Raadsvoorstel 2005/2255 Onderwerp Portefeuillehouder E. Diekmann Steller B. Melles Collegevergadering 1 februari 2005 Raadsvergadering Samenvatting Met als doel een antwoord te geven en oplossingen te bieden op alle watervragen die de gemeente verwacht in 2030, starten wij met het Integraal Project Water. Binnen circa 1,5 jaar komen wij zo tot een integrale aanpak van alle gemeentebrede projecten op het gebied van waterberging, waterkwaliteit, grondwater, waterrecreatie en wateroverlastincidenten 1. Het Integraal Project Water wordt uitgevoerd door het Project Team Water met een gemeentelijk watersecretariaat, een gemeentelijk incidententeam water en werkgroepen voor de drie hoofdthema s (waterberging, grondwater, waterkwaliteit en waterrecreatie). In het Project Team Water en de drie werkgroepen wordt intensief samengewerkt door de gemeentelijke diensten en het hoogheemraadschap. De gemeente draagt zorg voor de organisatie en uitvoering van de activiteiten van het gemeentelijk watersecretariaat en het gemeentelijk incidententeam water. Door de verschillende waterbeheerders wordt gezamenlijk gewerkt aan het Waterplan Haarlemmermeer onder projectleiding van de gemeente. Informatie-uitwisseling en communicatie vinden plaats via het gemeentelijk watersecretariaat. Het managen van incidenten wordt uitgevoerd door het gemeentelijk incidententeam water, dat bij watergerelateerde incidenten wordt samengesteld uit medewerkers van het integraal project water. De totale kosten van het Integraal Project Water over de gehele projectduur bedragen 1.034.000,-. Het merendeel van de kosten wordt gedekt door bezuinigingen en prioriteringen binnen de bestaande programmabegrotingen Ruimte, Milieu, Recreatie en Waterkeringen & Afwatering. Ten behoeve van eenmalige projectkosten wordt een krediet aangevraagd van 220.000,- ten laste van de begroting 2005. Context Op 28 september 2004 heeft het college van B&W ingestemd met de Koepelnotitie Water. In deze koepelnotitie geeft het college aan te willen komen tot een integraal project water. In dit integraal project water dient te worden gestreefd naar een integratie van lopende en nieuwe projecten op het gebied van oppervlaktewaterberging, waterkwaliteit en grondwater. 1 Voor een meer uitgebreide beschrijving van het Integraal Project Water verwijs ik u naar het Plan van Aanpak van het Integraal Project Water Haarlemmermeer, dat als bijlage toegevoegd is aan deze nota.
Volgvel 2 Veranderingen in klimaat, bodemdaling en rijzen van de zeespiegel zorgen ervoor, dat we in Europa, en dus ook in Nederland, te maken krijgen met wateroverlast én met watertekort. Het Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen pakken samen de waterproblematiek in Nederland aan. Zij hebben hiertoe op 2 juli 2003 het Nationaal Bestuursakkoord Water ondertekend. De gemeente heeft het initiatief genomen om, in samenwerking met het hoogheemraadschap van Rijnland, een gemeentelijk waterplan op te stellen. In het afgelopen jaar heeft het Projectteam Wateroverlast Haarlemmermeer acute wateroverlast aangepakt en een inventarisatie gemaakt van waterproblematiek in de gemeente. Zowel bij de totstandkoming van beleidsprojecten als bij de werkzaamheden van het Projectteam Wateroverlast bleek keer op keer dat water niet bij één dienst of één overheid thuishoort, maar vraagt om afstemming. Gebleken is ook dat voor water zowel in het beheer als in beleidsmatige zin in de organisatie nergens mensen, middelen en afgestemde werkprocessen aanwezig zijn. In de toekomst moet een gerichte benadering van het onderwerp centraal staan. Ook voor burgers is het belangrijk om een helder aanspreekpunt te hebben. Doelstelling Met als doel antwoord te geven en oplossingen te bieden op alle watervragen die de gemeente verwacht nu en in de nabije toekomst, starten wij met het Integraal Project Water. In dit project wordt gekomen tot een integrale aanpak van alle projecten binnen de Haarlemmermeer op het gebied van waterberging, waterkwaliteit, grondwater, waterrecreatie en wateroverlastincidenten. Het onderwerp water moet een vaste plek krijgen binnen de gemeentelijke organisatie. De projectorganisatie is een pioniersorganisatie met als doel overkoepelend beleidskader te realiseren en te zorgen dat de aanpak van waterproblematiek inhoudelijk en organisatorisch binnen 1,5 jaar verankerd wordt binnen de organisatie. Beleidsontwikkeling en beheer kunnen dan op integrale wijze worden uitgevoerd. Oplossingen Het Integraal Project Water wordt uitgevoerd door het Project Team Water met een gemeentelijk watersecretariaat en werkgroepen voor de drie hoofdthema s (waterberging, grondwater en waterkwaliteit). In het Project Team Water en de drie werkgroepen wordt intensief samengewerkt door de gemeentelijke diensten, het hoogheemraadschap en wanneer relevant de provincie. De gemeente draagt zorg voor de organisatie en uitvoering van activiteiten van het gemeentelijk watersecretariaat. Bij watergerelateerde incidenten (niet zijnde rampen in het kader van de rampenbestrijding) kan uit het projectteam water snel een incidententeam worden samengesteld dat rayonbeheer van de Dienst Openbare Werken kan ondersteunen bij de aanpak van de incidenten. Ook het analyseren van de incidenten hoort bij deze werkzaamheden. De gemeente levert de projectleiding en heeft ook het gemeentelijk watersecretariaat ingesteld. Het gemeentelijk watersecretariaat is voor de looptijd van het project het informatie- en aanspreekpunt voor watergerelateerde zaken. In samenwerking met de verschillende waterbeheerders wordt het beleidsstuk Waterplan Haarlemmermeer opgesteld. In dit waterplan wordt voor de drie waterthema s (waterberging, waterkwaliteit en grondwater) een visie, een analyse en een uitvoeringsprogramma opgesteld.
Volgvel 3 De fasering van het traject verloopt in drie fasen, namelijk: visievorming, analyse van de drie waterthema s en het opstellen van een uitvoeringsprogramma. Eind 2005 vindt een evaluatie van het Waterplan-traject plaats, op basis waarvan wordt besloten of bijstelling van het traject nodig is. Sleutelwoord bij dit plan van aanpak is integraal samenwerken. Binnen het Integraal Project Water wordt samengewerkt tussen medewerkers uit de verschillende gemeentelijke diensten en medewerkers van het hoogheemraadschap. Er wordt dus gekozen voor een integrale benadering en niet voor een benadering per vakgebied. Doordat de beleidsmedewerkers van de verschillende gemeentelijke diensten en het hoogheemraadschap participeren in de werkgroepen is een maximale aanhechting van het ambtelijke apparaat gewaarborgd. Financiële ondersteuning bij incidenten Naar aanleiding van de CDA motie dd. 11 november jl. zal door het watersecretariaat ten behoeve van de voorjaarsnota 2005 een financiële regeling worden uitgewerkt, om bij toekomstige incidenten de getroffen bewoners en bedrijven een directe, actieve en adequate onsteuning te kunnen bieden bij het opvangen en wegwerken van de gevolgen van het incident. Bestuurlijke en ambtelijke aanhechting Wat betreft de bestuurlijke aanhechting binnen de gemeente is de portefeuillehouder Openbare Werken coördinerend portefeuillehouder Water. Uiteraard zijn de overige portefeuillehouders vakinhoudelijk bestuurder voor die onderwerpen die rechtstreeks hun portefeuille raken. De directeur Ruimte, Wonen, Economie is tevens coördinerend directeur Water en ambtelijk opdrachtgever. Het Project Team Water werkt integraal voor de diensten Openbare Werken, Ruimte, Wonen, Economie, en Welzijn, Onderwijs, Cultuur. Daarnaast voert het Project Team Water het projectmanagement uit voor de projecten die samen met het hoogheemraadschap worden uitgevoerd. Het projectteam staat onder leiding van een projectmanager van het projectmanagement bureau. Voor het Integraal Project Water, met een looptijd van circa 1,5 jaar, is een plan van aanpak gemaakt. Op basis van dit plan van aanpak wordt een krediet aangevraagd en zijn de kaders voor het Integraal Project Water vastgesteld. Over de voortgang van het project wordt de raad drie keer per jaar geïnformeerd door middel van een bestuurlijke voortgangsrapportage. Uitvoeringsnota s die passen binnen de kaders van het plan van aanpak worden vastgesteld in het college van burgemeester en wethouders. Aanhechting hoogheemraadschap, en provincie Bij het opstellen van het plan van aanpak heeft afstemming op hoofdlijnen plaatsgevonden op ambtelijk niveau met medewerkers van het hoogheemraadschap en het waterschap. De provincie heeft aangegeven op onderdelen te willen meedenken met het projectteam, maar als beleidsregel te hanteren niet daadwerkelijk te willen participeren in de ontwikkeling van gemeentelijke plannen. Afgesproken is het plan van aanpak ter accordering aan te bieden aan de bestuurders van het hoogheemraadschap en waterschap. De uitvoeringsnota s zullen in het vervolg ook bij de bestuurders van hoogheemraadschap en provincie ter besluitvorming worden voorgelegd. Na de looptijd van het project zal het beleid van het Waterplan worden geïmplementeerd en worden incidententeam en watersecretariaat in de lijnorganisatie geplaatst. Van groot belang
Volgvel 4 is het bevorderen van een goede samenwerking met andere waterbeheerders en het verkrijgen van voldoende draagvlak bij burgers. Effecten Het Project Team Water zal gedurende de projectduur van 1,5 jaar werkzaam zijn als opstartteam om water een plek te geven binnen de gemeente. Binnen deze projectduur wordt een duidelijk beleid vormgegeven rond het thema water in het Waterplan Haarlemmermeer. Daarnaast wordt door middel van het gemeentelijk watersecretariaat een duidelijk aanspreekpunt gecreëerd voor watergerelateerde zaken, voor zowel interne als externe belanghebbenden. Als laatste wordt het incidentenmanagement bij acute wateroverlast, gecontinueerd binnen het Integraal Project Water. Door samenwerking met de andere waterbeheerders worden de contacten en informatie-uitwisseling verbeterd. Op deze manier wordt de doelstelling gerealiseerd. Middelen Samenvatting kosten Bij deze nota treft u het plan van aanpak aan. In dit plan van aanpak is een gedetailleerde begroting opgenomen. Samengevat ziet de begroting er als volgt uit: Kosten IPW (In euro s x 1000) Projectmanagement, communicatie & algemeen onderzoek Kosten IPW 214 Watersecretariaat 211 Grondwater / incidentenmanagement 227 Waterberging / oppervlaktewater 198 Waterkwaliteit 164 Overige kosten 20 Totaal 1.034 Verder worden de volgende onderzoeken ingebracht die van belang zijn voor het IPW maar die reeds gedekt zijn vanuit bestaande kredieten en programmabegrotingen, en derhalve buiten bovengenoemde kosten IPW vallen. Onderzoek waterberging diepte Locatieonderzoek waterberging Bouwen met water Innovatieve vormen van waterberging en opslag Dekking kosten IPW Voor de duur van het project is gezocht naar bijdragen uit de programmabegroting voor de personele inzet van de diensten DOW, WOC en RWE. De verschillende componenten worden in deze nota achtereenvolgens toegelicht: - Ureninzet van medewerkers van de verschillende betrokken gemeentelijke diensten;
Volgvel 5 - De eenmalige projectkosten van specialistische ondersteuning door derden en het programmamanagement; - De structurele kosten van het watersecretariaat. Ureninzet medewerkers diensten Voor de jaren 2005 en 2006 is een inzet voor het IPW aan de diensten DOW, WOC en RWE gevraagd in uren. Een groot deel van de benodigde uren kan worden vrijgemaakt door prioritering binnen de diverse programma s. Bovenstaande heeft als resultaat dat alle uren die nodig zijn voor de inzet van inhoudelijke medewerkers voor het IPW binnen de gemeentelijke organisatie beschikbaar kunnen komen. Dienst Openbare Werken In de jaren 2005 en 2006 is van DOW inzet nodig voor het IPW. De inzet komt gewaardeerd in geld neer op 360.000. In totaal is ca. 2400 uur benodigd in 1,5 jaar. Dit komt neer op een inzet voor 2005 en 2006 van respectievelijk 1400 en 1000 uur. Voor 2005 kan dit budget worden gedekt door bijdragen vanuit de programma s milieu (rioleringen) en waterkering & afwatering. Dit bedraagt in totaal 1400 uur aan personele inzet (vier medewerkers welke zich bezig houden met beleid, riolering en afwatering). In 2006 kan door de inzet van vier medewerkers in totaal 1000 uur worden geleverd. Deze uren worden vrijgemaakt door de volgende maatregelen: > Inmiddels is nagenoeg overeenstemming bereikt over de overdracht van het stedelijk water naar het Hoogheemraadschap Rijnland. De inzet van mankracht voor stedelijk waterbeheer kan derhalve verminderen. > Toetsingswerkzaamheden voor rioleringsprojecten worden uitbesteed en gedekt uit de VTA-kosten van de desbetreffende projecten. > Er wordt minder tijd gespendeerd aan de ontwikkeling van andere nieuwe beleidsvelden zoals technische beleidsplannen en het IBB-kernenbeleid. Dienst Welzijn, Onderwijs en Cultuur Van de WOC is totaal ca. 360 uur nodig voor 1,5 jaar. Door binnen het Programma Groen meer nadruk te leggen op de combinatie van waterrecreatie, watersport, landrecreatie en groenprojecten met waterberging kan een senior beleidsmedewerker in totaal voor 360 uur worden ingezet voor het IPW. Dienst Wonen Ruimte Economie Van RWE is totaal ca. 1250 uur nodig voor 1,5 jaar. Binnen het Programma Ruimte is dit aantal uren reeds beschikbaar voor watergerelateerde zaken. Eenmalige projectkosten Voor het IPW worden eenmalige kosten gemaakt. Van deze eenmalige projectkosten gedurende anderhalf jaar is een budget van 430.000 nodig voor projectmanagement, secretariële ondersteuning en projectadministratie. Dit budget wordt deels gedekt door bijdragen vanuit de programma s Milieu (rioleringen) en Waterkeringen & Afwatering door DOW vanuit het programma Ruimte door RWE en het Hoogheemraadschap Rijnland.
Volgvel 6 In de programma s Milieu (rioleringen) en Waterkeringen & Afwatering is door het stellen van prioriteiten en het combineren van reguliere werkzaamheden met werkzaamheden in het kader van het integraal project water budget vrijgemaakt. Zo kan door een combinatie van regulier onderhoud (aanpassing fasering verharding in de Piratenwijk) en de aanleg van drainage 60.000 vrijkomen in de onderhoudsbegroting van de Piratenwijk. Ook wordt een bedrag van 60.000 vrijgemaakt door de vervanging van beschoeiing langs watergangen door te schuiven naar 2006. In het programma Ruimte is geld gevonden doordat de kosten voor lopende onderzoeken meevielen ( 5.000). Het Hoogheemraadschap heeft een bijdrage ter grootte van 85.000 toegezegd voor de eenmalige projectkosten van het IPW. Na aftrek van de genoemde bijdragen blijft een bedrag van 220.000 aan eenmalige projectkosten over. Ten behoeve van dit bedrag wordt voorgesteld een incidenteel budget aan te vragen ten laste van de algemene middelen. Structurele kosten Het watersecretariaat, opgericht door het IPW, wordt gedurende het project ingebed in de gemeentelijke organisatie. Het watersecretariaat moet een integrale aanpak van water in de gemeentelijke organisatie waarborgen. Tevens is het watersecretariaat het centrale water aanspreekpunt voor burgers en externe partijen zoals het hoogheemraadschap Rijnland. De kosten van dit watersecretariaat zijn derhalve structureel, ze vormen ook na de anderhalf jaar van het IPW een jaarlijks terugkerende post op de gemeentelijke begroting. Na anderhalf jaar dienen de kosten voor het watersecretariaat structureel te zijn verwerkt in de programmabegroting. Voor de eerste anderhalf jaar bedragen de kosten van het watersecretariaat 210.000. Dekking van deze 210.000 wordt taakstellend opgelegd aan de programma s Recreatie & Groen, Milieu, Waterkeringen & Afwatering en Ruimte. De dekking is gevonden door de volgende ombuigingen: Binnen het programma recreatie en groen is de dekking gevonden via bezuinigingen op de budgetten voor strategische groenprojecten Haarlemmermeer Groen (vertraging plantontwikkeling van Venneperhout, Zwaanshoek Noord en Haarlemmermeer Noord-West) en bezuiniging op meubilair en speelvoorzieningen bij de recreatieplas Toolenburg-Zuid. Binnen het programma Milieu is de dekking gevonden door het temporiseren van de milieumonitor alsmede het inzetten van aanbestedingsvoordelen van werken binnen het programma milieu. Binnen het programma Waterkeringen & Afwatering kan alleen dekking gevonden worden door inzet van een aanbestedingsvoordeel dienstverlening openbare ruimte. Binnen het programma Ruimte is 52.500 bezuinigd door temporisering van diverse producten en minder inzet voor de die producten. De bezuiniging wordt verdeeld over een groot aantal producten, maar er worden geen producten volledig geschrapt.
Volgvel 7 Samenvatting dekking kosten IPW (in euro s x 1000) Programma Ruimte (RWE uren) 122 Programma Milieu (rioleringen) en Waterkeringen & Afwatering (DOW uren) 240 Programma Recreatie (WOC uren) 32 Programma Waterkeringen & Afwatering (Bijdrage DOW - calamiteiten piratenwijk) 60 Programma Milieu rioleringen (Bijdrage DOW fasering onderhoud) 60 Programma Ruimte (Bijdrage project locatiestudie waterberging) 5 Taakstellende bezuinigingen in programmabegrotingen 210 Bijdrage Rijnland 85 Incidenteel budget 220 TOTAAL 1034 Er is onderzoek gedaan naar het verkrijgen van subsidies in het kader van de werkzaamheden in het IPW. De onderkende mogelijkheden hiertoe zullen actief worden opgepakt. Kwaliteitswaarborging Om de kwaliteit van Waterplan Haarlemmermeer te waarborgen, wordt op dit deel van het project een kwaliteitsaudit uitgevoerd. Dit gebeurt door een extern specialistisch bureau op drie momenten in het ontwikkelingstraject: wanneer de visie is opgesteld, wanneer de analyse is gemaakt en aan het einde van het traject, wanneer het uitvoeringprogramma is opgesteld. Communicatie Binnen het project wordt zorg gedragen voor de interne communicatie, de communicatie tussen de waterbeheerders, de informatie-uitwisseling met burgers en andere belanghebbenden en de communicatie bij incidenten. Het gemeentelijk watersecretariaat speelt hierbij als aanspreekpunt een belangrijke rol. De communicatie rond het Waterplan kent een gefaseerde aanpak, gezien de diversiteit aan doelgroepen en doelstellingen. Voorop staat, dat in alle stappen de betrokkenen hun doelen, rollen en verantwoordelijkheden uitspreken naar elkaar. Een communicatieplan wordt hiervoor opgesteld in samenwerking met de afdeling communicatie. Voorstel Op grond van het voorgaande besluit het college in haar vergadering van 7 februari 2005 om de raad voor te stellen om: 1. In te stemmen met het plan van aanpak van het Integraal Project Water; 2. In te stemmen met de dekking van de personele inzet voor het IPW van DOW, RWE & WOC door prioritering binnen de programma s in de programmabegroting 2005. 3. In te stemmen met het feit dat de structurele kosten van het IPW voor de projectduur van anderhalf jaar, groot 210.000, taakstellend opgelegd worden aan de programma s Recreatie & Groen, Milieu, Waterkeringen & afwatering en Ruimte (te verwerken in de programmabegroting 2006 2009 en voor 2005 te verwerken in de tussentijdse rapportage 2005). 4. In te stemmen met de dekking van het integraal project water en een incidenteel budget vast te stellen voor de eenmalige projectkosten van het IPW, groot 220.000. Het
Volgvel 8 incidentele budget ten laste te brengen van de begroting 2005 (algemene middelen) en hiertoe de 35ste begrotingswijziging voor het dienstjaar 2005 vast te stellen; 5. De bijdrage van het hoogheemraadschap ter grootte van 85.000 te verwerken bij de tussentijdse rapportage 2005. Burgemeester en wethouders van de gemeente Haarlemmermeer, namens deze, de portefeuillehouder E. Diekmann Burgemeester en wethouders van de gemeente Haarlemmermeer, de secretaris, de burgemeester, dr. G.P.F. van den Boorn mr. A.Ph. Hertog
Raadsbesluit 2005/2255 Onderwerp Plan van aanpak "Integraal Project Water Haarlemmermeer" De raad van de gemeente Haarlemmermeer; gelezen het voorstel van Burgemeester en Wethouders 1 februari 2005 nummer 2005/2255; besluit: 1. In te stemmen met het plan van aanpak van het Integraal Project Water; 2. In te stemmen met de dekking van de personele inzet voor het IPW van DOW, RWE & WOC door prioritering binnen de programma s in de programmabegroting 2005. 3. In te stemmen met het feit dat de structurele kosten van het IPW voor de projectduur van anderhalf jaar, groot 210.000, taakstellend opgelegd worden aan de programma s Recreatie & Groen, Milieu, Waterkeringen & afwatering en Ruimte (te verwerken in de programmabegroting 2006 2009 en voor 2005 te verwerken in de tussentijdse rapportage 2005). 4. In te stemmen met de dekking van het integraal project water en een incidenteel budget vast te stellen voor de eenmalige projectkosten van het IPW, groot 220.000. Het incidentele budget ten laste te brengen van de begroting 2005 (algemene middelen) en hiertoe de 35ste begrotingswijziging voor het dienstjaar 2005 vast te stellen; 5. De bijdrage van het hoogheemraadschap ter grootte van 85.000 te verwerken bij de tussentijdse rapportage 2005. Vastgesteld in de openbare vergadering van.. De griffier, De voorzitter, dr. M.J.E.M. van Dam mr. A.Ph. Hertog