Vragenrubriek informatiecentrum Mededelingen OCenW Arbeidsduurverkorting (adv), spaarverlof en bevordering arbeidsparticipatie ( bapo) in het primair onderwijs (Voorlichtingspublicatie met kenmerk AB-1998/18847 van 24 april 1998, opgenomen in Gele katern nr. 12b van 6 mei 1998)?3. Wanneer ik als gevolg van de keuze voor jaarverlof t.z.t. bij het verlof opnemen een vacature heb van 131 werkelijke uren en ik benoem iemand op die vacature voor enkele weken, stel ik dan ook zijn werktijdfaktor vast door 131 door 1659 te delen? Vragenrubriek ICO s Voorlichting Informatie verkrijgbaar bij: CFI/ICO/PO, 079-3232.333 Arbeidsduurverkorting (adv)?1. Mag een bestuur herbezetting van de eigen adv door een parttimer weigeren? Als er formatieruimte beschikbaar is zonder dat dit tot formatieve verdringing leidt en als er geen eigen wachtgelders zijn, kan de herbezetting van de eigen adv niet worden geweigerd.?2. Mag herbezetting van de eigen adv met voorbijgaan van tijdelijk benoemden? Zoals gezegd mag herbezetting van de eigen adv niet tot formatieve verdringing leiden. In dit verband wordt onder formatieve verdringing ook verstaan het niet of voor een kleinere omvang kunnen herbenoemen van tijdelijken. Herbezetting van de eigen adv door het in vaste dienst benoemd personeel zou dan nl. tot een verhoogd beroep op de wachtgeldregeling leiden. Neen, dat kan alleen op deze wijze als betrokkene een benoeming voor het gehele schooljaar krijgt. Wanneer iemand niet alle schoolweken lesgeeft, moet het aantal te werken uren worden gerelateerd aan het aantal uren dat een voltijder in die periode netto had moet werken, wanneer het aantal te werken uren van de voltijder evenwichtig zou zijn gespreid over het schooljaar. Dit kan bijvoorbeeld als volgt. Stel de 131 uur wordt gewerkt gedurende 2 weken voor de voorjaarsvakantie en 2 weken na de voorjaarsvakantie. Een voltijder zou dan in 40 weken 1659 uur moeten werken. In 4 weken is dat 166 uur. Betrokkene werkt 131 uur. De werktijdfactor wordt dan 131/ 166 = 0,7892 en de voorjaarsvakantie wordt doorbetaald.?4. Een bestuur heeft een vacature voor 5,5 lesuur op donderdag en 5,5 lesuur op vrijdag. De school kent 40 schoolweken. Moet de werktijdfactor dan bepaald worden op 40 maal 11 is 440 lesuur? Neen, er zijn geen dwingende voorschriften die bepalen welke werktijdfactor iemand die nieuw in dienst komt, moet krijgen. Wel is het zo dat er bepaalde normen zijn voor het maximum aantal lesuren dat iemand, gegeven zijn werktijdfactor, opgedragen mag krijgen. Afhankelijk van het antwoord op de vraag in hoeverre het bestuur dit maximum wil benutten, kan het zelf de werktijdfactor bepalen. In het onderhavige voorbeeld kan ervoor gekozen worden om de Primair onderwijs NUMMER 16 59 17 juni 1998
Vragenrubriek informatiecentrum werktijdfactor te bepalen aan de hand van een lestaak van 40 x 11= 440 uur.?5. Een bestuur heeft een vacature voor 5,5 lesuur op donderdag en 5,5 lesuur op vrijdag. Hoewel de school zo n 40 schoolweken kent, is het aantal uren dat de nieuwe leraar feitelijk moet lesgeven maar 418. Dat komt mede door het feit dat er in het jaar van aanstelling relatief veel feestdagen vallen op donderdag en vrijdag. Mag de werktijdfactor van de nieuwe leraar gebaseerd worden op het feitelijk aantal te geven lesuren? Zo ja, hoe groot wordt de werktijdfactor dan? Ja, de werktijdfactor van de leraar kan gebaseerd worden op het feitelijk aantal te werken uren. Hoe groot de werktijdfactor wordt, is afhankelijk van de keuze die betrokkene maakt. Kiest betrokkene voor jaarverlof, dan wordt zijn werktijdfactor ten minste 418/ 930 = 0,4495. Kiest hij voor sparen op basis van een arbeidsduur van 1790, dan wordt zijn werktijdfactor ten minste 418/1010= 0,4139. Kiest hij voor sparen op basis van een arbeidsduur van 1710, dan wordt zijn werktijdfactor 418 961= 0,4350. Opgemerkt wordt dat wanneer het een functie betreft die ook na dit schooljaar vervult moet worden, het aanbeveling verdient om ook te kijken hoe de feestdagen in de komende jaren vallen. Wellicht komt het feitelijk aantal te werken uren voor deze leraar in die jaren wat hoger uit. De hiervoor berekende werktijdfactoren bieden hiervoor geen ruimte meer. In het algemeen is het aan te bevelen om daar waar het een structurele functie betreft uit te gaan van een meerjarig gemiddelde.?6. Iemand werkt alleen s ochtends en wel 3 uur in de onderbouw. De kinderen in de bovenbouw krijgen >s ochtends 3,5 uur les. Nu wil hij op vrijdag vrij. Hoeveel moet hij dan afschrijven? Adv wordt normatief afgeschreven aan de hand van het aantal lesuren in de bovenbouw. In dit geval is dat 3,5 uur. Voor de middag hoeft deze leraar niets af te schrijven, want hij werkt s-middags niet en hoeft dan ook geen adv op te nemen.?7. Iemand werkt in de regel alleen s ochtends en wel 3 uur in de onderbouw. De kinderen in de bovenbouw krijgen s ochtends 3,5 uur les. Op een dinsdag is er om 15.30 een teamvergadering gepland. De leraar wil die dinsdagmiddag echter adv. Hoeveel moet hij nu afschrijven? Hoofdregel is dat adv in hele dagen wordt opgenomen. Op basis van deze hoofdregel kan hij dus niet alleen s middags adv opnemen. Wel de hele dag, dan moet hij het aantal uren afschrijven dat die ochtend en middag in de bovenbouw wordt lesgegeven. Het bevoegd gezag kan echter op verzoek van betrokkene en als het dienstbelang zich er niet tegen verzet, afwijken van de hoofdregel. In dat geval wordt het aantal uren afgeschreven dat die middag in de bovenbouw wordt lesgegeven.?8. Een voltijder werkt de hele week in de onderbouw, maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag 5 uur per dag en woensdagochtend 3 uur. Op de woensdag dat deze leraar adv wil opnemen wordt er in de middag een teamvergadering gehouden. Moet deze leraar terugkomen voor de teamvergadering en zo nee hoeveel moet er dan worden afgeschreven? Als iemand een adv-dag opneemt hoeft hij niet terug te komen voor deze teamvergadering. Betrokkene moet voor deze vrije woensdag het aantal lesuren in de bovenbouw, veelal 3,5 uur, afschrijven. Opgemerkt wordt dat wanneer een school voor de leraren regelmatig niet-lesactiviteiten plant op woensdagmiddag, het wellicht is aan te bevelen om over de opname van adv op de woensdag aanvullende afspraken te maken in het DGO.?9. Het maximale lesgevende gedeelte van 65% van de benoemingsomvang wordt in feite per 1 augustus 1998 gewijzigd in de verhouding maximaal lesgevend gedeelte 930 uur tegen 1659 uur (normjaartaak). Dit betekent dat de extra herbezettingsruimte, die betrekking heeft op de adv per 1 augustus 1998 van 3%, niet toereikend is. Kan ik de benodigde fre s bij het ministerie claimen? Allereerst, het percentage van 65 was een maximumpercentage. Een fulltimer zat in de praktijk op een lager percentage. Immers, 1010 van 1790 (of 961 van 1710) komt neer op lager percentage. De bekostiging is gebaseerd op full-time basis. Voor parttimers kon in de praktijk deze verhouding evenredig worden toegepast. Werd er echter uitgegaan van het maximale percentage, dan werden er in feite fre s uitgespaard. Immers, de benoemingsomvang werd dan bepaald op de maximale verhouding in plaats van de evenredige verhouding. Ofwel, een relatief kleinere benoemingsomvang, die minder fre s kost. Het maximum van 65% had met name voor vervangers gebruikt kunnen worden, omdat voor deze personen wellicht een kleinere niet-lesgevende functie verwacht werd. Zij vervingen een paar dagen en hadden bijvoorbeeld niets of weinig te maken met ouderspreekuur, vergaderingen, enz. Zoals hiervoor uiteengezet werden er in feite fre s uitgespaard door de 65% -regel maximaal toe te passen. Nu geldt over de hele linie een evenredig verdeling. Het gevolg hiervan is dat het voordeel van de praktijk in het verleden hiermee verloren gaat. Dit kan echter geen reden zijn om per 1 augustus 1998 extra fre s toegekend te krijgen. NUMMER 16 60 17 juni 1998 Primair onderwijs
Overigens dient voor de vergelijking oud-nieuw onder de oude regeling de 65% in feite niet over 38 uur p.w. te worden berekend (24,7 uur) maar over 1710 : 40 (schoolweken) = 42,75 uur p.w. (27,79 uur). Dat heeft tot resultaat dat het werkelijk aantal gegeven lesuren( 24,7 uur) afgezet tegen 42,75 uur, in feite dus een lager percentage behelst dan 65%. De per 1 augustus 1998 geldende verhouding (930 van 1659) is immers ook afgeleid van de normjaartaak van 1659, resulterend in 930 lesuren. Door het opplussen bedraagt zijn werktijdfactor 0,5263 x 1710/1659 = 0,5425 Het rooster is gebaseerd op 1710. De volgende maximum jaarnormen gelden voor betrokkene. arbeidsduur 1710 x 0,5425 = 928 feitelijk te werken 1659 x 0.5425 = 900 ADV-verlof 51 x 0.5425 = 28 deskundigheidsbevordering 166 x 0.5425 = 90 minimale niet-lessentaak 563 x 0.5425 = 305 Vragenrubriek informatiecentrum?10. De onderbouw heeft per week een lestaak van 23 uur, een half uur minder dan de bovenbouw. Dat levert een lestaak per jaar op van 920 uur. In de nieuwe normjaartaak is sprake van een maximale lestaak per jaar van 930 uur. Mogen onderbouwleerkrachten nu naast genoemde 920 uur nog 10 uur extra worden ingezet, zodat zij de adv in feite dagelijks /wekelijks genieten? Een normbetrekking wordt op jaarbasis gerealiseerd door een arbeidsduur van 1710 uren (maximaal 961 lesuren) of van 1790 uren (maximaal 1010 lesuren), waaruit vervolgens verlof wordt verleend voor 51 uren ( 31 lesuren), respectievelijk 131 uren (80 lesuren). Dit betekent in de onderhavige situatie dat betrokkene moet werken op een rooster van maximaal 961, resp. 1010 lesuren en vervolgens verlof krijgt voor 31, resp. 80 lesuren, in principe op te nemen in gehele werkdagen. Tenzij het dienstbelang zich daartegen verzet, kan het verlof echter op verzoek van betrokkene anders dan in gehele werkdagen worden verleend (artikel I-C41, lid 3). Daarmee kan een werksituatie ontstaan zoals in de vraagstelling omschreven. Dit kan echter niet door het bevoegd gezag worden opgelegd tegen de zin van de betrokkene in. In het gestelde voorbeeld kan de leraar uit de onderbouw, er van uitgaande dat de school een rooster hanteert van 1790 op jaarbasis, tot gemiddeld 1010 uur per jaar worden ingezet voor de lesgevende taken in de onder- en bovenbouw. De les-adv is daarbij steeds 80 uur.?11. Een parttimer maakt gebruik van de mogelijkheid zichzelf te herbezetten. Hoe moet er nu gehandeld worden met betrekking tot zijn werkelijke arbeidsduur per jaar en de aanspraak op verlof als er wordt gewerkt met een rooster van 1710? Als betrokkene per 1 augustus 1998 zijn werktijdfactor kan laten opplussen, dient aan de hand van de nieuwe werktijdfactor zijn arbeidsduur te worden berekend. Dit kan het beste aan de hand van een voorbeeld worden verduidelijkt. maximale lessentaak 961 x 0.5425 = 521 Les-ADV 31 x 0.5425 = 17 feitelijke maximale lessentaak 930 x 0.5425 = 504 Als betrokkene wordt ingeroosterd voor de maximale lessentaak dan bedraagt deze 521 lesuren per jaar maximaal. Dit aantal uren wordt evenredig over het jaar verdeeld. Aangezien betrokkene aanspraak maakt op les-adv wordt er voor betrokkene op roostervrije dagen ingeroosterd. Door het inroosteren van 17 uren les-adv komt de feitelijk maximale lessentaak per jaar voor hem uit op 504 lesuren. Betrokkene geeft aan op welk moment hij gebruik wenst te maken van de (les-)adv. Als over het tijdstip geen overeenstemming wordt bereikt, beslist het bevoegd gezag. Het bevoegd gezag en betrokkene kunnen ook andere afspraken maken. Betrokkene en het bevoegd komen bijvoorbeeld overeen dat de feitelijke maximale lessentaak op jaarbasis evenredig over het schooljaar wordt verdeeld, waardoor hij per week, gespreid over het gehele schooljaar, feitelijk eenzelfde aantal lessen geeft. In dat geval wordt de adv dus wekelijks genoten. Met andere woorden: c wordt er voor een betrokkene op weekbasis een rooster vastgesteld waardoor hij omgerekend op jaarbasis uitkomt op meer uren lesgeven, dan dient deze te veel te gegeven lesuren als adv te worden uitgeroosterd. c Kiest betrokkene voor een rooster dat iedere week gelijk is, waardoor hij op jaarbasis uitkomt op de feitelijke maximale lessentaak, dan is daarmee de adv vergolden. Hij heeft dan bij zijn verzoek tot opplussen impliciet het verzoek gedaan om zijn adv anders dan in hele dagen op te nemen.?12. Als in het activiteitenplan 1000 lesuren per jaar zijn opgenomen, krijgt een leerkracht dan voor 70 lesuren (1000 930) verlof of voor 80 lesuren, waardoor hij op 920 lesuren per jaar uitkomt? Voorbeeld Betrokkene had op 31 juli 1998 een aanstelling van 20 uur. Na conversie bedraagt zijn werktijdfactor (20 : 38) 0,5263 De regeling geeft aan dat een leerkracht, benoemd in een normbetrekking, jaarlijks recht heeft op 80 lesuren verlof bij een arbeidsduur op jaarbasis van 1790 uren of 31 lesuren verlof bij een arbeidsduur op jaarbasis van 1710 uren. In de onderhavige situatie geldt Primair onderwijs NUMMER 16 61 17 juni 1998
Vragenrubriek informatiecentrum voor de betrokkene een arbeidsduur van 1790 uren, waarbij de lessentaak maximaal 1010 lesuren bedraagt. Het woord maximaal geeft aan dat het minder kan zijn, i.c. 1000 uren. Wat wel vast ligt, is de omvang van het verlofaanspraak uitgedrukt in lesgevende taken, t.w. 80 uren. De betrokkene heeft recht op 80 lesuren verlof per jaar, in principe op te nemen in gehele werkdagen. Dit resulteert dan in een netto-lesgevende taak van 920 uren per jaar.?13. Mag iemand die voor 32 uur is benoemd op een Melkertbaan zijn eigen adv herbezetten en hoe wordt bij betrokkene de spaarregeling toegepast? Ja. Bij Melkertbanen gaat het in principe om banen van 32 uur. Zij mogen zichzelf dan ook herbezetten waarmee de werktijdfaktor op het equivalent van 32 uur komt. Betrokkene kan niet meedoen met de spaarregeling, aangezien het niet in het systeem past dat er een vervanger wordt aangesteld op een Melkertbaan. Gezien de subsidiestructuur is de spaarregeling een niettoepasbare regeling. Bevordering arbeidsparticipatie ouderen ( bapo)?14. Kan ik mijn bapo-verlof dat ik op basis van de flexibele bapo-regeling in een schooljaar wens te genieten ook in 1 keer opnemen? Ongeacht of er sprake is van al dan niet flexibele bapo dient het verlof in principe wekelijks te worden opgenomen. In goed overleg kan, in verband met schoolorganisatorische redenen, het verlof in beperkte mate worden geclusterd voor zolang er wel sprake is van een redelijke spreiding over het gehele schooljaar. Daarnaast mag het aantal aldus opgenomen bapouren, gespreid over het gehele schooljaar en eventueel gecombineerd met seniorenverlof en jaarverlof, niet meer bedragen dan 50% van de betrekkingsomvang.?15. Bij het bapo-verlof is de verhouding totaal uren lesgebonden uren zodanig dat de herbezetter voor een grotere omvang moet worden benoemd om het lesgebonden aantal uren te kunnen geven. Hetzelfde doet zich voor bij de herbezetting van spaarverlof. Hoe los ik dit op? In het onderhandelaarsakkoord is afgesproken dat voor de betrokkene die bapo-verlof geniet van (maximaal) 170 uur resp.340 uur, verlof uit de lesgebonden dan wel behandeltaken krijgt voor 104, respectievelijk 208 lesgebonden uren. Zo is in dat akkoord ook afgesproken dat voor de betrokkene die kiest voor spaarverlof van 51, resp 131 uur, verlof krijgt uit 31, resp. 80 lesgebonden uren. Voor de herbezetter geldt een werktijd-lesuren-verhouding van 1659 staat tot 930. Dit leidt er toe dat de werktijdfaktor in feite iets hoger moet worden vastgesteld. De daartoe benodigde fre s dienen uit het geheel van het formatiebudget te worden bestreden. Een alternatief is om bijvoorbeeld een leraar uit de onderbouw, die over het algemeen minder lesgevende uren heeft dan maximaal mag worden opgedragen, voor een paar lesuren in te zetten op de herbezetting van het bapo- of spaarverlof.?16. Een leraar is op 1 augustus 1998 59 jaar. Per 15 september 1998 wordt hij 60. Kan ik in deze situatie bij het vaststellen van het totaalrecht van de flexibele bapo ook uitgaan van de tabel zoals gepubliceerd op pagina 21? Neen, het schema gaat er van uit dat de betrokkene in de maand juli 1998 de betreffende leeftijd heeft bereikt. Als dat niet het geval is, zoals in het gegeven voorbeeld, dan dient voor dat leeftijdsjaar het aantal bapo-uren naar rato te worden berekend. De uitwerking is dan als volgt. 15-9-98 60 jaar 1-10-98 61 jaar met FPU 1-8-98 tot 1-10-98 2/12 x 340 56,5 1-10-98 tot 1-10-99 340 340,0 extra verlof eenheden 170,0 Totaal 566,5 bapo-uren tussen 1-8-98 en 1-10-99 Als betrokkene besluit pas aan het eind van het schooljaar 1999-2000 van de FPU gebruik te maken (hij heeft de mogelijkheid het schooljaar af te maken zonder dat dit consequenties heeft voor de eenmalige verhoging met 170 extra bapo-uren), wordt de uitkomst van 566,5 bapouren nog verhoogd met 10/12 x 340 = 283,5 uren tot 850 uren bapo-verlof.?17. Bij een deeltijdbetrekking wordt het bapo-verlof naar rato vastgesteld, waarbij de uitkomst minimaal 45 uur verlof per jaar moet zijn (zie punt 4.4). Betekent dit nu dat bij een uitkomst van lager dan 45 er geen bapo kan worden genoten? De bedoeling is dat iedereen recht heeft op bapoverlof, ook als de naar rato-berekening minder dan 45 uur oplevert. Bij het opnemen van het bapo-verlof dient de omvang van het verlof op jaarbasis echter tenminste 45 uur te bedragen. Met andere woorden: bij een kleiner recht dan 45 uur per jaar moet het recht opgespaard worden zodat in een volgend jaar wel tenminste 45 uur kan worden opgenomen. Aldus zal het RPBO worden geformuleerd. NUMMER 16 62 17 juni 1998 Primair onderwijs
Spaarverlof?18. Hoe vindt de afschrijving plaats van het spaarverlof? Evenals bij het jaarverlof wordt bij spaarverlof normatief afgeschreven aan de hand van het aantal lesuren dat op de dag dat men verlof neemt in de bovenbouw wordt gegeven op de betreffende school.?19. Hoe vindt het normatief afschrijven plaats in het (v)so? In de ISOVSO/WEC staat dat leerlingen van 7 jaar en ouder tenminste 1000 uren onderwijs per schooljaar ontvangen. De WBO regelt dat de leerlingen in de laatste 4 jaar 4000 uren onderwijs per schooljaar krijgen. De systematiek van normatief afschrijven op basis van het aantal lesuren dat op de dag dat men verlof neemt in de bovenbouw wordt gegeven kan derhalve voor zowel het basisonderwijs als het (voortgezet) speciaal onderwijs worden toegepast. In het DGO kan overigens een andere afschrijvingssystematiek worden afgesproken. Vragenrubriek informatiecentrum?20. Als ik de omvang van het jaarlijks te sparen aantal uren bijvoorbeeld na 2 jaar uitbreid van 51 naar 131 omdat op dat moment mijn opfrisverlof is afgelopen, begint er dan een nieuwe minimale spaartermijn van 5 jaar voor deze uitbreiding? Neen. Alle fluctuaties in de omvang van het jaarlijks te sparen aantal uren worden geacht binnen dezelfde minimale spaartermijn te vallen.?21. Als een leerkracht zijn spaarverlof opneemt in bijv. het zesde schooljaar, kan hij dan in dat schooljaar alweer voor een nieuwe termijn van tenminste 5 jaar gaan sparen? Ja. Het feit dat hij in het zesde jaar spaarverlof geniet doet geen afbreuk aan het gegeven dat hij in dat jaar weer normaal 51 of 131 uur kan sparen als geniet hij geen spaarverlof in dat jaar. Primair onderwijs NUMMER 16 63 17 juni 1998