Somatiek en leefstijl Hoe zorgen wij dat onze patiënten 10 jaar langer leven? Focus op EPA
|
|
- Ida Verbeek
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Somatiek en leefstijl Hoe zorgen wij dat onze patiënten 10 jaar langer leven? Focus op EPA Deze workshop wordt verzorgd door de specialismegroepen psychosen, EPA en somatiek Liesbeth Bergman, Specialismeleider Somatiek Nanda Reedeker, Psychiater Marije van Werkhoven, Verpleegkundig specialist Panel deskundigen 1
2 Somatiek en leefstijl Hoe zorgen wij dat onze patiënten 10 jaar langer leven? Focus op EPA Van enige belangenverstrengeling is geen sprake Liesbeth Bergman, Specialismeleider Somatiek Nanda Reedeker, Psychiater Marije van Werkhoven, Verpleegkundig specialist Panel deskundigen 2
3 Workshop inhoud 1. Introductie en doel workshop 2. Kennisvragen 3. Theoretische achtergrond 4. Casusbespreking 5. Interview met ervaringsdeskundige 6. Stellingen (en discussie met panelleden) 7. Take-home message 3
4 Vraag 1 Leven onze EPA-patiënten even lang als jij en ik? 4
5 Vraag 2: Wat zijn de belangrijkste doodsoorzaken? 5
6 Vraag 3 Wat zijn de risicofactoren: onderliggende aandoeningen? 6
7 Vraag 4 Hoe komt dit? 7
8 Wat is het probleem? Levensverwachting van EPA-patiënten is gemiddeld jaar korter dan die van de algemene bevolking Levensverwachting laatste 30 jaar nauwelijks verbeterd Slechtere algemene gezondheid en 2-3 x sterfterisico The scandal of premature mortality (Thornicroft 2011) Saha S, Arch Gen Psychiatry 2007, Wahlbeck K, BJ Psych 2011, Laursen TM, 2013 Osby U, BMJ 2013, Thornicroft G, BJP 2011
9 Speelt dit allang? Achterstand levensverwachting verbetert nauwelijks Populatie patiënten met schizofrenie in Finland. Tiihonen Lancet 2009 Wahlbeck K, BJ Psych 2011
10 Doodsoorzaken Somatische aandoeningen: 60% -Hart-vaatziekten (3/4 van 60%) -Longziekten -Maligniteiten -Maag-darmziekten -Overig: Infecties, endocriene (o.a. DM, Schildklier, urinewegen) Onnatuurlijk: Suicide, ongeval: 40% Saha S, Arch Gen Psychiatry 2007; Ösby, Schizophrenia Res 2000, Walker E, JAMA Psych, 2015, Tiihonen, Lancet 2009, Crump C, JAMA Psych, 2013
11 Somatische risicofactoren Obesitas 40-50% Hypertensie 40-50% 10% behandeld Vetstoornissen 25-70% 3% behandeld Gluc stoorn/dm 10-20% 4% behandeld Metabool Syndroom 30-35% Conclusie: onderdiagnostiek en onderbehandeling De Hert M, Eur Psych.2009 Falissard en De Hert M, ICP 2011 (12 europese landen) Meyer JM, Schizophr Res 2008 (Catie-studie, Amerika)
12 Metabool Syndroom. DM type 2 Obesitas Hypertensie Dyslipidaemie 12
13 Waar wordt het door veroorzaakt? Ongezonde lifestyle ( Roken, alcoholgebruik, slechte voedingsgewoonten, slechte mondhygiene, weinig beweging) Copingstijl (zorgmijdend, Non-compliance, drempel om naar HA/ziekenhuis te gaan) Genetisch/Pathophysiology (aanwijzingen voor predispositie voor zowel DM als obesitas (al bij eerste diagnose) Onderdiagnostiek/Onderbehandeling (niet onderkend, weinig tijd) Bijwerkingen medicatie: DM, obesitas, ritmestoornissen, gebitsproblemen - Antipsychotica (Clozapine/olanzapine) - Antidepressiva (tricyclisch) - Methadon/Lithium
14 Ongezonde leefstijl Copingstijl Genetische factoren O Obesitas Hypertensie Metabool syndroom Diabetes Onderdiagnostiek Onderbehandeling Medicatie jaar kortere overleving Hartvaatziekten Longziekten Maligniteiten
15 Casus bespreking Nanda Reedeker, psychiater BE Marije van Werkhoven, VS BE
16 Inleiding 1. Aanleiding voor dit onderwerp 2. Achtergrond metaboolscreening/ lichamelijk welbevinden van onze EPA patiënten 3. Casus bespreking 4. Hoe zou u verder gaan met deze casus
17 Wie is Mike? 27 jaar Psychiatrische voorgeschiedenis Gediagnosticeerd met schizofrenie, paranoïde type Aantal maal gedwongen opname, moeilijk instelbare psychosen. Laatste opname 6 jaar geleden
18 Vervolg Mike Leefstijlscreening Vooral thuis overdag, komt niet graag verder dan 200 meter van huis Surinaamse keuken Hobby s binnenshuis (computeren) Geen sport Intoxicaties Alcohol 2 eh bier per dag Nicotineafhankelijkheid Geen drugs
19 Medicatie VG/ Eerste antipsychotica haldol waarbij EPS Switch naar risperdal toename van bijwerkingen Aripiprazol (alleen in combinatie met seroquel en olanzapine) Seroquel onvoldoende werkzaam Olanzapine onvoldoende werkzaam Tijdens opname EMC ingesteld op clozapine met een additie haldol ivm aanhoudende psychotische klachten Clozapine 400 mg dd Haloperidol 3 mg dd
20 Vervolg Mike Metabool screening Lengte: Gewicht: 188cm 155kg BMI: 43.9 RR: 159/94 P: 104 Buikomtrek: 118
21 Labuitslag HDL 1.3 mmol/l LDL 3.7 mmol/l Chol/HDL 4.2 Triglyceriden 1.44 mmol/l Glucose 8.6 mmol/l Vitamine D 62 nmol/l TSH 0.76 mie/l Clozapine 485 ug/l
22 Zijn er nog vragen ter verduidelijking om verder te kunnen met deze casus?
23 Knelpunten - Wie is waarvoor verantwoordelijk? Coördinerend behandelaar, psychiater, diëtist en huisarts? - Ernstige morbide obesitas wanneer grijp je in? - Mogelijke levensverkorting door risicofactoren, waarop in te grijpen? - Hoe te handelen bij iemand met inactiviteit en vermijdend gedrag?
24 Interview vragen ervaringsdeskundige Wie vind jij dat jouw somatische problematiek het best kan behandelen? Wat zou jouw belangrijkste advies zijn aan jouw behandelaars bij somatische problemen? Wat zou jij bij het starten van medicatie willen horen van een behandelaar betreffende somatische bijwerkingen? Hoe kunnen we mensen bewegen gezond te gaan leven? Welk advies heb als ervaringsdeskundige als we het hebben over het verlengen van de levensduur van onze patiënten?
25 Stelling 1 Ik houd mij alleen bezig met de psychiatrische symptomen/problemen, somatische problemen horen bij de huisarts of andere (somatische) specialisten.
26 Stelling 2 Psychofarmaca doen meer (somatisch) kwaad dan (psychisch) goed
27 Stelling 3 Bij iedere patiënt in de GGZ moeten ook de somatische gegevens in kaart gebracht worden
28 Stelling 4 De ambulante patiënt heeft zelf de regie over zijn somatisch welbevinden 28
29 Stelling 5 Zorgmijding of het ontbreken van een eigen huisarts is niet het probleem van de Parnassiagroep, maar van de patiënt zelf.
30 Stelling 6 Het is aan de psychiater om een diëtist in te schakelen bij overgewicht tijdens psychofarmacagebruik.
31 Stelling 7 De patiënt moet zelf de regie nemen om zijn leefstijl te verbeteren.
32 Wat zouden wij zelf moeten doen inhoudelijk? (1) Voorlichting: Voeding, mondzorg, bewegen, middelengebruik, roken, compliance (vpk, psych en somaticus) Leefstijl programma s opzetten (diëtetiek, vpk en Gezondheidscentra) Somatische screenings (systematisch implementeren) (vpk) Medicatie monitoring (FTO s ) (artsen en apotheker) CRM: Cardiovasculair Risico Management (implementeren) (andere risicocriteria dan in de NHG-standaarden) (arts en vpk) 32
33 Somatische en labscreening Bloeddruk en pols ECG Buikomvang Lab bloed en urine
34 Wat zouden wij zelf moeten doen organisatorisch (2) Verantwoordelijkheid nemen: de core business is niet psychiatrie, maar de patient Integrale zorg leveren: zowel psychiatrische als somatische zorg; Specialistische somatische kennis behouden binnen de PG (internist, tandarts, huisarts); Experts somatische zorg inzetten (voor klin en amb. teams); Concentreren binnen Gezondheidscentra in 3 regio s; Cultuur (somatische zorg zorgondersteuning, uitgaan van eigen herstelgerichtheid/verantwoordelijkheid van de patiënt);
35 Dank voor jullie aandacht! 35
Disclaimer. Deze presentatie kan off-label informatie bevatten. Raadpleeg altijd de SmPC alvorens enige medicatie voor te schrijven.
Disclaimer De inhoud van deze presentatie is onafhankelijk samengesteld door de spreker(s). De slides representeren de persoonlijke mening van de spreker(s). Deze presentatie kan off-label informatie bevatten.
Nadere informatieMetabool syndroom. Bestaat het wel bij de oudere psychiatrische patiënt?
Metabool syndroom Bestaat het wel bij de oudere psychiatrische patiënt? Even voorstellen Casper Jansen Specialist ouderengeneeskunde Centrum voor ouderenpsychiatrie GGNet Sanne Wassink-Vossen Verpleegkundig
Nadere informatieBegeleiding van chronisch psychiatrische patiënten (EPA) in de 1e lijn. Het zijn net gewone mensen
Begeleiding van chronisch psychiatrische patiënten (EPA) in de 1e lijn Het zijn net gewone mensen Voorstellen Julia Machielsen (POH-GGZ/verpleegkundig specialist GGZ) Ingrid Houtman (Huisarts/Kaderarts
Nadere informatieBijwerkingen van psychofarmaca. M. de Ruijter en L. Tammenga Verpleegkundig specialist GGZ Polikliniek bijwerkingen GGz Centraal
Screenen is zinloos Bijwerkingen van psychofarmaca M. de Ruijter en L. Tammenga Verpleegkundig specialist GGZ Polikliniek bijwerkingen GGz Centraal Disclosure belangen sprekers Geen Leerdoelen Na het volgen
Nadere informatieVoedingsmanagement in de Psychiatrie
Voedingsmanagement in de Psychiatrie Anneke van Hellemond, diëtist Anneke Wijtsma, diëtist 1 Inhoud presentatie Voedingsproblemen Overgewicht Metabool syndroom Verwijzen naar gespecialiseerd diëtist Behandelwijze
Nadere informatieBehandelen van het Metabool Syndroom. Waarom aandacht voor het metabool syndroom? Doodsoorzaken. Anand Ramlal, internist.
Behandelen van het Metabool Syndroom Anand Ramlal, internist Consultatief Multidisciplinair Centrum PG Haaglanden Jubileum symposium Dietetiek 13-10-2015 1 Jubileum symposium Dietetiek 13-10-2015 2 (potentiële)
Nadere informatieLichamelijke aandoeningen & Ernstige psychiatrische aandoeningen. Maarten Bak
Lichamelijke aandoeningen & Ernstige psychiatrische aandoeningen Maarten Bak Ernstige psychiatrische aandoening Gezondheid Faculty name 2 Mensen met EPA overlijden op jongere leeftijd Munk-Laursen 2014
Nadere informatieSomatische zorg voor mensen met een psychotische aandoening
Somatische zorg voor mensen met een psychotische aandoening zorggebruik, resultaten 1 dr. Wilma Swildens a, dr. Fabian Termorshuizen b,c, drs. Alex de Ridder M.D. a, dr. Hugo Smeets, M.D. b,d,, prof dr.
Nadere informatieZorgprogramma Lijf & Leven. Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid.
Zorgprogramma Lijf & Leven Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid. Levensverwachting met tot wel 20 jaar verkort 85% van patienten
Nadere informatieDiseasemanagement. Jaarlijkse evaluatie van de gezondheid
Utrecht, 18 december 2008 Irene Lako, RGOc/UMC Groningen Diseasemanagement Jaarlijkse evaluatie van de gezondheid Irene Lako, S Schorr, K van der Elst, H Knegtering, C Slooff, JRBJ Brouwers, K Taxis, R
Nadere informatieChapter 10 Samenvatting
Chapter 10 Samenvatting Chapter 10 De laatste jaren is de mortaliteit bij patiënten met psychotische aandoeningen gestegen terwijl deze in de algemene populatie per leeftijdscategorie is gedaald. Een belangrijke
Nadere informatieSomatische screening in de Kinder- en Jeugdpsychiatrie: een pilotstudie. NVVP Voorjaarscongres 2 april 2015 J.B.Muskens
Somatische screening in de Kinder- en Jeugdpsychiatrie: een pilotstudie NVVP Voorjaarscongres 2 april 2015 J.B.Muskens Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk
Nadere informatieCannabis, vitamine D & het metabool risico van mensen met een psychotische aandoening
Cannabis, vitamine D & het metabool risico van mensen met een psychotische aandoening Dr. Jojanneke Bruins j.bruins@lentis.nl Promotoren: Prof. dr. Marieke Pijnenborg Prof. dr. Edwin van den Heuvel Co-promotoren
Nadere informatieMOPHAR binnen psychiatrische poliklinieken: Verontrusting en Hoop in de Noord Nederlandse GGz.
MOPHAR binnen psychiatrische poliklinieken: Verontrusting en Hoop in de Noord Nederlandse GGz. NNNSA symposium 2019 vrijdag de 13 de september Danielle Cath, Hans Mulder, Edith Liemburg, Bennard Doornbos,
Nadere informatieAan de slag met de richtlijn somatische screening! Ervaringen met de implementatie. GGZ Midden-Holland Clary Dogterom 11 Februari 2015 Mind the Body
Aan de slag met de richtlijn somatische screening! Ervaringen met de implementatie GGZ Midden-Holland Clary Dogterom 11 Februari 2015 Mind the Body 1 Inhoud Theorie VMSL GGZ GGZ Midden Holland Praktijkervaringen
Nadere informatie6/27/2014. Vermijdbare dood bij ernstige psychiatrische aandoeningen (= EPA) Tegenstrijdige belangen. Casus: 48-jarige man met schizofrenie
Vermijdbare dood bij ernstige psychiatrische aandoeningen (= EPA) Tegenstrijdige belangen Dr. Dan Cohen Psychiater FACT-team Heerhugowaard Hoofd Polikliniek Metabole Screening Maatschappelijke Psychiatrie,
Nadere informatieOuderen met Ernstige Psychiatrische Aandoeningen (EPA) Noor Houben, VS Eveline Janssen, psychiater
Ouderen met Ernstige Psychiatrische Aandoeningen (EPA) Noor Houben, VS Eveline Janssen, psychiater Inhoud 1. Casus 2. Definitie 3. Meest voorkomende aandoeningen 4. Aandacht voor EPA 5. Casus EPA 6. Samen
Nadere informatieGGZ Curacao Sinds april 2010
Disclosure belangen sprekers Petra Gelan, Michel Dings Geen belangenverstrengeling Nieuwe ontwikkelingen ter verbetering van de zorg bij EPA (Ernstige Psychiatrische Aandoeningen) binnen Ggz Curacao. Van
Nadere informatieAls het niet over gaat
Als het niet over gaat Begeleiding van chronisch psychiatrisch patiënten in de huisartsenpraktijk Marian Oud en Ingrid Houtman kaderartsen ggz Na deze workshop heb je: Leerdoelen kennis van de componenten
Nadere informatieVerpleegkundige Monitoring bij Gebruik van Antipsychotica (VMGA)
Verpleegkundige Monitoring bij Gebruik van Antipsychotica (VMGA) Digna van der Kellen, Verpleegkundig Specialist GGZ Amersfoort, 16-6-2011 1 PROGRAMMA Aanleiding onderzoek Fases onderzoek Het instrument
Nadere informatie24 september 2015. Van harte welkom!
24 september 2015 Van harte welkom! Programma 20.00: Welkom Wendy de Valk, verpleegkundig specialist cardiologie 20.10: Het vrouwenhart. Is er verschil tussen mannen en vrouwen? Mw. A. Lubbert-Verberkmoes,
Nadere informatieIk zorg dus ik Phamous. Meten en verbeteren. Achtergronden: Multidisciplinaire Richtlijn Schizofrenie 2012 (1)
Implementatie van shared decision making in het behandelproces door invoering van FUR (Follow Up Rom) gesprekken 31 januari 2013 Marga van Leersum Verpleegkundig Specialist (MANP) UMCG, UCP Ik zorg dus
Nadere informatieIndividueel Zorgplan Cardiometabool
Individueel Zorgplan Cardiometabool Vasculair Centrum Naam: Geboortedatum: Patiëntnummer: Vasculair centrum Rijnstate Het Rijnstate Vasculair Centrum is een kennis- en behandelcentrum voor patiënten met
Nadere informatieHans Oolders, psychiater Anand Ramlal, internist Dag van de Inhoud PG Haaglanden
Hans Oolders, psychiater Anand Ramlal, internist Dag van de Inhoud 28-9-2017 PG Haaglanden 1 Disclosure belangen spreker Ramlal / Oolders (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieVerbeteren van de leefstijl van langdurig opgenomen GGZ-patiënten. Dr. Frederike Jörg Senior onderzoeker GGZ Friesland Postdoc ICPE/UMCG
Verbeteren van de leefstijl van langdurig opgenomen GGZ-patiënten Dr. Frederike Jörg Senior onderzoeker GGZ Friesland Postdoc ICPE/UMCG Leefstijl VT Wonen? Leefstijl Way of life? Leefstijl Levensfase?
Nadere informatieScreening, opvolging en
Mensen met ernstige psychiatrische stoornissen, zoals schizofrenie, depressie of bipolaire stoornis, hebben een slechtere algemene gezondheid en een verminderde levensverwachting in vergelijking met de
Nadere informatieCVRM: richtlijnen en werkwijze in 2 de lijn. Sybiel Bakker-Aling VS vasculaire geneeskunde Gelre ziekenhuis Apeldoorn
CVRM: richtlijnen en werkwijze in 2 de lijn Sybiel Bakker-Aling VS vasculaire geneeskunde Gelre ziekenhuis Apeldoorn Onderwerpen Waarom CVRM in de 2 de lijn? Wat willen we bereiken Expertise poli Doelgroep
Nadere informatie2. Exclusie: 1.Hoofdbehandelaar in tweedelijn voor CVRM. 2. Hoofdbehandelaar tweedelijn voor zowel GGZ als CVRM. 3. Org.psychose/delier.
Richtlijn metabole screening voor POH-GGZ praktijk Juli 2018 Doel: Preventie en behandeling van metabool syndroom (*tabel 1),verstoord bloedsuikergehalte, obesitas en dyslipidemie (waardoor risico op hart-
Nadere informatieFries Wisselprotocol CVRM
Fries Wisselprotocol CVRM Basis Educatie Leefstijloptimalisatie: o matig alcoholgebruik o bewuste voeding waaronder zoutbeperking (tot 5 gram/dag) o stoppen roken o voldoende lichamelijke activiteiten
Nadere informatieSomatische complicaties bij
Somatische complicaties bij antipsychotica Psychofarmaca en seksualiteit gebruik Mariëlle de Ruijter verpleegkundig specialist GGZ Mariëlle de Ruijter NP/ VS GGZ Lianne Tammenga VS GGZ i.o. 16-06-2011
Nadere informatieIn the Client Care Control Room
In the Client Care Control Room Een blik in de toekomst- Naar een optimale somatische zorg voor psychitatrische patienten Richard Bruggeman Provinciaal Psychosen Programma UCP UMCG Groningen en Lentis
Nadere informatieHoe maken we beter met pillen? dr Anne Leendertse, apotheker
Hoe maken we beter met pillen? dr Anne Leendertse, apotheker Hoe maken we beter met pillen? dr Anne Leendertse HARM-onderzoek fouten kosten risicofactoren frequentie 1 op de 18 Leendertse et al. Arch Intern
Nadere informatieTopics in Chronic Disease. Chronische Nierschade en de huisarts
Topics in Chronic Disease Chronische Nierschade en de huisarts Toets Nierinsufficiëntie Casus Metabole stoornissen Vervolg casus Nabespreking toets Nierinsufficiëntie komt bij ruim 10% van de Nederlandse
Nadere informatieNHG Stendardo Obesità
NHG Stendardo Obesità Begripsomschrijving Obesitas: BMI( kg/m2) 30 Overgewicht (Sovrappeso): BMI 25 en 30 én een ernstig vergrote buikomvang, 102 cm bij mannen en 88 cm bij vrouwen. Sluit aan bij Multisciplinaire
Nadere informatieHans Mulder, ziekenhuisapotheker WZA Assen Bennard Doornbos, psychiater GGZ Drenthe
Hans Mulder, ziekenhuisapotheker WZA Assen Bennard Doornbos, psychiater GGZ Drenthe In samenwerking met: M.Simoons 1, E.N. van Roon 2, R.Bruggeman 3 en H.G. Ruhé 4 1 Wilhelmina Ziekenhuis Assen, afdeling
Nadere informatie3 Persoonlijke gegevens
3 Persoonlijke gegevens Naam Telefoonnummer Voorgeschiedenis en SCORE-risico (%)* Diagnose(n) centrale zorgverlener Mevrouw Jansen Tensieweg 120 3415 BP Bovendruk 011-22110022 Zwangerschapshypertensie.
Nadere informatieVoorlopige minimale dataset Diabetes
Voorlopige minimale dataset Diabetes Bestand 1: Identificatie client/patient nummer Begindatum_zorgtraject Einddatum_zorgtraject Reden_einddatum_zorgtraject Einde kalenderjaar Verwijzing naar 2e lijn Overlijden
Nadere informatieNederlandse samenvatting. (Dutch summary)
(Dutch summary) 167 De afgelopen jaren is er steeds meer aandacht gekomen voor het verhoogde riscio op metabole afwijkingen bij mensen met een psychotische aandoening. Er zijn echter nog steeds veel zaken
Nadere informatieHet Vrouwenhart: begeerd maar (nog) onbekend
Het Vrouwenhart: begeerd maar (nog) onbekend Nationale Gezondheidsbeurs 13 februari 2016 Utrecht Yolande Appelman Interventiecardioloog VU medisch centrum Amsterdam 2015 Campagne Hartstichting Awareness
Nadere informatieVeiligheidscontrol binnen de Parnassiagroep Doen we wat we zeggen? Sjaak Hurkmans, huisarts CMC Liesbeth Bergman, Specialismeleider Somatiek
Veiligheidscontrol binnen de Parnassiagroep Doen we wat we zeggen? Sjaak Hurkmans, huisarts CMC Liesbeth Bergman, Specialismeleider Somatiek Disclosure belangen Liesbeth Bergman/ Sjaak Hurkmans (potentiële)
Nadere informatie11-10-2014. Ypsilon 30 jaar. Schizofrenie onderzoek staat in Nederland nu 20 jaar op de kaart
Ypsilon 30 jaar Schizofrenie onderzoek staat in Nederland nu 20 jaar op de kaart dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht - Ypsilon en onderzoekers trekken sinds die tijd met elkaar op Wat hebben we gezamenlijk bereikt!
Nadere informatieTransmurale zorg: hoe organiseer je dat? Dr. A.G. Lieverse - internist Máxima Medisch Centrum, Eindhoven
Transmurale zorg: hoe organiseer je dat? Dr. A.G. Lieverse - internist Máxima Medisch Centrum, Eindhoven Chronische zorg transmurale uitwerking Louis Lieverse Internist vasculair geneeskundige Stafarts
Nadere informatieDiabetes mellitus 2. Clara Peters, huisarts Mea de Vent, praktijkondersteuner
1 Diabetes mellitus 2 Clara Peters, huisarts Mea de Vent, praktijkondersteuner 2 Inhoud Epidemiologie Diagnostiek en behandeling in de diabetesketenzorg in Nederland Wat doet de praktijkondersteuner binnen
Nadere informatieFries Wisselprotocol CVRM
Fries Wisselprotocol CVRM Basis Educatie Leefstijloptimalisatie: o matig alcoholgebruik o bewuste voeding waaronder zoutbeperking (tot 5 gram/dag) o stoppen roken o voldoende lichamelijke activiteiten
Nadere informatieChronische Nierschade
Chronische Nierschade Uitingen nieraandoeningen: Verlies van eiwit via de urine, albuminurie Specifieke sedimentsafwijkingen Afname van de glomerulaire filtratiesnelheid Micro-albuminurie: In een willekeurige
Nadere informatieGezonde voeding, een verwaarloosd thema bij patiënten met ernstige psychische aandoening!?
Gezonde voeding, een verwaarloosd thema bij patiënten met ernstige psychische aandoening!? Mind The Body II 11 februari 2015 Anneke Wijtsma & Lisanne van der Weijden Voorstellen Kennistest voeding Bespreken
Nadere informatieBijlage KA.1 Diagnostisch instrument overgewicht kinderen
Bijlage KA.1 Diagnostisch instrument overgewicht kinderen Doel Met behulp van het Diagnostisch instrument overgewicht kinderen kan de kinderarts signaleren in welke mate er sprake is van overgewicht, een
Nadere informatieMind The Body Workshop het metabool syndroom. Anand Ramlal, internist Saoed Abdoelbasier, psychiater
16-6-2011 MIND THE BODY congres 16-juni 2011 1 Mind The Body Workshop het metabool syndroom Anand Ramlal, internist Saoed Abdoelbasier, psychiater 16-6-2011 MIND THE BODY congres 16-juni 2011 2 Leerdoelen
Nadere informatieDe hypertensie polikliniek Behandeling bij hoge bloeddruk
De hypertensie polikliniek Behandeling bij hoge bloeddruk De hypertensie polikliniek in HMC Bronovo, HMC Westeinde en Gezondheidscentrum Wassenaar biedt specialistische kennis en ruime ervaring voor een
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting De levensverwachting van mensen met een ernstige psychiatrische aandoening (EPA) is gemiddeld 13-30 jaar korter dan die van de algemene bevolking. Onnatuurlijke doodsoorzaken zoals
Nadere informatieAntipsychotica en monitoren van bijwerkingen
Antipsychotica en monitoren van bijwerkingen Symptomatische behandeling bij psychosen Effectiviteit: 70 a 90% Indicaties Schizofrenie Manie Depressie met psychot. kenm. Waanstoornis Psychose NAO Psycho-org.
Nadere informatie27-6-2014. Disclosure. Programma. Lab-w aarden. Casus De heer J. Xxxxxxx. Langerhanssymposium. Drs. V.R. Rambharose, kaderhuisarts
1 Sociale problematiek en diabetes Een sombere werkloze man van 59 jaar, veel sociale problemen en ook nog eens diabetes Ontwikkeld door de HartVaatHAG Langerhanssymposium Juni 2014 Drs. V.R. Rambharose,
Nadere informatieSekse en gender in hart- en vaatziekten: Implementatie in de praktijk
Sekse en gender in hart- en vaatziekten: Implementatie in de praktijk Dr Jeanine Roeters van Lennep Internist, Vascular Medicine Erasmus MC Rotterdam, The Netherlands email:j.roetersvanlennep@erasmusmc.nl
Nadere informatieSamenwerking tussen huisarts en GGZ lessen voor de praktijk
Samenwerking tussen huisarts en GGZ lessen voor de praktijk Fenneke van Hasselt Samenvatting EPA patiënten zijn om diverse redenen kwetsbaar voor lichamelijke ziekten Met relatief eenvoudige oplossingen
Nadere informatieHokjesdenken in de zorg. Wiepke Cahn+ UMCUtrecht/Altrecht
Hokjesdenken in de zorg Wiepke Cahn+ UMCUtrecht/Altrecht Disclosure belangen spreker (Potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Geen / Zie hieronder
Nadere informatiePsychiatrie, somatiek, en de eerste lijn
Soma, Psyche en de eerste lijn 16-06-2011 Psychiatrie, somatiek, en de eerste lijn Josse Rutten, somatisch arts GGZ Amersfoort, 16 juni 2011 Huisarts in een APZ Sedert ruim 15 jaar Lid van de NVASP Somatisch
Nadere informatieCardiovasculair risicomanagement. Patrick Schrömbges Kaderhuisarts Diabetes Mellitus
Cardiovasculair risicomanagement Patrick Schrömbges Kaderhuisarts Diabetes Mellitus Inhoud eerste uur Risicoprofilering Anamnese Lichamelijk Onderzoek Aanvullende diagnostiek Evaluatie en risicoschatting
Nadere informatieVERPLEEGKUNDIGE AANDACHTSPUNTEN BIJ HET GEBRUIK VAN PSYCHOFARMACA
VERPLEEGKUNDIGE AANDACHTSPUNTEN BIJ HET GEBRUIK VAN PSYCHOFARMACA Het voorschrijven van geneesmiddelen is = een proces en niet louter een beslissing van de arts. Hierbij is een belangrijke taak weggelegd
Nadere informatieVasculair Preventie Centrum
Vasculair Preventie Centrum Afdeling interne geneeskunde Uw huisarts of specialist heeft u verwezen naar het Vasculair Preventie Centrum van Máxima Medisch Centrum, locatie Eindhoven. Bij u is een risicofactor
Nadere informatiePraktijkprotocol Hartfalen
Praktijkprotocol Hartfalen Voor wie Betreft : POH/Huisarts : Hartfalen Datum : 24 september 2019 Doelstellingen Door toename van kennis en expertise van de behandeling van hartfalen in de eerste lijn wordt
Nadere informatieUw evaluatie stellen wij op prijs!
Uw evaluatie stellen wij op prijs! Na afloop van het symposium ontvangt u online de evaluatie via Survey Monkey. Wij verzoeken u vriendelijk deze in te vullen. Hartelijk dank voor uw medewerking! Mobiele
Nadere informatieRoken...moet je ze dat ook nog afnemen?
Roken...moet je ze dat ook nog afnemen? 10jaarMANPCongres Donderdag 23 januari 2014 Doorn Ronald van Gool, Verpleegkundig specialist GGZ ingeest Agenda Inleiding Het probleem Oorzaak en gevolgen Wat staat
Nadere informatieDe rol van leefstijl en somatische gezondheid bij herstel van psychose. dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht
De rol van leefstijl en somatische gezondheid bij herstel van psychose dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht A builder, an artist and a psychiatrist are out walking on a hot summer's day. The builder says, 'I am
Nadere informatieDE AANPAK VAN GEDRAGSSTOORNISSEN BIJ OUDEREN MET DEMENTIE IN EEN WZC
DE AANPAK VAN GEDRAGSSTOORNISSEN BIJ OUDEREN MET DEMENTIE IN EEN WZC Infomoment voor huisartsen en verplegend personeel van WZC Sint-Camillus in Wevelgem Dokters Fien Dendoncker en Jan Vanroose 25/09/2014
Nadere informatieDisclaimer. Deze presentatie kan off-label informatie bevatten. Raadpleeg altijd de SmPC alvorens enige medicatie voor te schrijven.
Disclaimer De inhoud van deze presentatie is onafhankelijk samengesteld door de spreker(s). De slides representeren de persoonlijke mening van de spreker(s). Deze presentatie kan off-label informatie bevatten.
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Cardiovasculaire Beoordeling na Hypertensieve Afwijkingen van de Zwangerschap Hypertensieve zwangerschapscomplicaties rondom de uitgerekende datum zijn veelvoorkomende complicaties.
Nadere informatieOuderen met een drugverleden. Residentiële zorgverlening en rehabilitatie
Ouderen met een drugverleden Residentiële zorgverlening en rehabilitatie Inhoud Introductie Wzc bilzenhof: missie, ontstaan en doelgroep Oudere gekend met drugsmisbruik Intakeprocedure en opname Afspraken
Nadere informatieMetabole screening bij oudere patiënten met een ernstige psychiatrische aandoening 1
korte bijdrage Metabole screening bij oudere patiënten met een ernstige psychiatrische aandoening 1 H.W. KONZ, P.D. MEESTERS, N.P.G. PAANS, D.S. VAN GROOTHEEST, H.C. COMIJS, M.S. STEK, A. DOLS ACHTERGROND
Nadere informatieProtocol Obesitas St. Antonius Ziekenhuis. Gera Hoorweg-Nijman & Marja van der Vorst kinderartsen
Protocol Obesitas St. Antonius Ziekenhuis Gera Hoorweg-Nijman & Marja van der Vorst kinderartsen Kinderen en adolescenten met obesitas 1. Definities 2. Indicatie verwijzing 3. Poliklinische verwijzing
Nadere informatieBijlage 1 Voorwaarden terugverwijzing gestabiliseerde chronische psychiatrische patienten naar de huisartspraktijk
Bijlage 1 Voorwaarden terugverwijzing gestabiliseerde chronische psychiatrische patienten naar de huisartspraktijk Werkgroep ggz 1ste Lijn Amsterdam, 2014 Bijlage 2 Zelfredzaamheidsmatrix Bijlage 3 Module
Nadere informatieRoken...moet je ze dat ook nog afnemen? Mind the Body. Donderdag 16 juni Amersfoort. Ronald van Gool, Verpleegkundig specialist GGZ ingeest
Roken...moet je ze dat ook nog afnemen? Mind the Body Donderdag 16 juni Amersfoort Ronald van Gool, Verpleegkundig specialist GGZ ingeest Agenda Inleiding Het probleem Oorzaak en gevolgen Wat staat ons
Nadere informatieWorkshop voor apothekers en huisartsen. (on)juiste behandeling met orale bloedsuikerverlagende middelen bij
Workshop voor apothekers en huisartsen (on)juiste behandeling met orale bloedsuikerverlagende middelen bij Diabetes Mellitus type 2 Voorbeeld Programma Maken van de ingangstoets Bespreking leerdoelen l
Nadere informatieEen kwestie van maatwerk
Medicamenteuze interventies ter vermindering van agressief gedrag Een kwestie van maatwerk Dr Rob Heerdink Pharmacoepidemiology & Clinical Pharmacology Utrecht Institute for Pharmaceutical Sciences Universiteit
Nadere informatieVerwijsschema huisarts, jeugdarts, kinderarts. obesitas
Verwijsschema huisarts, jeugdarts, kinderarts obesitas Meisje 6 jaar BMI 27,6 (124 / 42 ) Hoe afwijkend is dit? 1. Licht verhoogd 2. Verhoogd 3. Matig verhoogd 4. Ernstig verhoogd Diagnose: BMI gerelateerd
Nadere informatieBevolkingsonderzoek Familiaire Hypercholesterolemie
Bevolkingsonderzoek Familiaire Hypercholesterolemie Casuïstiek Mw. K, slanke en sportieve 30 jarige vrouw wordt verwezen voor behandeling van haar verhoogde cholesterol. Haar vader kreeg op 57 jarige leeftijd
Nadere informatieSchizofrenie en mortaliteit
ELIPS Schizofrenie en mortaliteit Effectiviteit van een leefstijlinterventie bij langdurig opgenomen SMI patiënten Dr. Frederike Jörg Senior onderzoeker GGZ Friesland Postdoc RGOc/ICPE/UCP Financiering:
Nadere informatiePolyfarmacie bij ouderen
Polyfarmacie bij ouderen FTO maart 2016 WAGRO Polyfarmacie en Medicatiebeoordeling IGZ HARM NTVG Optimale zorg voor ouderen Ephor Start en Stopp criteria Strip methode 1 Opzet FTO Casussen (veel) Interactie
Nadere informatieBepalingenclusters CVRM
Bepalingenclusters CVRM Onderstaande clusters zijn afkomstig uit de HIS-tabel Bepalingenclusters en zijn in verschillende HIS en ingebouwd. De clusters zijn opgebouwd uit bepalingen uit de HIS-tabel diagnostische
Nadere informatiePsychofarmaca en QT-interval. Het inschatten van risico s aan de hand van casuïstiek
Psychofarmaca en QT-interval Het inschatten van risico s aan de hand van casuïstiek Leerdoelen Na deze workshop weet u aan de hand van casus Wat het effect van verschillende psychofarmaca op het QTinterval
Nadere informatieLeefstijlinterventies voor personen met een ernstig psychiatrische aandoening
Leefstijlinterventies voor personen met een ernstig psychiatrische aandoening Resultaten van 2 studies in de praktijk welke lessen hebben we geleerd? Frederike Jörg Eva Corpeleijn Anne Looijmans RGOc,
Nadere informatieSamenvatting voor niet-ingewijden
voor niet-ingewijden Type 2 diabetes Diabetes is een ernstige chronische ziekte, die wordt gekenmerkt door te hoge glucosespiegels (de suikers ) in het bloed. Er zijn verschillende typen diabetes, waarvan
Nadere informatieHoe kan ik als patiënt bijdragen aan verbetering in de zorg: Het Utrecht Cardiovasculair Cohort
Hoe kan ik als patiënt bijdragen aan verbetering in de zorg: Het Utrecht Cardiovasculair Cohort Michiel L. Bots, arts-epidemioloog Voorzitter van het UCC Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen &
Nadere informatieVakgroepoverleg praktijkondersteuners. 5 juni 2014
Vakgroepoverleg praktijkondersteuners 5 juni 2014 Te bespreken Het vrouwenhart, begeerd maar miskend Hartfalen Consultvoering Het vrouwenhart, begeerd maar miskend Afname sterfte hart/vaatziekten sinds
Nadere informatieTILBURGS MODEL VOOR SOCIAAL-MEDISCHE ZORG
TILBURGS MODEL VOOR SOCIAAL-MEDISCHE ZORG IEDEREEN HEEFT RECHT OP MEDISCHE ZORG DINSDAG 13 JUNI 2017 AMY VAN BEURDEN; VERPLEEGKUNDIG SPECIALIST OGGZ GGD HART VOOR BRABANT :LOCATIE TILBURG DAK- EN THUISLOZEN
Nadere informatieSOCIAAL KWETSBAAR IN BEELD
SOCIAAL KWETSBAAR IN BEELD 2e Nederlandse Straatdokters Symposium 14 april 2015 Els Soede, Verpleegkundig Specialist AGZ Leger des Heils Jackie Middeldorp Verpleegkundig Specialist GGZ Victas INHOUD Enkele
Nadere informatieAcute ingrijpmedicatie. Dr. Maarten Bak, psychiater Benjamin Richartz, afdelingshoofd Mondriaan / Universiteit Maastricht
Acute ingrijpmedicatie Dr. Maarten Bak, psychiater Benjamin Richartz, afdelingshoofd Mondriaan / Universiteit Maastricht Disclosure Maarten Bak Speaker fees received from: Astra Zeneca, Lundbeck Positions
Nadere informatiePsychiatrie. Metabool syndroom.
Psychiatrie Metabool syndroom www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl PSY019 / Metabool syndroom / 09-09-2016 2 Metabool syndroom Voor u ligt de
Nadere informatieIndividueel zorgplan vitale vaten
Individueel zorgplan vitale vaten Wat kunt u zelf doen? Een gezonde leefstijl is het belangrijkste bij de aanpak van risicofactoren. Misschien is uw leefstijl wel goed. Zorgverleners kunnen u adviseren
Nadere informatiePeriodieke controle op metabole bijwerkingen van antipsychotica
Periodieke controle op metabole bijwerkingen van antipsychotica Kwaliteitsproject in het kader van de opleiding tot Arts voor Verstandelijk Gehandicapten Ipse de Bruggen, Zwammerdam Naftha Jelluma december
Nadere informatieDe inrichting van wijkgerichte zorg in een innovatieve GGZ
Workshop De inrichting van wijkgerichte zorg in een innovatieve GGZ Philippe Delespaul FACT Couleur Locale: Op weg naar een regionaal model in de GGZ Evoluon Eindhoven, 28 maart 2013 GGZ gemeente 1ste
Nadere informatieAanmeldformulier bariatrische chirurgie (deel 1)
Aanmeldformulier bariatrische chirurgie (deel 1) Het ingevulde aanmeldformulier kunt u samen met de gevraagde relevante aanvullende informatie* en de ingevulde toestemmingsverklaring opsturen naar Vitalys
Nadere informatieHoe gaan huisartsen om met Apneu?
Hoe gaan huisartsen om met Apneu? Een onderzoek van TNS-Nipo in opdracht van ApneuVereniging en Nederlands Slaap Instituut Aanleiding De ApneuVereniging en het Nederlands Slaap Instituut (NSI) willen de
Nadere informatieMedicatiegebruik bij mensen met een verstandelijke beperking
Medicatiegebruik bij mensen met een verstandelijke beperking Congres Mind the Body 12 februari 2015 Barber Tinselboer, AVG s Heeren Loo locatie Apeldoorn Inhoud Casus Medicatie en de cliënt met een verstandelijke
Nadere informatieZorgplan vaatrisicopoli
Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Zorgplan vaatrisicopoli z Uw zorgplan voor de vaatrisicopoli Voor u ligt uw zorgplan van de vaatrisicopoli van het WZA. Het zorgplan
Nadere informatieTransmurale afspraken interne <-> huisartsen
Transmurale afspraken interne huisartsen dr. D.R. Faber, internist-vasculair geneeskundige A. van Essen-Rubingh, huisarts 18-03-2014 Casus Hypertensie Vrouw, 44 jaar, belaste familie anamnese, was
Nadere informatieDuurzame verbeteringen in de schizofreniezorg
Duurzame verbeteringen in de schizofreniezorg Implementatie van een richtlijn Ronald van Gool,, MANP Buitenamstel/De Geestgronden Agenda Inleiding Schizofrenie Richtlijn Schizofrenie Resultaten Doorbraakproject
Nadere informatieRichtlijn Antipsychotica. Richtlijnenmiddag 2017
Richtlijn Antipsychotica Richtlijnenmiddag 2017 Voor wie Daarvoor is de indeling volgens de DSM 5: 297.1 Waanstoornis 298.8 Kortdurende psychotische stoornis 295.40 Schizofreniforme stoornis 295.90 Schizofrenie
Nadere informatieAfdeling Sociale Geneeskunde. Casuïstiek GGZ. Eerste fase dossieronderzoek Triggers
Casuïstiek GGZ Eerste fase dossieronderzoek Triggers 1 Casus 1 Een patiënt is opgenomen op een open afdeling met een depressie. Behandelingen en therapie lijken goed aan te slaan. Op een middag verlaat
Nadere informatieEndocriene aandoeningen en hart- en vaatziekten
Endocriene aandoeningen en hart- en vaatziekten Dr. A.M.H. (Menno) Vergeer 16 september 2014 Hoe vaak kom je het tegen? zelden af en toe vaak Moet je van gehoord hebben Moet je bestuderen Leer je vanzelf
Nadere informatie