Beheerplan Openbare Ruimte Dongeradeel. Kunstwerken

Vergelijkbare documenten
Beheerplan Openbare Ruimte Dongeradeel. Gebouwen

*ZE9C48C23CC* Raadsvergadering d.d. 16 december 2014

Ontwerpbesluit: Toekomstige beheerscenario s openbare ruimte

opzet quick scan civiele kunstwerken Lansingerland

*ZEA3E9FBA15* Raadsvergadering d.d. 22 maart 2016

Raadsvoorstel. Agendanummer: Datum raadsvergadering: Onderwerp: beleids- en beheerplan kleine civiele kunstwerken. Gevraagde Beslissing:

Meerjarenprogramma Kunstwerken. Noordhollandsch Kanaal

Inleiding Wethouder van Tuijl. Presentatie / toelichting IBOR-systematiek

Beleidsplan Openbare Ruimte Dongeradeel. Realistisch en doelmatig kapitaalgoederenbeheer gebouwen, groen, water en wegen

Onderwerp: Vaststellen keuze kwaliteitsniveau Integraal beheerplan

1. Openbare ruimte en de kapitaalsgoederen in de openbare ruimte.

lllililllllllllilllllilllllll

Meerjarenonderhoudsplan

M.O.B. Consultancy bv

Meerjarenonderhoudsplan

Meerjarenonderhoudsplan

Raadsvoorstel Registratienr: Agendapunt: Onderwerp: Portefeuillehouder: Samenvatting: Aanleiding:

Meerjarenonderhoudsplan

Gemeente Langedijk. Voorstel aan de raad

Beheerplan openbare ruimte. Bijeenkomst Dorpsraden

Kwaliteitsontwikkeling beheer openbare ruimte Gemeente Bloemendaal

Meerjarenonderhoudsplan

ONTWERP-RAADSVOORSTEL VAN BenW AAN DE RAAD VOOR 28mei

Beheerplan Civieltechnische kunstwerken

3.3 ONDERHOUD KAPITAALGOEDEREN

Gemeente Delft. : Beheerplannen Wegen en Civiele constructies

Voorbeeld Meerjarenonderhoudsplan

Financiële uiteenzetting beheerplannen nota Oor

onderzoeksopzet integraal beheerplan openbare ruimte (IBOR) mei 2019

Tijdsgebonden: Wanneer zijn we klaar? Nummer coalitieprogramma: Programmanaam: 07 Beheer Z / INT Wegbeheer

Raadsvoorstel Onderwerp: Wegenbeleidsplan Datum voorstel: 8 augustus 2017 Vergaderdatum: 19 september 2017 Registratienr.

Paragraaf 3: Onderhoud kapitaalgoederen

Voorstel raad. Onderhoud en vervanging van bruggen 25 april 2013

Gemeentelijk Riolerings Plan. Toelichting op GRP Kaag en Braassem periode 2014 t/m 2018

Line of sight proces vast onderhoud

STREKT TER VERVANGING

IJsselstein. Raadsvoorstel. agendapunt. Aan de raad van de gemeente IJsselstein. Datum: 31 januari 2017 Blad: 1 van 7

Beheerplan Civiele Kunstwerken

Rekenkamercommissie Noordoost Fryslân

Beheerplan Civieltechnische Kunstwerken november 2014

GROENBEHEERPLAN GEMEENTE BEUNINGEN

Integraal werken. Door: Herman Wiss

Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen

Meerjarenplan onderhoud Civieltechnische kunstwerken

WERKOMSCHRIJVING BRUGGEN BOVENKERKERPOLDER

Beheerplan onderhoud groen

Titel : Visuele inspectie en onderhoudsplanning civiele kunstwerken INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING... 3

KLEIN ONDERHOUD NIET JAARLIJKS

*Z00758DF077* documentnr.: INT/G/14/08366 zaaknr.: Z/G/14/08078

Evaluatie Beleidsuitgangspunten. Openbare Verlichting. Gemeente Geertruidenberg

Raadsvoorstel. Gemeenteraad 6.1. Kerkdriel, 19 augustus 2009

Meerjarenonderhoudsplan

Meerjarenonderhoudsplan

Collegevoorstel onder verantwoordelijkheid van : Onderwerp. : onderbouwing voorziening gemeentelijke accommodaties. Programma.

In de programmabegroting 2015 is het beheerplan voor het wegonderhoud aangekondigd.

Vakbijeenkomst Kunstwerken en GBI. Gebruikersvereniging Antea Group

GEMEENTE TEXEL. Beleidsplan 25 kunstwerken. Ingenieursbureau Westenberg B.V.

Meerjaren onderhoudsplan parkeergarage. Voorsterbeeklaan, Heycopstraat en Eeldendiephof Utrecht

TECHNIEK BRUGGEN. Renovatie brug Engelandlaan & Laan van Angers

*ZAAE2BF3F76* Adviesnota. Raad van : 2 juli 2015 Agendapunt : 7 Reg. nr. : Z / INT Onderwerp Vaststellen beheerplan wegen

Onderhoud en vervanging

Beeldkwaliteitsplan Openbare Ruimte Realistisch kwaliteitsgestuurd beheer

Managementsamenvatting Kwaliteit onderhoud openbare ruimte Vervolgmeting 2008

Meerjarenonderhoudsplan

Perceel 2, kunstwerk 14D39, 14D40 en 14D41; grondwerken en bouwputten; rioleringen en putten; funderingstechnieken; betonwerken; staalconstructies en

Beantwoording vragen raadscommissie d.d inzake beheerplan civiele objecten

Collegevoorstel. Zaaknummer: Onderwerp: beleidsplannen onderhoud wegen, groen en gebouwen 2014

Beleidskader meerjarige onderhoudsplannen

Beleidskaders ten behoeve van het onderhoud aan bestaande en nieuw te bouwen kunstwerken.

Beleidskader Openbare Ruimte in nieuw perspectief

Kostendekkingsplan Water & Riolering

Scope van het wijkonderhoud

Benchmarken & Benchlearning. NCBOR, 22 nov 2018

Rapportage beheerkosten kazernes VRGZ. Toelichting. 17 november Maxim ter Hedde Jos Brouwer

Afdeling Openbare Werken. 14 beweegbare bruggen. Inspectierapportages. najaar 2012 Revisie 1

11.3. Onderhoud kapitaalgoederen

Gebouwen beheerplan

Beleidsplan 2014 t/m Bruggen

Inwoners, bedrijven en bezoekers

Beheerplan kunstwerken

Beheerkostentoets. Stedenbouwkundig plan Amstelkwartier 2e fase Weststrook. Stadsdeel Oost Afdeling BOR Heel & Schoon

Behorende bij: Raadsvoorstel ter vaststelling van het verbreed gemeentelijk rioleringsplan 5 (vgrp-5)

Overzicht 20 - jarenplan

Onderwerp : Vaststellen Meerjaren Groot Onderhoud en InvesteringsPlan Sport

Overzicht 20 - Jarenplan (Gedetailleerd)

Programma groot onderhoud openbare ruimte 2013 t/m 2018

Beheer en onderhoud Nationaal Muziekkwartier

VOORSTEL AAN DE RAAD. Onderwerp Meerjarenbeleidsplan gemeentelijke gebouwen Volgnr Portefeuillehouder wethouder R.

Bouwkundig Opname Rapport. VvE van der Marckstraat 2-4 van Sevenbergestraat 49 VOORBURG. Interactief Gebouw Beheer Systeem, versie 6.01 Copyright.

Voortgangsrapportage Kwaliteit Openbare Ruimte april dienst Ruimtelijke Ontwikkeling en Beheer afdeling Beheer Openbare Ruimte

UW OPSTAL IS ONZE ZORG

Gemeente Woudrichem Beleidsplan

Overzicht 10-jarenplan (Gedetailleerd)

Ik beoog dat door dit resultaat het mogelijk wordt het onderhoud aan onze kunstwerken

Versie: 24 mei Beheerplan Wegen Waterland

Globale Beheerparagraaf Kop van de Plantage te Schiedam

Onderwerp: Meerjaren Investerings- en Onderhoudsplanning (MIOP) sport

Portefeuillehouder: J. Hoekzema Behandelend ambtenaar J. Koomans van den Dries ( ) (t.a.v. J. Koomans van den Dries)

Gemeente Katwijk. Quickscan functionele en kwalitatieve staat onderwijsgebouw. De Duinroos (gymzaal)

Notitie: Evaluatie bruggenbeheersplan fase 1 en varianten brug Ommerweg

Transcriptie:

Beheerplan Openbare Ruimte Dongeradeel Kunstwerken revisie C0 september 2015

Projectgroep bestaande uit: Henrieke Veld Hindri Hummel Marco Feenstra Boele Dijkstra Jan Lautenbach Sietze Tuinstra Arnold Jan Zijlstra Brenda Boerema Tekstbijdragen: Albert de Vries Brenda Boerema Fotografie: Gemeente Dongeradeel Datum van uitgave: 7 september 2015

Inhoud Blz. 1 Inleiding... 5 1.1 Aanleiding en doel... 5 1.2 Scope... 5 1.3 Systematiek... 5 1.4 Definities... 7 2 Huidige situatie... 9 2.1 kwantiteit... 9 2.2 Kwaliteit... 9 3 Kaders... 11 3.1 Beleidsplan BOR-D... 11 4 Planning en begroting... 13 4.1 Beheerstrategie... 13 4.2 Bezuiniging... 13 4.3 Planning... 14 4.4 Begroting... 14 4.5 Integrale planning... 14 Bijlage 15 Bijlage 1. Kunstwerken onderhoud 2016... 15 Bijlage 2. Onderhoudscycli brugelementen... 17 Bijlage 3. Vervangingslijst 2016-2025... 19 3

4

1 Inleiding 1.1 Aanleiding en doel Op 23 oktober 2014 heeft de gemeenteraad van Dongeradeel het beleidsplan Beheer Openbare Ruimte Dongeradeel (BOR-D) vastgesteld. In dit plan zijn de gewenste kwaliteitsniveaus van de kapitaalgoederen in de openbare ruimte vastgelegd en zijn de financiële gevolgen van het gewenste niveau aangegeven. Het plan vormt daarmee een integraal beleidskader voor het beheer en onderhoud van de openbare ruimte. Om de vastgelegde kwaliteitsniveaus te waarborgen en verder vorm te geven is het nodig om het BOR-D in detail uit te werken in beheerplannen. Het doel van het beheerplan is om de kaders, zoals vastgesteld in het BOR-D, uit te werken tot een werkbaar (detail)niveau. Dit houdt in dat aannemers en ook Gemeentewurk, op basis van het beheerplan, uitgewerkte opdrachten aangeleverd krijgen. Deze opdrachten resulteren uiteindelijk in het gewenste kwaliteitsniveau, zoals vastgesteld in het BOR-D. 1.2 Scope In het BOR-D zijn de kwaliteitsniveaus vastgelegd voor de kapitaalgoederen gebouwen, kunstwerken, verharding, openbare verlichting, groen en water. Het kapitaalgoed riolering is niet opgenomen in het BOR-D omdat het beleid hiervoor is vastgelegd in het nog lopende Gemeentelijke Rioleringsplan (GRP). Omdat voor alle kapitaalgoederen in de openbare ruimte kaders zijn gemaakt, ontstaat de mogelijkheid om gelijktijdig beheerplannen op te stellen. Op deze manier kan optimale afstemming tussen de kapitaalgoederen worden bereikt en worden daar waar mogelijk combinaties van werkzaamheden gemaakt. Dit beheerplan is daarom onderdeel van een integraal pakket aan beheerplannen voor alle disciplines. 1.3 Systematiek Door het vaststellen van het BOR-D ontstaat de mogelijkheid om te sturen op kwaliteit voor de kapitaalgoederen gebouwen, kunstwerken, verharding, openbare verlichting, groen en water. Kwaliteitsgestuurd beheer houdt in dat er niet langer alleen wordt gestuurd op budget en frequentie, maar op een gewenst (en vastgesteld) kwaliteitsniveau. Dit vraagt om goede afspraken tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. De basis voor deze afspraken ligt in het onderliggende beheerplan. In het BOR-D is de beheersystematiek volgens de blauwe diamant uiteengezet (figuur 1.). In het beheerplan is kristalpunt plan uitgewerkt door integraal af te stemmen met alle kapitaalgoederen. Figuur 1. Beheervisie BOR-D 5

Kwaliteitsniveaus De kwaliteitsscenario s zijn opgesteld aan de hand van kwaliteitsniveaus. Deze kwaliteitsniveaus zijn per onderdeel of aspect van de openbare ruimte beschreven. In de standaard kwaliteitscatalogus is voor verschillende onderdelen van de openbare ruimte de kwaliteit vastgelegd in een 5-schaal: de kwaliteitsmeetlat. Om een indruk te krijgen is in het figuur 2 per kwaliteitsniveau een impressie gegeven van asfaltverharding. Figuur 2. Voorbeeld kwaliteitsmeetlat asfaltverharding Om een bepaalde kwaliteit in de openbare ruimte te realiseren, zijn verschillende ambitieniveaus te onderscheiden. De keuzemogelijkheden voor de gewenste kwaliteitsniveaus van de openbare ruimte zijn als volgt te typeren: Zeer hoog: uitstekend onderhouden, als nieuw. Hoog: goed onderhouden, bijna niets op aan te merken. Basis: voldoende onderhouden, wel wat op aan te merken. Laag: sober tot voldoende, enige achterstanden bij het onderhoud. Zeer laag: onvoldoende onderhouden, flinke achterstanden, kapot. (cijfer > 9,5) (cijfer 7,5-9,4) (cijfer 5,5-7,4) (cijfer 3,5-5,4) (cijfer < 3,4) Aan elk kwaliteitsniveau zijn omschrijvingen en criteria met meetbare en toetsbare normen gekoppeld. Daarmee kunnen de kwaliteitsniveaus meetbaar gemaakt worden, zodat de kwaliteitskeuzes in het beleid ook op de werkvloer gerealiseerd, bijgestuurd en getoetst kunnen worden. De normen van de kwaliteitsniveaus sluiten aan bij landelijke normen zoals CROW, RAW, Nederland Schoon, Alterra en NEN 2767 voor gebouwen. Met behulp van de kwaliteitsniveaus (beelden, normen en beschrijvingen) is op elk niveau (bestuurder, beheerder en burger) sprake van dezelfde taal en duidelijke communicatie over en weer. 6

Gebiedsdifferentiatie De kwaliteit van de kapitaalgoederen hoeft niet overal gelijk te zijn, de raad heeft dit tijdens de consultatie al aangegeven. Juist in tijden van bezuinigen is het doelmatig om te differentiëren in kwaliteit. Differentiatie vindt plaats door het benoemen van structuurelementen. Dit zijn gebieden die verschillen in functie, inrichting of gebruik. Bij het toekennen van structuurelementen wordt daarom een primair onderscheid gemaakt naar functies als wonen, werken, winkelen en recreatie in de gemeente. 1.4 Definities In het beheerplan worden verschillende definities voor het onderhoud gehanteerd. Onderstaand zijn de algemene definities opgenomen. Voor de kapitaalgoederen zijn er op onderdelen verschillende nuances aanwezig in deze definities, dit is opgenomen in tabel 1. Dagelijks onderhoud Het uitvoeren van kleine reparaties om gevaarlijke situaties en versnelde achteruitgang van de kapitaalgoederen te voorkomen. Onder dagelijks onderhoud vallen ook inspecties, schilderwerk, klein herstel. Groot onderhoud: Het uitvoeren van onderhoud om de structurele conditie van de kapitaalgoederen op peil te brengen en houden. Dit moet onderbouwd zijn met plannen voor de komende 10 jaar om een voorziening in te stellen. Vervanging: Het volledig vervangen van bijvoorbeeld de totale constructie van de verharding, waarbij het profiel van de woonstraat hetzelfde blijft. Veelal gaat het hier om investeringen waarbij wordt afgeschreven (kapitaallasten). Dagelijks onderhoud Groot onderhoud Vervanging Gebouwen Klein onderhoud, Onderhoud zoals Geen preventief- en correctief onderhoud vervanging kozijnen, dakbedekking cv-ketels etc. Groen Regulier onderhoud Geen Vervanging Kunstwerken en beschoeiingen Klein onderhoud, preventief- en correctief onderhoud schilderen en inspecties etc. Constructie(ve) onderdelen vervangen Baggeren Inspectie Baggeren Geen Vervanging en renovaties Openbare verlichting Klein onderhoud 10 jr. plan (geen voorziening) Gewone vervanging en omvormen led Speeltuinen Schoonmaken en Vervanging toestellen Geen onderdelen vervangen Sportvelden Regulier onderhoud Toplaag renoveren Vervanging velden Wegen Klein onderhoud Herstraten/asfalteren Vervanging i.c.m. riolering Tabel 1. Definities onderhoud Kapitaalgoederen 7

8

2 Huidige situatie 2.1 kwantiteit Binnen de gemeente bevinden zicht 278 civiele kunstwerken. Dit zijn bruggen en steigers, maar ook keerwanden en duiders. In tabel 2 zijn alle kunstwerken onderverdeeld naar kunstwerk soort en de binnenstad van Dokkum en overige gebieden. Kunstwerksoort Binnenstad van overige gebieden Totaal Dokkum Duiker - 48 48 Keermuur - 32 32 Overkluizing 1 1 1 Sluis - 1 1 Steiger 7 43 50 Stuw - 5 5 (Brom)Fiets brug 5 61 66 (Vracht)Auto brug 14 43 58 Voetganger brug 6 11 17 Totaal 33 245 278 Tabel 2. Areaal kunstwerken 2.2 Kwaliteit Begin 2015 is een technische inspectie uitgevoerd door ingenieursbureau RHDHV. Tijdens deze inspectie zijn de grote kunstwerken en de kunstwerken met een technische installatie (bijvoorbeeld beweegbare bruggen) geïnspecteerd. De kunstwerken zoals de vaste bruggen, duikers zijn door de gemeente zelf geïnspecteerd en de overige damwanden en betuiningen zijn reeds in 2012 geïnspecteerd. Van deze kunstwerksoorten is de data van de begroting 2012 toegepast. In figuur 3 zijn de resultaten van de conditiemeting van de inspectie van RHDHV opgenomen. In de grafiek is zichtbaar dat slechts 5% van de kunstwerken slecht tot zeer slecht is, 11 % van de geïnspecteerde kunstwerken heeft een matig kwaliteit. Dit geeft aan dat het merendeel van de kunstwerken voldoende tot een zeer goede conditie heeft. 9

Figuur 3. Conditiemeting kunstwerken De door de gemeente geïnspecteerde kunstwerken scoren een gemiddelde voldoende kwaliteit. Aan de hand van de inspecties is de planning en begroting opgesteld. 10

Dorpen Wijken Binnenstad Dokkum Bedrijventerreinen Toeristische locaties Parken Sportvelden Begraafplaatsen Buitengebied Hoofdroutes Beheerplan Openbare Ruimte Dongeradeel - Kunstwerken 3 Kaders 3.1 Beleidsplan BOR-D In de brief van de provincie van 19 december 2011 over de begroting 2012 is aandacht gevraagd voor het planmatig beheer en onderhoud van de kapitaalgoederen. In haar onderzoeksverslag van april 2013 beveelt de rekenkamer Noordoost Fryslân het opstellen van een gemeenschappelijke visie op de gewenste kwaliteit van kapitaalgoederen inclusief het daarvoor benodigde budget aan. In navolging hiervan is gestart met het opstellen van het Beleidsplan Openbare Ruimte Dongeradeel (BOR-D). Hierin wordt het gewenste kwaliteitsniveau met de daaruit voortvloeiende lasten van de kapitaalgoederen wegen, water, groen en gebouwen vastgesteld. Voor het kapitaalgoed riolering is het verbreed Gemeentelijke Rioleringsplan (vgrp) geactualiseerd naar het vgrp 2014-2017. Beleidskader Het beleidskader BOR-D is een integrale visie voor de kapitaalgoederen wegen en kunstwerken, water, groen en speelvoorzieningen en gebouwen gebaseerd op een kwaliteitsgerichte aanpak. De normen van de kwaliteitsniveaus sluiten aan bij landelijke normen zoals CROW, RAW, Nederland Schoon, Alterra en NEN 2767 voor gebouwen. Met behulp van de kwaliteitsniveaus (beelden, normen en beschrijvingen) is op elk niveau (bestuurder, beheerder en burger) sprake van dezelfde taal en duidelijke communicatie over en weer. Met deze kwaliteitsgerichte aanpak is de kwaliteit van het streefbeeld bepaald en zijn de kosten voor het onderhoud en de vervanging geregeld. Hiermee is ook het in stand houden van de kapitaalgoederen gewaarborgd. Het streefbeeld van het BOR-D is om alle kapitaalgoederen op kwaliteitsniveau basis te onderhouden (figuur 4). Binnen het budget van 2014 en met gebruik van bestaande reserves en het instellen van voorzieningen was dit te realiseren. Om de bezuinigingen van 2015 en verder in te kunnen vullen wordt het kwaliteitsniveau naar beneden gebracht. Gebouwen B B B B B B B B B B Wegen B B B B B B B B B B Kunstwerken B B B B B B B B B B Water B B B B B B B B B B Groen B B B B B B B B B B Figuur Verzorging 4. Kwaliteitsambitie B basis B B B B B B B B B Voor het kapitaalgoed riolering is het nieuwe vgrp (2014-2017) eind 2013 door de Gemeenteraad vastgesteld. Het ambitieniveau is naar beneden bijgesteld, naar de basisinspanning. Mede als gevolg van de bezuinigingen en de opdracht van het Fries feitenonderzoek komt de nadruk steeds meer te liggen op besparingen en samenwerken. 11

Dorpen Wijken Binnenstad Dokkum Bedrijventerreinen Toeristische locaties Parken Sportvelden Begraafplaatsen Buitengebied Hoofdroutes Beheerplan Openbare Ruimte Dongeradeel - Kunstwerken Bezuiniging In het coalitieakkoord is voor de kapitaalgoederen een bezuiniging aangegeven van 653.000 in 2015 tot 1.1 mln. euro in 2017, deze bedragen zijn als bezuinigingsopgave opgenomen in de begroting. De bezuiniging in het BOR-D is integraal berekend. Ondanks dat het streefbeeld van de openbare ruimte op basis blijft is dit gezien de financiële situatie (bezuiniging) niet haalbaar. De kapitaalgoederen worden de komende jaren op het niveau laag onderhouden met uitzondering van de binnenstad, de begraafplaatsen, het technisch onderhoud van de sportvelden en de beweegbare bruggen (figuur 5). Deze gebieden / kapitaalgoederen worden op het niveau basis onderhouden. De reden om deze gebieden / kapitaalgoederen niet op het niveau laag te onderhouden is omdat dit speerpunten zijn van de raad of omdat dit niet mogelijk is in verband met de veiligheid bij bijvoorbeeld de beweegbare bruggen. Gebouwen L L B L L L L B L L Wegen L L B L L L L B L L Water L L B L L L L B L L Groen L L B L L L L B L L Figuur 5. Scenario Bezuinigingsopgave Met bovenstaand scenario kan de bezuinigingsopgave van 653.000 voor 2015 gerealiseerd worden. Dit heeft wel gevolgen voor de kwaliteit van de kapitaalgoederen, de kwaliteit zakt van een basis niveau grotendeels naar een laag niveau. Dit gaat voor het ene kapitaalgoed sneller dan het andere. Bij groen en wegen zal dit vooral snel zichtbaar zijn voor het aspect verzorging doordat er meer onkruid en zwerfvuil aanwezig is. Voor de technische staat van de verharding zakt de kwaliteit langzamer naar een lager niveau, echter er zullen wel snel meer oneffenheden zichtbaar zijn. Een ander effect is dat de burgertevredenheid zal afnemen en het aantal meldingen zal toenemen. De invulling van de bezuiniging is verantwoordelijkheid van het college. Mocht in de loop van de jaren meer budget beschikbaar zijn voor het onderhoud van de openbare ruimte, dan zal het scenario weer bijgesteld worden naar het streefbeeld (alles basis). Ook meevallers, andere onderhoudsmethodes etc. zullen ingezet worden om zoveel mogelijk het streefbeeld te realiseren. Om de bezuinigingsopgave voor 2016 en 2017 te realiseren worden de bezuinigingsopties gezocht in het verminderen van areaal, ander gebruik, andere inrichting etc. Dit is verder uit gewerkt en meegenomen in de berekeningen van de verschillende beheerplannen en het meerjarenplan. 12

4 Planning en begroting 4.1 Beheerstrategie Het onderhoud van de kunstwerken is afgestemd op het door de raad vastgestelde kwaliteitsniveau. Voor kunstwerken is dat grotendeels laag met uitzondering van de beweegbare bruggen, die worden op een basis niveau onderhouden om de veiligheid te garanderen. De beheerstrategie richt zich deels op de technische levensduur van het kunstwerk, en deels op de huidige kwaliteit. Aan de hand van de levensduur wordt bepaald wanneer onderhoud nodig is en wanneer het kunstwerk vervangen moet worden op basis van een gemiddelde frequentie. Op basis van de inspectie wordt de planning specifiek gemaakt. Op basis van de lijst met klein- en groot onderhoud en vervanging worden de maatregelen getoetst of het onderhoud bijvoorbeeld uitgesteld kan worden om een piek in het onderhoud te voorkomen. Voor het vervangen van kunstwerken worden de cycli gehanteerd zoals aangegeven in tabel 3. Vervangingscycli elementen Vervangen Verkeersregelinstallatie / Besturingsinstallatie 10 Landverkeersseinen vervangen 15 Vervangen afsluitboom 20 Vervangen afsluitboominstallatie 25 Vervangen hydraulisch aggregaat 30 Vervangen remmingswerk 30 Vervangen stalen leuningwerk 35 Vervangen vaste brug beton 48 Vervangen vaste brug hout 48 Vervangen aandrijflijn 50 Vervangen bovenbouw 50 Vervangen onderbouw 50 Tabel 3. Vervangingscycli kunstwerken Cyclus Inspectie Jaarlijks worden de kunstwerken geïnspecteerd. De beweegbare bruggen en technische installaties worden technisch geïnspecteerd door een externe partij. De damwanden en overige kunstwerken worden door de gemeente globaal geïnspecteerd. 4.2 Bezuiniging Om de bezuiniging voor 2016 en verder te realiseren, is kritisch gekeken naar de maatregelen die uit de inspectie (technische en globale) gekeken. Om de kosten terug te dringen zijn verschillende maatregelen naar achteren geschoven om de grootste pieken in de begroting te voorkomen. Een voorbeeld hiervan is het verschuiven van de vervanging van de Halvemaanspoortbrug, waardoor de verdeling van de kosten beter verspreid is. Ook is bijvoorbeeld een grote piek in 2016 afgevlakt door een grote hoeveelheid klein onderhoud te verspreiden over 3 jaar. Daarnaast zijn voor verschillende maatregelen alternatieven bedacht zoals levensverlengende maatregelen zodat een dure maatregel 13

als vervanging uitgesteld kan worden. Een voorbeeld hiervan is het vernieuwen van de gording bij een damwand in plaats van de gehele damwand te vervangen. 4.3 Planning De planning voor het klein en groot onderhoud voor 2016 is in de bijlage opgenomen, per maatregel zijn de kunstwerken weergegeven. Voor 2016 staat voor vervanging alleen de betonbrug in Raard op de planning, zie tabel 4. Objectcode Omschrijving Handeling Beweegbare bruggen BV 0006 Betonbrug (Hernebrêge) Lineleane Vervangen vaste brug beton < 50 m2 Raard ZZ 0102 Hekwerk Veerooster Peassens Vervanging Halvemaanspoortbrug Tabel4. Vervanging kunstwerken 2016 Voorbereiding De totale lijst met vervanging van de kunstwerken voor de komende 10 jaar is in de bijlage opgenomen. Aan de hand van de inspecties wordt jaarlijks de planning waar nodig bijgesteld. Dit omdat de technische kwaliteit van een kunstwerk door bijvoorbeeld veranderende verkeersstromen sneller kan verslechteren dan vooraf voorzien. 4.4 Begroting Het benodigd budget voor het onderhoud van de kunstwerken is onderverdeeld in klein en dagelijks onderhoud, de kapitaallasten voor vervanging en de storting in de voorziening voor het groot onderhoud. In tabel 5 zijn de verschillende posten opgenomen. Onderhoudssoort Jaarlijks budget Klein onderhoud 458.896 Groot onderhoud 314.731 Vervanging 87.673 Tabel 5. Begroting 2016 kunstwerken Voorzieningen en reserves Het groot onderhoud en de vervanging schommelt voor de komende 10 jaren. Om fluctuaties van grootonderhoud op te vangen wordt een voorziening ingesteld. Deze voorziening zorgt ervoor dat de bedragen in de begroting jaarlijks gelijk zijn doordat jaarlijks het zelfde bedrag in de voorziening gestort wordt. 4.5 Integrale planning Voor 2016 is een integrale afstemming gemaakt met wegen voor het vervangen van de Koornmarkt welke eind 2015 wordt afgerond. Het gecombineerde groot onderhoud van de verharding zal in 2016 worden gerealiseerd. 14

Bijlage Bijlage 1. Kunstwerken onderhoud 2016 Onderhoud 2016 Aanvullen grond BS0279 KW0021 KW0349 Afsteken grond en gras op de beschoeiing en damwand BS0279 KW0021 Beton repareren KW0276 KW0310 Conserveren oppervlak staal (deksloof en binten) KW0337 Hout repareren BS0279 KW0021 KW0027 Metselwerk repareren KW0006 KW0360 KW0374 Reinigen keerwand KW0007 KW0036 KW0104 KW0276 KW0018 KW0037 KW0105 KW0310 KW0024 KW0038 KW0106 KW0337 KW0025 KW0039 KW0107 KW0349 KW0026 KW0040 KW0113 KW0360 KW0031 KW0041 KW0161 KW0361 KW0032 KW0044 KW0162 KW0373 KW0033 KW0045 KW0164 KW0374 KW0035 KW0062 KW0165 KW0063 KW0166 15

Schouwinspectie uitvoeren, klasse 1.1 van CUR-aanbeveling 72 BS0279 KW0032 KW0044 KW0161 KW0361 KW0007 KW0033 KW0045 KW0162 KW0362 KW0018 KW0034 KW0050 KW0164 KW0364 KW0021 KW0035 KW0062 KW0165 KW0373 KW0024 KW0036 KW0063 KW0166 KW0374 KW0025 KW0037 KW0104 KW0276 KW0026 KW0038 KW0105 KW0310 KW0027 KW0039 KW0106 KW0337 KW0031 KW0040 KW0107 KW0349 KW0041 KW0113 KW0360 Vervangen wrijfgording hout KW0276 verwijderen gras op/rond beschoeiingen en damwanden BS0279 KW0021 KW0050 Voegwerk herstellen KW0006 KW0360 KW0374 16

Bijlage 2. Onderhoudscycli brugelementen Betonbrug Cyclus Diversen Inspectie/ schouwinspectie 1-3 Schoonmaak/reinigings-onderhoud 2 Buitenschilderwerk 3 Buiten schilderwerk hek hout dekkend 3-6 Buiten schilderwerk leuning verzinkt staal 3-6 Hoofddraagconstructies Brugconstructie totaal 48 Constructies e.d. Hekwerk hout 24 Slijtlaag 12 Keerwand 48 Leuning, Algemeen 20-40 Rijdek 48 Brug Hout Cyclus Diversen Inspectie/ schouwinspectie 1-3 Schoonmaakcontract 2 Hoofddraagconstructies Brugconstructie totaal 48 Constructies e.d. Slijtlaag 12 Dekplanken 24 Dwarsdrager 36 Langsligger 36 Leuning, Algemeen 48 Pijler 36 Rijdek 24 17

Brug Metselwerk Cyclus Diversen Inspectie/ schouwinspectie 1-3 Kerende constructie Gevelafwerking voegwerk platvol 48 Natuurstenen hoekstukken 48 Terreinafwerkingen e.d. Slijtlaag 12 Brug Staal Cyclus Buitenschilderwerk Buiten schilderwerk langsliggerverzinkt staal 4-8 Buiten schilderwerk leuning verzinkt staal 3-6 Buiten schilderwerk metaal 4-8 Buiten schilderwerk verzinkt verzinkt staal 3-6 Diversen Inspectie/ schouwinspectie 1-3 Schoonmaakcontract 2 Elektrische-installaties Elektra bedrading 36 Elektra verlichting spots 8-24 Elektrakast 24 Hoofddraagconstructies Brugconstructie totaal 48 Constructies e.d. Slijtlaag 12 Keerwand 48 Leuning, Algemeen 36-48 Pijler 48 Duiker beton Cyclus Diversen Inspectie/ schouwinspectie 1-3 Schoonmaakcontract 2 Betonbak / vervanging 48 18

2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 Beheerplan Openbare Ruimte Dongeradeel - Kunstwerken Bijlage 3. Vervangingslijst 2016-2025 Objectcode Naam Handeling Beschoeiing BS0001 beschoeiing rond molen Vervangen x BS0003 beschoeiing rond molen Vervangen x BS0004 beschoeiing Zuiderbolwerk Vervangen x Kademuren KW0258 damwand Jaagpad Tichelwei Vervangen x KW0262 Damwand jaagpad bij Ee Vervangen x KW0323 damwand hout molen Holwerd Afzagen op waterlijn x KW0340 damwand hout Achterwei Morra Vervangen x KW0344 damwand hout Achterwei Morra Vervangen x Beweegbare bruggen BB 0008 Ir. D.R. Woudabrug Onderhoud: Vervangen afsluitboom x BB 0004 Woudpoortbrug Onderhoud: Vervangen remmingswerk x BB 0007 Schreiersbrug * Onderhoud: Vervangen afsluitboom x BB 0007 Schreiersbrug * Onderhoud: Vervangen afsluitboominstallatie x BB 0007 Schreiersbrug * Onderhoud: Landverkeersseinen vervangen x BB 0007 Schreiersbrug * Onderhoud: Vervangen remmingswerk x BB 0002 EE brug Onderhoud: Vervangen afsluitboom x BB 0002 EE brug Onderhoud: Landverkeersseinen vervangen x BB 0002 EE brug Onderhoud: Vervangen afsluitboominstallatie x BB 0002 EE brug Onderhoud: Vervangen Verkeersregelinstallatie / Besturingsinstallatie BB 0003 Altenabrug Onderhoud: Vervangen afsluitboominstallatie x BB 0003 BB 0004 Altenabrug Woudpoortbrug Onderhoud: Vervangen Verkeersregelinstallatie / Besturingsinstallatie Onderhoud: Vervangen Verkeersregelinstallatie / Besturingsinstallatie BB 0008 Ir. D.R. Woudabrug Onderhoud: Vervangen afsluitboominstallatie x BB 0008 Ir. D.R. Woudabrug Bruggen en overige kunstwerken ZZ0102 veerooster bij Paesens Hekwerk vervangen Onderhoud: Vervangen Verkeersregelinstallatie / Besturingsinstallatie ZZ0108 veerooster bij Esonstad Vervangen x ZZ0109 veerooster bij Esonstad Vervangen x Betonbrug (Hernebrêge) Lineleane BV 0006 Vervangen vaste brug beton < 50 m2 x Raard BV 0017 Betonbrug, Hiaure Vervangen damwand x BV 0059 Brug Hout, Fjellingswei Morra Vervangen houten damwand x BV 0059 Brug Hout, Fjellingswei Morra Vervangen Vleugelwand x BV 0065 Brug Hout, Kostverloren Enumazijl Vervangen vaste brug hout < 50 m2 x Noordervallaat sluisdeuren vervangen x Halvemaanspoortbrug vervangen brug x * gaat mogelijk over naar Provinsje Fryslân x x x x 19