Commissievergadering: bespreking achtergronden mandaat Gemeente Roerdalen Sint Odiliënberg 16 april 2012
Agenda Algemene introductie Portefeuille Gemeente Roerdalen 2 16 april 2012, Gemeente Roerdalen
Korte introductie BNG Vermogensbeheer 7 6 5 4 Vermogen in beheer in miljarden 3 2 1 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Beleggingsfondsen Discretionair Meer dan 100 institutionele relaties voor mandaten en beleggingsfondsen 3 16 april 2012, Gemeente Roerdalen
Vermogensbeheerorganisatie RAAD VAN TOEZICHT FONDSEN -IT / AUTOMATISERING -JURIDISCHE ZAKEN -MARKETING/COMMUNICATIE DIRECTIE / BESTUUR -Bestuur organisatie - Commercieel / Beleggingen / Financieel / Risicobeheer - Secretariaat RAAD VAN COMMIS- SARISSEN -INTERNE ACCOUNTANTS -FINANCIELE ADMINISTRATIE -PLANNING & CONTROL RELATIEBEHEER/VERKOOP - Verkoop producten en diensten -Onderhouden van klantenrelaties BEWAARNEMING Bewaarneming effecten - Bewaarneming participaties Investment Policy Committee (IPC) PORTEFEUILLEBEHEER - Beheer fondsen en mandaten - Analyse markten en strategieën (de beleggers en analisten) - Vormen beleggingsvisie en -beleid BELEGGINGSADMINISTRATIE Fondsadministratie - Beleggingsadministratie - Berekenen waarden - Settlements Risk Manage ment Committee (RMC) RISICOBEHEER Risicobeheer beleggingen - Risicobeheer organisatie - Monitoring en rapportage - Neerzetten risicobeleid MIDOFFICE - Liaison tussen portefeuillebeheer en administratie - Admin. ondersteuning klanten - Controle portefeuillebeheer COMPLIANCE - Controle organisatie / processen - Controle werknemers - Monitoring regelgeving 4 16 april 2012, Gemeente Roerdalen
Oorsprong wet- en regelgeving Incidenten - Ceteco-affaire (near banking problematiek) - Ice save (faillisement bank; Noord-Holland, Groningen en diverse gemeenten hadden posities) - Schuldencrisis; Lehmann Brothers als trigger BZK (als toezichthouder) reageerde op deze incidenten door - 2001: invoering wet Fido en handreiking treasurystatuut voor decentrale overheden - 2009: aanscherping Fido en Ruddo (invoering landenrating; aanscherping ratingvereisten < 3 mnd en > 3 mnd) 5 16 april 2012, Gemeente Roerdalen
Wet fido / Ruddo Fido: Financiering Decentrale Overheden Ruddo: Regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden Belangrijkste uitgangspunten: Minimaal hoofdsomgarantie in Euro s obligaties en hoofdsomgarantieproducten; Wel in (onderhandse) obligaties, garantiestructuren, spaarproducten, etc. Garantie moet afgegeven zijn door: Entiteit met een 0% solvabiliteitsweging; Financiële instelling onder toezicht in E.E.R. met: Minimaal 2 AA-minus ratings en land van toezicht moet minimaal 2 AA-ratings hebben (dus geen Italiaanse banken, ook al hebben ze twee AA-minus ratings!). Derivaten toegestaan Ter afdekking van risico s Geen aandelen, onroerend goed, grondstoffen, etc. Derivatentegenpartij moet voldoen aan dezelfde tegenpartijvereisten 6 16 april 2012, Gemeente Roerdalen
Algemene kenmerken obligaties De houder van een obligatie heeft een vordering op de instelling die de obligatie heeft uitgegeven. Obligaties zijn waardepapieren aan toonder -> de houder is eigenaar. Obligaties hebben verschillende zekerheden (van hoog naar laag): - Met extra onderpand / zekerheden ( covered bond, secured of pandbrief); - Senior (unsecured) = gelijkgesteld aan spaarrekening of deposito - Achtergesteld (aan senior unsecured, met weer verschillende achterstellingen: senior subordinated, junior subordinated ) - Nog meer achtergesteld zijn aandelen (geen obligatie) Een (standaard) obligatie heeft: Een uitgever (issuer) Een einddatum (maturity date) Een coupon (meestal jaarlijks of per kwartaal) Hoofdsomgarantie op einddatum, tussentijds koersbewegingen 7 16 april 2012, Gemeente Roerdalen
Indeling obligaties 1 Op basis van markt Primair -> nieuwe obligaties (nieuwe uitgifte) Secundair -> handel bestaande obligaties Op basis van sector Staatsobligaties Bedrijfsobligaties Op basis van sub-sector Staat Semi-staat -> lokale overheden, regionale overheden, supranationals, agencies Niet-staat -> banken, verzekeraars en andere financials -> Staatsgarantie 8 16 april 2012, Gemeente Roerdalen
Indeling obligaties 2 Op basis van coupon Vaste rente Variabele rente Geen rente (zero coupon) -> hoofdsomgarantie producten Op basis van aflossing (nominale som wordt terugbetaald) Einde looptijd (bullet) Callable Perpetual Bankobligatie Senior Subordinated (achtergesteld) Covered (onderpand) Bepaalde typen obligaties zijn wel toegestaan, maar bij voorkeur niet gewenst, bijvoorbeeld: achtergesteld, perpetuals en CDO s 9 16 april 2012, Gemeente Roerdalen
Soorten obligaties Diverse soorten/benamingen voor obligaties: - Private placements - Medium Term Notes - Onderhandse leningen - Commercial Paper - Converteerbare obligaties Staat versus financiële instellingen. Wij gebruiken de volgende indeling voor staatsleningen: - waardepapier uitgegeven door (decentrale) overheden - supranationale instellingen - staatsbedrijven (agency s), niet zijnde financiële instellingen die een staatsgarantie hebben ontvangen. Ook ABNAMRO en BNG horen hier niet bij. 10 16 april 2012, Gemeente Roerdalen
Spreiding: de zakkenroller als analogie (1) Mijnheer van Dalen heeft net al zijn spaargeld in contanten opgenomen bij de bank om een bedrijf te starten. Hij moet een drukke winkelstraat oversteken, waar een zakkenroller actief is. De zakkenroller heeft één kans en moet kiezen om bij 50 mensen één zak te rollen. Alle mensen op straat hebben 4 broekzakken. Welk risico is groter? 1) Mijnheer van Dalen draagt al zijn spaargeld in één broekzak; 2) Mijnheer van Dalen verspreidt zijn spaargeld over 4 verschillende broekzakken. XS0365559631 11 16 april 2012, Gemeente Roerdalen
Spreiding: de zakkenroller als analogie (2) 1) Alles in één broekzak: de kans dat de dief èn mijnheer Van Dalen èn de juiste broekzak uitkiest is 1/(4x50) = 0,5%. Een zeer kleine kans, maar dat is ook de kans dat mijnheer Van Dalen AL ZIJN SPAARGELD kwijtraakt. Hij is dan tevens volledig out of business. 2) Geld verspreid over 4 broekzakken: de kans dat de dief mijnheer Van Dalen kiest is 1/50 = 2%, een grotere, maar nog steeds kleine kans. De dief heeft dan ook maar 1/4 van Van Dalens spaargeld gestolen. Mijnheer Van Dalen heeft dan nog 3/4 van zijn spaargeld over, kan alsnog zijn bedrijf beginnen, geld verdienen en het verlies goedmaken. Beste is natuurlijk dat Van Dale niet 4, maar veel meer broekzakken zou hebben om het verlies verder te beperken. 12 16 april 2012, Gemeente Roerdalen
Risicobeheer: Value-At-Risk (VAR) VALUE-AT-RISK (VAR) Het maximale verlies bij een statistische betrouwbaarheid over een bepaalde tijdsperiode. BNG Vermogensbeheer - Simulation Obligatie 5-jaars 30.00% 25.00% Expected return 20.00% 15.00% 10.00% VAR met 95% betrouwbaarheid 5.00% 0.00% 1 56 111 166 221 276 331 386 441 496 551 606 661 716 771 826 881 936 991 1046 1101 1156 1211 1266-5.00% -10.00% Time 13 16 april 2012, Gemeente Roerdalen
Nov-05 Feb-06 May-06 Aug-06 Nov-06 Feb-07 May-07 Aug-07 Nov-07 Feb-08 May-08 Aug-08 Nov-08 Feb-09 May-09 Aug-09 Nov-09 Feb-10 May-10 Aug-10 Nov-10 Feb-11 May-11 Aug-11 Het blijven obligaties: in tijden van crisis daalt de koers, maar uiteindelijk lossen ze af op 100 105 100 95 90 85 INTNED3.5% 11/12 Focus op de lange termijn (strategie). Kijk niet naar korte termijn koersbewegingen 14 16 april 2012, Gemeente Roerdalen
Soorten rendement In het algemeen 5 soorten rendement te onderscheiden: 1. Nominaal rendement (Nominal yield). Dit is de couponrente, bijv. 4%. De couponhoogte alleen zegt niets over de aantrekkelijkheid van de obligatie. 2. Couponrendement (current yield). Dit is de coupon gedeeld door de aanschafwaarde. Bijv. Indien de coupon 4% is, en de koers vd obligatie 90, dan is het coupon rendement 4/90 = 4,44%. Indien de koers 100 is, dan is het coupon rendement gelijk aan nominaal rendement. 3. Effectief rendement (yield to maturity of yield). Dit is het rendement indien de obligatie tot einde looptijd wordt aangehouden en de ontvangen rente wordt herbelegd tot einde looptijd. Houdt rekening met koersstijging en daling. Meest gebruikte maatstaf onder beleggers. Bijv. Coupon 4%, koers 90, looptijd 10 jaar, dan is het effectieve rendement bij benadering 5%. 4. Gerealiseerd rendement. Het daadwerkelijk gemaakte rendement door de obigaties daadwerkelijk te verkopen of wanneer ze aflossen. 5. Performance. Het totale rendement gebaseerd op verandering van marktwaarden over een bepaalde periode in het verleden, waarbij zowel gerealiseerde rendementen(verkopen, aflossingen en ontvangen coupons) en ongerealiseerde rendementen (marktwaardeveranderingen van niet verkochte obligaties) zijn meegenomen. 6. (Boekhoudkundig rendement ) 15 16 april 2012, Gemeente Roerdalen
Agenda Algemene introductie Portefeuille Gemeente Roerdalen 16 16 april 2012, Gemeente Roerdalen
Portefeuille Gemeente Roerdalen Ingericht Juni 2010 Initieel bedrag EUR 25 miljoen Huidig vermogen EUR 25,6 miljoen Onttrekkingen EUR 1,814.000 (rente) Doelstelling Vermogensinstandhouding, niet potverteren Jaarlijkse kasstroom Binnen richtlijnen een zo hoog mogelijk rendement Samenstelling Bepaald door BNG Vermogensbeheer, op basis van richtlijnen 17 16 april 2012, Gemeente Roerdalen
Belangrijkste randvoorwaarden Gemeente Roerdalen Regelgeving Ratingvereisten (onder meer) Wet fido en Ruddo en treasurystatuut Landenrating: minimaal AA Debiteurenrating: minimaal AA minus Solvabiliteitsvrij AAA: minimaal 30% AAA: maximaal 20 jaar AA: maximaal 10 jaar (financiële ondernemingen) Minimaal 10 debiteuren Maximaal 4 miljoen per debiteur Overige Alleen senior papier Bij downgrading overleg Maatwerkportefeuille met specifieke restricties 18 16 april 2012, Gemeente Roerdalen
Huidige portefeuille (31 maart 2012) Huidig: - rendement (eff.rend.) 3,7% - duration 6,9 jr - rendement Nederlandse staatslening 1,9% - 3 maands Euribor 0,8% Rente per jaar circa EUR 1 miljoen, komende 3 jaar. IRR bedraagt circa 3,9% Rendement vanaf start (juni 2010) 10,4% Rendement 2010 (vanaf juni 2010) -1,46% Rendement 2011 4,55% Rendement 2012 5,61% 19 16 april 2012, Gemeente Roerdalen
Een gespreide portefeuille - rating Mrt 11 Mrt 12 AAA 68% 59% AA 28% 23% Ondanks grote hoeveelheid downgrades, rating verdeling redelijk op peil A 4% 13% BBB 0% 5%* 20 16 april 2012, Gemeente Roerdalen * Ierse staat
Ratingvereisten volgens Wet fido en Ruddo Handreiking wijziging Ruddo 2009, blz. 25, BZK, 2009 Het is door een downgrade mogelijk dat een financiële onderneming of haar waardepapier niet meer aan de vereisten voldoet die gesteld worden aan financiële ondernemingen of hun waardepapier, terwijl op het moment van de transactie wèl werd voldaan aan de vereiste rating. Als de financiële onderneming na een downgrade niet langer voldoet aan de ratingvereisten voor uitzettingen langer dan 3 maanden, is een decentrale overheid niet verplicht bestaande gelden terug te trekken. Iedere wijziging in de rating laat derhalve bestaande uitzettingen ongemoeid. Voor iedere uitzetting geldt dat de rating op het moment dat de uitzetting gedaan wordt bepalend is. Bij aankoop voldoen aan richtlijnen, daarna goed huisvaderschap 21 16 april 2012, Gemeente Roerdalen
Een gespreide portefeuille - landen Mrt 2012 Verenigd Koninkrijk 29,5% Frankrijk 23,5% Nederland 12,9% Supranationaal 10,7% Ierland 4,7% Spanje 4,2% Zweden 4,2% Finland 3,6% Italië 3,4% Oostenrijk 3,2% Geen Griekenland en Portugal. Spanje bestaat uit Santander (covered) en ICO. 22 16 april 2012, Gemeente Roerdalen
Een gespreide portefeuille zekerheden Mrt 12 Senior 29% Covered 38% Binnen financiële waarden iets meer covered bonds Staatsobligaties 22% Supranationaal 11% Mrt 12 23 16 april 2012, Gemeente Roerdalen Northern Rock Rabobank Cie Financement Foncier Royal Bank of Scotland European Investment Bank 3,3 mio 3,3 mio 3,0 mio 2,1 mio 2,0 mio
Covered bonds, een nadere toelichting Covered bonds zijn gewone senior obligaties, maar met extra zekerheden: Wettelijk raamwerk Per land verschillend Preferent ten opzichte van fiscus Risicoweging 10% (BNG 20%) Toezicht door externe partij (Over)collateral Spanje minimaal 125% Volledig verhaalrecht op de bank, waarbij het tafelzilver van de bank in onderpand wordt gegeven. De debiteur blijft de bank. Niet vergelijkbaar met ABS! Het onderpand moet te allen tijde voldoen (dynamisch) -> onder toezicht Wettelijke oververpanding (overcollateral) Eisen aan leningen die als onderpand gelden Leningen moeten zelf weer onderpand hebben (bijv. hypotheek). Lening mag een maximaal % t.o.v. de waarde van het onderpand bezitten o In Nederland bijvoorbeeld 125%, in Spanje 80% en in Ierland 75% Eerste recht op onderpand, verzekering van onderpand 24 16 april 2012, Gemeente Roerdalen
Covered bonds, een nadere toelichting Wat als de uitgevende bank failliet gaat (bijvoorbeeld een bank-run)? 1. De leningen die in onderpand zijn gegeven worden uit de bank gehaald. 2. In principe moeten deze leningen voldoende zijn om de rente en aflossing van covered bonds te dekken De veiligheidsmarge is de oververpanding (overcollateral) 3. Zolang de debiteuren aan hun verplichtingen kunnen blijven voldoen is de waarde van het onderpand die de leningen weer heeft (bijv. huis) minder relevant. 4. Wanneer de debiteuren betalingsachterstand krijgen zal het onderpand (huis) in executie gaan. Met de opbrengst worden de covered bond houders weer betaald. De veiligheidsmarge is de loan-to-value limiet. 5. Wanneer er nog geld tekort is, sluit de covered bond houder pari passu aan bij de schuldeisers van de bank (spaarders, senior obligatiehouders). 25 16 april 2012, Gemeente Roerdalen
What if...? Er 50% wordt afgeschreven op Ierland en Spanje Zelfs op covered bonds. Aanvangsrendement portefeuille was: Rendement na afschrijving wordt: 3,9% per jaar 3,2% per jaar Geen verlies, minder winst Over de duim: van 9% in Spanje en Ierland resteert 4,5% over een looptijd van 7 jaar circa 0,7% per jaar 26 16 april 2012, Gemeente Roerdalen
Vooruitzichten Recessie is ingeprijsd en deflatie is niet waarschijnlijk: Bij huidige lage rentes relatief lage rentegevoeligheid (duration) gewenst Eurozone blijft bestaan, extreem lage rente op Duitse staatsobligaties is onhoudbaar, staatsrentes van de eurolanden zullen naar elkaar toe bewegen: Vasthouden aan de belangen in de periferie van de eurozone, tenzij er tegen een mooie koers kan worden verkocht Banken versterken hun balansen. De Long Term Refinancing Operations hebben lucht gegeven. Rente-opslagen van bankobligaties bieden een ruime compensatie voor het extra risico: Voorkeur voor obligaties van financiële ondernemingen boven staatsobligaties Het devies is spreiden, spreiden en spreiden. Dit is wel moeilijker geworden als gevolg van een krimpend Fido-universum Covered bonds (obligaties met extra onderpand) bieden een aantrekkelijk rendement tegen een relatief laag risico 27 16 april 2012, Gemeente Roerdalen
Contact BNG Vermogensbeheer René Berenschot Relatiebeheer BNG Vermogensbeheer Daniel Widijanto Portefeuillebeheer Adres Koninginnegracht 2 Koninginnegracht 2 2514 AA Den Haag 2514 AA Den Haag Telefoon 070 3750 257 070 3750 847 E-mail berenschot@bngvb.nl widijanto@bngvb.nl Voor meer informatie: www.bng.nl / www.bngvermogensbeheer.nl 28 16 april 2012, Gemeente Roerdalen
Disclaimer Deze presentatie is samengesteld door BNG Vermogensbeheer B.V. De inhoud van deze presentatie is gebaseerd op betrouwbaar geachte informatiebronnen. Er wordt echter geen garantie of verklaring gegeven omtrent de juistheid, volledigheid en actualiteit van die informatie, noch uitdrukkelijk, noch stilzwijgend. De verstrekte informatie is uitsluitend indicatief en aan verandering onderhevig. Aan de inhoud van deze presentatie, waaronder eventuele berekende waardes en weergegeven resultaten, kunnen geen rechten worden ontleend. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Alle copyrights en overige informatie in deze presentatie is eigendom van BNG Vermogensbeheer. De informatie is alleen bedoeld voor bepaalde (ontvangende) partijen en is vertrouwelijk. De in/via deze presentatie verstrekte informatie is geen aanbod, beleggingsadvies of financiële dienst. De informatie is ook niet bedoeld om enig persoon of instantie aan te zetten tot het kopen of verkopen van enig financieel product, waaronder rechten van deelneming in een beleggingsfonds, of tot het afnemen van enige dienst van BNG Vermogensbeheer of een andere partij, noch is de informatie bedoeld als basis voor een beleggingsbeslissing. De gegevens van BNG kunt u raadplegen via www.bng.nl. De gegevens van BNG Vermogensbeheer kunt u raadplegen via www.bngvermogensbeheer.nl. Op deze disclaimer is Nederlands recht van toepassing. 29 16 april 2012, Gemeente Roerdalen