Bijwerkingen van psychofarmaca. M. de Ruijter en L. Tammenga Verpleegkundig specialist GGZ Polikliniek bijwerkingen GGz Centraal

Transcriptie

1 Screenen is zinloos

2 Bijwerkingen van psychofarmaca M. de Ruijter en L. Tammenga Verpleegkundig specialist GGZ Polikliniek bijwerkingen GGz Centraal

3 Disclosure belangen sprekers Geen

4 Leerdoelen Na het volgen van deze workshop kunt u, ondanks de huidige ellende in de GGZ; Klachten voorkomen Compliance vergroten Kwaliteit van leven op een zo hoog mogelijk niveau brengen

5 Na het volgen van deze workshop kunt u, ondanks de huidige ellende in de GGZ; Klachten voorkomen Compliance vergroten Kwaliteit van leven op een zo hoog mogelijk niveau brengen

6 Polikliniek bijwerkingen Meetinstrumenten Anamnese Lichamelijk onderzoek Bewegingsonderzoek(1) Laboratorium onderzoek(2) Vervolg: MDO met psychiater Advies voor behandeling van de bijwerkingen: medicatie leefstijl Verslag naar behandelaar, huisarts en patiënt Ondersteuning bij behandeling bijwerkingen (1) Harten, P. N. van, (2002) Bewegingsstoornissen door antipsychotica; diagnostiek en behandeling. Utrecht, Boom. (2) Cahn, W. et al. (2008) Preventie en behandeling van somatische complicaties bij antipsychotica gebruik. Tijdschrift voor psychiatrie, 50(9),

7 Samenwerking en kennisdeling Psychofarmaca Expert Platform Nederland Databank kennis en advies Evidence based, standaard behandelingen bijwerkingen Samenwerking Lareb Deskundigheidsbevordering in- en extern

8 Somatische Mini Screen (SMS) Doel: Verbeteren van somatische zorg in de GZZ behandeling van bijwerkingen psychofarmaca Bennefits: Kort en gestandaardiseerd Behoeft geen training Preventie ernstige complicaties Triage van de risicogroepen Wetenschappelijk onderzoek

9 Casus Patiënte is een 29 jarige vrouw van Surinaamse afkomst. Bekend met recidiverende maniforme psychotische episodes waarbij patiënte moeilijk stabiel te krijgen is. Zij is afgelopen jaren meerdere malen gedwongen opgenomen geweest waarbij ernstige agressie-incidenten hebben plaatsgevonden. Lithium 1000 mg Valproïnezuur stroop 2400 mg (spiegel onbekend) Zuclopentixol depot 150 mg/ week Biperideen 4 mg Temazepam 20 mg Clonazepam 2 mg en tot 4 mg zo nodig Lorazepam 2,5 mg zo nodig Hydrochloorthiazide 25 mg Metformine 2550 mg Tolbutamine 1000 mg Simvastatine 40 mg

10 Rollenspel In tweetallen psychiater / patiënt minuten Psychiater U ziet patiënte om het beleid te bepalen rond psychofarmaca U gebruikt daarbij de Somatische Mini Screen Medicatie, lichamelijk onderzoek en de vraag over laboratorium onderzoek is ingevuld. Patiënt U heeft last van een aantal klachten. Deze zijn op uw toelichting te vinden minuten Met de gevonden informatie farmacologisch beleid bepalen.

11 plenair Ervaring met het gebruik SMS Voorstellen voor beleid Vervolg van de casus in de praktijk

12 Vervolg casus in de praktijk Indicatie voor clozapine ondanks ongunstig metabool profiel : dag 1: laatste zuclopentixol depot dag 1-3: start clozapine 12,5 mg a.n. dag 4-6: clozapine 2 dd 12,5 mg vanaf dag 7: elke 3 dagen 25 mg clozapine erbij Biperideen verminderen/stoppen na 1 maand Benzodiazepines saneren en afbouwen tijdens opbouw clozapine Clozapine op spiegel: Afbouwen valproïnezuur 400 mg per week of langzamer.

13 Vervolg casus in de praktijk Voor: Lithium 1000 mg Valproïnezuur stroop 2400 mg Zuclopentixol depot 150 mg/ week Biperideen 4 mg Temazepam 20 mg Clonazepam 2 mg Clonazepam 2mg zo nodig Lorazepam 2,5 mg zo nodig Simvastatine 40 mg Tolbutamide 1000 mg Metformine 2550 mg Hydrochloorthiazide 25 mg Na: Lithium 1000 mg Clozapine 225 mg Simvastatine 40 mg Tolbutamide 1000 mg

14 Vervolg casus in de praktijk Gewichtsafname van 21 kg Diabetes meer stabiel Antihypertensiva niet meer nodig Bradykinesie is hersteld Overgebleven bijwerking: speekselvloed

15 Casus 2 Patiënte is een 74 jarige alleenstaande vrouw bekend met een bipolaire 1 stoornis. Valproïnezuur 1500 mg Promethazine 75 mg, zo nodig tot 100 mg Flurazepam 15 mg, zo nodig tot 30 mg Tramadol 150 mg Nifedipine 30 mg Hydrochloorthiazide 12,5 mg Perindopril/Amlodipine 10 mg/5 mg Omeprazol 40 mg Atorvastatine 10 mg Fesoterodine 8 mg (recent verhoogd door uroloog) Metformine 1000 mg Insuline

16 Casus 2 Klachten: Droge mond, ernstig. Veel drinken/veel plassen (incontinentie) Sedatie/evenwichtsstoornissen/vallen Somatiek: Diabetes Hypertensie Artrose Incontinentie Glaucoom Onder behandeling bij: Praktijk ondersteuner Reumatoloog Uroloog Oogarts Lengte 167 cm, gewicht 102 kg (BMI 36), buikomvang 130 cm, pols 84 /min. r.a., bloeddruk 120/92 mmhg Glucose nuchter 10.7 (< 5.5), GlycoHb 66 ( 20-42), valproïnezuur spiegel 70.

17 Casus 2 Wat is er met patiënte aan de hand? Anticholinerge belasting en sedatie Welke factoren vergroten haar kans op een anticholinerg delier? Leeftijd, meerdere middelen met anticholinerge effecten, gebruik van opiaten Welke middelen hebben hier aandeel in? Tramadol, Nifedipine, Hydrochloorthiazide, Promethazine, Flurazepam en Fesoterodine

18 Casus 2 Anticholinerg belasting en valgevaar/ sedatie - Uroloog; afbouw fesoterodine - Advies flurazepam zo nodig staken (halfwaardetijd uur) - Advies promethazine afbouwen Glaucoom - Anticholinerge middelen verhogen oogdruk - Overleg oogarts Delier

19 Vragen? Patiënte is een 29 jarige vrouw van Surinaamse afkomst bekend met een schizo-affectieve stoornis. De afgelopen 12 jaar gebruikt zij verschillende psychofarmaca waarbij patiënte niet psychiatrisch stabiel is. Zij is afgelopen jaren meerdere malen gedwongen opgenomen geweest waarbij ernstige agressie-incidenten hebben plaatsgevonden. Mail: Telefoon: