed uitgewerkt en werkt tot ieders tevredenheid. Onderwerp 5 Kwaliteitszorg De opleidingen hanteren een groot aantal evaluatie-instrumenten. Op verschillende manieren worden docenten, studenten, afgestudeerden en het beroepenveld gevraagd om hun input op de opleidingen te geven. Verschillende managementlagen houden toezicht op de bewaking van de kwaliteit. Uit de documenten die het auditteam heeft bestudeerd en de gesprekken die zijn gevoerd, maakt het auditteam op dat de logistieke opleidingen in Rotterdam veel aandacht schenken aan het evalueren van de opleidingen en het op structurele wijze verbeteren van de kwaliteit. Het auditteam stelt vast dat de logistieke opleidingen beschikken over een degelijk kwaliteitszorgsysteem, waarbij de verschillende evaluaties leiden tot concrete verbetermaatregelen. Onderwerp 6 Resultaten Beide opleidingen en beide varianten zijn in staat de eindkwalificaties adequaat te toetsen in het afstudeerproject. De handleidingen voor het afstuderen zijn helder en afgestudeerden zijn positief over de beoordeling en procedures rond het afstuderen. De opdrachten zijn op niveau, relevant en gevarieerd. Ze hebben een goede opbouw en zijn analytisch uitgewerkt. Het gebruik van internationale literatuur is beperkt. De opleidingen moeten meer transparantie in de beoordeling van duo s bieden. Voor de deeltijdopleidingen merkt het auditteam daarnaast op dat zij in duo s met andere opleidingen binnen IBB kunnen samenwerken. Daarbij vraagt het auditteam aandacht voor de borging van de logistieke profilering in de opdrachten. Uit evaluaties en gesprekken met afgestudeerden en vertegenwoordigers van het werkveld blijkt dat beide opleidingen aansluiten op de beroepspraktijk. De opleidingen hebben passende streefcijfers geformuleerd. Het auditteam vindt het positief dat de opleidingen differentiatie in de streefcijfers hebben aangebracht, waardoor recht wordt gedaan aan de context van de opleidingen. De opleidingen ondernemen actie om de rendementen te verbeteren, zoals het voeren van startgesprekken met elke instromende student. Alles overziend komt het auditteam van NQA tot de conclusie dat de kwaliteit en het niveau van de bestaande hbo-bacheloropleidingen LE en LTV van Hogeschool Rotterdam aan de vereiste basiskwaliteit voldoet. Een onderbouwing van deze conclusie is opgenomen in hoofdstuk 2. NQA - HRO: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen LE en LTV 5/85

6 6/85 NQA - HRO: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen LE en LTV

7 1 Basisgegevens 9 2 Beoordeling Doelstellingen van de opleiding Programma Inzet van personeel Voorzieningen Interne kwaliteitszorg Resultaten 51 3 Bijlagen 59 Bijlage 1 Deskundigheden auditteam 61 Bijlage 2 Onafhankelijkheidsverklaring auditteam 65 Bijlage 3 Bezoekprogramma 70 Bijlage 4 Bijlagen zelfevaluatie en ter inzage gelegd materiaal 73 Bijlage 5 Domeinspecifieke referentiekader en opleidingscompetenties 75 NQA - HRO: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen LE en LTV 7/85

8 8/85 NQA - HRO: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen LE en LTV

9 1 Basisgegevens De basisgegevens van de bestaande hbo-bacheloropleidingen Logistiek en Technische vervoerskunde en Logistiek en Economie zijn in onderstaande tabel weergeven. 1. Naam instelling Hogeschool Rotterdam 2. Status instelling Bekostigd 3. Naam opleidingen in CROHO Logistiek en Technische Vervoerskunde Logistiek en Economie 4. Registratienummer in CROHO Logistiek en Technische Vervoerskunde Logistiek en Economie 5. Oriëntatie en niveau Hbo-bachelor 6. Aantal studiepunten Afstudeerrichting nvt 8. Locatie Rotterdam 9. Code of Conduct Hogeschool Rotterdam heeft de Code of Conduct ondertekend. 10. Varianten Beide opleidingen bieden een voltijd- en deeltijdvariant aan. 11. Inhoudelijk profiel opleidingen LE en LTV leiden beide studenten op voor logistieke beroepen. LE is generalistisch georiënteerd, met aandacht voor economische en bedrijfskundige vakken. De opleiding leidt op voor de graad Bachelor of Business Administration. In de opleiding LTV is meer aandacht voor de technische vakken. De opleiding leidt op tot de graad Bachelor of Engineering en transport. In beide opleidingen is aandacht in het programma voor de (Rotterdamse) haven. In vergelijking tot elkaar profileert LE zich meer op beleid, economie en beheer en profileert LTV zich meer op de gebieden proces, techniek, ontwerpen en transport. De deeltijdopleiding IBB (instituut voor Bouw en Bedrijfskunde) is opgericht in Het is destijds gestart als een samenwerkingsverband tussen vier deeltijdopleidingen, zijnde de twee logistieke opleidingen, Technische Bedrijfskunde en Facility Management. De twee logistieke opleidingen hebben zich sinds 2003 geprofileerd met één opleidingsprogramma voor studenten LE en LTV. In de gezamenlijke opdrachten brachten studenten de eigen opleidingsspecifieke context aan. In 2007 is gestart met een vernieuwingstraject naar aanleiding van de vernieuwde beroepsprofielen voor Logistiek. In het vernieuwingstraject is de beweging van generiek naar specifiek te herkennen. Er worden nog steeds gezamenlijke opdrachten uitgevoerd, maar de basis is opleidingsspecifiek. De resultaten van deze beweging zijn al wel in de programma s te herkennen, maar nog niet in de afstudeerwerken. De deeltijdopleidingen volgen dezelfde profilering van de voltijdopleidingen met betrekking tot de aandachtsgebieden van LE en LTV. NQA - HRO: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen LE en LTV 9/85

10 12. Beoogd werkveld alumni Afgestudeerden van beide opleidingen komen terecht in zowel profit als non-profitorganisaties: productie- en handelsbedrijven, overheidsinstellingen, logistiek dienstverleners, tussenpersonen en transport- en distributiebedrijven. Daarnaast komen logistici in de zakelijke dienstverlening terecht. Afgestudeerden komen zowel in het midden- en kleinbedrijf als bij grote industriële en dienstverlenende bedrijven terecht. Afgestudeerden LTV worden opgeleid voor functies als onder andere productieplanner, warehouse manager en logistiek manager. Afgestudeerden LE worden opgeleid voor functies als inkoopmanager, accountmanager logistiek, logistiek analist, manager logistieke dienstverlening en demand manager. 13. Plaats opleidingen in organisatiestructuur hogeschool 14. Jaar vorige visitatie en datum besluit NVAO 15. Belangrijkste wijzigingen in opleidingen sinds vorige visitatie Zowel de voltijd- als de deeltijdopleidingen LE en LTV behoren tot het Instituut voor Bouw en Bedrijfskunde (IBB). Binnen IBB zijn negen bachelor-opleidingen, twee masteropleidingen, de deeltijdopleidingen en vijf lectoraten georganiseerd. Aan de voltijdopleiding LE studeren momenteel 337 studenten, voltijd LTV heeft 163 studenten. De deeltijdopleidingen LE en LTV vormen samen met de deeltijdopleidingen Facility Management (FM) en Technische Bedrijfskunde (TB) sinds 2003 de deeltijd- IBB. Dit samenwerkingsverband heeft een eigen kernteam, bestaande uit één onderwijsmanager en vijf docenten. In de deeltijdopleiding LE zijn 72 studenten ingeschreven en in de deeltijdopleiding LTV zijn 25 studenten ingeschreven. Beide opleidingen zijn in 2004 gevisiteerd. Het positieve besluit voor beide opleidingen van de NVAO dateert van 19 oktober Ten opzichte van de vorige visitatie (2004) hebben de opleidingen de verschillen tussen beide meer expliciet gemaakt. De omvorming van de curricula is voor beide opleidingen afgerond. Zij draaien beide het volledig nieuwe programma. In samenwerking met het Lectoraat Logistics is de wetenschappelijke oriëntatie versterkt. De module Onderzoeksvaardigheden is bij LE in het curriculum opgenomen, LTV volgt in collegejaar Daarnaast heeft het management op advies maatregelen genomen om het programma te verzwaren. De beroepenveldcommmissie komt vaker bij elkaar (drie keer per jaar). 16. Schema opbouw programma In bijlage 6 is voor beide voltijdopleidingen een curriculumschema bijgevoegd. De deeltijdopleidingen hebben een apart curriculumschema. 10/85 NQA - HRO: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen LE en LTV

11 2 Beoordeling Het auditteam komt samenvattend tot het volgende oordeel over de opleiding LE: Onderwerp Oordeel Facet Oordeel VT 1 Doelstellingen P 1.1 Domeinspecifieke eisen 1.2 Niveau 1.3 Oriëntatie hbo 2 Programma P 2.1 Eisen hbo 2.2 Relatie doelstellingen - programma 2.3 Samenhang programma 2.4 Studielast 2.5 Instroom 2.6 Duur 2.7 Afstemming vormgeving - inhoud 2.8 Beoordeling en toetsing 3 Inzet personeel P 3.1 Eisen hbo 3.2 Kwantiteit 3.3 Kwaliteit 4 Voorzieningen P 4.1 Materiële voorzieningen 4.2 Studiebegeleiding 5 Interne P 5.1 Evaluatie resultaten kwaliteitszorg 5.2 Maatregelen verbetering 5.3 Betrokkenheid 6 Resultaten P 6.1 Gerealiseerd niveau 6.2 Onderwijsrendement Voldaan Voldoende Oordeel DT Voldoende Voldoende Voldoende Voldaan Voldoende Voldoende Het auditteam komt samenvattend tot het volgende oordeel over de opleiding LTV: Onderwerp Oordeel Facet Oordeel VT 1 Doelstellingen P 1.1 Domeinspecifieke eisen 1.2 Niveau 1.3 Oriëntatie hbo 2 Programma P 2.1 Eisen hbo 2.2 Relatie doelstellingen programma 2.3 Samenhang programma 2.4 Studielast 2.5 Instroom 2.6 Duur 2.7 Afstemming vormgeving inhoud 2.8 Beoordeling en toetsing 3 Inzet personeel P 3.1 Eisen hbo 3.2 Kwantiteit 3.3 Kwaliteit 4 Voorzieningen P 4.1 Materiële voorzieningen 4.2 Studiebegeleiding 5 Interne P 5.1 Evaluatie resultaten kwaliteitszorg 5.2 Maatregelen verbetering 5.3 Betrokkenheid 6 Resultaten P 6.1 Gerealiseerd niveau 6.2 Onderwijsrendement Voldaan Voldoende Oordeel DT Voldoende Voldoende Voldoende Voldaan Voldoende Voldoende NQA - HRO: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen LE en LTV 11/85

12 Het auditteam stelt vast dat de kwaliteit en het niveau van de bestaande hbobacheloropleidingen Logistiek en Technische Vervoerskunde en Logistiek en Economie van Hogeschool Rotterdam aan de vereiste basiskwaliteit voldoen en adviseert de NVAO positief ten aanzien van de accreditatie van deze opleidingen. Het auditteam beschrijft in de volgende paragrafen per onderwerp en per facet van het NVAO beoordelingskader de bevindingen, overwegingen en conclusies. Elke paragraaf sluit af met een samenvattend oordeel op onderwerpniveau. 2.1 Doelstellingen van de opleiding Domeinspecifieke eisen (facet 1.1) De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Bevindingen Voltijd De opleiding LE leidt op voor de graad Bachelor of Business Administration (BBA) en de opleiding LTV leidt op voor de graad Bachelor of Engineering (BE). De basis voor LTV-opleidingen in Nederland is een logistieke beroepscompetentie en vier domeincompetenties voor techniek (Engineeringprofiel). Deze landelijk vastgestelde competenties zijn vastgelegd in het Beroeps- en competentieprofiel van het Landelijk Platform Logistiek (2007). De logistieke beroepscompetentie is: Het op professionele wijze ontwikkelen, uitvoeren en aansturen van logistieke processen. De basis voor de LE-opleidingen in Nederland zijn de BBA-competenties en dezelfde logistieke beroepscompetentie als LTV. Ook deze landelijk vastgestelde competenties zijn vastgelegd in het Beroeps- en competentieprofiel van het Landelijk Platform Logistiek (2007). De domeincompetenties van beide opleidingen (BE en BBA) zijn vastgesteld door de HBO-raad. Beide opleidingen hebben op basis van de Dublin descriptoren, de domeincompetenties en de algemene logistieke competentie een competentieprofiel bestaande uit vijf hoofdcategorieën opgesteld. De hoofdcategorieën zijn voor beide opleidingen gelijk, de invulling is verschillend. In bijlage 5 is een volledig overzicht van beide competentiesets opgenomen. De hoofdcategorieën zijn: - ontwikkelen van beleid - aansturen van werkzaamheden - uitvoeren - sociale en communicatieve competenties - zelfsturende competentie 12/85 NQA - HRO: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen LE en LTV

13 Beide opleidingen hebben de competenties onderverdeeld in beroepsrollen en beroepssituaties. De beroepsrollen zijn overgenomen uit het Competentieprofiel Logistiek 2007 van het Landelijk Platform Logistiek: ontwikkelen, uitvoeren en aansturen. De beroepssituaties die door LE zijn uitgewerkt zijn: demand and supply chainmanagement, voorraad, warehousing, productie en extern transport. De beroepssituaties die door LTV worden onderscheiden zijn: transport, warehousing, productie, inkoop, markt/verkoop. De opleidingen hebben de verschillen tussen beide opleidingen expliciet uitgewerkt. Het voornaamste onderscheid is dat LE een meer generalistische opleiding is, waarin de nadruk ligt op beleid, economie en beheer. LTV is getypeerd als een specialistische opleiding, met de nadruk op proces, techniek, ontwerpen en transport. Op basis van de visie en ambitie van de Commissie van Laarhoven (2009) hebben de opleidingen een aantal innovatiethema s voor de toekomst opgenomen in het opleidingsprofiel. Voor LE is dat servicelogistiek en voor LTV is dat de regierol van knooppunten. De opleidingen gaan deze thema s opnemen in het programma, zo bleek uit het gesprek met het auditteam. De opleidingen nemen deel aan het Landelijk Platform Logistiek (LPL). In het LPL zijn vertegenwoordigers van het werkveld en de logistieke opleidingen in Nederland vertegenwoordigd. Zowel LE als LTV nemen deel aan het European Forum of Logistic Education, een Europees netwerk van logistieke opleidingen. Hier vindt uitwisseling plaats over inhoud en opbouw van opleidingen. Op initiatief van de Rotterdamse opleidingen is een benchmark uitgevoerd (2009), waardoor verschillen en overeenkomsten tussen logistieke opleidingen in Europa zichtbaar zijn gemaakt. Er is bijvoorbeeld gekeken naar de duur van opleidingen, de methode van toetsing en contacturen. Uit de rapportage blijkt dat er grote verschillen zijn tussen opleidingen binnen Europa. Zo hebben Nederlandse hogescholen relatief weinig contacturen en zijn er grote verschillen in uitval. De meeste Europese opleidingen bieden logistieke opleidingen op basis van BBA aan. In Nederland worden zowel BBA- als BE-gerelateerde logistieke opleidingen verzorgd. Bij de totstandkoming van de beide opleidingsprofielen is het werkveld geraadpleegd, zo blijkt uit de notulen van de beroepenveldcommissie. De beroepenveldcommissies hebben de opleidingsprofielen gevalideerd en zijn betrokken bij herzieningen. Zij hebben inbreng met betrekking tot het curriculum en helpen landelijke en specifieke grootstedelijke ontwikkelingen in de opleidingen te vervlechten. In gesprek met het auditteam gaf de opleidingsmanager aan dat zowel LE als LTV zich profileert met havenlogistiek. Voor LE is dat haven, economie en management en voor LTV haven, vervoer en transport. Ook willen de logistieke opleidingen zich profileren op internationalisering en studieloopbaancoaching (SLC). Voor het facet studiebegeleiding hebben de opleidingen de ambitie om bij de volgende visitatie te excelleren. NQA - HRO: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen LE en LTV 13/85

14 Deeltijd Voor de deeltijdopleidingen is in 2003 een gezamenlijke competentiematrix opgesteld voor de opleidingen Facility Management, Technische Bedrijfskunde, Logistiek en Economie en Logistiek en Technische vervoerskunde. Deze aanpak is tot 2009 gehanteerd. Het gezamenlijke competentieprofiel is gebaseerd op een aantal gemeenschappelijke activiteiten van de beroepen waar de vier opleidingen toe opleiden. De opleidingsspecifieke profilering komt aan de orde via bedrijfsopdrachten, keuzevakken en minoren. Deze opdrachten worden in een opleidingsspecifieke context uitgevoerd. In 2008 is begonnen met de revisie van de deeltijdopleidingen LE en LTV, op basis van de in 2007 veranderde beroepsprofielen van het Landelijk Platform Logistiek. In dezelfde periode zijn de competenties van Facility Management en Technische Bedrijfskunde herzien. In 2009 is gestart met een nieuw eerste jaar van de deeltijdopleiding IBB. Het tweede studiejaar wordt voor gereviseerd en het derde studiejaar is inmiddels gereed. Uit bovenstaande blijkt dat de opleidingen de afgelopen jaren een beweging van generiek (2003) naar opleidingsspecifiek (2009) hebben gemaakt. Het auditteam is positief over deze beweging en is van oordeel dat het opleidingsspecifieke karakter van beide opleidingen op deze wijze beter tot uiting komt. De IBB-deeltijd gebruikt de term kerntaak in plaats van competentie om tegemoet te komen aan de verschillen in terminologie in de beroepsprofielen van de vier opleidingen. De kerntaken sluiten qua formulering aan op de beroepspraktijk waar deeltijdstudenten werkzaam zijn. Bij het formuleren van de kerntaken heeft IBB de landelijke beroeps- en competentieprofielen gebruikt. De specifieke uitwerking per opleiding is weergegeven in het Opleidingsprofiel deeltijd-ibb, Er is gekozen om te werken met kerntaken omdat deze beter aansluiten bij de beroepspraktijk van de bedrijven waar de deeltijdstudenten werkzaam zijn. De logistieke deeltijdopleidingen kennen acht kerntaken. Deze komen voor LE en LVT grotendeels overeen, maar kennen een focusverschil in de uitvoering. LE richt zich meer op voorraad en warehousing en LTV meer op transport. In bijlage 5 is een overzicht van de kerntaken opgenomen. De kerntaken zijn voorgelegd aan vertegenwoordigers van logistieke bedrijven, die zich herkenden in de kerntaken. Doelstellingen en inhoud van het curriculum zijn besproken door de beroepenveldcommissie en de bedrijvengroep, zie facet 5.3. Overwegingen Het auditteam stelt vast dat zowel de voltijd als de deeltijd LE en LTV opleidingen een relevante set eindkwalificaties hebben vastgesteld. Deze zijn gebaseerd op de eisen die horen bij de te behalen graad en de eisen die zijn vastgelegd door het logistieke beroepenveld. Vertegenwoordigers uit het beroepenveld hebben de eindkwalificaties bestudeerd en gevalideerd. In het European Forum of Logistic Education is op initiatief van de Rotterdamse opleidingen een benchmark uitgevoerd. 14/85 NQA - HRO: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen LE en LTV

15 Conclusie Op grond van bovenstaande bevindingen en overwegingen komt het auditteam op dit facet voor beide opleidingen en beide varianten tot het oordeel goed. Niveau bachelor (facet 1.2) De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Bevindingen Voltijd De opleidingen hanteren de concretisering van de Dublin descriptoren die de hogeschool voor al haar bachelor- en masteropleidingen heeft geformuleerd (Kwalificaties van de hbo-bachelor resp. de hbo-master; november 2003). De opleidingen waarborgen het hbo-niveau door op verschillende manieren de Dublin descriptoren in het programma te gebruiken. In het Opleidingsprofiel, 2009 worden de competenties in verband gebracht met de Dublin descriptoren én met de specifieke bachelorgraden waarvoor wordt opgeleid. De Dublin descriptoren zijn als volgt gekoppeld aan de competenties van beide opleidingen: Kennis en Inzicht komt aan de orde bij de competenties Ontwikkelen van beleid en Aansturen van werkzaamheden. Het Toepassen van kennis en inzicht komt vooral terug in de competentie Uitvoeren. Oordeelsvorming komt aan de orde bij Ontwikkelen van beleid en Aansturen van beleid. Communiceren is gekoppeld aan de sociale en communicatieve competenties. Leervaardigheden komen aan de orde bij de zelfsturende competenties. Deeltijd De acht kerntaken, waar het deeltijd-ibbprogramma uit bestaat, zijn getoetst aan de Dublin descriptoren, zo meldt het Opleidingsprofiel Deeltijd-IBB (2009). Deze koppeling is voor het auditteam niet helder uiteengezet. De acht kerntaken zijn afgeleid van de landelijke competenties, zoals beschreven in facet 1.1. Bij het vaststellen van de landelijke competenties is gebruik gemaakt van de Dublin descriptoren. De Dublin descriptoren zijn vanuit die kant doorvertaald in de kerntaken. Impliciet herkent het auditteam de Dublin descriptoren in de kerntaken. De opleidingen zijn er niet in geslaagd de Dublin descriptoren ook expliciet weer te geven. Overwegingen Het auditteam is van oordeel dat de voltijdopleidingen overtuigend hebben aangetoond dat de nagestreefde competenties aansluiten bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor, i.c. de Dublin descriptoren. Voor de deeltijdopleidingen stelt het auditteam vast dat de kerntaken impliciet aansluiten bij de Dublin descriptoren, maar dat explicitering (zoals bij de voltijdvariant) wenselijk is. NQA - HRO: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen LE en LTV 15/85

16 Conclusie Op grond van bovenstaande bevindingen en overwegingen komt het auditteam op dit facet voor de voltijdopleidingen tot het oordeel goed en voor de deeltijdopleidingen tot het oordeel voldoende. Oriëntatie hbo bachelor (facet 1.3) De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hbo-opleiding vereist of dienstig is. Bevindingen Voltijd en deeltijd Bij dit facet worden de argumenten van de facetten 1.1 en 1.2 meegenomen, waaruit blijkt dat de opleidingscompetenties de landelijke domeincompetenties en landelijke logistieke competentie weerspiegelen. Afgestudeerden van beide opleidingen komen terecht in zowel non-profit als profitorganisaties: productie- en handelsbedrijven, overheidsinstellingen, logistiek dienstverleners, tussenpersonen en transport- en distributiebedrijven. Daarnaast komen logistici in de zakelijke dienstverlening terecht. Afgestudeerden komen zowel in het midden- en kleinbedrijf als bij grote industriële en dienstverlenende bedrijven terecht. In het Landelijk beroepsprofiel van de opleidingen zijn functies en taken beschreven waarin een beginnend beroepsbeoefenaar terecht kan komen. Afgestudeerden LTV worden onder andere opgeleid voor functies als productieplanner, warehouse manager, logistiek consultant of logistiek manager. Afgestudeerden LE worden opgeleid voor functies als inkoopmanager, accountmanager logistiek, logistiek analist, manager logistieke dienstverlening of demand manager. Uit alumnionderzoeken en werkgeversonderzoeken (2009) blijkt dat de gekozen competenties van beide opleidingen herkenbaar zijn voor het toekomstige beroep. Alumni vinden dat de opleidingen aansluiten op de beroepspraktijk, zo blijkt uit het gesprek met alumni. Voltijd De opleidingen LE en LTV hebben één werkveldadviescommissie die de opleidingen van feedback voorziet over de actualiteit, relevantie en het niveau van de opleidingsinhoud en doelstellingen (Notulen werkveldadviescommissie 2009). Daarnaast nemen de opleidingen deel aan een project waarbinnen samenwerking met relevante partijen uit het beroepenveld binnen Rotterdam plaatsvindt. Zo is in samenwerking met ROC Albeda college en het Havenbedrijf op het voormalig RDMterrein een campus ingericht waar opleidingen en bedrijven in een leerwerkplaats samenwerken aan innovatieve projecten op het gebied van energie, bouw en 16/85 NQA - HRO: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen LE en LTV

17 mobiliteit. Vanaf 2009 wordt het praktijkdeel van een aantal technische opleidingen op het RDM-terrein verzorgd (zie facet 4.1). Deeltijd De kerntaken van de logistieke opleidingen zijn in 2008 uitgewerkt en vervolgens ter validering voorgelegd aan experts uit het relevante beroepenveld, zo blijkt uit notulen. Na validering is het eerste studiejaar aangepast op basis van het commentaar van de bedrijvengroep (zie facet 5.3). Sinds het collegejaar worden de werkgevers van deeltijdstudenten nadrukkelijker betrokken bij de opleidingen. Ze worden uitgenodigd om de studieopdrachten die de studenten in hun werk uitvoeren te bespreken met de opleidingen. De deeltijdopleiding LE is de opleiding voor studenten die werken in logistieke functies in de handel, industrie en bouw, en zich bezig houden met distributie, inkoop, en planning. LTV is de deeltijdopleiding voor studenten die werken in vervoer en transport. Voor veel van de deeltijdstudenten zijn de opleidingen een manier om de carrière te bevorderen. Overwegingen De eindkwalificaties zijn ontleend aan de door het beroepenveld opgestelde beroepscompetenties en besproken met vertegenwoordigers uit het logistieke werkveld. Afgestudeerden hebben de competenties die horen bij een beginnend beroepsbeoefenaar in de logistieke sector. Conclusie Op grond van bovenstaande bevindingen en overwegingen komt het auditteam op dit facet voor beide opleidingen en beide varianten tot het oordeel goed. Samenvattend oordeel Doelstellingen opleiding Alle facetten zijn tenminste met een voldoende beoordeeld en daarmee is het oordeel op het onderwerp Doelstelling opleiding positief. 2.2 Programma Eisen hbo (facet 2.1) Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied/de discipline. Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. NQA - HRO: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen LE en LTV 17/85

18 Bevindingen Voltijd en deeltijd Met de aanpak volgens het Rotterdams Onderwijsmodel (ROM, zie ook facet 2.3 en 2.7) is er een kader voor een kennisgerichte benadering van het onderwijs, gekoppeld aan een gerichte betrokkenheid van en op de beroepspraktijk waartoe de studie opleidt. Vanaf het begin van de studie leren de studenten om vraagstukken aan te pakken die ze in hun beroepspraktijk tegenkomen. Het betreft zoveel mogelijk echte vraagstukken met een echte opdrachtgever. Het IBB heeft het ROM verder uitgewerkt in het instituutsbeleid (Onderwijsvisie bacheloropleidingen IBB, 2009) De kennisbasis van de opleidingen is beschreven in de Body of Knowledge and Skills (BOKS). Binnen de kennisgestuurde leerlijn dient de BOKS als uitgangspunt voor de te ontwikkelen kenniselementen. Er wordt in beide opleidingen gebruik gemaakt van relevante vakliteratuur. Verplichte en aanbevolen literatuur wordt aan het begin van het jaar aan de studenten bekend gemaakt. De keuzes in literatuur worden door docenten gemaakt op basis van hun onderwijskundige en inhoudelijke visie. Het auditteam heeft de literatuurlijst bestudeerd en stelt vast dat beide opleidingen gebruik maken van relevante en actuele literatuur. Het auditteam constateert dat de vakliteratuur aansluit bij de doelstellingen van de opleidingen. In de bibliotheek heeft het auditteam onder meer voldoende Engelstalige literatuur aangetroffen, waaronder internationale vaktijdschriften. De opleidingen maken daarnaast gebruik van digitale bronnen en databanken. Eerstejaarsstudenten krijgen les in het gebruik van deze databanken. De literatuurlijsten van LE en LTV verschillen van elkaar. Dit heeft deels te maken met de verschillende oriëntaties van LE en LTV. De opleidingen hebben daarnaast onderscheid gemaakt in de literatuurlijst voor verschillende instromers: aangezien mbo en vwo-instromers een aangepast programma volgen, is er ook hier verschil in de gebruikte boeken. Hogeschoolbreed wordt gewerkt met het OIIO-beleid (2008). OIIO staat voor outside in, inside out. Centraal in dit beleid zijn twee manieren om onderwijs en beroepspraktijk met elkaar te verbinden. Opdrachten en projecten uit de beroepspraktijk worden het onderwijs ingehaald (outside in) en studenten brengen via stages en afstudeeropdrachten hun opgedane kennis in de beroepspraktijk (inside out). Kenmerk van dit beleid is dat gewerkt wordt met Rotterdamse casussen. Het Bureau Externe Betrekkingen (BEB) van het instituut draagt binnen het instituut de verantwoordelijkheid voor het op professionele wijze onderhouden van contacten met het werkveld. Het bureau heeft een grote rol bij het uitvoeren van het OIIO-beleid in relatie tot de praktijkgestuurde leerlijn. Stage- en werkveldcoördinatoren van de bacheloropleidingen zijn ondergebracht in BEB. Bedrijven kunnen er terecht met opdrachten voor bijvoorbeeld projecten of stages. Het hoofd van BEB is instituutsaccountmanager en vertegenwoordigt het instituut naar partners in het beroepenveld. Het auditteam constateert dat de verdeling tussen theorie en praktijk in de logistieke opleidingen evenwichtig is. Studenten en alumni tonen zich tevreden over de balans tussen theorie en praktijk, zo blijkt uit het gesprek met het auditteam. 18/85 NQA - HRO: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen LE en LTV

19 Voltijd De opbouw van het curriculum is, in grote lijnen als volgt: in het eerste jaar worden basiskennis en -vaardigheden aangeleerd en vindt oriëntatie op het logistieke beroep plaats. In het tweede jaar worden meer opleidingsspecifieke modulen aangeboden en ligt bij LE de nadruk meer op generalistische vakken, terwijl bij LTV meer aandacht is voor techniek en transport. In het derde jaar lopen studenten stage en sturen zij hun opleiding in de door hen gewenste richting. In het vierde studiejaar kunnen studenten zich verder specialiseren in de keuze voor de minor en de afstudeeropdracht. Sommige vakken zijn onderdeel van zowel LE als LTV, zoals de eerstejaarsvakken operationele technieken 1 en 2. De studenten LE en LTV volgen deze vakken niet gezamenlijk. Zoals uit bovenstaande beschrijving blijkt, ligt in de eerste studiejaren de nadruk op het verwerven van kennis en vaardigheden, en in de latere jaren in het opdoen van praktijkervaring, of in termen van de leerlijnen uit het ROM-model: de kennisgestuurde leerlijn neemt af en de praktijkgestuurde en studentgestuurde leerlijnen nemen gedurende de opleiding toe. In het zelfevaluatierapport is een tabel opgenomen waarin, in EC, is aangegeven hoe deze opbouw is vormgegeven. Uit het bestudeerde lesmateriaal blijkt dat de opleidingen gebruik maken van casussen en excursies om de opgedane kennis te koppelen aan de praktijk. Het auditteam heeft studenten gesproken die in het eerste jaar van de opleiding een excursie naar een vestiging van Spar hebben gemaakt. Studenten hebben ter plaatse aan een oplossing voor ruimtetekort gewerkt en mogelijkheden voor uitbreiding bekeken. Daarnaast worden in de opleidingen verscheidene projecten uitgevoerd. Deze zijn gericht op een casus afkomstig uit de relevante beroepspraktijk in de regio, of hebben een reële, externe opdrachtgever. Zo hebben studenten van LE in het collegejaar een checklist gemaakt over logistieke knelpunten in een bouwomgeving voor EVO, de ondernemersorganisatie voor logistiek en transport, en hebben studenten van LTV in collegejaar een loods en buitenterrein ingericht voor Ship Spare s Logistics. Ook binnen minoren is er ruimte voor het uitvoeren van externe opdrachten. Conform hogeschoolbeleid hebben de opleidingen het thema onderzoek expliciet opgenomen in het curriculum. Het doel is dat studenten in staat worden gesteld om wetenschappelijke artikelen te interpreteren en te benutten en om evidence based te werken in de praktijk, wat onder andere aan de orde komt in het afstuderen. Binnen de projecten is er eveneens aandacht voor toegepast onderzoek; in het eerste opleidingsjaar wordt geleerd hoe een onderzoeksvraag geformuleerd moet worden en hoe theorieën en modellen gebruikt kunnen worden om een dergelijke vraag te beantwoorden. Daarbij leidt aansluiting bij het lectoraat Logistics tot mogelijkheden voor verdieping en verbreding. Het lectoraat Logistics houdt zich bezig met projecten waarbij docenten en studenten van de opleidingen zijn betrokken. Zo heeft het lectoraat een congres over logistiek in de bouw georganiseerd, waaraan studenten bouwkunde en logistiek mee hebben geholpen. Daarnaast heeft het lectoraat een pioniersrol in het NQA - HRO: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen LE en LTV 19/85

20 ontwikkelen van zorglogistiek. Ook heeft het lectoraat inbreng in verschillende modulen van zowel LE als LTV, zoals in de module Actualiteit in het vierde jaar. Vanaf collegejaar wordt de module Onderzoeksvaardigheden aangeboden bij LE. LTV zal volgend jaar volgen. Het auditteam heeft de mate waarin praktijkgericht onderzoek in beide opleidingen aan de orde komt bestudeerd en constateert dat deze in voldoende mate bijdragen aan de kennisontwikkeling van studenten. Door de directe interactie met de beroepspraktijk in stages en afstuderen doen de logistieke opleidingen recht aan het OIIO-principe. Deze interactie wordt gedurende de studie intensiever en betreft inhoudelijk toenemend complexere vraagstukken. In het eerste jaar is er een oriënterende stage (3 EC). In het derde jaar is er een stage (24 EC), waarin wat de eerste twee jaren geleerd is, in de praktijk wordt toegepast. In het vierde jaar studeert een student af bij een bedrijf: individueel of in duo s leveren de studenten bij het afstuderen een beroepsproduct af (24 EC). Actuele ontwikkelingen in het vakgebied komen in de opleidingen mede aan de orde door de inzet van gastdocenten en docenten die werkzaam zijn in de praktijk. Daarnaast heeft het lectoraat een positieve invloed op het inbrengen van actuele ontwikkelingen in het vakgebied. Het lectoraat betrekt docenten en studenten actief bij opdrachten en onderzoek. Deeltijd De opbouw van het curriculum is, in grote lijnen als volgt: in het eerste jaar wordt basiskennis aangeboden, het tweede jaar is bedoeld voor kennisverdieping en in het laatste jaar heeft de student de mogelijkheid om invulling te geven aan zijn eigen profiel, door middel van de minor, de keuzevakken en het afstudeerproject. Deeltijdstudenten voeren twee soorten opdrachten in de eigen werkomgeving uit. In een projectopdracht staat de rol van onderzoeker/adviseur centraal. Studenten voeren een praktijkgericht onderzoek uit naar een knelpunt binnen hun eigen bedrijf en komen tot een advies. De opdrachten zijn van tactisch/strategische aard, zoals het herinrichten van bedrijfsprocessen. Het laatste project dat studenten hierbij uitvoeren is de afstudeeropdracht. Bij een bedrijfsopdracht staat de rol van adviseur en manager centraal. Studenten voeren interventies uit in hun eigen werkomgeving. De interventies zijn gericht op het planmatig verbeteren van facetten van het eigen werk of het verbeteren van bedrijfsprocessen. Ieder kwartaal wordt een bedrijfsopdracht uitgevoerd. Niveau, omvang en complexiteit van de opdrachten nemen toe gedurende de studie. De studie wordt afgerond met het laatste project, een afstudeerproject van 18 EC dat bestaat uit een combinatie van praktijkoriëntatie en theoretische onderbouwing. Het afstudeerproject wordt meestal in tweetallen uitgevoerd en individueel beoordeeld. Studenten kunnen er echter ook voor kiezen individueel af te studeren. Vaak wordt het laatste project gedaan bij één van de twee bedrijven waar de studenten werkzaam zijn, maar dat is geen vereiste. De eisen die aan dit project worden gesteld zijn vastgelegd in de modulewijzer (2009). In alle projecten is een onderzoekscomponent opgenomen en wordt toegepast onderzoek uitgevoerd. Studenten worden getraind in 20/85 NQA - HRO: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen LE en LTV

21 onderzoeksvaardigheden in een workshop. Studenten die zich verder willen verdiepen in onderzoek kunnen het keuzevak het beoordelen van onderzoek volgen. Actuele ontwikkelingen in het vakgebied komen in de opleidingen mede aan de orde via de docenten die tevens werkzaam zijn in de voltijdopleidingen. Het lectoraat is tot nu toe niet betrokken bij de deeltijdopleidingen, blijkt uit het gesprek dat het auditteam gevoerd heeft met de lector. De positieve invloed van het lectoraat met betrekking tot actuele ontwikkelingen in het vakgebied bij de voltijdopleidingen, is daardoor minder prominent aanwezig de deeltijdopleidingen. Overwegingen Het auditteam stelt vast dat de opleidingen beroepsgericht zijn. Er is veel aandacht voor interactie met de beroepspraktijk: in projecten, stages, excursies, minoren en afstuderen. In opdrachten wordt gebruik gemaakt van studiemateriaal dat ontleend is aan de beroepspraktijk. De vakliteratuur is naar mening van het auditteam in orde. Deeltijdstudenten brengen theorieën in de praktijk in projecten en/of bedrijfsopdrachten. In zowel de voltijd- als de deeltijdvarianten is voldoende aandacht voor praktijkgerichte onderzoeksvaardigheden. In het programma komen actuele ontwikkelingen in de beroepspraktijk aan de orde via bedrijfscases, externe opdrachten en docenten die werkzaam zijn in de beroepspraktijk. Actuele ontwikkelingen in het vakgebied komen onder andere aan de orde door de actieve inbreng van het lectoraat in de voltijdopleidingen. De deeltijdopleidingen lopen qua inbreng van het lectoraat achter op de voltijdopleidingen. Actuele ontwikkelingen komen bij de deeltijdopleidingen onder andere aan de orde door de eigen werkpraktijk van de studenten. Het auditteam is van mening dat een grotere inbreng van het lectoraat bij de deeltijdopleidingen wenselijk is. Conclusie Op grond van bovenstaande bevindingen en overwegingen komt het auditteam op dit facet voor beide opleidingen en beide varianten tot het oordeel goed. Relatie doelstellingen en inhoud programma (facet 2.2) Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheden om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Bevindingen Voltijd en deeltijd De verantwoordelijkheid voor de inhoud van het onderwijs en de leerdoelen van de modulen ligt bij de onderwijsmanagers. Zij worden van advies voorzien door de curriculumcommissies en de opleidingscommissies van LE en LTV. NQA - HRO: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen LE en LTV 21/85

22 In de Body Of Knowledge and Skills (BOKS) zijn de kennis en vaardigheden opgenomen die noodzaak zijn voor het logistieke beroep. De BOKS is opgenomen in de opleidingsprofielen. De curriculumcommissie is verantwoordelijk voor het beheer van de BOKS. Studenten kunnen een eigen accent aanbrengen in hun profiel via keuzemogelijkheden en verschillende soorten minoren binnen de studentgestuurde leerlijn. De keuzeruimte in het eerste studiejaar is gericht op ondersteuning van studenten, bijvoorbeeld doordat zij met achterstanden instromen. Voor zover een student de keuzeruimte niet voor dit doel nodig heeft, kan hij gebruik maken van het hogeschoolbrede keuzeonderwijs. LE en LTV kennen een verschillende oriëntatie, zoals al gezegd bij facet 1.1. Dit komt tot uiting in de modulen. Zo is er bijvoorbeeld in het eerste jaar voltijd LE 6 EC bedrijfseconomie, terwijl de voltijd opleiding LTV slechts 3 EC heeft. In datzelfde jaar heeft LTV twee modulen transporttechniek, die de studenten LE niet krijgen. Voltijd De competenties zijn de leidraad voor de inhoud van het programma. Ze zijn vertaald in praktische doelen voor de student, die per programmaonderdeel zijn vastgelegd in de modulehandleidingen. De competenties zijn verdeeld over het curriculum en de afzonderlijke modulen. Alle competenties komen meerdere malen binnen het curriculum aan bod en worden met modulen afgedekt. In het zelfevaluatierapport is een overzicht opgenomen, waarin de Dublin descriptoren gekoppeld zijn aan competenties, leerlijnen en modulen. Zo komt bijvoorbeeld de Dublin descriptor kennis en inzicht terug in de competenties ontwikkelen van beleid en aansturen van werkzaamheden, in de kennisgestuurde leerlijn en in onder andere de module actualiteit. De Dublin descriptoren kennis en inzicht, toepassen kennis en inzicht en leervaardigheden komen uitgebreid aan de orde in de ROM-leerlijnen. Buiten deze leerlijnen zijn er voor beide opleidingen een aantal modulen die gekoppeld zijn aan de Dublin descriptoren communicatie en oordeelsvorming. Voor communicatie kennen LE en LTV een aantal samenhangende modulen waarin communicatievaardigheden zoals vergaderen en presenteren worden aangeleerd. Het aspect oordeelsvorming komt terug in de module onderzoeksvaardigheden. Beide opleidingen geven in een dekkingsmatrix (Opleidingsprofielen, 2009) weer hoe beroepssituaties en beroepsrollen (zoals beschreven in facet 1.1) met elkaar verbonden zijn. Iedere combinatie van beroepsrol en beroepssituatie komt tenminste in één module terug. Het curriculum omvat een minor met een omvang van 30 EC. De student kan kiezen uit een reeks verbredende, verdiepende of doorstroomminoren die relevant zijn voor de opleidingen. Het werken aan concrete vraagstukken uit de beroepspraktijk staat centraal in het minorprogramma. 22/85 NQA - HRO: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen LE en LTV

23 Deeltijd De acht kerntaken zijn per kerntaak uitgewerkt in het Opleidingsprofiel deeltijd-ibb, In de uitwerking zijn de volgende onderdelen omschreven: nadere omschrijving, context, rol, beroepsproducten, concepten en vaardigheden. In het Opleidingsprofiel is een matrix opgenomen die weergeeft in welke projecten en bedrijfsopdrachten specifieke kerntaken aan de orde komen. Zo komt de kerntaak monitoren prestaties van logistieke processen onder andere aan de orde in het project 2: verbeteren van prestaties van logistieke processen. De kerntaken waar de deeltijdopleiding mee werkt zijn geformuleerd op basis van het landelijk beroepsprofiel. De kerntaken zijn vervolgens aan projecten en bedrijfsopdrachten gekoppeld. De projecten en bedrijfsopdrachten zijn gekoppeld aan cursussen, waarin deeltijdstudenten de theorie aangeleerd krijgen om de betreffende opdrachten tot een goed einde te brengen. In de modulebeschrijvingen van de deeltijdopleidingen is de koppeling tussen kerntaak en leerdoel minder expliciet uitgewerkt dan in de voltijdopleidingen. Uit het materiaal blijkt impliciet dat de kerntaken door middel van het programma behaald kunnen worden. De opleidingen kunnen extra aandacht schenken aan het expliciteren van de leerdoelen in relatie met de kerntaken. Het deeltijdcurriculum omvat een minor van 18 EC. Daarnaast besteden deeltijdstudenten 20 EC aan keuzemodulen die door de deeltijdopleidingen ontwikkeld zijn. Overwegingen Het onderscheid tussen LE en LTV en de bijbehorende specifieke focus komen voldoende terug in het programma. De curricula bieden studenten de mogelijkheid om de, voor de verschillende opleidingen geformuleerde, eindkwalificaties te behalen. De inhoud van de voltijdopleidingen sluit goed aan bij de eindkwalificaties. De eindkwalificaties zijn adequaat vertaald in leerdoelen en onderdelen van het programma. In de voltijdopleidingen is deze vertaling ook expliciet duidelijk gemaakt voor studenten. In de deeltijdopleidingen is de vertaling tussen leerdoel en kerntaak minder expliciet uitgewerkt dan in de voltijdopleidingen. Conclusie Op grond van bovenstaande bevindingen en overwegingen komt het auditteam op dit facet voor de voltijdopleidingen tot het oordeel goed en voor de deeltijdopleidingen tot het oordeel voldoende. Samenhang in opleidingsprogramma (facet 2.3) Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. NQA - HRO: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen LE en LTV 23/85