Zaaknummer: S21-80 Datum uitspraak: 23 mei 2017 Plaats uitspraak: Zeist Bindend Advies in het geschil tussen: de heer W.G.M. van Herten, mevrouw H.C.L.M. van Herten-Opbroek wonende te Horn verder te noemen: Van Herten c.s. tegen: de heer M. van Til,mevrouw K. Rijsdijk wonende te Horn verder te noemen: Van Til c.s. gegeven door mr J.S. Reid, verder te noemen de rijdende rechter.
De procedure Partijen zijn schriftelijk overeengekomen dit geschil door middel van een bindend advies op basis van het bindend adviesreglement "De Rijdende Rechter" te laten beslechten. De rijdende rechter heeft kennis genomen van alle door partijen overgelegde stukken, de vorderingen van Van Herten c.s. en de tegenvorderingen van Van Til c.s. Het geschil is behandeld op de hoorzitting van 14 april 2017, die is gehouden in Horn. Partijen zijn behoorlijk opgeroepen voor de hoorzitting. Voorafgaand aan de hoorzitting heeft de rijdende rechter zich begeven naar de woningen van Van Herten c.s. en Van Til c.s. en heeft hij die in het bijzijn van partijen bezichtigd en onderzocht. Daarbij waren tevens de heer J. Kramer (geluidsdeskundige), de heer E. Ponte (Zonne-energie deskundige), de heer J.Verbeek (Microflown Technologies) en de heer dr. ir. J.A.P.M. de Laat (klinisch fysicus-audioloog, Audiologisch Centrum, Leids Universitair Medisch Centrum) als deskundigen aanwezig. Partijen zijn in de gelegenheid gesteld op- en aanmerkingen te maken. Partijen zijn op de hoorzitting verschenen en hebben hun standpunten toegelicht. Hierna is de uitspraak bepaald op vandaag. Vaststaande feiten In deze procedure mag van de volgende feiten worden uitgegaan, omdat deze voldoende zijn komen vast te staan. 1. Van Herten c.s. en Van Til c.s. zijn buren. Partijen zijn eigenaar van een drive-in woning, wat betekent dat de garage beneden de woning is gelegen. De woningen van partijen maken deel uit van een rij van zes woningen, waarbij de woning van Van Til c.s. is gelegen op de hoek en de woning van Van Herten c.s. daarnaast. 2. Van Herten c.s. wonen 37 jaar in de woning en Van Til c.s. vier jaar. 3. Van Til c.s. hebben ongeveer anderhalf jaar geleden zestien zonnepanelen, type JA SOLAR 270WP full black, geplaatst op het schuine dak van hun woning. In de garage van Van Til c.s. hangt aan de muur die niet rechtstreeks grenst aan de woning van Van Herten c.s., een omvormer van het type SMA Sunnyboy 4000TL. 4. Van Herten c.s. horen sinds ongeveer anderhalf jaar een bromtoon en ondervinden daarvan overlast. 2
De vordering van Van Herten c.s. Van Herten c.s. vorderen dat Van Til c.s. dusdanige maatregelen nemen dat de bromtoon niet meer hoorbaar is. De tegenvorderingen van Van Til c.s. Van Til c.s. vorderen een verklaring voor recht dat de bromtoon die Van Herten c.s. waarnemen niet van hun omvormer of elders uit hun woning afkomstig is. Van Til c.s. vorderen een contactverbod zodat zij door Van Herten c.s. met rust worden gelaten. De deskundigen Dr. Ir. De Laat heeft in een geluiddichte cabine gehoormetingen uitgevoerd bij Van Herten c.s. Hieruit volgt dat de heer Van Herten tot 50 Hz even goed hoort als de norm en daarboven 10 db slechter dan de norm. Mevrouw Van Herten hoort tot 50 Hz 10 db beter dan de norm en daarboven even goed als de norm. Metingen tussen 125 en 1000 Hz leverden voor Van Herten c.s. geen significante verschillen op. Bij Van Herten c.s. is geen hyperacusis voor lage tonen geconstateerd. Microflown Technologies heeft op 11 april 2017 onderzocht of er een relatie bestaat tussen het geluid afkomstig van de omvormer in de garage van Van Til c.s. en het geluid dat Van Herten c.s. horen in hun woning. Microflown Technologies heeft op drie locaties een geluidsmeting verricht: de garage van Van Til c.s., de woonkamer van Van Herten c.s. en de tuin van Van Herten c.s. De metingen op de drie locaties zijn uitgevoerd zowel terwijl de omvormer aan stond als het moment dat deze was uitgeschakeld. In totaal zijn vier frequenties op de locaties gevonden waarbij pieken c.q. excitaties zichtbaar waren. De excitatie bij de frequenties 45 Hz en 53 Hz zijn gemeten terwijl de omvormer aan stond, maar deze zijn niet in de woonkamer van Van Herten c.s. gemeten. De excitaties bij de frequenties 63.5 Hz en 120 Hz zijn in de garage van Van Til c.s. en in de woonkamer van Van Herten c.s. gemeten. Deze excitaties zijn echter niet herleidbaar naar de omvormer, nu deze ook zijn gemeten op het moment dat de omvormer was uitgeschakeld. De conclusie uit het rapport van Microflown Technologies is dat de omvormer van Van Til c.s. niet de bron is van een laagfrequent geluid dat door Van Herten c.s. wordt gehoord in hun woning. Kramer heeft tijdens het locatiebezoek een geluidsonderzoek uitgevoerd. Hierbij heeft Kramer een toon geproduceerd die Van Herten c.s. stellen te horen. Deze toon heeft Kramer vergeleken met het geluidsniveau dat hij vlakbij de omvormer heeft gemeten. Kramer heeft geconstateerd dat, gelet op het volume dat Van Herten c.s. zeggen te horen, de door hen waargenomen toon niet afkomstig kan zijn van de omvormer. Kramer heeft verder duidelijk gemaakt dat een toon van een frequentie die Van Herten c.s. zeggen te horen in een afgesloten ruimte, ongebruikelijk is. Dit omdat een laagfrequent geluid afkomstig van een puntbron niet op elke plek in de ruimte waarneembaar kan zijn, terwijl Van Herten c.s. stellen de toon overal, in alle ruimtes van de woning waar te nemen. Ponte heeft verklaard dat de omvormer van Van Til c.s. een nieuw, goed en stil model is, maar eveneens dat omvormers geregeld in verband met geluidsoverlast op een rubberen plaat worden gemonteerd. 3
Beoordeling van het geschil Vordering van Herten c.s. Door Van Herten c.s. wordt een bromtoon waargenomen, waarvan zij stellen dat deze afkomstig is van de omvormer van Van Til c.s. Ook tijdens het locatiebezoek hoorden Van Herten c.s. een toon. De overige aanwezigen hoorden deze toon echter niet. Gelet op alle metingen die door de deskundigen zijn verricht en de daarover uitgebrachte rapporten, heeft de rijdende rechter geen aanleiding te veronderstellen dat de omvormer de bron is van enige geluidsoverlast. Ook is niet gebleken dat elders uit de woning van Van Til c.s. een toon afkomstig is, die geluidsoverlast veroorzaakt. Mogelijke oorzaken waargenomen bromtoon van Herten c.s.: Het geluid dat Van Herten c.s. stellen te horen kan in het eigen gehoorsysteem zitten. De rijdende rechter geeft Van Herten c.s. mee om uit te zoeken of sprake is van een laagfrequente tinnitus, waarvoor een behandeling kan worden ingezet. Ook kunnen de klachten van Van Herten c.s. (deels) een psychische oorzaak hebben. Zonder te willen betogen dat dit het geval is, kan dit ook niet worden uitgesloten. Conclusie Het voorgaande betekent dat de vordering van Van Herten c.s. zal worden afgewezen. Vordering van Til c.s. De tegenvordering van Van Til c.s. om voor recht te verklaren dat de bromtoon die Van Herten c.s. waarnemen niet van hun omvormer of elders uit hun woning afkomstig is, is toewijsbaar. Van Til c.s. vorderen tevens een contactverbod. Deze vordering waarbij het verboden is voor Van Herten c.s. om op enigerlei wijze contact op te nemen met Van Til c.s., zal worden afgewezen. Weliswaar hebben zij het recht om met rust te worden gelaten, maar van onrechtmatig handelen, zoals overlast, bedreiging of belediging, door Van Herten c.s. is niet gebleken. Daarbij komt dat het zijn van buren met zich meebrengt enig contact onvermijdelijk is. De rijdende rechter gaat er wel van uit dat de kwestie van de omvormer na de totstandkoming van hieronder genoemde aanpassingen, geen aanleiding meer zal zijn voor Van Herten c.s. om contact te zoeken met Van Til c.s. Gemoedsrust Niet tegenstaande bovenstaande beoordeling van het geschil besluit de rijdende rechter tot het volgende: Het komt de rijdende rechter nuttig en doelmatig voor teneinde de gemoedsrust van Van Herten c.s. en de verstandhouding tussen partijen te bevorderen om te oordelen dat de omvormer bevestigd dient te worden op een plaat van trillingsvrij materiaal, overeenkomstig de door Ponte beschreven praktijk. Bevestiging op de trillingsvrije plaat dient door een 4
professionele partij te geschieden. Van Til c.s. dienen hieraan hun medewerking te verlenen. Zij kunnen hiervoor een offerte opvragen bij een bedrijf naar keuze waarna de offerte door de deskundige van de rijdende rechter op haar redelijkheid zal worden beoordeeld. De kosten van de bevestiging van de omvormer op trillingsvrij materiaal dienen Van Herten c.s. te betalen, nu van enig onrechtmatig handelen door Van Til c.s. niet is gebleken. B E S L I S S I N G De rijdende rechter: met betrekking tot de vordering van Van Herten c.s.: wijst het gevorderde af; met betrekking tot de tegenvorderingen van Van Til c.s.: verklaart voor recht dat de bromtoon die Van Herten c.s. waarnemen niet van hun omvormer of elders uit de woning van Van Til c.s. afkomstig is; wijst het overig gevorderde af; bepaalt overigens: verplicht van Til c.s. om de omvormer door een professionele partij op trillingvrij materiaal te plaatsen; verplicht van Herten c.s. om de kosten gepaard gaande met deze werkzaamheden te betalen. Dit bindend advies is gegeven door mr J.S. Reid als rijdende rechter en uitgesproken te Zeist op 23 mei 2017. Bindend Adviseur Secretaris mr J.S. Reid mr C.M. Sharif 5