uitgebreid Advies en Faciliteiten Informatie Stadskantoor Lübeckplein 2 Postbus 10007 8000 GA Zwolle Telefoon (038) 498 51 52 de.krikken@zwolle.nl www.zwolle.nl Buurt voor Buurt 2012 Buitengebied-Zuid Opdrachtgever Opdrachtnemer Versie 1 Maatschappelijke Ontwikkeling Onderzoek & Statistiek
Colofon Buurt voor Buurt onderzoek 2012 Onderzoek & Statistiek, Afdeling Informatie, Gemeente Zwolle April 2013 Opdrachtgever Eenheid Ontwikkeling, afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling, Gemeente Zwolle Samenstelling Afdeling Informatie, Onderzoek & Statistiek, door D.E. Krikken, M. Middeldorp en A. Veldhuizen. In samenwerking met Geo-Informatie en Repro Gemeente Zwolle. Bronvermelding Overname uit deze publicatie is alleen toegestaan onder vermelding van de bron. 2/17
Inhoud Buitengebied-Zuid 4 De wijk in beeld 5 Wijkkenmerken 7 Leefsituatie-index 8 Sociale index 9 Leefbaarheid en veiligheid 14 3/17
Buitengebied-Zuid Conclusies Buitengebied-Zuid scoort gunstig ten opzichte van het Zwolse gemiddelde op de leefsituatie-index. Dit heeft met name te maken met de woonsituatie en het bezit van consumptiegoederen. Deze wijk scoort eveneens gunstig op de sociale index. Op het aspect Leefomgeving scoort Buitengebied-Zuid rond het Zwolse gemiddelde, op de aspecten Capaciteiten en Participatie wordt gunstiger gescoord en op het aspect Binding zelfs zeer gunstig. Het Buitengebied-Zuid wordt door haar bewoners behoorlijk positiever beoordeeld dan de gemiddelde buurtbeoordeling van Zwollenaren. Ten aanzien van de ontwikkeling van de buurt en de toekomstverwachting is men ook positiever dan de gemiddelde Zwollenaar. Op de thema s woonomgeving, sociaal en veiligheid scoort deze wijk op alle aspecten gunstiger dan het Zwolse gemiddelde. Over de voorzieningen van de buurt is men juist minder tevreden dan gemiddeld in Zwolle.De bewoners van Buitengebied-Zuid beoordelen het functioneren van de gemeente bij de aanpak van leefbaarheid en veiligheid in de buurt op een aantal punten positiever dan de gemiddelde Zwollenaar. 4/17
De wijk in beeld Buitengebied-Zuid bestaat uit de buurten Schelle-Zuid en Oldeneel, Katerveer-Engelse werk, Windesheim en Harculo en Hoogzuthem. Om de leefsituatie-index en sociale index te berekenen hebben we dit jaar Zwollenaren van 15 jaar en ouder benaderd. Voorheen benaderden we alleen de Zwollenaren in de 5/17
leeftijd van 18 tot 75 jaar. Om te kunnen vergelijken met vorige keer hebben we bij de rapportage van het gedeelte Leefbaarheid en Veiligheid daarom alleen de groep 18 tot 75 jarigen meegenomen. Aantal respondenten in Buitengebied-Zuid 2012 18-75 15 e.o. Schelle-zuid en Oldeneel 13 16 Katerveer-Engelse werk 61 68 Windesheim 41 44 Harculo en Hoogzuthem 34 42 Buitengebied-Zuid 149 170 Géén van de buurten heeft voldoende respondenten om apart op te rapporteren en ze worden dus allemaal alleen meegenomen in deze wijkbeschrijving. De buurt Katerveer- Engelse Werk zit ook in de buurtcombinatie Spoolde e.o. en wordt besproken bij de wijk Westenholte. 6/17
Wijkkenmerken Bijna de helft van de woningen in dit gebied is al voor 1946 gebouwd, de andere helft is er in de jaren erna bijgekomen, waarvan een vijfde na 2000. Er wonen relatief gezien veel (echt)paren met kinderen in Buitengebied-Zuid (42%). Buitengebied-Zuid Zwolle inwoners 1.686 122.467 huishoudens 521 51.956 jongeren / ouderen 13% / 26% 11% / 14% koop- / huurwoningen 77% / 23% 52% / 48% hoogbouw 4% 34% werkloosheid 1,6% 4,3% huishoudens < 105% van sociaal minimum 6% 8% hoge inkomens 36% 18% eenoudergezinnen 3,8% 5,8% niet-westerse allochtonen 1,7% 9,3% Vergeleken met het beeld in 2011 is er weinig veranderd in de wijkkenmerken. 7/17
Leefsituatie-index De leefsituatie-index geeft in één cijfer een indicatie van de leefsituatie of het algehele welzijn van personen in een bepaald jaar. De leefsituatie-index is ontwikkeld door het Sociaal en Cultureel Planbureau en wordt berekend op basis van enquêtevragen. Deze vragen hebben we dit jaar voor het eerst opgenomen in het Buurt voor Buurtonderzoek. Volgens het SCP geven deze vragen een geobjectiveerde beschrijving van de leefsituatie. Als je meer wilt weten over deze index, kijk dan bij achtergronden. Omdat we dit keer de leefsituatie-index voor het eerst berekenen, geldt 2012 als basisjaar en wordt de gemiddelde score voor alle Zwollenaren op 100 gesteld. De inwoners van Buitengebied-Zuid scoren gemiddeld 106 op de leefsituatie-index. Dit is de hoogste score van alle wijken in Zwolle. In de stedelijke rapportage hebben we laten zien welke groepen er laag scoren op de leefsituatie-index. Zie de infographic. Welke van deze groepen wonen er relatief gezien veel in Buitengebied-Zuid? Dat blijken alleen gepensioneerden te zijn. De indexscore is opgebouwd uit acht domeinen. Het is interessant om te weten te komen op welke gebieden de inwoners van Buitengebied-Zuid dan gunstiger scoren wat betreft de leefsituatie. Dit is te zien in de grafiek. Buitengebied-Zuid Zw ols gemiddelde ongunstig gunstig Wonen Vrije tijd Sociale participatie Sport Vakantie Consumptiegoederen Mobiliteit Gezondheid 2012 8/17
Uit de grafiek blijkt dat er in Buitengebied-Zuid met name gunstiger wordt gescoord op de domeinen Wonen en Consumptiegoederen. In Buitengebied-Zuid zijn relatief veel inwoners eigenaar van een woning. De meeste wonen in een eengezinswoning of vrijstaande woning met een ruime woonkamer en veel (slaap)kamers. Daarnaast bezitten de inwoners van Buitengebied-Zuid meer consumptiegoederen dan de gemiddelde Zwollenaar. Sociale index Net als de leefsituatie-index is ook de sociale index nieuw. De sociale index is opgezet door RIGO in samenwerking met de onderzoeksafdeling van de gemeente Rotterdam. De index wordt berekend op basis van een combinatie van enquêtevragen en registratiegegevens. De sociale index is een instrument dat ontwikkelingen ten behoeve van beleid signaleert. Wil je meer weten over de opbouw van deze index, dan kun je dat vinden in de achtergronden. Omdat we dit keer de sociale index voor het eerst berekenen, geldt 2012 als basisjaar en wordt de gemiddelde score voor Zwolle op 100 gesteld. Buitengebied-Zuid scoort 111 op de sociale index en wijkt daarmee gunstig af van het Zwolse gemiddelde. Deze score is het hoogst van alle wijken in Zwolle. 9/17
In de profieltaart is zichtbaar dat deze wijk rond het Zwolse gemiddelde scoort op het aspect Leefomgeving. Op de aspecten Capaciteiten en Participatie wordt gunstiger gescoord dan het Zwolse gemiddelde en op het aspect Binding zelfs zeer gunstig. Capaciteiten In Buitengebied-Zuid wonen minder mensen met een slechte gezondheid dan gemiddeld in Zwolle. Ook ervaren hier minder bewoners moeite met alledaagse handelingen. Daarnaast geven minder bewoners dan gemiddeld in Zwolle aan dat ze moeite hebben met rondkomen of moeite hebben met de Nederlandse taal. Buitengebied-Zuid - Capaciteiten Zwols gemiddelde Inkomen Gezondheid Opleiding Voortijdig schoolverlaten Bevolking zonder startkw alificatie Jongeren met startkw alificatie Ervaren gezondheid Ervaren beperkingen Moeite met alledaagse handelingen Huishoudens met een laag inkomen Huishoudens die moeite hebben met rondkomen Huishoudens met schulddienstverlening Moeite met de Nederlandse taal ongunstig gunstig 2012 10/17
Leefomgeving De inwoners van Buitengebied-Zuid zijn wat minder tevreden dan de gemiddelde Zwollenaar over de buurtvoorzieningen en dan met name de sociale voorzieningen. Verloedering en vermogensdelicten worden hier door minder bewoners vaak ervaren dan gemiddeld in Zwolle. Buitengebied-Zuid - Leefomgeving Zwols gemiddelde Huisvesting en woonomgeving Buurtvoorzieningen Tevredenheid eigen w oning Tevredenheid w oonomgeving Indexcijfer w oonomgeving Tevredenheid onderhoud en beheer Tevredenheid buurtvoorzieningen Tevredenheid sociale voorzieningen ongunstig gunstig Verloedering Veilgheid Leefbaarheid Sociale overlast Verkeersoverlast Geluidsoverlast Leefbaarheidsincidenten Bedreigende voorvallen Vermogensdelicten Veiligheidsgevoel Veiligheidsoordeel Veiligheidsincidenten 2012 11/17
Participatie In Buitengebied-Zuid voelen weinig bewoners zich eenzaam. Ook zetten meer bewoners dan gemiddeld in Zwolle zich in voor de leefbaarheid van de buurt en doen relatief veel bewoners aan vrijwilligerswerk vergeleken met het Zwolse gemiddelde. Buitengebied-Zuid - Participatie Zwols gemiddelde ongunstig gunstig Werkzoekenden Werk en opleiding Sociale contacten Maatschappelijke inzet Deelname activiteiten Schoolgaande jeugd Langdurig werklozen Regelmatig contact familie en vrienden Sociaal isolement Eenzaamheid Sportdeelname Uitgaansfrequentie Culturele activiteiten Religieuze bijeenkomsten Inzet mantelzorg Inzet vrijw illigersw erk Inzet voor de buurt 2012 12/17
Binding De bevolking van Buitengebied-Zuid ervaart meer binding met hun buurt dan gemiddeld in Zwolle. Zo wordt de omgang tussen buurtbewoners hier prettiger ervaren dan gemiddeld in Zwolle het geval is. Verder voelen relatief veel bewoners zich verantwoordelijk voor de leefbaarheid van hun buurt en zetten ook relatief veel bewoners zich actief in voor hun buurt vergeleken met het gemiddelde in Zwolle. Ook hebben de bewoners van Buitengebied-Zuid veel vertrouwen in hun buurt. Zo is men hier positiever dan gemiddeld in Zwolle over de ontwikkeling van hun buurt het afgelopen jaar, maar is men ook positiever over de verwachte ontwikkeling van hun buurt in de komende jaren. Buitengebied-Zuid - Binding Zwols gemiddelde Mutatiegraad ongunstig gunstig Stabiele bevolking Vertrouwen Ervaren binding Verhuisgeneigdheid Lange w oonduur Familiariteit en omgang Verantw oordelijkheidsgevoel Actieve inzet Ontw ikkeling buurt (afgelopen jaar) Toekomstverw achting buurt Vertrouw en in lokaal bestuur 2012 13/17
Leefbaarheid en veiligheid Algemeen Het Buitengebied-Zuid wordt door haar bewoners behoorlijk positiever beoordeeld dan de gemiddelde buurtbeoordeling van Zwollenaren. Ten aanzien van de ontwikkeling van de buurt en de toekomstverwachting zijn er meer bewoners dan gemiddeld in Zwolle en ten opzichte van 2011 die vinden dat hun buurt het afgelopen jaar vooruit is gegaan of denken dat dit zal gaan gebeuren in de komende jaren. En er zijn juist minder bewoners dan gemiddeld in Zwolle die denken of verwachten dat hun buurt achteruit gaat. Ten opzichte van 2011 zien we een positieve ontwikkeling als het gaat om de algemene beoordeling van de buurt. In Buitengebied-Zuid is men blij met de nieuwbouw en de bijbehorende ontwikkeling (aanleg wegen, beplanting), men vindt dat het mooi wordt geïntegreerd bij de bestaande bouw. Ook de komst van nieuwe / jonge mensen wordt als positief gezien. Ook de ontwikkelingen bij de IJssel (ruimte voor de rivier) vallen in goede aarde. 14/17
Woonomgeving Buitengebied-Zuid scoort op alle aspecten beduidend beter dan het Zwolse gemiddelde. Ten opzichte van 2011 is verloedering hier, net als gemiddeld genomen in Zwolle, afgenomen. Men geeft hier het hoogste rapportcijfer voor de eigen woning, maar ook voor de woonomgeving, vergeleken met alle andere wijken in Zwolle. Drie grootste buurtproblemen (komen volgens de meeste bewoners het vaakst voor) Buitengebied-Zuid Zwolle Te hard rijden 34% 32% Rommel op straat 15% 25% Geluidsoverlast verkeer 13% 13% De grootste buurtproblemen zijn hetzelfde als in 2011, namelijk: te hard rijden, rommel op straat en geluidsoverlast verkeer. De bewoners mochten zelf de twee belangrijkste problemen van hun buurt opschrijven die volgens hen aangepakt moeten worden: tweederde van de respondenten benoemt hier minimaal één probleem. Als belangrijkste problemen die moeten worden aangepakt worden het meest genoemd: onveilige verkeerssituaties, te weinig groenonderhoud en te weinig/niet functionerende straatverlichting. Als we naar het aantal gemelde leefbaarheidsincidenten kijken, dan valt op dat het gemiddeld aantal incidenten per 1.000 inwoners in deze wijk hier redelijk dicht bij het Zwolse gemiddelde ligt. Het aantal gemelde incidenten is hier nagenoeg gelijk gebleven ten opzichte van 2010. Sociaal Ook op sociaal gebied scoort Buitengebied-Zuid op alle aspecten hoger dan het Zwolse gemiddelde. Ten opzichte van 2011 zijn meer bewoners actief geweest om de leefbaarheid in de buurt te verbeteren. Gemiddeld past tweederde van de Zwollenaren wel eens op het huis van de buren als zij niet thuis zijn. In Buitengebied-Zuid is dat 83%. Verder werkt in deze wijk 18% van de bewoners mee aan een buurtpreventieproject om de veiligheid in de buurt te vergroten. Dit is van alle wijken in Zwolle het hoogste aandeel, gemiddeld ligt dit op 7%. In 2011 was dit in Buitengebied-Zuid ook aanmerkelijk lager, namelijk 7%. 15/17
Voorzieningen Over de voorzieningen in de buurt is men minder tevreden dan gemiddeld in Zwolle. Dit geldt niet voor de hoeveelheid fysieke voorzieningen, hierover is men ook ten opzichte van 2011 meer tevreden. Specifiek is men hier van alle wijken het minst tevreden over het openbaar vervoer en de voorzieningen voor jongeren. Ten opzichte van 2011 is de tevredenheid over de parkeergelegenheid en de hoeveelheid straatmeubilair aanmerkelijk toegenomen in Buitengebied-Zuid. Meest gemiste buurtvoorzieningen (komen volgens de meeste bewoners (veel) te weinig voor) Buitengebied-Zuid Zwolle Winkels 50% 13% Zorgvoorzieningen 48% 11% Net als in 2011 worden winkels en zorgvoorzieningen hier het meest gemist door de bewoners. Beide voorzieningen worden hier ook veel meer gemist dan gemiddeld in Zwolle. Veiligheid Op het gebied van veiligheid scoort het Buitengebied-Zuid beter dan de gemiddelde Zwolse wijk. Minder bewoners voelen zich wel eens onveilig in hun eigen buurt vergeleken met het Zwolse gemiddelde. Ook worden er minder vaak bedreigende voorvallen en vermogensdelicten ervaren. Ten opzichte van 2011 zien we geen verbetering of verslechtering hierin optreden. 16/17
Als we naar de gemelde incidenten bij de politie kijken voor deze wijk, dan zien we dat het aantal veiligheidsincidenten iets lager ligt dan gemiddeld in Zwolle. Het gemiddeld aantal gemelde incidenten is hier nagenoeg gelijk gebleven ten opzichte van 2010. 120 Incidenten in 2012 bekend bij de politie (per 1.000 inw oners) 100 80 60 Buitengebied- Zuid Zw olle 40 20 0 leefbaarheid veiligheid Functioneren gemeente De bewoners van Buitengebied-Zuid beoordelen het functioneren van de gemeente bij de aanpak van leefbaarheid en veiligheid in de buurt op een aantal punten positiever dan de gemiddelde Zwollenaar. Men vindt hier meer dan gemiddeld in Zwolle dat de gemeente de buurt goed informeert, dat de gemeente bereikbaar is voor meldingen en klachten en dat de gemeente hierop reageert. Stellingen functioneren gemeente in de buurt Buitengebied-Zuid Zwolle (% (helemaal) mee eens) 2012 2011 2012 2011 Aandacht voor verbeteren van L&V 49% 40% 45% 41% Informeert over de aanpak van L&V 50% 35% 37% 33% Betrekt bij aanpak van L&V 39% 39% 31% 30% Is bereikbaar voor meldingen en klachten over L&V 53% 36% 43% 43% Reageert op meldingen en klachten over L&V 33% 21% 26% 24% Doet wat ze zegt bij verbeteren van L&V 22% 14% 18% 15% 1 op de 5 bewoners geeft aan niet door de gemeente betrokken te willen worden bij ontwikkelingen in de buurt, een nipte meerderheid wil dit echter wel: 55%. De meest genoemde onderwerpen/ontwikkelingen waarbij mensen betrokken willen worden zijn bestemmingsplannen, verkeersmaatregelen en groenonderhoud. 17/17