Het kwartaal in een notendop Stilte voor de storm? Aan het begin van de herfst, met al enkele orkanen achter de rug, rijst de vraag of we ook op de financiële markten een stormachtige periode tegemoet gaan. In de zomer daalde de toch al lage volatiliteit van de aandelenmarkten zelfs verder naar de laagste waarden in de afgelopen jaren. Geen stormachtig koersverloop dus en per saldo bewogen de meeste aandelenmarkten omhoog. Zo steeg de Nederlandse AEX ongeveer 6% in het derde kwartaal en de Amerikaanse S&P500 bereikte een nieuw record: de grens van 2500 punten werd zelfs gepasseerd, een stijging van 4% in het derde kwartaal. Op de rentemarkten was er sprake van meer beweeglijkheid: de Nederlandse 10-jaars staatsrente liep begin juli op van 0,65% naar 0,75%. Daarna werd de trend van de eerste helft van het jaar voortgezet: kabbelend rond de 0,6%. De Amerikaanse lange rente doorliep een vergelijkbaar patroon, alleen is daar het niveau rond 2,3%. Weliswaar niet de richting zoals was verwacht (op basis van de economische omstandigheden verwachtten wij een stijging in de rente), maar weinig beweeglijk. SEQUOIA NIEUWSBRIEF Oktober 2017, NR. 4 Bron: Bloomberg Copyright 2017, Sequoia Vermogensbeheer N.V.
Een saaie zomer was het echter niet op de financiële markten, daar zorgden de koersen op de valutamarkten voor. De sterkste beweging was in de dollar: ten opzichte van alle grotere valuta verzwakte de Amerikaanse munt. Een opmerkelijke beweging, omdat dit jaar de beleidsrente door de Fed (het stelsel van Amerikaanse Centrale Banken) verder is verhoogd. Na de eerste verhoging in december zijn er in 2017 twee verdere verhogingen doorgevoerd. Normaal gesproken zorgt een hogere rente voor een sterkere munt. Voor ons, European die in euro s betalen en ontvangen, gaat het uiteindelijk om de vertaling van het bedrag in vreemde valuta naar de euro. Zoals opgemerkt, is de euro ten opzichte van de dollar in 2017 sterker geworden, of, anders gezegd: de dollar is verzwakt. Een biljet van $100 was aan het begin van dit jaar 95 waard. Momenteel is de waarde van dat biljet van $100 gedaald naar 84, ongeveer 12% minder. Ook ten opzichte van andere valuta, zoals de Britse Ponden en de Japanse Yen is de euro sterker geworden, al is dat met ongeveer 2% en 8% een kleiner effect dan ten opzichte van de dollar. Deze bewegingen in de valuta ten opzichte van de euro zijn in de eerste drie kwartalen van dit jaar van grote invloed geweest op de rendementen. Zo is de AEX index, een aandelenindex in euro, dit jaar gestegen van 483,17 naar 537,06; een stijging van ruim 11%. Voor iemand die in Amerika woont en waarvoor de dollar de basisvaluta is, bestaat het totale rendement ook nog uit een valutaresultaat. Naast de koerswinst van ruim 11% komt daar nog de waardevermeerdering van de euro s ten opzichte van de dollars bij, in dit geval 12%. Andersom geldt dit voor de aandelenindex van de 500 grootste Amerikaanse bedrijven, de S&P500. Deze index noteert in US dollars. Het koersrendement is dit jaar tot eind september ca. 12,5%. Echter, voor ons als euro beleggers, bestaat het totale rendement niet alleen uit dit koersrendement, maar ook uit de waardeverandering van de dollar ten opzichte van de euro. In dit geval -door de daling van de dollar- een lager totaal rendement van 0,8%. Het volgende voorbeeld laat dit voor enkele indices zien. Beursindex Koersrendement in EUR Koersrendement in USD AEX (NL) 11,2% 24,1% STOXX600 (Europa) 7,4% 20,2% S&P500 (VS) 0,8% 12,5% Nikkei225 (Japan) -1,2% 10,5% Zoals U ongetwijfeld weet, bestaat een beleggingsportefeuille bij Sequoia meestal niet alleen uit aandelen en obligaties van Nederlandse of Europese bedrijven, maar ook uit beleggingen in bijvoorbeeld Amerikaanse, Japanse, Chinese of Australische bedrijven. De koersen van dergelijke beleggingen zijn dan in de betreffende lokale valuta of (vaak) in Amerikaanse dollars. Soms wordt gekozen voor een belegging in bijvoorbeeld Amerikaanse aandelen, waarvan de koers noteert in euro. In dat geval omvat de koersverandering van de belegging niet alleen uit de verandering in de waarde van het aandeel, maar ook de verandering in de valuta (in dit geval de euro-dollar). Hoe dan ook, veranderingen in de valuta hebben dus invloed op de waarde van de beleggingen. Naast dit directe valuta effect is er ook nog een indirect effect: de winst die bijvoorbeeld door Philips wordt gemaakt in het buitenland, wordt vertaald naar een winst in euro. Dit heeft een (indirect) effect op de koers van het aandeel.
Voor een Sequoia portefeuille hebben wij bekeken wat het directe effect van de veranderingen in de valuta dit jaar is op het rendement van de portefeuille. Afhankelijk van de basisvaluta van de klant zijn dit de rendementen in 2017, die zijn behaald met dezelfde portefeuille: Basisvaluta Rendement van de portefeuille Euro 1,4% US Dollar 22,8% Japanse Yen 15,4% Britse Pond 5,8% Oftewel: dezelfde portefeuille met wereldwijd gespreide beleggingen levert een Amerikaan (in dollars) dit jaar ruim 22% op, waar wij de waarde in euro met (slechts) 1,4% zien toenemen! Wat deed Sequoia? De sterke economische cijfers die in de eerste helft van 2017 werden gepubliceerd, kregen een vervolg in het derde kwartaal. Indicatoren voor economische activiteit, zoals gemeten in enquêtes onder inkoopmanagers, stegen in Duitsland en de VS naar de hoogste waarden in de afgelopen jaren. In andere Europese landen is het sentiment ook nog altijd optimistisch, de waarden van ruim boven de 50 duiden op een voortzetting van de economische groei. In de portefeuilles zijn aandelen al geruime tijd zwaarder gewogen dan gemiddeld. Dat reflecteert de verwachting dat de economische groei tot verdere goede omstandigheden voor bedrijven (en de winsten) zal leiden, waarvan de vertaling naar hogere koersen verder zal gaan. De waardering en de lage vergoeding die beleggers ontvangen op vastrentende instrumenten spelen hierbij uiteraard een rol. In het derde kwartaal zijn geen wijzigingen doorgevoerd in de verdeling van de portefeuille over zakelijke- en vastrentende waarden. Wel is besloten om de gevoeligheid voor de bewegingen op de valutamarkten te verkleinen in sommige portefeuilles. In de portefeuilles waar binnen vastrentende waarden in dollars was belegd, is een wijziging doorgevoerd. De beleggingen in Amerikaanse (kortlopende) bedrijfsobligaties is omgezet in een vergelijkbare belegging, waarbij de valutabewegingen worden gehedged. Hierdoor hebben schommelingen in de koers van de euro-dollar geen invloed meer op het rendement van de belegging.
Naast deze aanpassing in het vastrentende deel van de portefeuilles is in de zakelijke waarden een wijziging geïmplementeerd. In 2016 is een belegging in grondstoffen in de portefeuilles opgenomen, De verwachting was (en is) dat de prijzen van grondstoffen in een groeiende economie zullen oplopen en dat deze ook meebewegen met de stijgende inflatie. De stijging in de inflatie is nog mondjesmaat, maar zal naar verwachting gaan oplopen. Grondstoffenprijzen bewegen echter niet allemaal op dezelfde manier. In het afgelopen jaar zijn de prijzen van metalen en ook olie fors opgelopen, terwijl de prijzen van bijvoorbeeld agro-producten en edelmetalen zijn gedaald. In de eerste negen maanden van 2017 is de prijsontwikkeling van olie zelfs teleurstellend met een lichte daling en laat de brede grondstoffenindex ook een daling zien. Omdat de beleggingen in grondstoffen voor een groot deel bestaan uit olie, hebben wij besloten om op een andere manier in deze markt te beleggen. De economische groei in emerging markets is mede afhankelijk van de vraag en aanbod verhoudingen in grondstoffen, waarbij olie een minder bepalende factor speelt. Wij hebben daarom de belegging in aandelen in emerging markets verhoogd en de directe belegging in grondstoffen verkocht.
Uw persoonlijke rapportage, nu ook dagelijks Met de introductie van onze nieuwe website kunt u de rapportage, zoals u per kwartaal van Sequoia ontvangt, nu ook dagelijks inzien. Om deze rapportage in te zien, gaat u naar Login op de homepage van Sequoiabeheer.nl Vervolgens klikt u op Rapportages inzien. U komt dan in een scherm waar u uw portefeuille (rekeningof relatienummer van uw effectendepot), e-mailadres en wachtwoord invult. Dit is het wachtwoord dat u gebruikt bij het digitaal openen van uw kwartaal rapportage. Naast deze dagelijkse rapportage, kunt u ook reeds verstuurde kwartaalrapportages inzien.
Een ander soort beleggingsmaatschappij Vanguard is niet zomaar een beleggingsmaatschappij. Vanguard werd in 1975 in de Verenigde Staten opgericht, op basis van een simpele maar revolutionaire gedachte: een beleggingsmaatschappij dient de fondsen die zij aanbiedt uitsluitend in het belang van haar klanten te beheren. Vanguard was de pionier die in 1976 het indexconcept introduceerde. De firma bracht in de VS het eerste indexfonds op de markt voor individuele beleggers. Met deze benadering wisten zij het vertrouwen van miljoenen beleggers te winnen. Zo kon Vanguard een van de grootste vermogensbeheerders ter wereld worden, met kantoren in Europa, Australië, Azië en Noord- en Zuid-Amerika. Haar voornaamste doel Opkomen voor alle beleggers, hen eerlijk behandelen en hen de beste kansen bieden om succesvol te beleggen. Een unieke eigendomsstructuur De klantgerichte benadering is in de Verenigde Staten verankerd in de eigendomsstructuur van The Vanguard Group Inc. Het bedrijf staat niet op de beurs genoteerd en is evenmin in handen van een kleine groep personen. In plaats daarvan zijn de aandelen van The Vanguard Group in handen van de Amerikaanse beleggingsfondsen en ETF s van Vanguard. Op hun beurt zijn die fondsen weer in handen van hun beleggers.
Missie Deze unieke eigenaarsstructuur heeft er toe geleid dat de belangen van haar klanten voorop staan. Dit is dan ook wereldwijd in alle lagen van Vanguard terug te vinden: in de cultuur, de filosofie en het beleid. Zo is de missie van Vanguard het voor iederen toegankelijk maken van beleggingsoplossingen tegen zo laag mogelijke kosten. Hoe minder een belegger ten slotte hoeft te betalen voor haar beleggingen, hoe meer rendement er kan worden behaald. Op dit moment biedt Vanguard in Europa 27 indexfondsen aan, alsmede 21 ETFs. Het aanbod van beleggingsoplossingen dat toegankelijk zal zijn voor Europese beleggers zal ook in de komende jaren verder worden uitgebreid, op zowel het gebied van passieve als actieve beleggingsoplossingen. Deze benadering werd omarmd door miljoenen beleggers. Door het vertrouwen dat Vanguard heeft gekregen is zij een van de grootste vermogensbeheerders geworden met een totaal beheerd vermogen van 4.4 triljoen USD. Meer informatie kunt u vinden op www.vanguard.nl Wouter van Dorp Senior Institutional Sales Executive Northern Europe Vanguard Asset Management Ltd Amsterdam branch 10 th Floor,A tower WTC, Strawinskylaan 1011, 1077XX, Amsterdam T: +31 (0) 20 575 2587 M: + 31 (0) 61266 7607 E-mail: wouter.vandorp@vanguard.nl Website: global.vanguard.com
Column van mr. Claudia Lap, Notaris, Hekkelman Notarissen te Arnhem Onzichtbare schulden bij grote vermogens De laatste jaren was regelmatig in het nieuws dat nalatenschappen voor erfgenamen negatief uit kunnen pakken. Veel genoemd voorbeeld was de situatie dat na het overlijden van beide ouders de kinderen achterbleven met een huis dat in waarde gedaald was en een hypotheekschuld die de waarde oversteeg. Niet zelden was de hypotheek in de laatste 15 jaar nog door de ouders verhoogd omdat destijds in de mode was zoveel mogelijk te lenen om wat extra te besteden te hebben. Mede door een ander beleid van banken en veel aandacht in de media voor deze problematiek, is men tegenwoordig op dit punt verstandiger geworden. Dat neemt niet weg dat het gevaar van een negatieve nalatenschap nog steeds overal op de loer ligt. Oók en misschien zelfs juist bij de grotere vermogens. Het gaat hier om onzichtbare schulden waar mensen doorgaans niet op bedacht zijn. Wanneer je bij leven en welzijn in aanzienlijke welvaart hebt mogen samenleven met je partner dan zul je na zijn of haar overlijden niet snel denken dat de nalatenschap per saldo negatief zou kunnen zijn. Toch zou dat weleens het geval kunnen zijn wanneer je samenleeft met een partner voor wie het niet de eerste relatie is. Wanneer je huidige partner na een overlijden van een vorige partner is achtergebleven als weduwe of weduwnaar met kinderen, dan zul je rekening moeten houden met financiële verplichtingen aan die kinderen op grond van het erfrecht. Het volgende voorbeeld laat dit duidelijk zien. Eva (36 jaar) is nu getrouwd met Bart (38 jaar). Eva was in de vorige relatie onder huwelijksvoorwaarden gehuwd met Stef en samen kregen zij drie kinderen. Dat huwelijk is geëindigd door het overlijden van Stef. Stef had een zogeheten langstlevende testament gemaakt waardoor Eva het gehele vermogen kreeg toegedeeld. De kinderen kregen op grond van het testament een vordering op hun moeder ter grootte van hun erfdeel. De waarde van de nalatenschap van Stef was 1.000.000,-. De vorderingen van de kinderen zijn vastgesteld op 250.000,-- per kind. Dus in totaal heeft Eva een schuld aan haar kinderen van 750.000,-. Niet ongebruikelijk is dat in langstlevende testamenten wordt bepaald dat de vorderingen van kinderen rentedragend zijn. Deze rente hoeft dan in beginsel niet betaald te worden maar mag worden bijgeschreven. Dat houdt in dat de vorderingen elk jaar groeien met een bepaald percentage aan rente. Dat groeien van die vorderingen gaat net zolang door totdat deze vorderingen door Eva worden uitgekeerd aan de kinderen. Meestal is dat pas bij het overlijden van Eva. Omdat Eva nog jong is zal de rente die jaar-in-jaar-uit wordt bijgeschreven enorm kunnen oplopen.
Voor de erfbelasting is deze regeling heel gunstig. Over de bijgeschreven rente hoeven de kinderen namelijk geen erfbelasting te betalen. De gunstige fiscale effecten van deze rente laat ik nu liever buiten beschouwing. Er kleven namelijk ook flinke nadelen aan deze rente en omdat mensen vaak erg gericht zijn op het besparen van belasting, worden deze nadelen vaak te weinig belicht. Eva en Bart leven in welvaart, hebben beiden een goede baan, behoorlijk wat spaargeld en wonen in een schuldenvrij huis dat Eva heeft geërfd van Stef. Eva en Bart krijgen samen een kind (Daan) en leven nog lang en gelukkig. Mocht Eva als eerste overlijden dan laat zij een vermogen na dat er in eerste instantie zeer goed uit ziet. Onzichtbaar en misschien ook wel vergeten zijn dan de schulden die in haar vermogen zitten. Schulden aan haar oudste drie kinderen. Schulden die in misschien wel 40 jaar tijd zijn gegroeid tot een bedrag van 850.000,- per kind (bij een rente van 6%, dit is in oudere testamenten een veel gekozen rentevoet). In totaal dus een schuld van maar liefst 2.550.000,-! In zo n geval is de nalatenschap van Eva negatief en zullen haar erfgenamen er verstandig aan doen om zich meteen te beschermen door de nalatenschap beneficiair te aanvaarden. Wanneer de nalatenschap beneficiair aanvaard wordt dan kunnen de schuldeisers (in dit geval de oudste drie kinderen) zich alleen op het nagelaten vermogen van Eva verhalen en niet op het privé vermogen van Bart en Daan. Let wel: we hebben hier te maken met een stieffamiliesituatie. De kans is groot dat de drie kinderen zich van de benarde situatie van Bart en Daan niet veel aantrekken. Het is niet van belang de toekomst te voorspellen, maar wel om erop voorbereid te zijn. Perikles Logo: Perikles Instituut
Beneficiair aanvaarden is een mooie oplossing maar is met formaliteiten omgeven. Eén daarvan is dat de erfgenamen deze verklaring van beneficiaire aanvaarding bij de Rechtbank dienen af te leggen en wel zo snel mogelijk na het overlijden. De notaris begeleidt en adviseert de erfgenamen daarbij. Vervolgens zijn er spelregels voor de afwikkeling van de nalatenschap, ook hierbij kunnen zij worden begeleid door de notaris. Van al deze formaliteiten is er één waarop niet vaak genoeg gewezen kan worden: beneficiair aanvaarden is alleen maar mogelijk wanneer de erfgenaam de nalatenschap nog niet feitelijk (zuiver) heeft aanvaard. Heeft Bart of Daan de nalatenschap van Eva al feitelijk aanvaardt dan kan er geen bescherming meer gekregen worden door de verklaring van beneficiaire aanvaarding af te leggen en zullen zij de drie oudste kinderen zonodig uit hun eigen vermogen moeten betalen. Het feitelijk en onvoorwaardelijk aanvaarden van een nalatenschap kan al in kleine dingen zitten zoals het pinnen met de pinpas van de overledene of het mee naar huis nemen van inboedel of sieraden. Hoe kunt u zich op deze situaties voorbereiden? Pak uw testament er eens bij of laat het nog eens lezen en uitleggen door uw notaris. Heeft u een stiefgezin, een zogeheten patchwork family? Ga dan eens praten met uw notaris over uw testament en over de situatie rondom eventuele vorderingen van uw eigen kinderen of uw stiefkinderen. En tot slot: mocht u in de situatie komen dat u erfgenaam bent, juich dan niet te vroeg en laat goed onderzoek verrichten naar de samenstelling van het te erven vermogen. Claudia Lap Notaris Hekkelman Notarissen te Arnhem
FundShare Sequoia Quantum Satis: op naar het eerste lustrum. Na het teleurstellende resultaat in het tweede kwartaal, sloot het fonds het derde kwartaal sterk af, met een mooi netto rendement van 8,7%. Dit was inclusief een negatief valutaresultaat door de sterkere euro van ongeveer 2%. Sinds eind juni is het gedeelte van de portefeuille in euro-beleggingen verder verhoogd, ten koste van de beleggingen in de VS en in Azië. Zo zijn de aandelen Netflix (VS) en Toyota (Azië) uit de sector cyclische consumentengoederen verkocht en is de opbrengst herbelegd in de sectoren energie en basismaterialen in Europese bedrijven. Aandelen van chemiebedrijven DSM (NL) en Linde (Duitsland) zijn in het derde kwartaal zwaarder gewogen. Daarnaast is in de sector Technologie winst genomen door de volledige verkoop van de positie in Alphabet (Google) en is de herbelegging gedaan in ASML (NL). De weging van het deel van de portefeuille dat in de VS is belegd, is in totaal verlaagd van 42% naar 37%, terwijl het gedeelte dat in Europa wordt belegd is toegenomen van 29% tot 37%. Aan het begin van dit jaar was ruim de helft van het fonds belegd in de VS. Gedurende het kwartaal is er in het fonds ook winst genomen op de positie in Transocean. Dit Amerikaanse bedrijf, dat afhankelijk is van het boren naar olie op zee, beleefde een koersstijging van ruim 30%. Ondanks de verkoop van ongeveer 12% van de positie, was dit bedrijf aan het einde van september nog de grootste positie in het fonds. Het Sequoia Quantum Satis fonds belegt in ongeveer 30 individuele aandelen, gespreid over 5 sectoren. De nadruk blijft liggen op de sector Informatietechnologie. Binnenkort, in november van dit jaar, viert het fonds het eerste lustrum. Met een cumulatief (netto) rendement van 75,2% is het een mooie mijlpaal waar Sequoia, de beheerder van het Quantum Satis fonds, trots op mag zijn!
Copyright 2017, Sequoia Vermogensbeheer N.V. Disclaimer: Sequoia Vermogensbeheer is een onafhankelijke financiële instelling waarvan de aandelen in het bezit zijn van de partners. Sequoia heeft vergunningen van de AFM & DNB en staat onder controle van beide toezichthouders. Het eigen vermogen van Sequoia is meer dan toereikend om doorlopend aan de prudentiële kapitaalvereisten van DNB te voldoen. Jaarlijks maakt de Accountant de jaarrekening op en doet de controle conform eisen van DNB. De jaarstukken worden gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel, waar de stukken voor iedereen raadpleegbaar zijn. Sequoia onderhoudt geen handelsportefeuille en neemt zelf geen posities in en heeft geen belangen in providers van ETF s. Het risico van onvoldoende financiële soliditeit is beperkt, omdat Sequoia uitsluitend voor rekening en risico van klanten acteert. De belangen van Sequoia lopen parallel met de belangen van de klanten omdat de omzet van Sequoia en de vermogensgroei van de klanten direct aan elkaar zijn gekoppeld. Bij tegenvallende inkomsten worden de uitgaven direct aangepast. De financiële soliditeit van Sequoia blijft daarmee voldoen aan de eisen die DNB daaraan stelt. De research is samengesteld door Sequoia. Er kunnen aan de totale publicatie geen rechten worden ontleend. Sequoia is niet aansprakelijk voor enige schade die het gevolg is van beleggingsbeslissingen die u maakt op basis van deze publicaties. Sequoia staat niet in voor de juistheid en volledigheid van informatie en aanvaardt daarvoor geen aansprakelijkheid. Aan beleggingen zijn risico s verbonden. De waarde van uw beleggingen kunnen fluctueren. In het verleden behaalde rendementen bieden geen garantie voor de toekomst.