Denk even mee. Oeps! Meteen kiezen! Even voorstellen. Terug in de tijd De toekomst van de langdurende GGZ. Van verleden naar toekomst

Transcriptie

1 Van verleden naar toekomst Ypsilon Jubileumdag Midden De toekomst van de langdurende GGZ Ypsilon Jubileumdag Midden Bert Stavenuiter 11 oktober 2014 Bert Stavenuiter 11 oktober 2014 Oeps! Meteen kiezen! Denk even mee Ik moet kiezen: a. Geef ik een tijdsbeeld over de belangrijkste veranderingen die zich in 30 jaar Ypsilon hebben voltrokken b. Of zoom ik in op de veranderingen in de langdurige zorg en de groeiende rol van Ypsilon in die 30 jaar (Of doe ik van allebei een beetje?) Even voorstellen Terug in de tijd Bert Stavenuiter Al ruim 20 jaar verbonden aan Ypsilon Eerst als journalist, maar intussen 15 jaar als directeur Heb een hoop geleerd over psychose en schizofrenie Én over familie Maar ben zelf geen direct-betrokkene Heb wel een gezin met zo z n eigen problematiek 1

2 Pakweg 30 jaar geleden Wat is er veranderd? 1. Waren er nog mensen die vonden dat iedereen even gek was 2. Was er net zoveel schizofrenie als nu 3. Maar moest het vooral chronische psychose heten 4. Werd verwacht dat patiënten zelf hulp kwamen vragen 5. Werden er veel te veel pillen voorgeschreven 6. Maar kregen de moeders de schuld 7. Was gezinstherapie de basis van de behandeling 8. En stond 1 moeder op om de zorg te gaan veranderen 9. Zie hier het begin van Ypsilon Wat is er veranderd? Iedereen even gek? 1. Niet iedereen is gek, maar het wordt wel minder zwart/wit 2. Hot: stagering 3. Het aantal mensen dat ziek wordt is niet kleiner geworden 4. Maar er zijn wel grote stappen gemaakt op het terrein van vroegherkenning 5. We weten hoe mensen met een risico moeten worden behandeld 6. De eerste psychose lijkt te kunnen worden voorkomen 7. De discussie over de naam duurt voor, tot blijdschap van Anoiksis 8. De oorzaak is nog altijd niet echt duidelijk, maar niet meer bij de ouders 9. De familie is nu een werkzaam onderdeel van de triade Nee: Schizofrenie behoort nu tot de EPA-groep: de Ernstig Psychiatrische Aandoeningen Het stigma (= onderscheid) is nog huizenhoog Iedereen even gek? Is er minder schizofrenie? Ja: De psychiatrie wordt gewoner De nadruk ligt niet meer op de ziekte maar op herstel (zie Rokus) Er blijkt geen schizofrenie-gen te bestaan, maar meer dan (stukjes van) genen. Nee, de aantallen zijn nauwelijks veranderd Dus schizofrenie is nog niet te genezen En nog niet te voorkomen Conclusie: Het zwart/witte gaat eraf; het bijzondere blijft En helemaal hot: stagering ( fasegerichte ondersteuning ) 2

3 Is er minder schizofrenie? En de naamgeving? Maar er zijn wel hoopvolle ontwikkelingen: Er zijn grote stappen gemaakt op het terrein van vroegherkenning We weten hoe mensen met een risico moeten worden behandeld De eerste psychose lijkt te kunnen worden voorkomen Ook hier wordt het minder zwart/wit Chronische psychose voelt te chronisch Schizofrenie is te diffuus Anoiksis: Noem het Psychosis Susceptibility Syndrome (psychose gevoeligheidssyndroom) Patiënten moeten zelf hulp vragen? En die pillen? Nee! Bemoeizorg deed zijn intrede ACT- en FACT-teams sjouwen er nu op los (als je tenminste op de goede plek woont) Nog geen psychose? Nog geen pillen Wel een psychose? Start met een lage dosis Hoog zo nodig op Terug van weggeweest: anosognosia (nu nog mensen in trainen!) Wie krijgt nu de schuld? Waar ligt de schuld? Eerlijk gezegd: Nog nergens. We weten het niet! Deels erfelijk, deels door omgevingsfactoren bepaald In de ene familie meer kwetsbaarheid dan in de andere De een heeft meer veerkracht dan de ander 3

4 Gezinstherapie is uit En die moeder dan met haar initiatief? en de triade is in en de Triadekaart ook Ypsilon bestaat nog steeds Sinds Ypsilon werd opgericht Ondanks het dichtdraaien van de geldkraan Is ze nog altijd Moet ze zo n gezinnen van steun hebben voorzien Door de tijd heen Wat bereikten we nog meer? Moeten we dus zo n patiënten vooruit hebben geholpen We vroegen en kregen psychoseklinieken We vroegen en kregen een betere wet voor gedwongen behandeling We vroegen en kregen tal van gerichte trainingen We kwamen met een Expertisecentrum Wonen dat familieleden helpt bij het starten van een woonproject We vroegen en kregen afspraken over hoe hulpverleners met familieleden moeten omgaan We vroegen en kregen invloed op de richtlijn voor behandelaars 4

5 En hoe zit het met de langdurige zorg? De visie op zorg is veranderend En de rol van Ypsilon? Van bed naar buurt (ambulantisering) Van landelijke overheid naar gemeenten (decentralisatie) Van zorg naar ondersteuning & participatie Van collectieve voorziening naar individuele regeling Van gespecialiseerde zorg naar basiszorg & eigen kracht Van verzekerd recht in zorgverzekeringswet en AWBZ naar compensatieplicht door gemeenten (Wmo) En: Van dure zorg naar eh misschien wel dure zorg Hoe halen we daar het maximum uit? ART: Assertive Recovery Triad Met een visie op hoe het moet Door mee te denken over de manier van organiseren Door nieuwe wetgeving Door politieke druk uit te oefenen Motto: Deze vergeten groep verdient beter (En dat gaat niet alleen over de cliënten) ART-visie Fan van Holland of van Italië? Herstel en/of behoud van natuurlijke netwerken Mensen in beweging brengen op verschillende levensgebieden Continuïteit van zorgverlening, relatie Iedereen woont op plek van voorkeur met ondersteuning die nodig is om dat te realiseren Zelfredzaamheid bevorderen Empowerment van de verpleegkundige Bevorderen van krachtige teams (bezieling, samenwerking, zakelijkheid) 5

6 Zijn we beter af buiten de muur? Organisatie Goede zorg gaat over: Doelen: 1. Ondersteun herstel en bevorder empowerment 2. Bevorder participatie en bestrijd stigmatisering 3. Streef naar veiligheid (en verantwoorde risico s) 4. Op de persoon afgestemde zorg ( personalized care ) Organisatie (2) Wetgeving Relaties: 5. Investeer veel in goede werkrelatie met patiënt 6. Ondersteun en werk samen met familie en andere naastbetrokkenen. Zorgaanbod: 7. Bied zorg die dimensioneel en fasegevoelig is 8. Bied zoveel mogelijk bewezen effectieve interventies 9. Bied integrale zorg die op continuïteit is gebaseerd 10. Maak optimaal gebruik van nieuwe technologieën. WLZ: Wet langdurige zorg Tóch nog een plek voor de GGZ WvGGZ: Wet verplichte GGZ Straks geen opname nodig bij dwang Politieke lobby Wie hoort er bij deze agenda? WvGGZ: Wet verplichte GGZ Straks geen opname nodig bij dwang WLZ: Wet langdurige zorg Tóch nog een plek voor de GGZ T 6

7 Dank voor uw aandacht facebook.com/ypsilondichtbij Terugbladeren door de presentaties? Foto s bekijken? 7