Nederlandse Montreal Cognitive Assessment (MoCA-D) in de verslavingszorg



Vergelijkbare documenten
Screening van cognitieve stoornissen in de verslavingszorg

Dementie, ook u ziet het?! Hanny Bloemen Klinisch Geriater Elkerliek Ziekenhuis Helmond 22 mei 2013

6 e mini symposium Ouderenzorg

SPEEDPRESENTATIES Deel 1

Tijdige detectie van dementie - Interventies bij diagnose dementie. Sophie Vermeersch Klinisch neuropsycholoog (MsC)

Neuropsychologische aspecten van verslaving. Neuropsychologische assesment. Cognitieve beperkingen agv druggebruik

Het concept cognitieve reserve

Welkom. Publiekslezing dementie 17 februari 2015 #pldementie

Ontdekken van cognitieve. vaardigheden. (bij dementie) Rolinka Schim van der Loeff Ouderenpsycholoog ZZG zorggroep

Workshop dementie diagnostiek

AD Vroegtijdige diagnostiek en Immunotherapie. F. Vanhee Neurologie AZG

Behandeling van problematisch middelengebruik van leefstijltraining naar cognitieve gedragstherapie

Cognitieve screeningsinstrumenten. Ellen De Roeck

Prof Dr Ellen Gorus UZ Brussel Geriatrie Frailty in Ageing research (FRIA) and Gerontology Department Vrije Universiteit Brussel

Diagnosestelling en de vernieuwde IADL-vragenlijst

Neurocognitieve stoornissen

Kwaliteit van leven. Kwaliteit van leven bij verpleeghuisbewoners met. Britt Appelhof psycholoog, promovendus. UKON symposium, 11 april 2017

De MoCA en MMSE als screeningsinstrumenten voor alcoholgerelateerde cognitieve stoornissen en het syndroom van Korsakov

Oudere migranten en cognitieve stoornissen en dementie

Primair progressieve afasie: meer dan taal? neuropsychologie en gedrag

Beschermende factoren voor dementie

Dia 1. Dia 2. Dia 3. Disclosure belangen spreker. Alcohol, cognitieve stoornissen en ziekte-inzicht

J.J. Schijf, GZ psycholoog Brijder Verslavingszorg jaap.

Posterieure Corticale Atrofie

De MMSE bij geriatrische patiënten

Dementie, regeren is vooruit zien. R. Dingenouts, specialist ouderengeneeskunde

Geen. Cognitieve achteruitgang bij nierfalen en het effect van dialyse. Disclosures. Ouderen groter risico op slechte uitkomst.

Concentratie- en geheugenproblemen als beperking op de communicatieve interactie

Ouderen en verslaving Dick van Etten Verpleegkundig Specialist GGZ Centrum Maliebaan

Dagprogramma Introductie: Corien Gosker Clinical Dementia Rating: Wiebo Brouwer en Dafne Piersma Aankondiging testbatterij: Fijanne

Congres lex pull

Wat is dementie? Radboud universitair medisch centrum

EEG en MEG bij de diagnostiek van cognitieve stoornissen

Een praktijkgericht onderzoek bij verpleegkundigen naar het objectiveren van cognitieve functies

De geheugenpolikliniek Snel duidelijkheid als het geheugen niet meer zo helder is

MARTINE FLEDDERUS. SPEEDPRESENTATIES Deel 2. Toepassing van de MATE-Y onder jongeren Jongeren en middelen. Afname MATE-Y MATE-Y

Pathogenese van ziekten 3 Bach BMW De ziekte van Alzheimer

Vasculaire cognitieve stoornissen. ! concept vci! vci poli! casuïstiek. Casuïstiek. Casuïstiek. Diagnose vasculaire dementie

Neuropsychologische zorg Voor volwassen met NAH Dr. A.A. Duits Klinisch neuropsycholoog

Verslaving en comorbiditeit

Casus. Sinaasappels in de slaapkamer. Neuropsychologisch onderzoek bij een oudere vrouw van Marokkaanse afkomst

De ziekte van Alzheimer. Diagnose

Cognitieve stoornissen en delier

Je bent alleen maar verslaafd! Wim van Loon, Psychiater. 10 februari 2014

Dementie. Ilse Masselis regionaal expertisecentrum dementie Sophia Kortrijk

Verschillende soorten van dementie. Door: Wim Dorst Geriatrisch verpleegkundige i.o

Studie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling

Parkinson en Dementie

Migranten en dementie Jos van Campen, Geriater MC Slotervaart Amsterdam Dementie en Culturele Diversiteit DenHaag

Patient reported Outcomes in Cognitive Impairement (PROCOG)

Angst voor vallen en verslikken bij patiënten met de ziekte van Huntington. Kristel Kalkers GZ-Psycholoog De Kloosterhoeve

Niet-Aangeboren Hersenletsel (NAH) De Wielingen, Lindenhof en Reigerbos

Stand van het Onderzoek naar Dementie en Alzheimer

Disclosure Gezond alcoholgebruik (?)

Dementie Zorg voor zilver ga voor goud. Wim van den Dool, sociaal geriater 20 november 2012

Cultuursensitieve diagnostiek en therapie

Het neuropsychologisch onderzoek. Informatie voor de patiënt en verwijzer

Mogelijke nieuwe bio-markers De relatie tussen het gangpatroon en cognitie

Kerncijfers Brijder Jeugd 2016

NAH EN DEPRESSIE: EEN GORDIAANSE KNOOP? Congressenmetzorg , Ede Hans van Dam, docent en consulent nah

AANVRAAG TOT OPNAME SP-AFDELING

Cognitieve problematiek, enkele voorbeelden (en associatie met het niveau van neurologische beperkingen ) informatie

Cognitieve stoornissen en Depressie na TIA en beroerte. Anouk van Norden Neuroloog

DE ZIEKTE VAN ALZHEIMER ONTSTAAT MEESTAL SPONTAAN.

Vergeetachtig of dement?

Geert Jan Biessels VCI poli UMC Utrecht Stroke Centre

Cognitieve beperkingen & delier

Alzheimer: Wat u moet weten over deze complexe ziekte. Prof dr Marcel Olde Rikkert, Hoofd Afd Geriatrie/ Radboudumc Alzheimer Centrum

TERUGBETALING VAN PSYCHOTHERAPIE EN PSYCHOLOGISCHE BEGELEIDING door Partena Ziekenfonds

Autisme bij Ouderen: Een vergeten differentiaal diagnose bij verdenking op dementie.!

COGNITIEVE STOORNISSEN BIJ COPD. VAAK VERGETEN SYMPTOOM? Frank Pepels Kaderhuisarts astma/copd, aios ouderengeneeskunde

Nazorg na Reanimatie. een goed begin is het halve werk. Liesbeth Boyce. 17 April 2018

Anatomische correlaties van neuropsychiatrische symptomen bij dementie

NAH bij kinderen en jongeren: plasticiteit en herstel Caroline van Heugten

Bloedtest voor amyloid Drs. Inge Verberk

Vascular Cognitive Impairment (VCI): cognitieve problemen door vaatschade. de diagnose: vasculaire dementie of vci vci poli.

Sociale steun. Disclosure. prof. dr. R.C. Oude Voshaar, UMCG Voorspellen ziektelast van Alzheimer dementie 1

Executieve Functies en Werkgeheugen. Dr. Dorine Slaats Klinisch neuropsycholoog

LICHTE COGNITIEVE STOORNISSEN

DEMENTIE. huisarts in the lead. Duo Dagen maart E. Oelrich, Huisarts H. Ham, Huisarts M.Y.E. Cappetti, Klinisch Geriater

Dementie Lezing voor SeniorenRaad Best

RECHTS TEMPORALE variant FTD

Wat zijn de neuropsychologische gevolgen van een hersentumor bij kinderen. Dr Femke Aarsen, klinisch neuropsycholoog

Ziektebeelden Vormen van gedrag. Waar wordt gedrag door beïnvloed? Casus Kernelementen SOFI (DCM)

De diagnose Fronto Temporale dementie..en dan? Freek Gillissen Verpleegkundig consulent dementie

Het neuropsychologisch onderzoek

VERANDERING VAN GEDRAG: EEN PROBLEEM OF NIET? Marieke Schuurmans Verpleegkundige & onderzoeker UMC Utrecht/Hogeschool Utrecht

Wanneer is dementie erfelijk? Dr. Harro Seelaar Neuroloog-in-opleiding & arts onderzoeker Alzheimercentrum Erasmus MC 14 april 2018

Auteurs 1. Voorwoord 3

Delier Sini van den Boomen Anja Manders Marianne de Nobel

Repeatable Battery for the Assessment of Neuropsychological Status (RBANS)

Cognitief functioneren en de bipolaire stoornis

Wat, waar, voor wie en waarom?

Een zaak van de behandelaar?

1 Geheugenstoornissen

Gedrag in goede banen leiden: over de rol van executieve functies bij kinderen en pubers

Monitor. alcohol en middelen

Dementie in de palliatieve fase

Diagnostisch redeneren

De (on)zichtbare gevolgen van hersenletsel. 13 november 2018

Transcriptie:

Nederlandse Montreal Cognitive Assessment (MoCA-D) in de verslavingszorg Korsakov Symposium 12-12-2014 Carolien Bruijnen, MSc Research Psycholoog cbruijnen@vvgi.nl

Inhoud Ontwikkeling van de MoCA Onderzoek Gebruik in de verslavingszorg Huidige Onderzoek (Voorlopige) Resultaten Conclusies

Ontwikkeling MoCA MMSE gebruikt voor Alzheimer Dementie (AD) in de geriatrie Niet sensitief genoeg voor Mild Cognitive Impairment (MCI) Nasreddine et. al. (2005) MoCA Vijf jaar klinisch gebruik huidige versie 7.1

Ontwikkeling MoCA Acht cognitieve domeinen: Executief functioneren (EF) Visuospatiële vaardigheden (VV) Aandacht, concentratie en werkgeheugen (ACW) Taal (T) Korte termijn geheugen (G) Oriëntatie (O) Drie (originele) parallelversies Digitale versie MoCA-ACE (Age, Culture and Education)

Ontwikkeling MoCA Beschikbaar in ruim 40 talen en dialecten over heel de wereld

Ontwikkeling MoCA Vrij beschikbaar via www.mocatest.org

Onderzoek Dementieel Degeneratief Neurologisch Psychiatrisch AD; MCI; Frontotemporaal; Lewy Body; Vasculair Huntington; Parkinson; HIV; Diabetes; MS; ALS CVA; NAH / Trauma; Tumoren; Epilepsie Depressie; Schizofrenie; Slaapstoornissen; Verslaving

Gebruik in verslavingszorg Prevalentie cognitieve stoornissen tussen 30-80% Vooral geheugen, executieve- en visuospatiële functies Vaststellen van stoornissen middels uitgebreide diagnostiek Duur, tijdrovend, vergt motivatie en expertise

Gebruik in verslavingszorg Cognitieve Stoornissen hangen samen met behandelsucces Drop-out, abstinentie, terugval Goede screening kan deze problemen ondervangen Kort, snel, eenvoudig GEEN diagnostisch middel

Huidige Onderzoek Intake NPO Demografische gegevens MATE Abstinentie / gebruik (MATE Module 1) MoCA-D versie 7.1 MoCA-D versie 7.2 Blokpatronen, Overeenkomsten, Cijferreeksen (WAIS-IV) Cognitieve Screening test (CST-14) 15 Woorden Test (15 WT, Versie A) Trail Making Test (D-KEFS) Nederlandse Leestest voor Volwassenen (NLV) Stroop - Kleur Woord Test (Stroop KWT) Complex Figure Test (CFT-Rey)

Huidige Onderzoek Data verzameling van juni 2012 - oktober 2014 Inclusie: Intake NPO IrisZorg (Oost en Ede) 181 27 Vincent van Gogh (Venlo) 175 9 Tactus (Apeldoorn) 159 39 Novadic-Kentron (Den Bosch) 62 6 Totaal: 577 81 76.9% mannen 18-72 jaar oud (M = 40.37; SD = 13,93)

Huidige Onderzoek Verdeling primaire probleemmiddel: Alcohol: 56,6% (325) Cannabis: 17,9% (103) Cocaïne: 10,2% (59) Gedragsverslaving: 5,0% (29) Opiaten: 4,3% (25) Stimulantia: 3,5% (20) Overige / Onbekend: 2,8% (16)

Huidige Onderzoek Verdeling opleidingsniveau: 7 88 213 160 71 26 5 Universitaire Master PhD en Postdoc Hoger secundair onderwijs Universitaire Bachelor Middelbaar secundair onderwijs Lager secundair onderwijs Basisonderwijs, zonder verdere afgeronde opleiding Afgerond basisonderwijs Minder dan basisonderwijs

(Voorlopige) Resultaten EF (0-4) VV (0-4) ACW (0-6) T (0-6) G (0-5) O (0-6) Tot (0-30) Alcohol (325 / 54) Cannabis (103 / 13) Cocaïne (59 / 5) Gedrag (29 / 3) Opiaten (25 / 3) Stimulantia (20 / 2) Totaal (577 / 81) 2,79 (1,05) 2,87 (0,96) 5,44 (0,92) 4,99 (0,94) 3,22 (1,53) 5,80 (0,49) 25,35 (3,02) 2,85 (0,98) 3,04 (0,82) 5,43 (0,86) 4,04 (1,32) 2,93 (1,48) 5,83 (0,42) 24,50 (3,27) 2,92 (1,11) 3,01 (0,86) 5,46 (0,88) 5,05 (0,92) 3,80 (1,07) 5,75 (0,57) 26,32 (2,69) 3,08 (0,64) 3,08 (1,04) 5,46 (0,78) 4,23 (1,17) 3,85 (1,63) 5,77 (0,44) 25,85 (3,08) 2,80 (1,01) 3,05 (0,75) 5,47 (0,86) 5,03 (0,77) 3,37 (1,31) 5,85 (0,45) 25,97 (2,61) 3,20 (0,84) 3,00 (1,23) 5,80 (0,45) 5,20 (0,84) 3,60 (1,52) 5,80 (0,45) 26,80 (1,10) 3,10 (0,90) 3,14 (0,95) 5,62 (0,62) 5,07 (0,92) 3,79 (1,08) 5,90 (0,31) 26,69 (2,61) 3,33 (1,16) 2,67 (1,16) 5,67 (0,58) 4,33 (1,53) 3,67 (1,16) 6,00 (0,00) 25,67 (2,89) 2,80 (1,16) 2,36 (0,91) 5,20 (1,41) 5,16 (0,94) 2,84 (1,80) 5,76 (0,66) 24,48 (4,25) 1,67 (0,58) 2,67 (5,58) 5,67 (0,58) 3,33 (1,53) 3,33 (2,89) 5,00 (1,00) 22,67 (5,13) 2,70 (0,87) 2,65 (1,14) 5,20 (1,20) 4,90 (1,33) 3,40 (1,43) 5,85 (0,37) 25,00 (3,58) 3,00 (0,00) 3,00 (1,41) 5,50 (0,71) 4,50 (0,71) 2,50 (3,54) 6,00 (0,00) 24,50 (3,54) 2,83 (1,05) 2,90 (0,93) 5,43 (0,93) 5,02 (0,93) 3,38 (1,43) 5,79 (0,51) 25,62 (3,00) 2,88 (0,93) 3,01 (0,87) 5,48 (0,79) 4,14 (1,27) 3,16 (1,59) 5,80 (0,46) 24,84 (3,21) EF = Executief Functioneren; VV = Visuospatiële Vaardigheden; ACW = Aandacht, Concentratie en Werkgeheugen; T = Taal; G = Geheugen; O = Oriëntatie M (SD)

(Voorlopige) Resultaten Gestoord per domein: EF 17 (21.0%) VV 25 (30.9%) ACW 24 (29.6%) Taal 8 (9.9%) Geheugen 34 (42.0%) Oriëntatie 1 (1.2%) Werktempo 29 (35.8%) Cognitieve Stoornissen: 36 (44.4%)

(Voorlopige) Resultaten CS (N = 36) Geen CS (N = 45) Geslacht (man) 63.89 % 68.89 % Abstinent Int 30.56 % 33.33 % Abstinent NPO 47.22 % 53.33 % Werkloosheid 77.78 % 73.33 % Opleiding [M (SD)]** 3.92 (0.91) 4.69 (0.97) NLV IQ [M (SD)]** 80.64 (14.20) 92.55 (16.45) Leeftijd [M (SD)]* 46.83 (12.10) 40.82 (13.94) MoCA 7.1 [M (SD)]** 22.50 (3.63) 24.98 (2.53) MoCA 7.2 [M (SD)]** 23.33 (3.28) 26.04 (2.61) * Significant verschillend tussen de twee groepen bij p <.05 ** Significant verschillende tussen de twee groepen bij p <.01

(Voorlopige) Resultaten Sensitivity Specificity MoCA 7.1 24 0.58 0.60 25 0.78 0.44 26 0.89 0.24 27 0.94 0.16 28 0.97 0.07 MoCA 7.2 24 0,56 0.80 25 0,72 0.64 26 0,81 0.44 27 0,94 0.36 28 0,97 0.20

(Voorlopige) Resultaten CS (n = 36) Geen CS (n = 45) MoCA 7.1 24 21 (0.58) 18 (0.40) 25 (oude cut-off) 28 (0.78) 25 (0.56) MoCA 7.2 25 26 (0.72) 16 (0.36)

Conclusies MoCA ontwikkeld voor MCI Zeer brede inzet In de verslavingszorg: Drie kwart man Ruim de helft alcoholafhankelijk Opiaatafhankelijkheid scoort slechtst ACW en Oriëntatie zijn minst afwijkend op MoCA

Conclusies ACW en Geheugen zijn meest gestoord in NPO Beide MoCA-D versies discrimineren significant Optimale cut-off 24/25 MoCA-D is een toegankelijk instrument en leuk om af te nemen!

Bedankt voor uw aandacht!