Effectieve maatregelen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Effectieve maatregelen"

Transcriptie

1 Effectieve maatregelen In het taal- en rekenonderwijs Pieter Danes 27 maart 2012

2 Bijeenkomst Taal in mbo Presentatie toen: Van Anja Schaafsma (ROC Mondriaan) Over effectief onderwijs Presentatie nu: Vervolg op presentatie toen Over effectieve maatregelen taal- en rekenonderwijs

3 Veel recent onderzoek naar Onderwijsprogramma s die zich richten op: Aanpassen lesmethoden (lesmateriaal) Gebruik van CAI (computer-assisted instruction) Veranderen/verbeteren lesgeven docenten Inzetten op effectieve lesgeef strategieën

4 Doel wetenschappers Verzamelen van al het gedane onderzoek Vergelijken en beoordelen Kritisch zijn op kwaliteit onderzoek Gebruik maken van consistente methodologische standaarden Onderwijsveld voorzien van: Betekenisvolle en objectieve informatie over welke maatregelen de grootste leerresultaten mogelijk maken bij studenten

5 Conclusies Aanpassen lesmethoden (lesmateriaal): Effect op leren studenten Gem. leereffect in 40 rekenonderzoeken ( st.) Weinig tot geen kwaliteitsonderzoek (taal) Wanneer zinvol voor het onderwijs Gebruik passende lesmethoden Aanbod lesstof naar niveau student

6 Conclusies Gebruik van CAI: (computer-assisted instruction) Effect op leren studenten Gem. leereffect in 8 taalonderzoeken ( st.) Gem. leereffect in 38 rekenonderzoeken Wanneer zinvol voor het onderwijs Inzetten bij zelfstandig oefenen studenten om gat te dichten tussen huidige en gewenste prestaties (15 30 minuten per dag)

7 Conclusies Veranderen/verbeteren lesgeven docenten: Inzetten op effectieve lesgeef strategieën Effect op leren studenten Gem. leereffect in 16 taalonderzoeken ( st.) Gem. leereffect in 22 rekenonderzoeken Wanneer zinvol voor het onderwijs Inzetten op effectieve instructie door docenten Inzetten op leren implementeren van coöperatieve werkvormen

8 Bijeenkomst Taal in mbo Presentatie toen: Effectief onderwijs Effecten op leerprestaties: Feedback.72 Stimuleren van talent.60 Geintegreerd curriculum.40 Huiswerk.30 Individuele instructie.20 Niveaugroepen.10 Van school veranderen -.34

9 Feedback Rol feedbackgever & ontvanger Belangrijk in: Functie Inhoud Stijl Timing Van feedback naar peerfeedback naar self-assessment

10 Effectieve instructie Leereffecten van effectieve instructie: Voorkennis activeren 0.23 Lesstructuur 0.24 Oefening 0.34 Adaptieve instructie 0.45 Coöperatief leren 0.76 Cues & feedback 0.97 Reinforcement 1.17

11 Coöperatieve werkvormen Waarom samenwerken?: Meer ruimte voor docent om instructie te geven Motivationele verklaringen: Wederzijdse afhankelijkheid & Groepsbeloningen of -cijfer Sociale cohesie: Anderen willen helpen & Teambuilding Cognitief-individueel: Samenwerking stimuleert uitleg geven en ontvangen Uitleggen = actieve verwerking van lesstof Elaboratie = reorganiseren, herstructureren Sociaal-constructivisme: (Vygotsky). Leren door sociale interactie Zone van naaste ontwikkeling. Scaffolding

12 Coöperatieve werkvormen De leereffecten van samenwerking Coöperatief leren vergeleken met individueel onderwijs: ( een succesverhaal ) Leerprestaties: 0.64 Strategiegebruik: 0.97 Time on task: 1.17 Relaties met minderheden: 0.44 Sociale ondersteuning in de klas: 0.70 Motivatie: 0.42

13 Effectieve instructie & coöperatieve werkvormen Een praktijkvoorbeeld Zie pagina op tafel

14 Dank voor uw aandacht! Reacties/Vragen?

15 Bronnen: Sadler, D.R. (2010). Beyond feedback: developing student capability in complex appraisal. Assessment & Evaluation in Higher Education, 35, Slavin, R.E. (2008). What works? Issues in synthesizing education program evaluations. Educational Researcher, 37(1), Slavin, R. E., Cheung, A., Groff, C., & Lake, C. (2008). Effective reading programs in middle and high schools. Reading Research Quarterly, 43(3), Slavin, R.E., Lake, C., & Groff, C. (2007). Effective programs in middle and high school math: A best evidence synthesis. Manuscript submitted for publication. Slavin, R. E., & Lake, C. (2008). Effective programs in elementary mathematics: A best-evidence synthesis. Review of Educational Research, 78, Slavin, R. E., & Karweit, N. L. (1984). Mastery learning and student teams: A factorial experiment in urban general mathematics classes. American Educational Research Journal, 21(4), Slavin, R. E. (1995). Cooperative learning: Theory, research, and practice. Boston: Allyn & Bacon.

Effectief onderwijs. Onderzoek in vogelvlucht. ROC Mondriaan, Strategisch Beleidscentrum, Marja van Knippenberg

Effectief onderwijs. Onderzoek in vogelvlucht. ROC Mondriaan, Strategisch Beleidscentrum, Marja van Knippenberg Effectief onderwijs Onderzoek in vogelvlucht ROC Mondriaan, Strategisch Beleidscentrum, Marja van Knippenberg Effectief onderwijs Veel onderzoek met verschillende onderzoeksopzetten in verschillende settings:

Nadere informatie

Cognitieve strategieën voor diepe verwerking en feedback

Cognitieve strategieën voor diepe verwerking en feedback Cognitieve strategieën voor diepe verwerking en feedback Samenvatting van het artikel van Henry L. Roediger III, Mary A. Pyc (2012), Inexpensive techniques to improve education: Applying cognitive pgychology

Nadere informatie

Vergelijken met de theorie Beoordelen en waarderen van eigen denkbeelden en aanpak aan de hand van theorie

Vergelijken met de theorie Beoordelen en waarderen van eigen denkbeelden en aanpak aan de hand van theorie FEEDBACK FORMULEREN & STRUCTUREREN Andries Vroegrijk 6 juni 2014 Programma Introductie Oefening feedback geven Video Overleg Feedback Vergelijken met de theorie Beoordelen en waarderen van eigen denkbeelden

Nadere informatie

Making Shift Happen OVER LOAD

Making Shift Happen OVER LOAD Making Shift Happen OVER LOAD WAT ELKE LERAAR MOET WETEN COGNITIEVE BELASTING IN DE KLAS Tim Surma @timsurma Education is a technology that tries to make up for what the human mind is innately bad at.

Nadere informatie

FORMATIEF TOETSEN IN DE KLAS: BEVORDERENDE EN BELEMMERENDE FACTOREN

FORMATIEF TOETSEN IN DE KLAS: BEVORDERENDE EN BELEMMERENDE FACTOREN FORMATIEF TOETSEN IN DE KLAS: BEVORDERENDE EN BELEMMERENDE FACTOREN ONDERWIJS RESEARCH DAGEN, ROTTERDAM, 26 MEI 2016 CHRISTEL H.D. WOLTERINCK WILMA B. KIPPERS KIM SCHILDKAMP CINDY L. POORTMAN FORMATIEF

Nadere informatie

De andere kant van feedback

De andere kant van feedback Symposium Platform Toetsen De andere kant van feedback Jorik Arts (Fontys lerarenopleiding) en Kim Dirkx (Welten instituut) Wat verstaan we onder feedback? Feedback is a process whereby learners obtain

Nadere informatie

Together Everyone Achieves More

Together Everyone Achieves More Together Everyone Achieves More dr. Evelien Opdecam Prof. dr. Patricia Everaert Faculteit Economie en Bedrijfskunde Coöperatief leren Contributie Waarom? Wat? Hoe concreet aangepakt? Evaluatie: Ervaringen

Nadere informatie

Formatief toetsen: Randvoorwaarden & concrete handvaten voor in de klas

Formatief toetsen: Randvoorwaarden & concrete handvaten voor in de klas Formatief toetsen: Randvoorwaarden & concrete handvaten voor in de klas Kim Schildkamp Contact: k.schildkamp@utwente.nl Programma Formatief toetsen Voorwaarden voor formatief toetsen Voorbeelden van technieken

Nadere informatie

TOETSEN EN EXAMINEREN IN HET HOGER ONDERWIJS

TOETSEN EN EXAMINEREN IN HET HOGER ONDERWIJS TOETSEN EN EXAMINEREN IN HET HOGER ONDERWIJS Centrale vraag: Hoe kunnen we de praktijk van evalueren optimaliseren om zo een kwaliteitsvolle, gebalanceerde evaluatiepraktijk te realiseren? DE KRACHT VAN

Nadere informatie

Innovatieve vormen van leren, wat betekent dat voor toetsen?

Innovatieve vormen van leren, wat betekent dat voor toetsen? Innovatieve vormen van leren, wat betekent dat voor toetsen? Dr. Mary Dankbaar programma manager e-learning, Erasmus MC Inhoud Ontwikkelen en beoordelen kennis Ontwikkelen en beoordelen van vaardigheden

Nadere informatie

Welke aspecten van begrijpend leesinstructie dragen bewezen effectief bij aan de verhoging de leesprestaties in groep 5-8 van het basisonderwijs?

Welke aspecten van begrijpend leesinstructie dragen bewezen effectief bij aan de verhoging de leesprestaties in groep 5-8 van het basisonderwijs? Opgesteld door: José van der Hoeven (kennismakelaar Kennisrotonde) Vraagsteller: IB er Referentie: Kennisrotonde. (2018). Welke aspecten van begrijpend leesinstructie dragen bewezen effectief bij aan de

Nadere informatie

Effectief samenwerkend leren op het MBO

Effectief samenwerkend leren op het MBO Effectief samenwerkend leren op het MBO Samenwerkend leren: wat is het? In een studie waarbij mbo-studenten werden geïnterviewd (Hijzen, 2006) over hun motivatie voor school, riep één van de studenten

Nadere informatie

Onderwerpen presentatie

Onderwerpen presentatie Wat Werkt? Voor het team is duidelijk geworden dat zij als leerkrachten de belangrijkste schakel zijn om opbrengsten te verhogen. Ze onderschrijven dat ze in staat moeten zijn om een goede instructie te

Nadere informatie

Formatief toetsen: de (on)mogelijkheden van de DTT

Formatief toetsen: de (on)mogelijkheden van de DTT Formatief toetsen: de (on)mogelijkheden van de DTT KIM SCHILDKAMP: K.SCHILDKAMP@UTWENTE.NL DOMINIQUE SLUIJSMANS: DOMINIQUE.SLUIJSMANS@ZUYD.NL Deze presentatie Formatief toetsen De plek van de DTT Een voorbeeld

Nadere informatie

UNIVERSITY OF TWENTS MEESTERSCHAP 1/25/2017 FORMATIEF TOETSEN IN DE KLAS: TIPS VOOR IN DE LES

UNIVERSITY OF TWENTS MEESTERSCHAP 1/25/2017 FORMATIEF TOETSEN IN DE KLAS: TIPS VOOR IN DE LES UNIVERSITY OF TWENTS MEESTERSCHAP FORMATIEF TOETSEN IN DE KLAS: TIPS VOOR IN DE LES Kim Schildkamp Wilma Kippers Christel Wolterinck Fer Coenders 1 IN DEZE WORKSHOP: 1. 2. 3. 4. 5. LEERDOELEN THEORIE VRAGENLIJST

Nadere informatie

Feedback middels formatief toetsen

Feedback middels formatief toetsen Feedback middels formatief toetsen Studiedag Mbo Taalacademie Kim Schildkamp Contact: k.schildkamp@utwente.nl Formatief toetsen en feedback Waar denkt u aan bij de termen formatief toetsen en feedback?

Nadere informatie

helga.bellaert@vsko.be WAT WERKT OP SCHOOL? IN DE KLAS? R. MARZANO John Hattie Visible Learning, 2009 University of Auckland, New Zealand INHOUD Belangrijkste invloeden op leerprestaties op basis van 800

Nadere informatie

Effectief leren door formatief toetsen

Effectief leren door formatief toetsen Effectief leren door formatief toetsen Dr. Kim Dirkx In samenwerking met Dr. Desiree Joosten-ten Brinke en Dr. Gino Camp Welten Instituut Open Universiteit Heerlen NRO Reviewstudie 405.17710.057 Programma

Nadere informatie

Hoe kun je samenwerkend leren zo inzetten dat het een positief effect heeft op de leerprestaties?

Hoe kun je samenwerkend leren zo inzetten dat het een positief effect heeft op de leerprestaties? Opgesteld door: Yolande Emmelot (Kohnstamm Instituut) en Edith van Eck (Kennismakelaar Kennisrotonde) Vraagsteller: po-instelling - leraar/ Teacher Leader Referentie: Kennisrotonde. (2019). Hoe kun je

Nadere informatie

Opbrengstgericht omgaan met verschillen. Bijeenkomst 3 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie in instructie

Opbrengstgericht omgaan met verschillen. Bijeenkomst 3 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie in instructie Opbrengstgericht omgaan met verschillen Bijeenkomst 3 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie in instructie Programma Doelen en programma toelichten Terugblik op huiswerkopdracht Wat

Nadere informatie

Leerpsychologie als basis voor effectieve instructie. Liesbeth Kester

Leerpsychologie als basis voor effectieve instructie. Liesbeth Kester Leerpsychologie als basis voor effectieve instructie Liesbeth Kester Inhoud Instructie Gagné s instructietheorie (hoofdstuk 10) Constructivisme (hoofdstuk 11) Leren Cognitieve informatieverwerking (hoofdstuk

Nadere informatie

Wat Werkt in de klas. @YorickSaeijs Onderwijsadviseur OMJS yorick@onderwijsmaakjesamen.nl

Wat Werkt in de klas. @YorickSaeijs Onderwijsadviseur OMJS yorick@onderwijsmaakjesamen.nl Wat Werkt in de klas @YorickSaeijs Onderwijsadviseur OMJS yorick@onderwijsmaakjesamen.nl Doel: -Je weet wat een instructieles tot een goede les maakt. -Je hebt kennis opgedaan over de 9 didactische strategieën

Nadere informatie

Learning analytics. in het primair onderwijs. dr. Inge Molenaar

Learning analytics. in het primair onderwijs. dr. Inge Molenaar Learning analytics in het primair onderwijs dr. Inge Molenaar Indeling Kahoot vragen (5 minuten) Inleiding (35 minuten) - Adaptieve onderwijstechnologieen - Extracted and embedded analytics - Gebruik embedded

Nadere informatie

Leren met tablets, apps,... Hoe effectief en efficiënt is dit soort technologieën in het onderwijs?

Leren met tablets, apps,... Hoe effectief en efficiënt is dit soort technologieën in het onderwijs? Leren met tablets, apps,... Hoe effectief en efficiënt is dit soort technologieën in het onderwijs? M. Valcke Universiteit Gent Brugge, 4 oktober 2013 http://users.ugent.be/~mvalcke/cv_2012/! Structuur

Nadere informatie

Lezen voor Beroep en Studie. 2 e trainingsavond, 13 oktober 2014

Lezen voor Beroep en Studie. 2 e trainingsavond, 13 oktober 2014 Lezen voor Beroep en Studie 2 e trainingsavond, 13 oktober 2014 Doelen van de tweede trainingsdag - Deelnemers kijken terug op de eerste bijeenkomst - Deelnemers maken kennis met de inhoud en opzet van

Nadere informatie

Een experiment met een didactiek die betere toetsresultaten moet opleveren. Metacognitieve vaardigheden Wilbert van der Heul

Een experiment met een didactiek die betere toetsresultaten moet opleveren. Metacognitieve vaardigheden Wilbert van der Heul Een experiment met een didactiek die betere toetsresultaten moet opleveren Metacognitieve vaardigheden Wilbert van der Heul Inleiding 00-10 Voorstellen: afhankelijk van de grote van de groep ieder persoonlijk?

Nadere informatie

EFFECTIEF LEREN DOOR FORMATIEF TOETSEN

EFFECTIEF LEREN DOOR FORMATIEF TOETSEN EFFECTIEF LEREN DOOR FORMATIEF TOETSEN DR. KELLY MEUSEN-BEEKMAN LECTOR ONDERWIJSEXCELLENTIE ROOSEVELT CENTRE FOR EXCELLENCE IN EDUCATION HOGESCHOOL ZEELAND HET DOEL VAN DEZE LEZING - Ingaan op formatief

Nadere informatie

FORMATIEF TOETSEN OP MARIANUM CHRISTEL WOLTERINCK 1 DECEMBER 2016

FORMATIEF TOETSEN OP MARIANUM CHRISTEL WOLTERINCK 1 DECEMBER 2016 FORMATIEF TOETSEN OP MARIANUM YVONNE HALLINGSE DTT CONFERENTIE CHRISTEL WOLTERINCK 1 DECEMBER 2016 INHOUD Summatieve cultuur in het VO Verschillende benaderingen van formatief toetsen Onderzoek: belemmerende

Nadere informatie

Taalonderwijs waar ook dyslectische studenten optimaal van profiteren. Nationale Dyslexie Conferentie Cindy Teunissen 3 april 2013

Taalonderwijs waar ook dyslectische studenten optimaal van profiteren. Nationale Dyslexie Conferentie Cindy Teunissen 3 april 2013 Taalonderwijs waar ook dyslectische studenten optimaal van profiteren Nationale Dyslexie Conferentie Cindy Teunissen 3 april 2013 Programma Mbo ers met dyslexie Goed taalonderwijs Specifieke begeleiding

Nadere informatie

FONTYS UITGANGSPUNTEN VOOR LEREN. Kernprincipes voor de vormgeving van onderwijs

FONTYS UITGANGSPUNTEN VOOR LEREN. Kernprincipes voor de vormgeving van onderwijs FONTYS UITGANGSPUNTEN VOOR LEREN Kernprincipes voor de vormgeving van onderwijs 1 WAAROM DEZE UITGANGSPUNTEN? Binnen Fontys hebben we meer dan honderd verschillende opleidingen: van Dans tot Accountancy

Nadere informatie

Laatst bijgewerkt op 2 februari 2009 Nederlandse samenvatting door TIER op 25 mei 2011

Laatst bijgewerkt op 2 februari 2009 Nederlandse samenvatting door TIER op 25 mei 2011 Effective leesprogramma s voor leerlingen die de taal leren en anderssprekende leerlingen samenvatting voor onderwijsgevenden Laatst bijgewerkt op 2 februari 2009 Nederlandse samenvatting door TIER op

Nadere informatie

1 Effectieve. computerapplicaties: vergelijk de didactiek, niet het domein

1 Effectieve. computerapplicaties: vergelijk de didactiek, niet het domein 1 Effectieve computerapplicaties: vergelijk de didactiek, niet het domein Johan Jeuring Departement Informatica, Universiteit Utrecht Wie inzicht wil krijgen in wat een computerapplicatie voor het onderwijs

Nadere informatie

Feedback geven en krijgen. Diepteverwerking 9 november 2016 Marieke Thurlings

Feedback geven en krijgen. Diepteverwerking 9 november 2016 Marieke Thurlings Feedback geven en krijgen Diepteverwerking 9 november 2016 Marieke Thurlings Overzicht Wat is feedback? Feedback van leraar aan leerlingen Hét model van Hattie & Timperley (2007) Zelf aan de slag Uitwisselen

Nadere informatie

Meer lezen, beter in taal Het belang van vrij(etijds)lezen voor de taalontwikkeling 30 november 2017

Meer lezen, beter in taal Het belang van vrij(etijds)lezen voor de taalontwikkeling 30 november 2017 Meer lezen, beter in taal Het belang van vrij(etijds)lezen voor de taalontwikkeling 30 november 2017 Kees Broekhof Frank Schaafsma Programma Effecten van vrij(etijds)lezen op de taalontwikkeling Vmbo:

Nadere informatie

Disseminatie: artikels schrijven, presenteren en publiceren. Katrien Struyven

Disseminatie: artikels schrijven, presenteren en publiceren. Katrien Struyven Disseminatie: artikels schrijven, presenteren en publiceren Katrien Struyven Ervaringen Wie heeft pogingen ondernomen of reeds een artikel geschreven? Hoe heb je dit ervaren? Wie heeft er reeds deelgenomen

Nadere informatie

Ontwerponderzoek paper 2 Geografische informatievaardigheden in 5 VWO

Ontwerponderzoek paper 2 Geografische informatievaardigheden in 5 VWO Ontwerponderzoek paper 2 Geografische informatievaardigheden in 5 VWO Student: Vincent van der Maaden, MSc Studentnummer: 5783070 Opleiding: Interfacultaire lerarenopleiding, UvA Vakgebied: Aardrijkskunde

Nadere informatie

Avans visie Onderwijs & ICT

Avans visie Onderwijs & ICT Avans visie Onderwijs & ICT Samen het maximale uit jezelf halen met ICT Algemeen De visie op Onderwijs en ICT is afgeleid van de Avans Onderwijsvisie en opgesteld vanuit de overtuiging dat we onze ambitie

Nadere informatie

Positieve houding. Hoge verwachtingen. Flexibele planning

Positieve houding. Hoge verwachtingen. Flexibele planning Visie Aanpassingen in de gedragingen van de leerkracht Het vertalen van een politiek besluit zoals het M- decreet in de dagelijkse praktijk is geen gemakkelijke opgave. Als leerlingen met een beperking

Nadere informatie

Leren met elkaar, leren van elkaar : De effecten van peer-interacties op motivatie, zelfdeterminatie en rekenresultaten

Leren met elkaar, leren van elkaar : De effecten van peer-interacties op motivatie, zelfdeterminatie en rekenresultaten Leren met elkaar, leren van elkaar : De effecten van peer-interacties op motivatie, zelfdeterminatie en rekenresultaten Annemie van Loo: leerkracht PO/schoolopleider dnp Inleiding Interventie Onderzoeksdesign

Nadere informatie

Teaching, Learning & Technology

Teaching, Learning & Technology Symposium over didactische inzet van video Zac Woolfitt/Iris Sutherland/Richard Kragten Teaching, Learning & Technology Miniconferentie Inholland innoveert Overzicht Presentatie 1 Zac Woolfitt Presentatie

Nadere informatie

Directe feedback in digitale leermiddelen; succes gegarandeerd?.

Directe feedback in digitale leermiddelen; succes gegarandeerd?. Directe feedback in digitale leermiddelen; succes gegarandeerd?. Kwaliteit van feedback Auteur: Pepijn Dousi Digitale leermiddelen hebben een grote toegevoegde waarde in het basisonderwijs. Kinderen vinden

Nadere informatie

Feedback op Toetsen. Renske de Kleijn. Onderwijskundig onderzoeker en adviseur Centrum voor Onderwijs en Leren - UU. 5 april 2016

Feedback op Toetsen. Renske de Kleijn. Onderwijskundig onderzoeker en adviseur Centrum voor Onderwijs en Leren - UU. 5 april 2016 Feedback op Toetsen Renske de Kleijn Onderwijskundig onderzoeker en adviseur Centrum voor Onderwijs en Leren - UU 5 april 2016 Overzicht 1. Kies een toets 2. De kracht van feedback 3. Verklaringen voor

Nadere informatie

VELOV-leergemeenschap Digitaal Leren

VELOV-leergemeenschap Digitaal Leren VELOV-leergemeenschap Digitaal Leren Welke richting slaan we in met de lerarenopleiding? Hoe is het om in 2020 in de lerarenopleiding te studeren? Hoe ziet de leraar van de toekomst eruit? Zijn mobiele

Nadere informatie

De complexe vaardigheid van formatief toetsen in de praktijk

De complexe vaardigheid van formatief toetsen in de praktijk De complexe vaardigheid van formatief toetsen in de praktijk Cindy Poortman, c.l.poortman@utwente.nl Project InformED, m.m.v. Kim Schildkamp, Christel Wolterinck, Jitske de Vries, Adrie Visscher (UT),

Nadere informatie

Vragenlijst Formatief Toetsen Leerling

Vragenlijst Formatief Toetsen Leerling Vragenlijst Formatief Toetsen Leerling Deze vragenlijst is ontwikkeld door de Universiteit Twente en heeft als doel te onderzoeken hoe en in welke mate formatief toetsen wordt gebruikt door docenten en

Nadere informatie

Workshop: Virtual Reality in het klaslokaal. Guido Wiemer

Workshop: Virtual Reality in het klaslokaal. Guido Wiemer Workshop: Virtual Reality in het klaslokaal Guido Wiemer Wat gaan we doen? Wat is Virtual Reality? Waarom Virtual Reality? Hardware & Software: Diverse Apps Voorbeeld m.b.v. Google Street View Zelf aan

Nadere informatie

5 juni Feedback.

5 juni Feedback. 5 juni 2015 Feedback Mirjam.Snel@hu.nl Twitter: @MirjamSnel Voorstellen Wie ben ik en Wie zijn jullie? Feedback Feedback is one of the most powerful influences of learning and achievement. Hattie, J.,

Nadere informatie

STUDENTS GOAL PREFERENCES, ETHNOCULTURAL BACKGROUND AND THE QUALITY OF COOPERATIVE LEARNING IN SECONDARY VOCATIONAL EDUCATION

STUDENTS GOAL PREFERENCES, ETHNOCULTURAL BACKGROUND AND THE QUALITY OF COOPERATIVE LEARNING IN SECONDARY VOCATIONAL EDUCATION STUDENTS GOAL PREFERENCES, ETHNOCULTURAL BACKGROUND AND THE QUALITY OF COOPERATIVE LEARNING IN SECONDARY VOCATIONAL EDUCATION PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van Doctor aan de Universiteit Leiden

Nadere informatie

Pak je tablet, we gaan lezen

Pak je tablet, we gaan lezen Welkom Pak je tablet, we gaan lezen inzet van devices bij begrijpend lezen Presentatie door: Yvet van Noordt Pak je tablet, we gaan lezen de didactische (on)mogelijkheden van de inzet van devices bij begrijpend

Nadere informatie

52. Op weg naar rijkere breukenlessen

52. Op weg naar rijkere breukenlessen 52. Op weg naar rijkere breukenlessen Op naar rijkere breukenlessen Maaike Koopman, Marieke Thurlings en Perry den Brok Onderzoek naar breukenlessen: introductie PROO onderzoek (411-10-703) De rol van

Nadere informatie

Het belang van een evidence based benadering in het onderwijs. Martin Valcke Martin.Valcke@UGent.be

Het belang van een evidence based benadering in het onderwijs. Martin Valcke Martin.Valcke@UGent.be Het belang van een evidence based benadering in het onderwijs Martin Valcke Martin.Valcke@UGent.be Structuur Vlaanderen aan de top versus Vlaanderen in de problemen Even kwaliteit testen Complexer benaderen

Nadere informatie

EFFECTIEF LEREN DOOR FORMATIEVE INSTRUCTIE EN EVALUATIE STRATEGIEEN DR. KELLY MEUSEN-BEEKMAN

EFFECTIEF LEREN DOOR FORMATIEVE INSTRUCTIE EN EVALUATIE STRATEGIEEN DR. KELLY MEUSEN-BEEKMAN EFFECTIEF LEREN DOOR FORMATIEVE INSTRUCTIE EN EVALUATIE STRATEGIEEN DR. KELLY MEUSEN-BEEKMAN HET DOEL VAN DEZE LEZING - Wat is formatief toetsen - De relatie tot bijvoorbeeld SRL en motivatie - Introduceren

Nadere informatie

RTI als model om leerprocessen te sturen. RTI als model om leerprocessen te sturen. Wat is RTI?

RTI als model om leerprocessen te sturen. RTI als model om leerprocessen te sturen. Wat is RTI? RTI als model om leerprocessen te sturen Bij de workshop: RTI als model om leerprocessen te sturen RTI als model om leerprocessen te sturen Inhoud van deze workshop: Wat is RTI Achtergrond RTI Overeenkomsten

Nadere informatie

Weet waar je staat. Inzicht in didactische ict-bekwaamheid. Maaike Heitink (Universiteit Twente) Alfons ten Brummelhuis (Kennisnet)

Weet waar je staat. Inzicht in didactische ict-bekwaamheid. Maaike Heitink (Universiteit Twente) Alfons ten Brummelhuis (Kennisnet) Weet waar je staat Inzicht in didactische ict-bekwaamheid Maaike Heitink (Universiteit Twente) Alfons ten Brummelhuis (Kennisnet) Weet waar je staat menselijke randvoorwaarden materiele randvoorwaarden

Nadere informatie

Welkom in groep 5 en 6

Welkom in groep 5 en 6 Welkom in groep 5 en 6 1 Woensdag 23 september 2015 19.30-20.30 2 Programma van deze avond Informatie over het reilen en zeilen in groep 5 en 6 Rond kijken in de Sleepboot Leerkrachten groepsleerkrachten:

Nadere informatie

De onderwijsmethode Directe instructie

De onderwijsmethode Directe instructie De onderwijsmethode Directe instructie 1. Wat is Directe instructie? Directe instructie is een onderwijsmethode die nadruk legt op structuur, duidelijkheid en positieve ondersteuning van de student (Ebbens

Nadere informatie

Academische Vorming bij Bio-Farmaceutische Wetenschappen

Academische Vorming bij Bio-Farmaceutische Wetenschappen Academische Vorming bij Bio-Farmaceutische Wetenschappen - ervaringen met het REAL referentiemodel - Marjo de Graauw, PhD teacher and educational innovator BFW Stefan Tax, MSc educational developer PLATO

Nadere informatie

Paper 3 Onderzoeksinstrumenten

Paper 3 Onderzoeksinstrumenten Paper 3 Onderzoeksinstrumenten Auteur: Erik de Vries Gonggrijp September/oktober 2014 1 Inhoudsopgave 1: samenvatting paper 1 blz. 22 2: beschrijving van de onderzoeksmethode blz. 22 Literatuur blz. 28

Nadere informatie

11/8/2016. Academisch Schrijven in het curriculum. Opzet van deze bijeenkomst. Academisch schrijven. Toepassing in curriculum.

11/8/2016. Academisch Schrijven in het curriculum. Opzet van deze bijeenkomst. Academisch schrijven. Toepassing in curriculum. Academisch Schrijven in het curriculum Dr N. Saab, ICLON, Dr Ph. Dol, Academisch Talencentrum, Dr. J.A. Mol, Faculteit der Archeologie Opzet van deze bijeenkomst Interactief: 1. Wij geven enkele voorbeelden

Nadere informatie

ONTWERPREGELS VOOR EFFECTIEVERE PROFESSIONALISERING ZORGVULDIG ONTWERPEN VAN PROFESSIONALISERING OP MAAT LOONT.

ONTWERPREGELS VOOR EFFECTIEVERE PROFESSIONALISERING ZORGVULDIG ONTWERPEN VAN PROFESSIONALISERING OP MAAT LOONT. ONTWERPREGELS VOOR EFFECTIEVERE PROFESSIONALISERING ZORGVULDIG ONTWERPEN VAN PROFESSIONALISERING OP MAAT LOONT Auteurs Marloes van Bussel en Albert Zeggelaar www.cinopadvies.nl Professionalisering in het

Nadere informatie

Ronde 3. Op Woordenjacht: creatief en effectief werken aan woordenschatuitbreiding. 1. Inleiding

Ronde 3. Op Woordenjacht: creatief en effectief werken aan woordenschatuitbreiding. 1. Inleiding Ronde 3 Barbara van der Linden Fontys Fydes Contact: b.vanderlinden@fontys.nl Op Woordenjacht: creatief en effectief werken aan woordenschatuitbreiding 1. Inleiding Kinderen zijn echte woordenkrachtpatsers.

Nadere informatie

Studenten als partners bij toetsing

Studenten als partners bij toetsing Studenten als partners bij toetsing Veronica Bruijns Veronica Bruijns is beleidsadviseur bij de centrale beleidsafdeling Onderwijs en Onderzoek van de Hogeschool van Amsterdam. Ze is hoofdredacteur van

Nadere informatie

De kracht van (formatieve) toetsing

De kracht van (formatieve) toetsing De kracht van (formatieve) toetsing RU-onderwijsdag 29 okt 2015 Marc Vorstenbosch Testing rules learning (1) In de experimentele groep werden steeds vragen gesteld Studenten antwoordden met clickers (shakespeak

Nadere informatie

Pilot Gastvrij Contact. WGV Zorg en Welzijn 1

Pilot Gastvrij Contact. WGV Zorg en Welzijn 1 Pilot Gastvrij Contact 1 2 Start pilot 1 april 2013 mbo met Graafschap College 1 oktober 2013 hbo met Saxion met zorg- en welzijnsinstellingen; Sensire, Slingeland Ziekenhuis, Mediant, Livio in samenwerking

Nadere informatie

Professionalisering van leraren ter bevordering van zelfsturend leren van basisschoolleerlingen

Professionalisering van leraren ter bevordering van zelfsturend leren van basisschoolleerlingen Professionalisering van leraren ter bevordering van zelfsturend leren van basisschoolleerlingen Patrick Sins: Lectoraat Vernieuwingsonderwijs, Saxion Hogeschool; Thomas More Hogeschool Emmy Vrieling: Welten-instituut,

Nadere informatie

Effectieve wiskundeprogramma s in het voortgezet onderwijs: een best evidence synthese (BEE)

Effectieve wiskundeprogramma s in het voortgezet onderwijs: een best evidence synthese (BEE) Effectieve wiskundeprogramma s in het voortgezet onderwijs: een best evidence synthese (BEE) Laatst bijgewerkt op 11 maart 2009 Nederlandse samenvatting door TIER op 26 mei 2011 Welke wiskundeprogramma

Nadere informatie

In gesprek over lesobservaties: mentorrollen en feedback strategieën

In gesprek over lesobservaties: mentorrollen en feedback strategieën In gesprek over lesobservaties: mentorrollen en feedback strategieën Velon 17 maart 2017 Joris Beek & Itzél Zuiker g.j.beek@uu.nl / i.zuiker@uu.nl Het onderzoek Een sterk begin: Inductieprogramma Lesobservatie

Nadere informatie

Leerlingen worden lezers door te lezen! Stillezen warm aanbevolen

Leerlingen worden lezers door te lezen! Stillezen warm aanbevolen Leerlingen worden lezers door te lezen! Stillezen warm aanbevolen Door Kees Vernooy Wat voor echte lezers vanzelf spreekt, spreekt niet altijd vanzelf in het onderwijs: lezen voor je zelf is de prettigste

Nadere informatie

Peergroeponderwijs. Dé Dag. Over het opzetten van een plusklas. 25 november 2016 Jaap Verouden

Peergroeponderwijs. Dé Dag. Over het opzetten van een plusklas. 25 november 2016 Jaap Verouden Peergroeponderwijs Over het opzetten van een plusklas Dé Dag 25 november 2016 Jaap Verouden jverouden@hetabc.nl Startopdracht Verzin zoveel mogelijk overeenkomsten tussen een kleerhanger en een koekoeksklok

Nadere informatie

Differentiëren ontrafeld

Differentiëren ontrafeld Differentiëren ontrafeld vijf principes voor het optimaal omgaan met verschillen Trynke Keuning & Marieke van Geel Je wilt natuurlijk je onderwijs optimaal inrichten voor al deze leerlingen Dat noemen

Nadere informatie

Deze steekkaart maakt deel uit van het boek "Steekkaarten doceerpraktijk" van Mieke Clement en Lies Laga (Eds.), uitgegeven door Garant.

Deze steekkaart maakt deel uit van het boek Steekkaarten doceerpraktijk van Mieke Clement en Lies Laga (Eds.), uitgegeven door Garant. Feedback Omschrijving Een didactisch team (zie steekkaart Didactisch team ) kan via feedback na een evaluatieactiviteit (zie steekkaart Evalueren ) studenten informeren over hun eigen kennen en kunnen.

Nadere informatie

VRAGENLIJST FORMATIEF TOETSEN DOCENT

VRAGENLIJST FORMATIEF TOETSEN DOCENT VRAGENLIJST FORMATIEF TOETSEN VRAGENLIJST FORMATIEF TOETSEN DOCENT EEN FEEDBACK INSTRUMENT VOOR LEERLINGEN EEN FEEDBACK INSTRUMENT VOOR DOCENTEN CHRISTEL WOLTERINCK C.H.D.WOLTERINCK@UTWENTE.NL CHRISTEL

Nadere informatie

OMGAAN MET VERSCHILLEN IN DE BÈTAVAKKEN

OMGAAN MET VERSCHILLEN IN DE BÈTAVAKKEN OMGAAN MET VERSCHILLEN IN DE BÈTAVAKKEN Bijeenkomst 1 19 maart 2018 INTRODUCTION TO CULTURE AND DIVERSITY 2 Actieve starter Op tafel ligt een envelop met kaartjes Bekijk ze en ga er mee aan de slag Maak

Nadere informatie

Marlies Baeten Centrum voor Professionele Opleiding en Ontwikkeling en Levenslang Leren

Marlies Baeten Centrum voor Professionele Opleiding en Ontwikkeling en Levenslang Leren STIMULEREN VAN LEREN IN STUDENTGERICHTE LEEROMGEVINGEN? Marlies Baeten Centrum voor Professionele Opleiding en Ontwikkeling en Levenslang Leren Probleemgestuurd leren Projectonderwijs Casusgebaseerd onderwijs

Nadere informatie

Feedbacktool. Feestelijke lancering op het SOK-congres. De theorie. Nijverheidsstraat 10 > 1000 Brussel T >

Feedbacktool. Feestelijke lancering op het SOK-congres. De theorie. Nijverheidsstraat 10 > 1000 Brussel T > Feedbacktool Feestelijke lancering op het SOK-congres Nijverheidsstraat 10 > 1000 Brussel T 02 894 74 70 > www.scholierenkoepel.be De theorie > 1 Onderzoek 1: leerkrachten zijn de sleutel Invloed op schoolprestaties

Nadere informatie

Met kleine ingrepen grote effecten in de havo les.

Met kleine ingrepen grote effecten in de havo les. Met kleine ingrepen grote effecten in de havo les. activeren en differentiëren Havo Congres Ede 5 februari 2015 Johan Keijzer j.keijzer@aps.nl Naam Datum Aandacht voor het volgende. De start van de les

Nadere informatie

Fabel Positieve feedback in het schrijfschrift zorgt ervoor dat kinderen leesbaar leren schrijven.

Fabel Positieve feedback in het schrijfschrift zorgt ervoor dat kinderen leesbaar leren schrijven. Fabel of feit? Auteurs: Annelies de Hoop & Johannes Noordstar Goed zo! Kinderen leren leesbaar schrijven door positieve feedback. Kerndoel van het schrijfonderwijs is dat leerlingen gedurende de basisschool

Nadere informatie

De plaats van e-learning. Aanpak. Modaal. Wat kan E-learning onderwijskundig nu echt bijdragen? Voordelen van online training

De plaats van e-learning. Aanpak. Modaal. Wat kan E-learning onderwijskundig nu echt bijdragen? Voordelen van online training Wat kan E-learning onderwijskundig nu echt bijdragen? De plaats van e-learning dr. Wiebe de Vries Aanpak Waarom Onderwijsmethode Educatie items Evidence based Nadelen Treatment recommendation. Instruction

Nadere informatie

Professionaliseren van de didactische aanpak van het informatievaardighedenonderwijs

Professionaliseren van de didactische aanpak van het informatievaardighedenonderwijs Professionaliseren van de didactische aanpak van het informatievaardighedenonderwijs Angelique van het Kaar Risbo Erasmus Universiteit Rotterdam 7 november 2012 Overzicht onderwerpen Training Didactische

Nadere informatie

Voorwaarden voor effectieve formatieve toetsing

Voorwaarden voor effectieve formatieve toetsing Voorwaarden voor effectieve formatieve toetsing Kim Schildkamp, Bernard Veldkamp, Maaike Heitink, Fabienne van der Kleij, Anne Dijkstra, Inge Hoogland, Wilma Kippers Het gebruik van toetsresultaten Review

Nadere informatie

Paul Brand Kinderarts Amalia kinderafdeling Isala klinieken Zwolle Hoogleraar klinisch onderwijs UMC Groningen 1

Paul Brand Kinderarts Amalia kinderafdeling Isala klinieken Zwolle Hoogleraar klinisch onderwijs UMC Groningen 1 Opleiden in de klinische praktijk Paul Brand Kinderarts Amalia kinderafdeling Isala klinieken Zwolle Hoogleraar klinisch onderwijs UMC Groningen 1 Leerdoelen Aan het einde van deze middag: Kent u de principes

Nadere informatie

02-09- 15. Didactiek 1. Leerdoelen, -activiteiten en instructie. Tarwe, haver, gerst, erwten, bonen, suikerbieten, vlas. Vragen

02-09- 15. Didactiek 1. Leerdoelen, -activiteiten en instructie. Tarwe, haver, gerst, erwten, bonen, suikerbieten, vlas. Vragen Didactiek Leerdoelen, -activiteiten en instructie Stephan Ramaekers, PhD Centrum Onderwijs & Leren 3 augustus 205 Wer kvor men / Activiteiten Vragen? 2 3 4 5 Instructie / opdrachten Tarwe, haver, gerst,

Nadere informatie

Onderzoeksagenda cultuureducatie & cultuurparticipatie. Utrecht 28 november 2016 Sanne Scholten

Onderzoeksagenda cultuureducatie & cultuurparticipatie. Utrecht 28 november 2016 Sanne Scholten Onderzoeksagenda cultuureducatie & cultuurparticipatie Utrecht 28 november 2016 Sanne Scholten 10 jaar onderzoek naar cultuureducatie en cultuurparticipatie Lenie van den Bulk Selectie artikelen Nederlands

Nadere informatie

Nieuwe didactiek vwo 2 en 3 Connect College: resultaten van een onderzoek. Prof. dr. Perry den Brok

Nieuwe didactiek vwo 2 en 3 Connect College: resultaten van een onderzoek. Prof. dr. Perry den Brok Nieuwe didactiek vwo 2 en 3 Connect College: resultaten van een onderzoek Prof. dr. Perry den Brok Betrokkenen Connect College (opdrachtgever) Kennisnet (subsidie onderzoek) Technische Universiteit Eindhoven

Nadere informatie

Observationeel leren van videovoorbeelden

Observationeel leren van videovoorbeelden Observationeel leren van videovoorbeelden VINCENT HOOGERHEIDE, SOFIE M. M. LOYENS EN TAMARA VAN GOG Erasmus Universiteit Rotterdam Observationeel leren, dat wil zeggen, leren door te kijken naar het goede

Nadere informatie

Systematisch Ontwerpen van Blended Learning

Systematisch Ontwerpen van Blended Learning Systematisch Ontwerpen van Blended Learning Jeroen J.G. van Merriënboer Lezing voor KU Leuven Kulak, 6 december 2012, Kortrijk Inhoud Waarom bestaat 4C/ID? 4C/ID en gebruik van ICT Hoe blended mag het

Nadere informatie

Het Interuniversitair Centrum voor Onderwijswetenschappen De periode nader bekeken

Het Interuniversitair Centrum voor Onderwijswetenschappen De periode nader bekeken Het Interuniversitair Centrum voor Onderwijswetenschappen De periode 2006-2011 nader bekeken Jos Beishuizen Diana Dolmans Jan van Driel Iwan Wopereis Jeroen van Merriënboer Onderwijs Research Dagen 2012,

Nadere informatie

Feedback (vak)collega Roel Verkerk

Feedback (vak)collega Roel Verkerk Feedback (vak)collega Roel Verkerk Activiteit Concretisering Wat zie / hoor ik? 1. Toont in gedrag en taalgebruik respect a. Laat leerlingen uitspreken voor leerlingen, Natasha geeft leerlingen spreektijd,

Nadere informatie

Checklist Begrijpend lezen en woordenschat Curriculum Nederlands ? - + +

Checklist Begrijpend lezen en woordenschat Curriculum Nederlands ? - + + Checklist Begrijpend lezen en woordenschat Curriculum Nederlands? - + + De gebruikte methoden stellen duidelijke (toetsbare) doelen en leerlijnen voor begrijpend lezen. Zwakke lezers krijgen een aanvullend

Nadere informatie

Rekenen: ook in de andere vmbo vakken

Rekenen: ook in de andere vmbo vakken Rekenen: ook in de andere vmbo vakken verdiepingsconferenties Freudenthal Instituut Korte inhoud werkgroep Het onderhouden en uitbreiden van rekenvaardigheden is een belangrijk thema in klas 3 en 4 van

Nadere informatie

Overzicht. Introductie. Warming-up Intermezzo: Een kleine geschiedenis Cooling-down. Iwan Wopereis. 4CID Symposium 2017, Nijmegen 21 april 2017

Overzicht. Introductie. Warming-up Intermezzo: Een kleine geschiedenis Cooling-down. Iwan Wopereis. 4CID Symposium 2017, Nijmegen 21 april 2017 Introductie Iwan Wopereis Overzicht Warming-up Intermezzo: Een kleine geschiedenis Cooling-down Maastricht University en Open Universiteit 1 Overzicht Warming-up Intermezzo: Een kleine geschiedenis Cooling-down

Nadere informatie

Workshop: Sturen op zelfsturing! Kun je zelfsturing leren? November 2016

Workshop: Sturen op zelfsturing! Kun je zelfsturing leren? November 2016 Workshop: Sturen op zelfsturing! Kun je zelfsturing leren? November 2016 Petra Jagtman MMHR Docent en HRD adviseur Dr Derk-Jan Nijman Senior (HRD) Researcher www.han.nl/opleidingskunde Paul Jacobs MEd

Nadere informatie

COP Video 23 januari 14:00-16:00 Den Haag

COP Video 23 januari 14:00-16:00 Den Haag COP Video 23 januari 14:00-16:00 Den Haag Ronde 1 12:15-13:00 Ronde 2 13:45-14:30 4-124 Ontwerpen op basis van blended learning Jos Fransen 4-422 Feedback Fruits Richard Kragten & Jeroen Bottema 4-109

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/41478 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Hei, Miranda de Title: Collaborative learning in higher education : design, implementation

Nadere informatie

and Learning: Over wat het is en wat het kan betekenen voor je eigen onderwijspraktijk

and Learning: Over wat het is en wat het kan betekenen voor je eigen onderwijspraktijk Scholarship of Teaching and Learning: Over wat het is en wat het kan betekenen voor je eigen onderwijspraktijk j M. Clement (KU Leuven, DUO) SoTL: Test jezelf 1. Wanneer ik mijn lessen voorbereid, A. Vraag

Nadere informatie

Rekenen in het MBO

Rekenen in het MBO Rekenen in het MBO 1 2 Wat komt aan de orde? Actuele ontwikkelingen Rekenen in het MBO waarom eigenlijk? Rekenen in het MBO belangrijke aandachtspunten Rekenen in het MBO actuele ontwikkelingen waarom

Nadere informatie

Welkom! Peer feedback in online onderwijs. Over de mooie uitdaging van implementatie en verankering. 9 oktober

Welkom! Peer feedback in online onderwijs. Over de mooie uitdaging van implementatie en verankering. 9 oktober 9 oktober 2017 Welkom! Peer feedback in online onderwijs Over de mooie uitdaging van implementatie en verankering Bijdrage seminar peer feedback en peer assessment in online onderwijs SURF Utrecht Dominique

Nadere informatie

Betekenisvol Leren Onderwijzen in de werkplekleeromgeving

Betekenisvol Leren Onderwijzen in de werkplekleeromgeving Betekenisvol Leren Onderwijzen in de werkplekleeromgeving Kempelonderzoekscentrum Jeannette Geldens, lector Monique van der Heijden, docentonderzoeker Herman L. Popeijus, erelector Popeijus, H. L., & Geldens,

Nadere informatie

Learning Analytics voor gerichte feedback en een beter leerresultaat

Learning Analytics voor gerichte feedback en een beter leerresultaat Learning Analytics voor gerichte feedback en een beter leerresultaat NEXT LEARNING 2016 Jocelyn Manderveld Den Bosch, 19 april 2016 Van en voor het onderwijs en onderzoek In SURF werken instellingen samen

Nadere informatie

Ik ben Pedro De Bruyckere!

Ik ben Pedro De Bruyckere! Hallo, Ik ben Pedro De Bruyckere! (@thebandb) Mythes! Blog www.theeconomyofmeaning.com En: Disclaimer: ik geloof in onderwijs! Disclaimer: ik geloof in docenten! Beter: we kennen belang van goede lesgevers!!

Nadere informatie