Basso r M.17 1 d1 519

Transcriptie

1 Sidrapolimare «81(1(11M/010 \lag M () Basso r M.17 1 d1 519 ~1~1~~~ ~01~~1~11~~11~

2 Netherlands Quality Agency I \I Q A

3 Netherlands Quality Agency NQA avans AVANS Hogeschool, Breda HBO-Bacheloropleiding: Personeel en Arbeid, deeltijd tc) Netherlands Quality Agency (NQA) 17 september 2010

4 2/65 NQA Avans Hogeschool, Breda: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Personeel en Arbeid

5 Managementsamenvatting Dit rapport is het verslag van het auditteam dat in opdracht van Netherlands Quality Agency (NQA) een bestaande hbo-bacheloropleiding heeft beoordeeld. Het beschrijft de bevindingen, overwegingen en conclusies. Het rapport is conform het NQA Protocol 2010 hbo-bacheloropleiding opgesteld. De rapportage heeft betrekking op: Instelling AVANS Hogeschool Opleiding(en) Personeel en Arbeid Variant(en) deeltijd Croho-nummer Locatie Breda Auditdatum 22 april 2010 Auditteam Mevrouw dr. P.J. Biemans (vakdeskundige) De heer drs. N.J.M. Kwantes R.B. (vakdeskundige) Mevrouw N. Abderrahim (student-lid auditteam) De heer drs.ing. A.G.M. Horrevorts (NQA-auditor) Mevrouw C.A.J. Witsenboer BComn & BEd (NQA-auditor) Door AVANS Hogeschool, Academie voor Deeltijd, locatie Breda is een dossier ingediend bij NQA voor de beoordeling van de bestaande hbo-bacheloropleiding Personeel en Arbeid, deeltijd variant. Bij de aanvraag werd door de instelling een kritische reflectie aangeboden die naar vorm en inhoud voldoet aan de eisen die NQA in het NQA Protocol 2010 hbobacheloropleiding stelt. Voor de beoordeling van de kwaliteit en het niveau van de bestaande opleiding heeft NQA een auditteam samengesteld, dat voldoet aan de eisen van de NVAO. Het team heeft de kritische reflectie bestudeerd en een bezoek aan de opleiding gebracht. De kritische reflectie en alle overige (mondeling en schriftelijk) verstrekte informatie hebben het auditteam in staat gesteld om tot een weloverwogen oordeel te komen. Alles overziend komt het auditteam van NQA tot de conclusie dat de kwaliteit en het niveau van de bestaande hbo-bacheloropleiding Personeel en Arbeid deeltijd van AVANS Hogeschool, locatie Breda aan de vereiste basiskwaliteit voldoet. Een onderbouwing van deze conclusie is opgenomen in hoofdstuk 2. Onderwerp 1 Het auditteam is van mening dat de eindkwalificaties van de opleiding voldoen aan de eisen die vakgenoten aan een HRM-opleiding stellen. De opleidingscompetenties sluiten aan op de domeincompetenties uit het landelijk beroepsprofiel en landelijk opleidingsprofiel. De opleiding volgt ontwikkelingen in de praktijk en past zo nodig de doelen van de opleiding aan. De opleiding profileert zich als een brede opleiding personeelsmanagement met een nadruk op de bedrijfskundige invalshoek en praktijkleren. De internationale component zou in de doelen van de opleiding explicieter naar voren kunnen komen. De opleiding heeft op een adequate wijze de Dublin-descriptoren en de tien hbo-kernkwalificaties in de doelen 9 ) NQA Avans Hogeschool, Breda: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Personeel en Arbeid 3/65

6 verwerkt. De gedetailleerde uitwerking van de doelen naar subniveaus maakt het goed mogelijk de competenties te toetsen en te beoordelen. Het niveau van de eindkwalificaties weerspiegelt het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar. Onderwerp 2 Het auditteam stelt vast dat de opleiding in grote mate is gericht op de beroepspraktijk. Er komen actuele cases en praktijkopdrachten aan bod, de opleiding maakt gebruik van relevante en actuele literatuur, hoewel de opleiding nog meer gebruik zou kunnen maken van specifieke literatuur van HRM en Engelstalige literatuur. Onderzoek wordt in het programma aangestipt, maar het auditteam is van mening dat dit te fragmentarisch is. Het programma is zodanig opgebouwd dat alle competenties er in aan bod komen. De HRM en de internationale component zou explicieter in het programma naar voren gebracht moeten worden. Studenten zijn te spreken over de inhoud van de opleiding, mede vanwege de bedrijfskundige benadering. De opleiding heeft een samenhangend programma ontwikkeld dat studeerbaar is en waarin rekening gehouden wordt met het instroomniveau van de deeltijdstudent. Sterk punt is dat de opleiding met elke student een intakegesprek voert. De opleiding richt zich op de werkende volwassene met een mbo-opleiding. Bij studenten voor wie het al enige tijd geleden is dat zij onderwijs volgden, is het van belang voldoende aandacht te besteden aan de intake en aan de begeleiding in het eerste studiejaar. De opleiding doet dit goed. De opleiding heeft het toetsbeleid vastgelegd. Er is een informele praktijk van het bewaken van de toetskwaliteit. Door het instellen van een toetscommissie zal de opleiding de kwaliteitsbewaking formaliseren en verder ontwikkelen. Met het toetsinstrumentarium is de opleiding in staat in voldoende mate na te gaan of studenten de beoogde eindkwalificaties hebben behaald. Onderwerp 3 Het docententeam heeft de capaciteiten in huis om het brede veld van personeelsmanagement te dekken. Veel docenten hebben bedrijfskundige ervaring en een beperkt aantal heeft in de praktijk als HR-professional gewerkt. Doordat alle docenten een baan hebben in de beroepspraktijk slagen zij erin om actuele ontwikkelingen uit het vakgebied in te brengen in het onderwijsprogramma. De studenten vinden dit een groot pluspunt. De opleiding heeft een enthousiast docententeam, dat veel werk verzet. De werkdruk is hoog. Dit verdient, aldus het auditteam, aandacht van het management. De studenten oordelen positief over de bereikbaarheid van de docenten. De docenten zijn voldoende gekwalificeerd voor het verzorgen van het onderwijs. Op het gebied van kennis en ervaring met onderzoek kan de opleiding nog investeren. Onderwerp 4 Het auditteam heeft vastgesteld dat de opleiding toereikende voorzieningen heeft voor het onderwijs aan deeltijdstudenten. Zowel wat huisvesting betreft als de informatievoorziening aan studenten via Portai en Blackboard. De opleiding heeft de studiebegeleiding op een duidelijke manier vormgegeven. Het is voor de student inzichtelijk bij wie zij terecht kunnen voor vragen en problemen. Het auditteam is 4/65 NQA Avans Hogeschool, Breda: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Personeel en Arbeid

7 van mening dat de studiebegeleiding aansluit bij het type student en concludeert dat er waar nodig voldoende begeleidingsmogelijkheden voor handen zijn Onderwerp 5 De opleiding heeft een adequaat kwaliteitszorgbeleid. De opleiding legt de kwaliteitsplanning vast en maakt gebruik van diverse evaluatie-instrumenten om het onderwijs te evalueren aan de hand van toetsbare streefdoelen. Het auditteam heeft kunnen vaststellen dat kwaliteitsmeting systematisch plaatsvindt. Resultaten worden vastgelegd in kwartaalrapportages en verslagen. De opleiding formuleert verbeteracties en voert deze uit. Het auditteam stelt vast dat de opleiding de relevante belanghebbenden bij de kwaliteitszorg van de opleiding betrekt. Onderwerp 6 Het auditteam constateert dat de afstudeerwerkstukken die het auditteam heeft ingezien getuigen van hbo-niveau. De onderzoeksmatige uitwerking van de vraagstelling van de afstudeerwerkstukken kan naar mening van het auditteam nog versterkt worden. De beoordelingen zijn uitgevoerd conform de door de opleiding opgestelde criteria. In 2009 heeft de opleiding de beoordelingscriteria bijgesteld en beschreven in het Draaiboek afstudeeropdracht. Het draaiboek bevat, aldus het auditteam, duidelijke aanwijzingen voor het doorlopen van het afstudeerproces en criteria voor beoordeling (gerelateerd aan de Dublin descriptoren). Het auditteam stelt vast dat criteria goed zijn beschreven. Deze aanwijzingen in het draaiboek en het plan van de opleiding om een onderzoeksleerlijn op te zetten, zullen naar verwachting een positieve uitwerking hebben op het uitvoeren van de afstudeeropdracht. De opleiding heeft inzicht in de rendementsgegevens en heeft daar streefcijfers voor geformuleerd. De opleiding heeft acties ondernomen om de uitval terug te dringen. Of deze acties resultaat zullen opleveren zal de toekomst moeten uitwijzen. Het auditteam stelt vast dat de kwaliteit en het niveau van de bestaande hbobacheloropleiding Personeel en Arbeid deeltijd van AVANS Hogeschool, locatie Breda, aan de vereiste basiskwaliteit voldoet en adviseert de NVAO positief ten aanzien van de accreditatie van deze opleiding.,'onqa Avans Hogeschool, Breda: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Personeel en Arbeid 5/65

8 6/65 NQA Avans Hogeschool, Breda: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Personeel en Arbeid

9 1 Basisgegevens 9 2 Beoordeling Doelstellingen van de opleiding Programma Inzet van personeel Voorzieningen Interne kwaliteitszorg Resultaten 38 3 Bijlagen 43 Bijlage 1 Deskundigheden auditteam 45 Bijlage 2 Onafhankelijkheidsverklaring auditteam 49 Bijlage 3 Bezoekprogramma 55 Bijlage 4 Bijlagen zelfevaluatie en ter inzage gelegd materiaal 57 Bijlage 5 Domeinspecifieke referentiekader en opleidingscompetenties 63 1 NQA Avans Hogeschool, Breda: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Personeel en Arbeid 7/65

10 ,8/65 NQA Avans Hogeschool, Breda: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Personeel en Arbeid

11 1 Basisgegevens De basisgegevens van de deeltijdopleiding Personeel en Arbeid van Avans Hogeschool Breda zijn in onderstaande tabel weergeven. 1. Naam instelling AVANS Hogeschool, locatie Breda 2. Status instelling Bekostigd 3. Naam opleiding in CROHO Personeel en Arbeid 4. Registratienummer in CROHO Oriëntatie en niveau hbo bachelor 6. Aantal studiepunten Afstudeerrichting Personeelsmanagement 8. Locatie(s) Breda 9. Code of conduct getekend 10. Variant(en) deeltijd 11. Inhoudelijk profiel opleiding De deeltijdopleiding Personeelsmanagement van de Academie voor Deeltijd (ADT) van Avans Hogeschool Breda valt binnen de sector Hoger Economisch Onderwijs, meer specifiek onder het domein van de Bachelor of Business Administration (BBA). De opleiding kenmerkt zich door een brede opzet. De opleiding gaat uit van een integrale benadering van bedrijven en organisaties. Vanwege deze brede profilering is gekozen voor de naam Personeelsmanagement (PM) en niet voor Personeel & Arbeid. De opleiding biedt de specifieke doelgroep, HR-professionals van de toekomst, een praktijkgericht hbo-traject dat opleidt tot deskundige professionals. Werkervaring op het specifieke domein van Personeelsmanagement is in een deel van de opleiding vereist. De opleiding is praktijkgericht, wat onder andere blijkt uit de keuze die gemaakt is om uitsluitend docenten uit de praktijk in te zetten. Daarnaast blijkt het praktijkgerichte karakter uit de keuze om de werkervaring van studenten in het curriculum te verweven. 12. Beoogd werkveld alumni Profit en non-profit organisaties, MKB, nationale en internationale ondernemingen Functies ; HR-manager, personeelsmanager, personeelsconsulent, personeelsadviseur, organisatieadviseur, loopbaanbegeleider, loopbaanadviseur, re-integratieconsulent, medewerker arbeidsvoorwaarden. 13. Plaats opleiding in organisatiestructuur hogeschool 14. Jaar vorige visitatie en datum besluit NVAO Avans Hogeschool heeft haar deeltijdonderwijs voor alle opleidingen uit het economisch domein in Breda ondergebracht in één specifieke deeltijdacademie: de Academie voor Deeltijd (ADT). Behalve de deeltijdopleiding Personeelsmanagement (PM) heeft de academie 7 andere deeltijdopleidingen in zijn portefeuille. Visitatie: 4 en 5 november 2004 Besluit NVAO: positief besluit accreditatie op 17 oktober # NQA Avans Hogeschool,, Breda: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Personeel en Arbeid 9/65

12 15. Belangrijkste wijzigingen in In 2004 en 2005 heeft ADT naar aanleiding van het opleiding sinds vorige visitatie visitatierapport van NQA een aantal facetten verbeterd of gewijzigd. Het NQA-rapport had betrekking op de propedeuse van de nieuwe opleiding Personeelsmanagement en op de postpropedeuse van de (oude) deeltijdopleiding P&A. ADT heeft de postpropedeuse van de nieuwe opleiding ontwikkeld conform de visie van ADT op het onderwijsleerproces. Hierdoor werd voldaan aan een groot aantal opmerkingen uit het rapport. 16. Schema opbouw programma Zie hieronder. Curriculum studiejaar Kwartaal 1 Kwartaal 2 Kwartaal 3 Kwartaal 4 Propedeuse MVH Management- IBK Inleiding PPO Inleiding INB International vaardigheden Bedrijfskunde Personeelsmanagement Business Jaar 2 PAM Privaatrecht, arbo en milieu INM Informatie- management (minor) PPM Personeel & Arbeid (minor) PPV Personeel & Arbeid Jaar 3 KMA Kwaliteitsmanagement BEB Bedrijfsbeleid ISM International Service Marketing PPS Personeelsmanagement Sociaal Jaar 4 PEC BEK AFSTUDEREN AFSTUDEREN Personeelsconsultancy Bedrijfskunde (ondernemingsplan) 10/65 NQA Avans Hogeschool, Breda: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Personeel en Arbeid,

13 2 Beoordeling Het auditteam komt samenvattend tot het volgende oordeel over de opleiding: Onderwerp Oordeel Facet Oordeel 1 Doelstellingen P 1.1 Domeinspecifieke eisen 1.2 Niveau 1.3 Oriëntatie hbo 2 Programma P 2.1 Eisen hbo 2.2 Relatie doelstellingen - programma 2.3 Samenhang programma 2.4 Studielast 2.5 Instroom 2.6 Duur 2.7 Afstemming vormgeving - inhoud 2.8 Beoordeling en toetsing 3 Inzet personeel P 3.1 Eisen hbo 3.2 Kwantiteit 3.3 Kwaliteit 4 Voorzieningen P 4.1 Materiële voorzieningen 4.2 Studiebegeleiding 5 Interne kwaliteitszorg P 5.1 Evaluatie resultaten 5.2 Maatregelen verbetering 5.3 Betrokkenheid 6 Resultaten P 6.1 Gerealiseerd niveau 6.2 Onderwijsrendement Voldoende Goed Goed Voldoende Voldoende Goed Goed Goed Voldaan Goed Voldoende Voldoende Voldoende Voldoende Goed Goed Goed Goed Goed Voldoende Voldoende Het auditteam stelt vast dat de kwaliteit en het niveau van de bestaande hbobacheloropleiding Personeel en Arbeid deeltijd van AVANS Hogeschool, locatie Breda aan de vereiste basiskwaliteit voldoet en adviseert de NVAO positief ten aanzien van de accreditatie van deze opleiding. Het auditteam beschrijft in de volgende paragrafen per onderwerp en per facet van het NVAO beoordelingskader de bevindingen, overwegingen en conclusies. Elke paragraaf sluit af met een samenvattend oordeel op onderwerpniveau. 2.1 Doelstellingen van de opleiding Domeinspecifieke eisen (facet 1.1) De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). NQA Avans Hogeschool, Breda: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Personeel en Arbeid 11/65

14 Bevindingen De opleiding Personeel en Arbeid, door Avans Hogeschool aangeduid als de opleiding Personeelsmanagement, maakt deel uit van het domein Bachelor of Business Administration binnen de sector Hoger Economisch Onderwijs (HEO). De opleiding heeft de eindkwalificaties afgeleid van de domeincompetenties uit het landelijk beroepsprofiel, beschreven in Domeincompetenties en Illustraties Business Administration Daarnaast heeft de opleiding gebruik gemaakt van de hbokernkwalificaties, het beroepsdomein P&A en het competentiegericht curriculum uit het landelijk opleidingsprofiel Format P&A 2004+, dat is opgesteld door het Landelijk Opleidingsoverleg P&A (LOPA). De opleiding participeert in het LOPA. In 2008 zijn de landelijke opleidingscompetenties geactualiseerd naar aanleiding van veranderingen van kerntaken van het beroep van de HR-professional en ontwikkelingen in het onderwijs. Deze veranderingen zijn vastgelegd in het Format P&A (uitgave van het LOPA). Hiermee wil het LOPA de herkenbaarheid van P&A-opleidingen vergroten richting het werkveld. De opleiding heeft vervolgens de 'Kerntaken van het beroep' uit dit format nader uitgewerkt en daarmee de opleidingscompetenties aangescherpt. Als aanvulling op de landelijke eindcompetenties is er landelijk per domein een Body of Knowledge and Skiffs (BoKS) opgesteld waarin per competentie dieper wordt ingegaan op achterliggende basiskennis en deskundigheidsgebieden. De BoKS voor het domein Business Administration is opgesteld door de opleidingen in samenwerking met vertegenwoordigers uit het werkveld. De opleiding zal vanaf het studiejaar de competenties en thema's verder uitwerken aan de hand van de BoKS sector HEO, domein Business Administration De bestaande en door het werkveld gevalideerde opleidingsprofielen vormden de basis voor het landelijke beroepsprofiel van 2005 met de domeincompetenties. De opleiding participeert in de academiebrede Opleidingsadviesraad (OAR), waarin ook het werkveld vertegenwoordigd is. Het auditteam heeft notulen ingezien en daaruit blijkt dat er onderwerpen voor de opleiding personeelsmanagement besproken worden. Zowel de landelijke domeincompetenties als de BoKS voor de sector HEO zijn door de OAR besproken en goedgekeurd als basis voor de opleiding. Aan de hand van de landelijke domeincompetenties, de tien hbo-kernkwalificaties en de competenties van het landelijk opleidingsprofiel zijn tien eindcompetenties van de opleiding geformuleerd. Deze worden sinds september 2009 gebruikt. De opleiding hanteert acht specifieke eindcompetenties en twee algemene eindcompetenties: een sociale en communicatieve competentie en een zelfsturende competentie. Het volledige overzicht van de competenties is opgenomen in bijlage 5 van dit rapport. De opleiding profileert zich als een opleiding personeelsmanagement. Zij leidt de studenten breed op. Personeelszaken worden beschouwd vanuit een brede bedrijfsmatige oriëntatie, waarin aandacht wordt besteed aan een integrale benadering van bedrijf en organisatie. De officiële naam van de opleiding is Personeel en Arbeid, maar door actuele ontwikkelingen, zoals de aansluiting bij het HEO en een verschuiving in de beroepspraktijk naar management, past de naam personeelsmanagement beter bij wat studenten leren en toepassen, zo vertelt het opleidingsmanagement aan het auditteam. Dat is volgens het opleidingsmanagement 12/65 NQA Avans Hogeschool, Breda: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Personeel en Arbeid

15 in lijn met de opvattingen binnen het landelijk overleg. In het LOPA wordt de discussie gevoerd om de opleidingsnaam P&A landelijk te wijzigen in PM of HRM. De opleiding wil zich onderscheiden door uitsluitend een deeltijdstudie aan te bieden met een grote nadruk op de praktijk, onder meer door de inzet van docenten met een hoofdfunctie in de praktijk en gedeeltelijk een onderwijstaak. De opleiding heeft een landelijke vergelijking gemaakt onder een tiental opleidingen in Nederland. Het onderzoek bevat geen duidelijke conclusies over het profiel van de opleiding in vergelijking met de andere tien opleidingen. Het LOPA heeft eind 2009 een begin gemaakt met een internationale vergelijking van P&A-opleidingen. Ten tijde van het visitatiebezoek waren er nog geen uitkomsten bekend. Het opleidingsmanagement vertelt dat de opleiding Personeel en Arbeid in België vooral in het sociaal agogische domein is gepositioneerd. Overwegingen Het auditteam is van mening dat de eindkwalificaties van de opleiding voldoen aan de eisen van vakgenoten. De opleidingscompetenties sluiten aan bij de domeincompetenties uit het landelijk beroepsprofiel en landelijk opleidingsprofiel. Het auditteam constateert dat de opleiding de actualisatie van de competenties naar aanleiding van ontwikkelingen in het beroepenveld volgt. De aansluiting van de competenties op het beroepenveld bespreekt de opleiding in het Landelijk Opleidingsoverleg P&A, in de Opleidingsadviesraad en in overleg met vertegenwoordigers van het regionale werkveld. De opleiding profileert zich als een brede opleiding personeelsmanagement met een nadruk op de bedrijfskundige invalshoek en praktijkieren. Het auditteam is van mening dat de nationale vergelijking en de vergelijking met Vlaanderen die door de opleiding is uitgevoerd, beperkt is. Daarnaast vindt het auditteam het een gemis dat er geen conclusies zijn verbonden aan de vergelijkingen. Van een vergelijking op internationaal niveau, waarmee het LOPA is gestart, zijn nog geen uitkomsten. In een internationale Europese arbeidsmarkt wordt de internationale oriëntatie van personeel en arbeid steeds belangrijker, aldus het auditteam. Conclusie Op grond van de kritische opmerkingen in de overwegingen komt het auditteam tot het oordeel voldoende. Niveau bachelor (facet 1.2) De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Bevindingen De eindkwalificaties van de opleiding zijn afgeleid van de landelijke beroepsdomeincompetenties van de Bachelor of Business Administration en de landelijke opleidingscompetenties. De landelijke beroeps- en opleidingsprofielen beschrijven de competenties die een HR-professional moet bezitten om het beroep op hbo-niveau uit te kunnen voeren. f0 NQA Hogeschool, Avans Breda: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Personeel en Arbeid 13/65

16 De opleiding heeft in het schema Vertaling van de Dublin descriptoren naar de eindtermen van de opleiding Personeelsmanagement de relatie van de Dublin descriptoren met de hbo-kernkwalificaties en de eindcompetenties opgenomen. Tevens is beschreven in welke thema's van het opleidingsprogramma de Dublin descriptoren aan bod komen. Voor de Dublin descriptor Kennis en inzicht heeft de opleiding bijvoorbeeld een vertaalslag gemaakt naar de eindcompetenties 1, 2, 3 en 4 (zie voor de volledige beschrijving van de competenties bijlage 5 van dit visitatierapport). Daarnaast heeft de opleiding de beoordeling van onderdelen van het afstudeertraject zoals werkhouding, inhoudelijk niveau en verslaglegging gekoppeld aan de Dublin descriptoren (Concretisering Dublin descriptoren aan de hand van het afstudeertraject). De competenties zijn in 2006 en 2007 uitgewerkt in drie niveaus naar advies van het Sectoraal Advies College (SAC) en de sectorraad Hoger Economisch Onderwijs. De niveaus variëren van het uitvoeren van eenvoudige taken onder begeleiding tot het vermogen tot zelfstandig advies uit te brengen in complexe situaties. Voor de criteria 'complexiteit' en 'ondernemendheid' is een onderscheid gemaakt in een opbouw van laag naar hoog, van niveau 1 naar niveau 3. De niveaus zijn op de volgende manier ingedeeld in het curriculum: 1 e jaar niveau 1 (en soms 2), 2e jaar niveau 2, 3e jaar niveau 2 en 3, 4e jaar niveau 3. In de tabel Operationalisering van het competentieniveau heeft de opleiding de twee criteria complexiteit en ondernemendheid uitgewerkt in bijvoorbeeld 'aanpak probleem en resultaat', 'aantal variabelen' en handelingsniveau'. Vervolgens zijn deze beschreven voor de niveau- aanduidingen laag gemiddeld hoog. Overwegingen Met overzichtsschema's toont de opleiding op een zeer overzichtelijke wijze aan dat de opleidingscompetenties aansluiten bij de Dublin Descriptoren en de tien hbo- kernkwalificaties. Daarnaast heeft de opleiding de competenties ingedeeld in drie niveaus en deze verder uitgewerkt in criteria. Het auditteam is van mening dat de opleiding dit op een goede manier heeft omschreven. De gedetailleerde uitwerking naar niveau en criteria maakt het volgens het auditteam goed mogelijk de competenties te toetsen en te beoordelen. Conclusie Op basis van bovenstaande bevindingen en overwegingen komt het auditteam tot het oordeel goed. Oriëntatie hbo bachelor (facet 1.3) De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hbo-opleiding vereist of dienstig is /65 NQA Avans Hogeschool, Breda: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Personeel en Arbeid

17 Bevindingen De eindkwalificaties van de opleiding zijn afgeleid van de domeincompetenties uit het landelijke beroepsprofiel van 2005 en het landelijk opleidingsprofiel van 2004 en 2008, zoals beschreven bij facet 1.1. Bij het opstellen van deze landelijke profielen zijn de werkzaamheden die aan de beginnende beroepsbeoefenaar kunnen worden opgedragen als uitgangspunt genomen. In het Opleidingskader PM 2009 is een karakterisering van de actuele beroepspraktijk opgenomen waartoe de opleiding opleidt. De opleiding geeft aan dat afgestudeerden inzetbaar zijn in uiteenlopende branches en in diverse HR-functies. Voorbeelden van branches zijn commerciële bedrijven, overheden en adviesbureaus. Hoofdberoepen van afgestudeerden zijn personeelsfunctionaris en HR-adviseur, maar ook loopbaanadviseur, trainer bedrijfsopleidingen, organisatieadviseur, Compensation & Benefitsmanager, Training & Development Manager en Outplacement Consultant zijn functies waarvoor studenten worden opgeleid. De opleiding participeert in het Landelijk Opleidingsoverleg P&A (LOPA). Door deelname aan het overleg en het volgen van lezingen blijft de opleiding op de hoogte van actuele ontwikkelingen in het beroepenveld. In de academiebrede Opleidingsadviesraad (OAR) nemen vertegenwoordigers uit het regionale werkveld deel. Het OAR heeft twee keer per jaar overleg om het opleidingsprofiel op de wensen van de beroepspraktijk af te stemmen. Daarnaast geven vertegenwoordigers uit het werkveld die deelnemen aan de OAR, in de gesprekken aan dat er via informeel overleg ideeën worden uitgewisseld. Zij merken dat aspecten die aangekaart zijn in het overleg later terugkomen in het curriculum of het beleid. Voorbeelden hiervan zijn performance management en competentiemanagement, maar ook het gebruik van specifieke software. Overwegingen Het auditteam stelt vast dat de opleidingscompetenties in overleg met het relevante beroepenveld zijn opgesteld. De opleiding bespreekt de eindkwalificaties met het werkveld en dat resulteert in aanpassingen of actualisatie van de competenties. Het auditteam is van mening dat het niveau van de eindkwalificaties goed is beschreven voor een beginnend beroepsbeoefenaar. Conclusie Op grond van bovenstaande bevindingen en overwegingen komt het auditteam tot het oordeel goed. Samenvattend oordeel Doelstellingen opleiding Alle facetten zijn tenminste met een voldoende beoordeeld en daarmee is het onderwerp `Doelstelling opleiding' positief., NQA Avans Hogeschool, Breda: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Personeel en Arbeid 15165

18 2.2 Programma De opleiding is vormgegeven volgens de major-minorstructuur in overeenstemming met het beleid van Avans Hogeschool. De major bestaat uit Personeelsmanagement en de minor uit Personeel & Arbeid. De 4-jarige opleiding is ingedeeld in een propedeuse en een hoofdfase. In het tweede jaar volgen de studenten in kwartaal 3 en 4 de minor. In het laatste jaar zijn de laatste twee kwartalen gereserveerd voor de afstudeeropdracht. Het curriculum is thematisch ingericht. Ieder kwartaal staat een ander thema centraal dat een relatie heeft met de beroepspraktijk. In het Overzicht thema's en inhouden heeft de opleiding voor elk thema een beschrijving opgenomen met de inhoud, de gebruikte literatuur, de eindcompetenties waar in het thema aan gewerkt wordt en de leerdoelen ingedeeld in niveau 1 tot 3. De drie niveaus zijn leidend geweest voor het inrichten van het onderwijs. Daarbij is een onderscheid gemaakt in de propedeuse en de hoofdfase. In de propedeuse wordt niveau 1 van de competenties gerealiseerd en in de post-propedeuse niveau 2 en 3. De onderwijsvisie van de Academie voor Deeltijd (ADT) is toegespitst op de deeltijdstudent. ADT gaat uit van praktijkgericht en doelgroepgericht onderwijs. Een deel van de competenties wordt in de praktijk gerealiseerd. De werkplek van de student is een belangrijke leerplek en praktijkopdrachten zijn vaak gerelateerd aan het eigen werk van de deeltijdstudent. De inrichting van het onderwijs sluit aan bij de behoefte van volwassenen die willen studeren in deeltijd en die werken met studeren willen combineren. Docenten combineren zo veel als mogelijk is hun onderwijstaak met een functie in het domein van personeelsmanagement. Eisen hbo (facet 2.1) Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied/de discipline. Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Bevindingen Volgens de visie van de Academie voor Deeltijd (ADT), beschreven in Kansrijk in Deeltijd 2009, heeft leren in een realistische context een belangrijke plaats in het programma. De deeltijdstudenten werken in het relevante beroepenveld en volgen competentiegericht onderwijs dat grotendeels in de beroepspraktijk plaatsvindt. De gebruikte vakliteratuur voor kennisontwikkeling bestaat uit boeken en vaktijdschriften en deze worden jaarlijks gecontroleerd op actualiteit. Het auditteam heeft de literatuurlijst bestudeerd en constateert dat de opleiding actuele, relevante literatuur hanteert. Wel vindt het auditteam dat er meer P&A-specifieke vakliteratuur aan de orde mag komen, omdat de gebruikte literatuur voor een groot deel bedrijfskundig van aard is. De docenten geven in de gesprekken met het auditteam aan dat zij door een selectie van de hoofdstukken de nadruk leggen op de 16/65 NQA Avans Hogeschool, Breda: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Personeel en Arbeid

19 PM-aspecten. De opleiding gebruikt voornamelijk Nederlandstalige literatuur, op de aanbevolen literatuurlijst is wel Engelstalige literatuur opgenomen. Het auditteam is van mening dat de literatuurlijst meer Engelstalige HRM-vakliteratuur zou moeten bevatten, gezien de ontwikkelingen op HRM-gebied in de Verenigde Staten en Groot-Britannië. In de gesprekken geeft het opleidingsmanagement aan dat de opleiding ervoor kiest om het accent op Nederlandstalige literatuur te leggen. Toegepast onderzoek komt aan de orde in het programma door opdrachten in thema's en in de afstudeeropdracht waarin studenten zelfstandig een praktijkprobleem oplossen aan de hand van een eigen onderzoek. Uit de bestudering van de documentatie, de gesprekken met docenten, studenten en vertegenwoordigers van het werkveld blijkt dat kennisontwikkeling op het gebied van onderzoek en het leren uitvoeren van onderzoek nog geen vaste plaats in het programma heeft. Er is geen onderzoeksleerlijn en literatuur voor methoden en technieken van onderzoek ontbreekt op de literatuurlijst. Daardoor hangt de aandacht voor onderzoek volgens het auditteam te veel af van de individuele inbreng van docenten en studenten. Studenten geven in de gesprekken aan dat zij sommige aspecten op het gebied van onderzoek leren doen wel hebben gehad, maar dat zij er bij de afstudeeropdracht tegen aan lopen dat zij onvoldoende kennis en vaardigheden bezitten om zelf een goed onderzoek op te zetten en uit te voeren. Een vertegenwoordiger uit het werkveld bevestigt dit beeld. Het auditteam constateert dat het ontbreken van een onderzoeksleerlijn is te herkennen in de afstudeerproducten van studenten (zie facet 6.1). Het opleidingsmanagement geeft aan dat het onderzoek dat nu nog verweven is in de opdrachten in de thema's opgenomen zal worden in een leerlijn onderzoek. Bij het ontwikkelen van het onderwijsprogramma betrekt de opleiding vertegenwoordigers uit het werkveld via de OAR voor advisering over de inhoud van een thema, het verzorgen van gastcolleges en het opzetten van collegeactiviteiten. De opleiding waarborgt de inbreng van actuele ontwikkelingen uit het beroepenveld in het programma met name door de bijdragen van docenten die een baan hebben in de relevante beroepspraktijk. Deze docenten worden aan de hand van hun specialisme, interesse en competenties per thema geselecteerd door een kerndocent, zo blijkt uit de gesprekken. De docent brengt studiemateriaal in en illustreert theorieën aan de hand van cases uit het eigen vakgebied. Daarnaast brengen de studenten eigen praktijkervaringen in. De opleiding geeft aan dat studenten gedurende de gehele opleiding interactie hebben met de beroepspraktijk. Het programma heeft beroepspraktijkgerichte thema's, zoals managementvaardigheden, privaatrecht, arbo- en milieuwetgeving en bedrijfsbeleid. In collegeactiviteiten en praktijkopdrachten leren studenten beroepsvaardigheden. Er worden voorwaarden gesteld aan de werkervaring (ook genoemd: maatschappelijke oriëntatie, MOR) van de student. In de propedeuse geldt de werkervaringseis van ten minste een jaar werkervaring met ten minste een omvang van 20 uur per week. Dit staat beschreven in de Onderwijs- en Examenregeling van de deeltijdopleidingen MER en PM In de postpropedeutische fase moet de student aantonen dat hij een praktijkervaring in het relevante werkveld heeft opgedaan van ten minste 18 maanden van ten minste, NQA Avans Hogeschool, Breda: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Personeel en Arbeid 17/65

20 twintig uur per week (waarvan minstens zes maanden op hbo-niveau). De MOR voor de propedeuse moet de student aantonen via een portfolio. Criteria daarvoor zijn beschreven in het formulier Aanvraag stagevrijstelling ADT, de Studiegids en het Opleidingskader. Studenten van de ADT lopen in principe geen stage, maar moeten passende werkervaring opdoen tijdens de studie. Als een student onvoldoende praktijkervaring heeft, moet hij/zij een stageopdracht uitvoeren. De opleiding geeft aan dat het lopen van stages binnen de ADT nauwelijks voorkomt, omdat de meeste studenten beschikken over passende werkervaring. Per studiejaar gaat het gemiddeld om 2 studenten. Internationalisering komt aan de orde In thema's zoals het Engelstalige thema International Business waarin er aandacht is voor Engelse vaktaal, culturele aspecten en internationaal zaken doen. Uit het STO 2009, NSE 2006 en de alumni-enquête valt af te leiden dat de studenten tevreden zijn over de interactie met de beroepspraktijk en de aansluiting op actuele ontwikkelingen en de ontwikkeling van beroepsvaardigheden. Uit de gesprekken die het auditteam had met studenten en alumni, komt dit beeld eveneens naar voren. Overwegingen Het auditteam stelt vast dat de opleiding in grote mate is gericht op de beroepspraktijk. Er komen actuele cases en praktijkopdrachten aan de orde onder andere uit het vakgebied van docenten met een baan in de beroepspraktijk. Het auditteam is van mening dat de opleiding gebruik maakt van relevante en actuele literatuur, hoewel de opleiding naast de bedrijfskundige literatuur nog meer gebruik zou kunnen maken van specifieke literatuur van HRM. Het auditteam stelt vast dat Engelstalige literatuur een klein aandeel heeft in de opleiding. De verplichte literatuurlijst bevat weinig Engelstalige literatuur op HRM-gebied. Door contacten met vertegenwoordigers uit het werkveld via de OAR, praktijkbegeleiders en de inzet van docenten uit de praktijk komen actuele ontwikkelingen in het programma. Het oefenen van beroepsvaardigheden leren studenten in collegeopdrachten en in de eigen werkomgeving. Alle studenten moeten daarvoor voldoen aan de werkervaringseis. Studenten, alumni en vertegenwoordigers uit het werkveld melden dat er in het programma meer systematisch aandacht besteed zou kunnen worden aan onderzoek en onderzoeksvaardigheden. Onderzoek komt wel terug in het programma, maar het auditteam is van mening dat dit te fragmentarisch is. Conclusie Op grond van de kritische opmerkingen in de overwegingen komt het auditteam tot het oordeel voldoende. Relatie doelstellingen en inhoud programma (facet 2.2) Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. 18/65 NQA Avans Hogeschool, Breda: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Personeel en Arbeid