Zaaknummer : S21-73 Datum uitspraak : 17 januari 2017 Plaats uitspraak : Zeist

Transcriptie

1 Zaaknummer : S21-73 Datum uitspraak : 17 januari 2017 Plaats uitspraak : Zeist in het geschil tussen: Bindend Advies E.F.A. Vermeulen en M.M.T. Vermeulen- Thijssen te Nijmegen hierna te noemen: Vermeulen c.s. en J.B. Kroeze te Nijmegen hierna te noemen: Kroeze gegeven door mr J.S. Reid, verder te noemen de rijdende rechter.

2 De procedure. Partijen zijn schriftelijk overeengekomen dit geschil door middel van een bindend advies op basis van het bindend adviesreglement "De Rijdende Rechter" te laten beslechten. De rijdende rechter heeft kennisgenomen van alle door partijen overgelegde stukken. Het geschil is behandeld op de hoorzitting van 29 december 2016, die is gehouden te Nijmegen. Partijen zijn behoorlijk opgeroepen voor de hoorzitting. Voorafgaande daaraan heeft de rijdende rechter zich begeven naar de percelen van partijen. Daarbij waren als deskundigen aanwezig: hebben ir. S. van den Bergh (bouwdeskundige) en E. Arends (kadaster) en C. van Gelderen (groendeskundige), zij hebben aldaar onderzoek gedaan. Partijen zijn in de gelegenheid gesteld op- en aanmerkingen te maken. Partijen zijn op de hoorzitting verschenen en hebben hun standpunten toegelicht. Hierna is de uitspraak bepaald op vandaag. Vaststaande feiten. In deze procedure mag van de volgende feiten worden uitgegaan, omdat deze voldoende zijn komen vast te staan. 1. Partijen zijn buren. Ze wonen te Nijmegen op de Jacob Canisstraat 22a en 28 respectievelijk. Deze woningen zijn gelegen in de 19 e -eeuwse stadsuitleg. Dit gebied is bij besluit van 11 december 2013 door de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen en de Minister van Infrastructuur en Milieu aangewezen als beschermd stadsgezicht in de zin van artikel 1, onder g, van de Monumentenwet De achtertuinen worden gescheiden door een hoge muur. Ook deze muur is 19 e -eeuws. De muur is vanuit het laagste punt in de tuin van Kroeze (bijna) zes meter hoog. Aan de zijde van Kroeze is de muur geheel begroeid met klimop (Hedera). 3. Vermeulen c.s. hebben een uitbouw met daarin een keuken. Een deel van de keuken grenst aan genoemde muur. Vermeulen c.s. hebben een lekkage in de

3 keuken gehad aan de zijde van de muur. 4. Vermeulen c.s. hebben in juni 2015 zonder overleg met Kroeze een deel van de muur afgebroken. De vorderingen/standpunten van Vermeulen c.s. Vermeulen c.s. vorderen: - dat Kroeze hen toegang verleent op haar perceel voor werkzaamheden aan de muur; - dat Kroeze op haar kosten de klimop verwijdert; - dat de scheidingsmuur wordt teruggebracht tot een hoogte van 2,5 meter; - dat Kroeze voor de helft bijdraagt aan de volgende kosten: o het terugbrengen van de hoogte van de muur tot een hoogte van 2,5 meter, afhakken en opnieuw opbouwen van de muur; o het impregneren en stuken van de keukenmuur van Vermeulen c.s. Zij voeren hiertoe kort gezegd het volgende aan. De muur is van Vermeulen c.s.. Kroeze beschadigt de muur door haar klimop. Er zijn barsten en scheuren in de muur waardoorheen de klimop woekert. Hierdoor is ook een lekkage ontstaan in de keuken van Vermeulen c.s.. Verder is muur door de scheuren gevaarlijk instabiel. De vorderingen/standpunten van Kroeze Kroeze vordert dat de klimop mag blijven ook indien in deze procedure blijkt dat de muur eigendom van Vermeulen c.s. is. Kroeze vordert dat Vermeulen c.s. het verwijderde muurdeel terugplaatsen op hun kosten. Volgens Kroeze is de muur gemeenschappelijk. Zij wenst de klimop te behouden. De vordering om verwijdering van de klimop te vragen is inmiddels volgens haar verjaard. Zij stelt dat de klimop verder geen schade kan aanrichten. Indien er aan de kant van eiser wel schade is dan moet de klimop zeker blijven aangezien de klimop de muur juist verstevigt. Nu Vermeulen c.s. een stuk van de muur zonder haar toestemming en zonder vergunning van de gemeente hebben gesloopt, is dit onrechtmatig. Volgens Kroeze heeft zij door het weghalen van het stuk muur veel privacy in haar achtertuin moeten inleveren.

4 De beoordeling De lekkage in de keuken Deze zaak is aan het rollen gekomen omdat een lekkage kortsluiting veroorzaakte in de keuken van Vermeulen c.s. De deskundige Van den Bergh heeft ontdekt dat de lekkage echter niet dóór de muur komt, maar via een scheur tussen de muur en de aanbouw. De rijdende rechter heeft dit ook geconstateerd en maakt de bevindingen van Van den Bergh tot de zijne. Dit betekent dat er geen verband is tussen de aanwezigheid van klimop van Kroeze en de lekkage bij Vermeulen c.s. Voor zover de vorderingen van Vermeulen c.s. op de kosten van reparatie van de keuken zien, moeten deze daarom worden afgewezen. De eigendom van de muur Artikel 60 van boek 5 van het Burgerlijk Wetboek bepaalt dat een vrijstaande scheidsmuur, gemeenschappelijk eigendom en mandelig is, indien de grens van twee erven die aan verschillende eigenaars toebehoren, er in de lengterichting onderdoor loopt. Het Kadaster heeft vastgesteld dat de muur precies op de erfgrens staat. De halfsteensmuur staat met 5 centimeter op de grond van Vermeulen c.s., en met 5 centimeter op de grond van Kroeze. Het vrijstaande deel van muur is dus gemeenschappelijk eigendom van partijen en mandelig. Het stuk muur dat tevens de buitenmuur is van de keuken van Vermeulen c.s. is, nu het een bestanddeel van die keuken is, door horizontale natrekking (art. 5:20 BW) hun eigendom. De staat van de muur De muur heeft ernstige schade. Hij vertoont scheuren in de lengte en breedterichting. Van den Bergh heeft daarover verklaard dat de muur levensgevaarlijk is. De bovenste helft wijkt duidelijk in de richting van Kroeze. De muur wordt behoudens een kleine steunbeer aan de achterzijde niet gestut. Bij wind kunnen grote stukken muur loskomen. Kroeze heeft daarover - kort gezegd - gesteld dat het vast zo n vaart niet loopt; de muur staat er immers al meer dan 100 jaar. De rijdende rechter volgt dit standpunt echter niet. Resultaten uit het verleden geven in dit geval absoluut geen garantie voor de toekomst. De scheuren en het overhellen zijn duidelijk te zien, en de muur voldoet niet aan de meest basale vereisten voor veiligheid. Een oplossing die het vrijstaande deel van de muur in zijn huidige vorm laat (be)staan is naar het oordeel van de deskundige Van den Bergh niet realistisch. De rijdende rechter volgt de deskundige hierin.

5 Herstel van de muur en de klimop Artikel 65 BW bepaalt dat mandelige zaken op kosten van alle mede-eigenaars moeten worden onderhouden, gereinigd en, indien nodig, vernieuwd. Dat kan anders zijn indien de schade aan de mandelige zaak is veroorzaakt door een van de medeeigenaars. Dat is in deze zaak echter niet komen vast te staan. Het is op zich juist dat de klimop door de muur heen groeit. De rijdende rechter heeft vastgesteld dat er takken aan de zijde van Vermeulen c.s. uit de muur komen. De deskundige Van Gelderen heeft daarover verklaard dat in tegenstelling tot de meeste andere planten, klimop ook naar het donker toegroeit. De takken, die zich aldus in kieren wurmen, kunnen daardoor reeds beschadigde voegen verergeren. Gelet op het verslag van Van den Bergh echter moet het ervoor worden gehouden dat de scheuren in de muur het gevolg zijn van een bouwkundig gebrek. De muur is veel te hoog voor de dikte ervan. Dat hij er nog staat is, naar het zich laat aanzien, slechts te danken aan de kleine steunbeer aan de achterzijde en de kennelijk goede kwaliteit van het 19 e -eeuwse metselwerk. De gebrekkige staat van de muur wordt door de rijdende rechter daarom niet toegeschreven aan Kroeze en haar klimop. Zij is voor de schade niet aansprakelijk. Het vrijstaande deel van de muur moet worden afgebroken. Dit, en de verwijdering van het sloopafval dient op gezamenlijke kosten te gebeuren aangezien: a. Kroeze niet aansprakelijk is voor de noodzaak tot vervanging; b. en het om een mandelige, gemeenschappelijke muur betreft. Er zal dus ook op gezamenlijke kosten een nieuwe erfafscheiding moeten komen. Dit brengt ook mee dat de klimop die op het vrijstaande deel van de muur groeit door Kroeze moet worden verwijderd. Dat de klimop er al meer dan 30 jaar zit, maakt dit niet anders. De verwijdering moet op kosten van Kroeze geschieden, aangezien de klimop haar eigendom is. Een klimop met broedende huismussen valt onder de Natuurwet. Voor de verwijdering zal een omgevingsvergunning moeten worden aangevraagd. De rijdende rechter gaat er bij zijn oordeel van uit dat deze vergunning zal worden verleend. Kroeze heeft te kennen gegeven ermee in te stemmen dat Vermeulen c.s. zo nodig in verband met eventuele werkzaamheden haar tuin zullen betreden. Dus daarover hoeft geen oordeel meer te volgen. Het stuk muur dat de buitenmuur van de keuken van Vermeulen c.s. vormt kan blijven staan. Nu het hun eigendom is, moeten Vermeulen c.s. wel zelf opdraaien voor de kosten van eventueel door hen gewenst herstel van dat stuk muur. Gelet op de staat van de muur, zal Kroeze op eerste verzoek van Vermeulen c.s. ook van dat stuk muur haar klimop op eigen kosten dienen te verwijderen.

6 Soort erfafscheiding en hoogte Bij het formuleren van hun respectieve vorderingen gingen partijen ervan uit dat de muur hoe dan ook gehandhaafd kon blijven; er werd slechts over de hoogte getwist. Thans staat echter vast dat de muur in zijn geheel zal moeten verdwijnen. Over de aard en bouwwijze van een nieuw te realiseren erfafscheiding hebben partijen zich niet kunnen uitlaten. De rijdende rechter zal daarover, gelet op het hieronder wordt overwogen, ook geen bindende uitspraken doen. De gemeente Vast staat dat Vermeulen c.s. een erfafscheiding van 2,5 meter hoog wensen de rijdende rechter gaat er daarbij van uit dat zij deze hoogte meten vanaf eigen terrein. Voorts staat vast dat Kroeze een erfafscheiding wenst die (minstens) zo hoog is als wat er al stond. Op het gebied waarin partijen wonen rust een zogenaamde dubbelbestemming cultuurhistorie. Dat wil zeggen dat voor sloop en andere bouwkundige ingrepen een omgevingsvergunning vereist is. In het kader van de vergunningaanvraag adviseert een onafhankelijke gemeentelijke commissie beeldkwaliteit (monumentencommissie). Deze commissie bekijkt in hoeverre de voorgestelde ingreep de aanwezige cultuurhistorische waarden aantast en adviseert vervolgens positief of negatief. De rijdende rechter gaat er bij zijn oordeel van uit dat voor sloop van de levensgevaarlijke muur een vergunning zal worden verleend. De hoogte van de erfafscheiding Artikel 5:49 BW bepaalt dat buren in een aaneengebouwd gedeelte van een gemeente te allen tijde kunnen vorderen dat de andere buur eraan meewerkt, dat op gezamenlijke kosten op de grens van de erven een scheidsmuur van twee meter hoogte wordt opgericht, voor zover een verordening of een plaatselijke gewoonte de wijze of de hoogte der afscheiding niet anders regelt. De rijdende rechter merkt op dat waar de wet spreekt van muur, wordt bedoeld: iedere van steen, hout of andere daartoe geschikte stof vervaardigde, ondoorzichtige afsluiting (art. 5:43 BW). Deze vordering komt ook Vermeulen c.s. toe. Zij vragen echter niet een muur van twee meter, maar een muur van tweeëneenhalve meter (hoogte gemeten vanaf eigen terrein). Nu de muur wat Kroeze betreft niet hoog genoeg kan zijn, zal de vordering van Vermeulen c.s. worden toegewezen. Dat is nog altijd meer dan twee meter. Of deze scheidsmuur van steen, hout of een andere daartoe geschikte stof moet worden gerealiseerd, moeten partijen in onderling overleg beslissen. Zulks mede afhankelijk van de eisen die de monumentencommissie daaraan eventueel stelt.

7 Wil Kroeze iets hogers, dan zal zij dat op eigen kosten op eigen grond moeten realiseren. Haar privacy legt voor de beoordeling van de onderhavige zaak onvoldoende gewicht in de schaal. Zoals Vermeulen c.s. terecht hebben betoogd: de tuin van Kroeze was van allerlei kanten al prima te zien. Terugplaatsing verwijderde muurdeel Gezien hetgeen hierboven is besproken hoeft er geen oordeel van de rijdende rechter op dit punt te volgen. B E S L I S S I N G De rijdende rechter - Bepaalt dat het vrijstaande gedeelte van de muur tussen de tuinen van partijen moet worden afgebroken en vervangen; - Bepaalt dat beide partijen gelijke kosten dragen van het afbreken inclusief afvoeren van puin en oprichten van een muur op de erfgrens van tweeënhalve meter hoog, gemeten vanaf het perceel van Vermeulen c.s.; - Bepaalt dat Kroeze op eigen kosten de klimop van de vrijstaande scheidsmuur moet verwijderen; - Het stuk van muur dat de buitenmuur vormt van de keuken van Vermeulen c.s., hoeft niet te worden afgebroken; - Op eerste verzoek van Vermeulen c.s. moet Kroeze de klimop die tegen de keuken van Vermeulen c.s. aangroeit verwijderen. Wijst iedere andere vordering af. Dit bindend advies is gegeven door mr J.S. Reid als rijdende rechter en uitgesproken te Zeist op 17 januari Bindend Adviseur Secretaris mr. J.S. Reid mr. C.M. Sharif