Overzicht Beleid & Wet- en regelgeving pensioenen 14 september 2015 VERD VERD VERD VERD GEWIJZI Vooraf VERD VERD 08 VERD Herziening IORP-richtlijn VERD G 01 02 03 04 05 VERD Toekomst pensioenstelsel Algemeen pensioenfonds Verbetering beschikbare premieregelingen VERD VERD VERD Instemmingsrecht OR over pensioenregeling VERD Versterking pensioen-positie van zelfstandigen zonder personeel VERD VERD VERD VERD VERD 09 10 Payroll motie Hamer Wet uitbetaling pensioen in pensioeneenheden V V 06 VERD Waardeoverdracht 07 VERD Wetsvoorstel werken na de AOW-gerechtigde leeftijd VERD
VERD Vooraf VERD Het overzicht gaat over werk in uitvoering. Dat betekent dat in een volgende editie de stand van zaken in een bepaald dossier anders kan zijn. Het betekent ook dat als een ontwikkeling eenmaal tot vaststaand beleid of wet- of regelgeving heeft geleid, het betreffende onderwerp in principe uit dit overzicht verdwijnt. Is er daarna toch nog een ontwikkeling op een specifiek gebied dat uit het overzicht is verdwenen, dan wordt die ontwikkeling alsnog vermeld. Wij beperken ons tot wetgeving die vanuit Syntrus Achmea Pensioenbeheer direct relevant is. Dat betekent dat andere wetgeving wetgeving die bijvoorbeeld vooral het vermogensbeheer of vastgoed raken niet (meer) in het overzicht wordt opgenomen. Concreet betekent dit voor het bijgaande overzicht dat de onderwerpen FATCA en FTT niet meer zijn vermeld. Het overzicht verschijnt in beginsel elk kwartaal. Het laatste nieuws vindt u in onze e-mail nieuwsbrief Pensioennieuws & Opinie. Als u die nieuwsbrief nog niet ontvangt kunt u zich hier aanmelden. 02/36
1 Toekomst pensioenstelsel VERD VERD De arbeidsmarkt verandert, mensen worden steeds ouder en de manier waarop mensen werken en leven verandert. De financiële crisis heeft laten zien dat pensioenuitkeringen niet zo zeker zijn als altijd gedacht. Het bestaande pensioensysteem roept vragen op over de maatschappelijke houdbaarheid op de langere termijn. Dit alles vraagt om een pensioenstelsel dat aansluit op en klaar is voor de 21ste eeuw. Een transparant, stevig stelsel waar mensen vertrouwen in kunnen hebben. Dat stelsel moet antwoord geven op discussies over verdelingsvraagstukken en de toenemende vraag naar meer keuzevrijheid binnen het pensioenstelsel. De hoofdlijnennota die het kabinet in juli presenteerde is het officiële startschot voor de fundamentele hervorming van het pensioenstelsel. 03/36
VERD 2 Algemeen pensioenfonds VERD Met dit wetsvoorstel wordt het algemeen pensioenfonds (APF) geïntroduceerd. Doel hiervan is het verbeteren van de keuzemogelijkheden voor werkgevers en werknemers om een kwalitatief hoogstaande en veilige pensioenuitvoering tegen een scherpe prijs te realiseren. Met het oog op de voortgaande consolidatie van pensioenfondsen wordt een nieuwe vorm van bundeling in de uitvoering van pensioenregelingen mogelijk gemaakt. Het algemeen pensioenfonds wordt volgens het wetsvoorstel een pensioenfonds dat een of meer pensioenregelingen uitvoert en daarvoor een afgescheiden vermogen aanhoudt per collectiviteitkring. Daarmee wordt aan het al bestaande ondernemingspensioenfonds en bedrijfstakpensioenfonds een nieuw type pensioenfonds in de zin van de Pensioenwet toegevoegd. Voor de toepassing van de Wet verplichte beroepspensioenregeling wordt het algemeen pensioenfonds dat voor de uitvoering van een of meer beroepspensioenregelingen een afgescheiden vermogen aanhoudt, gelijk geschakeld met een beroepspensioenfonds. Het multi-opf vervalt. 04/36
VERD 3 Verbetering beschikbare premieregelingen VERD Met dit wetsvoorstel maakt de regering het mogelijk om aan deelnemers aan een premieovereenkomst of een kapitaalovereenkomst de keuzemogelijkheid te bieden voor een risicodragend pensioen. Naar verwachting kan met zo n regeling over het opgebouwde vermogen een hoger beleggingsrendement worden behaald en daarmee een hoger verwacht pensioenresultaat. Het idee is dat door het wegvallen van de garanties van de pensioenuitvoerder een groter deel van het vermogen in zakelijke waarden kan worden belegd en dat de beleggingen ook na de pensioendatum kunnen worden voortgezet. Zo n regeling maakt het pensioen ook minder afhankelijk van de actuele marktrente op de pensioendatum. Tegenover een hoger verwacht rendement staan hogere risico s voor de deelnemer. 05/36
VERD 4 Instemmingsrecht OR over pensioenregeling VERD De medezeggenschap over pensioen op ondernemingsniveau wordt gewijzigd. Het is de bedoeling dat bij iedere wijziging van de pensioenovereenkomst, de ondernemingsraad wordt geraadpleegd. Ongeacht of die pensioenovereenkomst wordt uitgevoerd door een verzekeraar of door een pensioenfonds. De besluitvorming over wijziging van de pensioenregeling door de werkgever wordt hier moeilijker door. Dit kan ook leiden tot vertraging bij de invoering van een nieuwe of gewijzigde pensioenregeling door het pensioenfonds. 06/36
VERD 5 Versterking pensioenpositie van zelfstandigen zonder personeel VERD De roep om verbetering van de pensioenpositie van de zelfstandigen bestaat al jaren. Er is een maatschappelijk belang bij een oudedagsvoorziening van de ZZP er, zeker nu deze groep zo fors is gegroeid. Het kabinet kondigde in de brief van 18 december 2013 over het Witteveenakkoord de versterking van de pensioenpositie van ZZP ers aan In overleg met het kabinet werkten ZZP-organisaties een vrijwillige collectieve pensioenregeling voor zelfstandigen in de derde pijler uit. Het kabinet regelt dat het door zelfstandigen in de derde pijler opgebouwde pensioenvermogen onder voorwaarden buiten de vermogenstoets voor de bijstand blijft. De discussie over de positie van de ZZP er is in de bredere discussie over de toekomst van het pensioenstelsel getrokken. De vraag is of het pensioen voor ZZP ers al dan niet verplicht moet worden gesteld. Dit wordt belangrijker naar mate het aantal zelfstandigen nog verder toeneemt. 07/36
6 Waardeoverdracht VERD Het kabinet wil een fundamentele discussie over waardeoverdracht. De Stichting van de Arbeid (STAR), de Pensioenfederatie en het Verbond van Verzekeraars kwamen op 17 december 2012 met een advies over waardeoverdracht. Zij vinden dat er aanleiding is om het huidige systeem van waardeoverdracht te heroverwegen. De oorspronkelijke doelstelling van het recht op waardeoverdracht voorkomen van pensioenverlies na baanwisseling bij eindloonregelingen is door de massale overgang naar middelloonregelingen vervallen. Staatssecretaris Klijnsma laat onderzoek doen naar fundamentele herziening van het systeem van waardeoverdracht. Maar voor de korte termijn zijn er vragen ten gevolge van onderhoud. Zo is er een knelpunt ontstaan doordat de wettelijke aanvraagtermijn bij het recht op waardeoverdracht is vervallen per 1 januari 2015. Ook wil Klijnsma de tijdelijke bijbetalingsregeling verruimen. 08/36
VERD 7 Wetsvoorstel werken na de AOW-gerechtigde leeftijd VERD Het kabinet neemt maatregelen om belemmeringen voor doorwerken na de AOW-leeftijd weg te nemen. Het faciliteren van het werken na de AOW-gerechtigde leeftijd is naar de mening van de regering niet alleen van belang voor de samenleving als geheel, die hierdoor langer gebruik kan maken van de ervaring en kennis van de generaties die nu aan het werk zijn, maar ook voor werknemers zelf die om uiteenlopende redenen behoefte kunnen hebben om te werken na de AOW-gerechtigde leeftijd. Een lichter arbeidsrechtelijk regime moet doorwerken na de AOW-leeftijd bevorderen. Het voorstel bevat maatregelen om verdringing van jongere werknemers door (door)werkende AOWgerechtigden tegen te gaan. 09/36
VERD 8 Herziening IORP-richtlijn VERD De richtlijn 2003/41/EG (IORP-richtlijn) van het Europees parlement en de Europese Raad, die betrekking heeft op de werkzaamheden van en het toezicht op instellingen voor bedrijfspensioenvoorzieningen, wordt herzien. Doel van de richtlijn is te komen tot een Europese interne markt voor bedrijfspensioenvoorzieningen. Met de herziening beoogt de Europese Commissie belemmeringen voor pensioenfondsen op de Europese interne markt weg te nemen, de transparantie naar deelnemers en pensioengerechtigden te vergroten en de kwaliteit van bestuur van de fondsen te verbeteren. 10/36
9 Payroll - motie Hamer De Tweede Kamer wil dat werknemers die via payrolling werken bij een opdrachtgever dezelfde arbeidsvoorwaarden krijgen als de werknemers die in dienst zijn van de opdrachtgever (het inlenende bedrijf). Het kabinet komt binnenkort met een wetsvoorstel daarover. Dat heeft gevolgen voor de arbeidsvoorwaarden van payrollwerknemers. Af te wachten is of dit ook gevolgen heeft voor hun pensioenpositie. 11/36
10 Wet uitbetaling pensioen in pensioeneenheden Op 14 juli 2015 werd het initiatiefwetsvoorstel Lodders Wet uitbetaling pensioen in pensioeneenheden ingediend bij de Tweede Kamer. Dat wetsvoorstel houdt een technisch andere benadering in van hetzelfde probleem dat met de Wet variabele pensioenuitkering moet worden opgelost (zie nummer 3 in dit overzicht). Materieel lijken de wetsvoorstellen op elkaar. Het initiatiefwetsvoorstel lijkt een herintroductie van pensioen in units in te houden. Want dit wetsvoorstel moet het mogelijk maken pensioen uit te drukken in pensioeneenheden in plaats van in een vast bedrag in euro s. Eenheden die niet worden omgezet in geld worden doorbelegd tot op het moment waarop ze nodig zijn. 12/36
In opdracht van ruim 80 bedrijfstak-, ondernemings-, en beroepspensioenfondsen verzorgt Syntrus Achmea de pensioenen van ruim drie miljoen deelnemers. Wij bieden onze klanten een keuze uit alle pensioendisciplines: fiduciair management en advies, vermogens- en vastgoedbeheer en pensioenadministratie. Syntrus Achmea beheert een vermogen van bijna 60 miljard euro. Samen werken we aan een houdbaar en betaalbaar inkomen voor later. 13/36