STATENBRIEF Onderwerp: Beleidskader Economie: Werken aan de economie van de toekomst: Circulair, Innovatief en Internationaal Portefeuillehouder: Gedeputeerde Scheffer, coördinerend gedeputeerde Economie Kerntaak: Regionale economie Doel van deze brief: Het college van Gedeputeerde Staten verzoekt de leden van Provinciale Staten om: Te besluiten conform het ontwerpbesluit Over de inhoud van deze brief te overleggen De inhoud van deze brief voor kennisgeving aan te nemen (informatieplicht) HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH Gelderland. Daar vind je Nederland in het klein. Met bruisende steden en kalm platteland, weelderige natuur en breed stromende rivieren. In dat Gelderland werken we samen aan een schone en gezonde provincie. Een provincie waar we grenzen verleggen, om ruimte te maken. Wij werken ook vanuit economie aan een schoon en gezond Gelderland door werk te maken van banen voor iedereen en door groeiende bedrijven te ondersteunen, maar wel met een stevige groene uitdaging, grenzeloos innovatief en internationaal. We hebben het als Gelderland allemaal in huis: van tekentafel tot vrachtwagen. Uit de crisis aan het werk! 1. Inhoud voorstel (beoogd resultaat/doel) Bij de behandeling van de start- en kadernotitie voor het beleidskader economie hebben we uw Staten toegezegd om bij de Voorjaarsnota 2016 een het beleidskader economie ter vaststelling voor te leggen. Met deze Statenbrief geven we gehoor aan deze toezegging. In het beleidskader is, op basis van ontwikkelingen die we samen met onze partners in het economisch werkveld zien, de provinciale ambitie en rol voor de komende jaren beschreven. Wij verzoeken u om het beleidskader economie en bijbehorend ontwerpbesluit vast te stellen. Met deze PS brief (met bijlagen) informeren we u over de inhoud van het nieuwe beleidskader economie. 2. Aanleiding Deze statenbrief met bijlage(n) is een op zichzelf staande notitie, maar heeft op inhoud raakvlakken met een vijftal andere notities die gelijktijdig aan uw Staten zijn aangeboden, te weten: Aanpak Steengoed benutten; Beleidsnotitie energietransitie Samen in versnelling!; Beleidsprogramma 2017-2020 Cultuur en Erfgoed; Beleef het mee!; Uitvoeringsplan Leefbaarheid; Uitvoeringsstrategie; Aanpak en uitvoering Gelderse Gebiedsopgaven. In het coalitieakkoord 2015-2019 Ruimte voor Gelderland signaleerden we drie ontwikkelingen die om nieuwe oplossingen en verbanden vragen: Een maatschappelijke ontwikkeling van groeiende afstand tussen bevolkingsgroepen; Een economische ontwikkeling de aard, kwaliteit en de kwantiteit van werk verandert; Een ecologische ontwikkeling van veranderende natuur en leefomgeving. Inlichtingen bij: Debby Meijer-Swinkels, telefoonnummer (026) 359 87 96 e-mailadres: post@gelderland.nl
In het coalitieakkoord is, naar aanleiding van de economische ontwikkeling, afgesproken dat de provincie Gelderland middels co-creatie een toekomstvisie economie ontwikkelt. Tevens lag de vraag op tafel: Doen we nog de goede dingen en doen we de dingen goed, gezien de ontwikkelingen (transities) die gaande zijn en de vragen die onze partners hebben. Hiervoor heeft ons College op 17 november 2015 de start- en kadernotitie van het beleidskader economie vastgesteld en is deze besproken in de Statencommissie Economie, Energie en Milieu (EEM) op 2 december 2015 (PS 2015-733). Voorliggend beleidskader economie vormt de uitwerking van het economisch beleid binnen de kaders zoals weergegeven in de eerder genoemde start- en kadernotitie. Deze uitwerking is tot stand gekomen in een co-creatie proces waarbij we diverse partijen uit het economische werkveld hebben geraadpleegd. In de periode december 2015 tot en met maart 2016 hebben we onderstaande bijeenkomsten georganiseerd. De opbrengst van de verschillende bijeenkomsten hebben geleidt tot het inliggende beleidskader economie. Deze manier van werken heeft opgeleverd dat de in het beleidskader opgenomen ambitie, doelen en de rol van provincie daarbij, breed door partijen in het werkveld wordt erkend en onderschreven. Bijeenkomsten georganiseerd ten behoeve van het Beleidskader economie Consulteren Provinciale Raad voor het Omgevingsbeleid (PRO vergadering, 19 februari 2016). Debat: De toekomst van de Gelderse Economie (29 februari 2016) Ronde tafel met branche organisaties (8 maart 2016) Ronde tafel met vakbonden (9 maart 2016) Briefing CIE EEM over Beleidskader economie (16 maart 2016) Drie bijeenkomsten rondom startup en scale-up beleid (periode februari/maart 2016) Presentaties bij diverse regio s en Economic Boards (periode december- maart 2016) Naast bovengenoemde bijeenkomsten is tijdens diverse werkbezoeken aan bedrijven, (kennis)instellingen en regio s, maar ook in reguliere contacten met onze partners, zoals bijvoorbeeld de provincie Overijssel en het Ministerie van Economische Zaken, gesproken over (de uitgangspunten van) het beleidskader economie. De input uit deze contacten heeft het uiteindelijke beleidskader verrijkt. In het voorliggende Beleidskader economie is het economisch beleid voor de komende jaren beschreven. De tekst bevat een analyse deel over toekomstige ontwikkelingen en een beschrijving van de economische ambitie en provinciale rol: hoofdstuk 1 t/m 3. Het tweede deel van het document bevat het uitvoeringsplan bij het beleidskader: hoofdstuk 4 t/m 7. 3. Bestaand beleid c.q. kader Met het nieuwe beleidskader economie werken aan de economie van de toekomst worden de provinciale ambitie, beleidsdoelen en rol binnen het economisch beleidsveld beschreven. Ambitie en mijlpalen Om de economische groei en de werkgelegenheid in Gelderland te stimuleren werken we als College aan de economie van de toekomst: circulair, innovatief en internationaal. Bij deze ambitie hebben we als College de volgende mijlpalen benoemd: In 2020 streven we er naar om als Gelderland tot de top 5 % Europese regio's te horen op basis van het economisch concurrentievermogen, waarbij we als Gelderland in Europa gezien worden als innovatieve proeftuin; In 2020 zijn we de 3 e industrie provincie van Nederland; 2
In 2020 wordt Gelderland (inter)nationaal erkend als provincie waar innovatieve ondernemers met de potentie en de ambitie om te groeien de ruimte krijgen en worden ondersteund; In 2020 zijn in samenwerking tussen bedrijfsleven en onderwijsinstellingen nieuwe onderwijsconcepten ontstaan die discrepanties op de arbeidsmarkt (op alle opleidingsniveaus) verkleinen; In 2020 hebben we samen met marktpartijen, Europa en het Rijk maximaal ingezet op het beschikbaar krijgen van durfkapitaal voor investeringen in de Gelderse economie; In 2020 hebben we een omslag ingezet bij Gelderse bedrijven om slim en circulair te werken. Om deze mijlpalen te realiseren werken we vanuit de volgende speerpunten aan onze beleidsdoelen: Aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt; Innovatie en ondernemerschap in het MKB; Internationalisering van de Gelderse economie; Versterken werklocaties; Versterking Gelders Investeringsklimaat. Verschuiving in beleid Verschuivingen ten opzichte van het economische beleid in de vorige coalitieperiode zijn: Provinciale rol: meer inspireren, verbinden en aanjagen. Minder investeren via subsidies. Onze doelgroep is groter: onze inzet richt zich op het MKB in stuwende economische sectoren en niet meer uitsluitend op de Gelderse topsectoren. We verleggen de focus van startende ondernemers naar ondernemers met de potentie en ambitie om te groeien. De verschuivingen in beleid zullen we vertalen naar de tekst van het visie- en verdiepingsdeel van de omgevingsvisie. De wijzigingen worden meegenomen in de eerstvolgende actualisatieslag van de omgevingsvisie (december 2016). Tevens zal het nieuwe economisch beleid op punten inhoudelijke consequenties hebben voor de voorwaarden die we stellen aan onze cofinanciering bij Europese programma s. De mogelijkheden bij lopende Europese programma s (bijv. EFRO en Interreg) gaan we komende tijd verkennen. Samenhang beleidskader economie met andere taken en opgaven Niet alleen vanuit de kerntaak regionale economie wordt bijgedragen aan de economische groei. Ook vanuit de andere kerntaken leveren we een belangrijke bijdrage aan economische ontwikkeling. Denk bijvoorbeeld aan provinciale taken op het gebied van bereikbaarheid, ruimtelijke ordening en wonen. In onderstaand figuur is weergegeven hoe de verschillende beleidsonderdelen van de kerntaak regionale economie zich tot elkaar en tot het beleidskader economie verhouden. Daarnaast zijn directe relaties tussen het beleidskader economie en provinciale programma s en opgaven weergegeven, die in de begrotingssystematiek buiten de kerntaak regionale economie vallen maar wel direct bijdragen aan de economische ambitie. 3
4. Argumenten/afwegingen/risico's Afwegingen met betrekking tot het eindresultaat en het proces dat we doorlopen hebben, vindt u onder respectievelijk paragraaf 2, 3 en 6 van deze Statenbrief en uitgebreid uitgewerkt in de bijlage bij deze Statenbrief. 5. Financiële consequenties Zoals u weet, is voor de realisering van de investeringsopgave economie eenmalig 100 miljoen euro gereserveerd voor de coalitieperiode 2015 t/m 2019. Bij Begroting 2016 hebben uw Staten hiervan reeds 65,8 mln euro beschikbaar gesteld, waarvan circa 40 mln voor de cofinanciering van de Europese programma s (EFRO, Interreg Va en POP). Hieruit volgt dat er nog 34,2 mln beschikbaar is. Met het Beleidskader economie wordt aan uw Staten voorgesteld om van deze 34,2 mln, 14,05 mln beschikbaar te stellen voor de verschillende plandoelen en 19,15 mln te reserveren voor specifieke speerpunten binnen deze plandoelen. Aan uw Staten wordt via een separate PS-brief over Herinneringstoerisme voorgesteld om de resterende 1 mln uit de investeringsopgave economie te reserveren voor dit onderwerp. Hiermee is de 100 mln investeringsopgave economie geheel verdeeld voor de coalitieperiode 2016-2019. We pakken hiermee als College de uitvoering van het onderliggende Beleidskader economie op, maar we zullen de mogelijkheden voor het versterken van het Gelders Investeringsklimaat ook verder verkennen. 4
De middelen voor de investeringsopgave Economie (structureel en incidenteel) worden als volgt verdeeld over de volgende kerntaken en plandoelen: Kerntaak 3 Vitaal platteland, natuurbeheer en ontwikkeling natuurgebieden Totaal beschikbaar Waarvan structureel Waarvan incidenteel (reeds beschikbaar gesteld bij begroting 2016) Plandoel Versterken Toerisme en Recreatie 9,7 mln 2,3 mln 7,40 mln ( 1,75) Plandoel Versterken Land- en tuinbouw 10,1 mln - 10,10 mln ( 10,10) subtotaal 19,8 mln 2,3 mln 17,50 mln ( 11,85) Kerntaak 5 Regionale economie Plandoel 1 Versterken MKB Breed 70,95 mln 6,1 mln 64,85 mln ( 42,85) Plandoel 2 Versterken werklocaties 8,95 mln 5,1 mln 3,85 mln ( 3,10) Plandoel 3 Versterken partnerschap en uitvoering beleid Bijdrage aan beeldbepalende projecten in de gebiedsopgaven (zoals WFC en Vitale Vakantieparken/Erfpachtfonds) 18,7 mln 8,9 mln 9,80 mln ( 8,00) 4,0 mln - 4,0 mln (-) subtotaal 102,6 mln 20,1 mln 82,5 mln ( 53,95) totaal 122,4 mln 22,4 mln 100 mln ( 65,80) De mutaties in de investeringsopgave zoals doorgevoerd op basis van het beleidskader economie zien er in de tijd (2016-2020) als volgt uit: Beschikbaarstellingen en reserveringen in beleidskader economie 2016-2020 bedragen * mln. Investeringsopgave 1 Economie 100,0 Besluit voor 2016 2016 2017 2018 2019 2020 Nog te besluiten -beschikbaarstelling 65,8 0,9 4,6 4,3 3,9 0,5 -reservering 1,0 12,3 4,2 2,7 Totaal Economie 100,0 66,8 0,9 16,9 8,5 6,6 0,5 - * Voor 2016 wil zeggen voor de besluitvorming in de notitie. Ook daar kan een jaarritme in zitten, wat hier niet is weergegeven De financiële besluiten bij het beleidskader economie vindt u in het ontwerpbesluit bij deze PS-brief. 5
6. Proces en evaluatie Na vaststelling van het beleidskader economie starten we met de uitvoering zoals beschreven in hoofdstuk 4 van het beleidskader economie. Op de daarvoor bedoelde momenten (P&C cyclus) zullen we uw Staten informeren over de voortgang van de uitvoering van het economisch beleid. Hiervoor gebruiken we de indicatoren zoals opgenomen in hoofdstuk 6 Monitoring van het beleidskader economie. Arnhem, 17 mei 2016 zaaknummer 2015-012279 Gedeputeerde Staten van Gelderland C.G.A. Cornielje - Commissaris van de Koning P.G.G. Hilhorst - secretaris Bijlagen: Ontwerpbesluit Toelichting begrotingssubsidies opgenomen onder 3 in ontwerpbesluit bij Statenbrief Begrotingswijziging Beleidskader economie: Werken aan de economie van de toekomst. Circulair, innovatief en Internationaal. 6