VERSLAG Openbare vergadering van de gemeenteraad van Heusden op dinsdag 28 juni 2016 van 17.00 uur tot 22.55 uur in het gemeentehuis Voorzitter: J. Hamming Griffier: E.J.M. de Graaf Aanwezige leden: A. Buijs (Heusden Eén), J.M.C.J.M. van den Dungen (Heusden Eén), J.A. Merkx (Heusden Eén), C.P.P.M. van den Brandt (Gemeentebelangen), W.T.T.M. Herman (Gemeentebelangen), A.L.J. van Delft (Gemeentebelangen), C.M.M. Musters (Gemeentebelangen), H.E. Şimşek (Gemeentebelangen), A.A.T. Bok-Geelen (Gemeentebelangen), R.P.J. Broos (DMP Heusden), T.M. de Laat (DMP Heusden), M.B. van Esch (DMP Heusden), M.A.W. Meesters (DMP Heusden), J.J.P.M. Meijer (DMP Heusden), T.A.H.M. Blankers (VVD), A.C.A. Couwenberg (VVD), M.W. Bruins (VVD), A.T.E. Muskens-de Bont (CDA), D.F.M.J. Rijnders- Huisman (CDA), J.J.G. Levink (CDA), M. de Wild (PvdA), R. Heesbeen (PvdA), F.A. van der Lee (Heusden Transparant), L.A.J. van der Heijden (Heusden Transparant), L.H.F. van der Steen (Heusden Transparant), H.P.J. van de Beek (D66) Wethouders: W.A. van Engeland, C.A.M. van Bokhoven, M. Mulder, M. van der Poel, J. van Aart Afwezigen: J.W. Vonk (D66) Overige aanwezigen: vertegenwoordigers van de pers, publiek J. Verhoof-v.d. Griendt (notulist) 1. Opening De voorzitter opent de vergadering om 17.00 uur met het openingswoord en heet de aanwezigen welkom. De heer Vonk is verhinderd. 2. Vaststelling van de agenda De voorzitter concludeert dat de agenda ongewijzigd wordt vastgesteld. 3. Spreekrecht De voorzitter constateert dat niemand gebruik wenst te maken van het spreekrecht. 4. Trekking naam voor stemming Eventuele hoofdelijke stemmingen in deze vergadering beginnen bij de mevrouw Van den Dungen. 5. Jaarstukken 2015 en begrotingen 2016, 2016 e.v. Baanbrekers Mevrouw Van den Dungen (Heusden één) zegt dat de vragen naar tevredenheid zijn beantwoord tijdens de informatievergadering Samenleving. Er is terecht gesproken over de financiële onzekerheden. Spreekster benadrukt dat er bij Baanbrekers ook veel goede zaken gebeuren. De komende periode moeten er duidelijke keuzes worden gemaakt. Mevrouw Muskens-de Bont (CDA) heeft nog geen duidelijk antwoord gekregen over wat er aan de hand is, omdat de onzekerheden erg groot blijven. De oorspronkelijke meerjarenbegroting laat over enkele jaren een sluitende begroting zien, maar voorlopig blijft men in de rode cijfers. Baanbrekers heeft een nieuw plan van aanpak beloofd dat tot een verbeterde financiële situatie kan leiden. Het AB is hier verantwoordelijk voor. Als er nieuwe kaders worden opgesteld, zal dit met de gemeenteraad besproken moeten worden. Spreekster hoopt duidelijkheid van de wethouder te krijgen over de onzekerheden. De heer Musters (Gemeentebelangen) zegt dat de tekorten van Baanbrekers een groot beslag leggen op de gemeentelijke financiën. Ook de drie gemeenten zijn tekortgeschoten voor een adequate financiering bij deze goed functionerende organisatie. Het klantenbestand en de taken zijn groter geworden, maar de bedragen in de apparaatskosten zijn niet verhoogd. De gemeenten moeten bereid zijn de rekening te betalen. De herpositionering van Baanbrekers moet op korte termijn gestalte krijgen 1
in overleg met de andere gemeenten Waalwijk en Loon op Zand. Hiervoor moet ook plaats zijn voor beschut werken en voor participatie. Het Sociaal Economisch Team (SET) kan een gemeenschappelijk voorstel voorbereiden voor besluitvorming met een adequate financiering dat na de vakantie aan de gemeente wordt voorgelegd. Mevrouw Bruins (VVD) geeft de complimenten aan de directie van Baanbrekers, omdat de onderhandelingen niet makkelijk waren. Het verkapte concurrentiebeding is nu van tafel. De financiële tekorten komen doordat men het loon moet blijven betalen voor de WSW er, vanwege de caoverplichtingen. Ook moet de aflossing van de lening over de terugbetaling van de goodwill worden betaald. De apparaatskosten zijn nooit bijgesteld, terwijl de populatie van de bijstandstrekkers is toegenomen. Deze discussie moet in de raad worden gevoerd. Aan de wethouder wordt een oproep gedaan, omdat het bedrag van het Rijk niet voldoende is. Vervolgens moet dit met Waalwijk en Loon op Zand worden besproken. Mevrouw De Wild (PvdA) zegt dat in het jaarverslag de worsteling en complexiteit is te lezen. Het is een tegenvaller dat er niet op leidinggevenden kan worden bezuinigd. De druk en veranderingen waren waarschijnlijk de redenen voor een hoog ziekteverzuim. Na implementatie van nieuwe systemen en het inrichten van een nieuwe financiële administratie zullen de processen beter lopen. Spreekster geeft een pluim voor wat er inhoudelijk is gerealiseerd. Het is een goede zaak dat de organisatie vraagt om een gezamenlijke opdracht van de drie gemeenten. Hierdoor wordt het takenpakket duidelijk en kunnen er keuzes worden gemaakt. Meer werk buiten de gezamenlijke opdracht moet apart door de gemeenten worden betaald, waardoor de financiële onbalans kan worden aangepakt. Daarom is het een noodzaak voor de drie gemeenten om gezamenlijk een opdracht te formuleren. Een complicatie kan zijn dat Baanbrekers ook moet werken op verschillende schalen vanwege de opdracht in de samenwerkingsregio. Het is wel gepast dat op termijn wordt nagedacht over een eigen Algemene Reserve voor Baanbrekers. De heer Broos (DMP Heusden) deelt de eerdere opmerkingen dat de financiële situatie uitgebreid is besproken in de informatievergadering. Spreker heeft ook de zorgen gedeeld die werden herkend. De plannen en apparaatskosten zijn toegenomen, terwijl het budget gelijk blijft. Ook zijn er veel onverwachte ontwikkelingen. Ook de resultaten uit de programmalijn zijn nog te prematuur. Verwacht wordt dat het bestuur zal aansturen op het terugdringen van de overheadkosten. Welke bestuurlijke maatregelen zullen worden genomen voor de vastgestelde risico s? Gevraagd wordt wanneer het risicoplan beschikbaar is. Men is te spreken over de wijze en uitvoering van de kerntaken, terwijl het aantal bijstandsgerechtigden niet makkelijk is terug te dringen. Spreker stemt in met het voorstel en wenst Baanbrekers veel succes. Wethouder Mulder bevestigt dat de gemeente ook de hand in eigen boezem moet steken voor de apparaatskosten en de kaalslag van het budget. Ook bij de taken moet worden gekeken wat er bij Baanbrekers kan worden neergelegd. Dit is niet mogelijk binnen de huidige financiële kaders. Het proces zal tot een gezamenlijke opdrachtverlening moeten komen richting Baanbrekers. Daaraan gekoppeld wordt gekeken welke financiële middelen er nodig zijn. Er komt nog een bijgestelde begroting. Deze wordt afgestemd met de samenwerkende gemeenten en vervolgens komt deze terug naar deze raad. Mevrouw Muskens-de Bont (CDA) denkt dat eerst voor de Heusdense bevolking de wensen en eisen moeten worden afgestemd. Vervolgens kan men in gesprek met de samenwerkende gemeenten. Mevrouw Bruins (VVD) steunt deze opmerking van het CDA voor een zorgvuldig voorbereid traject. Wethouder Mulder vindt een gedegen ambtelijke voorbereiding van groot belang. De materie is te ingewikkeld om het overleg te starten met een blanco blad. Mevrouw Muskens-de Bont (CDA) vindt wel dat de kaders van de eigen gemeente voorrang moeten hebben en begrijpt dat er een voorbereiding nodig is. Wethouder Mulder legt uit dat de ambtelijke voorbereiding door de drie gemeenten gezamenlijk plaatsvindt. Vervolgens komt dit naar de raad. Mevrouw Bruins (VVD) vindt het logisch dat het door drie gemeenten wordt voorbereid en verwacht dat het vervolgens direct naar de eigen raad komt. De voorzitter concludeert dat unaniem wordt besloten conform het voorstel van burgemeester en wethouders. 6. Jaarverslag en Jaarrekening 2015 De voorzitter legt uit dat iedere spreker 5 minuten spreektijd heeft in de eerste termijn. 2
De heer Musters (Gemeentebelangen) zegt dat het voorliggend jaarverslag een goed stuk is met een goede beleidsverantwoording. Dit geldt ook voor de jaarrekening. Spreker uit zijn waardering aan de samenstellers. De financiële resultaten zijn teleurstellend, omdat er ruim 1 miljoen euro aan de verliesvoorziening is toegevoegd. De grondexploitatie blijft zijn stempel op de financiële positie drukken. Dit blijkt uit de jaarrekening, de Berap en de voorjaarsnota. De financiële structuur van deze gemeente is nog lang niet op orde en de meerderheid van wat op de balans staat, is met geleend geld betaald. De rente is gelukkig erg laag. Het uiteindelijke resultaat is bijna 337.000 euro negatief, waarbij nog een bedrag van 965.000 euro wordt overgeheveld naar 2016. De belangrijkste post om het eigen vermogen te kunnen opkrikken, is de verkoop van gemeentelijke eigendommen, maar deze is gestagneerd. Men gaat ervan uit dat het college de volle aandacht hiervoor heeft. Een positief punt voor het Sociaal Domein zijn de decentralisaties. Er zijn weinig klachten over de uitvoering en de zorgverlening staat op een goed peil. Spreker uit zijn complimenten met name voor de medewerkers van Bijeen, maar de weg naar transformatie bij de zorg is nog niet volledig afgelegd. Het innovatiebudget is nog nauwelijks gebruikt. Dit geldt ook voor de participatie. De accountant geeft geen goedkeurende verklaring af, wat te maken heeft met de uitgaven in het Sociaal Domein. Andere delen van de jaarrekening hebben wel goedkeuring gekregen. De accountants hebben ook nadrukkelijk aandacht besteed aan de grondexploitatie en vinden de uitgangspunten consistent en goed onderbouwd. Het is goed om te zien dat externen deze wijze van behandeling als goed kwalificeren, maar hierdoor worden de risico s niet kleiner. Spreker is tevreden over de beantwoording van de technische vragen en kan instemmen met het conceptbesluit. De heer Broos (DMP Heusden) merkt op dat de jaarrapportage steeds toegankelijker en overzichtelijker wordt. Dank ook voor de beantwoording van de vele technische vragen en omvangrijke hoeveelheid bijlagen bij de jaarrapportage. Ook de toelichting op de grondexploitaties is erg overzichtelijk. De resultaten van de grondexploitatie zorgen voor een negatief resultaat (van 1,1 miljoen euro). De economische crisis van de afgelopen jaren heeft nog steeds een grote invloed op de resultaten van de grondexploitaties en dus ook op het jaarresultaat. Planning en programmering (over afstemmen van vraag en aanbod) zijn essentieel voor de komende periode. Een tijdige realisatie van de randweg Vlijmen zal cruciaal zijn voor de opbrengsten van grondexploitatie. Op de meeste programma s zijn financiële voordelen geboekt en is men binnen de begroting gebleven (ruim 1,3 miljoen euro positief), maar het uiteindelijke resultaat is ruim 300.000 euro negatief). Benadrukt wordt dat waakzaamheid geboden blijft. Eerder heeft deze fractie haar zorgen geuit over de financiële ontwikkelingen van het afgelopen jaar en de komende periode. In de afgelopen jaren was men kritisch over de verkoop van gemeentelijke eigendommen. Niet onterecht, zo blijkt uit de jaarcijfers. Over 2015 is er een aanzienlijk lagere opbrengst uit verkoop (1 miljoen euro minder dan begroot). Daarbij wordt men geconfronteerd met aanzienlijk hogere kosten (2 miljoen euro). DMP Heusden stelt nog steeds vast dat er veel bestuurlijke aandacht nodig is om te voorkomen dat de kosten op dit onderdeel blijven stijgen. Ook zijn er zorgen met name over het project De Voorste Venne. Gelet op de resultaten uit de afgelopen jaren vraagt de situatie er wellicht toch om er in de komende jaren hier anders tegenaan te kijken en gelet op de financiële situatie de ambities te temperen. Er is een voorschot verstrekt aan het theater De Voorste Venne vanwege het liquiditeitstekort. Als de gemeente dit terugvordert, komt het voortbestaan van het theater in gevaar. Gevraagd wordt aan te geven wat de prognoses voor 2016 en 2017 laten zien. Als het bestaansrecht ter discussie staat, moet uiteindelijk toch de balans worden opgemaakt. Heeft de wethouder in beeld of er voor de komende jaren wederom een voorschot noodzakelijk is? Spreker hoopt volgend jaar een andere tekst voorgeschoteld te krijgen over de Poort van Heusden en dat er een behoorlijk deel verkocht zal zijn. De stand van de Algemene Reserve baart meer zorgen dan in voorgaande jaren, ook al is het weerstandsniveau redelijk. Eerder is vastgesteld dat 10 miljoen euro het absolute minimum is. Met deze uitspraak volgt men niet de voorziene lijn uit de begroting 2015 over een stijgende lijn. Voorgaande jaren is gevraagd veel aandacht te schenken aan de interne processen, het verbeteren van de klantprocessen en het hiermee verkorten van de responstijd richting de klant. Dit heeft geleid tot het mogen ontvangen van de vergulde zandloper. Voor 2017 staat een nieuw zaaksysteem gepland. Gevraagd wordt te zorgen voor een goede voorbereiding en een bewezen proces-ondersteunend systeem te implementeren, om de resultaten ook voor de komende jaren te kunnen borgen. In 2015 hebben de drie gedecentraliseerde processen vorm gekregen. Dit heeft een grote impact op de organisatie gehad. Deze gemeente heeft een forse prestatie geleverd en men mag trots zijn op de uitgevoerde activiteiten in het afgelopen jaar. Complimenten daarvoor aan het college, maar vooral ook aan de ambtelijke organisatie. Aandacht wordt gevraagd voor de aanbeveling, zoals 3
vermeld in de accountantsverklaring, om bestuurlijke aandacht te geven aan de invoering en doorontwikkeling van de procesbeheersing binnen het Sociaal Domein. In 2015 is een belangrijke basis gelegd voor het realiseren van de duurzaamheids-doelstellingen. Ook op het gebied van afval zijn weer enkele verbeteringen doorgevoerd. Het is goed om dit verder door te ontwikkelen. Ter afsluiting de hoopgevende gedachte dat positieve ontwikkelingen na een lange periode van zuur ook weer eens zoet zullen serveren. Mevrouw Van der Heijden (Heusden Transparant) constateert dat het weer niet is gelukt om een jaarrekening te presenteren met een positief eindsaldo. Zelfs de verkoop van gemeentelijke eigendommen heeft hierbij niet geholpen. Men vreest dat hierin geen verandering komt als de gemeente voornemens is 150.000 euro uit te geven aan de viering van 700 jaar stadsrechten en er nog kosten komen voor het beheer van het streekarchief, het centrumplan Vlijmen en de doelstellingen van De Voorste Venne en sporthal Dillenburg. Vanaf 2011 roept het college dat er een serieuze kandidaat is voor de Poort van Heusden. Hierdoor is het college niet meer geloofwaardig. Spreekster vraagt zich af waarom steeds de kredieten te laag zijn, de planningen niet kloppen en aanbestedingen duurder uitvallen en architecten weglopen. Praten over de jaarrekening is feitelijk praten over het verleden en is met deze coalitie zinloos. De heer Buijs (Heusden één) kan instemmen met het voorstel en bedankt de ambtenaren voor beantwoording van de technische vragen. Spreker hoopt dat door de schaalverdieping meer initiatieven van de grond gaan komen. Dit vergt ambtelijke inzet en hiervoor wordt uitbreiding van formatie gevraagd. Aan het college wordt gevraagd de fracties op de hoogte te houden van de voortgang. Over de sociaaleconomische samenwerking tussen Loon op Zand, Waalwijk en Heusden wordt aangegeven, dat de formele start van het uitvoeringsprogramma is uitgesteld tot na de goedkeuring van de raad van Waalwijk. Dit antwoord geeft nog geen reden tot twijfel. Gevraagd wordt wanneer deze besluitvorming in Waalwijk plaatsvindt. De heer Levink (CDA) had een kritische alinea voorbereid over veerkrachtig bestuur, maar schrapt deze vanwege de beperkte tijd. Het jaar 2015 was het eerste jaar van de transities. Een verschrikkelijk jaar en na bijna anderhalf jaar is nog niet alles op orde. Naar verwachting gaan in de jeugdzorg bijvoorbeeld weer lange wachtlijsten ontstaan. De raadsleden krijgen geen overzichten in aantallen. Ook de accountantsverklaring ontbreekt nog. En dan komt het bericht in de jaarrekening dat we 2,7 miljoen euro overhouden op de budgetten voor het Sociaal Domein. Bovenop de efficiencykorting door het rijk wordt er in onze gemeente, en conform het landelijk beeld, dus nog eens een besparing gerealiseerd van enkele miljoenen. Was er voor de transities sprake van zoveel verkwisting van geld dat er nu zoveel minder aan uitgegeven kan worden? Dit is niet aantoonbaar omdat de raad geen goed inzicht heeft in de reikwijdte van de transities op de kwaliteit van zorg en de kwaliteit van het leven. In Loon op Zand is dat aanleiding voor nader onderzoek. De Heusdense gemeenschap laat zich niet ongeroerd door de vluchtelingenproblematiek en zet zich in voor de noodopvang van een groep minderjarige jongeren. De kosten hiervan komen voor rekening van het COA, was steeds de boodschap van het college. Afgelopen week bleek dat dit niet het geval is. Het college is buiten het boekje gegaan om de raad niet goed en niet tijdig te informeren over de financiële consequenties van deze verlengde opvang van vluchtelingen. De VVD heeft in 2014 beloofd dat er in deze periode van vier jaar niet meer wordt uitgegeven dan er binnenkomt. De jaarrekening 2015 sluit met een tekort van 337.000 euro en volgens de eerste Berap en de voorjaarsnota wordt ook voor 2016 respectievelijk 2017 een tekort ingeboekt. De solvabiliteitsratio is in 2015 verder verslechterd ten opzichte van 2014 en de netto schuldquote en de ratio grondexploitatie zijn ook verslechterd. Wanneer begint wethouder Van Aart met de vuist op tafel te slaan? In 2015 was er een budgetoverschrijding van maar liefst 538.000 euro op uitgaven van gemeentelijke eigendommen. Gebouwen slopen om de grond in het kader van de taakstelling verkoopbaar te kunnen maken, is onzin. Een pand te koop aanbieden en deze slopen zijn twee totaal gescheiden besluiten. Wat betreft het inzichtelijk krijgen van de risico s op de grondexploitaties is een stap voorwaarts gezet, maar we zijn er nog lang niet. Dat is het CDA al jaren een doorn in het oog. Dat blijkt ook uit de toelichting op de specifieke risico s welke desgevraagd vanmorgen ter inzage is gelegd. Dan gaat het op de eerste plaats om de zorgvuldigheid van de analyses en de rapportages en de taartgrafieken blijken ook niet allemaal te kloppen. Op de tweede plaats gaat het om de kwaliteit van de analyses en de mate van inzichtelijkheid. Hoe goed deze poging ook is om de risico s inzichtelijk te maken, het is te veel een cijfermatige exercitie. Aan de wethouder wordt gevraagd meer diepgang in de analyse te brengen en aan te geven in welke mate de door de markt afgedwongen aanpassingen in de bouwprogramma s tot 4
andere resultaten zullen leiden. Op basis van de voorliggende analyses zullen er zeker nog aanvullende verliezen op de bouwgrondexploitaties op ons afkomen. Ook wordt gevraagd een rapportage te maken over de meerwaarde wat betreft de werkgelegenheid bij het project Metal Valley en een toegankelijk kenniscentrum. Het CDA constateert dat het financieel beheer van onze gemeente slordig is en dat men wordt verrast met de kosten van vluchtelingenopvang, de hoge juridische kosten, terechte claims van burgers en de slordigheden in rapportages. Er wordt meer uitgegeven dan er binnenkomt. Onze reservepositie staat dat niet toe. Het CDA roept het college op om hier werk van te maken en de raad hierin mee te nemen door aan te geven hoe het denkt meer grip te krijgen op alles. Hier is ook een rol weggelegd voor de nieuwe gemeentesecretaris. De heer Blankers (VVD) bedankt het college en de ambtenaren voor de stukken en de uitgebreide beantwoording. 2015 was ook een jaar dat er een recordaantal drugspanden in deze gemeente is gesloten en benadrukt wordt hierop te blijven inzetten. Ook ziet men de economie langzaam aantrekken door de toename van verkopen bij de bedrijfskavels. Ook zijn de decentralisaties in 2015 geland in deze gemeente. Er zijn weinig klachten en bezwaren gekomen in deze gemeente. Men moet niet te vroeg juichen, omdat er een ander beeld kan ontstaan als er wordt gekeken naar meerdere jaren. Helaas waren er negatieve resultaten bij de bouwgrondexploitaties. Dit blijft een zorg waardoor men extra ervoor moet waken dat er niet meer wordt uitgegeven dan er binnenkomt. In 2015 heeft Heusden op verschillende manieren gezocht naar de eigen identiteit met interessante initiatieven. Het blijft belangrijk de inwoners hierbij te betrekken. De vluchtelingendiscussie was hiervan een mooi voorbeeld. De VVD kan instemmen met het voorstel. Mevrouw De Wild (PvdA) is blij met de systematiek voor de begroting. Men is tevreden dat de planning voor het overgrote deel ook bereikt is. Het takenpakket van de gemeente is behoorlijk toegenomen. Als gevolg daarvan moet er een slag gemaakt worden om de organisaties van de gemeente en haar samenwerkingspartners te laten sporen met elkaar. Bij het Sociaal Domein lijkt dit in steeds meerdere mate te slagen. Spreekster is verbaasd dat mensen denken dat we geld overhouden in het Sociaal Domein en dat inwoners tekort worden gedaan. Dit blijkt niet uit het verslag. De inzet was dat de gemeenten de zorg beter konden organiseren dan het Rijk en voor minder geld. Een pluim voor alle mensen die er aan meegewerkt hebben om dit te realiseren! De druk op het besturen van een gemeente is behoorlijk toegenomen. Vanuit de rijksoverheid komen vragen om ons te beraden op het veerkrachtig besturen van onze gemeente. In de praktijk vinden wij het dansen op verschillende schalen een goede methode om in de veelheid van samenwerkingsverbanden, voortvarend te kunnen werken. Dat netwerken willen we niet alleen in subregio en regio doen, maar ook met onze inwoners, organisaties en bedrijven. De eerste stappen op het gebied van schaalverdieping zijn gezet. Een grotere druk op het bestuur betekent ook een grotere druk op de organisatie. De laatste jaren is men terughoudend omgegaan met het invullen van vacatures. De PvdA denkt dat de rek er nu wel uit is. Om de Algemene Reserve te kunnen aanvullen, is besloten tot de verkoop van gemeentelijke eigendommen. Om te kunnen verkopen, moeten ook erg veel kosten gemaakt worden, zodat het per saldo niet tot een geweldige opbrengst heeft geleid. Een andere manier om ruimte in onze financiën te krijgen was uitstel van aankopen of uitstel van onderhoud. Het risico is, als je dat te lang doet, dat het daarná weer meer geld kost om de boel op een aanvaardbaar niveau te krijgen. Voeg daarbij de bezuinigingen op groenonderhoud en wegen en het beeld van de gemeente is in kwaliteit aan het achteruitgaan. Voor de PvdA is de ondermaat daarin wel bereikt. Het is teleurstellend dat het project De Voorste Venne niet bij de majeure projecten is opgenomen, omdat het jaarverslag de begroting volgt. De raad wilde op de hoogte zijn en mee kunnen beslissen. Ondertussen is het project in 2016 spaak gelopen en is het leerpunt bij dit onderwerp om de raad te betrekken bij het proces. Wat het majeure project GOL betreft, is men blij met de genomen tijd en het budget en om direct belanghebbenden te consulteren. Ook al leidt deze verbreding van de communicatie tot een vertraging in de planning van circa 1 jaar. Metal Valley komt weer op stoom en op het plan Dillenburg beginnen diverse gebouwen te verrijzen. Dit geldt ook in het centrum van Vlijmen. De Algemene Reserve is niet zoals afgesproken, maar het weerstandsvermogen is voldoende. Vanwege de bespaarde kosten en doorgevoerde bezuinigingen, komt er langzaam weer ruimte voor nieuwe initiatieven en nieuw beleid. Het is nu belangrijk om keuzes te maken. De heer Van de Beek (D66) zegt dat 2015 het eerste jaar was dat de gemeente verantwoordelijk was voor de jeugdzorg, de Wmo en de Participatiewet. Om deze ingrijpende transitie goed te laten verlopen, is een nieuwe organisatie opgericht, genaamd Bijeen. Een groot aantal organisaties en instellingen werkt hier samen. Uitgangspunt is goede zorg voor de inwoners en een eenvoudige wijze waarop inwoners hun zorgvragen kunnen stellen. Alle zorgvragen worden behandeld door één aanspreekpunt. Inwoners hoeven niet van loket naar loket en zorgaanbieding kan beter op elkaar worden afgestemd. De 5
kwetsbaren in onze gemeente verdienen de juiste zorg en steun. Streven naar voortdurende verbetering in de kwaliteit rond jeugdzorg, Wmo en de Participatiewet moet hoog op de agenda staan. Er is voor Wmo, jeugdzorg en participatie minder uitgegeven dan begroot. Het voordeel bedraagt maar liefst 2.686.000 euro. Geld dat was bestemd voor zorg. Een mooi resultaat? Is voldoende en juiste zorg verleend? Is er gesneden in overheadkosten? Zijn de inwoners tevreden over aan hen verleende zorg? Daarom wordt aan de wethouders gevraagd om een onafhankelijke en bekwame partij onderzoek hiernaar te laten doen. Op die manier kan objectief worden vastgesteld hoe goed zorg en welzijn in Heusden wordt uitgevoerd. De wijze van financiering en de verantwoording in het Sociaal Domein verlopen niet goed. De Sociale Verzekeringsbank krijgt geen goedkeurende verklaring van de accountant, wat leidt tot het niet afgeven van een goedkeurende verklaring van onze accountant op het Sociaal Domein. D66 vraagt aan het college of dit gevolgen heeft voor de gemeente wanneer de jaarrekening met de afkeurende accountantsverklaring wordt aangeboden bij de provincie. Komen we dan onder repressief toezicht? Budgetten en werkelijke uitgaven van diverse projecten wijken steeds vaker van elkaar af. Welke maatregelen heeft het college genomen om begrotingen voor toekomstige projecten realistisch te maken? Wethouder Van Aart bedankt de fracties voor hun bijdragen en complimenten aan de ambtelijke organisatie. De financiële structuur van de gemeente bestaat niet alleen uit het eigen vermogen en de Algemene Reserve, maar heeft ook een weerstandsvermogen. De reguliere exploitatie heeft een uitstekend resultaat. De grondpositie heeft een goed effect op de solvabiliteitsratio. De accountant heeft hierover de complimenten geuit. De komende jaren zal de financiële grondpositie nauwkeurig worden bewaakt. De consequentie van het feit dat er geen goedkeurende accountantsverklaring is, zal meevallen omdat er meerdere gradaties zijn. Er komt voor 12 juli 2016 nog bericht van de accountant. Dit is nog op tijd om de gegevens bij de provincie aan te leveren. De raad wordt hiervan op de hoogte gehouden. Het is lastig de financiële gegevens van de gemeente te interpreteren, omdat het saldo van de baten en lasten positief is. Ook moet men blijven kijken naar de Algemene Reserve. Men probeert met verkoop van gemeentelijke eigendommen en bedrijfskavels de Algemene Reserve weer op niveau te krijgen en weer een stijgende lijn aan te brengen. Het is een compliment aan de ambtelijke organisatie dat de zandloper is binnengehaald. Heusden Transparant is negatief over het college, maar het past om aan te geven dat na jaren van gematigd uitvoeren dat er eindelijk weer projecten tot leven komen. Hieruit kan blijken dat een aanbesteding kan tegenvallen. Het college is zich ervan bewust dat er geen aanbestedingsvoordelen zijn. Deze zaken worden niet lichtzinnig opgepakt. Door de uitvoering blijkt dat de ramingen in de praktijk geen recht doen. Door de besluitvorming in Waalwijk is eind mei positief besloten op het economisch programma en het uitvoeringsprogramma. In juli 2016 zal dit met de drie gemeenten worden geconcretiseerd. Zij is kritisch dat men niet meer uitgeeft dan dat er binnenkomt. Er worden weloverwogen keuzes gemaakt en zaken worden bijgesteld. Men kan geen rapportage verwachten over Metal Valley. Dit project loopt nog en wordt voortdurend geëvalueerd. Metal Valley heeft wel werkgelegenheid opgeleverd, maar dit is niet allemaal zichtbaar voor de buitenwereld. Bedrijven doen het goed en productielijnen worden uitgebreid. Er is een fijne samenwerking met ondernemers en onderwijs. Het is prettig dat er veel gesprekken worden gevoerd met ondernemers. Ook rondom Agrifood Capital ontstaat meer reuring. Zij onderschrijft de oproep om eigenwijs te blijven en de eigen koers te handhaven. De PvdA geeft aan dat er keuzes gemaakt moeten worden met behulp van de drie w-vragen. Dit is een mooie tool om te benadrukken. Het is goed om dit scherp voor ogen te houden. Het college is afhankelijk van beschikbare handen en kennis en kunde. Het is niet fijn als er in de organisatie zoveel druk is dat het werk niet meer te doen is. Aan de financiering en verantwoording van het Sociaal Domein is veel aandacht besteed het afgelopen jaar. Nog niet alle afrekeningen van 2015 zijn binnen, maar dit wordt goed bewaakt. Zij ondersteunt de opmerking om realistisch te begroten, maar bij de uitvoering blijkt dat de realiteit soms afwijkt. Men werkt hiermee naar het beste vermogen en inzicht. Wethouder Mulder legt uit dat de transities relatief goed verlopen zijn in deze gemeente. Er zijn ongetwijfeld ook andere signalen geweest. De raad heeft samen met het college de juiste kaders gesteld in 2014. Deze kaders zijn de uitgangspunten en niet het bedrag dat men overhoudt. De kaders gingen over meer eigen regie en meer eigen verantwoordelijkheid. Deze zaken moeten worden getoetst. In het eerste jaar zal dit niet meteen lukken. De komende jaren kan dit worden afgestemd. Er loopt nu een onderzoek dat landelijk verplicht is om de inwoners te vragen hoe het verloopt. De eerste resultaten zijn bekend, zodat er landelijk een vergelijk kan worden gemaakt. Hierdoor ontstaat een nulmeting over de ondersteuning aan de kwetsbare inwoners. Op innovatiegebieden zal de omslag en transformatie nog moeten plaatsvinden. Men verwacht dit jaar dat de opbrengsten van de gemeentelijke 6
eigendommen worden gehaald. Hiervoor is voldoende bestuurlijke aandacht, maar het is een complex verhaal met maatschappelijke aspecten. Wethouder Van der Poel antwoordt dat de grondexploitaties de resultaten hebben gekleurd door toevoegingen aan de voorzieningen. Het is jammer dat dit nog nodig is. Door de verlaging van de rente kan een bedrag vrijvallen ten gunste van de Algemene Reserve. De grondexploitatie zal altijd een punt van aandacht blijven. Hij heeft wel het idee dat de risico s beter in beeld zijn. Er wordt opnieuw een grote stap gezet in de richting van het beheersbaar en inzichtelijk maken van de risico s. De voorzieningen zijn in veel opzichten adequater, maar er blijft altijd ruimte voor verbetering. De reacties over de Poort van Heusden zijn begrijpelijk. Er is nog niets nieuws te melden, maar de opmerkingen worden meegenomen. Wethouder Van Bokhoven antwoordt dat er een opsomming is gegeven over de wijken van buurt bestuurt. In de voorjaarsnota wordt aandacht gevraagd voor extra handen om buurt bestuurt verder uit te rollen. Dit is een begrip dat gaat over burgerparticipatie en gebeurt op brede schaal in deze gemeente. De stand van zaken zal aan de orde komen en de inwoners worden betrokken bij de vraagstukken. Wethouder Van Engeland zegt dat er zorgen zijn uitgesproken over ontwikkelingen bij De Voorste Venne. Onlangs zijn er prognoses over 2017 en 2018 doorgegeven. Men wacht nog op de stand van zaken van de eerste helft van 2016 en op de Jaarrekening 2015. De huur die onderhuurders moeten betalen aan Stichting De Voorste Venne speelt ook een rol. De leegstand en verlaagde subsidies worden ook in kaart gebracht. Men kan nu nog geen concrete cijfers aangeven. Het bestuur heeft er alles aan gedaan zaken op orde te krijgen, maar er is ook nog een financiële situatie vanuit het verleden. Er komt nog een raadsvoorstel over de voortgang van de ontwikkelingen binnen De Voorste Venne. Dit wordt op 12 juli naar de raad gebracht. Er wordt nog gekeken of er volgende week een thema-avond of informatieavond Samenleving kan worden georganiseerd. Burgemeester Hamming antwoordt dat de kosten voor de opvang van de vluchtelingen voor het COA zijn. Men heeft steeds geweten dat de ureninzet van de eigen medewerkers hier buiten valt. Bij hoge uitzondering is er nog een extra bijdrage geleverd voor de opvang. Mevrouw Van der Heijden (Heusden Transparant) vindt het teleurstellend dat de wethouder van Financiën niet de financiële risico s inziet. De risico s moeten beheersbaar worden gemaakt. Het weerstandsvermogen is net voldoende. Een groot deel van het weerstandsvermogen is afhankelijk van de verkoop van cultuurgronden in vaste pacht. Naast de solvabiliteit en eigen vermogen van de gemeente baart het weerstandsvermogen nog wel grote zorgen. Ook gaf de wethouder een verkeerde indruk over de complimenten van de accountant, omdat dit niet betekent dat er geen risico s zijn. Men heeft te lang op papier geleefd, waardoor nu een hogere rekening komt. De heer Musters (Gemeentebelangen) begrijpt dat er voldoende weerstandsvermogen is. Er is een financieringsfunctie van het eigen vermogen, die met name is weggelegd voor de bestemmingsreserves. De Algemene Reserve is bestemd voor het opvangen van tegenvallers in de toekomst. In de afgelopen jaren was er een bedrag van 12,9 miljoen euro aan tekorten die van de Algemene Reserve zijn afgeboekt, waardoor er nog maar 5 miljoen euro over is en dit naar een negatief bedrag kan gaan. De heer Levink (CDA) vindt het een zwaktebod om te refereren aan de accountant. In het rapport van de accountant staat ook dat er meer toekomstbestendigheid is gewenst en dit is tegenstrijdig met de opmerking van de wethouder. De boekwaarde van de bouwgrondexploitatie moet nog worden terugverdiend. Dit is niet terug te zien in het beleid en de visie en wordt doorgeschoven naar de toekomstige generatie. Gevraagd wordt aan de wethouder met de vuist op de tafel te slaan zodat het besef meer gaat leven. De nulmeting over het Sociaal Domein zou in 2014 moeten zijn, om aan te kunnen tonen wat de transities hebben bewerkstelligd. Men ziet de rapportage van de landelijke vergelijking graag tegemoet. Het CDA had niet begrepen dat de ureninzet van de kosten voor de vluchtelingenopvang voor eigen rekening zou komen. Men gaat ervan uit dat dit in de voorjaarsnota aan de orde komt. Spreker merkt op dat de extra vergadering over De Voorste Venne in openbaarheid zou moeten plaatsvinden. De heer Van de Beek (D66) zegt over de afwijkende budgetten dat er maatregelen genomen moeten worden en wil concretere oplossingen horen over opleidingen of methodieken om projecten beter beheersbaar te maken. Wethouder Van Aart bevestigt dat er veel expertise aanwezig is bij deze gemeente. Bij overschrijdingen wordt kritisch gekeken naar oplossingen. Als er een verschil wordt geconstateerd, komt het college terug naar de raad. De heer Van de Beek (D66) begrijpt dat het lastig is een budget nauwkeurig te volgen, maar onderzocht kan worden nog een stap hierin te zetten. Spreker heeft vertrouwen in de ambtelijke organisatie en verwacht dat dit in de toekomst met de raad wordt besproken. Mevrouw Van der Heijden (Heusden Transparant) vraagt wethouder Van Aart de stofkam te 7
pakken bij de budgetten en het bedrag te verhogen als het bedrag niet haalbaar blijkt en de budgetten vooraf naar de raad te laten komen. Wethouder Van Aart zegt dat het krediet voor sporthal Dillenburg is aangevraagd en er vervolgens na zes maanden toch een verschil blijkt te zitten. Mevrouw Van der Heijden (Heusden Transparant) vraagt of voor de begroting alle investeringen worden nagelopen. Wethouder Van Aart zegt dat dit niet gebeurt. Mevrouw Van der Heijden (Heusden Transparant) vindt dit teleurstellend. De heer Broos (DMP Heusden) is teleurgesteld over de beantwoording van de wethouder over wat de prognoses laten zien en of er een bijdrage verwacht wordt voor het komende jaar. Wethouder Van Engeland zegt dat de prognoses recentelijk zijn aangeleverd. Men moet nu een beeld vormen van de tekorten en hoe men in de toekomst verdergaat. Er zijn nog geen concrete cijfers bekend. De heer Buijs (Heusden één) zegt dat het formele uitvoeringsprogramma nog goedkeuring moet hebben van de raad in Waalwijk. Wethouder Van Aart zegt dat er een schrijfverwarring is en dat eind mei de stukken zijn voorgelegd aan de raad in Waalwijk en positief zijn aangenomen. De voorzitter concludeert dat unaniem wordt besloten conform het voorstel van burgemeester en wethouders. De voorzitter schorst de vergadering om 18.45 uur voor een maaltijd en heropent de vergadering om 19.30 uur. 7. Eerste Bestuursrapportage 2016 De voorzitter legt uit dat iedere spreker 5 minuten spreektijd heeft in de eerste termijn. Om belangenverstrengeling te voorkomen zal mevrouw Van der Heijden zich onthouden van stemming. De heer Buijs (Heusden één) heeft aandacht gevraagd voor de kletsplek in het nieuwe centrum van Vlijmen. Wethouder Van der Poel zou hierover in gesprek gaan met de Stichting Vlijmense verhalen. Gevraagd wordt de raad hiervan op de hoogte te houden. De heer Musters (Gemeentebelangen) heeft vorige week een enquête uitgezet over de radendagen bij Hart van Brabant. Spreker heeft maar een enkele reactie hierop ontvangen van de raadsleden. Gevraagd wordt vandaag hierop te reageren in het belang van het regionaal bestuur, omdat hij deze informatie morgen nodig heeft. Ook bij de Berap is een overheersende invloed van de grondexploitatie. Er is een toevoeging aan de Algemene Reserve als gevolg van vrijval van voorzieningen, maar incidenteel voordeel weegt niet op tegen het structurele nadeel van de rentetoevoegingen. De eerste Berap levert een nadeel op van 566.000 euro, waardoor het begrotingssaldo negatief uitpakt waarbij de post onvoorzien al is ingezet. De technische vragen zijn afdoende beantwoord. Er zijn ook schriftelijke vragen gesteld over de renteclaim Akkerstraat 6-8. Uit publicaties van het BD kwam een ongenuanceerd beeld naar voren. Na het vonnis, collegebesluit en beantwoording van de vragen is er een meer genuanceerd beeld ontstaan. Men kan hieruit leren om herhaling te voorkomen, zoals het tijdstip van levering eind 2006 en vooral het uitstel van levering. Dit is gebeurd op voorstel van BV2. Waarop is deze stelling gebaseerd? Is er een schriftelijk voorstel van BV2? Er is een allonge opgesteld door de gemeente, maar nooit door beide partijen ondertekend. Er zou een wilsovereenstemming zijn over uitstel van levering, maar dit blijkt nergens uit. De rechtbank heeft dit van tafel geveegd. Door wie is dit besluit genomen om de levering uit te stellen en is dit in strijd met een eerder genomen collegebesluit over de koopovereenkomst? Tot 2014 was er een geding tussen de gemeente en BV1. De gemeente beroept zich op de overdracht van alle rechten en plichten door BV1 aan BV2 en kreeg daarin gelijk van de rechter. In 2014 kwam BV2 in het geding. Is er op dat moment een heroverweging gemaakt om het proces stop te zetten vanwege de zwakke positie van de gemeente? En heeft men alsnog geprobeerd tot een overeenstemming te komen? Volgens het vonnis moet er rente betaald worden tot het moment van voldoening aan het vonnis. Het verschuldigde bedrag is op 14 april betaald. Toch bleek dat het college een nabetaling van ruim 3.800 euro heeft gedaan eind mei. Wat was de aanleiding van deze herrekening en op welke renteperiode heeft deze nabetaling betrekking? Mevrouw Muskens-de Bont (CDA) heeft tientallen Beraps gezien met bijstellingen. Dit is gebruikelijk. Dit jaar begon met een sluitende begroting, maar na drie maanden is er al een bijstelling. Vervolgens komen er ook posten die nog niet zijn begroot, waardoor meer dan een miljoen euro extra wordt uitgegeven. Verenigingen hebben ook moeten bezuinigen. Zij krijgen het advies meer gebruik te maken van vrijwilligers en niet meer uit te geven dat er binnenkomt. Er wordt nu weer meer geld geleend. Spreekster gaat niet in discussie over de posten. Hoe krijgen het college en de raad weer grip op een 8
goede begroting, waarin niet meer geld wordt uitgegeven dan dat er binnenkomt? Het CDA geeft een signaal af dat dit zo niet verder kan gaan en vraagt de wethouder zich aan de verkiezingsbelofte te houden. Mevrouw Couwenberg (VVD) ziet veel bekende afwijkingen waar de raad al lang over heeft beslist. Er zijn ook nieuwe regels die effecten hebben op verliesvoorzieningen. In de Berap zitten nu nog effecten van weinig opbrengsten van gemeentelijke eigendommen, maar er zijn opmerkingen gemaakt dat deze dit jaar flink hoger zullen zijn. Er is ook nog een effect van Het Run. Wat er staat vermeld, is volgens afspraak, maar de VVD is het nog steeds niet hiermee eens. De Omgevingsdienst blijft zorgen baren en dit kan voor verrassingen gaan zorgen. Eindelijk is te zien dat er majeure projecten in de doen-fase terecht zijn gekomen. De heer Van der Steen (Heusden Transparant) zegt dat het college heeft aangegeven dat er goedkoper aanbesteed kon worden vanwege de economische crisis, maar dit geldt niet voor de kleedaccommodaties van vv Haarsteeg en de bouw van sporthal Dillenburg. Men verwacht dat er nog meer volgen zoals het GOL. Het is een voorbeeld van prutsen dat de kosten voor de uitkijkpost op de Heidijk veel hoger uitvallen. Men begrijpt dat de kosten van aanleg van een deel van het fietspad langs de d Oultremontweg wordt voorzien in de grondexploitatie van t Hoog I. Kan dit of is dit onjuist gesteld? De vraag rijst of het beoogd vervolg langs de Tuinbouwweg nog wordt gerealiseerd. Het bestemmingsplan eerste fase Grassen is inmiddels vastgesteld. Kunt u informeren over de nabetaling aan de ontwikkelaar? Er wordt gesproken over extra kosten voor het centrumplan Vlijmen en vervolgens ontvangt men een memo dat het nog duurder wordt. Hoe vaak zal men nog een memo hierover ontvangen? Kan de wethouder aangeven welk eindbedrag reëel is? Wethouder Van Aart antwoordt dat het klopt dat er een overheersende invloed van de grondexploitatie is op de financiële positie van de gemeente. Dit heeft te maken met de gewijzigde wet- en regelgeving omtrent de rentetoerekening en dit is een technisch verhaal. Het leidt tot een voordeel in de Algemene Reserve en tot een structureel nadeel in de exploitatie. De conclusie is dan dat men aan het eind van het jaar 349.000 euro tekortkomt. Vorige week is er een naschrijven ontvangen van het Rijk over de algemene uitkeringen, waarin staat dat een aantal parameters is teruggedraaid in het voordeel van de gemeente Heusden. Voor het jaar 2016 kan deze gemeente hierdoor 600.000 euro bijschrijven. Zij onderschrijft de mening van de VVD over de bekende afwijkingen en de rente-effecten. Dit zijn gegevens waar men mee aan de slag moet door eerdere besluiten. Er is geen financieel wanbeleid. Men heeft nu last van gewijzigde wet- en regelgeving waar men zelf weinig aan kan doen. Vorige week is uitgebreid gesproken over het aanbestedingsvoordeel bij majeure projecten. Bij iedere aanbesteding leert men weer iets. Zij deelt de mening niet dat op basis van opportunisme wordt geraamd. Men is kritisch op het uitgeven van de bedragen. De cijfers zijn goed onderbouwd en acceptabel. Wethouder Van der Poel legt uit dat men op de hoogte wordt gehouden van de kletsplek. De stelling over de overeenstemming is niet gebaseerd op formele stukken. Er zijn gesprekken gevoerd en e-mails waarin overeenstemming was met BV2 over uitstel van levering. De rechter vindt dit onvoldoende bewijs dat hierdoor sprake is van wederzijds goedvinden. Het klopt dat het college nooit officieel een besluit heeft genomen om de levering uit te stellen. Dit besluit is ambtelijk genomen. Hier is wel gekeken naar een heroverweging, maar men ging ervan uit dat de afspraken uit het verleden indirect via mails te bewijzen waren. De claim waarover is gesproken, was fors hoger dan de boete die betaald moet worden. Een deel van de claim is niet toegekend. In het vonnis van de rechtbank worden twee data genoemd. De gemeente is uitgegaan van 17 april, terwijl de tegenpartij 7 april heeft aangegeven. Gebleken is dat de juiste datum 7april was, waardoor er een nabetaling kwam over de periode tussen 7 en 17 april. Bij het GOL wordt geen rekening gehouden met een aanbestedingsvoordeel, omdat dit hier niet mogelijk is door de systematiek. De accountant heeft aangegeven dat het fietspad niet ten laste kan komen van de exploitatie van t Hoog I. Men bekijkt in overleg met de accountant hoe dit moet worden aangepast. Het centrumplan is een aantal keer duurder geworden, maar nu zijn de eigendommen verworven en de huurders uitgeplaatst en zijn alle acties doorgevoerd. Er is een overeenkomst met Heijmans dat deze afneemt voor een bepaald bedrag. Hierdoor zijn er weinig risico s. De aanbesteding volgt nog voor de inrichting van de openbare ruimte. Hier is ook geen rekening gehouden met een aanbestedingsvoordeel. De heer Musters (Gemeentebelangen) zegt dat de renteverlaging in de bouwgrondexploitatie een goede zaak is, omdat het realistischer is. De jaarlijkse hoge rentebijschrijving behoort hopelijk tot het verleden. Spreker is verbaasd over de renteclaim, dat de stelling niet was gebaseerd op formele 9
bewijsstukken. De wethouder is politiek verantwoordelijk voor de acties van de ambtenaren en heeft dus impliciet besloten tot uitstel van levering. Dit was in strijd met een officieel collegebesluit. De claim was veel lager bij de heroverweging, omdat een deel niet is toegekend vanwege verjaring. Spreker gaat ervan uit dat de herrekening juist is. De voorzitter constateert dat mevrouw Van der Heijden, zoals aangekondigd, niet zal deelnemen aan de stemming. De voorzitter concludeert dat unaniem wordt besloten conform het voorstel van burgemeester en wethouders. 8. Voorjaarsnota 2016 De voorzitter legt uit dat iedere spreker 7,5 minuut spreektijd heeft. De bijdrage van de heer Musters (Gemeentebelangen) is als volgt. Na de sombere financiële geluiden bij de jaarrekening en de bestuursrapportage dan nu het toekomstig financieel perspectief in de voorjaarsnota. Het college laat zich nogal positief in dit stuk uit. Voor het eerst in jaren hoeft er niet fors bezuinigd te worden, maar dat was vorig jaar ook al het geval. Er is enige ruimte om te investeren, maar dat was er vorig jaar ook al en de reservepositie vertoont enig herstel, ook dat zagen we vorig jaar al. Ook wij waren vorig jaar voorzichtig positief, zowel bij voorjaarsnota als bij begroting. Maar die positieve ontwikkelingen van vorig jaar hebben zich niet versterkt voortgezet. Als we de stukken van vandaag lezen, dan zijn we toch een heel stuk terughoudender. We zien minder kansen en meer bedreigingen en we willen dat als volgt toelichten. De jaarrekening 2015 levert een negatief resultaat; 2016 gaat volgens de eerste Berap ook weer behoorlijk negatief worden. En kijken we naar de komende jaren, dan zien we dat er in de meerjarenbegroting 2016 nog een ruimte in de begroting 2017 tot en met 2020 beschikbaar was van 4 miljoen euro, maar die ruimte is met deze voorjaarsnota helemaal opgesoupeerd. Onder aan de streep komen we zelfs negatief uit. De meicirculaire biedt wel enig positief nieuws, maar dat is toch vooral marginaal. Daarnaast zien we keer op keer forse financiële tegenvallers, ik hoef ze hier niet allemaal op te noemen, we kennen ze allemaal. Dat alles maakt ons zeer terughoudend als het gaat om nieuwe plannen. Onze fractie zal daar dan ook zeker niet mee komen. Wij hebben eigenlijk maar één plan; zo snel mogelijk komen tot een herstel van een goede financiële structuur van onze gemeente. Dat betekent alle aandacht voor de grondexploitatie, want dat blijft verreweg de grootste bedreiging, herstel van de Algemene Reserve en dat kan alleen door verkoop gemeentelijke eigendommen en vervolgens een alerte en kostenbewuste bedrijfscultuur. Dat betekent natuurlijk niet dat er verder helemaal niets meer zou kunnen. Met de voorstellen die het college doet in deze voorjaarsnota kunnen wij in grote lijnen instemmen. Wij hebben er na de beantwoording van de technische vragen nog wel een aantal opmerkingen bij. Het verhaal van Baanbrekers kan men nu overslaan omdat dit al aan de orde is geweest. Wel willen wij iets zeggen over de regionale samenwerking. Afgelopen weken werden wij verrast door een brief van de commissaris van de Koning: Heusden staat in het beklaagdenbankje, want Heusden zou niet voldoende doen aan regionale samenwerking. Vorige week kwam dit onderwerp al ter sprake bij Bestuur en Beheer, maar wij vinden dit toch zo belangrijk om hier ook in een openbare raadsvergadering over te spreken. Wij begrijpen van die conclusie van de provincie helemaal niets. De provincie zou wel overleg gepleegd hebben met Waalwijk, maar met Heusden is niet gesproken, zo kregen we vorige week in de informatievergadering te horen. Een trieste zaak. Heeft het college al contact opgenomen met het provinciebestuur om over dit onderwerp te praten? Voor aanpassing onderliggend wegennet naar aanleiding van het GOL wordt vanaf 2020 2,5 miljoen euro geïnvesteerd. Het GOL-project loopt nu al een hele tijd en heeft met de besluitvorming begin dit jaar nog meer vertraging opgelopen. Het wordt voor ons steeds meer de vraag of het financiële plaatje voor de eerste fase nog wel steeds klopt. Immers er worden steeds hogere eisen aan nieuwe infrastructuur gesteld, bijvoorbeeld op het gebied van duurzaamheid. Ook eventueel ingerekende aanbestedingsvoordelen zullen wellicht niet meer gerealiseerd worden. Alle reden volgens ons om bij de verdere ontwikkeling van de plannen ook de financiën van het GOL-project nog eens grondig door te rekenen. Voor ICT wordt veel geld uitgetrokken. Het college denkt onder andere aan deelname aan een ICT-coöperatie. Nou hebben we als gemeente daar slechte ervaringen mee. In een ver verleden hebben we een samenwerkingsverband gehad met enkele andere gemeenten, ook met de gedachte om samen nieuwe softwarepakketten te ontwikkelen. Op een of andere manier is dat initiatief doodgebloed en na verloop van tijd hoor je er niets meer van. Kan het college nader 10
onderbouwen waarom dit wel een succesvol initiatief zou kunnen worden? In de exploitatiekosten zit een bedrag van 70.000 euro voor de softwarecoöperatie. Waar staat dit bedrag voor? Is het eenmalig of structureel en wat krijgen we ervoor terug? Er liggen wederom verzoeken tot afschaffing van de toeristenbelasting. Vanuit de ondernemers in de toeristenindustrie begrijpen we dat uiteraard ook wel. Maar de realiteit is dat we als gemeente veel geld uitgeven op het gebied van toerisme en recreatie. Denk aan het Heusdens Bureau voor Toerisme waar veel subsidiegeld naartoe gaat. De regio Hart van Brabant heeft toerisme tot een speerpunt uitgeroepen en besteedt daar nu al en in de komende jaren vele miljoenen aan. We hebben pas nog weer een kwartiermeester aangesteld in de Langstraat, samen met Waalwijk, Loon op Zand en Dongen. De hele gemeenschap profiteert en met name uiteraard de toeristische sector. En dat is ze ook van harte gegund, dat is in ons aller belang. Niettemin vinden wij het best redelijk dat we van toeristen die in onze gemeente overnachten dan een kleine bijdrage van 1,50 per nacht vragen. De opbrengst toeristenbelasting is in de afgelopen jaren iets gestegen; wij verwachten voor de komende jaren zeker een verdere stijging. Nogmaals begrip voor ondernemers die de toeristenbelasting maar lastig en vervelend vinden, maar wij mogen toch ook begrip vragen voor de gemeentelijke financiën. Overigens ook onze buurgemeenten hebben een toeristenbelasting. Waalwijk met een tarief van 1,70 per overnachting en Loon op Zand heeft een gedifferentieerd tarief van 1,88 (hotel) 1,42 (vakantie-onderkomens) 1,08 (overige accommodaties). Tot slot, voorzitter. Steeds meer gemeenten in Nederland voeren forensenbelasting in; op dit moment zijn er al zo n 150 gemeenten die daartoe overgegaan zijn. De opbrengsten zijn weliswaar niet zo groot, maar als je van toeristen een bijdrage vraagt wegens gebruik van de gemeentelijke voorzieningen, waarom dan niet van mensen die hier niet wonen, maar wel een groot deel van het jaar verblijven? Dat betreft bijvoorbeeld mensen uit Oost-Europa die hier een groot deel van het jaar werken, maar niet ingeschreven staan als inwoner. Wij willen het college in een motie de opdracht meegeven om te onderzoeken of invoering van forensenbelasting in onze gemeente zinvol zou kunnen zijn. Want de kosten moeten natuurlijk wel opwegen tegen de potentiële opbrengsten. Wij verzoeken het college om zo mogelijk bij de komende begrotingsbehandeling met voorstellen op dit punt te komen. Het onderzoek kan ook leiden tot de conclusie dat invoering forensenbelasting niet zinvol is; ook in dat geval horen wij dat graag. De heer Musters dient een motie in over Forensenbelasting. De bijdrage van de heer Van Esch (DMP Heusden) is als volgt. Het college geeft in het voorwoord van de voorjaarsnota aan op koers te zijn voor een positief saldo aan het einde van de regeerperiode, met ruimte om geld in te zetten waar dit echt noodzakelijk is en met een reserve op het Sociaal Domein. Conclusie van het college is dat Heusden er goed voorstaat. DMP Heusden ondersteunt het college in het beeld dat er sprake is van een stabiele financiële situatie, maar wil wel benadrukken dat de financiële ruimte nog steeds beperkt is. Het meerjarenperspectief is reëel in evenwicht, maar het blijft vooralsnog roeien met de riemen die we hebben. Bijvoorbeeld de Algemene Reserve is nog steeds niet op het afgesproken minimumniveau van 10 miljoen euro. DMP Heusden wil ervoor pleiten vast te houden aan de eerder vastgestelde bezuinigingstaakstellingen en verstandig beheer van de gemeentelijke portemonnee. Dit betekent extra op de kleintjes letten, geen gekke dingen doen en vasthouden aan de ingezette lijn. Voorzitter, dat zou een VVD-wethouder toevertrouwd moeten zijn. Het beschikbare geld hoeft niet op wat ons betreft. Omwille van de korte spreektijd beperk ik me tot enkele onderwerpen uit de voorjaarsnota en vraag ik om aandacht voor zaken die DMP Heusden van belang acht. Ten eerste chapeau voor het feit dat de inwoners van Heusden nog steeds te maken hebben met een relatief lage lastendruk en belastingen. Dit houden wij graag zo. Daarnaast complimenten voor de ingeslagen weg ten aanzien van de energiereductie en meer geld voor infrastructuur, onderhouds- en beheerplannen en bermonderhoud. Nu investeren voorkomt hoge kosten in de toekomst. Daarnaast is het goed om te constateren dat we op koers liggen, bijvoorbeeld ten aanzien van het Plein in Vlijmen en de realisatie daarvan. Waar de fractie DMP verwonderd over is zijn de overschrijdingen bij het Plein in Vlijmen en de nieuwe sporthal bij Dillenburg en de kleedaccommodatie vv Haarsteeg. Hoe kan dit nu gebeuren? Een tonnetje hier, een tonnetje daar is een uitspraak die wel eens gedaan wordt in ons fractieoverleg. Of zelfs meerdere tonnetjes. Dat zijn wat ons betreft grote bedragen en dat kunnen wij ons niet veroorloven. Wij vragen ons af hoe dit kan gebeuren als er budgetbewaking is. Graag reactie van het college in dezen. Hoe houdt u de vinger aan de pols? DMP Heusden streeft al jaren naar verkeersveiligheid in woonwijken, met name voor de spelende kinderen. Wij zijn dan ook verrast door het voorstel om te gaan temporiseren voor de aanleg van 30km-zones in de gemeente Heusden. Het gaat hier slechts om de laatste woonwijk in de 11