Hogeschool Rotterdam. Kunsteducatie

Transcriptie

1 Hogeschool Rotterdam Kunsteducatie Netherlands Quality Agency (NQA) februari 2011

2 2/57 NQA audit bestaande hbo-opleiding Master Kunsteducatie

3 Managementsamenvatting Dit rapport is het verslag van het auditteam dat in opdracht van Netherlands Quality Agency (NQA) een bestaande hbo-masteropleiding heeft beoordeeld. Het beschrijft de bevindingen, overwegingen en conclusies. Het rapport is conform het NQA Protocol 2010 hbomasteropleiding opgesteld. De rapportage heeft betrekking op: Instelling Netherlands Quality Agency B.V. Opleiding(en) master Kunsteducatie Variant(en) deeltijd Croho-nummer Locatie Rotterdam Auditdatum/-data 18 november 2010 Auditteam Mevrouw drs. M.G.M. Groenendijk (vakdeskundige, voorzitter) De heer mr. A.H.J. Gerrits (vakdeskundige) De heer H.J.P. van Alphen (student-lid auditteam) De heer P. van Achteren BLL (NQA-auditor) Door Hogeschool Rotterdam is een dossier ingediend bij NQA voor de beoordeling van de bestaande hbo-masteropleiding Kunsteducatie. Bij de aanvraag werd door de instelling een kritische reflectie aangeboden die naar vorm en inhoud voldeed aan de eisen die NQA in het NQA Protocol 2010 hbo-masteropleiding stelt. Voor de beoordeling van de kwaliteit en het niveau van de bestaande opleiding heeft NQA een auditteam samengesteld, dat voldoet aan de eisen van de NVAO. Het team heeft de kritische reflectie bestudeerd en een bezoek aan de opleiding gebracht. De kritische reflectie en alle overige (mondeling en schriftelijk) verstrekte informatie hebben het auditteam in staat gesteld om tot een weloverwogen oordeel te komen. Bij de beoordeling van de opleiding zijn bevindingen vanuit de generieke audit meegenomen. De generieke audit heeft plaatsgevonden op woensdag 17 maart Onderwerp 1 Doelstellingen De opleiding sluit aan bij de eisen die gesteld worden door vakgenoten en de beroepspraktijk. Door te participeren in diverse (inter)nationale netwerken en het bezoeken van congressen heeft de opleiding inzicht in hoe zij zich verhoudt tot gelijksoortige opleidingen. Tevens is er een vergelijking gemaakt met andere (internationale) opleidingen op basis van haar eindcompetenties. De eindkwalificaties zijn afgeleid van het landelijke opleidingsprofiel en de Dublin descriptoren, waarmee wordt aangetoond dat deze aansluiten bij het masterniveau. De eindkwalificaties sluiten aan bij de beroepen waar de opleiding voor opleidt. Het relevante beroepenveld is betrokken geweest bij de gehanteerde competenties, een beroepenveldcommissie op opleidingsniveau ontbreekt vooralsnog. NQA audit bestaande hbo-opleiding Master Kunsteducatie 3/57

4 Onderwerp 2 Programma Het onderwijsprogramma is sterk praktijkgericht. Praktijkgericht onderzoek heeft een centrale plaats in het onderwijs en kennis en vaardigheden worden ontwikkeld in een continue relatie met de actuele beroepspraktijk. Studenten gebruiken veelal hun eigen praktijk als object van onderzoek. De borging van de theoretische component van de opleiding behoeft enige aandacht. Het tweejarige onderwijsprogramma is samenhangend en leidt op tot de beoogde eindkwalificaties. De studielast is reëel en het programma is studeerbaar; piekmomenten worden adequaat aangepakt. De instroomeisen die de opleiding hanteert zijn relevant. Studenten zijn positief over de aansluiting van zowel vorm als inhoud van de opleiding bij de gevolgde vooropleiding. De opleiding voldoet aan de formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum. De didactische uitgangspunten van de opleiding, zoals een centrale rol van de eigen beroepspraktijk en zelfstandigheid, sluiten goed aan bij de studenten. Meer aandacht zou kunnen gaan naar de reflectie van studenten op het leerproces. Toetsing en beoordeling gebeurt adequaat. Er is voldoende variatie in toetsvormen en de praktijkgerichte toetsing sluit goed aan bij de opleiding. Op enkele punten is de toetsing wel nog voor verbetering vatbaar. Onderwerp 3 Personeel Het docententeam is in staat de verbinding met de beroepspraktijk te maken. Verschillende docenten zijn zelf actief in het werkveld, bijvoorbeeld als kunstenaar of onderzoeker. Ook worden gastdocenten uit de beroepsprakijk ingezet. De student-docentratio is goed. Docenten zijn bereikbaar en het ziekteverzuim is laag. Docenten zijn inhoudelijk, didactisch en organisatorisch kundig en er is ruimte voor verdere professionalisering. Studenten zijn tevreden over de docenten. Onderwerp 4 Voorzieningen De materiële voorzieningen die worden geboden zijn toereikend voor de verzorging van het onderwijs. Uit onder meer evaluaties blijkt dat studenten tevreden zijn over deze voorzieningen. Het systeem van studiebegeleiding en informatievoorziening is adequaat en voldoet aan de vraag van de studenten. Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg De opleiding houdt periodieke evaluaties van het onderwijs en gebruikt daarbij verschillende instrumenten. Er zijn zowel kwalitatieve als kwantitatieve streefdoelen. Het onderwijs wordt aantoonbaar verbeterd op basis van de evaluatieresultaten, wat onder meer blijkt uit het jaarplan. Onder studenten en docenten heerst een kwaliteitscultuur. Verschillende stakeholders worden betrokken bij de evaluaties. Het betrekken van alumni behoeft nog enige aandacht, maar dat is begrijpelijk vanwege het feit dat het gaat om een relatief recent gestarte opleiding. Onderwerp 6 Resultaten Het eindniveau dat studenten van de opleiding realiseren is aan de maat. De eindwerkstukken die studenten afleveren zijn in orde, al kunnen de onderzoeksvaardigheden van studenten nog worden aangescherpt. Recent heeft de opleiding de aandacht voor deze vaardigheden verscherpt. Alumni en de beroepspraktijk zijn positief over het gerealiseerde 4/57 NQA audit bestaande hbo-opleiding Master Kunsteducatie

5 niveau. De streefcijfers ten aanzien van de rendementen worden deels gehaald. De opleiding voldoet aan het streefcijfer voor de studieduur, maar nog niet aan het streefcijfer voor het onderwijsrendement. Hier zijn wel positieve ontwikkelingen te zien. Alles overziend komt het auditteam van NQA tot de conclusie dat de kwaliteit en het niveau van de bestaande hbo-masteropleiding Kunsteducatie van Hogeschool Rotterdam aan de vereiste basiskwaliteit voldoet. Een onderbouwing van deze conclusie is opgenomen in hoofdstuk 2. NQA audit bestaande hbo-opleiding Master Kunsteducatie 5/57

6 6/57 NQA audit bestaande hbo-opleiding Master Kunsteducatie

7 1 Basisgegevens 9 2 Beoordeling Doelstellingen van de opleiding Programma Inzet van personeel Voorzieningen Interne kwaliteitszorg Resultaten 37 3 Bijlagen 41 Bijlage 1 Deskundigheden auditteam 42 Bijlage 2 Onafhankelijkheidsverklaring auditteam 47 Bijlage 3 Bezoekprogramma 51 Bijlage 4 Bijlagen zelfevaluatie en ter inzage gelegd materiaal 53 Bijlage 5 Domeinspecifieke referentiekader en opleidingscompetenties 57 NQA audit bestaande hbo-opleiding Master Kunsteducatie 7/57

8 8/57 NQA audit bestaande hbo-opleiding Master Kunsteducatie

9 1 Basisgegevens De basisgegevens van de bestaande hbo-masteropleiding Kunsteducatie zijn in onderstaande tabel weergeven. 1. Naam instelling Hogeschool Rotterdam. 2. Status instelling Bekostigd 3. Naam opleiding in CROHO M Kunsteducatie 4. Registratienummer in CROHO Oriëntatie en niveau Hbo master 6. Aantal studiepunten 60 EC 7. Afstudeerrichting(en) n.v.t. 8. Locatie(s) Wijnhaven 61 Rotterdam 9. Code of conduct Ja 10. Variant(en) Deeltijd 11. Inhoudelijk profiel opleiding De masteropleiding Kunsteducatie, die in 2006 startte, heeft een directe relatie met de educatieve beroepspraktijk en hecht sterk aan de interactie met de maatschappij. Door samen te werken met partners in binnen- en buitenland draagt zij bij aan het creëren van een cultureel en educatief klimaat waarin vernieuwing en experimenten mogelijk zijn. Door onderzoek en reflectie te verbinden aan praktische vraagstukken en toepassingen biedt de opleiding meerwaarde voor het onderwijs, de economie en de leefomgeving en stimuleert het innovatief denken en probleemoplossend werken. Specifiek wordt de nadruk gelegd op digitale media, multidisciplinariteit en de verbinding van onderzoek en reflectie met vraagstukken uit de beroepspraktijk. 12. Beoogd werkveld alumni De masteropleiding Kunsteducatie leidt beroepskrachten op die vanuit een persoonlijke, vakoverstijgende visie impulsen geeft aan de ontwikkeling van de kunsteducatieve sector, op regionaal en (inter)nationaal niveau. Niet alleen op scholen, maar ook bij culturele instellingen is er behoefte aan deze toekomstgerichte professionals die kennis van kunst en cultuur kunnen vertalen naar creatieve, mediale toepassingen. Potentiële werkgevers zijn: onderwijsinstellingen; kunstcentra; lokale en provinciale ondersteunende instellingen; culturele instellingen als musea, theaters en concertzalen; mediabedrijven; pedagogische centra; onderwijsbegeleidingsdiensten. 13. Plaats opleiding in organisatiestructuur hogeschool De Hogeschool Rotterdam kent elf onderwijsinstituten, waarvan de Willem de Kooning Academie (WdKA) er een is. Binnen de WdKA worden vier Schools onderscheiden. De masteropleiding Kunsteducatie is onderdeel van de School of Education in Art, waarin tevens de bacheloropleiding Docent beeldende kunst en vormgeving is ondergebracht. NQA audit bestaande hbo-opleiding Master Kunsteducatie 9/57

10 14. Jaar vorige visitatie en datum besluit NVAO 15. Belangrijkste wijzigingen in opleiding sinds vorige visitatie 16. Schema opbouw programma Zie onderstaand schema 15 februari mei 2006 De vorige visitatie vond plaats in het kader van de Toets nieuwe opleidingen van de NVAO. Centraal stond toen het vak CKV2, een van de onderdelen van het vak CKV zoals dat in het voortgezet onderwijs in de bovenbouw gold. Na de samenvoeging van eerste- en tweedegraads lerarenopleiding beeldende vakken tot één bacheloropleiding die opleidt tot een volledige bevoegdheid, is toen besloten hierin beperkte bekwaamheden op het gebied van multidisciplinair kunsttheorieonderwijs onder te brengen. De masteropleiding Kunsteducatie richtte zich juist op die bekwaamheden. Veranderingen in het werkveld, lees CKV in het voortgezet onderwijs, hebben ertoe geleid dat de focus op specifiek dit vak is verdwenen en dat deze is verlegd naar onderzoek en onderwijsvernieuwing in de beeldende vakken, zowel binnenals buitenschools. M O D U L E N K L A S S I K A L E C O L L E G E S W E R K C O L L E G E S E N G R O E P S A C T IV IT E IT E N O P D R A C H T E N M u l t i d i s c i p l in a i r e K u n s t h e o r ie W D K M D K - M K E D 1 5 s t p D i s c i p l i n a i r e v a k t h e o r i e 2 s t p O n d e r z o e k s - v a a r d i g h e d e n 3 s t p O n d e r zo e k 6 s t p E s t h e t i c a 2 s t p D e e l o p d r a c h t e n 2 s t p K u n s t f i l o s o f i e W D K K F I - M K E D 2 s t p V a k t h e o r i e 1 s t p O p d r a c h t e n 1 s t p O n d e r z o e k B e e l d e n d e P r a k t i j k W D K O B K - M K E D 1 5 s t p V a k t h e o r i e 2 s t p S e m i n a r 2 s t p T e n t o o n s t e l l i n g 2 s t p O n d e r zo e k 5 s t p D e e l o p d r a c h t e n 4 s t p D i g i t a l e D i d a c t i e k W D K D D K - M K E D 1 5 s t p V a k t h e o r i e 2 s tp E d u c a t i e v e t h e o r i e 3 s tp O n d e r zo e k 5 s t p W e b l o g 1 s t p D e e l o p d r a c h t e n 4 s t p P r o j e c t - m a n a g e m e n t W D K P M M - M K E D 3 s t p V a k t h e o r i e 1 s tp O p d r a c h t e n 2 s t p A f s t u d e e r t h e s i s W D K A F S - M K E D 1 0 s t p T h e s is p r e s e n t a t i e 1 s t p O n d e r zo e k 9 s t p 6 0 s t p 1 5 s t p 6 s t p 3 9 s t p In de linkerkolom 'modulen' zijn alle modulen van het studieprogramma weergegeven. Hier is te zien hoeveel ects per afgeronde module worden toegekend. In de rechterkolommen is in het wit weergegeven hoe de ects van elke module verdeeld zijn over de verschillende activiteiten binnen de module. 10/57 NQA audit bestaande hbo-opleiding Master Kunsteducatie

11 2 Beoordeling Het auditteam komt samenvattend tot het volgende oordeel over de opleiding: Onderwerp Oordeel Facet Oordeel 1 Doelstellingen P 1.1 Domeinspecifieke eisen 1.2 Niveau 1.3 Oriëntatie hbo 2 Programma P 2.1 Eisen hbo 2.2 Relatie doelstellingen programma 2.3 Samenhang programma 2.4 Studielast 2.5 Instroom 2.6 Duur 2.7 Afstemming vormgeving inhoud 2.8 Beoordeling en toetsing 3 Inzet personeel P 3.1 Eisen hbo 3.2 Kwantiteit 3.3 Kwaliteit 4 Voorzieningen P 4.1 Materiële voorzieningen 4.2 Studiebegeleiding 5 Interne kwaliteitszorg P 5.1 Evaluatie resultaten 5.2 Maatregelen verbetering 5.3 Betrokkenheid 6 Resultaten P 6.1 Gerealiseerd niveau 6.2 Onderwijsrendement Goed Goed Voldoende Voldoende Voldoende Voldoende Goed Goed Voldaan Voldoende Voldoende Goed Goed Goed Goed Goed Goed Goed Goed Voldoende Voldoende Het auditteam stelt vast dat de kwaliteit en het niveau van de bestaande hbo-masteropleiding Kunsteducatie van Hogeschool Rotterdam aan de vereiste basiskwaliteit voldoet en adviseert de NVAO positief ten aanzien van de accreditatie van deze opleiding. Het auditteam beschrijft in de volgende paragrafen per onderwerp en per facet van het NVAO beoordelingskader de bevindingen, overwegingen en conclusies. Elke paragraaf sluit af met een samenvattend oordeel op onderwerpniveau. 2.1 Doelstellingen van de opleiding Domeinspecifieke eisen (facet 1.1) De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Bevindingen De doelstellingen van de masteropleiding Kunsteducatie zijn ontleend aan het domeinspecifieke opleidingsprofiel dat door het Netwerk Kunstvakdocentenopleidingen NQA audit bestaande hbo-opleiding Master Kunsteducatie 11/57

12 (KVDO) is vastgesteld en is vastgelegd in het register van de HBO-raad (Werkgroep Opleidingsprofiel HBO Master Kunsteducatie, Netwerk KVDO, maart 2004). Een werkgroep uit het beroepenveld, waarin de vakverenigingen vertegenwoordigd waren, heeft de eindkwalificaties gevalideerd. De beroepenveldcommissie van de School of Education in Arts onderschrijft de kwalificaties, zo blijkt uit het gesprek met leden van de beroepenveldcommissie en uit de notulen. De commissie heeft momenteel ook oog voor de ontwikkeling van de competentieprofielen in het bacheloronderwijs, om daar de master op aan te kunnen sluiten. De opleiding heeft de eindkwalificaties vertaald naar te verwerven competenties en heeft daarbij eigen accenten gelegd, gebaseerd op de thema s nieuwe media en multidisciplinaire kunsttheorie en kunstpraktijk. De competenties die binnen de opleiding worden gehanteerd zijn samen te vatten in de volgende kernbegrippen: creërend vermogen, onderzoekend vermogen, (kunst)pedagogisch en didactisch vermogen, operationaliserend vermogen, vermogen tot kritische reflectie, innovatief vermogen, communicatief vermogen, vermogen tot samenwerken, en omgevingsgerichtheid. De opleiding investeert in internationale samenwerking met partnerinstituten, waardoor zij de verdere ontwikkeling van de op digitale media geënte specialisaties in het docentschap beeldende kunst en vormgeving en de interdisciplinariteit gestalte kan geven. De opleiding neemt deel aan het CUMULUS-netwerk waarin ongeveer zestig Europese opleidingen voor kunstonderwijs zitten. Samenwerkingspartners zijn bijvoorbeeld de University of Art and Design Helsinki, de University of Applied Arts Vienna en de Fine Arts Academy of Bologna en de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht. De samenwerking met deze instituten moet resulteren in een shared master course in art and design teacher education. De opleiding is voornemens om de masteropleiding Kunsteducatie toegankelijk te maken voor internationale studenten. Dit initiatief wordt ondersteund door de beroepenveldcommissie van de opleiding. Volgens de commissie is er een toenemende vraag naar internationaal georiënteerde, Engelstalige masteropleidingen Kunsteducatie. De opleiding werkt op onderdelen samen met de masteropleiding Kunsteducatie van Codarts, met name voor de modules onderzoeksvaardigheden, multidisciplinaire kunsttheorie en projectmanagement. De profilering van de opleiding Kunsteducatie is ontleend aan het profiel van de Willem de Koning Academie en bestaat uit de kernbegrippen: artistiek hoogwaardig, toepassingsgericht, internationaal, op de maatschappij betrokken, en interdisciplinair en mediagericht. In de specificering van het profiel ligt de nadruk op digitale media, multidisciplinariteit en de verbinding van onderzoek en reflectie met vraagstukken uit de beroepspraktijk. De opleiding heeft haar doelstellingen vergeleken met twee internationale masteropleidingen Master in Art Education (School of Art and Design, Aalto University, Helsinki, Finland) en de master of Arts in Art Education (Zürich University of the Arts, Zürich, Zwitserland). Hieruit blijkt volgens de opleiding dat zij zich onderscheidt door ook aandacht aan de bevordering van het innovatief vermogen te schenken. In aansluiting op het opleidingsprofiel werkt de opleiding aan de invulling van de Body of Knowledge and Skills. 12/57 NQA audit bestaande hbo-opleiding Master Kunsteducatie

13 Overwegingen Het auditteam constateert op basis van de bestudering van documenten en de gesprekken dat de opleiding aansluit bij eisen die door vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden. De opleiding heeft tevens inzicht in de wijze waarop zij zich verhoudt tot gelijksoortige opleidingen met name in het buitenland. Dit inzicht wordt onder meer verkregen door participatie in diverse (inter)nationale contacten via overleggen en congressen, maar de opleiding heeft ook een vergelijking gemaakt op basis van haar eindkwalificaties. Conclusie Het auditteam komt op basis van bovenstaande bevindingen en overwegingen tot het oordeel goed. Niveau master (facet 1.2) De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een master. Bevindingen De opleiding hanteert de concretisering van de Dublin descriptoren die de hogeschool voor al haar bachelor- en masteropleidingen heeft geformuleerd (Kwalificaties van de hbo-bachelor respectievelijk de hbo-master; november 2003). Bij het opstellen van de eindkwalificaties door het KVDO zijn de Dublin descriptoren gebruikt. In het opleidingsprofiel wordt daarbij ook de relatie met het wetenschappelijk onderwijs en andere hbo-opleidingen toegelicht. In het profiel wordt aangegeven dat een hbo-master zich van het wetenschappelijk onderwijs onderscheidt door zijn vakmatige en beroepsgerichte oriëntatie (zie 1.3). De opleiding heeft in het zelfevaluatierapport een schema opgenomen waarin de relatie gelegd wordt tussen de Dublin descriptoren, de eindcompetenties en de modulen uit het curriculum. De Dublin descriptoren zijn alle terug te vinden in de opleidingscompetenties. De Dublin descriptoren kennis en inzicht en leervaardigheden hebben een relatie met alle opleidingscompetenties. De Dublin descriptor oordeelsvorming is onder meer terug te vinden in de modulen multidisciplinaire kunsttheorie, onderzoek naar de beeldende praktijk, digitale didactiek en de afstudeerthesis. In de module digitale didactiek komen op één na (creërend vermogen) alle opleidingscompetenties aan bod. De competentie creërend vermogen heeft wel een relatie met alle Dublin descriptoren via andere modulen (onderzoek naar de beeldende praktijk en de afstudeerthesis). Overwegingen Het auditteam constateert dat de opleiding met behulp van de Dublin descriptoren aantoont dat haar opleidingscompetenties aansluiten bij het niveau master. De Dublin descriptoren zijn onder meer input geweest bij de ontwikkeling van het landelijk opleidingsprofiel van de KVDO. NQA audit bestaande hbo-opleiding Master Kunsteducatie 13/57

14 Conclusie Het auditteam komt op basis van bovenstaande bevindingen en overwegingen tot het oordeel goed. Oriëntatie hbo master (facet 1.3) De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. Een hbo-master heeft de kwalificaties voor het niveau van zelfstandig en/of leidinggevend beroepsbeoefenaar in een beroep of spectrum van beroepen, dan wel het niveau van het functioneren in een multidisciplinaire omgeving waarin een hbo-opleiding vereist of dienstig is. Bevindingen De opleiding volgt de landelijk vastgestelde competenties uit het opleidingsprofiel hbomaster kunsteducatie (Werkgroep Opleidingsprofiel HBO Master Kunsteducatie, Netwerk KVDO, maart 2004). De opleiding heeft een beroepenveldcommissie die de opleiding van feedback voorziet over de actualiteit, relevantie en het niveau van de opleidingsinhoud en doelstellingen (Notulen beroepenveldcommissie ). De competenties en de vertaling naar het programma worden steeds geëvalueerd. Indien deze evaluaties of beroepsmatige of maatschappelijke veranderingen daar aanleiding toe geven, worden competenties en leerdoelen aangepast. Het auditteam stelt vast dat de opleiding tot op heden één beroepenveldcommissie beschikt voor de School of Education in Arts. In het jaarplan heeft het auditteam kennisgenomen van het voornemen om voor de masteropleiding kunsteducatie een aparte commissie op te richten. Dat past bij de beleidslijn die hogeschoolbreed als norm wordt gesteld. In de laatste notulen van de BVC is nog sprake van een gecombineerde beroepenveldcommissie en wordt het voornemen om de BVC op te splitsen bekrachtigd. Kunsteducatie heeft de laatste jaren een sterke ontwikkeling doorgemaakt. De invoering van CKV, de ontwikkeling van cultuurprofielscholen en de nadere uitwerking van brede schoolconcepten hebben ertoe geleid dat de behoefte aan professionele cultuureducatiespecialisten met onderzoeks- en organisatorische vaardigheden is toegenomen. Dit geldt ook voor de behoefte aan professionals met een internationaal referentiekader en netwerk. Verder is er vraag naar de ontwikkeling van nieuwe educatieve methoden waarin mediakunst is geïntegreerd, aan onderzoek dat de gevolgen van de mediacultuur inzichtelijk maakt en naar lessen voor mediawijsheid. Scholen en culturele instellingen hebben behoefte aan professionals die kennis van kunst en cultuur vertalen naar creatieve, mediale toepassingen. De afgestudeerden van de masteropleiding Kunsteducatie beschikken over actuele, professionele inzichten, en daaraan gekoppelde creatieve, mediale en reflectieve vaardigheden. Afgestudeerden komen terecht op functies als coördinator binnen het voortgezet onderwijs voor het leergebied kunst en cultuur, hoofd kunsteducatie, projectmanager voor culturele instellingen, beleidsmedewerker kunst en cultuur, educatief auteur of onderwijsontwikkelaar. 14/57 NQA audit bestaande hbo-opleiding Master Kunsteducatie

15 De opleiding heeft de relatie met de praktijk vormgegeven door structurele samenwerking met partnerscholen, magnet schools, en andere educatieve en culturele instellingen. Overwegingen De opleiding geeft in haar documentatie duidelijk aan waartoe wordt opgeleid. Zij sluit met de beschrijving aan bij de (beroeps)beschrijving in het landelijke opleidingsprofiel. Het auditteam heeft voorts geconstateerd dat het relevante beroepenveld betrokken wordt bij de competenties die de opleiding hanteert. Het auditteam constateert dat de opleiding vooralsnog niet beschikt over een beroepenveldcommissie op opleidingsniveau, zoals vanuit het hogeschoolbeleid wordt vereist. Conclusie Het auditteam komt op basis van bovenstaande bevindingen en overwegingen en specifiek de opmerking over de beroepenveldcommissie tot het oordeel voldoende. Samenvattend oordeel Doelstellingen opleiding Alle facetten zijn tenminste met een voldoende beoordeeld en daarmee is het onderwerp Doelstelling opleiding positief. 2.2 Programma Eisen hbo (facet 2.1) Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied/de discipline. Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Bevindingen De masteropleiding Kunsteducatie is een deeltijdse opleiding van 60 EC. Studenten ontwikkelen specialistische kennis van multidisciplinaire kunsttheorie en digitale didactiek. Verdieping vindt plaats doordat de studenten onderzoek doen naar het gebruik van digitale onderwijsmethoden in de binnen- en buitenschoolse educatie. Met de aanpak volgens het Rotterdams Onderwijsmodel (ROM, zie ook facet 2.7) is er een kader voor een kennisgerichte benadering van het onderwijs, gekoppeld aan een gerichte betrokkenheid van en op de beroepspraktijk waartoe de studie opleidt. Vanaf het begin van de studie leren de studenten om vraagstukken aan te pakken die ze in hun beroepspraktijk tegenkomen. Het betreft zoveel mogelijk authentieke vraagstukken met een echte opdrachtgever, waar mogelijk samen met andere studenten, ook van andere opleidingen binnen en buiten het eigen instituut. Kennisontwikkeling door vakliteratuur vindt voor een belangrijk deel plaats vanuit de praktische behoefte van de student. In de opdrachten die zij dienen te vervaardigen NQA audit bestaande hbo-opleiding Master Kunsteducatie 15/57

16 kunnen zij gebruik maken van vakliteratuur die in de moduleomschrijvingen als aanbevolen wordt gepresenteerd. Op deze wijze sluit de opleiding aan bij de specifieke theoretische behoefte van studenten. Het auditteam is daarover positief maar herkent ook een keerzijde van deze opzet. Met de praktijkgerichte invulling kan de theoretische component teveel op de achtergrond raken en bestaat de mogelijkheid dat studenten zich gedurende de opleiding beperken tot theoretische verdieping op een enkel onderdeel van de disciplines binnen de kunsteducatie. Gedacht vanuit de multi- en interdisciplinaire benadering van de opleiding, vraagt het auditteam de opleiding hiervoor te waken. Het auditteam stelt vast dat de opleiding momenteel werkt aan het opstellen van een BOKS, waarin de theoretische basis geborgd moet worden. Het auditteam heeft het format voor de BOKS reeds kunnen inzien, maar nog geen concrete invulling daarvan. Conform hogeschoolbeleid heeft de opleiding het thema onderzoek expliciet opgenomen in het curriculum. Bij de masteropleiding omvat onderzoek het uitvoeren van een toepassingsgericht onderzoek naar nieuwe media en naar de invloed van media op de samenleving. Studenten leren educatieve methoden te ontwikkelen waarin mediakunst is geïntegreerd om deze ontwikkelingen te onderzoeken en om lessen voor mediawijsheid te ontwikkelen. De aandacht gaat specifiek uit naar het gebruik van nieuwe media als didactisch instrument. Iedere student formuleert hiervoor zijn eigen onderzoeksvraag. Voorbeelden van onderzoeksonderwerpen zijn: onderzoek naar digitale of interactieve mediavormen als webdesign, simulaties, games en animaties, een manier om traditionele kunstvakken als tekenen en handvaardigheid te integreren met het digitale en interactieve veld, of onderzoek naar de rol, plaats en betekenis van nieuwe media voor binnen- en buitenschoolse kunsteducatie. De onderzoeken die studenten binnen vrijwel alle modulen van de opleiding doen, varieert van literatuuronderzoek en beeldonderzoek tot actie onderzoek. Aan het eind van de opleiding voert de student een afstudeeronderzoek uit. In het onderwijsprogramma is een module Onderzoeksvaardigheden opgenomen waarin de focus ligt op kwalitatief onderzoek, zo blijkt uit het gesprek met de studenten. Recent heeft de opleiding de onderzoekscomponent binnen het curriculum verzwaard en de begeleiding bij de afstudeerthesis geïntensiveerd. Het auditteam is tevreden over deze maatregelen, daar zij mogelijk tegemoet komen aan kritische opmerkingen die het heeft over enkele werken van studenten (zie facet 6.1). Vanuit de onderzoeken ontwikkelen studenten nieuwe concepten en strategieën die een directe bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de beroepspraktijk. De oplossingen die studenten ontwikkelen worden in de beroepspraktijk toegepast. In de opleiding staan twee thema s centraal: multidisciplinaire kunsttheorie en nieuwe media. De module multidisciplinaire kunsttheorie en kunstpraktijk biedt studenten theoretische kennis en inzicht in ontwikkelingen, ideeën en visies in de kunstdisciplines beeldende vormgeving, dans, theater en muziek. De aandacht gaat met name uit naar de raakvlakken en de interactie tussen de kunstdisciplines. De opgedane kennis en ervaring wordt verwerkt in onderwijsleer- en onderzoeksmateriaal dat in de beroepspraktijk gebruikt kan worden. De opleiding maakt gebruik van de praktische en theoretische kennis over digitale media die aanwezig is binnen de School of Media & Design en binnen de masteropleiding 16/57 NQA audit bestaande hbo-opleiding Master Kunsteducatie

17 Media Design and Communication. Docenten van deze opleidingen worden als gastdocent uitgenodigd. Actuele ontwikkelingen in de beroepspraktijk en het vakgebied vinden langs verschillende wegen hun weg naar het curriculum. De opleiding maakt bijvoorbeeld gebruik van gastdocenten (zie hierboven). Daarbij worden binnen de modulen diverse thema s behandeld, omdat zij in de actuele beroepspraktijk aan de orde zijn. Zo heeft het auditteam gezien dat er aandacht is voor het rapport Cultuur in de spiegel, het debat over de bezuinigingen in de cultuursector en een herdefiniëring van de legitimatie van de kunsten. Het auditteam is daarover positief. In het gesprek met studenten heeft het ook de indruk gekregen dat actuele ontwikkelingen onderdeel zijn van het onderwijs. De opleiding maakt in toenemende mate gebruik van de lectoraten Cultural Diversity en Communication in a Digital Age en bijbehorende kenniskringen. De lector van het laatstgenoemde lectoraat treedt op als gastdocent en de studenten werken mee aan het onderzoek van de lector. De opleiding streeft ook naar samenwerking met de lectoraten Cultural Diversity en Opgroeien in de Grote Stad en de masteropleiding Stadspedagogiek. Beroepsvaardigheden krijgen studenten aangereikt op het gebied van artistiek, theoretisch en praktijk onderzoek. Daarnaast staat de ontwikkeling van een eigen visie op het vakgebied centraal. Studenten ontwikkelen deze via vaardigheden op het gebied van literatuuronderzoek, veldonderzoek, beeldonderzoek en contextonderzoek. Uit evaluaties blijkt dat studenten tevreden zijn over de inhoud van het programma. Overwegingen Het auditteam heeft kennisgenomen van de praktijkgerichtheid van het onderwijsprogramma en is daarover positief. Het (praktijkgerichte) onderzoek neemt een centrale plaats in het onderwijs. Het auditteam acht dit passend voor een hbo-masteropleiding. Ontwikkeling van kennis en vaardigheden staan hierdoor in een continue relatie met de actuele beroepspraktijk (en het vakgebied). Doordat studenten de eigen praktijk veelal kunnen gebruiken als object van onderzoek is het studiemateriaal aan de beroepspraktijk ontleend en vindt interactie met die beroepspraktijk plaats. Het auditteam vraagt de aandacht van de opleiding voor het borgen van de theoretische component binnen de opleiding. Tevens geeft het auditteam positief te zijn over de recente verzwaring van de onderzoekscomponent binnen het onderwijs, aangezien resultaten nog belangrijke verbetermogelijkheden toonden op dat gebied. Conclusie Het auditteam komt op basis van bovenstaande bevindingen en overwegingen en specifiek de opmerkingen over de theoretische en onderzoekscomponent tot het oordeel voldoende. Relatie doelstellingen en inhoud programma (facet 2.2) Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. NQA audit bestaande hbo-opleiding Master Kunsteducatie 17/57

18 De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheden om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken op master niveau. Bevindingen Studenten kunnen een eigen accent aanbrengen in de opleiding door bij de invulling van de (onderzoeks)opdrachten gebruik te maken van de eigen beroepspraktijk. De competenties geven de aard van het te ontwikkelen vermogen aan. Het gehele onderwijsaanbod, inclusief de beschrijvingen van te behalen competenties, is te vinden op het intranet van de Willem de Kooning Academie. De beschrijving van het lesaanbod kent een vaste indeling: opdracht, doel (leerdoelen), toetsing (beoordelingscriteria), planning, lesvorm, referenties en informatie (vakliteratuur). In het zelfevaluatierapport heeft de opleiding een voorbeeld opgenomen van een module. Het auditteam stelt vast dat de in de praktijk aan deze opzet wordt voldaan. De relatie tussen de leerdoelen en de competenties c.q. Dublin descriptoren wordt hierin echter niet duidelijk gemaakt. De opleiding stelt zich in het zelfevaluatierapport ten doel om de samenhang tussen competenties en leerdoelen te verbeteren door de BoKS in te vullen (zie ook facet 2.1). Het auditteam heeft vanuit de leerdoelen zelf de relatie proberen te leggen met de (uitwerkingen van de) competenties. Deze uitwerkingen van de competenties naar deelcompetenties matchen niet één op één met de leerdoelen die zijn opgenomen in de modulebeschrijvingen/lesbrieven. Het expliciteren van deze relatie vraagt nog de aandacht van de opleiding. Het auditteam stelt op basis van bestudering van het totale programma vast dat het programma leidt tot de beoogde eindkwalificaties. Recent heeft de opleiding in het onderwijsprogramma de onderzoekscomponent versterkt. Er is meer aandacht gekomen voor de ontwikkeling van methodologische vaardigheden en de begeleiding bij de uitvoering van (praktijkgerichte) onderzoeken is geïntensiveerd. Het auditteam acht deze versteviging terecht gezien de indruk die zij heeft gekregen van de resultaten van de (aller)eerste lichting studenten (zie ook facet 6.1). Het onderwijs wordt aangeboden via flexibele leerwegen waardoor studenten steeds zelfstandiger hun leerproces kunnen inrichten. Uit de studiegids Kijk zelf (Willem de Kooning Academie Hogeschool Rotterdam 2009/2010/2011) blijkt een heldere opbouw van het programma. Studenten starten in het eerste jaar met de kennisgestuurde module Multidisciplinaire Kunsttheorie met daarnaast Kunstfilosofie, gevolgd door Projectmanagement. In het praktijkgestuurde deel van het programma is aandacht voor Digitale didactiek. Het tweede jaar bestaat uit de modules Onderzoek Beeldende Praktijk en het Afstudeerproject. Uit evaluaties blijkt dat studenten tevreden zijn over de relatie doelstellingen en programma. Zij geven in gesprek met het auditteam aan dat de lesbrieven en de introducties die relatie voor hen zichtbaar maken. Overwegingen Het tweejarige programma van de masteropleiding Kunsteducatie leidt op tot de beoogde eindkwalificaties. Het auditteam stelt dit vast op basis van bestudering van het totale onderwijsprogramma. De zichtbaarheid van de relatie tussen de leerdoelen die 18/57 NQA audit bestaande hbo-opleiding Master Kunsteducatie

19 gepresenteerd worden in de lesbrieven en de (deel)competenties in het opleidingsprofiel verdient naar oordeel van het auditteam nog aandacht. Conclusie Het auditteam komt op basis van bovenstaande bevindingen en overwegingen en specifiek de opmerkingen over de zichtbaarheid van de relatie tussen de competenties en de leerdoelen tot het oordeel voldoende. Samenhang in opleidingsprogramma (facet 2.3) Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Bevindingen De masteropleiding sluit aan bij het ROM (Rotterdams Onderwijs Model). Het model gaat uit van een evenwichtig aanbod van drie typen onderwijs: 1. kennisgestuurd: deze lijn legt een fundament van kennis en vaardigheden. 2. praktijkgestuurd: in deze lijn leren studenten vraagstukken uit hun toekomstige beroepspraktijk aan te pakken in een (authentieke) relevante praktijksetting. 3. studentgestuurd: in deze lijn staat de individuele student centraal, waarbij de studenten begeleid worden vanuit studieloopbaancoaching. Iedere student krijgt in het keuzeonderwijs en de minor de ruimte om accenten in het eigen programma aan te brengen. In het zelfevaluatierapport wordt de samenhang toegelicht en is zichtbaar hoe in het masterprogramma Kunsteducatie de kennisgestuurde en de praktijkgestuurde leerlijnen zijn te onderscheiden. Het studentgerichte karakter van de opleiding komt binnen deze twee leerlijnen tot uitdrukking. Studenten werken met zelfsturende werkvormen. Verder kunnen studenten eigen, inhoudelijke keuzes maken en deze in hun eigen beroepspraktijk toepassen. Binnen de leerlijnen wordt het onderwijs in onderlinge samenhang aangeboden. Onderwijseenheden binnen de praktijkgestuurde leerlijn worden ondersteund door modulen vanuit de kennisgestuurde leerlijn. Het theorie- en praktijkonderwijs binnen de kennis- en praktijkleerlijnen zijn op elkaar afgestemd, gericht op een optimale ontwikkeling van de beoogde competenties. Binnen de praktijkleerlijn werken studenten aan praktijkopdrachten waarin zij verworven kennis toepassen in de praktijk. Binnen de praktijkgestuurde leerlijn ontwikkelen studenten de eindcompetenties die ten grondslag liggen aan het programma. Naarmate het programma vordert, neemt de omvang en complexiteit van de opdrachten binnen deze leerlijn toe. Deze leerlijn draagt concreet bij aan de verticale samenhang in het programma. De verticale samenhang is mede te ontlenen aan het feit dat de mate van zelfsturing bij studenten toeneemt, naarmate het programma vordert. De verticale samenhang in het programma ontstaat doordat competenties die in een module zijn verworven, in volgende modulen moeten worden gebruikt. Kunstfilosofie, onderzoeksvaardigheden en projectmanagement zijn daarom vroeg in het programma NQA audit bestaande hbo-opleiding Master Kunsteducatie 19/57

20 opgenomen. Binnen het afstudeerproject worden nagenoeg alle verworven competenties ingezet. Het leerproces van de student kenmerkt zich door een koppeling van theorie en praktijk. De opleiding geeft aan dat studenten in de praktijk werken vanuit de verworven theoretische kennis en met bewustzijn van de ontwikkelingen binnen het brede terrein van kunsteducatie. Bij het onderzoeken en ontwikkelingen van materiaal werkt de student vanuit theoretische en praktische kaders en kent achterliggende didactische en kunstpedagogische kaders. De samenhang wordt verder bevorderd doordat de onderzoekscomponent en de twee hoofdthema s, nieuwe media en multidisciplinaire kunsttheorie, centraal in het programma staan en daarmee de rode draad vormen. In het moduleboek herkent het auditteam een ander middel om samenhang in het programma zichtbaar te maken voor studenten. De opleiding geeft aan dat het onderwijs wordt aangeboden vanuit vijf samenhangende domeinen: het artistiek inhoudelijke domein, het kunstpedagogische domein, het kunsttheoretische domein, het onderzoeksmatige domein en het management- en organisatorische domein. De studieleider bewaakt de samenhang van het programma. De modulehouder is verantwoordelijk voor de samenhang binnen de module. Hij ziet erop toe dat de inbreng van gastdocenten binnen de module past. Het auditteam heeft bij de bestudering van het onderwijsprogramma moeite om de samenhang goed te duiden. De verschillende modellen (leerlijnen en domeinen) die voor de samenhang worden gehanteerd, maakt het naar oordeel van het auditteam onoverzichtelijk. De indrukken die zij vanuit het modulenboek heeft van de samenhang komen niet terug in de beschrijvingen van samenhang zoals gepresenteerd in de zelfevaluatie. Uit evaluaties blijkt dat studenten vinden dat het inzicht in de samenhang nog wel verbeterd kan worden. Met name de gastdocenten bleken niet in staat de relatie met andere onderdelen van de studie te leggen. Op grond van deze uitkomsten is één docent verantwoordelijk gemaakt voor een module binnen een leerlijn en is er een studieleider benoemd. Studenten hebben aangegeven dat deze aanpak een verbetering betekent. Overwegingen Het auditteam herkent in het onderwijsprogramma verschillende elementen die bijdragen aan een samenhangend programma. Het beleid dat vanuit de generieke audit en vanuit de opleiding wordt omschreven heeft het auditteam echter niet op alle fronten overtuigend aangetroffen. Conclusie Het auditteam komt op basis van bovenstaande bevindingen en overwegingen tot het oordeel voldoende. Studielast (facet 2.4) Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. 20/57 NQA audit bestaande hbo-opleiding Master Kunsteducatie

21 Bevindingen Het instituut heeft normen voor studeerbaarheid vastgelegd in de onderwijs- en examenregeling (Overtref jezelf, Hogeschoolgids Willem de Kooning Academie, november 2009) dat voor iedere opleiding van toepassing is. Deze normen bevatten onder andere richtlijnen voor het aantal studiepunten per onderwijsperiode en zijn tevens opgenomen in de studiegids van de opleiding (Kijk zelf, Willem de Kooning Academie Hogeschool Rotterdam / 2009/2010/2011). De studieleiding doet structureel onderzoek onder studenten naar factoren die zij als belemmerend voor hun studie ervaren. Daarbij wordt ook onderzocht in hoeverre de feitelijke studielast overeenkomt met de geplande studielast. Studenten geven in het gesprek met het auditteam aan zo n tien tot vijftien uren per week aan de studie te besteden. De masteropleiding Kunsteducatie wordt in deeltijd aangeboden en conform het hogeschoolbeleid (Werken aan attractief en intensief onderwijs, maart 2008) in vier kwartalen per jaar. De 60 EC zijn evenredig verdeeld over twee jaar. Uit het gesprek met studenten blijkt dat de opleiding in het eerste jaar op twee avonden georganiseerd is. De contacttijd is ongeveer zes tot acht uren per week. Studenten geven aan dat er in het tweede studiejaar iets minder contacttijd is ingeroosterd. Het auditteam acht dit passend bij het programma van het tweede studiejaar, waar ook het afstuderen onderdeel van uitmaakt. De meeste studenten zijn werkzaam in de beroepspraktijk, maar deze praktijk is geen onderdeel van de studie. Studenten kunnen hun ervaringen wel direct in de eigen praktijk toepassen. Om de kwaliteit van de studeerbaarheid te bewaken, wordt door de opleiding studiebegeleiding aangeboden (zie facet 4.2). Uit gesprekken met studenten en docenten blijkt voor het auditteam dat de studeerbaarheid ook op les- en moduleniveau bewaakt wordt. Uit evaluaties blijkt dat studenten de werkdruk op piekmomenten hoog vinden, maar dat ze positief zijn over de mogelijkheden om in overleg met de docenten tot een individuele planning te komen. De opleiding probeert de piekmomenten meer te spreiden. Ook in het gesprek van het auditteam met de studenten komt de piekdrukte als aandachtspunt aan bod, maar over de totale studielast en studeerbaarheid van de opleiding zijn de studenten tevreden. Overwegingen Het auditteam stelt op basis van gesprekken en materiaalbestudering vast dat de studielast over de gehele opleiding reëel is. Het auditteam is positief over de studeerbaarheid van het onderwijsprogramma en de wijze waarop de opleiding mogelijke belemmeringen wegneemt. Studenten zijn over het algemeen positief over de studielast. Zij geven aan dat er wel piekmomenten zijn, maar het auditteam stelt vast dat deze belemmeringen adequaat worden opgepakt door de opleiding. NQA audit bestaande hbo-opleiding Master Kunsteducatie 21/57

22 Conclusie Het auditteam komt op basis van bovenstaande bevindingen en overwegingen tot het oordeel goed. Instroom (facet 2.5) Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: bacheloropleiding en eventueel (inhoudelijke) selectie. Bevindingen De hogeschool streeft ernaar dat haar studentenpopulatie een afspiegeling is van de omgeving en dat de hogeschool aansluit bij de culturele diversiteit in Rotterdam. Aspirant-studenten met een allochtone achtergrond krijgen daarom extra aandacht bij de instroom. De opleiding hanteert de wettelijke toelatingseisen voor masteropleidingen. Het programma van de masteropleiding Kunsteducatie sluit aan op de bacheloropleidingen Docent beeldende kunst en vormgeving. Studenten met de bevoegdheid eerste of tweede graad Tekenen, Handvaardigheid of Textiel beschikken eveneens over de benodigde startkwalificaties. Het auditteam herkent een oriëntatie van de opleiding op een instroom van studenten uit de beeldende hoek. Studenten die zich aanmelden moeten in een brief hun leerdoelen en eerder verworven competenties beschrijven en aangeven hoe zij de studie en hun werk gaan combineren. De toelatingscommissie bepaalt op grond hiervan of een student toelaatbaar is. Het hebben van relevante werkervaring is geen vereiste voor toelating tot de opleiding. Wel leert de praktijk dat de beoogde verdieping het best gerealiseerd wordt, wanneer studenten hun praktijkervaring in de studie kunnen benutten en omgekeerd. Studenten die zich aanmelden blijken alle in de praktijk werkzaam te zijn. De opleiding wil zich in de toekomst richten op drie doelgroepen: bachelorstudenten die direct doorstromen, docenten kunstvakonderwijs die zich verder willen specialiseren en internationale studenten. De opleiding onderzoekt de mogelijkheden van een Engelstalig aanbod. Het auditteam heeft in het gesprek met studenten de indruk gekregen dat de opleiding goed aansluit (qua vorm en niveau) bij de kwalificaties van instromende studenten. De wijze waarop het onderwijs georganiseerd is en de contacten van studenten met docenten dragen daar aan bij. Het is het auditteam positief opgevallen hoe zeer de eerstejaarsstudenten die het auditteam heeft gesproken al op de hoogte zijn van de complete opleiding. Overwegingen Het auditteam stelt vast dat de opleiding relevante instroomeisen hanteert. Uit het gesprek met studenten blijkt dat de opleiding goed aansluit (vorm en inhoud) bij de kwalificaties van de instromende studenten. 22/57 NQA audit bestaande hbo-opleiding Master Kunsteducatie

23 Conclusie Het auditteam komt op basis van bovenstaande bevindingen en overwegingen tot het oordeel goed. Duur (facet 2.6) De opleiding voldoet aan formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: hbo- master: minimaal 60 studiepunten/european credit points. Bevindingen De masteropleiding Kunsteducatie van Hogeschool Rotterdam is een tweejarige deeltijdopleiding met een omvang van 60 EC. De omvang van het programma is vastgelegd in de studiegids (Kijk zelf, Willem de Kooning Academie Hogeschool Rotterdam / 2009/2010/2011). Overwegingen Het auditteam stelt vast dat de opleiding hiermee voldoet aan de formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum. Conclusie Het auditteam stelt vast dat de opleiding aan de criteria bij dit facet heeft voldaan. Afstemming tussen vormgeving en inhoud (facet 2.7) Het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. Bevindingen De opleiding maakt gebruik van ICT om het onderwijs optimaal vorm te geven en om bijvoorbeeld plaats- en tijdonafhankelijk leren mogelijk te maken. De hogeschool maakt gebruik van de elektronische leeromgeving N@tschool. Het Rotterdams OnderwijsModel is richtinggevend voor de ontwikkeling (zie 2.3) en uitvoering van het onderwijs. Binnen het ROM heeft de beroepspraktijk een centrale plaats in de opleiding, evenals een resultaatgerichte probleemaanpak, een stevige basis voor kennisontwikkeling, gerichtheid op de diversiteit in de studentenpopulatie en de mogelijkheid tot opleidingsoverstijgende samenwerking van studenten. In de masteropleiding Kunsteducatie is de kennisgestuurde lijn in het ROM verweven met de onderzoeksgestuurde lijn. Praktijkvragen krijgen in de loop van de masteropleiding steeds meer het karakter van onderzoeksvragen. De opleiding geeft aan competentiegericht op te leiden. Binnen het deeltijdse programma wordt zoveel mogelijk gewerkt vanuit het concept van action learning. Studenten leren aan de hand van de praktijk hun ervaring te verbreden door middel van reflectie en analyse, met behulp van theoretische concepten en door middel van de confrontatie met praktijkervaringen van medestudenten. De opleiding formuleert haar didactische uitgangspunten als volgt: reflectie op het leerproces, NQA audit bestaande hbo-opleiding Master Kunsteducatie 23/57

24 zelfstandig leren, verbinding tussen theorie en praktijk, aansluiting op de beroepspraktijk en doelgericht studeren. Binnen de leerlijnen in het ROM hanteert de opleiding relevante werkvormen waarmee de vereiste competenties kunnen worden verworven. Werkvormen zijn gevarieerd en sluiten aan op de module-inhoud, de opleidingsvariant en de studiefase. Er is daarbij een toenemende zelfsturing van het leerproces door de studenten in de loop van de opleiding. De opleiding hanteert als werkvormen klassikale colleges, werkcolleges, groepsactiviteiten en opdrachten. In de klassikale colleges krijgen de studenten kennis en informatie aangereikt. De theoretische basis voor het doen van onderzoek wordt hier versterkt. In de werkcolleges en bij de groepsactiviteiten worden activerende werkvormen toegepast, zoals peer-review, projecten, intervisie, discussie, presentatie en excursie. De opdrachten bestaan uit uivoering van praktijkgericht onderzoek en andere (deel)opdrachten en het bijhouden van een weblog. Het auditteam heeft het onderwijsprogramma bestudeerd vanuit de omschrijvingen en uitgangspunten van het didactisch concept. Zij constateert dat de hierboven genoemde didactische uitgangspunten over het algemeen in het onderwijsprogramma herkenbaar zijn. Kijkend vanuit het competentiegerichte karakter van de opleiding, merkt het auditteam op dat er nog verbetering geboekt kan worden als het gaat om het onderdeel reflectie (op het leerproces). De opleiding geeft aan dat reflectie op het leerproces een belangrijke plaats inneemt binnen de opleiding. Het auditteam heeft deze belangrijke plaats niet bevestigd gezien in de uitvoering van het onderwijs. Er wordt in weblogs weliswaar gereflecteerd op opdrachten die studenten vervaardigen (zie 2.8), maar een duidelijke reflectie op de competentieontwikkeling in het licht van de beoogde competentieset heeft het auditteam niet aangetroffen. Uit evaluaties blijkt dat studenten de werkvormen en de didactische aanpak als stimulerend ervaren. Deze tevredenheid heeft het auditteam bevestigd gekregen in het gesprek met studenten. Overwegingen Het auditteam is positief over de didactische uitgangpunten die de opleiding voor haar onderwijs hanteert. De centrale rol voor de (eigen) beroepspraktijk en de zelfstandigheid voor studenten sluit aan de populatie van de opleiding. Het auditteam is daarover positief. Wel vraagt het auditteam de aandacht van de opleiding voor de reflectie op het leerproces. Conclusie Het auditteam komt op basis van bovenstaande bevindingen en overwegingen tot het oordeel voldoende. Beoordeling en toetsing (facet 2.8) Door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. 24/57 NQA audit bestaande hbo-opleiding Master Kunsteducatie