Auteurs 1. Voorwoord 3
|
|
- Herman Boender
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Auteurs 1 Voorwoord 3 D E E L 1 A LG E M E N E A S P E C T E N 5 1 Ziekteconcept en classificatie 7 F.R.J. Verhey, C. Jonker, J.P.J. Slaets 1.1 Geschiedenis Huidige gezichtspunten Syndromale versus nosologische benadering Toekomstige ontwikkelingen 10 Literatuur 11 2 Epidemiologie 13 M.M.B. Breteler, E.M.C. Schrijvers 2.1 Inleiding Subtypen van dementie Incidentie Risicofactoren Dementie in instellingen Verwachte groei Kosten 20 Literatuur 21 D E E L 2 DIAG NOSTI EK 23 3 Klinische diagnostiek 25 F.R.J. Verhey, Y.A.L Pijnenburg 3.1 Inleiding Anamnese Verschillende stadia van ernst Differentiële diagnose van het dementiesyndroom Klinisch onderzoek van het dementiesyndroom 29 Literatuur 32 BSL - ACA_BK_2KZM r7_
2 VI Handboek dementie 4 Neuropsychologisch onderzoek 33 I. de Koning, B. Schmand 4.1 Inleiding Principes van het NPO Overzicht van de cognitieve functies Betekenis van het NPO voor de differentiële diagnostiek van de verschillende vormen van dementie Indicaties voor het NPO 40 Literatuur 41 5 Beeldvormend onderzoek 43 M.P. Wattjes, F. Barkhof 5.1 Inleiding Modaliteiten voor structurele en functionele beeldvorming Beeldvormend onderzoek bij verschillende oorzaken van dementie Leidraad voor beeldvormend onderzoek in het kader van dementie diagnostiek 50 Literatuur 50 6 Elektro-encefalogram (EEG) 53 M. Liedorp, C.J. Stam 6.1 Inleiding Indicaties voor EEG-onderzoek Dementiële ziektebeelden Niet-dementiële oorzaken van geheugenproblemen Differentiële diagnostiek Andere neurofysiologische technieken 57 Literatuur 58 7 Diagnostische instrumenten 59 J.F.M. de Jonghe 7.1 Inleiding Gedragsneurologisch en neuropsychiatrisch onderzoek Cognitieve (screenings)tests Beoordelingsschalen Tot slot 66 Literatuur 66 Bijlagen 69 D E E L 3 BEHANDELI NG EN BELEI D Ketenzorg 105 J. De Lepeleire, F.R.J. Verhey, J. Slaets, C. Jonker 8.1 Inleiding Belang van de eerste lijn Disease- en casemanagement Fragmentatie en integratie Wat kan de rol van de huisarts zijn? Slotbeschouwing 111 Literatuur 111 BSL - ACA_BK_2KZM r7_
3 VII 9 Geheugenpoliklinieken 113 F.R.J. Verhey, I. Ramakers 9.1 Inleiding Ontwikkeling van Nederlandse geheugenpoliklinieken sinds Procedure in een geheugenpolikliniek Verwachtingen/toekomst 117 Literatuur Verpleeghuiszorg 119 J.M.G.A. Schols 10.1 Inleiding Verpleeghuiszorg; ontwikkelingen vanuit de historie De dementiepatiënt in het verpleeghuis Relevante zorgproblemen van dementiepatiënten in het verpleeghuis De verpleeghuiszorg transformeert 124 Literatuur Behandeling en preventie van cognitieve stoornissen 129 J. Slaets, F.R.J. Verhey 11.1 Inleiding Experimentele behandelingen In de praktijk beschikbare behandelingen Aanbevelingen voor gebruik in de praktijk Preventie 133 Literatuur Psychosociale interventies 137 M.E. de Vugt, M. Vernooij-Dassen 12.1 Inleiding Dementie in context Kiezen van een interventie Psychosociale interventies voor de persoon met dementie Psychosociale interventies voor de mantelzorger Psychosociale interventies voor de dyade patiënt en mantelzorger Conclusie 141 Literatuur Farmacologische behandeling van gedragsproblemen 143 W. van Zelst, F. Verhey 13.1 Inleiding Voorkomen en beloop probleemgedrag Behandeling meest voorkomende vormen van probleemgedrag Slotbeschouwing 149 Literatuur 149 Bijlage 151 BSL - ACA_BK_2KZM r7_
4 VIII Handboek dementie 14 Mantelzorger 155 A.M. Pot 14.1 Inleiding Noodzaak begeleiding mantelzorgers Doel begeleiding mantelzorgers Vroegtijdige ondersteuning mantelzorgers Voorlichting en psycho-educatie Psychotherapie of counseling Respijtzorg Gecombineerde interventies Opname in een zorginstelling 159 Literatuur Ethische vragen 161 C.M.P.M. Hertogh 15.1 Inleiding Respect voor autonomie Wilsbekwaamheid Schriftelijke wilsverklaringen en de rol van de vertegenwoordiger Levensbeëindigend handelen bij dementie Palliatieve zorg Tot besluit 172 Literatuur Juridische aspecten 175 K. Blankman 16.1 Inleiding Wilsonbekwaamheid: wie stelt die vast en wat zijn de gevolgen? Vertegenwoordiging van wilsonbekwamen Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO) Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet bopz) 182 Literatuur 183 D E E L 4 Z I E K T E B E E L D E N Mild cognitive impairment 187 P.J. Visser 17.1 Inleiding Definities, ziekteverloop en prevalentie van MCI Kliniek Aanvullend onderzoek Oorzaken van MCI Genetische aspecten Markers voor de ziekte van Alzheimer bij MCI Differentieeldiagnostische overwegingen Preventie en levensstijl Behandeling Beschouwing en toekomstperspectieven 195 Literatuur 195 BSL - ACA_BK_2KZM r7_
5 IX 18 Ziekte van Alzheimer 197 Ph. Scheltens, W.M. van der Flier, A.M. Rozemuller, Y.A.L. Pijnenburg 18.1 Inleiding Kliniek De meest voorkomende symptomen bij de ziekte van Alzheimer Aanvullend onderzoek Neuropathologische veranderingen bij de ziekte van Alzheimer Klinisch-neuropathologische correlatie Pathogenese van de ziekte van Alzheimer Genetische aspecten Preventie en levensstijl Medicamenteuze behandeling 208 Literatuur Frontotemporale dementie (FTD) 211 H. Seelaar, Y.A.L. Pijnenburg, J.C. van Swieten 19.1 Inleiding Kliniek De meest voorkomende symptomen bij FTD FTD-varianten Aanvullend onderzoek Neuropathologische veranderingen bij FTD Genetische aspecten Farmacotherapie Preventie en levensstijl 217 Literatuur Vasculaire dementie 219 R. Vandenberghe 20.1 Epidemiologie Verschillende vormen van vasculaire dementie Klinisch diagnostische criteria en differentiële diagnose Aanvullend onderzoek Neuropathologische veranderingen bij vasculaire dementie Genetische aspecten Farmacotherapie Preventie en levensstijl 228 Literatuur Parkinson en Lewy-body-dementie (DLB) 231 K.L. Leenders 21.1 Inleiding Kliniek PDD De meest voorkomende symptomen bij PDD Aanvullend onderzoek PDD Kliniek DLB De meest voorkomende symptomen van DLB Aanvullend onderzoek Neuropathologische veranderingen bij PDD en DLB Genetische aspecten Behandeling 240 Literatuur 241 BSL - ACA_BK_2KZM r7_
6 X Handboek dementie 22 Alcoholgerelateerde cognitieve stoornissen 243 P. Jue, T. Schilt 22.1 Inleiding Kliniek De effecten van chronisch alcoholgebruik Aanvullend onderzoek Differentiële diagnose Neuropathologie bij alcoholgerelateerde cognitieve stoornissen Genetische aspecten Behandeling Preventie en levensstijl 250 Literatuur Ziekte van Huntington 253 H.P.H. Kremer 23.1 Inleiding Kliniek De meest voorkomende symptomen bij de ziekte van Huntington Moleculaire en klinische genetica Diagnostiek en de differentiële diagnose Neurobiologie en neuropathologie Farmacotherapie Preventie en lifestyle 258 Literatuur Ziekte van Creutzfeldt-Jakob 261 W.A. van Gool 24.1 Inleiding Kliniek De meest voorkomende symptomen bij de ziekte van Creutzfeldt-Jakob Varianten van de ziekte van Creutzfeldt-Jakob Aanvullend onderzoek Neurobiologie/neuropathologie Genetische aspecten Farmacotherapie Preventie 267 Literatuur Progressieve supranucleaire verlamming 269 W.Z. Chiu, A.J.W. Boon, J.C. van Swieten 25.1 Inleiding Kliniek Diagnostiek en differentiële diagnose Aanvullend onderzoek Neuropathologische veranderingen bij PSP Genetische aspecten Prognose en beleid 274 Literatuur 275 BSL - ACA_BK_2KZM r7_
7 XI 26 Corticobasale degeneratie 277 J.J. de Vries, K.L. Leenders 26.1 Inleiding Kliniek Diagnostiek en differentiële diagnose Aanvullend onderzoek Neuropathologie bij CBD Behandeling Prognose 283 Literatuur 283 Register 285 BSL - ACA_BK_2KZM r7_
Handboek dementie. Laatste inzichten in diagnostiek en behandeling
Handboek dementie Handboek dementie Laatste inzichten in diagnostiek en behandeling Onder redactie van: Prof. dr. C. Jonker Prof. dr. J.P.J. Slaets Prof. dr. F.R.J. Verhey Bohn Stafleu van Loghum Houten
Nadere informatieDementie, ook u ziet het?! Hanny Bloemen Klinisch Geriater Elkerliek Ziekenhuis Helmond 22 mei 2013
Dementie, ook u ziet het?! Hanny Bloemen Klinisch Geriater Elkerliek Ziekenhuis Helmond 22 mei 2013 Hoeveel mensen in Nederland hebben dementie? 16.5 miljoen Nederlanders; 2.5 miljoen hiervan is 65+ (15%)
Nadere informatiePathogenese van ziekten 3 Bach BMW De ziekte van Alzheimer
Pathogenese van ziekten 3 Bach BMW De ziekte van Alzheimer Prof.Dr.P.Santens Dienst Neurologie UZ Gent Les 1 Epidemiologie Begripsomschrijving Kliniek Clinicopathologische correlatie Diagnostiek Les 2
Nadere informatieDementie Lezing voor SeniorenRaad Best
Dementie Lezing voor SeniorenRaad Best 15 maart 2018 Serge Roufs Specialist Ouderengeneeskunde Kaderarts psychogeriatrie Sociaal Geriater Curriculum Vitae Geboren en getogen in Eindhoven Eckartcollege
Nadere informatieDementie Zorg voor zilver ga voor goud. Wim van den Dool, sociaal geriater 20 november 2012
Dementie Zorg voor zilver ga voor goud Wim van den Dool, sociaal geriater 20 november 2012 Programma Signaleren van cognitieve achteruitgang Geheugenklachten vs dementie Verschillende vormen van dementie
Nadere informatieWelkom. Publiekslezing dementie 17 februari 2015 #pldementie
Welkom Publiekslezing dementie 17 februari 2015 #pldementie R.H. Chabot, neuroloog Beatrixziekenhuis Rivas Zorggroep DEMENTIE DIAGNOSE EN SYMPTOMEN Inhoud Geheugen Wat is dementie? Mogelijke symptomen
Nadere informatieProf. dr. M.W. van Tulder Prof. dr. B.W. Koes. Evidence-based handelen bij lage rugpijn
Prof. dr. M.W. van Tulder Prof. dr. B.W. Koes Evidence-based handelen bij lage rugpijn Prof. dr. M.W. van Tulder Prof. dr. B.W. Koes Evidence-based handelen bij lage rugpijn Epidemiologie, preventie, diagnostiek,
Nadere informatieIk ben uit de mode. Netwerk Dementie 7 februari 2019 Judith van Tuijn
Ik ben uit de mode Netwerk Dementie 7 februari 2019 Judith van Tuijn (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium
Nadere informatieBirgitte Schoenmakers Jan De Lepeleire DEMENTIE. Zakboekje voor de professionele zorgverstrekker
Birgitte Schoenmakers Jan De Lepeleire DEMENTIE Zakboekje voor de professionele zorgverstrekker Inhoud INHOUD 1. Epidemiologie en ziektebeeld 9 1.1 Epidemiologie en risicofactoren 9 1.1.1 Cijfers 9 1.1.2
Nadere informatieDEMENTIE. huisarts in the lead. Duo Dagen 27 28 maart 2014. E. Oelrich, Huisarts H. Ham, Huisarts M.Y.E. Cappetti, Klinisch Geriater
DEMENTIE huisarts in the lead Duo Dagen 27 28 maart 2014 E. Oelrich, Huisarts H. Ham, Huisarts M.Y.E. Cappetti, Klinisch Geriater Toetsvragen Inhoud Korte inleiding over dementie Vroege signalering dementie
Nadere informatieInhoud Deel I Algemeen 1 2 3 4
V Inhoud Deel I Algemeen 1 1 Inleiding 5 2 Wat is kinderrevalidatie? 5 3 Ontwikkelingen in de kinderrevalidatie in de eenentwintigste eeuw 8 4 Doelgroepen in de kinderrevalidatie en indicatiestelling 12
Nadere informatieNeurocognitieve stoornissen
Neurocognitieve stoornissen DSM IV DSM 5 Lieve Lemey Carmen Vranken Neurocognitieve stoornissen Context: vergrijzing met prevalentie leeftijdsgebonden ziekten: diabetes, osteoporose, depressie, delier,
Nadere informatieWat is dementie? Radboud universitair medisch centrum
Wat is dementie? Bij de diagnostiek en behandeling van mensen met dementie werkt het Jeroen Bosch Ziekenhuis nauw samen met het Radboud Alzheimer Centrum in het Radboudumc te Nijmegen. We wisselen voortdurend
Nadere informatieAD Vroegtijdige diagnostiek en Immunotherapie. F. Vanhee Neurologie AZG
AD Vroegtijdige diagnostiek en Immunotherapie F. Vanhee Neurologie AZG Epidemiologie Geschat aantal dementerenden 1990:90.000 2010: 170.000 2030: 230.000 Epidemiologie 3 4 5 Economics 6 Neuropathologie
Nadere informatieVasculaire cognitieve stoornissen. ! concept vci! vci poli! casuïstiek. Casuïstiek. Casuïstiek. Diagnose vasculaire dementie
eigen zaak in kantoormeubilair geheugen en concentratieklachten na TIA Vasculaire cognitieve stoornissen Geert Jan Biessels & Nenne van Kalsbeek Vascular Cognitive Impairment poli UMC Utrecht is dit een
Nadere informatieOntdekken van cognitieve. vaardigheden. (bij dementie) Rolinka Schim van der Loeff Ouderenpsycholoog ZZG zorggroep
Ontdekken van cognitieve vaardigheden (bij dementie) Rolinka Schim van der Loeff Ouderenpsycholoog ZZG zorggroep Programma 1. Welbevinden: niet ondervragen, niet overvragen 2. Verwachtingen kwaliteitskader
Nadere informatiediagnostiek en behandeling voor de professional Ziekte van Parkinson Annelien Duits en Bernd Leplow
diagnostiek en behandeling voor de professional Ziekte van Parkinson Annelien Duits en Bernd Leplow Ziekte van Parkinson Diagnostiek en behandeling voor de professional Annelien Duits en Bernd Leplow De
Nadere informatieInhoud. Deel I Het verpleegkundig beroep in beeld. Deel II Methodisch werken
IX I Deel I Het verpleegkundig beroep in beeld 1 Waar gaat het om in de verpleging?.............................................. 3 1.1 Oriëntatie op het beroep van mbo-verpleegkundige..................................
Nadere informatieLijst van redacteuren en auteurs 1. Woord vooraf 5
Inhoud Lijst van redacteuren en auteurs 1 Woord vooraf 5 1 De ouderengeneeskunde 7 A.W. Wind, M.G.M. Olde Rikkert 1.1 Ouderengeneeskunde 7 1.2 Complexe gezondheidsproblemen 8 1.3 Functionele geriatrie
Nadere informatieJonge mensen met een dementie: Een bijzondere doelgroep
Jonge mensen met een dementie: Een bijzondere doelgroep Sandra Hazebroek, GZ-Psycholoog Christian Bakker, GZ-psycholoog Florence, Lokatie Mariahoeve Expertisecentrum voor jonge mensen met een dementie
Nadere informatieGenetica van dementie
Genetica van dementie Dr. Laura Donker Kaat Neuroloog/ AIOS Klinische Genetica l.donkerkaat@erasmusmc.nl l.donker_kaat@lumc.nl Overzicht Wat is een goede familieanamnese? Welke genetische defecten? Wat
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 11 DEEL 1 HET BEROEP VAN DE MBO-VERPLEEGKUNDIGE 13
Inhoud Voorwoord 11 DEEL 1 HET BEROEP VAN DE MBO-VERPLEEGKUNDIGE 13 1 Waar gaat het om in de verpleging? 15 1.1 Oriëntatie op het beroep van mbo-verpleegkundige 15 1.1.1 Inhoud van het beroep 16 1.1.2
Nadere informatieDe geheugenpolikliniek Snel duidelijkheid als het geheugen niet meer zo helder is
De geheugenpolikliniek Snel duidelijkheid als het geheugen niet meer zo helder is Wilma Knol, klinisch geriater en klinisch farmacoloog 5 juni 2013 De geheugenpoli in Tergooiziekenhuizen 1. Wie komt in
Nadere informatieLijst van auteurs en redacteuren 1. Voorwoord 7. Inleiding 9
Inhoud Lijst van auteurs en redacteuren 1 Voorwoord 7 Inleiding 9 1 De organisatie van de psychiatrische zorg in Nederland en de geestelijke gezondheidszorg in België 15 Dr. M.P.N. van Kerkhof, mr. drs.
Nadere informatieVoorbij de syndroom diagnose dementie
Dementie update 2018 Voorbij de syndroom diagnose dementie Yolande Pijnenburg Disclosures The Alzheimer Center VUmc has received unrestricted funding from: Aegon, Alzheimer Nederland, VUmc Fonds, Heineken
Nadere informatieGeert Jan Biessels VCI poli UMC Utrecht Stroke Centre
Vascular cognitive impairment eigen zaak in kantoormeubilair geheugen en concentratieklachten na TIA Geert Jan Biessels VCI poli UMC Utrecht Stroke Centre is dit een voorbode van dementie? woont met echtgenoot
Nadere informatieWorkshop dementie diagnostiek
Workshop dementie diagnostiek Bernard Prins, huisarts Medisch Centrum Gelderlandplein, lid Academisch Huisartsen Netwerk van het Vumc en Coöperatie Huisartsen in Amsterdam Zuid Karel Brühl, specialist
Nadere informatieVascular Cognitive Impairment (VCI): cognitieve problemen door vaatschade. de diagnose: vasculaire dementie of vci vci poli.
Casuïstiek Man 62 eigen zaak in kantoormeubilair geheugen en concentratieklachten na TIA Vascular Cognitive Impairment (VCI): cognitieve problemen door vaatschade Geert Jan Biessels Vascular Cognitive
Nadere informatieWetenschappelijk onderzoek Lewy body dementie
Wetenschappelijk onderzoek Lewy body dementie Wetenschappelijke artikelen 600 500 400 300 200 216 198 232 265 270 257 301 346 341 333 326 362 422 437 429 487 504 100 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006
Nadere informatieDiagnostiek & preventie van dementie
Diagnostiek & preventie van dementie Zeeland, 10 oktober 2013 Eric Moll van Charante, huisarts Afdeling Huisartsgeneeskunde AMC Nadelen vroegdiagnostiek 1. Fout-positieve diagnoses: onduidelijke consequenties
Nadere informatieDEMENTIE: HOEVER STAAT HET ONDERZOEK? Christine Van Broeckhoven. 2012-10-23 Lezing Davidsfonds Boom- Niel. Prof. Dr. Christine Van Broeckhoven PhD DSc
DEMENTIE: HOEVER STAAT HET ONDERZOEK? Christine Van Broeckhoven Neurodegeneratieve Hersenziekten Groep, Department Moleculaire Genetica, VIB, Laboratorium voor Neurogenetica, Instituut Born Bunge, Universiteit
Nadere informatieOudere migranten en cognitieve stoornissen en dementie
Oudere migranten en cognitieve stoornissen en dementie Dag van de inhoud dr. J. Witlox, specialismegroep neurocognitieve stoornissen drs. Nour Alkaduhimi, specialismegroep ouderen Mijn moeder is dement
Nadere informatieParkinson en Dementie
Parkinson en Dementie Alzheimer Café 4 februari 2019 dr. Arthur G.G.C. Korten neuroloog geheugenpolikliniek Laurentius Ziekenhuis Roermond Inhoud De ziekte van Parkinson Dementie Lewy Body Ziekte en Parkinsondementie
Nadere informatie1 Inleiding 1 1.1 Historie 1 1.2 Classificaties van revalidatieactiviteiten 1 1.3 Organisatie 2 1.4 Epidemiologie 3 Literatuur 7
Inhoud Woord vooraf bij de tweede, geheel herziene druk Auteurs I III 1 Inleiding 1 1.1 Historie 1 1.2 Classificaties van revalidatieactiviteiten 1 1.3 Organisatie 2 1.4 Epidemiologie 3 Literatuur 7 DEEL
Nadere informatie1 Geheugenstoornissen
1 Geheugenstoornissen Prof. dr. M. Vermeulen 1.1 Zijn er geheugenstoornissen? Over het geheugen wordt veel geklaagd. Bij mensen onder de 65 jaar berusten deze klachten zelden op een hersenziekte. Veelal
Nadere informatieinhoud Voorwoord... 11 deel i: neurowetenschappen in taal en taalstoornissen... 17 Hst 1: Historisch overzicht van de afasiologie...
inhoud Voorwoord... 11 deel i: neurowetenschappen in taal en taalstoornissen... 17 Hst 1: Historisch overzicht van de afasiologie... 19 1.1. Historiek vóór 1860... 20 1.2. Broca, Wernicke en Lichtheim
Nadere informatieVoorwoord. deel i: begrippen, cijfers en verklaringen 1
Inhoud Voorwoord XI deel i: begrippen, cijfers en verklaringen 1 1 Terminologie en definities 3 1.1 Inleiding 4 1.2 Suïcide of zelfdoding 4 1.3 Suïcidepoging of poging tot zelfdoding 13 1.4 Doodsgedachten
Nadere informatieHandreiking. Dementie
Handreiking Dementie Handreiking Dementie Doelgroep Ouderen met (een verdenking op) geheugen en overige cognitieve stoornissen die van invloed zijn op het dagelijkse leven. Diagnostiek (huisarts, wijkverpleegkundige)
Nadere informatieDementie, probleemgedrag en de mantelzorger
Dementie, probleemgedrag en de mantelzorger LOAG Gedragsstoornissen en psychiatrie bij dementie Utrecht, 16 april A. Kunneman, gz-psycholoog Introductie GZ-psycholoog Werkzaam op de GAAZ / poli geriatrie
Nadere informatieGenetische counseling Dementie
Genetische counseling Dementie Desiderius Erasmus Alois Alzheimer Erfelijkheid en Dementie Genen in Alzheimer en Frontotemporale Dementie Genetische counseling : waarom, wie, wat, wanneer, hoe? Welk nut
Nadere informatieZiekte- en zorgdiagnostiek Dementie Regio Breda, Alphen/Chaam en Baarle Nassau. Stand van zaken d.d. 1 juni 2009
Ziekte- en zorgdiagnostiek Dementie Regio Breda, Alphen/Chaam en Baarle Nassau Stand van zaken d.d. 1 juni 2009 Inhoud presentatie Dementie: feiten en cijfers Korte introductie project dementie Stand van
Nadere informatieOpbouw praatje. Wat is dementie? Vormen van dementie Diagnose dementie Behandeling van dementie De verloop van dementie Conclusie
DEMENTIE Opbouw praatje Wat is dementie? Vormen van dementie Diagnose dementie Behandeling van dementie De verloop van dementie Conclusie Definitie dementie Dementie is een syndromale diagnose, een ziekte
Nadere informatieLijst van redacteuren en auteurs 1 1. Voorwoord 1 4. Inleiding 1 6
Inhoud Lijst van redacteuren en auteurs 1 1 Voorwoord 1 4 Inleiding 1 6 1 Prevalentie van decubitus 2 3 1.1 Inleiding 2 3 1.2 Definitie van decubitus 2 4 1.2.1 Oorzaken 2 4 1.3 Meten van decubitus 2 5
Nadere informatieHeeft mevrouw Alzheimer?
Heeft mevrouw Alzheimer? Dementie in de dagelijkse praktijk Marieke Perry, huisarts-onderzoeker Radboudumc Herkennen van dementie in de praktijk Mevr. Hendriks - 84 jaar VG: stabiele AP, wervelkanaal stenose,
Nadere informatieEEG en MEG bij de diagnostiek van cognitieve stoornissen
EEG en MEG bij de diagnostiek van cognitieve stoornissen Alida A. Gouw Neuroloog / klinisch neurofysioloog VU medisch centrum Dementie Update 2018 Disclosures Research support van Boehringer Ingelheim
Nadere informatieCijfers over dementie
Cijfers over dementie Inleiding Door de demografische ontwikkelingen neemt het aantal mensen met dementie de komende decennia sterk toe. Mensen worden steeds ouder en er komen meer ouderen. Omdat dementie
Nadere informatieSamenstelling van de verschillende werkgroepen 11. 1 Inleiding 15
Inhoud Samenstelling van de verschillende werkgroepen 11 1 Inleiding 15 1.1 Aanleiding voor de richtlijn 15 1.2 Werkwijze 15 1.3 Patiëntenpopulatie 16 1.4 Doelgroep 16 2 De ziekte van Parkinson 17 2.1
Nadere informatieInhoud. H.E. van der Horst. T.C. olde Hartman en P.L.B.J. Lucassen. A.H. Blankenstein. H. Woutersen-Koch
VII 1 Inleiding SOLK in de huisartsenpraktijk: begrippen en epidemiologie... 1 H.E. van der Horst 1.1 Wat is SOLK?... 2 1.2 Andere (veel)gebruikte termen.... 3 1.3 Relatie tussen SOLK en somatisatie....
Nadere informatieLeergang ouderen. Module: dementie en mantelzorgondersteuning Docent: Jacqueline de Groot, specialist ouderengeneeskunde
Leergang ouderen Module: dementie en mantelzorgondersteuning Docent: Jacqueline de Groot, specialist ouderengeneeskunde Inhoud van de scholing Epidemiologie Vormen van dementie Diagnostiek Behandeling
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 137 138 Het ontrafelen van de klinische fenotypen van dementie op jonge leeftijd In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, komt dementie ook op jonge leeftijd voor. De diagnose
Nadere informatiede ziekte van Alzheimer
Wanneer het geheugen ons in de steek laat de ziekte van Alzheimer Prof. Dr. Sebastiaan Engelborghs Afdeling Neurologie en Geheugenkliniek ZNA-Middelheim & ZNA-Hoge Beuken Referentiecentrum voor Biologische
Nadere informatie3.3 Delirium. herkend wordt. Onduidelijk is in hoeveel procent het delirium niet, of niet volgens de gangbare richtlijnen, behandeld wordt.
3.3 Delirium Delirium is waarschijnlijk de meest voorkomende neuropsychiatrische stoornis in het algemeen en academisch ziekenhuis, met een prevalentie van 15 tot 50 procent bij opgenomen oudere patiënten.
Nadere informatieHandboek gezondheidsrecht
Handboek gezondheidsrecht Deell Rechten van mensen in de gezondheidszorg Vijfde.geheel herziene druk Prof. dr. H.J.J. Leenen t Prof. mr.j.k.m.gevers Prof. mr. J. Legemaate Bohn Stafleu van Loghum Houten
Nadere informatieProbleem 1 11-12-13. Ontwikkelingen bij Alzheimer. Dementie! Meer dan een hersenziekte! Dementie op Google afbeeldingen
Dementie op Google afbeeldingen Dementie Meer dan een hersenziekte Prof Frans Verhey Maastricht University Medical Center Alzheimer Centrum Limburg Dementie: een hersenziekte Ziekte van Alzheimer Meest
Nadere informatieALZHEIMER DEMENTIE: EEN GENETISCH INZICHT IN DE BIOLOGIE VAN DE ZIEKTE
ALZHEIMER DEMENTIE: EEN GENETISCH INZICHT IN DE BIOLOGIE VAN DE ZIEKTE Prof. Dr. Christine Van Broeckhoven PhD DSc Neurodegeneratieve Hersenziekten Groep, Departement voor Moleculaire Genetica, VIB, Laboratorium
Nadere informatieFacts & Figures Dementie
Facts & Figures Dementie Inleiding Door de demografische ontwikkelingen neemt het aantal mensen met dementie de komende decennia sterk toe. Mensen worden steeds ouder en er komen meer ouderen. Omdat dementie
Nadere informatie6 e mini symposium Ouderenzorg
6 e mini symposium Ouderenzorg Aanvullende diagnostiek bij dementie in de 1 e lijn Suzanne Boot, specialist ouderengeneeskunde, kaderarts psychogeriatrie i.o. 28-09-2015 Pagina 1 6 e Mini symposium ouderenzorg
Nadere informatieSamenvatting, implicaties en aanwijzingen voor verder onderzoek Dit laatste hoofdstuk geeft een samenvatting van de bevindingen uit dit proefschrift,
Samenvatting, implicaties en aanwijzingen voor verder onderzoek Dit laatste hoofdstuk geeft een samenvatting van de bevindingen uit dit proefschrift, bespreekt de implicaties van deze bevindingen en doet
Nadere informatiePalliatieve zorg en dementie
Palliatieve zorg en dementie 17 april 2014 Welkom Lied Leonie Meijer Inleiding op palliatieve zorg bij dementie Door Monique van den Broek Wat is dementie?door Lyan de Roos PAUZE Keten dementie adhveen
Nadere informatieInhoudsopgave basiswerk Geriatrie (niveau 4) Voorwoord. Redactionele verantwoording. Over de auteur
Inhoudsopgave basiswerk Geriatrie (niveau 4) Voorwoord Redactionele verantwoording Over de auteur 1 Geriatrie 1.1 Wat is oud? 1.2 Steeds meer ouderen tot 2040 1.3 Geriatrische patiënten, wie zijn dat?
Nadere informatieWoord vooraf 13. Over de auteur 15. Redactionele verantwoording 17
Inhoud Woord vooraf 13 Over de auteur 15 Redactionele verantwoording 17 1 Zorg voor de kwetsbare oudere 21 1.1 Vergrijzing en dubbele vergrijzing 21 1.2 Verschil kalenderleeftijd en biologische leeftijd
Nadere informatieLeven met dementie. Geef om je hersenen
Leven met dementie Geef om je hersenen Leven met dementie Stelt u zich eens voor dat u niet meer weet hoe u zich moet aankleden. Dat u verdwaalt in uw eigen huis of uw partner niet herkent. Dementie gaat
Nadere informatieI nhoud. 1 Anatomie en fysiologie van het bewegingsapparaat... 1 F.P.J.G. Lafeber. R.E.M. Toes. M. Vis en J.M.W. Hazes. R.B.M.
XI I nhoud 1 Anatomie en fysiologie van het bewegingsapparaat............................................ 1 F.P.J.G. Lafeber 1.1 Inleiding...............................................................................................
Nadere informatieY.A.L.Pijnenburg, A.Zeeman-Rebel, W.M.van der Flier, R.M.Romkes, F.Gillissen, C.Jonker en Ph.Scheltens*
der gelijke stoornis wel verhoogd en MCI kan in veel gevallen dan ook worden beschouwd als een voorstadium van dementie. Het onderscheiden van cognitieve stoornissen die optreden vóór de leeftijd van 65
Nadere informatieNederlandse samenvatting
ADDENDUM Nederlandse samenvatting Introductie Dhr. J., 56 jaar oud, komt naar het Vumc Alzheimercentrum omdat hij toenemende moeite heeft met het vinden van woorden. Zijn klachten ontstonden drie jaar
Nadere informatieVoorwoord 1. Beeldvorming 5
I Inhoud Voorwoord 1 Beeldvorming 5 1 Inleiding 7 2 Beeldvorming over oudere zorgvragers 8 2.1 Vitale oudere zorgvrager 8 2.2 Pregeriatrische zorgvrager 9 2.3 Geriatrische zorgvrager 9 2.4 Psychogeriatrische
Nadere informatieVascular cognitive impairment
Vascular cognitive impairment De afbeelding kan niet worden weergegeven. Mogelijk is er onvoldoende geheugen beschikbaar om de Geert Jan Biessels VCI poli UMC Utrecht Stroke Centre eigen zaak in kantoormeubilair
Nadere informatieDe ziekte van Alzheimer is een neurodegeneratieve aandoening en de meest voorkomende
Nederlandse samenvatting Ontsteking bij de ziekte van Alzheimer in vivo kwantificatie Achtergrond De ziekte van Alzheimer is een neurodegeneratieve aandoening en de meest voorkomende vorm van dementie.
Nadere informatieNederlandse Montreal Cognitive Assessment (MoCA-D) in de verslavingszorg
Nederlandse Montreal Cognitive Assessment (MoCA-D) in de verslavingszorg Korsakov Symposium 12-12-2014 Carolien Bruijnen, MSc Research Psycholoog cbruijnen@vvgi.nl Inhoud Ontwikkeling van de MoCA Onderzoek
Nadere informatiePatrick Cras Hoogleraar neuroloog UZ Antwerpen Voorzitter Ethische Commissie UZA
Patrick Cras Hoogleraar neuroloog UZ Antwerpen Voorzitter Ethische Commissie UZA Verworven wilsonbekwaamheid vanuit een medisch perspectief Prof. dr. Patrick Cras Neurologie Universiteit Antwerpen en UZ
Nadere informatieNog geen geneesmiddel. Stand van zaken in het onderzoek: Wat hebben we al geleerd? Hoe het begon. De getallen. Goed nieuws: Deltaplan Dementie
Stand van zaken in het onderzoek: Wat hebben we al geleerd? Wiesje M. van der Flier 25 november 2013 Nog geen geneesmiddel Fatalisme: er komt nooit een geneesmiddel we weten nog bijna niets je kunt net
Nadere informatieZorg bij dementie: Altijd palliatieve zorg? Prof. dr. Cees Hertogh. 15 januari Ouderengeneeskunde & Ethiek van de zorg
Zorg bij dementie: Altijd palliatieve zorg? Prof. dr. Cees Hertogh 15 januari 2013 Ouderengeneeskunde & Ethiek van de zorg Reis naar het ongerijmde Ignatieff: reis naar het ongerijmde Mysterieuze ziekte:
Nadere informatieVoorwoord 1 3 Literatuur 1 5. Medewerkers 1 6 Redactie 1 6 Auteurs 1 6 Referenten 1 7. algemeen 19
Inhoud Voorwoord 1 3 Literatuur 1 5 Medewerkers 1 6 Redactie 1 6 Auteurs 1 6 Referenten 1 7 algemeen 19 1 Kenmerken van individuele preventie 2 1 E.H. van de Lisdonk Individuele versus collectieve preventie
Nadere informatieLeven met dementie. Geef om je hersenen
Leven met dementie Geef om je hersenen Leven met dementie Stelt u zich eens voor dat u niet meer weet hoe u zich moet aankleden. Dat u verdwaalt in uw eigen huis of uw partner niet herkent. Dementie gaat
Nadere informatieStand van het Onderzoek naar Dementie en Alzheimer
Stand van het Onderzoek naar Dementie en Alzheimer Christine Van Broeckhoven Neurodegeneratieve Hersenziekten Groep, Department Moleculaire Genetica, VIB, Laboratorium voor Neurogenetica, Instituut Born-Bunge,
Nadere informatieJongdementie: medische en paramedische zorg
Jongdementie: medische en paramedische zorg Prof. Dr. Sebastiaan Engelborghs Referentiecentrum voor Biologische Merkers van Dementie, Instituut Born-Bunge, Universiteit Antwerpen Geheugenkliniek en Afdeling
Nadere informatieInhoud. Deel i: Inleiding in de neuropsychologie 21. Voorwoord 13
Inhoud Voorwoord 13 Deel i: Inleiding in de neuropsychologie 21 1 Klinische neuropsychologie: een historische schets 23 1.1 Inleiding 23 1.2 De celtheorie 24 1.3 Descartes: een ongedeelde geest 26 1.4
Nadere informatieDementie Overeind. Transmurale zorg voor dementie in regio Eindhoven
Dementie Overeind Transmurale zorg voor dementie in regio Eindhoven Anneke Dalinghaus, huisarts Els Lambooij, internist ouderengeneeskunde Rob Gons, neuroloog Mary Timmermans, specialist ouderengeneeskunde
Nadere informatieHoofdstuk 7 Veranderingen in psychologisch functioneren, welbevinden en zingeving 83 Yolande Kuin en Anne Margriet Pot
Inhoud Deel 1 Ouderen in hun leefomgeving Hoofdstuk 1 Demografische gegevens 15 Dorly Deeg Hoofdstuk 2 De nuldelijnsgezondheidszorg voor ouderen 23 Dorly Deeg Hoofdstuk 3 Organisatie van de eerstelijnsgezondheidszorg
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 13 ALGEMENE ASPECTEN DEEL II SECUNDAIRE HYPERTENSIE
Inhoud Voorwoord 13 DEEL I ALGEMENE ASPECTEN Hoofdstuk 1 Ambachtelijke en geautomatiseerde methoden van bloeddrukmeting 17 Inleiding 17 1 Conventionele sfygmomanometrie 18 2 Ambulante niet-invasieve automatische
Nadere informatievan de huidige praktijk, de ontwikkeling van een communicatiemodel en de evaluatie van dit model.
Samenvatting 96 Samenvatting We wisten het al (ze lachte) maar tot dat je het zeker weet, hoop je op een andere verklaring voor zijn problemen, maar het was geen nieuws (mw. J. echtgenoot van Alzheimer
Nadere informatiePsychogeriatrie of gerontopsychiatrie.
Psychogeriatrie of gerontopsychiatrie. Psychogeriatrie : geneeskunde cognitieve beperkingen Gerontopsychiatrie psychiatrische ziekenhuizen - curatief Bedenkingen Binnen gerontopsychiatrie goede balans
Nadere informatiePosterieure Corticale Atrofie
Posterieure Corticale Atrofie Diagnostiek en ondersteuning 18 juni 2019 Vivianne Teeuwen Verpleegkundig consulente dementie Hoeveel bekendheid is er met PCA? Posterieure Corticale Atrofie Neurodegeneratief
Nadere informatiePsychische stoornissen. Leereenheid. Vervolgopleiding tot Geriatrie Verpleegkundige
Psychische stoornissen Leereenheid Vervolgopleiding tot Geriatrie Verpleegkundige Oktober 2013 2 Leereenheid Psychische stoornissen VUmc Amstel Academie De Boelelaan 1109 1081 HV Amsterdam www.amstelacademie.nl
Nadere informatieOuderen, naasten en probleemgedrag
Ouderen, naasten en probleemgedrag Omgaan met gedragsveranderingen in de ouderenzorg Dr. Dorothea Touwen Ethiek en Recht LUMC 11 JANUARI 2016 Hannie en Henk 1 Filmfragment 1 2 Hannie en Henk nabespreken
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting nelleke tolboom binnenwerk aangepast.indd 161 28-12-2009 09:42:54 nelleke tolboom binnenwerk aangepast.indd 162 28-12-2009 09:42:54 Beeldvorming van Alzheimerpathologie in vivo:
Nadere informatieDementie, regeren is vooruit zien. R. Dingenouts, specialist ouderengeneeskunde
Dementie, regeren is vooruit zien R. Dingenouts, specialist ouderengeneeskunde Dementie Dementie is een dodelijke hersenziekte Dementie = zijn geest verliezen 10 % van de bevolking ouder dan 65 jaar heeft
Nadere informatieZorgen voor cliënten met gedragsproblemen
Zorgen voor cliënten met gedragsproblemen CineMec Ede 29-5-2015 Dr. Martin Kat (ouderen)psychiater Amsterdam/Alkmaar psykat@hetnet.nl Med. Centrum Alkmaar Afd. Klin. Geriatrie Praktijk Amsterdam Experiment!
Nadere informatieAlzheimer Café 11 maart 2014 Kay Deckers. Nieuwe ontwikkelingen in dementie-onderzoek, theorie en praktijk. Afdeling 1
Alzheimer Café 11 maart 2014 Kay Deckers Nieuwe ontwikkelingen in dementie-onderzoek, theorie en praktijk Afdeling 1 Inhoud Dementie Algemeen Cijfers Typen Diagnostiek Behandeling Eigen ervaringen Onderzoeksproject
Nadere informatieWat is dementie, wat is Alzheimer?! En wat komt er op ons af?! Prof Frans Verhey. Maastricht University Medical Center Alzheimer Centrum Limburg
Wat is dementie, wat is Alzheimer?! En wat komt er op ons af?! Prof Frans Verhey Maastricht University Medical Center Alzheimer Centrum Limburg Dementie Veel meer dan een geheugenprobleem Toenemende afhankelijkheid
Nadere informatieLopend curriculum januari ,5 feb 11-feb 18-feb 19-feb 25-feb 04-mrt 11-mrt 18-mrt 25-mrt 26-mrt
Lopend curriculum 09. januari 09, feb -feb 8-feb 9-feb -feb 0-mrt -mrt 8-mrt -mrt -mrt.... tweedaagse voor verkorters Onderzoeks stages ( uur).. Instructie..0..0 Scorion ( uur)....0 vraag Onderzoeks design
Nadere informatieDiagnostiek en behandeling van MCI en dementie
Diagnostiek en behandeling van MCI en dementie NVN Najaarsconferentie 21 november 2014 Sprekers Julie Fields Wiesje van der Flier Ben Schmand Marjolein de Vugt Roy Kessels Özgül Uysal-Bozkir Esther van
Nadere informatieInhoud. deel i kader 23. deel ii niet-aangeboren hersenletsel 53. Woord vooraf 1 1. Inleiding 1 3. Over de auteurs 1 9
Inhoud Woord vooraf 1 1 Inleiding 1 3 Over de auteurs 1 9 deel i kader 23 1 Dialoog in de zorg bij hersenletsel 25 1.1 Inleiding 2 5 1.2 Kenmerken van communicatie als trialoog 26 1.3 De persoon met hersenletsel
Nadere informatieOnderzoeksgroep Neurodegeneratieve Hersenziekten
WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK NAAR DE ROL VAN GENETICA IN JONGDEMENTIE: FAMILIES, MUTATIES EN GENETISCHE TESTEN. Christine Van Broeckhoven Neurodegeneratieve Hersenziekten Groep, Department Moleculaire Genetica,
Nadere informatieInhoud. 1 Oudere zorgvragers met een psychische stoornis 1
IX Inhoud 1 Oudere zorgvragers met een psychische stoornis 1 1 Oudere zorgvragers met een delier 2 1.1 Inleiding 2 1.2 Delier 2 1.2.1 Oorzaken 2 1.2.2 Herkennen van een delier 3 1.2.3 Behandeling 4 1.2.4
Nadere informatieAandachtsklachten en aandachtsstoornissen worden geobserveerd in verschillende volwassen
SAMENVATTING Aandachtsklachten en aandachtsstoornissen worden geobserveerd in verschillende volwassen klinische populaties, waaronder ook de Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD). Ook al wordt
Nadere informatieEigen spreekuur en chronische ziekten
M.C.A.P.J. van Abeelen Eigen spreekuur en chronische ziekten Tweede druk Houten 2013 V Voorwoord Het werk van de doktersassistent is de afgelopen jaren uitgebreid. In dit AG-katern komt een aantal chronische
Nadere informatieDementie op jonge leeftijd. Jong dementerend. probleemschets. Jong dementerend. Waarom onderkenning groep jong dementerenden belangrijk?
Dementie op jonge leeftijd Definitie Probleemschets Ziektebeelden Jong dementerend Herkenning van dementie Prof.dr.Ph.Scheltens, neuroloog VUMC Drs. Rolinka Romkes, Dementieconsulent Geriant West-Friesland
Nadere informatieAPATHIE BIJ DE ZIEKTE VAN ALZHEIMER EN PARKINSON. Rosa Drijgers Vitalis WoonZorggroep UKON jubileumsymposium 16 april 2013
Rosa Drijgers Vitalis WoonZorggroep UKON jubileumsymposium 16 april 2013 CASUS Mevrouw S. 78 jaar Verwezen door huisarts naar geheugenpoli Vergeetachtigheid Zit de hele dag op de bank, doet weinig meer
Nadere informatieInhoud. D.W.J. Dippel. G.M. Ribbers. N. Koenen-Bornet en N.C.Verhoeven-de With. 1 Cerebrovasculair accident medische aspecten... 1
Inhoud VII Inhoud 1 Cerebrovasculair accident medische aspecten.... 1 D.W.J. Dippel 1.1 Inleiding.... 2 1.2 Bloedvoorziening van de hersenen.... 2 1.3 Epidemiologie CVA.... 2 1.4 Herseninfarct... 4 1.5
Nadere informatie