gemeente Haarlemmermeer Aan de leden van de gemeenteraad van Haarlemmermeer Postbus 250 2130 AG Hoofddorp Bezoekadres: Raadhuisplein 1 Hoofddorp Telefoon 0900 1852 Telefax 023 563 95 50 cluster Ruimtelijke Ontwikkeling contactpersoon mevrouw A.M. Lodder Telefoon 0900 1852 Uw brief Ons kenmerk X2016.20268 Bijlage(n) Geen onderwerp Voortgang project Ringdijk en Ringvaart Hoofddorp 2 5 APR. 2016 Geachte heer, mevrouw, Graag wil ik u met deze brief op de hoogte stellen van de voortgang van het project Ringdijk en Ringvaart. In mei 2015 heeft u in de raad het plan van aanpak besproken. In december 2015 heeft u een brief ontvangen over de voortgang van dit project. Nu zijn we weer een halfjaar verder en wil ik de resultaten van het participatie-traject tot nu toe met u delen. Daarnaast geef ik inzicht welke maatregelen dit jaar worden uitgevoerd en welke activiteiten komend halfjaar plaats vinden. Rondgang langs de Ringvaartdorpen Tot nu toe zijn er bijeenkomsten geweest in de volgende kernen: Vijfhuizen, Nieuwe Brug, Rijsenhout en Burgerveen, Buitenkaag, Weteringbrug/Vredeburg/Leimuiderbrug, Cruquius. Op dit moment staan gepland tot de zomer 2016 Badhoevedorp (Akerdijk), Zwanenburg, Lijnden en Beinsdorp. Na de zomer volgen nog Lisserbroek, Zwaanshoek, Aalsmeerderbrug en Nieuwe Meer (inclusief Nieuwemeerdijk Badhoevedorp). De opkomst in alle kernen waar de bijeenkomsten geweest zijn is goed. Bewoners zijn trots op de Ringdijk en Ringvaart. Verkeersveiligheid is een terugkerend thema. Maar ook ziet men kansen voor recreatie, zowel voor bewoners zelf als voor passanten in de Ringvaart. Denk aan wandelen langs de dijk, de mogelijkheid voor ommetjes door het achterland, mogelijkheden om vanaf een (openbare) steiger te zwemmen in de Ringvaart, bankjes langs de waterkant, het promoten van mooie plekken, bv bij de aquaducten. In enkele dorpen viel de term 'recreatieboulevard'. Wat dit precies inhoudt is FSC Mixed Sources Productgroep uit goed beheerde botsen en andere gecontroleerde Certno SGS-COC-O04741 O 1996 forest Stewjrdihip Council
Volgvel 2 nog niet verder uitgewerkt, maar duidelijk is dat bewoners een meer recreatief gebruik van de dijk zouden willen. Op sommige plekken zijn de kwaliteiten sterk aanwezig, zoals in Buitenkaag en Rijsenhout. Dubbeldorpen In de voorbereiding van elke bijeenkomst tot nu toe zoeken we contact met de gemeenten aan de overzijde en de provincie. Zij worden altijd uitgenodigd om ambtelijk aanwezig te zijn, wij vinden de dubbeldorpen belangrijk. Immers vraagstukken kunnen aan onze kant spelen, maar hebben een relatie met of effect op de overkant. Bij sommige gemeenten aan de overzijde wordt de urgentie niet gevoeld of is de capaciteit niet om aanwezig te zijn op de bijeenkomsten. De Ringvaart is voor hen soms een 'ver weg gelegen achterkant'. Met de gemeente Kaag en Braasem verloopt het contact zeer goed. Deze gemeente maakt kernenplannen voor al haar elf dorpen, 'Kernen in hun kracht'. De voorbereiding van het kernplan Kaag liep vooruit op de bijeenkomst in Buitenkaag. Op de bijeenkomsten in zowel Kaag als Buitenkaag waren bewoners van beide dorpen aanwezig. In het kernplan van Kaag en Braasem is nu ook aandacht besteed aan Buitenkaag. Voor de bewoners is dit niet meer dan logisch: zij voelen zich samen één dorp, (toevallig) gelegen in twee gemeentes en twee provincies. Participatie Rijsenhout en Burgerveen Het participatieproces in Rijsenhout wijkt enigszins af van de bijeenkomsten voor Ringdijk en Ringvaart in de andere dorpen. Voor Rijsenhout wordt een ruimtelijk economische visie opgesteld, vanwege de transformatie naar andere functies van drie verouderde kassengebieden (afwegingsgebieden). Deze gebieden liggen alle drie vlak achter de Leimuiderdijk. Vanwege de kansen en mogelijkheden die de ligging biedt is ervoor gekozen deze twee participatietrajecten te koppelen. Door de ligging achter de dijk zijn er enerzijds kansen in deze gebieden iets met recreatie en toerisme te doen, anderzijds kan er in de gebieden bv. ruimte komen voor parkeren of andere functies zodat er op de dijk zelf meer ruimte ontstaat om de oevers van de Ringvaart en Westeinder te gebruiken. Zoals hiervoor vermeld gaan de opbrengsten van de bijeenkomsten in alle dorpen over verkeersveiligheid, mogelijkheden voor recreatie door bewoners zelf, mogelijkheden voor toerisme en de verkoop van oeverpercelen. Verkeersveiligheid In de bezochte dorpen zijn zorgen over de verkeersonveiligheid op de dijk en dan met name de chicanes. Sinds het eerste wegcategoriseringsplan uit 2004 is de Ringdijk aangewezen als erftoegangsweg. Op een erftoegangsweg buiten de bebouwde kom geldt een maximum snelheid van 60 km per uur, binnen de bebouwde kom een maximum snelheid van 30 km per uur. Bij deze snelheden is het verplicht snelheid remmende maatregelen te treffen. Buiten de bebouwde kom worden waar mogelijk drempels aangelegd. Hierover komen weinig klachten. Sinds 2004 worden op de ringdijk in de kernen chicanes geplaatst. Klachten hierover zijn dat het de snelheid niet of nauwelijks remt, dat fietsers zich onveilig voelen door de zijdelingse bewegingen van auto's en dat er veel aanrijdingen met de obstakels plaatsvinden. Een ander veel gehoord geluid is de onduidelijke voorrangsregeling op de dijk. In een 30 km regime heeft verkeer van rechts voorrang. De dijk kent veel zijwegen en veel uitritten. Onderscheid tussen deze twee is
Volgvel 3 niet altijd duidelijk. Soms is het zicht vanuit een zijweg op verkeer op de Ringdijk onvoldoende, door een bocht, door bebouwing of beplanting. Vóór de invoering van het 30km regime had verkeer op de Ringdijk altijd voorrang. Een veel gehoord geluid is hierover 'terug naar vroeger'. We bereiden een advies voor over het snelheidsregime op de dijk en de bijbehorende maatregelen. Daarbij is aandacht voor de verschillen in de diverse kernen. Dit wordt een onderdeel van de totale visie Ringdijk en Ringvaart. Vrachtwagenroutering Vrachtverkeer op de dijk levert een gevoel van onveiligheid op bij fietsers en wandelaars. Op dit moment wordt er gewerkt aan beleid voor routering van vrachtverkeer. Naast de routes vanaf bedrijfsterreinen, is ook de routering vanaf individuele bedrijven langs de Ringdijk een belangrijk onderwerp. We maken onderscheid tussen doorgaand verkeer en bestemmingsverkeer op de dijk. Voor doorgaand verkeer moet de dijk niet of minder aantrekkelijk worden, zodat gekozen wordt voor alternatieven. Echter ook op de Ringdijk zijn meerdere bedrijven gevestigd die vrachtverkeer aantrekken. Deze hebben geen alternatieve route. Het meest ideaal zou zijn wanneer bedrijven niet meer via de dijk ontsloten zouden zijn ofwel door verplaatsing ofwel door andere aanrijroutes. Dit is niet altijd haalbaar, financieel en/of ruimtelijk. Recreatie en toerisme De kansen voor recreatie en toerisme worden in veel dorpen gezien en beleefd. In de eerste plaats natuurlijk voor recreatie in de eigen woonomgeving. Veel bewoners van de Ringvaartdorpen genieten van het water, vanaf de dijk, wandelend, fietsend of zwemmend, of varend. Diverse ondernemers zien kansen voor hun bedrijf, in de watersport, in de horeca, voor de voorzieningen in het dorp, voor de musea en forten aan de dijk. Vergroten van de kansen voor recreatie en toerisme is een belangrijk onderdeel van de Visie Ringdijk en Ringvaart. In juli 2016 zal de provincie Noord-Holland nieuw waterrecreatiebeleid vaststellen. Dit is voor ons van groot belang. De kansen en kwaliteiten van de Ringvaart brengen we bij de provincie onder de aandacht. Resultaten uit de eerste bijeenkomsten met de dorpen en een inschatting voor het geheel van de Ringvaart zijn gebruikt bij de inbreng voor het nieuwe beleid van de provincie. In de Ringvaart passeren dagelijks vele boten en schepen, niet alleen voor de beroepsvaart is de Ringvaart belangrijk. Vele bootjes varen over de Ringvaart tussen de Kagerplassen en de Westeinder. De zuidelijke Ringvaart is opgenomen in de sloepenroute en bijna de gehele Ringvaart is onderdeel van de staande mast route en vormt de waterverbinding tussen Noord- en Zuid-Holland. Vanuit Amsterdam komen steeds meer boten met toeristen. De boten willen graag aanleggen aan de Ringdijk zodat de passagiers per fiets het achterland kunnen verkennen (Boat en Bike). Voor de dorpen aan de Ringvaart liggen er kansen voor economische impulsen voor de voorzieningen, zoals de horeca, de attracties en musea. Concrete voorstellen komen in de visie Ringdijk en Ringvaart.
Volgvel 4 Verkoop van oeverpercelen Een terugkerend thema op de bijeenkomsten is ook de verkoop van oeverpercelen door Rijnland. In 2015 heeft het Hoogheemraadschap van Rijnland op verzoek van de gemeente de verkoop van de oeverpercelen opgeschort. Belangrijke reden voor dit verzoek was de zorg van de aanwonenden van de Ringdijk over de effecten van de verkoop van de tegenover hun woning liggende oeverpercelen. In de afgelopen periode is er tussen de gemeente en Rijnland veelvuldig overleg geweest over de samenhang tussen de verkoop van de oeverpercelen en het beoogde beleid ten aanzien van steigers in de Ringvaart. Rijnland gaat over de oeverpercelen, de gemeente over wat er op of aan deze percelen (ruimtelijk) mag of niet is toegestaan. Het openbaar houden van de oevers van de Ringvaart is niet mogelijk, aangezien de oever-en aangrenzende waterpercelen eigendom zijn van Rijnland. Per 1 april is- na een jaar opschorting- de verkoop van de oeverpercelen langs de Ringvaart weer gestart. De aanwonenden zijn hierover per brief geïnformeerd, ook over het voorbereidingsbesluit Ringvaart. Met deze brief zijn de bewoners geattendeerd op de mogelijkheid een oeverperceel tegenover hun woning te kopen, als deze nog niet verkocht is. Juridisch is het niet mogelijk aanwonenden in alle situaties voorrang te geven bij de verkoop. Een belangrijke uitzondering die Rijnland daar in hanteert is een eerste recht van aankoop voor de huidige gebruiker van de oever/steiger. De huidige gebruiker kan een aanwonende zijn, maar ook een nietaanwonende. Overige onderwerpen Bestemmingsplan Ringvaart en de APV In de 28 bestemmingsplannen waarin delen van de Ringvaart voorkomen hebben we in de planregels een onbedoeld effect voor steigers ontdekt. De bestemming 'water' laat toe dat er bouwsels tot 6 meter hoogte kunnen komen. Bedoeld zijn voorzieningen voor de waterhuishouding en bruggen. Deze regeling zou mogelijk tot ongewenst gevolg kunnen hebben dat door de bouw van bootoverkappingen het zicht op het water in de toekomst nauwelijks meer mogelijk is. Verder zijn in de geldende bestemmingsplannen steigers in het algemeen toegestaan en de afmetingen van steigers niet geregeld. In de APV is geregeld dat steigers, meerpalen en andere aanmeervoorzieningen alleen mogelijk zijn binnen de bebouwde kom en/of bestaande woonlinten aan de binnenzijde van de Ringvaart. Reden waarom we nu een bestemmingsplan voor het water van de Ringvaart maken waarin we al deze zaken in één keer willen regelen. Dit gebeurt in de vorm van een parapluplan dat de geldende bestemmingsplannen waarin de Ringvaart is opgenomen aanvult. Om te voorkomen dat er alsnog nieuwe steigers met ongewenste bebouwing aangevraagd worden, heeft uw raad daartoe in december 2015 een voorbereidingsbesluit genomen. Het Voorontwerp bestemmingsplan wordt voor de zomer door het college vastgesteld en daarna toegezonden aan de wettelijke overlegpartners, te weten het Hoogheemraadschap van Rijnland, de provincies Zuid- en Noord-Holland en de 11 aanliggende gemeentes, en de dorpsraden. Daarnaast wordt een informatiebijeenkomst georganiseerd voor de dorpsraden aan de Ringvaart en de SBOH (Stichting belangenbehartiging Opstalhouders). In de zomerperiode worden de reacties verwerkt en in de tweede helft van het jaar wordt het ontwerp ter inzage gelegd.
Volgvel 5 Daarnaast start de aanpassing van de APV op het punt van steigers, zodat er geen tegenstrijdigheden in deze twee instrumenten voorkomen en ze elkaar aanvullen in wettelijke mogelijkheden. Bij de jaarlijkse herziening van de APV wordt dit onderwerp meegenomen. Handhaving wrakkige bootjes In Vijfhuizen is er al langere tijd overlast van wrakkige bootjes in de Ringvaart bij de passantenplaats. Op 17 maart 2016 hebben Gedeputeerde Staten van de provincie Noord-Holland besloten tot een maximaal toegestane aanmeertijd (3x24uur). Over de handhaving worden afspraken gemaakt tussen de provincie, de gemeente en de gemeente Haarlem. Identiteit en ruimtelijke kwaliteit Het college is in 2015 gestart met de visie Ringdijk en Ringvaart omdat hier prachtige kwaliteiten zijn en we kansen zien hier meer mee te doen. De Ringdijk en Ringvaart vormen een belangrijk onderdeel van de identiteit van Haarlemmermeer, zonder dijk geen polder. We hebben onderzoek gedaan naar de historische betekenis en cultuurhistorische parels langs de Ringvaart. Dit onderzoek heeft een nieuwe bladzijde toegevoegd aan onze identiteit. Dit zal resulteren in een publicatie over de Ringvaart en Ringdijk in 2017. Bovendien is er een film gemaakt over de geschiedenis en betekenis van de Ringdijk en Ringvaart. Deze film (duur 10 minuten) is in première gegaan op de Dag van de Dorps- en wijkraden op 9 april 2016 en is nu te zien op de website van de gemeente. Resultaten van dit onderzoek kunnen echter ook input zijn bij alle fysieke en niet-fysieke projecten die nu op de Ringdijk plaats vinden. Immers kennis en bewustzijn van het verleden maken een meer eigen en passende invulling van ruimtelijke ingrepen mogelijk. Ook is het een stimulans voor gebruik, evenementen, dorpsfeesten. Bij vernieuwing van bebouwing langs de dijk is een groter bewustzijn van de kansen en ruimtelijke kwaliteiten noodzaak. Dit geldt ook bij vernieuwing van bruggen. Willen we de Ringdijk en Ringvaart aantrekkelijker maken, dan is de kwaliteit van alle gebouwde voorzieningen op en aan de dijk van groot belang. Vanaf het water zijn de dorpen aan de Ringvaart ons visitekaartje. Wanneer we willen dat het grote aantal passanten per boot een stop maakt om de dorpen en het achterland te bezoeken, dan moet er ruimte zijn en een aantrekkelijke aanleiding om te stoppen. Gelukkig zijn er al vele goede voorbeelden gekomen de laatste jaren. De forten bij Vijfhuizen en Aalsmeer, horeca in gemaal Lijnden, de herbestemming van de graanloods in Burgerveen, de herbestemming tot woning en uitbreiding van een cultuur-historische bollenschuur aan de Lisserdijk. Participatie, communicatie en uitvoering De opkomst op de bijeenkomsten in alle tot nu toe bezochte dorpen aan de Ringdijk is groot. In verschillende dorpen zijn al nieuwe initiatieven ontstaan om de eigen omgeving te verbeteren. Zoals in Buitenkaag, waar de lichtjestocht samen met Kaag nieuw leven wordt ingeblazen, of Fruit Your World in Rijsenhout, waar fruitbomen geplant kunnen worden op geschikte locaties in het dorp. De rondgang langs alle dorpen aan de Ringvaart neemt lange tijd in beslag. Er zijn immers veel dorpen, de dorpen willen zelf ieder een eigen bijeenkomst en de
Volgvel 6 voorbereiding en verwerking van de bijeenkomsten vraagt tijd. Hoewel we in de communicatie hier aandacht aan besteden, leidt dit soms toch tot onbegrip bij de bewoners. In de dorpen wil men graag dat er buiten ook echt wat gebeurt met de door bewoners benoemde zaken. Sommige onderwerpen zijn immers al eerder naar voren gebracht, bij het onderzoek naar de Ringdijk in 2010, bij de participatie rond het Deltaplan bereikbaarheid in 2011. Bij de bespreking van het plan van aanpak vorig jaar mei in uw raad is er toegezegd dat kleine maatregelen ter hand genomen zouden worden. In het uitvoeringsprogramma van het Deltaplan Bereikbaarheid is nog een budget gelabeld voor fietsveiligheid Ringdijk. Het college wil dit aanwenden voor het verwijderen van de bloembakken op de Cruquiusdijk in Vijfhuizen. Daarnaast het opknappen van het schelpenpad vanaf de Ringdijk in Weteringbrug. Ook stellen we uit het participatiebeleid een bedrag beschikbaar om samen met de bewoners van Buitenkaag en Kaag een schets te maken voor een verkeersveilige en meer recreatieve invulling van de Huigsloterdijk en Lisserdijk in Buitenkaag. Vervolg: visie Ringdijk en Ringvaart en Uitvoeringsplan Zoals in het begin van deze brief aangegeven gaan we in de tweede helft van 2016 de ronde langs de Ringvaartdorpen afronden. Tegelijk verwerken we de resultaten uit de bijeenkomsten tot een integrale visie op de Ringdijk en Ringvaart. De onderwerpen verkeersveiligheid, recreatie en toerisme, identiteit en ruimtelijke kwaliteit krijgen hierin in ieder geval een plek. De visie zal vergezeld worden van een uitvoeringsplan. Tot nu toe zijn in de begroting nog geen gelden gereserveerd voor uitvoering. We kunnen ook zeker niet alle wensen uit de dorpen honoreren. Bewoners kunnen zelf zaken oppakken, maar de gemeente zal ook geld moeten vinden om noodzakelijke maatregelen ter hand te nemen. We zoeken naar maatregelen die mede-investeerders en bewonersinitiatieven stimuleren. Wij zullen criteria opstellen op basis waarvan prioriteiten gesteld kunnen worden voor het uitvoeringsplan. De concept-visie en uitvoeringsplan, zullen eerst door B&W vastgesteld worden en dan besproken worden met de besturen van de dorpsraden aan de Ringvaart. Voor de benodigde middelen voor het uitvoeringsplan zullen wij een kredietaanvraag indienen. Visie en uitvoeringsplan worden voorgelegd aan de raad. Hoogachtend, burgemeester en wethouders van de gemeente Haarlemmermeer,