ICT als aanjager van de onderwijstransformatie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "ICT als aanjager van de onderwijstransformatie"

Transcriptie

1 ICT als aanjager van de onderwijstransformatie

2 ICT als aanjager van de onderwijstransformatie Technologische innovatie biedt het onderwijs talloze mogelijkheden. Maar als we die mogelijkheden echt willen gaan benutten, moet eerst het onderwijs worden getransformeerd worden. Die veranderingen kunnen in zeven stappen mogelijk worden gemaakt. Hoe geven we studenten de vaardigheden en de mogelijkheden om zich te ontplooien? Die hoofdvraag staat centraal in de transformatie van het onderwijs in een mondiale economie die zich in hoog tempo ontwikkelt. Voor onderwijzers is er een lange lijst aan obstakels voordat ze succesvolle studenten kunnen afleveren. Denk aan groeiende klassen, krimpende budgetten en meer diverse klassamenstellingen. Maar door technologische ontwikkelingen kunnen deze obstakels toch overwonnen worden. Dankzij ICT is onderwijs immers niet langer gebonden aan een klaslokaal. De verschillende devices maken het mogelijk om op elk moment van de dag, waar ook ter wereld toegang te krijgen tot een leeromgeving. Het is een van de manieren waarop technologische innovatie nieuwe educatieve kansen creëert. En het zijn deze mogelijkheden die onderwijsinstellingen en overheden inspireren om anders te denken over de manier waarop we het onderwijs vorm kunnen geven. Hoe? Deze zeven stappen kunnen u hierbij helpen. 1. Leiderschap Wie grote onderwijsveranderingen wil realiseren, moet effectief leiderschap tonen. De leiders van de onderwijsevolutie ontwikkelen een visie voor lange termijn en weten hoe ze die moeten communiceren en promoten. Zo inspireren ze docenten, ouders én overheidsorganen. Want succesvol onderwijs gaat verder dan het belang van één onderwijsinstelling. Succesvol onderwijs is van nationaal en internationaal belang. Definieer uw visie Kijk vooruit. Focus u op de belangrijkste prioriteiten en uitkomsten. ICT-bedrijven hebben tools ontwikkeld waarmee voortrekkers van de educatieve evolutie kennis en materialen kunnen delen. Op die manier zijn ze in staat de betekenis van het begrip succes te definiëren, een strategie te bepalen en een budget op te stellen. Ontwikkel een plan Richt een stappenplan in vol piketpalen die er voor zorgen dat de ontwikkeling van het onderwijs volgens plan verloopt. Intel heeft voor die doelstelling bijvoorbeeld een blauwdruk voor e-learning ontwikkeld. Hiermee is het eenvoudiger om ambitieuze en effectieve educatieve technologieën te initiëren, gebaseerd op huidige successen. 2

3 Vergaar steun Het is belangrijk andere voortrekkers mee te krijgen. Samen kunt u ideeën en strategieën beter kritisch evalueren. Motiveer en bind docenten. En niet onbelangrijk: daag de onderwijsomgeving uit. Pas als studenten zich achter uw plannen scharen, komen klaslokalen echt tot leven en neemt de kans op succes toe. Ontwikkel nieuw beleid Wie veranderingen wil bewerkstelligen, moet systematisch te werk gaan. Besef waarom u de veranderingen wil doorvoeren, houdt daar aan vast, schakel eventueel bij in veranderende omstandigheden en ondersteun dat met een financieel plan. ICT maakt het mogelijk om uw beleid extra kracht bij te zetten. Creëer een budget Experts kunnen u helpen te begrijpen hoe technologische keuzes de kosten kunnen verminderen. Ze zijn in staat voorbeelden te delen die zich wereldwijd hebben bewezen, onder meer op het vlak van financiële planning. Evalueer en verbeter Hoe meet u de prestaties van uw studenten? MetNnieuwe technologieën is het mogelijk om continu data te vergaren, zodat u het onderwijs ook continu kunt aanpassen en verbeteren. 2. Beleid Gedegen beleid zorgt ervoor dat alle studenten over de vaardigheden beschikken die ze nodig hebben om succesvol te zijn in de huidige kenniseconomie. De beste maatregelen promoten economische én sociale ontwikkeling en innovatie. Ze zorgen ervoor dat organisaties competitief blijven. Het framework van uw beleid moet de veranderingen benoemen die nodig zijn om het onderwijsprogramma, de beoordelingen, professionele ontwikkeling, onderwijsmethodes, leermethodes én de technologie op één lijn te krijgen. Zodat er uiteindelijk een holistisch geheel ontstaat dat uw transformatiedoelstellingen ondersteunt. U kunt bijvoorbeeld de definitie van een studieboek uitbreiden met digitale bronnen. U kunt ook de definitie van een les uitbreiden, zodat studenten de voordelen van een virtuele leeromgeving optimaal kunnen benutten en docenten kunnen profiteren van flexibel, online lesmateriaal. 3

4 3. Professionele ontwikkeling Professionele ontwikkeling en de bereidheid van docenten vormen cruciale succesfactoren voor het hervormen en veranderen van het onderwijs. Daarom bieden ICT-ontwikkelaars inspiratie, trainingen, tools én hun steun aan onderwijzers wereldwijd. Met behulp van methodes die zichzelf bewezen hebben en van lessen uit het verleden kunnen onderwijzers evolueren tot moderne onderwijsaanbieders, die altijd vanuit het belang van de student redeneren. Ze zijn zo in staat studenten te enthousiasmeren voor digitaal onderwijs, nieuwe technologieën te integreren in alle onderdelen van het onderwijsprogramma én ze zijn in staat de belangrijke eigenschappen voor de 21ste eeuw onder studenten te ontwikkelen: creativiteit, technologische geletterdheid en zelfstudie. 4. Onderwijsprogramma en beoordeling Wie studenten wil voorbereiden op een succesvol bestaan in een mondiale economie, dient in zijn onderwijsprogramma e-learning-omgevingen op te nemen. Het programma moet ook op één lijn staan met een gebalanceerde beoordelingsmethodiek, die niet alleen de kennis en vaardigheden van studenten meet, maar ook hun individuele voortgang monitort. Volgens Intel moet de leeromgeving van deze eeuw voldoen aan een tiental uitgangspunten: De student staat altijd centraal Standaarden en doelstellingen zijn helder De beoordelingsmethodiek is robuust Er wordt continu feedback verzorgd voor het verbeteren van het leren van de studenten Er is aandacht voor de vaardigheden van de 21ste eeuw De onderwijsaanpak is afgestemd op de vraag van de doelgroep Het onderwijs is gepersonaliseerd Er wordt gebruik gemaakt van digitale media Open en uitbreidbare leermethodes zijn de standaard Er is sprake van online gemanagede leer- en beoordelingssysteme 5. ICT ICT vormt de basis van educatieve hervormingen en reikt de tools aan die nodig zijn om leeromgevingen te ondersteunen. Denk aan krachtige PC s, relevante software, vrije en veilige toegang tot internet en een infrastructuur met krachtige en bedrijfszekere servers. Het gebruik van ICT heeft al geresulteerd in verbeteringen in de aanpak van docenten en in het verbeteren van de interesse, de discipline en de prestaties van studenten. Docenten maken gebruik van ICT om leeromgevingen te ontwikkele, waarin de student centraal staat. Ze kunnen resultaten nog beter beoordelen en hun productiviteit verhogen. 4

5 Studenten gebruiken ICT om toegang te krijgen tot meer informatie en bronnen dan ooit tevoren. Zengebruiken, creëren en delen kennis. Dat alles leidt tot betere prestaties en tot de ontwikkeling van de al eerder aangehaalde vaardigheden voor de 21ste eeuw. Daarbij kunnen investeringen in ICT de groei stimuleren van lokale ondernemingen die ICT-infrastructuur aanbieden en educatieve oplossingen ontwikkelen. 6. Duurzame faciliteiten Initiatieven die het onderwijs willen transformeren moeten verder kijken dan simpelweg een eenmalige toevoeging van technologie. Om toegevoegde waarde op lange termijn te creëren, moeten die transformaties rusten op een gedegen begrip van de kosten, afgezet tegen de besparingen die de juiste, technologische keuzes met zich meebrengen. Zoek daarom naar ICT-leveranciers die educatieve technologieën en oplossingen ontwikkelen, die ook op lange termijn de mogelijkheden maximaal benutten. Breng de kosten en besparingen in kaart Een gedegen return on investment (ROI) gaat verder dan alleen de kosten die u maakt voor het implementeren van nieuwe technologieën. De ROI draait ook om de besparingen die u realiseert met het ontwikkelen van een professie, de nieuwe hulpmiddelen van het onderwijsprogramma en de continue evaluatie van het programma. Identificeer strategische partners Er zijn genoeg financieringsmodellen die het gebruik van educatieve technologieën ondersteunen. Denk aan publiek-private-samenwerkingen, technologische beurzen, leasemodellen en individuele financiering. Value over time Identificeer de factoren die ervoor zorgen dat sommige technologische implementaties veel meer effect hebben. Tijd investeren in onderzoek naar de implicaties van mogelijke technologische oplossingen helpt bij het maken van de juiste keuzes. Genereer continue besparingen Digitale onderwijsprogramma s, online tentamens en beoordelingen,éen learning management systemen voor in het klaslokaal zijn slechts enkele tools om tijd en financiële middelen efficiënter in te richten. 7. Onderzoek en evaluatie Aan de transformatie van het onderwijs gaat gedegen onderzoek vooraf. De verzamelde data kan zodra het transformatieproces eenmaal in gang is gezet vervolgens gebruikt worden om het onderwijs continu te evalueren en verbeteren, waarmee het hele proces zich in zekere zin weer herhaalt. 5

FIT-traject onderwijsvernieuwing met ICT en sociale media. draagvlak inspiratie motivatie vernieuwing 21st century skills borging

FIT-traject onderwijsvernieuwing met ICT en sociale media. draagvlak inspiratie motivatie vernieuwing 21st century skills borging FIT-traject onderwijsvernieuwing met ICT en sociale media draagvlak inspiratie motivatie vernieuwing 21st century skills borging Via het Klavertje 4 Model zet u sociale media en ICT breed in Didactische

Nadere informatie

Factsheet CONTINUOUS VALUE DELIVERY Mirabeau

Factsheet CONTINUOUS VALUE DELIVERY Mirabeau Factsheet CONTINUOUS VALUE DELIVERY Mirabeau CONTINUOUS VALUE DELIVERY We zorgen ervoor dat u in elke volwassenheidsfase van uw digitale platform snel en continu waarde kunt toevoegen voor eindgebruikers.

Nadere informatie

STRATEGIE IMPLEMENTATIE SUCCESFACTOREN

STRATEGIE IMPLEMENTATIE SUCCESFACTOREN STRATEGIE IMPLEMENTATIE FACTOREN 9 FACTOREN VOOR STRATEGIE IMPLEMENTATIE STRATAEGOS.COM STRATEGIE IMPLEMENTATIE ALS CONCURRENTIEVOORDEEL 1 2 3 4 5 Om succesvol te zijn en blijven moeten organisaties hun

Nadere informatie

STRATAEGOS CONSULTING

STRATAEGOS CONSULTING STRATAEGOS CONSULTING EXECUTIE CONSULTING STRATAEGOS.COM WELKOM EXECUTIE CONSULTING WELKOM BIJ STRATAEGOS CONSULTING Strataegos Consulting is een strategie consultancy met speciale focus op strategie executie.

Nadere informatie

6. Project management

6. Project management 6. Project management Studentenversie Inleiding 1. Het proces van project management 2. Risico management "Project management gaat over het stellen van duidelijke doelen en het managen van tijd, materiaal,

Nadere informatie

Visie ICT bij de SJB. Waarom, wie, wat, wanneer en hoe? Werkgroep ICT Jenaplanscholen Bollenstreek

Visie ICT bij de SJB. Waarom, wie, wat, wanneer en hoe? Werkgroep ICT Jenaplanscholen Bollenstreek Visie ICT bij de SJB Waarom, wie, wat, wanneer en hoe? 1 Missie, visie en strategie Ambitie? Doelen? Plannen? Kennisstand organisatie? Budget? 2 Kikker- of Vogelperspectief? conservatie Missie? innovatie

Nadere informatie

21st Century Skills Training

21st Century Skills Training Ontwikkeling van competenties voor de 21 e eeuw - Vernieuwend - Voor werknemers van nu - Met inzet van moderne en digitale technieken - - Integratie van social media - Toekomstgericht - Inleiding De manier

Nadere informatie

VOORDELEN VAN BLENDED LEARNING

VOORDELEN VAN BLENDED LEARNING 10 VOORDELEN VAN BLENDED LEARNING En de inzet van technologie vanuit onderwijsgedreven innovatie op scholen in het VO en MBO 10 voordelen van blended learning Blended learning is hot in Nederland. Blended

Nadere informatie

MEDEZEGGENSCHAP EN SUCCESFACTOREN. Ruysdael onderzoek 2015

MEDEZEGGENSCHAP EN SUCCESFACTOREN. Ruysdael onderzoek 2015 MEDEZEGGENSCHAP EN SUCCESFACTOREN Ruysdael onderzoek 2015 Succes maak je samen Ruysdael is gespecialiseerd in innovatie van mens en organisatie. Vanuit de overtuiging dat je samen duurzame meerwaarde creëert.

Nadere informatie

Hedendaagse. Onderwijs. Hoofdbrekens. 13 uitdagingen voor het onderwijs van nu...

Hedendaagse. Onderwijs. Hoofdbrekens. 13 uitdagingen voor het onderwijs van nu... Hedendaagse Onderwijs Hoofdbrekens 13 uitdagingen voor het onderwijs van nu... Omgaan met verschillen In één klas zitten leerlingen met uiteenlopende kennisniveaus, interesses en ervaringen. Docenten willen

Nadere informatie

Implementeren van een zorginnovatie. Heel gewoon.

Implementeren van een zorginnovatie. Heel gewoon. Implementeren van een zorginnovatie. Heel gewoon. zorgvannu.nl Innoveren in de zorg, dat is heel erg zorg van nu. Het kan zelfs zo zijn dat wat je collega innovatief vindt, jij als dagelijkse routine ziet,

Nadere informatie

ICT: Zelf doen of uitbesteden?

ICT: Zelf doen of uitbesteden? WHITEPAPER ICT: Zelf doen of uitbesteden? De groeiende rol van ICT in het onderwijs geeft schooldirecteuren de nodige kopzorgen. Digitaal lesmateriaal, laptops of ipads voor elke leerling, goede wifi in

Nadere informatie

#betrouwbareevidence RICHTLIJNEN VOOR. succesvolle marketing van de medische bibliotheek

#betrouwbareevidence RICHTLIJNEN VOOR. succesvolle marketing van de medische bibliotheek #betrouwbareevidence RICHTLIJNEN VOOR succesvolle marketing van de medische bibliotheek #betrouwbareevidence #betrouwbareevidence is te vinden in gerenommeerde informatiebronnen, krachtige tools die helpen

Nadere informatie

Kader voor ontwikkeling - Vaardigheden

Kader voor ontwikkeling - Vaardigheden Kader voor ontwikkeling - Vaardigheden Zelfsturing Zelfsturing - Onderbouw O: Ik houd mijn aandacht er goed bij als dat nodig is O: Ik werk zelfstandig als dat nodig is O: Ik zorg dat mijn werk er netjes

Nadere informatie

Leergang Transformatief Leiderschap

Leergang Transformatief Leiderschap feedback geven living labs advie processen/bijeenkomsten transformatief leiderschap coach perso Leergang Transformatief Leiderschap Anderen bewegen begint bij jezelf Succesvol mensen en organisaties in

Nadere informatie

Inhoud. Deel I Denken als een leider. Inleiding 9

Inhoud. Deel I Denken als een leider. Inleiding 9 Inhoud Inleiding 9 Deel I Denken als een leider 1. Transitie naar leiderschap 15 Je managementrol begrijpen 15 Het verschil tussen management en leiderschap 18 Het demystificeren van leiderschap 19 Omgaan

Nadere informatie

Beleidsplan Tellus Film Fundering

Beleidsplan Tellus Film Fundering Beleidsplan 2018-2022 Tellus Film Fundering Indeling: 1. Samenvatting 2. Inleiding 3. Missie en visie 4. Wat biedt de stichting? 5. Speerpunten voor de komende jaren 6. Professionalisering van de organisatie

Nadere informatie

REKENHOF. Consolideren en motiveren om vooruitgang te boeken

REKENHOF. Consolideren en motiveren om vooruitgang te boeken REKENHOF Consolideren en motiveren om vooruitgang te boeken STRATEGISCH PLAN 2010-2014 2 Inleiding Dit document stelt de resultaten voor van de strategische planning van het Rekenhof voor de periode 2010-2014.

Nadere informatie

E-book. 49 vragen voor een effectieve continue dialoog

E-book. 49 vragen voor een effectieve continue dialoog E-book 49 vragen voor een effectieve continue dialoog Inleiding Door Jochem Aubel Veel organisaties hebben de ambitie om een continue dialoog op gang te brengen. Een doorlopend gesprek tussen medewerkers

Nadere informatie

WHITE PAPER STAKEHOLDERMANAGEMENT

WHITE PAPER STAKEHOLDERMANAGEMENT WHITE PAPER STAKEHOLDERMANAGEMENT Van strategie naar implementatie in 4 stappen. 2018 leansixsigmatools.nl versie 3.00-2019-2020 Dit werk is gelicenseerd onder een Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen

Nadere informatie

SLOW & QUICK SCAN COPE 7

SLOW & QUICK SCAN COPE 7 Onderstaand treft u zowel een SLOW als een QUICK SCAN aan voor uw organisatie volgens de COPE 7 organisatie principes. De SLOW SCAN: Als uw antwoord op een hoofdvraag NEE betreft, dan scoort u 0 punten

Nadere informatie

Taal in de blender. Succesrecepten. Mariet Schiepers_CTO_KU Leuven

Taal in de blender. Succesrecepten. Mariet Schiepers_CTO_KU Leuven Taal in de blender Succesrecepten Mariet Schiepers_CTO_KU Leuven Digitale (onderwijs)revolutie (?) In welke mate kunnen online taken het taalleerproces van anderstalige werknemers versterken? Welke functionele,

Nadere informatie

Blended Learning met Canvas. De complete e-learning oplossing voor opleidingsinstituten

Blended Learning met Canvas. De complete e-learning oplossing voor opleidingsinstituten Blended Learning met Canvas De complete e-learning oplossing voor opleidingsinstituten Als opleider weet u als geen ander hoe belangrijk het is om kennis snel en succesvol over te dragen. Daarnaast wilt

Nadere informatie

UITNODIGING. november. Innovatie van het mbo- onderwijs door digitaal leiderschap MASTER CLASS. Een masterclass voor bestuurders van mbo-scholen

UITNODIGING. november. Innovatie van het mbo- onderwijs door digitaal leiderschap MASTER CLASS. Een masterclass voor bestuurders van mbo-scholen UITNODIGING Innovatie van het mbo- MASTER CLASS onderwijs door digitaal leiderschap Een masterclass voor bestuurders van mbo-scholen 28 november ACHTERGROND Door de digitale revolutie nemen ontwikkelingen

Nadere informatie

Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s

Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s In een globaliserende economie moeten regio s en ondernemingen internationaal concurreren. Internationalisatie draagt bij tot de economische

Nadere informatie

Three Ships Learning Solutions

Three Ships Learning Solutions Three Ships Learning Solutions Wiel van de Berg Algemeen Directeur Jos Herkelman Teamleider trainer/consultants Agenda Kennismaken Samen aan jezelf werken Praktisch aan de gang in PO en VO/(M)BO Kaders

Nadere informatie

5 CRUCIALE COMPETENTIES VOOR EEN DUURZAAM HRM/L&D DIMITRI MAENHOUDT

5 CRUCIALE COMPETENTIES VOOR EEN DUURZAAM HRM/L&D DIMITRI MAENHOUDT 5 CRUCIALE COMPETENTIES VOOR EEN DUURZAAM HRM/L&D DIMITRI MAENHOUDT WAT BETEKENT DUURZAAM? Duurzaam betekent aansluiten op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in

Nadere informatie

Big Data: wat is het en waarom is het belangrijk?

Big Data: wat is het en waarom is het belangrijk? Big Data: wat is het en waarom is het belangrijk? 01000111101001110111001100110110011001 Hoeveelheid 10x Toename van de hoeveelheid data elke vijf jaar Big Data Snelheid 4.3 Aantal verbonden apparaten

Nadere informatie

GLOBAL TALENT SOLUTIONS HEALTHCARE PHARMACEUTICALS & MEDICAL DEVICES

GLOBAL TALENT SOLUTIONS HEALTHCARE PHARMACEUTICALS & MEDICAL DEVICES GLOBAL TALENT SOLUTIONS HEALTHCARE PHARMACEUTICALS & MEDICAL DEVICES HUDSON RECRUITMENT & TALENT MANAGEMENT DE BESTE PROFESSIONALS VOOR SALES, MARKETING, HR EN GENERAL MANAGEMENT Ze zijn schaars: professionals

Nadere informatie

Mediawijsheid in de Bibliotheek op school vo verkenning

Mediawijsheid in de Bibliotheek op school vo verkenning Mediawijsheid in de Bibliotheek op school vo verkenning Achtergrond In de huidige informatiesamenleving groeien jongeren op met media. Om te werken en te leren in de (digitale) wereld moeten jongeren leren

Nadere informatie

ACTIEFICHES. Een goed begrip van je huidige (probleem)situatie laat toe om gerichter te innoveren.

ACTIEFICHES. Een goed begrip van je huidige (probleem)situatie laat toe om gerichter te innoveren. ACTIEFICHES Stap 1: Analyseer je innovatiemogelijkheden Een goed begrip van je huidige (probleem)situatie laat toe om gerichter te innoveren. Voldoende steun en middelen zijn essentieel om via innovatie

Nadere informatie

Industry consulting. Care management. Effectieve procesinnovatie in de zorg. Onze zorg Kwaliteit nu én in de toekomst

Industry consulting. Care management. Effectieve procesinnovatie in de zorg. Onze zorg Kwaliteit nu én in de toekomst Industry consulting Care management Effectieve procesinnovatie in de zorg Onze zorg Kwaliteit nu én in de toekomst Effectieve procesinnovatie Iedere organisatie is uniek. Dat is in de zorg niet anders.

Nadere informatie

Inleiding. Morgen. Whitepaper: Betrokkenheid in bedrijf

Inleiding. Morgen. Whitepaper: Betrokkenheid in bedrijf Inleiding Geld verdienen. Voor de medewerker en het bedrijf belangrijke behoeften. Met een arbeidsrelatie vinden zij elkaar. De deal is rond, beide tevreden. Of nog niet? De wijze waarop de werkzaamheden

Nadere informatie

De kracht van sociale media in het onderwijs

De kracht van sociale media in het onderwijs De kracht van sociale media in het onderwijs Maak onderwijs effectiever met sociale media Tweedaagse leergang en eendaagse workshop Uw studenten maken volop gebruik van sociale media. Ze ontmoeten er hun

Nadere informatie

Global Project Performance

Global Project Performance Return on investment in project management P3M3 DIAGNOSTIEK IMPLEMENTATIE PRINCE2 and The Swirl logo are trade marks of AXELOS Limited. P3M3 -DIAGNOSTIEK (PROJECT PROGRAMMA PORTFOLIO MANAGEMENT MATURITY

Nadere informatie

Gids voor werknemers. Rexel, Building the future together

Gids voor werknemers. Rexel, Building the future together Gids voor werknemers Rexel, Building the future together Editorial Beste collega s, De wereld om ons heen verandert snel en biedt ons nieuwe uitdagingen en kansen. Aan ons de taak om effectievere oplossingen

Nadere informatie

Samenvatting en aanbevelingen van het onderzoek onderwijs & ICT voor School X

Samenvatting en aanbevelingen van het onderzoek onderwijs & ICT voor School X Samenvatting en aanbevelingen van het onderzoek onderwijs & ICT voor School X Inleiding School X is een talentschool (mensgericht) vanuit de invalshoek dat leerlingen die hun talent benutten beter presteren

Nadere informatie

Manifest Circulair Onderwijs

Manifest Circulair Onderwijs Manifest Circulair Onderwijs de rol van onderwijs in verantwoord innoveren 2 Waarom urgentie De jeugd heeft de toekomst. Wij maken de toekomst. Wij brengen kinderen en jong volwassenen het gedachtengoed

Nadere informatie

Leren met je hart, je hoofd en je handen. Play Learn Change is partner van LEGO Education

Leren met je hart, je hoofd en je handen. Play Learn Change is partner van LEGO Education Leren met je hart, je hoofd en je handen Play Learn Change is partner van LEGO Education Wat is ook weer het doel van leren? Jouw wereld ontdekken en begrijpen Jouw eigen plek ontdekken Jezelf staande

Nadere informatie

REMIND. Bij u op SCHOOL?

REMIND. Bij u op SCHOOL? REMIND Bij u op SCHOOL? Inhoudsopgave Slim jezelf zijn voor professionals 3 Slim jezelf zijn 3 Programma over persoonlijke ontwikkeling 3 Kostenoverzicht 4 Over Remind 5 Wij willen 5 Trainersopleiding

Nadere informatie

Avans visie Onderwijs & ICT

Avans visie Onderwijs & ICT Avans visie Onderwijs & ICT Samen het maximale uit jezelf halen met ICT Algemeen De visie op Onderwijs en ICT is afgeleid van de Avans Onderwijsvisie en opgesteld vanuit de overtuiging dat we onze ambitie

Nadere informatie

T.O.P. Leidinggeven aan een team

T.O.P. Leidinggeven aan een team Compleet programma, inclusief online leeromgeving Effectief leidinggeven als Topmanager Commercium www.commercium.nl info@commercium.nl +31(0)36-53 18 506 1 Inleiding Goede leiders zijn de managers die

Nadere informatie

Canon s visie op digitale transformatie van organisaties. you can

Canon s visie op digitale transformatie van organisaties. you can Canon s visie op digitale transformatie van organisaties you can Digitale transformatie van organisaties Als we kijken naar de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van communicatie in de afgelopen

Nadere informatie

We zien een datagedreven wereld vol kansen. Toepassingscentrum voor big data oplossingen

We zien een datagedreven wereld vol kansen. Toepassingscentrum voor big data oplossingen We zien een datagedreven wereld vol kansen Toepassingscentrum voor big data oplossingen We zien succesvolle organisaties groeien door big data 50% van de meest succesvolle organisaties Volg ons op twitter:

Nadere informatie

DE AFDELING STRATEGIE MANAGEMENT VAN STRATEGIE NAAR EXECUTIE STRATAEGOS.COM

DE AFDELING STRATEGIE MANAGEMENT VAN STRATEGIE NAAR EXECUTIE STRATAEGOS.COM DE AFDELING MANAGEMENT VAN NAAR EXECUTIE STRATAEGOS.COM VERANDERING CRUCIAAL IN TURBULENTE OMGEVINGEN 1 Bedrijfstakken worden continue verstoord door start-ups, nieuwe technologieën, veranderde consumenten

Nadere informatie

Competentiemeter docent beroepsonderwijs

Competentiemeter docent beroepsonderwijs Competentiemeter docent beroepsonderwijs De beschrijving van de competenties in deze competentiemeter is gebaseerd op: - de bekwaamheidseisen uit de Algemene Maatregel van Bestuur als uitwerking van de

Nadere informatie

VanMeijel strategiesessie. In 5 stappen naar digitaal bouwen. vanmeijel.nl. bouwen kan simpeler

VanMeijel strategiesessie. In 5 stappen naar digitaal bouwen. vanmeijel.nl. bouwen kan simpeler VanMeijel strategiesessie In 5 stappen naar digitaal bouwen vanmeijel.nl bouwen kan simpeler digitale transformatie We leven in een tijd waarin de technologische vooruitgang over gaat in de hoogste versnelling.

Nadere informatie

Samenwerken aan een toekomstbestendige retailsector

Samenwerken aan een toekomstbestendige retailsector Samenwerken aan een toekomstbestendige retailsector Wie wij zijn Het Retail Innovation Platform helpt de innovatie- en concurrentiekracht van de retailsector te versterken. Samen met retailers en andere

Nadere informatie

DYNAMIC INFRASTRUCTURE Helping build a smarter planet

DYNAMIC INFRASTRUCTURE Helping build a smarter planet Ronald.geuze@nl.ibm.com, Ronald.vanteeffelen@nl.ibm.com Consolidatie en Virtualisatie van Intel en UNIX platformen de praktijk 18/03/2009 DYNAMIC INFRASTRUCTURE Helping build a smarter planet 2009 IBM

Nadere informatie

Analytisch denken Het oplossen van problemen door vragen te ontleden in kleinere delen, verbanden leggen en logische conclusies trekken.

Analytisch denken Het oplossen van problemen door vragen te ontleden in kleinere delen, verbanden leggen en logische conclusies trekken. Creatief denken Het flexibel kunnen inspelen op nieuwe omstandigheden. Associëren, brainstormen en het bedenken van nieuwe originele dingen en originele oplossingen voor problemen. Analytisch denken Het

Nadere informatie

Training Marketing. Marketing, bouwen aan een sterk merk

Training Marketing. Marketing, bouwen aan een sterk merk Training Marketing Marketing, bouwen aan een sterk merk Marketing is vandaag de dag onmisbaar voor een bedrijf om de verkoop van je producten en diensten te bevorderen. Sterker nog, het is een vereiste

Nadere informatie

Sturing op ICT STRATEGISCHE BESLUITVORMING GOVERNANCE INNOVATIE. 24 sept 2015; Jurgen Bomas

Sturing op ICT STRATEGISCHE BESLUITVORMING GOVERNANCE INNOVATIE. 24 sept 2015; Jurgen Bomas Sturing op ICT STRATEGISCHE BESLUITVORMING GOVERNANCE INNOVATIE Sturen op ICT en samenhang met business Maes als onderzoek model Vanuit onderzoek in bedrijfsleven: IT beslissing Rol Directie Consequentie

Nadere informatie

E-learning biedt perspectief

E-learning biedt perspectief E-learning biedt perspectief Wilfred Rubens http://www.wilfredrubens.com http://www.slideshare.net/wrubens Wie van u... Raad van bestuur Directies/managers (lijn) P&O Beleidsadviseurs Opleidingsadviseurs

Nadere informatie

Xurux Academy Opleidingen in Blockchain Technologie ACADEMY

Xurux Academy Opleidingen in Blockchain Technologie ACADEMY Xurux Academy Opleidingen in Blockchain Technologie ACADEMY ACADEMY Xurux Academy Workshops, trainingen en opleidingen in blockchain technologie Over Xurux Diepgaande kennis van blockchain technologie

Nadere informatie

knkpublishing Microsoft Dynamics De flexibele, innovatieve uitgeverijsoftware Nieuwe kansen in een veranderende media wereld

knkpublishing Microsoft Dynamics De flexibele, innovatieve uitgeverijsoftware Nieuwe kansen in een veranderende media wereld De flexibele, innovatieve uitgeverijsoftware INTEGRATIE CONTINUE INNOVATIE WORKFLOW ONDERSTEUNING ABECON-CONSULTANCY OVER ABECON Microsoft Dynamics Nieuwe kansen in een veranderende media wereld Standaard

Nadere informatie

Fundamentele Innovatie

Fundamentele Innovatie Fundamentele Innovatie onderwijsvernieuwing met ICT en sociale media draagvlak inspiratie motivatie vernieuwing 21st century skills borging Mark Froger 06-11-2015 Wij geloven in: Leren in een uitdagende

Nadere informatie

AGILE WERKEN Leer je eigen capaciteiten optimaal te benutten dankzij een effectieve samenwerking.

AGILE WERKEN Leer je eigen capaciteiten optimaal te benutten dankzij een effectieve samenwerking. AGILE WERKEN Leer je eigen capaciteiten optimaal te benutten dankzij een effectieve samenwerking T: +31 (0)20 24 022 44 E: info@gladwell.nl www.gladwell.nl WAT IS AGILE? Agile is een denkwijze die erop

Nadere informatie

Logo organisatie. EFQM Excellence. Organisatie naam

Logo organisatie. EFQM Excellence. Organisatie naam Logo organisatie EFQM Excellence Recognised for Excellence Organisatie naam Verantwoordelijke (België) 2004 EFQM Het is de bedoeling van EFQM om het algemene gebruik van dit materiaal binnen bedrijven

Nadere informatie

Visie op duurzaam Veranderen

Visie op duurzaam Veranderen Visie op duurzaam Veranderen Ruysdael Ruysdael is een gerenommeerd bureau dat zich sinds haar oprichting in 1994 heeft gespecialiseerd in het managen van veranderingen. Onze dienstverlening kent talloze

Nadere informatie

werkwijze PLG werkkaart

werkwijze PLG werkkaart werkwijze PLG werkkaart FOCUS PAS TOE 2 Bepaal het thema, het gewenste resultaat 8 Implementeer en borg de nieuwe aanpak GROEP 1 Formeer de groep TEST KIJK DEEL 5 Probeer uit 3 Onderzoek wat er speelt

Nadere informatie

Slimmer Leren en Motiveren Programma s voor Middelbare Scholen

Slimmer Leren en Motiveren Programma s voor Middelbare Scholen Slimmer Leren en Motiveren Programma s voor Middelbare Scholen Contact: Florian Brunsting (florian@remindlearning.nl) of www.remindlearning.nl Wat is Remind? Remind leert middelbare scholieren in de onder-

Nadere informatie

Hefbomen van Leiderschap. Simpel. Voorspellend. Invloedrijk.

Hefbomen van Leiderschap. Simpel. Voorspellend. Invloedrijk. Hefbomen van Leiderschap Simpel. Voorspellend. Invloedrijk. Excellente Competentiemodellen Organisaties zoeken naar simpele, praktische middelen voor de ontwikkeling van leiderschap. Een grote focus op

Nadere informatie

doel bereikt zelfsturing inrichten veiligheid fundament Behoeftepiramide van een "Social Business"

doel bereikt zelfsturing inrichten veiligheid fundament Behoeftepiramide van een Social Business Behoeftepiramide van een "" (Naar analogie piramide van Maslow) Maslow rangschikte de volgens hem universele behoeften van de mens in een hiërarchie. Volgens zijn theorie zou de mens pas streven naar bevrediging

Nadere informatie

integrating your business

integrating your business integrating your business Codit is een IT expert in business integratie en levert wereldwijd diensten in consultancy, technologie en managed services. Door de integratie van een centraal technologisch

Nadere informatie

Blended learning in het onderwijs

Blended learning in het onderwijs Blended learning in het onderwijs Nehem KMC heeft veel ervaring met het toepassen van innovatieve onderwijsmethodes. Vanuit deze ervaring vertellen wij u in deze brochure graag meer over blended learning.

Nadere informatie

04 Support staff training

04 Support staff training Het introduceren van referentiekaders voor kwaliteitsborging op het gebied van beroepsonderwijs en training (VET) is de afgelopen jaren tot een prioriteit uitgegroeid. Tijdens de vroege stadia van de ontwikkeling

Nadere informatie

Energie voor de toekomst

Energie voor de toekomst Energie voor de toekomst Uw bedrijfsvisie realiseren Propositiereeks januari 2018 Uw bedrijfsvisie realiseren Het tempo van veranderingen in de markt en de technologie wordt steeds hoger en de gevolgen

Nadere informatie

Ontwikkelen en implementeren van Artikelgroep / Categorie strategieën Anil Joshi Associate Trainer

Ontwikkelen en implementeren van Artikelgroep / Categorie strategieën Anil Joshi Associate Trainer Ontwikkelen en implementeren van Artikelgroep / Categorie strategieën Anil Joshi Associate Trainer THE NETHERLANDS CHINA BRASIL AUSTRIA THE UNITED KINGDOM Agenda Wat is CSD? Wat zijn de voordelen? Hoe

Nadere informatie

Minigids Hybride Evenementen Het evenement dat niemand wil missen is hybride Een wereld waar offline en online samenkomen!

Minigids Hybride Evenementen Het evenement dat niemand wil missen is hybride Een wereld waar offline en online samenkomen! Minigids Hybride Evenementen Het evenement dat niemand wil missen is hybride Een wereld waar offline en online samenkomen! Introductie In een wereld die op alle vlakken steeds meer digitaal verbonden raakt,

Nadere informatie

MISSIE - VISIE - MOTTO

MISSIE - VISIE - MOTTO MISSIE - VISIE - MOTTO Mei 2015 Versie 4.0 Inhoudsopgave INLEIDING 3 WAAR KOMT DIT VANDAAN? 3 MISSIE: WAAR STAAN WE VOOR? 4 VISIE: WAT DOEN WE EN WAAROM? 4 MOTTO, KORT EN KRACHTIG 5 2 INLEIDING Elke organisatie,

Nadere informatie

cjcbejbv ejveneke nvknevm m

cjcbejbv ejveneke nvknevm m Welkom! Bij de miniconferentie Formatief toetsen 26 maart 2013 cjcbejbv ejveneke nvknevm m Cees van der Vleuten Universiteit Maastricht Aanleiding voor deze middag Doelen van vanmiddag Kennismaken - ontmoeten

Nadere informatie

LEAN LEIDERSCHAP. Een kwestie van vertrouwen. Tosca Klinkenberg Wil van der Heijden

LEAN LEIDERSCHAP. Een kwestie van vertrouwen. Tosca Klinkenberg Wil van der Heijden LEAN LEIDERSCHAP Een kwestie van vertrouwen Tosca Klinkenberg Wil van der Heijden DOEL AGENDA Definities van lean Soorten leiderschap Lean leiderschap; principes en profiel Reflectie Hoe word je een lean

Nadere informatie

HUDSON TALENT MANAGEMENT PARTNER BIJ HET SELECTEREN, MOTIVEREN EN ONTWIKKELEN VAN MENSEN

HUDSON TALENT MANAGEMENT PARTNER BIJ HET SELECTEREN, MOTIVEREN EN ONTWIKKELEN VAN MENSEN HUDSON TALENT MANAGEMENT PARTNER BIJ HET SELECTEREN, MOTIVEREN EN ONTWIKKELEN VAN MENSEN MENSEN ZIJN HET HART VAN UW SUCCES BEDRIJVEN DIE DE BESTE MENSEN AAN ZICH WETEN TE BINDEN, PRESTEREN BETER. MAAR

Nadere informatie

Canon s visie op digitale transformatie van organisaties. you can

Canon s visie op digitale transformatie van organisaties. you can Canon s visie op digitale transformatie van organisaties you can Digitale transformatie van organisaties Als we kijken naar de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van communicatie in de afgelopen

Nadere informatie

STORAGE AUTOMATION IT MANAGEMENT & OPTIMIZATION DATAGROEI DE BAAS MET EXTREEM BEHEERGEMAK DOOR AUTOMATISERING EN VIRTUALISATIE

STORAGE AUTOMATION IT MANAGEMENT & OPTIMIZATION DATAGROEI DE BAAS MET EXTREEM BEHEERGEMAK DOOR AUTOMATISERING EN VIRTUALISATIE IT MANAGEMENT & OPTIMIZATION STORAGE AUTOMATION DATAGROEI DE BAAS MET EXTREEM BEHEERGEMAK DOOR AUTOMATISERING EN VIRTUALISATIE EEN EFFECTIEVE EN KOSTENEFFICIËNTE OPLOSSING VOOR DATAGROEI De druk op systeembeheerders

Nadere informatie

Groei in Leiderschap & Management - Jaaropleiding

Groei in Leiderschap & Management - Jaaropleiding Groei in Leiderschap & Management - Jaaropleiding Zakenwijzer Het is tijd voor nieuw en ander leiderschap en management We kunnen ons niet meer verloven te blijven doen wat we deden. Als alles verandert,

Nadere informatie

HOE VERSTERK JE HET ONDERWIJS MET DIGITALE MEDIA Emil Diephuis (DT) Ria Jacobi (O2)

HOE VERSTERK JE HET ONDERWIJS MET DIGITALE MEDIA Emil Diephuis (DT) Ria Jacobi (O2) HOE VERSTERK JE HET ONDERWIJS MET DIGITALE MEDIA Emil Diephuis (DT) Ria Jacobi (O2) 1 ENKELE TRENDS (LEARNING TOMORROW) 1. De gestage groei van e-learning. Met name blended learning wordt de default manier

Nadere informatie

Lean management vaardigheden

Lean management vaardigheden Lean management vaardigheden Lean management : meer dan tools Je gaat met Lean aan de slag of je bent er al mee bezig. Je ziet dat Lean over een set prachtige tools beschikt en je beseft dat het ook een

Nadere informatie

Onderwijs en ICT Beleidsplan

Onderwijs en ICT Beleidsplan Onderwijs en ICT Beleidsplan Periode: 2017 - School: Schoolleider: Proces eigenaar van het ICT beleid: Is er een gedragen teambesluit: Versie: Id Beleidsterrein / onderdeel Mogelijke deelvragen Inhoud

Nadere informatie

Factsheet((NL)( Intranet,(Extranet,(Social(&(more

Factsheet((NL)( Intranet,(Extranet,(Social(&(more Multi Enterprise Social Network Platform 10 redenen om mee te doen Factsheet((NL)( Intranet,(Extranet,(Social(&(more Intranet, Extranet, Social Organiseer mensen en informatie op natuurlijke wijze TransportLAB

Nadere informatie

Adding Sustainable Value

Adding Sustainable Value Adding Sustainable Value Uw organisatie klaar voor de toekomst! Internationaal duurzaamheidsprogramma voor het Midden- en Kleinbedrijf Een praktisch opleidingsprogramma dat bedrijven helpt om een duurzaamheidplan

Nadere informatie

D.1 Motiveren en inspireren van leerlingen

D.1 Motiveren en inspireren van leerlingen DIDACTISCHE BEKWAAMHEID D.1 Motiveren en inspireren van leerlingen Resultaat De leraar motiveert leerlingen om actief aan de slag te gaan. De leraar maakt doel en verwachting van de les duidelijk zorgt

Nadere informatie

Welkom. 2014: Innovatiekracht

Welkom. 2014: Innovatiekracht Welkom 2014: Innovatiekracht 2014: innovatiekracht Doel: Ambitieuze / resultaatgerichte ondernemers Ambitieuze / resultaatgerichte ondernemers Onderwerpen verschillende invalshoeken Interactie / begeleiding

Nadere informatie

Manifest Circulair Onderwijs

Manifest Circulair Onderwijs Manifest Circulair Onderwijs de rol van onderwijs in verantwoord innoveren 2 Waarom urgentie De jeugd heeft de toekomst. Wij maken de toekomst. Wij brengen kinderen en jong volwassenen het gedachtengoed

Nadere informatie

PRESENTATIE IMPLEMENTATIE VAN EEN ELO

PRESENTATIE IMPLEMENTATIE VAN EEN ELO PRESENTATIE IMPLEMENTATIE VAN EEN ELO Dit gaan we bespreken Wat is succesvol? Succescriteria Praktische Voorbeelden Vegard Sivertsen it s learning 2 Wat is succes? Transformatie Substitutie Transitie Succes

Nadere informatie

RE-ENTER. Programma definitie. Ondernemers Ontwikkeling Programma

RE-ENTER. Programma definitie. Ondernemers Ontwikkeling Programma RE-ENTER Ondernemers Ontwikkeling Programma Programma definitie Dit project is gefinancierd met de steun van de Europese Commissie. De verantwoordelijkheid voor deze publicatie ligt uitsluitend bij de

Nadere informatie

Transi4e%&% leiderschap%

Transi4e%&% leiderschap% Odin development compass Wanneer u in uw organisatie teams vormt of ontwikkelt, en mensen wilt ondersteunen in hun groei, wilt u ongetwijfeld weten wat de werkelijke kracht is van iedereen. Het Odin Development

Nadere informatie

ROM Doorbraakprojecten. Gerdien Franx

ROM Doorbraakprojecten. Gerdien Franx ROM Doorbraakprojecten November 2014 Mei 2016 Gerdien Franx Projectleider, Trimbos-instituut The Choluteca bridge, Honduras Donald Berwick: Tijd voor continue vernieuwing Patiënt en hulpverlener gericht

Nadere informatie

Het creëren van mobiliteit: hoe dan?

Het creëren van mobiliteit: hoe dan? Het creëren van mobiliteit: hoe dan? Ester Leibbrand, voorzitter NOLOC, beroepsvereniging voor loopbaanprofessionals en eigenaar SAMEN Loopbaanmanagement Zowel mens als organisatie moeten en willen ambities

Nadere informatie

De wereld van online communicatie anno. 13 augustus 2014

De wereld van online communicatie anno. 13 augustus 2014 ! De wereld van online communicatie anno! 13 augustus 2014 Anne Marie Hazenberg @AMH010 @NewMediaBrains @SoMeMonteur amh@newmediabrains.com www.newmediabrains.com Online brains 15 professionals meer dan

Nadere informatie

Competentiescan Propedeuse Academie voor Beeldende Vorming Tilburg

Competentiescan Propedeuse Academie voor Beeldende Vorming Tilburg Competentiescan Propedeuse Academie voor Beeldende Vorming Tilburg naam student: Stan Verhees.. A1 CREËREND VERMOGEN 1 De student kan zelfstandig een beeldend proces op gang brengen, dit proces kwalitatief

Nadere informatie

Whitepaper ERP Succesvol ERP implementeren

Whitepaper ERP Succesvol ERP implementeren Whitepaper ERP Succesvol ERP implementeren Citrien Procesconsult Braamweg 77 3768 CE SOEST T 06 14 27 19 97 W www.roaldvanderheide.nl E info@roaldvanderheide.nl Vraagstelling Hoe vergroot je de kans op

Nadere informatie

Pitstop Een onderzoek naar innovatie binnen het TT-Instituut

Pitstop Een onderzoek naar innovatie binnen het TT-Instituut Pitstop Een onderzoek naar innovatie binnen het TT-Instituut A S S E N E M M E N M E P P E L De aanleiding Innovatie in het mbo moet omdat: - Technologie en digitalisering leiden tot andere (inhoud van)

Nadere informatie

Inleiding 4. Engels in het basisonderwijs 5. Words&Birds een verrijking van de les, een verbreding van de wereld 6. Wat is Words&Birds?

Inleiding 4. Engels in het basisonderwijs 5. Words&Birds een verrijking van de les, een verbreding van de wereld 6. Wat is Words&Birds? Inleiding 4 Engels in het basisonderwijs 5 Words&Birds een verrijking van de les, een verbreding van de wereld 6 Wat is Words&Birds? 6 Wat zijn de belangrijkste eigenschappen van Words&Birds? 6 Met welk

Nadere informatie

Transport en Logistiek. Klaar voor de toekomst - Online leren

Transport en Logistiek. Klaar voor de toekomst - Online leren Transport en Logistiek Klaar voor de toekomst - Online leren Bepaal zelf hoe je leert Onze leervormen 2 Iedereen is anders en iedereen leert anders. Daarom kunnen medewerkers in onze online leeromgeving

Nadere informatie

E-book. In 7 stappen naar een effectieve HR-cyclus

E-book. In 7 stappen naar een effectieve HR-cyclus 7 5 6 3 4 2 1 E-book In 7 stappen naar een effectieve HR-cyclus Inleiding Het doel van de HR-cyclus is: medewerkers ondersteunen in het leren en presteren, zodat zij maximaal bijdragen aan het succes van

Nadere informatie

E-book. De 3 succesfactoren voor een effectieve HR-cyclus

E-book. De 3 succesfactoren voor een effectieve HR-cyclus E-book De 3 succesfactoren voor een effectieve HR-cyclus Inleiding Door Stefan op de Woerd Waarschijnlijk herken je het beeld dat er bij veel organisaties aan het begin van het jaar afspraken worden gemaakt

Nadere informatie

IN 4 STAPPEN NAAR EEN DATAGEDREVEN ORGANISATIE ALLES WAT JE MOET WETEN VOOR EEN SUCCESVOLLE DATA TRANSFORMATIE

IN 4 STAPPEN NAAR EEN DATAGEDREVEN ORGANISATIE ALLES WAT JE MOET WETEN VOOR EEN SUCCESVOLLE DATA TRANSFORMATIE IN 4 STAPPEN NAAR EEN DATAGEDREVEN ORGANISATIE ALLES WAT JE MOET WETEN VOOR EEN SUCCESVOLLE DATA TRANSFORMATIE 2019 WHITEPAPER INHOUDSOPGAVE Stap 1: Inzicht in veranderende databehoeftes 04 Stap 2: Controleren

Nadere informatie

Wat is jouw grootste uitdaging als ondernemer?

Wat is jouw grootste uitdaging als ondernemer? Wat is jouw grootste uitdaging als ondernemer? De Week van de Ondernemer doet het gehele jaar onderzoek naar de belangrijkste uitdagingen van ondernemers. We presenteren hierbij de belangrijkste uitkomsten.

Nadere informatie

Appendix A Checklist voor visible learning inside *

Appendix A Checklist voor visible learning inside * Appendix A Checklist voor visible learning inside * * Op www.bazalt.nl/lerenzichtbaarmaken kunt u dit formulier downloaden en vervolgens printen. Het is belangrijk dat de medewerkers van de school deze

Nadere informatie