Rehabilitatie onmisbaar voor herstel ondersteunende zorg? Individuele Rehabilitatie Benadering erkende participatiemethodiek

Transcriptie

1 Rehabilitatie onmisbaar voor herstel ondersteunende zorg?. Individuele Rehabilitatie Benadering erkende participatiemethodiek

2 Kennis maken: Wie zijn wij? Wie zijn jullie? Wat vinden wij belangrijk?

3 Vergelijk Wat vinden de mensen belangrijk in hun leven die wij behandelen of begeleiden? Bereiken zij dit??

4 Trimbos Monitor Ambulantisering (2016) Wonen 50% alleenstaand 35% partner e/o kinderen overig: thuis, familie of anders Werk/opleiding 20% betaald werk 10% opleiding/studie 40% -80% eenzaam ( heel erg) eenzaam Ervaren beperkingen: 75% beperkingen sociale contacten 80% beperkingen werk/onderwijs 65% slechte lichamelijke gezondheid 40% lage maatschappelijke participatie: vindt ik doe niet mee

5 Dus gevolgen minstens zo naar als de aandoening zelf Kwetsbare mensen hebben dezelfde behoeften als ieder ander; de grootste knelpunten ervaren zij op gewone levensgebieden (Zelf)stigmatisering Discriminatie Kwaliteit van leven matig/slecht

6 Goede zorg > gericht op herstel Gezondheid Persoon Maatschappelijke rollen

7 Wat is herstel? Herstel is een diepgaand, persoonlijk proces van verandering van iemands denk- en zienswijzen, waarden, gevoelens, vaardigheden en/of rollen. Het is een manier om, ondanks stoornis en beperkingen, een bevredigend, hoopvol en productief leven te leiden. Herstellen betekent: de catastrofale gevolgen van een stoornis ontgroeien en daarbij nieuwe betekenissen en nieuwe zingeving ontwikkelen. (Anthony, 1993) Birgit Sporken en Sjaak Roza

8 Fasen van Herstel 1. Overweldigd door de aandoening 2. Worstelen met de aandoening 3. Leven met de aandoening 4. Leven voorbij de aandoening

9 Herstel een zoek- en leerproces Het gaat om een proces van attitudeverandering Met vallen en opstaan Je eigen verhaal maken Je eigen reacties leren kennen Individueren Je houvast: anderen die in je geloven Loslaten: wie niet met je meegroeien

10 Nodige zorg: alle zorgaspecten voor herstel herstel ondersteunende zorg (HOZ) Herstel van gezondheid Herstel van rollen Herstel van persoon Proces Bemoeizorg Behandeling Zelfmanagement Rehabilitatie Stigmabestrijding Ruimte en steun voor Eigen verhaal Empowerment Ervaringskennis Resultaat Minder symptomen Genezing Rolherstel Maatschappelijke identiteit Persoonlijke identiteit Zingeving

11 Behandeling Rehabilitatie Herstel Doel individueel Symptomen en ziekte bestrijden Doel sociaal genezen en/of resocialisatie Beter rolfunctioneren Empowerment, eerherstel Eigen levensverhaal en zingeving vormen Emancipatie, empowerment Diagnostiek Anamnese/verleden Doelen/toekomst (H)erkenning/heden Proceseigenaar Hulpverlener + cliënt Cliënt + hulpverlener Cliënt Relatie (principieel) Asymmetrisch (arts-patiënt) Groei naar symmetrie (leraar/ coachleerling) Symmetrisch (medemensen, lotgenoten) Deskundigheid Professional Professional + cliënt Cliënt Basis (nadruk in professionele vorming) Kennis en ervaring Attitude en vaardigheden Ervaring en attitude Ontwikkeling (nadruk in bijscholing) Kennis vergroten Vaardigheden ontwikkelen Attitude veranderen Dwang Mogelijk Onmogelijk Niet aan de orde

12 Benaderingen in de zorg: GERICHT PROBLEEM- ONTWIKKELINGS- GERICHT MILIEU GERICHT GERICHT OP Probleem, klacht Wens/behoefte Plaats, tijd, personen GEGEVENS UIT Verleden (anamnese) Toekomst (doel) Heden (omgeving) DIAGNOSTIEK Probleemdiagnose Vaardigheden en hulpbronnen diagnostiek Analyse rollen INTERVENTIES Behandeling Leren & omgevingssteun Interactie RESULTAAT RELATIE Probleem opgelost/verminderd Stopt als probleem opgelost Iets erbij geleerd/ steun vergroot Verandert door leren en steun Integratie Rollen duidelijker ROL CLIËNT Patiënt Leerling Groepslid DISCIPLINES Arts, verpleegkundige Coach, werkbegeleider Sjaak Roza & Birgit Sporken Groepswerker, team

13 Praktijk is weerbarstig. Moeite met het behoud/ of het ontbreekt aan: een diploma, betaald werk, een huis, een partner, contact met familie & vrienden, voldoende geld..

14 Ervaringen ervaringswerker Sjaak Roza & Birgit Sporken

15 Willem, 49 jaar Ik wil zelfstandig wonen en betaald werk Wanneer start je als hulpverlener met de ondersteuning van maatschappelijke doelen? Welke vorm van zorg krijgt prioriteit?

16 Rehabilitatie onmisbaar? Realisatie doelen: - School - Werk - Zelfstandig wonen - Weinig inzet professionals - Sociale contacten - Steun en wederkerigheid - Financiële zelfredzaamheid - Vrijetijd doelgerichte & continu beschikbare participatie ondersteuning van hulpverleners Wat hebben kwetsbare mensen nodig om te kunnen participeren?

17 Twee hoofdstromingen Amerikaanse stroming Individueel Ontwikkelingsgericht Doelen van de cliënt Leren van vaardigheden Hoop - IRB- Engelse stroming Fysieke omgeving (normaliseren), wonen in de wijk, kleinschalig Sociale omgeving (respectvolle attitude) Omgevingsprothesen (woonvormen, dagbesteding etc), Accepteren van de beperking

18 Individuele Rehabilitatie Benadering - Attitude - Methodiek Ondersteuning gericht op de uitkomst: Realiseren participatiedoelen Vervullen van maatschappelijke rollen

19 Missie rehabilitatie Mensen met psychiatrische beperkingen helpen beter te functioneren zodat ze met succes en naar tevredenheid kunnen wonen, werken, leren en sociale contacten hebben in de omgeving van hun keuze met zo min mogelijk professionele hulp. Cohen, Farkas, Unger, Boston University, Center for Psychiatric Rehabilitation

20 Missie rehabilitatie R 92 Rehabilitatie is mensen met beperkingen ondersteunen bij het verkennen, kiezen, verkrijgen en behouden van hun eigen doelen zodat zij tevreden en succesvol zijn in hun activiteiten en in hun deelname aan de samenleving.

21 8 Uitgangspunten IRB 1. Persoonlijke benadering (persoon gehandicapte) 2. Ontwikkelen van dagelijks functioneren: wonen, werken, leren, sociale contacten en vrijetijd,. 3. Betrokkenheid en keuze van de persoon 4. Individuele benadering 5. Omgeving specifiek 6. Steun 7. Autonomie 8. Succes en tevredenheid

22 IRB &Bondgenootschap Uitgaan van wat ons met anderen verbindt, en niet van datgene wat ons van anderen onderscheidt

23 Birgit Sporken en Sjaak Roza

24 Terreinen & doelfasen van rehabilitatie

25 Is er een wens en/of is de persoon er aan toe is om daar een doel van te maken en hieraan te gaan werken IRB ondersteund de cliënt bij het maken van een keuze van doel als blijkt dat de cliënt nog niet precies weet wat hij wil. Er is nog geen concreet doel Er is een doel gesteld IRB ondersteunt de mogelijkheden van de cliënt door kansen te vergroten dat hij zijn doel kan realiseren

26 Er is een doel > Werkwijze IRB Burgerrol + omgeving (van eigen voorkeur/keuze) Vaardigheden + Steun/hulpmiddelen Eigen kracht Sociaal Netwerk Zelfredzaamheid Vrijwilligers/ maatjes Professionele ondersteuning Succes + Tevredenheid

27 Participatie doelen ondersteunen in BEELD

28 Aanpakken van knelpunten / hindernissen

29 Resultaat

30 Wat levert werken met de IRB op? is bewezen effectief als participatie methodiek, 2 x zoveel participatie doelen dan via de gezond verstand benadering. cliënten zijn beduidend meer tevreden over de bereikte participatie resultaten én over de kwaliteit van leven als zij met de IRB ondersteund zijn. je krijgt als hulpverlener een methodiek aangereikt die concrete handvatten geeft hoe je de participatie van GGz-cliënten kunt ondersteunen en HOZ werkt. je spreekt als team eenzelfde taal, je kunt duiden in proces en werkwijze kant wat je doet. je hebt als organisatie een werkwijze en format om de participatie doelgericht te bevorderen ( individueel als collectief bijv. via zorgprogramma s, modulen). Resultaatuitkomsten van zorg aan cliënten kunnen in kaart gebracht worden.

31 Vragen/ discussie Als onderdeel van herstel ondersteunende zorg Rehabilitatie onmisbaar?

32 IRB experts (in opleiding) Kirsten Schuer Nele Nouwen Egon Heeren

33 Dank voor uw aandacht!