Wat, waar, voor wie en waarom?
|
|
|
- Vera Annemie de Winter
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 COGNITIEVE DIAGNOSTIEK voor ERGOTHERAPEUTEN Assessmentinstrumenten voor cognitieve problemen Prof. dr. Patricia De Vriendt Wat, waar, voor wie en waarom? 1
2 Woonzorgcentrum Zorgprogramma voor de geriatrische patiënt Diagnostiek: Het zorgprogramma voor de Geriatrische Patiënt Dienst G Geriatrisch dagziekenhuis Interne liaison Geriatrische consultatie Extramurale liaison 2
3 WoonZorgCentrum Per definitie géén diagnostiek Wel: Screenen voor risico op cognitieve problemen Fase bepalen van de cognitieve problemen Mogelijkheden inschatten bij ernstige dementie Samenhangende factoren zoals gedragsproblemen in kaart brengen 5 Waarom Diagnose geeft kans op snellere en betere behandeling Diagnose geeft kans op toekomst planning Behandeling voorkomt erger 3
4 Behandeling Fysieke activiteit 7 Behandeling 8 4
5 Diagnostiek cognitieve problemen Screenen voor het risico op cognitieve problemen in een WZC Fase bepalen van de cognitieve problematiek Inhoud Mogelijkheden inschatten bij ernstige dementie In kaart brengen van gedragsproblemen 9 Diagnostiek cognitieve problemen Screenen voor het risico op cognitieve problemen in een WZC Fase bepalen van de cognitieve problematiek Inhoud Mogelijkheden inschatten bij ernstige dementie In kaart brengen van gedragsproblemen 10 5
6 Wat is dementie, wat is MCI en wat is het onderscheid daar tussen? 11 DSM-V: neurocognitieve stoornissen Grote uitdaging is een onderscheid te maken tussen de milde vormen van cognitieve stoornissen en niet om matige en ernstige dementie te diagnosticeren DSM-V (mild and major NCD) Neurocognitive decline Report by patient, informant, clinician Neurocognitive deficits >2SD Interference with independence in i-adl (even with greater effort) Not exclusively due to delirium Not primarily attribuable to other psychiatric disorders 12 6
7 Criteria dementie & MCI of prodromale AD Dementie Cognitieve achteruitgang Functionele achteruitgang Gedragsemotionele problemen MCI of prodromale AD Cognitieve achteruitgang: > normaal (leeftijd, opleiding) maar < dementie b-adl blijft intact, minimale beperkingen op i-adl Subtiele beperkingen in complexe ADL Verlies aan autonomie 13 Hoe wordt een diagnostiek van MCI en dementie gesteld? 14 7
8 Cognitie primaire symptomen Gedrag secundaire symptomen ADL secundaire symptomen 15 Geen consensus welke instrumenten: MMSE MOCA CamCog En andere NPI-Q Recent onderzoek toont aan dat ook bij MCI BPSD optreden Gedrag secundaire symptomen Cognitie primaire symptomen ADL secundaire symptomen Ø Variaties in versies van instrumenten Ø Gebrekkige scoringsmethoden Zwakke sensitiviteit om subtiele beperkingen in kaart te brengen Ø Genderspecifieke en niet-relevante activiteiten Ø Geen oorzaken van beperkingen Diagnostiek van cognitieve stoornissen => cognitieve problemen Ø Zwakke psychometrische kenmerken Ø Geen all-encompassing instrument: b-, i- en a-adl Ø Geen a-adl tools 16 8
9 Cognitie primaire symptomen Gedrag secundaire symptomen ADL secundaire symptomen 17 Eerste lijns screening Subjectieve klachten/minicog, (Eerste of) tweede lijns screening MMSE, MOCA, Tweede lijns screening CamCog, ADAScog, Addenbrooke Derde lijn onderzoek Neuropsychologische testing 9
10 MOCA 19 Cognitie primaire symptomen Gedrag secundaire symptomen ADL secundaire symptomen 20 10
11 BPSD = behavioural and psychological symptoms of dementia: Evaluatie van gedrag Affect: depressie, angst, apathie, Persoonlijkheid en gedrag: slaapstoornissen, rusteloosheid, zwerven, Psychotische symptomen: wanen, hallucinaties, Oorzaken Biologisch Hersenstructuren Neurotransmitters Psychologisch Onbeantwoorde noden Aangeleerd gedrag (actie reactie) Verminderde drempel voor stimuli Omgeving Te veel stimuli 11
12 Resultaat Distress Ý Residenten Zorgverleners Mantelzorgers Psychofarmaca Ý Hospitalisatie Ý Globale kost Ý Oplossing Methodiek en systematiek Start met goeie diagnostiek Observatie, objectieve registratie, schalen Analyse probleem Cfr oorzaken Oplossingen bedenken en uitproberen Borgen oplossingen met succes 12
13 Neuro-Psychiatric Inventory Wilt u bij het beantwoorden van deze vragen steeds uitgaan van veranderingen die zich hebben voorgedaan vanaf het moment dat hij/zij geheugenproblemen kreeg. Omcirkel alleen Ja indien het symptoom in de afgelopen maand aanwezig was. In andere gevallen omcirkelt u Nee. Voor elke vraag die u met Ja beantwoordt: a) Beoordeel de ERNST van het symptoom (hoe beïnvloedt het hem/haar): 1 = Licht (merkbaar, maar geen belangrijke verandering) 2 = Matig (belangrijk, maar geen ingrijpende verandering) 3 = Ernstig (erg duidelijk of opvallend, een ingrijpende verandering) b) Beoordeel de mate waarin het symptoom voor u EMOTIONEEL BELASTEND is (hoe het u beïnvloedt): 0 = In het geheel niet belastend 1 = Minimaal (enigszins belastend, geen probleem om mee om te gaan) 2 = Licht (niet erg belastend, meestal makkelijk om mee om te gaan) 3 = Matig (nogal belastend, niet altijd makkelijk om mee om te gaan) 4 = Ernstig (erg belastend, moeilijk om mee om te gaan) 5 = Zeer ernstig/extreem (uiterst belastend, niet in staat er mee om te gaan) Wanen Is hij/zij overtuigd van bepaalde gedachten, waarvan u weet dat ze niet waar zijn; denkt hij/zij bijvoorbeeld dat andere mensen hem/haar kwaad willen doen of van hem/haar stelen? Ja Nee ERNST: EMOTIONELE BELASTING: Enz 13
14 Hoe draagt een evaluatie van ADL bij aan een diagnose MCI en dementie? 27 Criteria dementie & MCI of prodromale AD Dementie Cognitieve achteruitgang Functionele achteruitgang Gedragsemotionele problemen Verlies aan autonomie MCI of prodromale AD Cognitieve achteruitgang: > normaal (leeftijd, opleiding) maar < dementie b-adl blijft intact, minimale beperkingen op i-adl Subtiele beperkingen in complexe ADL 28 14
15 Functioneel continuum Nut in cognitieve diagnostiek 29 Te onthouden Cognitief gezond MCI Dementie Advanced ADL (a-adl) Instrumental ADL (i-adl) - +/- + Basic ADL (b-adl) - - +/
16 De Brussels Integrated Activities of Daily Living Tool (BIA) 31 Principes van de BIA WHO, 2001 Het evalueren van de activiteiten van het dagelijks leven ICF-definiëring van activiteiten Persoon als eigen referentiepunt: hoe relevant is een activiteit voor een persoon? Verschillende gradaties van beperkingen Scoringssysteem: ICF-qualifiers Differentiatie in oorzaken van beperkingen Indexen 32 16
17 ADL-triade basale ADL b-adl instrumentele ADL i-adl geavanceerde ADL a-adl 33 ADL-triade 3 niveaus van functioneren gestratificeerd volgens complexiteit en cognitieve organisatie Basale ADL (b-adl): zelfzorg -> die activiteiten die nodig zijn om te leven Instrumentele ADL (i-adl): huishoudelijke activiteiten -> die activiteiten die nodig zijn om zelfstandig te kunnen wonen en leven Geavanceerde ADL (a-adl): vrijetijd, ontspanning, zelfontwikkeling -> gaat verder dan hetgene datechtnoodzakelijk is (Reuben et al., 1990) 34 17
18 BIA ICF-definities Relevantie Reden van beperking Mate van beperking Verschillende indexen (%) 35 Indexen voor b-, i- en a ADL Globale afhankelijkheidsindex (global disability index = DI) Cognitieve afhankelijkheidsindex (cognitive disability index = CDI) Fysieke afhankelijkheidsindex (physical disability index = PDI) % afhankelijkheid Hoe hoger het %, hoe meer beperkingen ervaren worden (cfr ICF) 36 18
19 DI indexen 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 0,00% b-adl-di i-adl-di a-adl-di GPP MCI AD Ongepubliceerde data; n= CDI-indexen 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 0,00% b-adl-cdi i-adl-cdi a-adl-cdi GPP MCI AD Ongepubliceerde data; n=
20 PDI-indexen 25,00% 20,00% 15,00% 10,00% 5,00% 0,00% b-adl-pdi i-adl-pdi a-adl-pdi GPP MCI AD Ongepubliceerde data; n= Diagnostiek cognitieve problemen Screenen voor het risico op cognitieve problemen in een WZC Fase bepalen van de cognitieve problematiek Inhoud Mogelijkheden inschatten bij ernstige dementie In kaart brengen van gedragsproblemen 40 20
21 Screenen Het onderzoeken van een gezonde populatie om asymptomatische gevallen van een ziekte of aandoening op het spoor te komen. Secundaire preventie van ziekten. De aandoening moet bij behandeling in een vroeg stadium een duidelijke betere prognose hebben dan bij latere ontdekking. Test heeft geen bijwerkingen. Betaalbaar (er moeten in relatie tot de kosten van het onderzoek voldoende vaak gevallen worden gevonden om het de moeite waard te maken). Belang meten cognitie Prevalentie WZC: 48 tot 72% Belangrijke reden van verhuis naar WZC Ook ouderen zonder cognitieve problemen bij verhuis, kunnen cognitief achteruitgaan Leeftijd belangrijkste oorzaak dementie Gebrek aan uitdaging en activiteit (beste bescherming) Weinig aandacht voor de milde cognitieve achteruitgang (Mild Cognitive Impairment of MCI) Juiste diagnostiek -> juiste aanpak 21
22 MiniCog Procedure 3 woorden inprenten Kloktekentest (er mag geen klok aanwezig zijn) 3 woorden herinneren Scoring en interpretatie 0 woorden =>dementiescreening 1 of 2 woorden en foute klok =>dementiescreening 1 of 2 woorden en juiste klok 3 woorden => ok => ok Weinig beïnvloed door opleiding, cultuur en taal 22
23 (Borson et al, Int J Ger Psych, 2000) (Borson et al, Int J Ger Psych, 2006) 23
24 MMSE 47 Diagnostiek cognitieve problemen Screenen voor het risico op cognitieve problemen in een WZC Fase bepalen van de cognitieve problematiek Inhoud Mogelijkheden inschatten bij ernstige dementie In kaart brengen van gedragsproblemen 48 24
25 Morris et al, 1993 Diagnostiek cognitieve problemen Screenen voor het risico op cognitieve problemen in een WZC Fase bepalen van de cognitieve problematiek Inhoud Mogelijkheden inschatten bij ernstige dementie In kaart brengen van gedragsproblemen 50 25
26 Severe Mini Mental State Examination 26
27 Diagnostiek cognitieve problemen Screenen voor het risico op cognitieve problemen in een WZC Fase bepalen van de cognitieve problematiek Inhoud Mogelijkheden inschatten bij ernstige dementie In kaart brengen van gedragsproblemen 53 NH versie 27
28 Vragen later? Opleiding Management, Zorg en Beleidin de Gerontologie 28
Tijdige detectie van dementie - Interventies bij diagnose dementie. Sophie Vermeersch Klinisch neuropsycholoog (MsC)
Tijdige detectie van dementie - Interventies bij diagnose dementie Sophie Vermeersch Klinisch neuropsycholoog (MsC) overzicht Detectie van dementie - cognitieve screening in de eerste lijn - ADL evaluatie
13/03/2014. Even kennismaken. Activiteiten van het dagelijkse leven. Identificatie van betekenisvolle activiteiten voor bewoners van een WZC
Patricia De Vriendt Dominique Van de Velde Elise Cornelis Activiteiten van het dagelijkse leven Identificatie van betekenisvolle activiteiten voor bewoners van een WZC Even kennismaken Prof Dr Patricia
Cognitieve screeningsinstrumenten. Ellen De Roeck
Cognitieve screeningsinstrumenten Ellen De Roeck Een dementie epidemie Bron: Expertisecentrum dementie Vlaanderen en Alzheimerliga, cijfers van 27/8/2018 3 Vroeg opsporen? Reversibele vormen behandelen
Prof Dr Ellen Gorus UZ Brussel Geriatrie Frailty in Ageing research (FRIA) and Gerontology Department Vrije Universiteit Brussel
Evaluatie van cognitie Prof Dr Ellen Gorus UZ Brussel Geriatrie Frailty in Ageing research (FRIA) and Gerontology Department Vrije Universiteit Brussel www.vub.ac.be/gero Cognitief assessment? Objectiveren
Onderbouw je ergotherapie-praktijk met gevalideerde meetinstrumenten
DRIEDAAGSE VORMINGSREEKS Onderbouw je ergotherapie-praktijk met gevalideerde meetinstrumenten STUDIEDAG E Het nut van ADL- evaluatie in de diagnostiek van dementie en andere cognitieve aandoeningen In
Diagnostisch redeneren
Psycho-cognitieve aandoeningen: assessment binnen dementie en Mild Cognitive Impairment (MCI) Drs Patricia De Vriendt Frailty in Ageing research (FRIA) and Gerontology Department Vrije Universiteit Brussel
Diagnosestelling en de vernieuwde IADL-vragenlijst
Diagnosestelling en de vernieuwde IADL-vragenlijst Congres Moderne Dementiezorg Sessie Vroegsignalering en diagnosestelling 28 november 2011 Prof. dr. Philip Scheltens Dr. Sietske Sikkes VU Medisch Centrum
III Identificatie van de geneesheer die verantwoordelijk is voor de behandeling (naam, voornaam, adres, RIZIV-nummer):
BIJLAGE A: Model van formulier voor eerste aanvraag: Formulier voor eerste aanvraag tot terugbetaling van EXELON pleisters voor transdermaal gebruik ( 4680000 van hoofdstuk IV van het K.B. van 21 december
Anatomische correlaties van neuropsychiatrische symptomen bij dementie
Anatomische correlaties van neuropsychiatrische symptomen bij dementie K.J. Kaland, AIOS klinische geriatrie, Parnassia Groot Haags Geriatrie Referaat 6 februari 2017 Gedragsproblemen bij dementie Behavioral
Evaluatie van de activiteiten van het dagelijks leven (ADL): praktische verdieping in meetinstrumenten
Evaluatie van de activiteiten van het dagelijks leven (ADL): praktische verdieping in meetinstrumenten Prof Dr Patricia De Vriendt Frailty in Ageing (FRIA) research and Gerontology Department Vrije Universiteit
! "# #$ # # "!% & '# (% %&'%)
BIJLAGE C: Model van formulier voor verlenging: Aanvraagformulier tot VERLENGING van de terugbetaling van een specialiteit opgenomen in 223000 van hoofdstuk IV van het K.B. van 21 december 2001 II Aanvraag
Achtergrond en Afname. Voor nadere informatie omtrent de NPI-Q kunt u contact opnemen met:
De Neuropsychiatrische Vragenlijst-Questionnaire (NPI-Q) D. Kaufer, MD and J.L. Cummings, MD Nederlandse vertaling J.F.M. de Jonghe, M.G. Kat en C.J. Kalisvaart M Achtergrond en Afname De Neuropsychiatrische
Workshop Kwetsbare Oudere
Workshop Kwetsbare Oudere Carin Westphal, huisarts Leonie Snijders, praktijkverpleegkundige Huisartsenpraktijk Someren Nicole Hellings wijkverpleegkundige en teamleider Zorgboog Aandacht voor Ouderenzorg
Dementie-gerelateerde gedragsveranderingen bij mensen met downsyndroom
Ede 15.09.2017 1 Dementie-gerelateerde gedragsveranderingen bij mensen met downsyndroom A. D. (Alain) Dekker Afdeling Neurologie en Alzheimer Research Centrum Universitair Medisch Centrum Groningen Rijksuniversiteit
Wie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop?
Wat kunt U daarmee? Alwies Hendriks, psychomotorisch therapeut Margje Mahler, ouderenpsycholoog Wie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop?
I Identificatie van de rechthebbende (naam, voornaam, inschrijvingsnummer bij de V.I.):
BIJLAGE A: Model van formulier voor eerste aanvraag: Formulier voor eerste aanvraag tot terugbetaling van een specialiteit ingeschreven in 2230000 van hoofdstuk IV van het K.B. van 21 december 2001 II
De MMSE bij geriatrische patiënten
De MMSE bij geriatrische patiënten Een kritische blik en guidelines bij een der meest gekende, maar mogelijks ook een der meest verkeerd gebruikte screeningstesten Drs. Michael Portzky UZ Gent/ PC St Jan
Screening van cognitieve stoornissen in de verslavingszorg
Screening van cognitieve stoornissen in de verslavingszorg aan de hand van de Montreal Cognitive Assessment (MoCA-D) Carolien J. W. H. Bruijnen, MSc Promovendus Vincent van Gogh cbruijnen@vvgi.nl www.nispa.nl
Parkinson en neuropsychiatrie
Parkinson en neuropsychiatrie Rosalie van der Aa- Neuropsycholoog Altrecht Opbouw Onze Hersenen en Parkinson Neuropsychiatrie Adviezen Onze Hersenen en Parkinson de ziekte van Parkinson: 2 de neurodegeneratieve
Wie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop?
Wat kunt U daarmee? Alwies Hendriks, psychomotorisch therapeut Margje Mahler, ouderenpsycholoog Wie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop?
InFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Inhoud. Inleiding
Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module
Screening naar Mild Cognitive Impairment in de huisartsenpraktijk
Screening naar Mild Cognitive Impairment in de huisartsenpraktijk Sarah Daelemans, Vrije Universiteit Brussel Promotor: Prof. dr. Lieve Van den Block, Vrije Universiteit Brussel Co-promotor: Dr. Marc Roelands,
Why do we treat the elderly cancer patient and how do we assess him? Cindy Kenis, Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige, UZ Leuven
Why do we treat the elderly cancer patient and how do we assess him? Cindy Kenis, Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige, UZ Leuven 1. Introductie (1) 1. Introductie (2) Comprehensive Geriatric Assessment
Heeft mevrouw Alzheimer?
Heeft mevrouw Alzheimer? Dementie in de dagelijkse praktijk Marieke Perry, huisarts-onderzoeker Radboudumc Herkennen van dementie in de praktijk Mevr. Hendriks - 84 jaar VG: stabiele AP, wervelkanaal stenose,
Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud
Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module
Aandachtsklachten en aandachtsstoornissen worden geobserveerd in verschillende volwassen
SAMENVATTING Aandachtsklachten en aandachtsstoornissen worden geobserveerd in verschillende volwassen klinische populaties, waaronder ook de Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD). Ook al wordt
HET ZORGTRAJECT COGNITIE. Vroegtijdige diagnosestelling van geheugenproblemen bij ouderen
HET ZORGTRAJECT COGNITIE Vroegtijdige diagnosestelling van geheugenproblemen bij ouderen HET ZORGTRAJECT COGNITIE Vroegtijdige diagnosestelling van geheugenproblemen bij ouderen Doelstelling Het zorgtraject
Diagnostiek & preventie van dementie
Diagnostiek & preventie van dementie Zeeland, 10 oktober 2013 Eric Moll van Charante, huisarts Afdeling Huisartsgeneeskunde AMC Nadelen vroegdiagnostiek 1. Fout-positieve diagnoses: onduidelijke consequenties
determinanten van agressie bij dementie: mogelijkheden tot preventie?
determinanten van agressie bij dementie: mogelijkheden tot preventie? Lonneke Schuurmans, Stichting de Zorgboog Bakel Interregionaal symposium NVVA, 7 april 2009 Opbouw Agressie bij dementie definitie
Nederlandse Montreal Cognitive Assessment (MoCA-D) in de verslavingszorg
Nederlandse Montreal Cognitive Assessment (MoCA-D) in de verslavingszorg Korsakov Symposium 12-12-2014 Carolien Bruijnen, MSc Research Psycholoog cbruijnen@vvgi.nl Inhoud Ontwikkeling van de MoCA Onderzoek
! "#$%!&''! ( # ' ) * )# ' ' # ' ' ' ## * ' +,+, # '# - '.) ' +, # '# /, ' 0 1231 2 3 ' ) ' ## *' ' )" " # # * ) " ' ) ' ## ) ' 4
BIJLAGE A: Model van formulier voor eerste aanvraag: Formulier voor eerste aanvraag tot terugbetaling van een specialiteit ingeschreven in 2230000 van hoofdstuk IV van het K.B. van 21 december 2001 II
Neurocognitieve stoornissen
Neurocognitieve stoornissen DSM IV DSM 5 Lieve Lemey Carmen Vranken Neurocognitieve stoornissen Context: vergrijzing met prevalentie leeftijdsgebonden ziekten: diabetes, osteoporose, depressie, delier,
- $! $ ## " $ $!.. # # "!. $! $##!$ /
BIJLAGE A: Model van formulier voor eerste aanvraag: Formulier voor eerste aanvraag tot terugbetaling van EXELON pleisters voor transdermaal gebruik ( 4680000 van hoofdstuk IV van het K.B. van 21 december
PROTOCOL Ontwerpen van een soundscape
PROTOCOL Ontwerpen van een soundscape 2 INLEIDING Het doel van dit protocol is het opstellen van een soundscape voor ouderen met matige tot ernstige dementie, die gedrags- en gevoelsmatige symptomen van
Ergotherapie. Patiënteninformatie. Algemeen Ziekenhuis Diest Statiestraat 65 3290 Diest t 013 35 40 11 f 013 31 34 53 post@azdiest.be www.azdiest.
Ergotherapie Patiënteninformatie Algemeen Ziekenhuis Diest Statiestraat 65 3290 Diest t 013 35 40 11 f 013 31 34 53 post@azdiest.be www.azdiest.be Inhoudsopgave 1 Wat is ergotherapie... 4 2 Ergotherapie
The Mini-Cog : a cognitive vital signs measure for dementia screening in multilingual
Mini-COG Borson S, Scanlan J, Brush M, et al. (2000) The Mini-Cog : a cognitive vital signs measure for dementia screening in multilingual elderly. Meetinstrument Afkorting Auteur Onderwerp Doelstelling
Ambulant Geriatrisch Team. voor Diagnostiek en Consultatie
Ambulant Geriatrisch Team voor Diagnostiek en Consultatie AZG/28/0314 juli 2014 Ambulant Geriatrisch Team voor Diagnostiek en Consultatie In deze folder leest u alles over het Ambulant Geriatrisch Team
Validatie van de Depressie lijst (DL) en de Geriatric Depression Scale (GDS-30) bij Verpleeghuisbewoners
Validatie van de Depressie lijst (DL) en de Geriatric Depression Scale (GDS-30) bij Verpleeghuisbewoners van Somatische en Psychogeriatrische Afdelingen Validation of the Depression List (DL) and the Geriatric
Protocol 3 : Alternatieve zorg en zorgondersteuning voor kwetsbare ouderen. Presentatie van Instrumenten voor Gegevensverzameling
Protocol 3 : Alternatieve zorg en zorgondersteuning voor kwetsbare ouderen Presentatie van Instrumenten voor Gegevensverzameling 1 Protocol 3 Selectiecriteria P3 Gegevensverzameling Vragenlijsten Overzicht
Dementie, ook u ziet het?! Hanny Bloemen Klinisch Geriater Elkerliek Ziekenhuis Helmond 22 mei 2013
Dementie, ook u ziet het?! Hanny Bloemen Klinisch Geriater Elkerliek Ziekenhuis Helmond 22 mei 2013 Hoeveel mensen in Nederland hebben dementie? 16.5 miljoen Nederlanders; 2.5 miljoen hiervan is 65+ (15%)
determinanten van agressie bij dementie Lonneke Schuurmans VOVA Onderzoek & Onderwijsdag 2009
determinanten van agressie bij dementie Lonneke Schuurmans VOVA Onderzoek & Onderwijsdag 2009 Opbouw Presentatie Inleiding definitie & prevalentie relevantie vraagstelling Methode zoekstrategie Resultaten
de ziekte van Alzheimer
Wanneer het geheugen ons in de steek laat de ziekte van Alzheimer Prof. Dr. Sebastiaan Engelborghs Afdeling Neurologie en Geheugenkliniek ZNA-Middelheim & ZNA-Hoge Beuken Referentiecentrum voor Biologische
Oudere migranten en cognitieve stoornissen en dementie
Oudere migranten en cognitieve stoornissen en dementie Dag van de inhoud dr. J. Witlox, specialismegroep neurocognitieve stoornissen drs. Nour Alkaduhimi, specialismegroep ouderen Mijn moeder is dement
Vascular Cognitive Impairment (VCI): cognitieve problemen door vaatschade. de diagnose: vasculaire dementie of vci vci poli.
Casuïstiek Man 62 eigen zaak in kantoormeubilair geheugen en concentratieklachten na TIA Vascular Cognitive Impairment (VCI): cognitieve problemen door vaatschade Geert Jan Biessels Vascular Cognitive
Clock Drawing Test. Afkorting. Doelstelling/ beschrijving. Doelgroep. Soort meetinstrument. Afname CDT
Clock Drawing Test Afkorting CDT Doelstelling/ beschrijving Deze test was ontwikkeld om de visueel constructieve capaciteiten te beoordelen. Later werd de test uitgebreid naar het onderzoeken van het cognitief
Doelgroep VoZs. Vlaamse Ouderen Zorg Studie. Screening. 8 regio s. Cijfers niet veralgemenen naar alle ouderen! Studiedag SWVG Leuven, 2 december 2010
Doelgroep VoZs VoZs bevraagt kwetsbare ouderen die thuiszorg gebruiken Vlaamse Ouderen Zorg Studie Bram Vermeulen Bert Emmers Prof. dr. Anja Declercq Studiedag SWVG Leuven, 2 december 21 Selectiecriteria:
Samenvatting. Samenvatting
amenvatting Het aantal mensen met dementie neemt toe. De huisarts speelt een sleutelrol in het (h)erkennen van signalen die op dementie kunnen wijzen en hiermee in het stellen van de diagnose dementie,
ViaReva Revalidatiegeneeskunde
ViaReva Revalidatiegeneeskunde Greet Bikker Adviseur Arbeid Verwijzing arbeidsrevalidatie Consult adviseur arbeid Fysieke testen en training Verwijzing logopedist MELBA Verwijzing psycholoog Cognitie,
Opbouw praatje. Wat is dementie? Vormen van dementie Diagnose dementie Behandeling van dementie De verloop van dementie Conclusie
DEMENTIE Opbouw praatje Wat is dementie? Vormen van dementie Diagnose dementie Behandeling van dementie De verloop van dementie Conclusie Definitie dementie Dementie is een syndromale diagnose, een ziekte
Neuropsychologisch. Anne M. Buunk Neuropsycholoog UMCG Wetenschappelijk onderzoek gevolgen SAB
Neuropsychologisch onderzoek (NPO) na een SAB Anne M. Buunk Neuropsycholoog UMCG Wetenschappelijk onderzoek gevolgen SAB Waarom? Ik wil graag weer aan het werk! Ik ben erg moe en prikkelbaar. Ik kan slecht
Wat is dementie? Radboud universitair medisch centrum
Wat is dementie? Bij de diagnostiek en behandeling van mensen met dementie werkt het Jeroen Bosch Ziekenhuis nauw samen met het Radboud Alzheimer Centrum in het Radboudumc te Nijmegen. We wisselen voortdurend
14 april 2016 Dr. M. Burin
14 april 2016 Dr. M. Burin https://www.youtube.com/watch?v=9pfdtcl jezo https://www.youtube.com/watch?v=xakocii LlwY Ondergediagnosticeerd Onderbehandeld Zelden gebruik van aangepaste pijnschaal Discrepantie
EEG tijdens geheugenactivatie een onderzoek naar vroege hersenveranderingen bij de ziekte van Alzheimer en de ziekte van Huntington
EEG tijdens geheugenactivatie een onderzoek naar vroege hersenveranderingen bij de ziekte van Alzheimer en de ziekte van Huntington In Nederland wordt het aantal patiënten met dementie geschat op meer
Psychiatrische symptomen bij Lewy body ziekten. Groot Haags Geriatrie Referaat April 2017 Marielle Hofman, aios geriatrie
Psychiatrische symptomen bij Lewy body ziekten Groot Haags Geriatrie Referaat April 2017 Marielle Hofman, aios geriatrie Inhoudsopgave Casus Diagnostische criteria Pathofysiologie Psychiatrische symptomen
Workshop dementie diagnostiek
Workshop dementie diagnostiek Bernard Prins, huisarts Medisch Centrum Gelderlandplein, lid Academisch Huisartsen Netwerk van het Vumc en Coöperatie Huisartsen in Amsterdam Zuid Karel Brühl, specialist
MH ID. Richtlijnen en principes. 29 maart Over diagnostiek en behandeling van gedragsproblemen bij mensen met een verstandelijke beperking
Richtlijnen en principes MH ID Over diagnostiek en behandeling van gedragsproblemen bij mensen met een verstandelijke beperking 29 maart 2011 Barbara Pot, orthopedagoge/gz psychologe Meest voorkomende
Uitnodiging. 3e Symposium neuropsychologie Nieuwe ontwikkelingen in de testpsychologie ouderenzorg
3e Symposium neuropsychologie Nieuwe ontwikkelingen in de testpsychologie ouderenzorg Locatie Alkmaar Wanneer Vrijdag 3 juni 2017 Waar Pieter van Foreestzaal (015) Uitnodiging But how can one regret what,
4.3.1 Diagnostische Checklist voor cliënten zonder dementie: DSM-5 criteria
4.3.1 Diagnostische Checklist voor cliënten zonder dementie: DSM-5 criteria Stappen 1 t/m 4 betreffen Depressie, stappen 5 en 6 betreffen Apathiesyndroom STAP 1. Bepaal of de volgende hoofdsymptomen voorkomen.
VERANDERING VAN GEDRAG: EEN PROBLEEM OF NIET? Marieke Schuurmans Verpleegkundige & onderzoeker UMC Utrecht/Hogeschool Utrecht
VERANDERING VAN GEDRAG: EEN PROBLEEM OF NIET? Marieke Schuurmans Verpleegkundige & onderzoeker UMC Utrecht/Hogeschool Utrecht GEDRAG: De wijze waarop iemand zich gedraagt, zijn wijze van doen, optreden
Betekenisvolle activiteiten als alternatief voor. Prof dr Patricia De Vriendt & Ruben Vanbosseghem
Betekenisvolle activiteiten als alternatief voor Prof dr Patricia De Vriendt & Ruben Vanbosseghem Dit is het verhaal van de zes WZC Algemene opzet van de studie Ingebed in de WZC-brede aanpak met het oog
Sociale steun. Disclosure. prof. dr. R.C. Oude Voshaar, UMCG Voorspellen ziektelast van Alzheimer dementie 1
Sociale steun Voorspellen ziektelast van Alzheimer dementie 1 Een vergeten aangrijpingspunt voor preventie van cognitieve achteruitgang & dementie? Richard Oude Voshaar Preventieve GGZ van vroeg tot later
Patient reported Outcomes in Cognitive Impairement (PROCOG)
Patient reported Outcomes in Cognitive Impairement (PROCOG) Bowman, L. (2006) "Validation of a New Symptom Impact Questionnaire for Mild to Moderate Cognitive Impairment." Meetinstrument Patient-reported
Richtlijn Aanpassingsstoornis bij patiënten met kanker. Tineke Vos, psychiater HMC Den Haag
Richtlijn Aanpassingsstoornis bij patiënten met kanker Tineke Vos, psychiater HMC Den Haag Aanleiding Richtlijn Sinds 2012 wordt behandeling van de aanpassingsstoornis door basis- of specialistische GGZ
Dagziekenhuis geriatrie. Informatiebrochure voor huisartsen en geneesheren-specialisten
Dagziekenhuis geriatrie Informatiebrochure voor huisartsen en geneesheren-specialisten 2 Het dagziekenhuis geriatrie maakt het voor geriatrische patiënten mogelijk op één locatie verschillende onderzoeken
Diagnose en classificatie in de psychiatrie
Diagnose en classificatie in de psychiatrie Klinische Validiteit Research Betrouwbaarheid Prof dr Bert van Hemert psychiater en epidemioloog Afdelingshoofd psychiatrie DBC Kosten-baten 2 Diagnosen in de
Recent onderzoek in Vlaanderen en Nederland: wat zijn de noden van (ex-)kankerpatiënten en hun naasten na de behandeling?
Recent onderzoek in Vlaanderen en Nederland: wat zijn de noden van (ex-)kankerpatiënten en hun naasten na de behandeling? Hans Neefs Kennis en beleid, Vlaamse Liga tegen Kanker Vragen 1.Welke noden en
Cognitieve gedragstherapie in en voor de Basis GGz
Cognitieve gedragstherapie in en voor de Basis GGz Mark van der Gaag PhD Hoogleraar Klinische Psychologie, Vrije Universiteit Amsterdam Hoofd Psychose Onderzoek, Parnassia, Den Haag 1 Wat is gedragstherapie
Ontdekken van cognitieve. vaardigheden. (bij dementie) Rolinka Schim van der Loeff Ouderenpsycholoog ZZG zorggroep
Ontdekken van cognitieve vaardigheden (bij dementie) Rolinka Schim van der Loeff Ouderenpsycholoog ZZG zorggroep Programma 1. Welbevinden: niet ondervragen, niet overvragen 2. Verwachtingen kwaliteitskader
Tabel 1 Overzicht van de aantallen mensen waar we gegevens van hadden
DEMENTIE DIAGNOSE DOCUMENTATIE Hannie Comijs Tessa van den Kommer Febr 2017 In LASA beschikken we over gegevens m.b.t. meerdere cognitieve tests, maar een klinische dementie diagnose op basis van formele
Vroegsignalering bij dementie
Vroegsignalering bij dementie Docentenhandleiding voor mbo-zorg onderwijs en bijscholing Docentenhandleiding voor mbo-zorg onderwijs en bijscholing Contact: Connie Klingeman, Hogeschool Rotterdam c.a.klingeman@hr.nl
NHL symposium. Down & Alzheimer. dr. Alain Dekker Rijksuniversiteit Groningen Universitair Medisch Centrum Groningen
NHL symposium Down & Alzheimer dr. Alain Dekker a.d.dekker@umcg.nl Rijksuniversiteit Groningen Universitair Medisch Centrum Groningen Wat is het verschil tussen dementie en de ziekte van Alzheimer? Dementie
3.3 Delirium. herkend wordt. Onduidelijk is in hoeveel procent het delirium niet, of niet volgens de gangbare richtlijnen, behandeld wordt.
3.3 Delirium Delirium is waarschijnlijk de meest voorkomende neuropsychiatrische stoornis in het algemeen en academisch ziekenhuis, met een prevalentie van 15 tot 50 procent bij opgenomen oudere patiënten.
Begeleiding van psychische klachten bij revalidatie. dr. Bianca Buijck Coördinator Rotterdam Stroke Service 17 maart 2015
Begeleiding van psychische klachten bij revalidatie dr. Bianca Buijck Coördinator Rotterdam Stroke Service 17 maart 2015 Even voorstellen Psychische klachten: neuropsychiatrische symptomen (NPS) De laatste
Dag van de geriatrie: Psychiatrie en dementie. Dr. P. Geerts
Dag van de geriatrie: Psychiatrie en dementie Dr. P. Geerts Voorstelling en disclosure Psychiater AZ Groeninge Afdelingspsychiater STAP (ouderenpsychiatrie) Afdelingspsychiater liaisonpsychiatrie Systeemtherapeut
DSM 5 - psychose Dr. S. Geerts Dr. O. Cools 28-11-2014
DSM 5 - psychose Dr. S. Geerts Dr. O. Cools 28-11-2014 Inhoud DSM IV -> DSM 5 DSM IV: Schizofrenie als kernsyndroom Even stilstaan bij SCHIZOFRENIE Kritiek op DSM IV Overzicht DSM 5 Schizofrenie (1) Epidemiologie:
Ziekte van Huntington
Ziekte van Huntington Begrijpen van en omgaan met veranderend gedrag Niels Reinders en Henk Slingerland (psychologen) Huntington Café 27 september 2018 Ziekte van Huntington Erfelijke neurologische ziekte
Zorgprogramma Lijf & Leven. Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid.
Zorgprogramma Lijf & Leven Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid. Levensverwachting met tot wel 20 jaar verkort 85% van patienten
Eenzaamheid bij Ouderen. Dr. Martin G. Kat Psychiater-psychotherapeut MCAlkmaar/Amsterdam psykat@hetnet.nl
Eenzaamheid bij Ouderen Dr. Martin G. Kat Psychiater-psychotherapeut MCAlkmaar/Amsterdam psykat@hetnet.nl Eenzaamheid: definitie Het gevoel dat de contacten met anderen in aard en/of intensiteit minder
Informatiebijeenkomst. Dementie
Informatiebijeenkomst Dementie KBO Bergeijk - November 2016 Kristien Jansen, Specialist Ouderengeneeskunde Ellen Rozel, GZ-psycholoog Valkenhof Vergeetachtigheid is niet altijd een teken van dementie!
Meetinstrumenten bij cognitieve stoornissen
Meetinstrumenten bij cognitieve stoornissen r. m. k o k, f. r. j. v e r h e y, b. s c h m a n d samenvatting Voor gebruik in de klinische praktijk bij cognitieve stoornissen zijn diverse meetinstrumenten
AD Vroegtijdige diagnostiek en Immunotherapie. F. Vanhee Neurologie AZG
AD Vroegtijdige diagnostiek en Immunotherapie F. Vanhee Neurologie AZG Epidemiologie Geschat aantal dementerenden 1990:90.000 2010: 170.000 2030: 230.000 Epidemiologie 3 4 5 Economics 6 Neuropathologie
Functionele diagnostiek bij langdurige eetstoornissen
Functionele diagnostiek bij langdurige eetstoornissen OP BASIS VAN ICF MARIETA VERHOEVEN VERPLEEGKUNDIG SPECIALIST I.O. COGNITIEF GEDRAGSTHERAPEUTISCH WERKER VGCT Ernstige en langdurige eetstoornis Definitie
TSCYC Ouderversie. Vragenlijst over traumasymptomen bij jonge kinderen. Jeroen de Groot. ID 256-18 Datum 24.12.2014. Informant:
TSCYC Ouderversie Vragenlijst over traumasymptomen bij jonge kinderen ID 256-18 Datum 24.12.2014 Informant: Mieke de Groot-Aerts moeder TSCYC Inleiding 2 / 10 INLEIDING De TSCYC is een vragenlijst die
Aanleiding van de studiedag
Assessment en gebruikvan meetinstrumenten in de WZC Taak van de ergotherapeut Aanleiding van de studiedag Onderzoek naar gebruik van meetinstrumenten in de Gerontologieen Geriatriedoor ergotherapeuten
Vallen bij ouderen. Vragen Vallen over bij valproblematiek. Laat ze niet vallen! Dode a.g.v val
Dr. Lotte Enkelaar Bewegingswetenschapper, fysiotherapeut Laat ze niet vallen! On one s own feet Falls, risk factors and falls prevention in persons with mild to moderate intellectual disabilities Vragen
WAAR GERIATRIE EN PALLIATIEVE ZORG ELKAAR ONTMOETEN
WAAR GERIATRIE EN PALLIATIEVE ZORG ELKAAR ONTMOETEN Studiedag werkgroep PST 08 februari 2019 Mathias Demuynck (geriater) Aurélie Van Lancker (geriatrisch verpleegkundige) WAAR GERIATRIE EN PALLIATIEVE
De geheugenpolikliniek Snel duidelijkheid als het geheugen niet meer zo helder is
De geheugenpolikliniek Snel duidelijkheid als het geheugen niet meer zo helder is Wilma Knol, klinisch geriater en klinisch farmacoloog 5 juni 2013 De geheugenpoli in Tergooiziekenhuizen 1. Wie komt in
Richtlijn Diagnostiek van dementie in de huisartsenpraktijk
Richtlijn Diagnostiek van dementie in de huisartsenpraktijk Dr. Marlies De Brandt, Dr. Sicco Bakker, Dr. Steven Flerackers, Dr. Thomas Stulens Promotor: Prof. Dr. Jan De Lepeleire Co-promotoren: Dhr. Jurn
- 172 - Prevention of cognitive decline
Samenvatting - 172 - Prevention of cognitive decline Het percentage ouderen binnen de totale bevolking stijgt, en ook de gemiddelde levensverwachting is toegenomen. Vanwege deze zogenaamde dubbele vergrijzing
26/05/2015. Workshop assessment bij delier en depressie. Delirium. Screening. Delier? Vormen van delier
Workshop assessment bij delier en depressie Delirium Jessie De Cock Ergotherapeut Gerontoloog titel 2 Delier? Aandachts- en bewustzijnsstoornis Acuut en fluctuerend Verandering in cognitie of ontwikkeling
Meet Me @ M HKA. Meet Me @ M HKA
Inhoud I. Inleiding II. Opleiding gidsen III.Rondleidingen IV.Aanbod V. Observationele interventiestudie VI.Toekomst VII.Contact I. Inleiding Het M HKA Collectie hedendaagse kunst Tijdelijke tentoonstellingen
De Veste. Gerontopsychiatrische consultatiedienst. Joke Vanhauwere Klinisch psychologe 30/05/2017
De Veste Gerontopsychiatrische consultatiedienst Joke Vanhauwere Klinisch psychologe 30/05/2017 Situering binnen VZW Sint- Annendael PZ Sint-Annendael WZC Sint-Augustinus Diest WZC Ster Der Zee Scherpenheuvel
Welkom. Publiekslezing dementie 17 februari 2015 #pldementie
Welkom Publiekslezing dementie 17 februari 2015 #pldementie R.H. Chabot, neuroloog Beatrixziekenhuis Rivas Zorggroep DEMENTIE DIAGNOSE EN SYMPTOMEN Inhoud Geheugen Wat is dementie? Mogelijke symptomen
THE COMPREHENSIVE ASSESSMENT OF AT-RISK MENTAL STATE CAARMS - TRAINING. No financial disclosure.
THE COMPREHENSIVE ASSESSMENT OF AT-RISK MENTAL STATE CAARMS - TRAINING drs. Helga Ising PARNASSIA, DEN HAAG dr. Judith Rietdijk DIJK EN DUIN, ZAANDAM No financial disclosure. RELEVANTIE VROEGHERKENNING:
Delirium Clinical Assessment Protocol (CAP) = 0
Delirium Clinical Assessment Protocol (CAP) = 0 De informatie over deze CAP-code wordt opgesplitst in twee delen: (I) Betekenis: De betekenis van code 0 bij de Delirium-CAP. (II) Richtlijnen: De stappen
Dement of gewoon bijzonder gedrag?
Dement of gewoon bijzonder gedrag? 80 jarige mevrouw vrijwillig opgenomen op opnameafdeling Gerontopsychiatrie vanwege: Slechte zelfzorg Tot niets komen Vermagering Opsluiten in huis Paranoïde wanen: buren
Geriatrisch assessment: altijd en bij iedereen?
Geriatrisch assessment: altijd en bij iedereen? Bianca Buurman, RN, PhD Afdeling ouderengeneeskunde AMC Amsterdam Levensverwachting en beperkingen in functioneren Van huidige generatie: 50 % nog in leven
Screening op cognitieve en gedragsproblemen helpt bij het personaliseren van de ALS zorg
Screening op cognitieve en gedragsproblemen helpt bij het personaliseren van de ALS zorg Dr. Carin Schröder Dr. Tanja Nijboer 29 september ALS congres Cognitie Wie gebruikt er screening voor cognitief
Dementie in de palliatieve fase
Dementie in de palliatieve fase Wie zijn wij? Marielle Rooijakkers Karin van Mersbergen Dementie Verzamelnaam voor een combinatie van symptomen waarbij de hersenen, informatie niet meer goed kunnen verwerken.