RAADSVOORSTEL Rv. nr.: B&W-besluit d.d.: 12-3-2013 B&W-besluit nr.: 13.0213 Naam programma +onderdeel: Economie en toerisme Onderwerp: Advies aan de raad naar aanleiding van advies van de Commissie bezwaarschriften over de Verordening Winkeltijden 2012 van 22 oktober 2012 Aanleiding: Advies van de Commissie bezwaarschriften en het raadsbesluit 12.0110 waarin het college is opgedragen 1. een onderzoek te (laten) doen naar de belangen van winkeliers met weinig of geen personeel en het belang van winkelpersoneel in verband met de winkelopenstelling op zondag 2. de raad nader te adviseren en in het advies mee te nemen de uitkomsten van voornoemd onderzoek alsmede de overige aspecten zoals opgenomen in het advies van de Commissie. Doel: De raad te adviseren omtrent het te nemen besluit op het advies van de commissie Bezwaarschriften. Kader: De winkeltijdenwet en de verordening Winkeltijden Leiden 2012 en de naar verwachting per 1 juli 2013 in werking tredende nieuwe winkeltijdenwet. Overwegingen: De commissie bezwaarschriften heeft op 22 oktober 2012 advies aan de raad uitgebracht over de te nemen beslissing op bezwaar inzake bij de verordening winkeltijden Leiden 2012 verleende vrijstelling voor de gehele gemeente van het verbod om winkels op zondag open te hebben. De commissie bezwaarschriften is van oordeel dat: 1. het niet mogelijk is alsnog deugdelijk te motiveren waarom het gehele grondgebied van de gemeente Leiden toeristisch gebied is en 2. dat de belangenafweging in de overgelegde motivering niet voldoende aantoonbaar inzicht geeft in de meegewogen belangen en de wijze waarop deze belangen zijn betrokken tegenover de behoefte van toeristen. Het gaat dan met name om de belangen van de winkeliers met weinig of geen personeel en het belang van winkelpersoneel. De commissie heeft geadviseerd de verordening winkeltijden Leiden 2012 te herroepen wat betreft de omvang van het toeristisch gebied.
Op 27 november 2012 heeft de 2 e kamer in meerderheid (de fracties van de PVV, VVD, 50+, D66, Groen Links, PvdA, PvD) ingestemd met het voorstel tot wijziging van de winkeltijdenwet in verband met het verruimen van de bevoegdheid van gemeenten om vrijstelling te verlenen van de verboden met betrekking tot de zondag en een aantal feestdagen (Kamerstuk 32412, ingediend door de leden Verhoeven D66 en Van Tongeren Groen Links). Dit wetsvoorstel ligt thans bij de 1 e kamer en zal indien dezelfde partijen in zullen stemmen als in de 2 e kamer op een ruime meerderheid kunnen rekenen (meer dan 50 van de 75 zetels). In de gewijzigde wet vervalt het criterium toeristisch gebied. Naar verwachting zal de gewijzigde wet per 1 juli 2013 in werking treden. Tevens vervalt bij inwerkingtreding van de gewijzigde wet de mogelijkheid om tegen verordeningen van gemeenten die deze vrijstelling regelen beroep aan te tekenen bij het College van Beroep voor het Bedrijfsleven. Het advies van de commissie bezwaarschriften inzake het herroepen van de verordening voor zover het gaat om de omvang van het toeristisch gebied in Leiden wordt niet overgenomen. Hierbij zijn de volgende overwegingen gemaakt: 1. Er is geen verschil van mening over het feit dat in de binnenstad van Leiden en het stationsgebied sprake is van autonoom en substantieel toerisme. In 2010 trok Leiden ruim 1 miljoen bezoekers en voorts was in 2012 14% van het totale aantal werknemers in Leiden werkzaam in de toeristische sector. 2. De minister van Economische Zaken heeft in zijn brief van 16 augustus 2011 expliciet aangegeven dat de winkeltijdenwet de gemeente niet verplicht om de zondagsopenstelling alleen toe te staan in het gedeelte waar de toeristische aantrekkingskracht zich bevindt. Indien er sprake is van autonoom en substantieel toerisme in een deel van de gemeente, is de gemeente vrij om de winkelopenstelling op zondag in de hele gemeente toe te staan. Dit blijkt ook uit de uitspraken van het Gerechtshof s-gravenhage van 3 augustus 2010 (LJN:BN3217) en de rechtbank Amsterdam van 1 april 2010 (LJN:BL 9857) en de uitspraak van College van Beroep voor het Bedrijfsleven van 2 november 2011 (LJN: BY 1873) waarin dit college aan een andere brief van de minister van 20 juni 2011 ontleent dat als een gemeente eenmaal heeft aangetoond dat er sprake is van autonoom en substantieel toerisme in een gemeente, zij bevoegd is om in de gehele gemeente winkelopening op zondag toe te staan. 3. De oppervlakte van de hele gemeente Leiden bedraagt slechts 23,27 km2. Andere steden waar binnen de hele gemeente een vrijstelling van kracht is op basis van substantieel en autonoom toerisme zijn onder meer Amsterdam (219 km2), Rotterdam (325 km2), Den Haag (98 km2), Almere (248 km2), Venlo (129 km2), Zoetermeer (37 km2). 4. Uit het onderzoek dat verricht is naar aanleiding van het advies van de commissie bezwaarschriften naar de belangen van winkeliers met weinig of geen personeel en de belangen van het winkelpersoneel blijkt dat kleine winkeliers geen druk ervaren om op zondag open te gaan. Hun keuze om al dan niet op zondag open te gaan wordt ingegeven door omzetverwachting, de branche, de ligging van de winkel, bouw- en renovatieplannen van de gemeente, loyaliteit naar de stad en de klant, het
morele standpunt over de 24-uurseconomie en de leeftijd van de eigenaar. Bij kleine winkeliers overheerst de mening dat elke winkelier voor zichzelf moet kunnen beslissen om al dan niet op zondag open te gaan. 5. Bij winkelpersoneel bestaat dankzij de loontoeslagen een groot aanbod van personeel dat op zondag wil werken. Te meer nu werknemers door ruimere openingstijden en flexibilisering van arbeidsuren soms werk en privé beter kunnen combineren. 6. Ten aanzien van werken en winkelen op zondag doet zich een verschuiving voor in het maatschappelijk denken. Zowel bij winkeliers als bij consumenten leeft de wens om hier liberaler mee om te gaan. Dus geen verbod om open te mogen, maar ook geen gebod om open te moeten. Financiën: N.v.t. Evaluatie: Bijgevoegde informatie: 1. Advies commissie bezwaarschriften d.d. 22 oktober 2012. 2. Rapport van Blaauwberg d.d. 20 februari 2013. 3. Brief minister Economische Zaken d.d. 20 juni 2011. 4. Brief minister Economische Zaken d.d. 16 augustus 2011. 5. Uitspraak College van Beroep voor het Bedrijfsleven d.d. 2 november 2011. 6. Brief aan Wille Donker advocaten inzake het besluit van de gemeenteraad.
RAADSBESLUIT De raad van de gemeente Leiden: Gezien het voorstel van burgemeester en wethouders (rv.nr. het advies van de commissie. van 2011), mede gezien BESLUIT 1. Kennis te nemen van het rapport van Blaauwberg inzake de zondagsopenstelling in Leiden; 2. Het bezwaarschrift tegen de verordening winkeltijden Leiden 2012 ongegrond te verklaren. 3. De bezwaarmakers van dit besluit in kennis te stellen. Gedaan in de openbare raadsvergadering van, de Griffier, de Voorzitter, TECHNISCHE INFORMATIE Opsteller: W. van der Poel Organisatieonderdeel: Realisatie Telefoon: 7122 E-mail: Portefeuillehouder:
Bereikbaarheid, Financiën & EconomieB en W. nr. 13.0213 d.d. 12 maart 2013 Onderwerp Advies aan de raad naar aanleiding van advies van de Commissie bezwaarschriften over de Verordening Winkeltijden 2012 van 22 oktober 2012 besluiten:behouden s advies van de commissie 1. Kennis te nemen van het rapport van Blaauwberg Zondagsopenstelling Leiden en de raad te adviseren de bezwaarschriften tegen de verordening winkeltijden Leiden ongegrond te verklaren. Pers samenvatting: Per 1 januari 2012 heeft de gemeenteraad besloten de gemeente Leiden toeristisch te verklaren in de zin van de winkeltijdenwet. Daardoor is het voor alle winkels in Leiden mogelijk om op zon en feestdagen geopend te zijn. Tegen de verordening die dat regelt is bezwaar aangetekend. De commissie Bezwaarschriften heeft in oktober 2012 in zijn advies geconcludeerd dat het niet mogelijk is alsnog deugdelijk te motiveren waarom het gehele grondgebied van de gemeente Leiden toeristisch gebied is en dat de belangenafweging in de motivering niet voldoende aantoonbaar inzicht geeft in de meegewogen belangen en de wijze waarop deze belangen zijn betrokken tegenover de behoefte van toeristen. Het gaat dan met name om de belangen van de winkeliers met weinig of geen personeel en het belang van winkelpersoneel. De commissie heeft geadviseerd de verordening winkeltijden te herroepen wat betreft de omvang van het toeristisch gebied. Naar aanleiding van het advies van de Commissie bezwaarschriften is nader onderzoek gedaan naar de belangen van winkeliers met weinig of geen personeel en het belang van winkelpersoneel. Het college van Burgemeester en wethouders adviseert de gemeenteraad om het advies van de commissie Bezwaarschriften niet over te nemen en het bezwaarschrift dat ingediend is tegen de Verordening winkeltijden Leiden ongegrond te verklaren. Belangrijke overwegingen hierbij zijn: 1. dat er binnen de gemeente Leiden onomstreden sprake is van autonoom en substantieel toerisme en dat het de gemeente vervolgens vrij staat om in de hele gemeente de winkelopenstelling op zondag toe te staan. 2. dat uit het onderzoek dat is verricht blijkt dat kleine winkeliers geen druk ervaren om op zondag open te gaan en dat bij hen de mening overheerst dat elke winkelier voor zich zelf moet kunnen beslissen om op zondag open te gaan. 3. dat bij winkelpersoneel in Leiden een groot aanbod bestaat dat juist op zondag wil werken. 4. dat naar verwachting de winkeltijdenwet per 1 juli 2013 wordt gewijzigd en de bevoegdheden van gemeenten om vrijstelling te verlenen voor zon- en feestdagen worden verruimd en dat het toerismecriterium in de gewijzigde wet vervalt.