Workshop: Langer fit doorwerken: hoe kan dat?

Workshop: Langer fit doorwerken: hoe kan dat? Congres Landelijke Cliëntenraad 31-3-2011 N.H.Th. Croon, regionaal staf verzekeringsarts NW Met dank aan: H. v. Krimpen, psycholoog N.H.Th. Croon 31-03-2011

Veroudering Breed inzetbaar Smal inzetbaar Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 3

Niet oud worden maar verouderen Vitaal blijven is: 1. In jezelf geloven 2. Goede vakkennis bezitten 3. In je toekomst geloven 4. Je ondersteund weten 5. Je veilig en vrij voelen 6. Waardering ontvangen ongeacht onze leeftijd! Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 4

Veroudering Uitdaging zoeken 1 ik Uitdaging afstoten Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 5

Gezonde lifestyle werk prive ontspanning + + + Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 6

Risico bij verouderen werk prive ontspanning -?? Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 7

Soorten veroudering Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 8

Verantwoording Werkgevers en werknemers gezamenlijk verantwoordelijk voor fit ouder worden Partijen moeten elkaar contractueel houden aan leeftijdbeleid Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 9

Leeftijdbeleid Betekent het delen van verantwoordelijkheid! Leidinggevenden krijgen een observerende en interveniërende taak Werknemers dragen meer verantwoordelijkheid voor hun loopbaan Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 10

Verandering in denkpatroon Werknemers mogen niet langer passief blijven, wel de toekomst gaan anticiperen Werkgevers dienen alle aspecten van veranderend gedrag te gaan begrijpen Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 11

Leeftijdsfase denken Veranderen van leeftijdsfase is als het verpoppen van een rups nieuwe keuzes: hobby s, relaties, werkkring, filosofie de motivatie/doelstelling verandert de toekomstvisie verandert niet lopende relaties worden opgezegd Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 12

18 jaar: 27 jaar: 36 jaar: 45 jaar: 54 jaar: 63 jaar: Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 13

De junior aanv- 30 jaar De stoottroeper 31-45 jaar De medior 45-54 jaar De senior 55-63 jaar Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 14

Een denkmodel: Alles wat je doet is gebaseerd op een combinatie van inzet (je best doen) en vaardigheid (kan je het ook?) Inzet: Interesse Motivatie Gedrevenheid Oorlog Prestatie = Vaardigheid + Inzet Vaardigheid: Vakvaardigheid Sociale vaardigheden Analytische vaardigheden Organisatorische vaardigheden Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 15

% 50 inzet % 40 50 vaardigheid 25 52 60 lft Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 16

15-30 jaar: waterdragers (inzet) 31-45 jaar: stoottroepers (inzet+vaardigheid) 46 e.o.: raadgevers (vaardigheid) Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 17

veel vaardigheid beperkt veel autonomie veroudering inzet beperkt veroudering afhankelijkheid Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 18

50 inzet 50 vaardigheid 25 36 52 Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 19

inzet 70 50 inzet inzet 70 30 50 vaardigheid 30 25 36 52 Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 20

vaardigheid Veel Weinig Veel autonomie veroudering inzet Weinig veroudering afhankelijkheid Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 21

Observatie interpretatie interventie gezond kwakkelfase ziek ---------------/------------------------------\\\------------------------ geen aandacht beïnvloedbaar geen aandacht aandacht door management Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 22

Onderbelast Overbelast Uitdagingen zoekend: - Uitdagingen afstotend: kan veel rollen spelen - Ik ben wie ik ben! onberekenbaar, gevaarlijk - berekenbaar autoriteitsprobleem - loyaal, trouw avontuurlijk - zekerheid nastrevend intrige plegend - recht door zee creatief, vindingrijk - rechtlijnig resultaatafhankelijke motivatie - innerlijke motivatie sociaal onafhankelijk - sociaal afhankelijk rationeel, afstandelijk - emotioneel grenzen overschrijdend - grenzen bepalend negativisme - positivisme vluchtgedrag - vechtgedrag bedenkt nieuwe oplossingen - standaardoplossingen deskundig - verouderd subtiel, ook motorisch - druk gebarend beperkt verantwoordelijk - zeer verantwoordelijk Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 23

50 inzet 40 50 80%! vaardigheid 40 25 52 Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 24

Het ontmoeten van vooroordelen t.o.v. jongeren bij collega s Onderschatting van hun competenties Te weinig beluisterd worden Te weinig kansen krijgen Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 25

Toenemende vermoeidheid Toenemende werkgeorienteerdheid Toenemende slaafsheid Toenemende kloof met jongeren Toenemende gevoelloosheid Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 26

Het steeds meer op de tenen moeten lopen om hetzelfde resultaat te bereiken Te weinig beluisterd te worden Het ontmoeten van vooroordelen t.o.v. ouderen bij collega s Desinteresse voor hun echte competenties Sociale isolatie Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 27

1. Harder gaan werken 2. Langer gaan werken 3. gedrevener raken 4. kritischer worden (op jongeren) 5. loyaler aan de werkgever worden 6. Innerlijke signalen niet meer opvangen 7. Assertiviteit verliezen 8. Conflicten vermijden Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 28

Voorwaarden in de organisatie scheppen voor: Gezond ouder worden Ontplooïng BRAVO Bevlogenheid Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 29

1. Motivaties per leeftijdsfase 2. De mate van inzet 3. Onder- en overbelast gedrag 4. Gezonde leefgewoontes 5. Stressreacties 6. Groeikansen Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 30

1. Leg de basis voor vertrouwen 2. Bespreek de onderliggende motivaties, vaardigheden en wensen Uitvoering Lifestyle/motivatie 3. onderzoek hoe die aansluiten bij prestaties Vertrouwen Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 31

Extra aandacht / feedback/coaching Aangepaste werkbelasting Aangepaste werktijden Aangepaste of andere functie Deelname aan (meer) netwerken Grotere vrijheid in functie uitvoering Teambuilding voor afdeling / groep Interne of externe coaching Loopbaan heroriëntatie intern Externe loopbaanorientatie Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 32

Voorkom veroudering door: 1. fysiek actief blijven 2. mentaal actief blijven 3. sociaal actief blijven 4. de zingeving blijven verdiepen Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 33

Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 34

Er zijn eigenlijk geen problemen met oudere werknemers. Problemen met veroudering in het werk zijn met ouder worden onvermijdelijk. Er is geen enkele functie binnen UWV die niet tot het 67e jaar kan worden uitgevoerd. Ouderen houdt men fit door regelmatige teambuilding en interactieve activiteiten. Ouderen moeten niet langer met een standaard functioneringsgesprek of- beoordelingsgesprek lastig gevallen worden. Zij hebben behoefte aan een geheel andere benadering. Ouderen dienen meer flexibele werktijden en andere tijdsfaciliteiten aangeboden te krijgen. Demotie is bijna onvermijdelijk bij een oudere werknemer. Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 35

Er zijn fysieke basis behoeften: behoefte aan eten, drinken, beschutting, stimulatie, de afwezigheid van pijn, ziekte en stress. En sociale basale behoeften: behoefte aan verbondenheid, liefde/affectie, horen bij een groep, status. Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 36

externe hulpbronnen: voedsel, gezondheidszorg, geld, onderwijs, Een partner, vrienden en (vrijwilligers)werk. interne hulpbronnen: vaardigheden waarmee mensen hun externe hulpbronnen managen Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 38

Bron: Steverink, 2009 Langer fit doorwerken: hoe kan dat? 40