Supplementen in de Topsport: wat is nieuw? Nick Iedema Docent & Sport Performance Nutritionist HAN Sports and Exercise nutrition & Team Voeding NOC*NSF
Agenda Rol Hoeveel Waarom Aanbod Risico s Claims Bewijsvoering Toepassing Kosten-baten analyse Enkele voorbeelden
Rol Definitie: Voedingssupplementen zijn voedingsmiddelen met geconcentreerde bronnen van nutriënten (voedingsstoffen) of andere stoffen met een nutritionele of fysiologische functie die worden aangeboden als aanvulling op de opname van deze nutriënten uit de normale dagelijkse voeding. met het oogmerk het sportprestatievermogen te ondersteunen en/of te verbeteren (eigenkracht.nl). (U.S. Food & Drug Administration)
Rol Deskundigen Veel sporters START
Rol Anabole respons (Burke, 2011) Nutritional training -Train low -Train high -Train the gut -Training dehydrated -Improving adaptations with supplements (Phillips, 2013) (Jeukendrup, 2017)
Waarom Gezondheid Prestatie Herstel Adaptatie
Hoeveel 40 70 % van de atleten gebruikt supplementen (Outram, 2015) 57% van de fitnessers in NL (n=718) gebruikt(e) tenminste 1 supplement (Stubbe et al, 2009) 85% van de NL topsporter (n=778) gebruikte gedurende de laatste 4 weken een supplement (Wardenaar et al, 2016)
Aanbod 80% bevatte niks van wat op het label stond!!! http://well.blogs.nytimes.com/2015/02/03/new-york-attorney-general-targets-supplements-at-major-retailers/?_r=0
Risico s: positieve dopingtest 10 15% van de supplementen is mogelijk vervuild (Outram et al, 2015) 50% van de atleten koopt supplementen zonder controle (Striegel et al, 2005) 6,4 8,8% van de dopinggevallen mogelijk door vervuilde supplementen (Outram et al, 2015) 38% hoog-risico-sportvoedingssupplementen testten positief op dopingeduide stoffen* *http://www.dopingautoriteit.nl/media/files/2015/bovengrens_dopingrisico_sportvoedi ngssupplementen_20151120_def.pdf
Risico: positieve dopingtest
Risico: positieve dopingtest
Risico: gezondheid 60% van de onderzochte voedingssupplementen bevat 1 of meer (verboden) farmacologisch actieve stoffen* 20% van de gevallen van leverbeschadiging is veroorzaakt door supplementengebruik (Navarro et al, 2014) NVWA stelt maximum aan B6 in voedingssupplementen (december, 2016)** *https://www.nvwa.nl/nieuws-en-media/nieuws/2017/05/26/nvwa-veel-voedingssupplementen-bevattenfarmacologisch-actieve-stoffen **https://www.nvwa.nl/nieuws-en-media/nieuws/2016/12/16/nvwa-stel-maximum-aan-hoeveelheid-vitamine-b6-invoedingssupplementen
Claims Binnen de EU mogen producten alleen gezondheidsclaims gebruiken als deze wetenschappelijk overtuigend is aangetoond. Gezondheidsclaims worden door een onafhankelijk panel van wetenschappers van de EFSA getoetst. Koolhydraatelectrolytenoplossing: vergroot de opname van water tijdens lichamelijke inspanning Creatine: verhoogt fysieke prestaties in opeenvolgende reeksen korte hoogintensieve inspanningen
Claims Prestatie Weerstand Herstel Energie Eiwit B12 Chlorofyl Xu C1, Zhang J, Mihai DM, Washington I. Light-harvesting chlorophyll pigments enable mammalian mitochondria to capture photonic energy and produce ATP. J Cell Sci. 2014 Jan 15;127(Pt 2):388-99.
Bewijsvoering Quote Ron Maughan: If it s to good to be true it probably is. If it s to good to be true it s probably banned. Maybe there are some exceptions.
Bewijsvoering: ABCD Classificatie systeem GROEP A Geschikt in sport voor specifieke situaties gebruik makend van evidence based protocollen GROEP B GROEP C GROEP D Komen in aanmerking voor verder onderzoek en kunnen overwogen worden om in specifieke situaties in te zetten met goede monitoring Bestaat weinig betekenisvol bewijs of voordelige effecten Verboden of hebben een hoog risico of vervuiling dat tot een positieve dopingtest kan leiden (https://www.ausport.gov.au/ais/sports_nutrition/supplements/classification)
Bewijsvoering Kersen extract Visolie Creatine Cafeïne Curcumine Quercitine Beta alanine HMB Glutamine Nitraat Natrium Bicarbonaat Anti-oxidanten
Bewijsvoering 0,002 %!!!
Toepassing (Derave, 2012)
Toepassing
Kosten-baten analyse Financieel Risico Bijwerkingen Profijt
Nitraat Nitrate (NO 3- ) L-Arginine + O 2 Nitrite (NO 2- ) NOS NO
Author No. of athlete Mean VO 2 max Nitrate (mg/d) Days Test protocol Effect on performance Vanhatalo(2010) 5m, 3f 47 322 5 &15 Max.test bike 15d: ±2.8% Mudderidge(2013) 9m 52 310 1 16.1km TT kayak 1% faster Wylie(2013) 14m 52 1780 1 YoYo IRI 4.2% further Lansley(2011) 9m 56 384 1 4&16km TT bike 3% faster Bond(2012) 14m - jr elite 341 6 6x500m rowing Faster last 3 Cermak(2012a) 12m 58 500 6 10km TT bike 1.2% faster Cermak(2012b) 20m 60 540 1 1hr TT bike No difference Bescos(2012) 13m 60 10/kg 3 40min TT bike No difference Wilkerson(2012) 8m 63 384 1 80km TT bike No difference Bescos(2011) 11m 65 10/kg 1 Max.test bike No difference Peacock(2012) 10m 70 614 1 5km run No difference Christensen(2013) 10m 72 500 4 6x20sec bike No difference Boorsma(2014) 8m 80 1200 8 1500m TT No difference (Jonvik, 2014)
Nitraat 4 3 Time to peak power WG1 WG2 WG3 * Voorzichtige conclusie: Mogelijk kan nitraat zinvol zijn bij sporten met een hoogintensief karakter wanneer een snelle start cruciaal is. Time to peak (s) 2 1 0 PLA BR n=52. No sport level interaction (P=0.67) Jonvik et al, unpublished (Jonvik et al, unpublished)
Gelatine Extracellulaire matrix Spier-, pees, band-, kraakbeen en botweefsel Overbrengen kracht (vooral spier en pees) Absorberen energie (ook banden, kraakbeen en bot) Functie ECM -Meer collageen -Meer cross-links -Max 5-10 min ->6 uur rust Stimulus (Shaw et al, 2016)
Gelatine Voorzichtige conclusie: Mogelijk kan een training van 5 minuten een uur na inname van gelatine (+ vit C) minimaal 6 uur voor of naar de training de bot, kraakbeen, banden en pees gezondheid bevorderen en blessures voorkomen en herstel bij blessures bevorderen. (Shaw et al, 2016)
Kersen extract Soort Montmorrency! (www.mysportscience.nl)
Kersen extract (www.mysportscience.nl)
Kersen extract Herstel versus Adaptatie Voorzichtige conclusie: Mogelijk kan kersen extract zorgen voor versneld herstel bij inspanningen die mechanisch of metabool veeleisend zijn. Toepassing: -Zorg voor de juiste kersensoort -Neem 15 ml (equivalent van 60-90 kersen) 2 maal daags -Bij voorkeur ook voor het slapengaan -Alleen in situaties waar snel herstel vereist is (Gomez-Cabrera, 2015)
Take home message Geloof niet alles wat je leest Er zijn sommige supplementen die voor sommige atleten in sommige situaties kunnen helpen Maak een kosten-baten analyse Past het bij de leeftijd en mate van volwassenheid in de sport van een atleet? Kies een zo veilig als mogelijk supplement met 1 ingredient Pas het supplement op de juiste manier toe Als je het doet verpak het dan goed!
Welke issues heb je bij het gebruiken van een supplement in opeenvolgende events? -Overlap werking -Vermoeidheid, spierschade -Slaap