VOORBEELDVRAGEN TENTAMEN B10 INDUSTRIALISATIE EN INNOVATIE IN DE BOUW 1. Er zijn verschillende bronnen van waaruit innovatie kan ontstaan. Bespreek drie belangrijke bronnen en geef daarbij aan hoe een bouwbedrijf deze kan inzetten ter realisatie van haar innovatiedoelstellingen. Research and Development in firms: Door geld te pompen in in-house R &D komen er meer innovatieve ideeën. Linkage between multiple sources: Zorg dat ze aansluiten bij een external netwerk van bijvoorbeeld klanten, leveranciers en universiteiten inzitten. Gebruikers komen vaak met nieuwe ideeën voor producten en universiteiten en leveranciers kunnen hier ook aan meewerken. Innovaties door gebruikers: Bedrijven kunnen dit gebruiken door nauw in verband te staan met de gebruikers. Een bouwbedrijf kan bijvoorbeeld soms een brainstorm houden voor gebruikers, hier kunnen ze dan hun ideeën kwijt over bijvoorbeeld het toepassen van nieuwe materialen in de bouw. Ze moeten gebruikers proberen te betrekken bij het ontwerpproces. 2. a. Wat is de samenhang tussen productinnovatie en procesinnovatie? b. Illustreer deze samenhang aan de hand van een voorbeeld in de bouw Procesinnovatie zijn innovaties met betrekking tot de processen binnen een bedrijf, zoals de technieken die gebruikt worden om producten te produceren. Productinnovaties zijn de outputs van een organisatie, zoals goederen of diensten Door procesinnovatie kan de snelheid waarmee een bedrijf productinnovaties ontwikkelt omhoog gaan. Door de ontwikkeling van het gebruik van nieuwe technieken om koolstof als bouwmateriaal te gebruiken voor het construeren van bruggen (dus nieuwe processen), is het mogelijk om een nieuw soort brug te maken (product). Het kan ook zo zijn dat een productinnovatie voor de 1 een procesinnovatie is voor de ander. Bijvoorbeeld de komst van prefab beton is een product voor de betonfabrieken (nieuw soort beton), maar een procesinnovatie voor de bouw. Door de komst van prefab beton gaat de bouw sneller en kunnen bouwbedrijven sneller hun producten (bijv woningen) afleveren (procesinnovatie).
3. a. Wat is het verschil tussen architectural en component innovation? b. Kunt U een verklaring geven voor het feit dat binnen de bouw innovaties vooral via toeleveranciers plaatsvinden (i.e. component innovation)? c. Onder welke omstandigheden kunnen ook architectural innovaties plaatsvinden in de bouw? Architectural innovation zijn innovaties die het gehele ontwerp van het systeem of de manier waarop componenten gelinkt zijn veranderen, zonder de componenten zelf te veranderen. Component innovation zijn veranderingen binnen de verschillende componenten zonder het gehele systeem te veranderen. Toeleveranciers zorgen voor verbeterde producten tegen een lage prijs (met name proces innovatie dus), zodat ze kunnen concurreren met hun concurrenten. Veel bedrijven zijn erg specialistisch in de bouw, bijv het storten van beton, aanleg van fundering, etc., ze hebben dus vooral verstand van hun eigen onderdeel en niet van het geheel, dus component innovatie. Er zouden architectural in innovaties in de bouw kunnen plaatsvinden als de verschillende componenten gaan samenwerken, waardoor er een systeem van verschillende componenten ontstaat. Een architectural innovatie zou dan het veranderen van de manier waarop de components samenwerken met elkaar. 4. De diffusie en de performance van een nieuwe technologie vertonen beide het verloop van een zogenaamde S-curve. Geef een verklaring waarom volgens U zowel bij diffusie als prestatie sprake is van een S-vorm. in het begin is de groei van de performance slow, omdat de technology slecht begrepen wordt. Als de ontwikkelaars de theorie beter onder de knie hebben dan begint de performance snel te verbeteren. Op een gegeven moment komt de techniek aan zijn limit en zal de ontwikkeling afnemen Hetzelfde gaat bij de diffusion, her gebruik neemt snel toe als de mass market de technologie gaat begrijpen. Op een gegeven moment heeft iedereen de techniek tot zijn beschikking en zal het aantal gebruikers minimaal toenemen. 5. Wat moet worden verstaan onder het begrip Network externalities? Leg dit begrip verder uit aan de hand van de markt voor DVD s en DVD-spelers. In markten die gekenmerkt worden door network externalities, profiteren gebruikers meer van een goed of service wanneer er meer gebruikers zijn van datzelfde goed. In het geval van de DVD speler (installed base) is het aanbod DVD s (complementary good) zeer belangrijk. Hoe meer mensen een DVD speler kopen, hoe meer DVD s er geproduceerd gaan worden. En hoe meer DVD s er geproduceerd gaan worden, hoe meer mensen weer een DVD speler kopen. Zo ontstaat er een cycli die zichzelf alsmaar versterkt.
6. Wat zijn volgens Melissa Schilling mogelijke voordelen respectievelijk nadelen om als bedrijf als eerste met een nieuw product op de markt te komen? Voordelen: Merkloyaliteit en technologisch leiderschap Verkrijgen van schaarse bezittingen Uitbuiten van de wisselkosten van kopers Zorgen voor stijgende inkomsten Nadelen: Uitgaven aan Research and Development Onontwikkelde levering en verspreidingskanalen Onder-ontwikkelde aanvullende technologieën Onzekerheid over de gebruikers eisen (ten aanzien van wat ze willen en hoeveel het mag kosten) 7. Consultancy firma s gebruiken vaak het 5-krachtenmodel van Porter om de concurrentiepositie en innovatiepositie van een bedrijf in kaart te brengen. Pas dit model toe voor een door uzelf te selecteren bedrijf (in de bouw). Een hypothetische bedrijf dat de bedrading aanlegt in nieuwe woningen. 1. De concurrenten: Er is veel concurrentie, de dienst/producten die geleverd worden zijn vaak hetzelfde en is weinig divers. De gebruikers/aannemers maken het dus niet zoveel uit welk elektriciteitsbedrijf ze kiezen, ze leveren allemaal ongeveer hetzelfde. Er is dus veel concurrentie. 2. Bedreiging door potentiële nieuwkomers in de markt: wel dreiging, het is nl makkelijk om als nieuw elektriciteitsbedrijf toe te treden (geen hoge opstartkosten), misschien wel wat vergunningen of certificaten, maar dat lijkt me geen barrière. 3. De macht van de leveranciers: Het elektriciteitsbedrijf is niet afhankelijk van een enkele leverancier. Er zijn veel aannemers die elektriciteitsbedrijven nodig hebben om de bedrading voor nieuwe woningen in orde te maken. 4. Bedreiging door vervangende diensten: Er zijn geen vervangende diensten voor het aanleggen van elektriciteit, dit zal altijd door een elektriciteitsbedrijf gedaan worden. 8. Wat moet worden verstaan onder het begrip Core rigidities en wat is het gevaar van Core rigidities? De stijfheid van het bedrijf om niet te reageren op de omgeving. met gevaar dat het bedrijf niet flexibel is, omdat ze zich vastbijten in hun core competencies. Ze houden zich bezig met de kennis die zij willen ontwikkelen en als er andere kennis beschikbaar wordt, vinden ze het lastig met deze kennis om te gaan.
9. Geef op basis van het boek een drietal redenen met onderbouwing hiervan waarom een bedrijf ervoor kan kiezen een ontwikkeling op eigen kracht te realiseren. - Alle capabilities zijn beschikbaar binnen het bedrijf. Als een bedrijf alle nodige bekwaamheid in huis heeft voor een project, is het niet nodig om samen te werken met andere bedrijven. - Bescherming van eigen technologieën. Soms willen bedrijven niet samenwerken om te voorkomen dat een concurrent inzicht krijgt in de technologieën van haar bedrijf. Zij willen de technologie voor zichzelf houden tijdens het ontwikkelingsproces. - Ze willen de technologie ontwikkeling en het gebruik zelf controleren. Soms willen bedrijven niet samenwerken, omdat ze complete controle over het ontwikkelingsproces willen hebben (eigen inbreng) en over het gebruik van de nieuwe technologie. Dit kan zijn als verwacht wordt dat de nieuwe technologie hoge winst gaat behalen en een bedrijf wil dit niet delen met een ander bedrijf. 10. a. Bespreek voor respectievelijk de samenwerkingsvormen Strategische alliantie, Joint venture en Outsourcing de essentiële verschillen tussen deze vormen van samenwerking. b. Wanneer kiest u respectievelijk voor een Strategische alliantie, een Joint venture respectievelijk voor outsourcing? Strategische alliantie - Strategische alliantie maakt het mogelijk voor bedrijven om de capabilities van bedrijven samen te bundelen, zodat er een nieuwe technologie ontwikkelt kan worden. Zo kan er door bedrijven meer kennis verkregen worden en kunnen ze bijvoorbeeld ook de kosten en de risico s delen. - U kiest voor een strategische alliance als u niet alle kennis in huis heeft die u nodig hebt om een bepaalde technologie te ontwikkelen of als u de kosten en risico s van een bepaalde technologie ontwikkeling wilt delen of als u bijvoorbeeld een groot bedrijf bent dat invloed wil hebben op de ontwikkelingen binnen een klein bedrijf (het kleine bedrijf kan gebruik maken van de kennis van het grote bedrijf). Joint venture - Een joint venture bestaat uit een groep bedrijven dat samen als het ware een nieuwe entiteit vormt. Het vereist van alle bedrijven een investering (bijvoorbeeld kosten en kennis) en wordt gemaakt op basis van contracten. - Als u bijvoorbeeld de kennis in huis heeft om een nieuwe technologie te ontwikkelen, maar niet genoeg geld heeft om erin te investeren kunt u met andere bedrijven (geldschieters) samen gaan werken en de winst delen. Outsourcing - Bedrijven die een nieuwe technologie ontwikkelen laten soms bepaalde activiteiten uitvoeren door andere bedrijven.
- Als bedrijven zelf bepaalde kwaliteiten niet in huis hebben om die activiteit efficiënt en effectief uit te voeren of als bedrijven flexibel willen blijven en geen grote investeringen willen doen in bepaalde onderdelen van het ontwikkelingsproces laten ze bepaalde nodige onderdelen uitvoeren door andere bedrijven. Zo houden ze hun eigen specifieke technologische voordelen ten opzichte van concurrenten en laten de standaard dingen uitvoeren door andere bedrijven. Het bedrijf kan zo snel handelen en flexibel blijven. Bij een strategische alliance wordt voornamelijk kennis uitgewisseld/gebundeld, verder weinig verplichtingen aan elkaar, eventueel samenwerken aan een product, bij joint ventures is er echt sprake van een nieuw soort bedrijf dat bestaat uit 3 ondernemingen zeg maar. Het is een overeenkomst op contractuele basis en de winst wordt verdeeld, bij outsourcing laat je een ander bedrijf een deel van jou ontwikkelingsproces uitvoeren op contractuele basis 11. a. Wat zijn belangrijke voordelen respectievelijk nadelen van product platforms? b. In welke van de 4 fasen van de productlevenscyclus (introduction; rapid growth; mature & stable growth; decline) van een product zijn de belangrijkste voordelen te verwachten bij het toepassen van een product platform? Beargumenteer uw keuze. a. Product platforms houdt in dat er naar de markt toe veel verschillende producten zijn, maar binnen een bedrijf zoveel mogelijk standaard modules worden gehanteerd, door bijvoorbeeld cd & dvd samen te produceren. Voordelen: Kortere Time to Market Langere termijn consensus en focus Betere kostenbeheersing in ontwikkeling en productie Grotere mate van betrouwbaarheid Minder onderdelen op voorraad Betere kans op effectieve en efficiënte service Nadelen: Inflexibiliteit Aanloopproblemen: meer initiële kosten meer initiële ontwikkeltijd overleg besluitvorming
Trade-off tussen levenscyclus, volumeafzet en vereiste uniciteit b. Het zal wel om de verhouding gaan tussen snelle groei en langzame groei, dat de voordelen dan meer vóórdelen zijn dan bij kleinere groei, dus in verhouding meer voordeel van de kostenbeheersing tijdens de productie. 12. a. Geef een aantal onderbouwde richtlijnen die essentieel zijn voor het in kaart brengen van alle belangrijke voorzienbare risico s in een innovatieproject. b. Idem om een zorgvuldige besluitvorming over gediagnosticeerde risico s te garanderen. a: Zorg voor systematische opbouw van risico-inventarisatie: vertrouw niet enkel op brainstorm! Doorloop het project/business plan via een systematische beschrijving van: - De beoogde doelstelling(en) versus het geformuleerde resultaat: mate van functievervulling - De omgeving: actoren/factoren die het te bereiken eindresultaat kunnen beïnvloeden: de belanghebbenden - De gespecificeerde doelstellingen in termen van: tijd, geld en kwaliteit - De organisatie-opzet: effectiviteit van de organisatie gegeven de beoogde doelstelling(en) - De realisatie van het project: hoe wordt het uitgevoerd gegeven de beoogde doelen en vastgestelde inrichting. Ieders standpunt is van belang! Geen dominante leider, alle meningen zijn van belang. b: Besluitvormingscriteria: Hoe worden de risico s behandeld? Individueel, in groepen of plenair. En worden de risio s geaccepteerd, verworpen, verminderd of overgedragen? Ook systematisch werken Bewust zijn van het systeem Democratisch overtuigingskracht Minderheidsstandpunt ook van belang