Raad : 12 april 2005 Agendanr. : Doc.nr : B200501480 Afdeling: : Educatie, Welzijn en Zorg RAADSVOORSTEL Onderwerp : Inlopen taakstelling inzake huisvesting Statushouders Toelichting Dit raadsvoorstel gaat over de maatregelen die ons college wil nemen ten aanzien van het inlopen van de taakstelling. Op het moment van schrijven is nog niet alle financiële informatie beschikbaar. Deze informatie wordt nagezonden ten behoeve van de Commissievergadering van 14 maart 2005. Voorgeschiedenis Reeds sinds jaren heeft de gemeente een taakstelling voor het huisvesten van statushouders. De verplichting hiervoor is vastgelegd in de Vreemdelingenwet en de Huisvestingswet. Iedere gemeente in Nederland heeft een taakstelling die gebaseerd is op het aantal inwoners. Niet nakomen van de taakstelling betekent dat de provincie als toezichthouder ingrijpt en de taakstelling voor de gemeente, op kosten van de gemeente, hoogstwaarschijnlijk ook in de gemeente realiseert. De provincie heeft hiertoe de eerste stappen al gezet en geeft de gemeente nog tot 1 juli 2005 de tijd om te komen tot een oplossing. In bijgaande brief van de provincie staat 1 juni 2005, omdat zij dan nog een maand de tijd hebben eventuele maatregelen te nemen. De uiterste deadline voor de gemeente is 1 juli. Naast de wettelijke verplichting die de gemeente heeft, is er ook de maatschappelijke verantwoordelijkheid deze vluchtelingen een nieuw thuis te bieden. Statushouders zijn vluchtelingen die vanwege hun achtergrond, geloof, afkomst of overtuigingen niet meer terug kunnen naar het land van herkomst. Zij zijn gedwongen een nieuw leven op te bouwen in een ander land. Om aan de taakstelling te voldoen zijn in het verleden afspraken gemaakt met Woonveste om per maand een woning beschikbaar te stellen. In de praktijk bleek dit onvoldoende te zijn en de beschikbaarstelling van één woning per maand liep niet altijd vlekkeloos. Een ander knelpunt in de toewijzing van woningen was dat door de jaren heen steeds meer alleenstaanden deel uitmaakten van het bestand. De verhouding is zelfs 95% alleenstaanden tegen 5% gezinnen geweest. Inmiddels is dat weer wat bijgesteld naar de huidige 85%-15% verdeling. Geschikte huisvesting voor alleenstaanden komt in onze gemeente bijna niet voor. Door deze ontwikkelingen kon het gebeuren dat de taakstelling opliep voor de gemeente Heusden tot op dit moment 47 voor de periode tot en met juli 2005. Vervolgstappen Om de taakstelling te kunnen inlopen wil ons college de volgende maatregelen treffen. Graag leggen wij deze aan uw raad voor omdat wij dit onderwerp dermate belangrijk vinden, zowel in maatschappelijk opzicht als wegens de juridische en financiële consequenties. 1/6
2 woningen per maand van Woonveste Met Woonveste is de afspraak gemaakt dat zij in plaats van 1 woning per maand 2 woningen beschikbaar stellen voor het huisvesten van statushouders. De 2 woningen per maandafspraak is ingegaan per november 2004 en werkt goed. Bovendien is dit een structurele vorm van huisvesting. De gemeente heeft er vervolgens geen omkijken meer naar. Wegens de spanning op de huizenmarkt zien wij het op dit moment als onverantwoord om meer woningen van Woonveste te vorderen voor de huisvesting van statushouders. Wanneer zou blijken dat twee woningen per maand niet structureel tot de gewenste oplossing leidt, zullen wij tijdig met een andere oplossing komen. Contingentafspraken met COA Voorheen werd door de gemeente bij het COA gemeld wanneer een woning vrij kwam in de gemeente. Het COA leverde dan statushouders en er werd gestreefd naar een match. Helaas kwam het nog wel eens voor dat woningen geweigerd werden, dat er geen goede match was of dat procedures niet goed aansloten. Daardoor verliep de toewijzing niet altijd optimaal. Om dit in de toekomst te voorkomen zijn contingentafspraken gemaakt met het COA. Dit houdt in dat per 2 maanden een lijst wordt verstrekt van COA aan gemeente, van diverse gezinssamenstellingen. De omvang van de lijst wordt vooraf bepaald. De gemeente heeft de verplichting de mensen op de lijst binnen 8 weken geplaatst te hebben. Een dergelijke afspraak heeft als voordeel dat de gemeente meer regelvrijheid heeft met het plaatsen (bijvoorbeeld gericht gezinnen plaatsen in daarvoor geschikte woningen) en dat weigeringen van woningen minder ernstige consequenties hebben. Tijdelijke huisvesting in woning centrum Vlijmen In het centrum van Vlijmen staat een woning leeg, die in het bezit is van de gemeente. De woning kan worden ingezet voor het huisvesten van een groot gezin. Hierover zijn met Woonveste afspraken gemaakt voor het innen van de huur. In deze woning wordt een gezin van 7 personen gehuisvest. Tijdelijke units voor alleenstaanden Met de afspraak van 2 woningen per maand van Woonveste kunnen in ieder geval tot en met juni 2005 minimaal 14 personen worden gehuisvest. Daarnaast worden in de woning in het centrum van Vlijmen 7 personen gehuisvest. Dit betekent dat er nog 26 mensen moeten worden gehuisvest om aan de taakstelling te kunnen voldoen. Wij hebben besloten dat op de locaties Mommersteeg (Vlijmen), Verdoorn (Heesbeen) en Dillenburgstraat (Drunen) in totaal maximaal 30 tijdelijke eenpersoonsunits worden geplaatst voor het huisvesten van de statushouders met de tijdelijke bouwprocedure van artikel 17a Wet op de Ruimtelijke Ordening. Gedacht wordt aan een verdeling van 12 in Vlijmen, 12 in Drunen en 6 in Heesbeen. Voor Heesbeen wordt momenteel onderzocht of de boerderij op het beoogde perceel tegen redelijke kosten geschikt gemaakt kan worden voor (tijdelijke) bewoning door 6 statushouders. Met name ten aanzien van dit aspect zullen wij u voor de vergadering van 14 maart nader informeren. De kosten voor het plaatsen van de units zijn elders in dit voorstel opgenomen. Er is onderzoek gedaan naar de beschikbaarheid, technische en maatschappelijke geschiktheid van diverse locaties. Voor de drie gekozen locaties is een milieurapportage bijgevoegd. Er wordt door ons college gehecht aan het spreiden van de voorzieningen over de kernen. Daarom, en omdat de locaties direct beschikbaar zijn, is gekozen voor de genoemde locaties. 2/6
Inmiddels zijn de procedures voor vrijstelling van het bestemmingsplan en de tijdelijke bouwvergunning gestart. Met de bewoners worden contracten gesloten die erin voorzien dat binnen 2 jaar de units weer leegkomen, zodat zij weer kunnen worden afgebroken. De bewoners stromen dan geleidelijk in de reguliere woningvoorraad in. Doordat Woonveste wordt gecompenseerd met nieuw te bouwen woningen, zal de spanning op de huizenmarkt door deze nieuwbouw de komende jaren iets afnemen, waardoor de instroom in de reguliere woningvoorraad soepel kan verlopen. Afspraken met Woonveste Met Woonveste is overeengekomen dat zij de contracten met de huurders sluiten en de huur innen. Hiervoor is een overeenkomst opgesteld in samenspraak met Woonveste. De concept overeenkomst treft u bijgaand aan. Voor het beheer hanteren we het normbedrag dat ook gehanteerd wordt voor het beheer van de woonwagenplaatsen (op dezelfde voorwaarden) door Nijbod. Het normbedrag is gesteld op 37.500,=. Betrokkenheid overige instellingen Stichting VluchtelingenWerk Met Stichting VluchtelingenWerk is inmiddels intensief contact over komst van de statushouders. De Stichting begeleidt al sinds jaren de vluchtelingen die zich in onze gemeente vestigen. De begeleiding bestaat uit het informeren van en kennis maken met buren, het aflopen van de benodigde instanties, zoals de ISD, de Woonstichting en het ondersteunen bij het invullen van formulieren etc. Ook maatschappelijke begeleiding maakt hiervan onderdeel uit. Stichting VluchtelingenWerk heeft in januari wervingsbijeenkomsten georganiseerd voor nieuwe vrijwilligers, om de 47 te huisvesten mensen goed te kunnen begeleiden. De bijeenkomsten hebben nieuwe vrijwilligers opgeleverd. In het verleden is in de subsidiëring van VluchtelingenWerk steeds rekening gehouden met een toename van het aantal statushouders. Koning Willem I college Het is van belang dat de statushouders, zodra zij gevestigd zijn in de gemeente een inburgeringsprogramma volgen. Deze trajecten worden bekostigd uit het WIN-budget (Wet Inburgering Nieuwkomers). Met het ROC is inmiddels overleg over de komst van de 47 statushouders. Informatiebijeenkomsten Drunen en Vlijmen Om de direct omwonenden tijdig te informeren zijn twee informatiebijeenkomsten georganiseerd. Op 10 februari voor de Dillenburgstraat in Drunen en op 14 februari voor de locatie Mommersteeg in Vlijmen. De verslagen van de bijeenkomsten zijn bijgevoegd. Tegelijk met de omwonenden zijn ook schriftelijk, per brief van 4 februari, de raad en commissies RZ en IZ geïnformeerd en is een persconferentie georganiseerd. Vervolgstappen Om geen tijd te verliezen is in februari begonnen met de procedures voor vrijstelling van de bestemming en de tijdelijke bouwaanvraag. In deze procedure is opgenomen een aanvullend gebiedsonderzoek naar de beoogde locaties. Hierin zijn de vragen opgenomen die voortkomen uit de voorlopige milieurapportage die door het ambtelijk apparaat is opgesteld. 3/6
Vervolgens volgen publicatie en ter visie legging tot en met week 12. Het verlenen van de vrijstelling en de tijdelijke bouwvergunning volgt in week 13 waarna de units, afhankelijk van de mogelijke bezwaarprocedures, in week 20-26 worden geplaatst. Financiële paragraaf Units Per unit bedragen de kosten 7.217,00. Deze kosten zijn inclusief aanschaf, plaatsing en verwijdering van de units, de aanleg van nutsvoorzieningen en het bouwrijp maken van de grond. De kosten voor het realiseren van de tijdelijke units op beide locaties bedragen in totaal 173.200,--. Daarnaast zijn er nog de beheerskosten voor Woonveste die voorlopig gesteld worden op 37.500,-- en de interne kosten zoals voorbereiding en toezicht die gesteld worden op 10.000,--. De totale kosten die betrekking hebben op de 24 tijdelijke units komen op 220.700,--. Het uitgangspunt is vaststelling van de huur zodanig dat de kosten door de huuropbrengst zoveel mogelijk worden gedekt. Of dit uitgangspunt realiseerbaar is, is op dit moment echter niet aan te geven. Factoren die hierbij meespelen zijn: - de regels omtrent huurprijsbepaling en huursubsidie; - het uitgangspunt dat de units na doorstroming van de bewoners naar een reguliere woning, niet zullen worden herbezet, waardoor rekening moet worden gehouden met een in de tijd toenemende huurderving. Wanneer totale kostendekking niet mogelijk blijkt te zijn, zal voor het ongedekte deel een beroep op de algemene reserve moeten worden gedaan. Wij zullen hiervoor nadere voorstellen doen. Woning Vlijmen Voor het geschikt maken van de woning in Vlijmen hoeven geen kosten meer gemaakt te worden. De huuropbrengst komt ten goede van het Centrumplan Vlijmen. Boerderij Heesbeen Voor het aanpassen van de boerderij in Heesbeen is de definitieve opgave nog niet gereed. Het streven is om de kosten zodanig te beperken dat het merendeel wordt opgevangen door huuropbrengsten. Als het gat tussen de kosten en de huuropbrengsten te groot wordt, dan wordt overgegaan tot het plaatsen van units en de bijbehorende procedures. Wij zullen u hierover voor 14 maart informeren. Advies raadscommissie Advies commissie RZ: Voorstel Wij stellen u voor om bijgaand conceptbesluit vast te stellen. Het college van Heusden, de secretaris, mr. J.T.A.J. van der Ven de burgemeester, drs. H.P.T.M. Willems 4/6
BIJLAGEN: Conceptbesluit TER INZAGE: De stukken liggen ter inzage in de leeskamer, locatie Vlijmen. Steller: H. Verhoef 5/6
CONCEPTBESLUIT De gemeenteraad van Heusden in zijn openbare vergadering van 12 april 2005; gezien het voorstel van het college van 15 februari 2005, doc.nr. B200501480; b e s l u i t : 1. Over de locatie Heesbeen ontvangt u nadere informatie. 2. Een krediet van 220.700,-- beschikbaar te stellen voor het plaatsen van de tijdelijke units in Vlijmen en Drunen. 3. De niet door de huuropbrengsten gedekte kosten van voormelde investeringen in principe ten laste te brengen van de algemene reserve. 4. Akkoord gaan met de overige door het college genomen maatregelen om de taakstelling huisvesting statushouders in te lopen. Aldus besloten in zijn openbare vergadering van 12 april 2005; De raad voornoemd, de griffier, de voorzitter, A.J. Emmen drs. H.P.T.M. Willems 6/6