Disclosure belangen sprekers Petra Gelan, Michel Dings Geen belangenverstrengeling Nieuwe ontwikkelingen ter verbetering van de zorg bij EPA (Ernstige Psychiatrische Aandoeningen) binnen Ggz Curacao. Van Reorganiseren zorg, via Therapietrouw naar bevorderen van goede Behandelrelatie. Workshop Congres Nashko 26 oktober 2014 Petra Gelan, Michel Dings, Psychiaters Klinika Capriles Nieuwe ontwikkelingen ter verbetering van de zorg bij EPA binnen Ggz Curacao. Ggz Curacao EPA EPA binnen Ggz Curacao Nieuwe ontwikkelingen Metabool syndroom bij schizofrenie Onderzoek hiernaar binnen onze EPA-groep Stelling 1 Therapietrouw Opdracht 2 Stelling finaal GGZ Curacao Sinds april 2010 3 zorgbedrijven: Klinika Capriles (psychiatrisch ziekenhuis met 200 bedden, dagbehandeling, deeltijd, IAB, poli), Fundashon Sonrisa (beschermde woonvorm + dagactiviteiten) en Stichting Yudaboyu (kinderpsychiatrie ambulant en dagbehandeling). Cliëntenoverzicht KC & Sonrisa volw. Aug 2014 Cliëntenoverzicht KC & Sonrisa volw. Aug 2014 Actuele clienten: 1228 Actuele clienten: 1228 Kliniek: 194 (normaal capaciteit 198) Sonrisa woongroep: 36 (+ dagactiviteiten: ±100) Dagbehandeling: 46 Ambulant: 952 IAB: 319 (waarvan 24 ook deeltijd) Sorsaka: 51 Psychiaters: 366 Psychologen: 114 Psychiater+psycholoog: 102 Sonrisa woongroep, 36 Dagbehandeling, 46 Kliniek, 194 Ambulant, 952 IAB, 319 Sorsaka, 51 Psychiaters, 366 Psychologen, 114 Psychiater+psychol, 102 1
GGZ Curaçao Centrale visie is herstelgericht werken, via methodiek Systematisch Rehabilitatiegericht handelen (SRH) Missie statement : Samen werken aan groei en herstel, met evolutie van niet alleen blik naar binnen (goede kwaliteit van zorg binnen de muren van het psychiatrisch ziekenhuis), maar ook meer oog voor goede zorg buiten (in de maatschappij). Dus ook meer noodzaak tot samenwerking met zorgverleners buiten en betere zorgcontinuiteit. EPA =Ernstige Psychiatrische Aandoening Kenmerken van EPA (of langdurende zorgclienten): Psychiatrische stoornis op as 1 van DSM-IV; soms ook op as 2 (psychotische problematiek of schizofrenie, vaak gecompliceerd door middelengebruik, persoonlijkheidsproblematiek en verstandelijke of cognitieve beperkingen) Beperking in het sociale functioneren Chronisch verloop van de stoornis; En als gevolg daarvan vaak langdurig contact met de ggz, zowel ambulant als klinisch; Min of meer complexe problematiek; Zorgvragen op meerdere levensgebieden (wonen, werken, sociale contacten, seksuele relaties, zelfverzorging, zingeving) EPA binnen GGZ Curaçao Voornamelijk binnen de Kliniek/ Sonrisa woongroep/ Dagbehandeling/ IAB: 556 van de 595 clienten Actuele clienten: 1228 (rechterhelft vnl. EPA's) Enkele recente ontwikkelingen binnen onze organisatie om zorg voor de clienten en dan met name van de EPA-clienten te verbeteren: Re-organisatie/ uitbreiding van IAB (FACT) team binnen ambulant Capriles sinds ongeveer 1 jaar. Verhuis en uitbreiding van dagbehandeling double trouble Un Miho Manan Kliniek Sonrisa woongroep Dagbehandeling IAB Sorsaka Psychiaters Psychologen Psychiater+psycholoog GGZ Curaçao: enkele nieuwe ontwikkelingen IAB UMM Feiten De Hert, 2006 Goethe et al, 2007 Cahn et al. 2008 Somatische problemen van ambulante psychiatrische patienten Schizofrene patiënten leven gem. 21 jaar korter Doodsoorzaak nr 1: cardiovasculaire ziekten Dubbel risico op metabool syndroom Overige risicofactoren: roken, weinig bewegen, slechte voeding, beperkter contact met reguliere gezondheidszorg, vertekening klachtenpresentatie. Genetische kwetsbaarheid Gebruik (A)typische antipsychotica Hoge bloeddruk 14% Maag/darmproblemen 16% Hartziekten 13% Astma 12% Suikerziekte 12% Kanker 3% Jones et al. 2004-Psychiatr.Serv 2
Schizofrenie 80% van de patienten heeft tevens een lichamelijke aandoening Meest voorkomende aandoeningen zijn : Neurologische afwijkingen Suikerziekte Ademhalingsproblematiek Schizofrenie geeft een afgenomen levensverwachting Oorzaken: -Psychiatrische stoornis zelf (suicide, meer ongelukken etc) -Ongezonde levensgewoontes (roken, slecht eten, weinig lichaamsbeweging, drugs en alcohol) -Antipsychotica medicatie -Genetische overlap met andere ziekten Tandon et al.2008 Metabool syndroom Combinatie van 3 of meer van de volgende kenmerken (NCEP2001): Buikomtrek > 102 cm mannen en >88cm vrouwen Nuchtere glucose > 6.1mmol/l Triglyceriden > 1.7mmol/l HDL cholesterol < 1.0mmol/l man en < 1.3mmol/l vrouw Bloeddruk > 130/85 mmhg en/ of medicatie Metabool syndroom Verschillende crosssectionele studies in Europa en de VS vertonen hogere prevalenties van het metabool syndroom bij schizofreniepatiënten dan in de gewone populatie. De prevalentie van het metabool syndroom ligt in de algemene populatie rond de 24% (Casey 2005; Olijhoek e.a. 2005). Bij patiënten met schizofrenie vond men in de catie-trial, afhankelijk van de gebruikte definitie, een prevalentie van ruim 40% (McEvoy e.a. 2005). Gezien de hoge prevalentie bij patiënten met schizofrenie en het sterk verhoogde cardiovasculaire risico waartoe het metabool syndroom leidt, is het belangrijk juist deze groep te screenen op het metabool syndroom (Hägg e.a. 2006). Study S.G. Schorr, C.J. Slooff, R. Bruggeman, K. Taxis 2004-2006: in een Nederlandse populatie met schizofrenie of verwante psychotische stoornis: 260 patiënten geïncludeerd, 62% (n = 162) mannen, 38% vrouwen. De gemiddelde leeftijd van de patiënten was 38 (SD: 11,9) jaar. De prevalentie van het metabool syndroom was bij de aanvangsscreening 35% (n = 92). Uit: http://www.tijdschriftvoorpsychiatrie.nl/assets/articles/articles_1806pdf.pdf Onderzoek EPA GGZ Curaçao ism CMU Screening metabool syndroom Doel: alle EPA clienten binnen Ggz Curaçao in kaart brengen + vergelijking groepen in en outpatients + incidentie meten van metabool syndroom (nulmeting) in deze doelgroep. EPA-clienten binnen GGZ Curaçao: 556 waarvan 180 inpatients en 376 outpatients. Deze doelgroep heeft vaak slechts beperkte toegang tot somatische zorg en hierdoor minder kansen op adequate screening en opvolging van het cardiovasculaire risico en diabetis in vergelijking met niet-psychiatrisch zieke personen. Preliminaire resultaten EPA onderzoek EPA Clienten totaal:75,5% onderzocht (420 EPA-clienten) (556 cl) 5,5% geweigerd 4% uit zorg 15% niet tijdig gevonden Bij 65% (=361 EPA-clienten) voldoende data verzameld (169 inpatients en 192 outpatients) Metabool Syndroom bij 34% (122 cl) van deze groep In patients: 32,5% (55 cl) Out patients: 35% (67 cl) 3
Stelling 1: Therapietrouw De Psychiatrie is verantwoordelijk voor zowel screening als behandeling van het metabool syndroom bij ernstige psychiatrische aandoeningen. Zijn uw patiënten therapietrouw? Therapietrouw Zijn uw patiënten therapietrouw? Therapie(on)trouw bij Schizofrenie 1 e keer recept ophalen AP na opname:binnen1week 53%, na 1maand 70%, na 6 maanden 80% Percentage therapieontrouw AP 40-60% (somatiek25%) Binnen 1 tot 2 jaar stopt 50-75% met antipsychotica Kans psychose-relaps 5x verhoogd Na onderbreking 11 dagen kans opname 3x hoger 1 op 3 medicatiegerelateerde ziekenhuisopnames door therapieontrouw Risico suicide 3-4 maal groter bij therapieontrouw Meer dakloos, detentie, geweld 2x Behandelaars kunnen therapieontrouw niet voorspellen Therapietrouw Risicofactoren op therapieontrouw Patient Omgeving Behandeling Oorzaken slechte therapietrouw uit eigen praktijk? man weinig sociale steun slechte arts-patiëntrelatie jonge leeftijd alleen leven geen gezamenlijke besluitvorming werkloos stigma complexe dosisregimes stress attitude familie veel bijwerkingen eerdere therapieontrouw comorbiditeit geringe effectiviteit slechte communicatie stoornis zelf (inzicht, cognitief) 4
Therapietrouw Belangrijke risicofactoren die therapietrouw beïnvloeden zijn: 1. gering ziekte-inzicht 2. cognitieve functiestoornissen 3. negatieve attitude van omgeving van de patiënt ten opzichte van de behandeling 4. bijwerkingen/effectiviteit 5. verslaving 6. minder goede behandelrelatie. Opdracht 2: Verdelen in 4 groepen, bespreek 1 van de 4 oorzaken slechte adherence (5/6 niet): Hebben we er voldoende aandacht voor? Wat kunnen we eraan doen? Terugkoppeling plenair. Bevorderen therapietrouw Shared decision making (empowerment) Motivational interviewing (Rollnick, Miller 2010) Treatment adherence therapy (Staring, van der Gaag e.a. BJoP2010) (motivatie-medicatie-cognitief) Therapietrouw, 3 stijlen: Paternalistisch (depot) Laissez-faire Samenwerking Betere systematische aandacht voor bevorderen therapietrouw! En bevorderen therapeutische relatie! Belang van goede hechting in het algemeen: - hechtingstheorie van Bowlby (evolutie), Ainsworth, Main (hechtingsstylen) tot Fonagy (ontstaan van Zelf) - veilige hechting,spiegelen,zelfbeeld,reflectief vermogen, emotieregulatie - belang van gezien/gehoord/gevoeld worden - placebo-effect - J.Coan, spiegelneuronen - Betere relaties Langer leven? 5
Stelling 3: Een goede hulpverlener-patiëntrelatie is de meest belangrijke helende factor. : Bevorderen therapeutische relatie? -Opleiding, houding, gesprekstechnieken -Aandacht én tijd voor behandelrelatie -Feedback op therapeutisch proces, samen onderzoeken behandelrelatie Duncan,het geheim van de betere therapeut 6
The End 7