HET BELANG VAN RECUPERATIE IN HET TRAININGSPROCES. Prof. Jan BOONE Vakgroep Bewegings-en Sportwetenschappen Universiteit Gent

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "HET BELANG VAN RECUPERATIE IN HET TRAININGSPROCES. Prof. Jan BOONE Vakgroep Bewegings-en Sportwetenschappen Universiteit Gent"

Bernard van der Heijden
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 HET BELANG VAN RECUPERATIE IN HET TRAININGSPROCES Prof. Jan BOONE Vakgroep Bewegings-en Sportwetenschappen Universiteit Gent

2 Vermoeidheid als onderdeel van het trainingsproces

3 Vermoeidheid als onderdeel van het trainingsproces BELASTBAARHEID BELASTING Sportbeoefenaar Lichamelijk Mentaal Training Intensiteit Volume Frequentie Recuperatie Omstandigheden Weer Accommodatie

4 Vermoeidheid als onderdeel van het trainingsproces Fatigue

5 Vermoeidheid als onderdeel van het trainingsproces geen trainingseffect stagnatie - ondertraining tijd

6 Vermoeidheid als onderdeel van het trainingsproces negatief trainingseffect overtraining tijd

7 Vermoeidheid als onderdeel van het trainingsproces positief trainingseffect tijd

8 Vermoeidheid als determinant van prestatie Morton et al. 1997

9 Vermoeidheid als determinant van prestatie Ekstrand et al. 2004

10 Vermoeidheid als multifactorieel gegeven Vermoeidheid: waeriness from bodily and/or mental exertion, resulting in a decreased muscle performance (Allen et al. 2008) Dehydration >1.5-2% Body weight Muscle Performance

11 Vermoeidheid als multifactorieel gegeven Dehydration Training types * GS TT EC Net BM loss (kg) 0.57 ± 0.64 [-0.50; 1.50] 1.08 ± 0.44 a [0.50; 2.0] 0.65 ± 0.53 [-0.20; 1.70] Net BM loss (%) 0.68 ± ± 0.51 a 0.81 ± 0.68 [-0.56; 1.78] Sweat rate (L/h) 1.18 ± 0.36 Fluid intake (L/h) [0.59; 1.75] 0.78 ± 0.27 c [0.24; 1.07] Fluid reuptake (%) 72.8 ± 38.3 [37.5; 149.1] [0.72; 2.29] 0.96 ± 0.22 a [0.69; 1.46] 0.51 ± 0.11 [0.36; 0.63] 54.1 ± 11.5 [35.3; 71.7] [-0.25; 2.26] 0.65 ± 0.27 a,b [0.17; 1.08] 0.46 ± 0.22 [0.10; 0.75] 64.7 ± 36.0 [19.8; 149.5] Boone, Lievens, Bourgois 2015 Jan Boone * GS: game specific training, TT: technical-tactical training, EC: endurance/core stability training 28/11/2015

12 Vermoeidheid als multifactorieel gegeven Dehydration >1.5-2% Body weight Depletion of energy stores Intramuscular glycogen: intense exercise Central fatigue Central command Muscle Performance Neuromuscular fatigue Stimulus propagation Mental Fatigue psychological stress Muscle damage => DOMS (unaccustomed) eccentric contractions

13 Fatigue Management in Elite Athletes FATIGUE MANAGEMENT Monitoren van Algemene Korte termijn vermoeidheid Robson-Ansley et al. 2009

14 FATIGUE MANAGEMENT Monitoren van vermoeidheid Algemene Korte termijn Monitoren van vermoeidheid Observationeel (realtime, time-motion analysis, ) Kwantificeren trainingsbelasting Fysiologisch (Lactaat, hartfrequentie, VO 2, ) Subjectief (TRIMPS, session RPE, )

15 FATIGUE MANAGEMENT Monitoren van vermoeidheid Algemene Korte termijn Vragenlijsten Monitoren van vermoeidheid POMS (dagelijkse stress ) DALDA ( stress bronnen/symptomen) Prestatietesten Biochemische markers Bloed/Speeksel Hematologische markers Immunologische markers

16 FATIGUE MANAGEMENT Monitoren van vermoeidheid Algemene Korte termijn Algemene Recuperatie METHODE MECHANISME EFFECT Actieve recuperatie bloedtoevoer (O 2 en nutriënten) - Muscle damage - Depletion of energy stores Passieve rust - Neuromuscular fatigue - Central fatigue Slaap - Central fatigue - Neuromuscular fatigue - Muscle damage Hydratatie Aanvoer nutriënten - Dehydration - Muscle damage Voeding Aanvoer nutriënten (proteïnen, glycogeen) - Muscle damage - Depletion of energy stores

17 FATIGUE MANAGEMENT Monitoren van vermoeidheid Algemene Korte termijn Recuperatie: Alcohol als rehydratatie Pretest: Peak concentric torque Exercise: 300 eccentric contractions 0 A: Fruitsap B: 250 ml Vodka 36h: Peak concentric torque 60h : Peak concentric torque Barnes et al. 2010

18 FATIGUE MANAGEMENT Monitoren van vermoeidheid Algemene Korte termijn Korte Termijn METHODE MECHANISME EFFECT Massage Koudetherapie Electrostimulatie Compression garment NSAIDs Stretching, hypoxie, Compressie Muscle oedeem veneuze return eliminatie metabole bijproducten ( bloedtoevoer (O 2 en nutriënten)) damage Inflammatie Bloodflow O 2 en nutriënten eliminatie metabole bijproducten DOMS

19 FATIGUE MANAGEMENT Monitoren van vermoeidheid Algemene Korte termijn Massage

20 Massage Torres et al. 2012

21 FATIGUE MANAGEMENT Monitoren van vermoeidheid Algemene Korte termijn Massage Effect: DOMS + (na 24u maar veel minder na 48-72u) Muscle Damage 0 + Performance 0 + WEINIG KWALITEITSVOL ONDERZOEK! Modaliteiten: Binnen eerste 2u na inspanning Druk? => foam roll (weinig onderzoek)

22 FATIGUE MANAGEMENT Monitoren van vermoeidheid Algemene Korte termijn Compression Garments

23 DOMS Muscle Damage Hill et al. 2014

24 Compression garment: Krachtprestatie Hill et al. 2014

25 Compression garment: Sprongprestatie Hill et al. 2014

26 FATIGUE MANAGEMENT Monitoren van vermoeidheid Algemene Korte termijn Compression Garment Effect: DOMS ++ Muscle Damage + ++ Performance + ++ Modaliteiten: Dragen tijdens en na inspanning (tot 12-18u na) Druk?

27 FATIGUE MANAGEMENT Monitoren van vermoeidheid Algemene Korte termijn Koudetherapie

28 DOMS Muscle Damage Leeder et al. 2011

29 Koudetherapie: Krachtprestatie Poppendieck et al. 2013

30 Koudetherapie: Sprongprestatie Poppendieck et al. 2013

31 FATIGUE MANAGEMENT Monitoren van vermoeidheid Algemene Korte termijn Koudetherapie Effect: DOMS +++ Muscle Damage 0 + Performance 0 + Modaliteiten: Volledige onderdompeling > Lokale koeling > Cryogene kamers C > 10 min (in 1 sessie of meerdere herhalingen) Binnen eerste 3u na inspanning Niet tijdens trainingsperiode

32 FATIGUE MANAGEMENT Monitoren van vermoeidheid Algemene Korte termijn Koudetherapie Exp. groep Controle Pretest: - Omtrek onderarm - Max. isometrische kracht CWI: 20 in 10 C 6w pols flexie (3x/w, 70-80%1RM, 4 sets, 8 rep) Posttest: - Omtrek onderarm - Max. isometrische kracht Yamane et al. 2015

33 FATIGUE MANAGEMENT Monitoren van vermoeidheid Algemene Korte termijn Cryotherapie Yamane et al. 2015

34 FATIGUE MANAGEMENT Monitoren van vermoeidheid Algemene Korte termijn Recuperatie Cryotherapie Hydrotherapie Massage Electrostimulatie Compression garments Hydratatie Slaap Passieve Rust Actieve recup Voeding

35 Conclusie Short term recovery strategies seem to be a popular technique to aid recovery for athletes. Its use for physiological recovery and improved performance appears to be in doubt; however, its potential to bring psychological benefits should not be overlooked. (Hemmings et al. 2000) The strategies to monitor and control fatigue should be selected based on the characteristics of the sport, the athlete and the period within the training program. (Hausswirth and Mujika, 2014)

36 Naam presentatie Naam maker en/of presentator - 12/09/2005 Faculteit Naam Faculteit Dienst of Vakgroep (optioneel)

37 FATIGUE MANAGEMENT Monitoren van vermoeidheid Algemene Korte termijn Koudetherapie: Watertemperatuur Poppendieck et al. 2013

38 FATIGUE MANAGEMENT Monitoren van vermoeidheid Algemene Korte termijn Herstelproces van spier Best et al. 2012

39 FATIGUE MANAGEMENT Monitoren van vermoeidheid Algemene Korte termijn Herstelproces van spier Best et al. 2012

40 FATIGUE MANAGEMENT Monitoren van vermoeidheid Algemene Korte termijn NSAID

41 FATIGUE MANAGEMENT Monitoren van vermoeidheid Algemene Korte termijn Electrostimulatie Taylor et al. 2015

42 FATIGUE MANAGEMENT Monitoren van vermoeidheid Algemene Korte termijn Electrostimulatie Effect: DOMS ++ Muscle Damage + ++ Performance + ++ Modaliteiten: Volledige onderdompeling > Lokale koeling > Cryogene kamers C > 10 min (in 1 sessie of meerdere herhalingen) Binnen eerste 3u na inspanning Niet tijdens trainingsperiode

Vergelijkbare documenten

Vermoeidheidsmanagement en recuperatiestrategieën

Arenberggebouw Arenbergstraat 5 1000 Brussel Tel: 02 209 47 21 Fax: 02 209 47 15 Vermoeidheidsmanagement en recuperatiestrategieën AUTEURS DR. CATTEEUW P. & PROBST S. REDACTEUR HANNOSSET S. INSTITUUT Katholieke