Jeugd-, Gezins- en Onderwijsbeleid Drie invalshoeken Inleiding onderwijsbeleid Prof. dr. Ton Mooij ITS, Radboud Universiteit Nijmegen CELSTEC, Open Universiteit Heerlen 7 februari 20 Praktijk (Onderwijs)praktijk Blijvende problemen met bepaalde leerlingen Problemen deel leerlingen Ontwikkeling kind / leerling positief Grote meerderheid Opvallend, negatief: circa 5 20 % Aangeboren somatische handicap, gezondheidszorg Cognitieve problematieken Thuis: verschil sociaal, taal, cultuur School: aanbod gemiddelde, evaluatie gemiddelde Buurt: economisch, sociaal niveau, werkloosheid Effect / rendement onderwijs Onderwijsbeleid Indicatiestelling extra steun of voorsprong: meestal niet preventief Systematiek voor kwaliteitsmeting school / beoordeling inspectie: niet vorderingen in leren Algemene Rekenkamer: achterstanden, VOSV, speciaal onderwijs: geen zicht proces / effect (Gedeeltelijke) analyse (Gedeeltelijke) aanpak Monitoring ipv longitudinaal
. Passend onderwijs Regulier onderwijs / SO / Jeugdzorg Doornbos & Stevens, 987, 988 Weer Samen Naar School Op zoek naar passend onderwijs: Smeets & Rispens, 2008 Nog: ingewikkelde en lange indicatieprocessen, veel instanties, lange tijdsduur en wachttijden Samenwerking onderwijs onderwijs jeugdzorg Doorverwijzing naar SO Screening: Child Behavior Check List en Teacher Report Form: emotionele- en gedragsproblemen Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders-IV: kinderpsychiatrie Problemen verschillende screeningsmiddelen Verschillen operation., opvoedingsomgeving Verschillen CBCL en DSM-IV: strengere gedragscriteria / normering DSM-IV sbenadering Leerlingen zo lang mogelijk in het reguliere onderwijs houden (leerling staat centraal) 2 actiepunten (o.a. bureaucratie tegengaan, meer maatwerk, leraar voldoende toegerust, zorgplicht, samenwerking jeugdzorg screening / diagnostiek / behandeling) Positief: ontwikkelingspedagogische benadering Passend Onderwijs Kijken mogelijkheden / kansen beste ontwikkeling van leerling (Ministerie van OCW, 2007) Regionale netwerken, Zorgadviesteams Versterking rol ouders, één loket Aanpassing financiële systemen Brief OCW 200, stuk TK 200, Zorgplicht Brief min. Rouvoet 200 In 20: Rugzakje school, bezuinigen 300 miljoen 2. Excellentie Landelijke informatiepunten hoogbegaafdheid Onderzoeken, plusklassen, Leonardo Elke sector: stimuleringsprojecten excellentie Circa 0 % beste leerlingen en studenten Verkiezing beste leerkracht / docent Prijsvragen Onderwijsbewijs Cursussen, digitaal werken, projecten 3. Veiligheid in / rond scholen snotitie OCW 2009 Structurele investering euro 90 miljoen Preventief, curatief, repressief en ondersteunend Incidenten, verplichte registratie Monitoren sociale veiligheid (ITS, MBO) Kwaliteitsteams veiligheid In school: leerlingbegeleiding, rebound, ZMOK Aanpak digitaal pesten, projecten 2
national Gemeente Smallingerland 2009 Integraal veiligheidsbeleid, regie gemeente Tegengaan geweld project huiselijk geweld, veilig uitgaan Aanpak vandalisme Bevorderen veiligheidsgevoel burgers Stimulering projecten veilig ondernemen Aanpak jeugdcriminaliteit en begeleiding risicojeugd Aanpak vermogenscriminaliteit Aanpak georganiseerde criminaliteit Strategische partners Multilevel probleemanalyse Multilevel theorie integratie praktijk Samenhang en Oorzaak gevolg Evidence-based, quasi-experimenteel Experimenteel Figure : Educational levels to analyse (social) processes and effects. National (parliament, ministry) Risico - OK Risico 2. Regional/community 3. School (board) 4. School location 5. Class 6. Pupil Achterstand (PASSEND): Taal Sociaal Emotioneel Cognitief Voorsprong (EXCELLENTIE): Taal Sociaal Emotioneel Cognitief Onveilig - OK Onveilig Differences z-scores 2004-2002; grade 2-4,5 0,5 Achterstand: Voorsprong: 0-0,5 Language 2-4 n = 8,05 Arithmetic 2-4 n = 7,735 - -,5 2 3 4 5 6 7 8 9 0 deciles 3
,5 Differences in z-scores 2004-2002 Grades 2-4 (red) and 4-6 (blue) Preschool development (one-level model) Personal variables Environmental variables Personal variables (time ) (time 2) 0,5 0-0,5 Language 2-4 n = 8,05 Arithmetic 2-4 n = 7,735 Language 4-6 n = 8,496 Arithmetic 4-6 n = 7,970 Genetic base General intelligence Specific intelligence Home variables Parents stimulation Parents educational level Parents economic level Siblings s characteristics General intelligence Specific intelligence - -,5 2 3 4 ITS / RU 5 & Celstec 6 / 7 OU (20) 8 9 0 deciles Home - Kindergarten transition (two-level model) Noodaanpak en systeemaanpak Personal variables Environmental variables Personal variables (preschool) (home, school) (Kindergarten) Home variables General intelligence Parents expectation of Specific intelligence Specific intelligence school functioning Kindergarten variables Behaviour Achievement Kindergarten variables Individual level Degree of individual instruction Differentiation content complexity Play group level Teacher s child orientation Teacher s withitness Teacher s management Pupil s mean development Pupil s heterogeneous development Pupil s disciplinary behaviour Relative achievement Competence Orientation. Noodaanpak 2. Systeemaanpak Overleg kind, leerkracht, Beginkenmerken alle ouders, ev. diagnostiek kinderen / leerlingen Interesse kind, met anderen Inhoudelijk-didactisch Werkgroepje(s) met (deels) heldere ordeningen eigen onderwerpen / tempo Per competentiegebied Niveaubepaling per groepje Combinatie inhoud en Zelfstandiger werken / werkvorm in flexibele indikken / uitbreiden / op leerstoflijnen problematiek toespitsen Heldere evaluatie volgens Motivationele en cognitieve meer criteria motor voor sociale Organisatieontwikkeling en ontplooiing teamproces Vijf ped.-didact. beleidsmodellen Accent op: Persoonsgericht Omgevingsgericht Symptoom, probleem of dadergedrag Aanpak verkeerde ontwikkel/situatie Optimaliseren elk. Repressief model 3. Risicogroepenmodel smal 2. Restauratief model 5. Integraal model 4. Risicogroepenmodel breed Verschillen tussen leerlingen per competentiegebied Laag Midden Hoog Beginniveau Lager Midden Hoger Leerstappen Kleiner Midden Groter Motivering Concreet Midden Abstract Structurering Opdracht Midden Creatie Duur werken Korter Midden Langer Herhaling Met variatie Midden Nieuw Begeleiding Vaker Midden Minder Zelfregulerend Minder Midden Meer 4
Leerlinggericht onderwijs (via integraal beleidsmodel) De PDKS in DIMS Vaardigheden in hiërarchie en in volgorde Integratie competentiegebieden voorschoolse jeugdgezondheid / peuterspeelzaal / school Beginkenmerken vierjarigen via screening Aanbod vlgs. ontwikkeling aanwezige leerlingen Differentiële / flexibele inhouden / diagnostische en didactische organisatie // indicatoren jeugdzorg Integratie evaluatie en organisatie in en rond school Drie invalshoeken Conclusies / discussie. Optimaliseren van leren moet voor elk kind, elke dag (Wetgeving PO, Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte) 2. Leerpsychologisch, pedagogisch-didactisch en organisatorisch is duidelijk wat/hoe leren optimaliseren problemen niet blijvend 3. Preventie en onderwijsontwikkeling: wel genoemd, maar aandacht steeds naar symptomen (bijv. demotivatie) ipv oorzaken, preventie Praktijk 4. Meer problemen = meer geld: onzakelijk / kentering passend onderwijs 5. Ondervangen (systeem)problemen en passende professionalisering in en rond scholen dienen te worden beloond: aandacht positief op leerlingvorderingen: no cure no pay 5