Het belang van een evidence based benadering in het onderwijs. Martin Valcke

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Het belang van een evidence based benadering in het onderwijs. Martin Valcke Martin.Valcke@UGent.be"

Transcriptie

1 Het belang van een evidence based benadering in het onderwijs Martin Valcke

2 Structuur Vlaanderen aan de top versus Vlaanderen in de problemen Even kwaliteit testen Complexer benaderen Rol leerkracht Conclusies

3 Conclusie Wat werkt in onderwijs? is een simplistische vraag. Prioritaire vraag: houden we onze kwaliteit in de gaten? Zijn we gericht op evaluatie? Teacher as researcher.

4 x Even testen

5 Even testen Geloof je, jouw dokter wanneer die een ander geneesmiddel voorschrijft? Kies een getal van 0 (helemaal niet zinvol) tot 9 (zeer zinvol)

6 Even testen Hoe zinvol is onderwijskundig onderzoek voor de onderwijspraktijk? Kies een getal van 0 (helemaal niet zinvol) tot 9 (zeer zinvol)

7

8

9

10 Wat werkt in het onderwijs? Wat heeft een effect op leren? Direct effect Indirect effect (motivatie, attitude, zelfconcept, ).

11 Bepaalde aanpak, proces, kenmerk, Betere prestaties Attitude Zelfconcept Motivatie Opvattingen.

12 Bepaalde aanpak, proces, kenmerk, Voorbeelden 1. Huiswerk 2. Mindmaps 3. Geven van feedback 4. Computergebaseerde instructie 5. Samenwerkend leren versus individueel leren

13

14 Mindmap

15 15

16

17

18 Bepaalde aanpak, proces, kenmerk, % Voorbeelden: Welke aanpak > effect? 1. Huiswerk 2. Mindmaps 3. Geven van feedback 4. Computergebaseerde instructie 5. Samenwerkend leren versus individueel leren

19 Effect size Effect aanpak, proces, aanpak. Veel onderzoek: meta-analyse van de vele onderzoeken Samenvatten: effect size (d). Vuistregel: vanaf d = >.40 wordt het interessant. Hattie, J. (2009). Visible Learning: A Synthesis of over 800 Meta- Analysis relating to Achievement. Milton Park, Oxon: Routledge.

20 Bepaalde aanpak, proces, kenmerk, d=.29 d=.57 d=.73 d=.37 d=.59 Voorbeelden: Welke aanpak > effect? 1. Huiswerk 2. Mindmaps 3. Geven van feedback 4. Computergebaseerde instructie 5. Samenwerkend leren versus individueel leren

21 Maar even complexer maken Akkoord met onderzoeken? Bijv. Huiswerk

22

23

24 Complexer maken Bepaalde aanpak, proces, kenmerk, Betere prestaties Kenmerken leerling Attitude Zelfconcept Motivatie Opvattingen. Kenmerken leerkracht

25 Complexer maken

26

27 Micro-, mùeso- en macroniveau

28 Complexer maken Leerlingkenmerken Leerkrachtkenmerken Schoolkenmerken Context

29 Leerling

30 Leerling 1. Geslacht 2. Voorkennis 3. Voorschoolse start onderwijs 4. Verminderen angst 5. Dieet

31 Leerling 1. Geslacht (d=.12) 2. Voorkennis (d=.67) 3. Voorschoolse start onderwijs(d=.45) 4. Verminderen angst (d=.40) 5. Dieet (d=.12)

32 Voorbeeld, kenmerken van de lerende: wiskundeangst. Factoren die samenhangen met wiskundeangst (Vekeman, 2010, p.17).

33 (gebaseerd op Hattie, 2009, p. 109) Leerkracht

34 Leerkracht 1. Verwachtingen leerkracht 2. Relatie leerkracht leerling 3. Verbeteren beheersing domeinkennis 4. Lerarenopleiding 5. Professionalisering leerkrachten (gebaseerd op Hattie, 2009, p. 109)

35 Leerkracht 1. Verwachtingen leerkracht (d=.43) 2. Relatie leerkracht leerling (d=.72) 3. Beheersing domeinkennis (d=.09) 4. Lerarenopleiding (d=.11) 5. Professionalisering leerkrachten (d=.62) (gebaseerd op Hattie, 2009, p. 109)

36 professionalisering Professionele ontwikkeling Aanpak in Vlaanderen? Aanpak buitenland? d/china.html Every teacher is expected to engage in 240 hours of professional development within five years.

37 Aanpakken leerkracht Didactische aanpakken 1. Doelen 2. Leerstof 3. Media 4. Werkvormen 5. Evaluatie

38

39

40 Van klas naar schoolniveau

41 Schoolkenmerken

42 Schoolkenmerken

43 Schoolkenmerken 1. Zomervakantie 2. Klasgrootte 3. Zittenblijven 4. Schoolgrootte 5. Leren in kleine groepen

44 Schoolkenmerken 1. Zomervakantie (d=-.09) 2. Klasgrootte (d=.21) 3. Zittenblijven (d=-.16) 4. Schoolgrootte (d=.43) 5. Leren in kleine groepen (d=.49)

45 School in context

46 School in context

47 Wie wil onderwijskundig onderzoek? Leerkracht Minister Directie Ontwikkelaars Uitgevers Onderzoekers

48 Wie doet onderzoek? Onderzoeker = weg van de praktijk Leerkracht = volledig in de praktijk Teacher as researcher Wie kiest probleem? Wie kiest alternatieve oplossingen? Wie interpreteert resultaten?

49 Teacher as researcher

50 Teacher as researcher

51 Tutorbabbel Teacher as researcher

52 Conclusie Wat werkt in onderwijs? is een simplistische vraag. Prioritaire vraag: houden we onze kwaliteit in de gaten? Zijn we gericht op evaluatie? Teacher as researcher.

53 Het belang van een evidence based benadering in het onderwijs Martin Valcke

54

Leren met tablets, apps,... Hoe effectief en efficiënt is dit soort technologieën in het onderwijs?

Leren met tablets, apps,... Hoe effectief en efficiënt is dit soort technologieën in het onderwijs? Leren met tablets, apps,... Hoe effectief en efficiënt is dit soort technologieën in het onderwijs? M. Valcke Universiteit Gent Brugge, 4 oktober 2013 http://users.ugent.be/~mvalcke/cv_2012/! Structuur

Nadere informatie

helga.bellaert@vsko.be WAT WERKT OP SCHOOL? IN DE KLAS? R. MARZANO John Hattie Visible Learning, 2009 University of Auckland, New Zealand INHOUD Belangrijkste invloeden op leerprestaties op basis van 800

Nadere informatie

Houffalize p. 1

Houffalize p. 1 Ontwikkel je eigen school. Maar op basis van je eigen kennis? M. Valcke Universiteit Gent Tweedaagse van het Middenkader 17.10.2012 Hattie tabellen (zie afzonderlijk document) Invalshoeken op schoolontwikkeling

Nadere informatie

elearning in het hoger onderwijs: het gaat opnieuw over leren

elearning in het hoger onderwijs: het gaat opnieuw over leren elearning in het hoger onderwijs: het gaat opnieuw over leren Martin Valcke Department Educational Studies Ghent University Martin.Valcke@UGent.be http://users.ugent.be/~mvalcke/cv_2012/ Structuur Een

Nadere informatie

Lijst van gebruikte tabellen 13. Lijst van gebruikte figuren 14. Voorwoord 15 Met dank aan 18

Lijst van gebruikte tabellen 13. Lijst van gebruikte figuren 14. Voorwoord 15 Met dank aan 18 Inhoudsopgave Lijst van gebruikte tabellen 13 Lijst van gebruikte figuren 14 Voorwoord 15 Met dank aan 18 Hoofdstuk 1 De uitdaging: werkt alles in het onderwijs? 19 1. Inleiding 21 2. Een schat aan onderzoeksresultaten

Nadere informatie

de zin en onzin van huiswerk

de zin en onzin van huiswerk Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleidingsdienst SO de zin en onzin van huiswerk Pedagogische studiedag COLOMAplus 01/03/3013 Wat werkt? Wat werkt voor leerlingen?

Nadere informatie

Zie de leerling! interactie tussen leerkracht en leerling

Zie de leerling! interactie tussen leerkracht en leerling Zie de leerling! interactie tussen leerkracht en leerling Charlaine Reval, Karla Uitewaal Inhoud Het belang van leerkracht - leerlingrelatie Pedagogisch klimaat en klassenmanagement als fundament Mentale

Nadere informatie

Werken aan instructievaardigheden

Werken aan instructievaardigheden Werken aan instructievaardigheden Stichting Katholiek Onderwijs Enschede 20 maart 2012 Fred Kramer Voorstellen: Fred Kramer ruim 25 jaar basisschoolervaring in groep 1-8 4 jr bovenschools taalconsulent

Nadere informatie

Hoe observeer je in de klas?

Hoe observeer je in de klas? Hoe observeer je in de klas? Een vliegende start Donderdag 15 oktober 2015 Rosanne Zwart Welkom en voorstellen Ik begeleid startende docenten Ik werk op een school Ik werk op een universiteit of Hogeschool

Nadere informatie

Visible Learning - John Hattie. Miljoenen leerlingen. Effect van het leerkracht. Effectgrootte

Visible Learning - John Hattie. Miljoenen leerlingen. Effect van het leerkracht. Effectgrootte Visible Learning - John Hattie Wat maakt de school tot een succes? Daar is veel onderzoek naar gedaan. Maar wat werkt nu echt? In het baanbrekende boek Visible Learning verwerkt John Hattie de resultaten

Nadere informatie

Onderwerpen presentatie

Onderwerpen presentatie Wat Werkt? Voor het team is duidelijk geworden dat zij als leerkrachten de belangrijkste schakel zijn om opbrengsten te verhogen. Ze onderschrijven dat ze in staat moeten zijn om een goede instructie te

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Inleiding 13. DEEL 1 Een kader voor Evalueren om te Leren. 1 Leer- en motivatietheorieën in vogelvlucht 19

Inhoudsopgave. Inleiding 13. DEEL 1 Een kader voor Evalueren om te Leren. 1 Leer- en motivatietheorieën in vogelvlucht 19 Inhoudsopgave Inleiding 13 DEEL 1 Een kader voor Evalueren om te Leren 1 Leer- en motivatietheorieën in vogelvlucht 19 Inleiding 19 1.1 Crisis in onderwijs? 19 1.2 Leertheorieën 21 1.2.1 Behaviorisme 21

Nadere informatie

LEREN ZICHTBAAR MAKEN. Synergie Professor Reuven Feuerstein en John Hattie

LEREN ZICHTBAAR MAKEN. Synergie Professor Reuven Feuerstein en John Hattie LEREN ZICHTBAAR MAKEN Synergie Professor Reuven Feuerstein en John Hattie Doel van deze workshop Aan het eind van de workshop (her)ken je de synergie tussen Feuerstein en Hattie kun je een aantal interventies

Nadere informatie

Wat Werkt in de klas. @YorickSaeijs Onderwijsadviseur OMJS yorick@onderwijsmaakjesamen.nl

Wat Werkt in de klas. @YorickSaeijs Onderwijsadviseur OMJS yorick@onderwijsmaakjesamen.nl Wat Werkt in de klas @YorickSaeijs Onderwijsadviseur OMJS yorick@onderwijsmaakjesamen.nl Doel: -Je weet wat een instructieles tot een goede les maakt. -Je hebt kennis opgedaan over de 9 didactische strategieën

Nadere informatie

Directe feedback in digitale leermiddelen; succes gegarandeerd?.

Directe feedback in digitale leermiddelen; succes gegarandeerd?. Directe feedback in digitale leermiddelen; succes gegarandeerd?. Kwaliteit van feedback Auteur: Pepijn Dousi Digitale leermiddelen hebben een grote toegevoegde waarde in het basisonderwijs. Kinderen vinden

Nadere informatie

De schoolleiding en leren zichtbaar maken

De schoolleiding en leren zichtbaar maken De schoolleiding en leren zichtbaar maken Kees Vernooy is wetenschappelijk adviseur Expertis onderwijsadviseurs. E-mail: Kees.Vernooy@Expertis.nl Recent verscheen de Nederlandse versie van het boek Visible

Nadere informatie

Jan Coppieters. PVOC Oost-Vlaanderen

Jan Coppieters. PVOC Oost-Vlaanderen Jan Coppieters PVOC Oost-Vlaanderen Ik weet hoe ik leerbereidheid van leerlingen kan beïnvloeden Ik kan de verwachtingen van leerlingen over het eigen presteren gunstig beïnvloeden Ik kan een gunstige

Nadere informatie

Formatieve evaluatie in het leesonderwijs

Formatieve evaluatie in het leesonderwijs 38 Tijdschrift Taal, jaargang 6, nummer 9 Formatieve evaluatie in het leesonderwijs Auteur: Carmen Damhuis De laatste jaren is er veel discussie over de noodzaak van toetsen in het basisonderwijs. Scholen

Nadere informatie

Kies twee citaten van de volgende sheets die betekenis voor jou hebben.

Kies twee citaten van de volgende sheets die betekenis voor jou hebben. PLG Directies 15 juni 2010 De doorgaande rekenlijn (2) structuur én proces Sui Lin Goei Johan Spitteler PLG Directies Agenda 1. Opening door Muriel Dalgliesh 3. Quote snel schrijven 4. Terug naar het huiswerk

Nadere informatie

Excellent onderwijs nader bekeken Kees Vernooij

Excellent onderwijs nader bekeken Kees Vernooij Excellent onderwijs nader bekeken Kees Vernooij EXCELLENT ONDERWIJS NADER BEKEKEN Dr. Kees Vernooij Lector emeritus Effectief taal- en leesonderwijs Kenniscentrum Expertis Motto Excellente scholen zijn

Nadere informatie

De Leren Zichtbaar Maken Impact cyclus, (Ervaringen met de aanpak van John Hattie) Lunteren, 2016

De Leren Zichtbaar Maken Impact cyclus, (Ervaringen met de aanpak van John Hattie) Lunteren, 2016 De Leren Zichtbaar Maken Impact cyclus, (Ervaringen met de aanpak van John Hattie) Lunteren, 2016 Petra Meirink-Chatah, RKBS Beekbrug Pieter de Kool, Onderwijsadvies p.dekool@onderwijsadvies.nl Take away

Nadere informatie

Huiswerk, thuismilieu en het Gelijke Onderwijskansenbeleid. Emilie Franck

Huiswerk, thuismilieu en het Gelijke Onderwijskansenbeleid. Emilie Franck Huiswerk, thuismilieu en het Gelijke Onderwijskansenbeleid Emilie Franck Ongelijkheid in Vlaanderen (1) Ongelijkheid in Vlaanderen is groot Zowel in basisonderwijs (SIBO, TIMSS) als secundair onderwijs

Nadere informatie

Jan Velghe Universiteit Gent 27/09/2016 DIRECTIE ONDERWIJSAANGELEGENHEDEN AFDELING ONDERWIJSKWALITEITSZORG FLIPPED CLASSROOM

Jan Velghe Universiteit Gent 27/09/2016 DIRECTIE ONDERWIJSAANGELEGENHEDEN AFDELING ONDERWIJSKWALITEITSZORG FLIPPED CLASSROOM DIRECTIE ONDERWIJSAANGELEGENHEDEN AFDELING ONDERWIJSKWALITEITSZORG FLIPPED CLASSROOM Jan Velghe - 27/09/2016 1 AANDACHT TIJDENS EEN LES De aandacht van de studenten verslapt na gemiddeld 20 minuten aandacht

Nadere informatie

Differentiëren en uitdagen met hele taak eerst hulp op maat

Differentiëren en uitdagen met hele taak eerst hulp op maat met speciale dank aan Gerben Koops & Laurin Thole en hun leerlingen met speciale dank aan Gerben Koops & Laurin Thole en hun leerlingen Praktisch basismodel Fred Janssen (ICLON) Praktisch basismodel Fred

Nadere informatie

Module 5 Onderwijstechnologie

Module 5 Onderwijstechnologie Module 5 Onderwijstechnologie Onderwijstechnologie Het schoolbord.! Bedenk voor jezelf een lijst van minstens vijf voordelen van bordgebruik in de klas: 1.. 2.. 3.. 4.. 5.. Hodgins (1957) in zijn hoofdstuk

Nadere informatie

Opbrengstgericht werken bij andere vakken. Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan

Opbrengstgericht werken bij andere vakken. Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan Opbrengstgericht werken bij andere vakken Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan Doel Leerkrachten kunnen een les tekenen of geschiedenis ontwerpen volgens de uitgangspunten van OGW die ze direct

Nadere informatie

LEREN EN ICT MICHEL VAN AST YOUNGWORKS ACADEMY 2013

LEREN EN ICT MICHEL VAN AST YOUNGWORKS ACADEMY 2013 LEREN EN ICT MICHEL VAN AST YOUNGWORKS ACADEMY 2013 Er is een groeiend aantal scholen dat haar leerlingen uitrust met een laptop of tablet. En dat is begrijpelijk, want naast de wens van onderwijsinstellingen

Nadere informatie

Voorwaarden voor effectieve formatieve toetsing

Voorwaarden voor effectieve formatieve toetsing Voorwaarden voor effectieve formatieve toetsing Kim Schildkamp, Bernard Veldkamp, Maaike Heitink, Fabienne van der Kleij, Anne Dijkstra, Inge Hoogland, Wilma Kippers Het gebruik van toetsresultaten Review

Nadere informatie

Evidence-based werken in het onderwijs

Evidence-based werken in het onderwijs Evidence-based werken in het onderwijs Het belang van een onderzoekende houding Gastcollege Hanzehogeschool Groningen Lectoraat Integraal jeugdbeleid 12 november 2008 Meta Krüger Opbouw college Evidence-based:

Nadere informatie

Les 1. 1 En jij? O 2 keer per jaar O 3 keer per jaar O 4 keer per jaar. Wat is een rapport? 1. Krijgt jouw kind een rapport?

Les 1. 1 En jij? O 2 keer per jaar O 3 keer per jaar O 4 keer per jaar. Wat is een rapport? 1. Krijgt jouw kind een rapport? Les 1 Wat is een rapport? 1 En jij? 1. Krijgt jouw kind een rapport? O ja O nee 2. Krijgen kleuters ook een rapport? O ja O nee 3. Kreeg jij vroeger in de school ook een rapport? O ja O nee Wanneer? Wat

Nadere informatie

Een blik op kwaliteitsvol onderwijs door de ogen van de leerkracht

Een blik op kwaliteitsvol onderwijs door de ogen van de leerkracht Een blik op kwaliteitsvol onderwijs door de ogen van de leerkracht Evi Geeroms en David Evenepoel Koninklijk Atheneum Etterbeek Wie zijn wij? Leerkrachten Koninklijk Atheneum Etterbeek (Brussel) Nederlandstalige

Nadere informatie

RTI als model om leerprocessen te sturen. RTI als model om leerprocessen te sturen. Wat is RTI?

RTI als model om leerprocessen te sturen. RTI als model om leerprocessen te sturen. Wat is RTI? RTI als model om leerprocessen te sturen Bij de workshop: RTI als model om leerprocessen te sturen RTI als model om leerprocessen te sturen Inhoud van deze workshop: Wat is RTI Achtergrond RTI Overeenkomsten

Nadere informatie

Richtlijn Het Activerende Directe Instructie Model

Richtlijn Het Activerende Directe Instructie Model Richtlijn Het Activerende Directe Instructie Model Omschrijving Verwijzing naar Doelgroep Opsteller Intern document die uitleg geeft over het activerende directe instructiemodel. Vaardigheidsmeter Betrokken

Nadere informatie

Wat kunnen we leren uit pieo?

Wat kunnen we leren uit pieo? Wat kunnen we leren uit pieo? Leren en instructie in risicoscholen onder de loep. Wat kunnen we leren voor ons eigen schoolbeleid? Dr. Martin Valcke Conclusies Onderzoek toont aan dat pieo werkt Het werkt

Nadere informatie

Inhoud. Woord vooraf 13

Inhoud. Woord vooraf 13 Inhoud Woord vooraf 13 Inleiding 15 1. Een pedagogisch-didactisch basisschema 17 2. Componenten van een lesvoorbereiding 17 2.1 Leerdoelen van een les(senreeks) bepalen 17 2.2 De beginsituatie vaststellen

Nadere informatie

Lerarenopleiding Gezondheidszorg en Welzijn Stageopdracht Effectief leren

Lerarenopleiding Gezondheidszorg en Welzijn Stageopdracht Effectief leren Lerarenopleiding Gezondheidszorg en Welzijn 2015-2016 Stageopdracht Effectief leren 1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Werken aan competenties... 3 Praktijkopdracht Effectief leren... 3 Bijlage 1: Beoordelingsformulier...

Nadere informatie

Effectieve maatregelen

Effectieve maatregelen Effectieve maatregelen In het taal- en rekenonderwijs Pieter Danes 27 maart 2012 Bijeenkomst Taal in mbo 01-11-2011 Presentatie toen: Van Anja Schaafsma (ROC Mondriaan) Over effectief onderwijs Presentatie

Nadere informatie

Uitdagingen voor de professionalisering en de loopbaan van leerkrachten. Geert Devos.

Uitdagingen voor de professionalisering en de loopbaan van leerkrachten. Geert Devos. Uitdagingen voor de en de loopbaan van Geert Devos www.steunpuntssl.be Systeem van Effectieve Effectieve Focus op lespraktijk en leren van leerlingen Actief leren Observatie expert leraren met feedback

Nadere informatie

Naar visiegedreven eigen toezicht

Naar visiegedreven eigen toezicht Naar visiegedreven eigen toezicht Visiegedreven eigen toezicht: Na jaren van vergrote aandacht voor zwakkere scholen is er ruimte voor algehele kwaliteitsimpuls Percentage scholen met aangepast arrangement

Nadere informatie

Fabel Positieve feedback in het schrijfschrift zorgt ervoor dat kinderen leesbaar leren schrijven.

Fabel Positieve feedback in het schrijfschrift zorgt ervoor dat kinderen leesbaar leren schrijven. Fabel of feit? Auteurs: Annelies de Hoop & Johannes Noordstar Goed zo! Kinderen leren leesbaar schrijven door positieve feedback. Kerndoel van het schrijfonderwijs is dat leerlingen gedurende de basisschool

Nadere informatie

Werksessie HGD in CLB Ervaringen en ontwikkelingen in de vijf fasen

Werksessie HGD in CLB Ervaringen en ontwikkelingen in de vijf fasen Werksessie HGD in CLB Ervaringen en ontwikkelingen in de vijf fasen Noëlle Pameijer, schoolpsycholoog 15 september 2011 Doel en werkvormen De 5 fasen als theoretisch kader: - Recente ontwikkelingen in

Nadere informatie

Professionalisering van leraren ter bevordering van zelfsturend leren van basisschoolleerlingen

Professionalisering van leraren ter bevordering van zelfsturend leren van basisschoolleerlingen Professionalisering van leraren ter bevordering van zelfsturend leren van basisschoolleerlingen Patrick Sins: Lectoraat Vernieuwingsonderwijs, Saxion Hogeschool; Thomas More Hogeschool Emmy Vrieling: Welten-instituut,

Nadere informatie

Metacognitieve vaardigheden helpt leerlingen en docenten!

Metacognitieve vaardigheden helpt leerlingen en docenten! Effecten van de META-methode Metacognitieve vaardigheden helpt leerlingen en docenten! Rodica Ernst-Militaru R.Ernst@udenscollege.nl Plonie Nijhof nyh@hermannwesselinkcollege.nl Effects Effecten of the

Nadere informatie

Bijeenkomsten 2012-2013

Bijeenkomsten 2012-2013 Bijeenkomsten 2012-2013 Datafeedforward Intervisie Lezing/masterclass gekoppeld aan professionele leergemeenschap Werken in een Professionele LeerGemeenschap Motto: Professionals doen het samen en doen

Nadere informatie

Gaan we professionaliseren of aan onderzoek (mee)doen?

Gaan we professionaliseren of aan onderzoek (mee)doen? Gaan we professionaliseren of aan onderzoek (mee)doen? Sanneke Bolhuis emeritus lector Fontys Lerarenopleiding senior onderzoeker Radboudumc zetel praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek Stuurgroep

Nadere informatie

1 Effectieve. computerapplicaties: vergelijk de didactiek, niet het domein

1 Effectieve. computerapplicaties: vergelijk de didactiek, niet het domein 1 Effectieve computerapplicaties: vergelijk de didactiek, niet het domein Johan Jeuring Departement Informatica, Universiteit Utrecht Wie inzicht wil krijgen in wat een computerapplicatie voor het onderwijs

Nadere informatie

Beoordelingsformulier leerkracht Meerkring

Beoordelingsformulier leerkracht Meerkring Beoordelingsformulier leerkracht Meerkring Ervaren leerkracht Datum beoordeling: Naam medewerker: Beoordelaar: School: Gewerkt wordt met een driepuntsschaal: 1 = beneden gestelde eisen 2 = voldoet aan

Nadere informatie

1. Om te beginnen. Waarom dit boek?

1. Om te beginnen. Waarom dit boek? 1. Om te beginnen Waarom dit boek? Scholen werken binnen een context die steeds dynamischer en complexer wordt. Onderwijs wordt steeds meer geconfronteerd met complexe, wicked problemen en vraagstukken.

Nadere informatie

Talenten beter ontwikkelen SUCCESVOL DIFFERENTIËREN. Een open oog voor verschillen. mei 2015

Talenten beter ontwikkelen SUCCESVOL DIFFERENTIËREN. Een open oog voor verschillen. mei 2015 SUCCESVOL DIFFERENTIËREN Een open oog voor verschillen Auteurs Hanneke van Middendorp, Horizon College Alkmaar, sector gezondheidszorg mei 2015 Soms verlies je studenten omdat ze de les niet kunnen bijbenen.

Nadere informatie

Vul voor u zelf vraag 1 tot en met 11 in van de checklist zichtbaar leren (Hattie 2013).

Vul voor u zelf vraag 1 tot en met 11 in van de checklist zichtbaar leren (Hattie 2013). Werkblad Profesionele leergemeenschap CNV Schoolleiders Opdracht 1 Checklist Visibele learning Hattie 2013 Vul voor u zelf vraag 1 tot en met 11 in van de checklist zichtbaar leren (Hattie 2013). Wat is

Nadere informatie

Zelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent

Zelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent Move to make a difference Zelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent Alien van der Sluis en Arjan Pruim Introductie Quiz(je) Beetje theorie Praktijk Gesprek Rondje la Rondje langs de velden

Nadere informatie

Nieuwsflash: trainen werkt! ONDERZOEK

Nieuwsflash: trainen werkt! ONDERZOEK Karin de Galan & Peter Baggen Nieuwsflash: trainen werkt! Grote kans dat je het afgelopen jaar een blog of artikel hebt gelezen dat ongeveer zo begint: Elk jaar geven organisaties grote bedragen uit aan

Nadere informatie

Datagebruik voor instructieverbetering: kansen en valkuilen

Datagebruik voor instructieverbetering: kansen en valkuilen Datagebruik voor instructieverbetering: kansen en valkuilen Gert Gelderblom 1 Dr. Gert Gelderblom 2 1 Mei 2018 3 Criminaliteit in Nederland gedaald naar niveau van 1980 4 2 5 6 3 7 8 4 Sterke basisscholen

Nadere informatie

Lerende leraren en de rol van de schoolleiding (1)

Lerende leraren en de rol van de schoolleiding (1) Lerende en de rol van de schoolleiding (1) Het versterken van de onderwijskwaliteit door het professionaliseren van Gert Gelderblom is senior onderwijsadviseur schoolverbetering. Voor contact: gert.gelderblom@expertis.nl

Nadere informatie

Peiling wereldoriëntatie: natuur en techniek in het basisonderwijs. dr. Eef Ameel Colloquium 16 juni 2016

Peiling wereldoriëntatie: natuur en techniek in het basisonderwijs. dr. Eef Ameel Colloquium 16 juni 2016 Peiling wereldoriëntatie: natuur en techniek in het basisonderwijs dr. Eef Ameel Colloquium 16 juni 2016 Overzicht De peiling wereldoriëntatie natuur en techniek Achtergrondinformatie Resultaten van de

Nadere informatie

Nieuwe didactiek vwo 2 en 3 Connect College: resultaten van een onderzoek. Prof. dr. Perry den Brok

Nieuwe didactiek vwo 2 en 3 Connect College: resultaten van een onderzoek. Prof. dr. Perry den Brok Nieuwe didactiek vwo 2 en 3 Connect College: resultaten van een onderzoek Prof. dr. Perry den Brok Betrokkenen Connect College (opdrachtgever) Kennisnet (subsidie onderzoek) Technische Universiteit Eindhoven

Nadere informatie

Waarnemen! wat zie je? Het groeidocument als gespreksverslag. Introductie 22-10-2015

Waarnemen! wat zie je? Het groeidocument als gespreksverslag. Introductie 22-10-2015 Het groeidocument als gespreksverslag Bijeenkomst 1 6 oktober 2015 Voor IB-ers met weinig HGW-ervaring Als ik blijf kijken zoals ik altijd heb gekeken Blijf ik denken zoals ik altijd dacht Als ik blijf

Nadere informatie

HOE KOM IK VAN LEERDOELEN TOT EEN LES?

HOE KOM IK VAN LEERDOELEN TOT EEN LES? OPDRACHT HOE KOM IK VAN LEERDOELEN TOT EEN LES? In deze opdracht doorloop je in vogelvlucht alle stappen die je kunt zetten om van leerdoelen te komen tot een goede les voor de leerlingen. Het betreft

Nadere informatie

Techniek voor jongens én meisjes

Techniek voor jongens én meisjes Techniek voor jongens én meisjes Over lesgeven aan jongens en meisjes en stereotiepe beelden over jongens, meisjes en techniek. Anne van de Ven, Science Center NEMO Techniek voor jongens én meisjes Over

Nadere informatie

KPB Observeren en differentiëren

KPB Observeren en differentiëren 2014-2015 Cursuscode: Cohort 2012: LGWKOD40P2 Cohort 2013: LGWKOD40P2 Cohort 2014: LGWKOD40P2 1 Inhoudsopgave Inleiding 3 Werken aan competenties 3 Praktijkopdracht observeren en differentiëren 3 Bijlage

Nadere informatie

Startbijeenkomst ptaak jaar 2. Ontwerpen en innoveren

Startbijeenkomst ptaak jaar 2. Ontwerpen en innoveren Startbijeenkomst ptaak jaar 2 Ontwerpen en innoveren Wat is het doel? Hoe gaan we dat doel bereiken? Met extra aandacht voor Ontwerponderzoek Dataverzamelingsmethoden Interviewen Toetsen van leereffect

Nadere informatie

Afhankelijk van het aantal subgroepen waar je mee werkt print je een of meerdere setjes.

Afhankelijk van het aantal subgroepen waar je mee werkt print je een of meerdere setjes. Kaartenspel Lerende Organisatie, in welke fase zit jouw school? Deze werkvorm kan gebruikt worden om een beeld te krijgen van waar scholen staan in hun ontwikkeling naar een lerende organisatie. De aspecten

Nadere informatie

De vragen sluiten aan bij de belevingswereld van de leerlingen en zijn onderverdeeld in de volgende vijftien categorieën:

De vragen sluiten aan bij de belevingswereld van de leerlingen en zijn onderverdeeld in de volgende vijftien categorieën: > Categorieën De vragen sluiten aan bij de belevingswereld van de leerlingen en zijn onderverdeeld in de volgende vijftien categorieën: 1 > Poten, vleugels, vinnen 2 > Leren en werken 3 > Aarde, water,

Nadere informatie

Leren zichtbaar maken. Saskia Slot

Leren zichtbaar maken. Saskia Slot Leren zichtbaar maken Saskia Slot Doelen Je hebt kennisgemaakt met het gedachtengoed van John Hattie Je weet welke ingrepen van de leerkracht volgens Hattie veel effect hebben op het leergedrag van leerlingen

Nadere informatie

Onderzoeksvraag Uitkomst

Onderzoeksvraag Uitkomst Hoe doe je onderzoek? Hoewel er veel leuke boeken zijn geschreven over het doen van onderzoek (zie voor een lijstje de pdf op deze site) leer je onderzoeken niet uit een boekje! Als je onderzoek wilt doen

Nadere informatie

Mirella van Minderhout NVO-Orthopedagoog-Generalist, Onderwijskundige Cognitief gedragstherapeut VGCt Supervisor NVO-NIP

Mirella van Minderhout NVO-Orthopedagoog-Generalist, Onderwijskundige Cognitief gedragstherapeut VGCt Supervisor NVO-NIP Realiseren en sturen van basisondersteuning in praktijk VO-Raad congres Passend graag 13 oktober 2016 Mirella van Minderhout NVO-Orthopedagoog-Generalist, Onderwijskundige Cognitief gedragstherapeut VGCt

Nadere informatie

Doordacht lesgeven bij sterk rekenonderwijs

Doordacht lesgeven bij sterk rekenonderwijs PLG Interne begeleiders 26 november 2009 Berber Klein & Henk Logtenberg Doordacht lesgeven bij sterk rekenonderwijs PLG Rekenspecialisten De AGENDA 1. Ervaringen uitwisselen Gebruik maken van elkaars ervaringen

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding 9. 5 Planning 83 5.1 Leerdoelen en persoonlijke doelen 84 5.2 Het ontwerpen van het leerproces 87 5.3 Planning in de tijd 89

Inhoud. Inleiding 9. 5 Planning 83 5.1 Leerdoelen en persoonlijke doelen 84 5.2 Het ontwerpen van het leerproces 87 5.3 Planning in de tijd 89 Inhoud Inleiding 9 1 Zelfsturend leren 13 1.1 Zelfsturing 13 1.2 Leren 16 1.3 Leeractiviteiten 19 1.4 Sturingsactiviteiten 22 1.5 Aspecten van zelfsturing 25 1.6 Leerproces vastleggen 30 2 Oriëntatie op

Nadere informatie

De leerkracht doet ertoe!

De leerkracht doet ertoe! De leerkracht doet ertoe! Workshop Stichting Katholiek Onderwijs Enschede 20 maart 2012 Hans van den Berg AVS Wat gaan we doen in deze sessie Wat willen of kunnen we leren. Reflectie op leerkrachtgedrag

Nadere informatie

DE SOCIAAL-EMOTIONELE ONTWIKKELING VAN LEERLINGEN IN DE EERSTE GRAAD SECUNDAIR ONDERWIJS

DE SOCIAAL-EMOTIONELE ONTWIKKELING VAN LEERLINGEN IN DE EERSTE GRAAD SECUNDAIR ONDERWIJS DE SOCIAAL-EMOTIONELE ONTWIKKELING VAN LEERLINGEN IN DE EERSTE GRAAD SECUNDAIR ONDERWIJS Hoe evolueert het academisch zelfconcept, de motivatie, het schoolwelbevinden en de schoolse betrokkenheid van Vlaamse

Nadere informatie

Gerreke Gierveld - Berbel Vervat

Gerreke Gierveld - Berbel Vervat Gerreke Gierveld - Berbel Vervat Doelen Je weet waarom het stellen vragen zo belangrijk is. Welke vragen zijn dan de juiste op welke moment? Daardoor stimuleren jullie een betrokken, ondernemende en nieuwsgierige

Nadere informatie

Taalbewust beroepsonderwijs. Vijf vuistregels voor effectieve didactiek 1

Taalbewust beroepsonderwijs. Vijf vuistregels voor effectieve didactiek 1 9. Taalbeleid en -screening Ronde 4 Tiba Bolle & Inge van Meelis ITTA Contact: Tiba.bolle@itta.uva.nl Inge.vanmeelis@itta.uva.nl Taalbewust beroepsonderwijs. Vijf vuistregels voor effectieve didactiek

Nadere informatie

Hoe autonomie-ondersteunend werkt een docent binnen honoursonderwijs? Tineke Kingma Elanor Kamans Marjolein Heijne-Penninga Marca Wolfensberger

Hoe autonomie-ondersteunend werkt een docent binnen honoursonderwijs? Tineke Kingma Elanor Kamans Marjolein Heijne-Penninga Marca Wolfensberger Hoe autonomie-ondersteunend werkt een docent binnen Tineke Kingma Elanor Kamans Marjolein Heijne-Penninga Marca Wolfensberger Fellow onderzoeker Adviseur en coördinator 2 Opzet onderzoekspresentatie 1.

Nadere informatie

Effectieve strategieën voor zelfgereguleerd leren

Effectieve strategieën voor zelfgereguleerd leren Effectieve strategieën voor zelfgereguleerd leren NWO Onderzoek van Hester de Boer, Anouk S. Donker-Bergstra, Danny D.N.M. Kostons (2012, GION) Samengevat door Irma van der Neut (IVA Onderwijs) Zelf gereguleerd

Nadere informatie

MANIFEST BEROEPSONDERWIJS: ONDERWIJS VOOR HET LEVEN!

MANIFEST BEROEPSONDERWIJS: ONDERWIJS VOOR HET LEVEN! MANIFEST BEROEPSONDERWIJS: ONDERWIJS VOOR HET LEVEN! > WAAROM? > WIE WE ZIJN INHOUD > WAAR WE IN GELOVEN > WAT WE BEOGEN 6 THEMA S 1. DE BEDOELING VOOROP > 2. LEER-WERK-LEEF > 3. LIEFDE VOOR LEREN > 4.

Nadere informatie

Interventieonderzoek als onderdeel van docentenprofessionalering Een good practice

Interventieonderzoek als onderdeel van docentenprofessionalering Een good practice Interventieonderzoek als onderdeel van docentenprofessionalering Een good practice Interventieonderzoek als onderdeel van docentenprofessionalisering: het stimuleren van een onderzoekende houding bij honoursdocenten

Nadere informatie

HOE HET WERK VAN PROF. JOHN HATTIE HET HANDELINGSGERICHT WERKEN OP UW SCHOOL KAN VERDIEPEN

HOE HET WERK VAN PROF. JOHN HATTIE HET HANDELINGSGERICHT WERKEN OP UW SCHOOL KAN VERDIEPEN HOE HET WERK VAN PROF. JOHN HATTIE HET HANDELINGSGERICHT WERKEN OP UW SCHOOL KAN VERDIEPEN SCHOLEN DIE WERKEN VANUIT DE UITGANGSPUNTEN VAN HANDELINGSGERICHT WERKEN (HGW), STEMMEN HUN AANPAK EN AANBOD AF

Nadere informatie

STEM academies voor kwetsbare jongeren in Brussel.

STEM academies voor kwetsbare jongeren in Brussel. STEM academies voor kwetsbare jongeren in Brussel Jan.Sermeus@odisee.be Jelle.DeSchrijver@odisee.be http://odifiks.odisee.be/ 1 STEM academies 9 14 jaar, 4 x 2 uur aandacht voor kansengroepen focus op

Nadere informatie

Nieuw curriculumontwerp De nieuwe rol van de docent. Willy Reijrink Innovatiedocent Innoverend onderzoeken/ onderzoekend innoveren

Nieuw curriculumontwerp De nieuwe rol van de docent. Willy Reijrink Innovatiedocent Innoverend onderzoeken/ onderzoekend innoveren Nieuw curriculumontwerp De nieuwe rol van de docent Willy Reijrink Innovatiedocent Innoverend onderzoeken/ onderzoekend innoveren Opleiding Mbo-Verpleegkundige Graafschap College Doetinchem w.reijrink@graafschapcollege.nl

Nadere informatie

Binnenklasdifferentiatie voor iedereen.. door Stéphanie De Bruyne

Binnenklasdifferentiatie voor iedereen.. door Stéphanie De Bruyne Binnenklasdifferentiatie voor iedereen.. door Stéphanie De Bruyne Stephanie.De.Bruyne1@gmail.com Een korte kennismaking Waarom? Reproductie sociale ongelijkheid Hervorming secundair onderwijs PISA resultaten

Nadere informatie

Basisonderwijs Differen'ate via het ADI model en het geïntegreerd zelfstandig werk

Basisonderwijs Differen'ate via het ADI model en het geïntegreerd zelfstandig werk Basisonderwijs Differen'ate via het ADI model en het geïntegreerd zelfstandig werk GEÏNTEGREERDE ZORG OP SCHOOL vanuit onderwijskundig perspectief! GOEDE PREVENTIEVE BASISZORG FASE 0 BGT goede preventieve

Nadere informatie

De cursist moet geen opleidingsonderdelen afgewerkt hebben of gelijktijdig volgen.

De cursist moet geen opleidingsonderdelen afgewerkt hebben of gelijktijdig volgen. Specifieke lerarenopleiding ECTS-fiches ECTS-fiche opleidingsonderdeel: COMMUNICATIEVAARDIGHEID Code: 10368 Academiejaar: 2015-2016 Aantal studiepunten: 3 Studietijd: 75 à 90 uur Deliberatie: mogelijk

Nadere informatie

Over de zin van opbrengstgericht(er) werken in het onderwijs

Over de zin van opbrengstgericht(er) werken in het onderwijs faculteit gedrags- en maatschappijwetenschappen Over de zin van opbrengstgericht(er) werken in het onderwijs Leerstoel Opbrengstgericht werken in het onderwijs Stichting Success for All Nederland Prof.

Nadere informatie

Interactief college: voorbeelden uit de praktijk. Erwin van Vliet. Universiteit van Amsterdam Center for Neuroscience

Interactief college: voorbeelden uit de praktijk. Erwin van Vliet. Universiteit van Amsterdam Center for Neuroscience Interactief college: voorbeelden uit de praktijk Erwin van Vliet Universiteit van Amsterdam Center for Neuroscience Aanleiding Wat gaan we doen? Demonstratie Praktijkervaringen Vragen 2 e jaar bachelor

Nadere informatie

Iedere leerling slim laten groeien in rekenen en taal

Iedere leerling slim laten groeien in rekenen en taal Iedere leerling slim laten groeien in rekenen en taal Doel en Agenda 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Wat weet je al? Jouw leerdoel vandaag Interview + theorie over inzetbaarheid Resultaten Bijsturen In de praktijk

Nadere informatie

Vakdidactiek: inleiding

Vakdidactiek: inleiding Vakdidactiek: inleiding Els Tanghe 1 1. Inleiding Een specialist in de wiskunde is niet noodzakelijk een goede leraar wiskunde. Een briljant violist is niet noodzakelijk een goede muziekleraar. Een meester-bakker

Nadere informatie

FEEDBACK ALS INTEGRAAL ONDERDEEL VAN LEREN EN OPLEIDEN JORIK ARTS & MIEKE JASPERS 1 JUNI 2018

FEEDBACK ALS INTEGRAAL ONDERDEEL VAN LEREN EN OPLEIDEN JORIK ARTS & MIEKE JASPERS 1 JUNI 2018 FEEDBACK ALS INTEGRAAL ONDERDEEL VAN LEREN EN OPLEIDEN JORIK ARTS & MIEKE JASPERS 1 JUNI 2018 RITME SESSIE 1. THEORETISCHE INPUT 30 MINUTEN 2. INDIVIDUELE OPDRACHT 5 MINUTEN 3. BESPREKING IN KOPPELS 10

Nadere informatie

Peilingen Frans BaO Valeria Catalano Lerarenopleider Frans voor het secundair onderwijs, Hogeschool PXL

Peilingen Frans BaO Valeria Catalano Lerarenopleider Frans voor het secundair onderwijs, Hogeschool PXL Peilingen Frans BaO 2017 Valeria Catalano Lerarenopleider Frans voor het secundair onderwijs, Hogeschool PXL Het concept eindterm : tekst & verwerkingsniveau Relatie tussen eindterm en leerproces in taalverwerving

Nadere informatie

Leergangen Algemene informatie

Leergangen Algemene informatie Leergangen Algemene informatie www.bntonderwijs.nl INHOUD I 5 Trainingsschema II 6 Algemene Informatie III 8 Onze Trainers L1 10 Formatieve Evaluatie L2 12 Action Research IV 14 Maatwerk b&t Leergangen

Nadere informatie

Leren Zichtbaar maken. Masterclass Simea congres Monique van der Knaap Annelies Baarends 7 april 2017

Leren Zichtbaar maken. Masterclass Simea congres Monique van der Knaap Annelies Baarends 7 april 2017 Leren Zichtbaar maken Masterclass Simea congres Monique van der Knaap Annelies Baarends 7 april 2017 Even voorstellen Monique van der Knaap Adviseur bij RPCZ/Bazalt Trainer Leren Zichtbaar Maken Begeleidt

Nadere informatie

Werken met TPACK. Wilfred Rubens

Werken met TPACK. Wilfred Rubens Werken met TPACK Wilfred Rubens http://www.wilfredrubens.com Introductie TPACK Video TPACK Wat weten jullie over TPACK? Korte herhaling Werken met TPACK aan de hand van opdrachten Sterke en minder sterke

Nadere informatie

Het boek is zeer geschikt voor wie wil nadenken over modern onderwijs en daar is E- Learning een modern onderdeel van.

Het boek is zeer geschikt voor wie wil nadenken over modern onderwijs en daar is E- Learning een modern onderdeel van. Het boek is zeer geschikt voor wie wil nadenken over modern onderwijs en daar is E- Learning een modern onderdeel van. Aad van der Drift Onderwijs ICT Nieuws Verkrijgbaar bij uitgeverij Leuker.nu Klik

Nadere informatie

Digitaalkit: Vat je taal bij de horens!

Digitaalkit: Vat je taal bij de horens! Digitaalkit: Vat je taal bij de horens! Instelling UCLL Contact Hilde Van Brabant, Martien Geerts Toelichting Onderzoeksproject Taal Digitaal Het tweejarige PWO-project Taal Digitaal liep aan UCLL Lerarenopleiding

Nadere informatie

Leren en lesgeven met ict: wie is het rolmodel? Dana Uerz Senior onderzoeker Leren met ict Marijke Kral Lector Leren met ict

Leren en lesgeven met ict: wie is het rolmodel? Dana Uerz Senior onderzoeker Leren met ict Marijke Kral Lector Leren met ict Leren en lesgeven met ict: wie is het rolmodel? Dana Uerz Senior onderzoeker Leren met ict Marijke Kral Lector Leren met ict Leren en lesgeven met ict Wat moet een leraar daarvoor kunnen? Wat kunnen en

Nadere informatie

Formatief evalueren in het primair onderwijs

Formatief evalueren in het primair onderwijs Formatief evalueren in het primair onderwijs SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Studiedag Sardes, Nijkerk 10 oktober 2018 Contact? a.noteboom@slo.nl Ik ontvang graag ervaringen en voorbeelden

Nadere informatie

SAMENVATTING EN AANBEVELINGEN

SAMENVATTING EN AANBEVELINGEN Educatief partnerschap op de basisschool Ibn-i-Sina Een onderzoek naar de ouderbetrokkenheid van islamitische ouders bij VVE Onderzoeksstage Onderwijspedagogiek Studiejaar 2016-2017 Vrije Universiteit

Nadere informatie

Eva Franck. Alternatieven voor zittenblijven. Onderwijsbeleid Stad Antwerpen

Eva Franck. Alternatieven voor zittenblijven. Onderwijsbeleid Stad Antwerpen Eva Franck Alternatieven voor zittenblijven Onderwijsbeleid Stad Antwerpen Vaststelling: ongekwalificeerde uitstroom = ERG HOOG 14% in Vlaanderen 28% van Antwerpse jongeren verlaat de secundaire school

Nadere informatie

Masteropleiding Leren en Innoveren Locatie Helmond

Masteropleiding Leren en Innoveren Locatie Helmond Masteropleiding Leren en Innoveren Locatie Helmond Michael Bots, Opleidingsmanager Monique van der Heijden, Academic director Opzet presentatie Vierslagleren Master Leren en Innoveren Selectie en toelating

Nadere informatie

Leeropbrengsten van de videoclub Vervoort (2015) ONDERZOEKSRAPPORT 2 1 : LEEROPBRENGSTEN VAN DE VIDEOCLUB

Leeropbrengsten van de videoclub Vervoort (2015) ONDERZOEKSRAPPORT 2 1 : LEEROPBRENGSTEN VAN DE VIDEOCLUB ONDERZOEKSRAPPORT 2 1 : LEEROPBRENGSTEN VAN DE VIDEOCLUB Maaike Vervoort, november 2015 Saxion, Lectoraat Rich Media & Teacher Learning 1 Dit onderzoek is mede mogelijk gemaakt door het project Versterking

Nadere informatie

Studiedag "Wat kan ik (van) je leren? Samenwerkend leren in onderwijs Lerende netwerken

Studiedag Wat kan ik (van) je leren? Samenwerkend leren in onderwijs Lerende netwerken Studiedag "Wat kan ik (van) je leren? Samenwerkend leren in onderwijs Lerende netwerken Marieke van Nieuwenhuyze Karine De Gendt 9 juni 2015 Introductiesessie lerende netwerken Waarom heb je voor deze

Nadere informatie