Auteur Mariele Nijzing Laatst gewijzigd 22 oktober 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/86768 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.
Inhoudsopgave Klimaat Verenigde Staten PTA3 Vooraf Stap 1: Klimaat in de VS Stap 2: Neerslag en landbouwbelts Stap 3: Problemen met water Stap 4: Orkanen en tornado's Stap 5: Het eindproduct Over dit lesmateriaal Pagina 1
Klimaat Verenigde Staten PTA3 Vooraf Leerdoelen Aan het eind van deze opdracht: Kun je uitleggen welke klimaten er in de Verenigde Staten voorkomen, en waarom ze daar voorkomen. Weet je welk type vegetatie (plantengroei) er bij die soorten klimaten horen. Kun je uitleggen welke soorten landbouw (de 'belts') mensen toepassen in de V.S. en waarom ze kiezen voor dat type landbouw op die plaats. Kun je de verschillende soorten regens die in de Verenigde Staten voorkomen noemen en aangeven waar dat type regen van toepassing is. Kun je uitleggen wat een aquifer is, welke er voor de V.S. belangrijk is en hoe het kan dat die aquifer steeds leger raakt. Kun je beschrijven hoe een orkaan ontstaat en waar ze in de V.S. voorkomen. Kun je beschrijven hoe een tornado ontstaat en waar ze in de V.S. voorkomen. Pagina 2
Eindproduct Als eindproduct van deze opdracht doe je samen met een klasgenoot een onderzoek naar de verschillen in weer en klimaat in de Verenigde Staten. Van je bevindingen maak je een werkstuk. Je mag zelf kiezen hoe je deze informatie aan je docent wilt presenteren. Mag bijvoorbeeld in: postervorm, collage, powerpoint, prezi, werkstuk etc. Je gebruikt foto s en illustraties om je bevindingen te verduidelijken. Beoordeling Het eindproduct laten jullie beoordelen door jullie docent. Bij de beoordeling let jullie docent op: De inhoud: laat zien dat je alle leerdoelen hebt behaald. De vorm: is het eindproduct met zorg gemaakt? Taalfouten: bevat het eindproduct niet te veel taalfouten. De werkwijze: is het op tijd ingeleverd en hebben jullie goed samengewerkt? Werkwijze Benodigdheden Computer, je lesboek, aantekeningen en de Grote Bosatlas. Tijd Voor deze opdracht heb je 4 lesuren nodig. Les 1 = verzamelen van informatie Les 2 en 3 = verwerken van informatie Les 4 = puntjes op de i zetten voordat jullie het eindproduct inleveren. Stap 1: Klimaat in de VS Klimaatzones Het gemiddelde weer verschilt erg over de wereld. In een tropisch regenwoud regent het veel en is het altijd warm, terwijl het op de polen altijd vriest. Hierdoor is er op de polen een ander klimaat dan in het tropisch regenwoud. De wereld kunnen we in de verschillende klimaten verdelen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan: Pagina 3
Tropisch regenwoud klimaat Savanne klimaat Steppe klimaat Woestijn klimaat Middellandse (mediterraan) zeeklimaat Gematigd zeeklimaat Landklimaat Toendra klimaat Hooggebergte klimaat Voor in je werkstuk Bekijk bron 47 van 11. In het boek worden 8 klimaatgebieden genoemd (blz 146 en 147). Zoek een kaart van de klimaten in de V.S. en voeg die toe aan je verslag. Zoek daarna van elk van de genoemde klimaten een foto voorbeeld van de begroeiing die je aan zou kunnen treffen in elk van die 8 gebieden. Voeg deze 8 foto's ook toe aan je werkstuk. Zet er duidelijk bij welk klimaat en type begroeiing het om gaat, en waar in de V.S. deze voor komt. Stap 2: Neerslag en landbouwbelts Neerslag in de VS We kennen drie soorten neerslag: stijgingsneerslag stuwingsneerslag frontale neerslag Bekijk het volgende filmpje: Pagina 4
Landschap van de VS Het landschap van de Verenigde Staten varieert sterk. Het kan in zeven brede geografische gebieden worden verdeeld. Bekijk de afbeeldingen hier onder. 1. Kustvlakte langs de Atlantische kust De Atlantische Kustvlakte is een van de vlakste omgevingen in Noord-Amerika. Het grootste gedeelte helt flauw zeewaarts; onderzees zet zich dit voort. De vlakte wordt soms onderbroken door lage rivierterrassen in de brede rivierdalen. Voor de kust liggen langgerekte strandwaleilanden. De Atlantische Kustvlakte wordt vanaf New England (Noorden) in de richting van Florida (Zuiden) steeds breder. Afbeelding - Kustvlakte langs de Atlantische kust: 2. De Appalachen De Appalachian Mountains, of de Appalachen, vormen een bergrug die zich uitstrekt van Newfoundland tot Alabama in het zuiden van de Verenigde Staten. Deze bergketen is zo'n 2.400 km lang en er zijn slechts een paar bergen die boven de 2.000 meter uitkomen. Afbeelding - Kustvlakte langs de Atlantische kust: Pagina 5
3. De Mississippivlakte De Mississippi loopt ten westen van de Appalachen en is omgeven door een grote brede vlakte: De Mississippivlakte. De oorsprong van de Mississippi ligt in het noorden, vlak bij de Canadese grens. Ze komt uit in het zuiden van de Verenigde Staten, in de Golf van Mexico. De vlakte van de benedenloop van de rivier kenmerkt zich door de vele afgesneden kleine waterloopjes (als rivierstroompjes en beekjes) en moerassen. De waterloop van de Mississippi wordt met tal van stuwen en dammen gecontroleerd. Afbeelding - Mississippivlakte: 4. De Great Plains De Great Plains (Engels voor 'grote vlakten') vormen een groot vlak gebied, waarvan grote delen prairie, steppe en grasland zijn. De Great Plains bevinden zich vanaf de Amerikaanse staat Texas tot over de Canadese grens, tussen de Mississippi-rivier in het oosten en de Rocky Mountains in het westen. Afbeelding - Great Plains: Pagina 6
5. De Rocky Mountains De Rocky Mountains vormen een groot hooggebergte in het westen van Noord-Amerika. De Rockies beslaan een gebied met een lengte van meer dan 4800 km vanaf New Mexico door de Verenigde Staten naar Canada en Alaska. Het gebergte ligt tussen de Great Plains aan de oostkant en heeft een serie bassins en laagtes aan de westkant. Afbeelding - Rocky Mountains: 6. Het Grote Bekken De grootste woestijn van de Verenigde Staten is het Grote Bekken (Great Basin). Het beslaat een enorm gebied in het westen van de VS, tussen de Rocky Mountains en de Sierra Nevada. Er valt gemiddeld 175-300 millimeter regen, maar er zijn grote stukken waar het eigenlijk helemaal nooit regent. Zo heb je Death Valley, waar de hoogste (erkende) temperatuur ter wereld is gemeten: 56,7 graden Celsius. Er valt minder dan 50 millimeter regen per jaar. Afbeelding - De Grote Bekken: Pagina 7
7. De Cascade Range De Cascade Range, het Cascadegebergte of simpelweg de Cascades vormen een gebergte evenwijdig aan de westkust van de Verenigde Staten. Het gebergte bestaat uit brede, besneeuwde toppen en is ontstaan door vulkanen. Veel van deze vulkanen zijn ook tegenwoordig nog steeds actief. Het gebied loopt van noord naar zuid vanaf Brits-Columbia door de Amerikaanse staten Washington en Oregon tot aan het Shasta Cascade-gebied in het noorden van Californië. Afbeelding - Cascade Range: Pagina 8
Voor in je werkstuk maak je nu de volgende leerdoelen helder: Beredeneer in welk geografisch gebied welk soort neerslag zal voorkomen (stuwings-, stijgings- en/of frontale neerslag). Bekijk ter ondersteuning de bovenste twee kaarten van de Bosatlas (54e editie), pagina 190. Noem in je werkstuk alle bovenstaande 7 gebieden, waarna je er achter zet waarom je denkt dat dat type neerslag er vooral voor zal komen. Als er een gebied tussen zit waar weinig tot geen neerslag valt, leg je uit hoe dat komt. Welke landbouwgordels (belts) er in de V.S. zijn, en waarom die nou juist daar voorkomen (zie ook 12 in je lesboek). Denk daarbij aan het verband tussen neerslag / temperatuur en landbouw. Pagina 9
Stap 3: Problemen met water In 12 heb je geleerd dat een groot deel van de V.S. last heeft van een watertekort (blz 149 in je lesboek). In de V.S. maken veel landbouwers gebruik van de Ogallala aquifer. Deze raakt echter steeds leger in sommige gebieden. Hier boven zie je een thematische kaart over de Ogallala aquifer. Daar waar het oranje / rood is, daalt het waterniveau steeds verder. Lees 13 nog eens. Er staat op een gegeven moment in de tekst: "De droogtegrens van 100 WL zal opschuiven naar het oosten". De waterbalans zal negatiever worden in delen van de V.S., waardoor mensen nog meer water uit de grond nodig zullen hebben voor het irrigeren van hun gewassen voor de landbouw. Dit heeft dan natuurlijk weer negatieve gevolgen voor het waterpijl in de aquifer. Voor in je werkstuk Leg uit wat een aquifer is Leg uit waarom het een probleem is wanneer mensen (steeds meer) water uit die aquifers gebruiken Laat zien waar de Ogallala aquifer ligt in de V.S. Geef aan wat voor maatregelen er genomen kunnen worden om de waterproblemen beter op te lossen En leg als laatste uit wat er bedoeld wordt wanneer we zeggen dat de droogtegrens van 100 W.L. steeds verder op zal schuiven naar het oosten. Hoe komt dat dan? Stap 4: Orkanen en tornado's Pagina 10
Orkanen en tornado s Jaarlijks terugkerende rampen zijn de tornado's in het middenwesten en de nog verwoestender tropische orkanen in het zuidoosten van de Verenigde Staten. Sinds de weersvoorspellingen door middel van satellietbeelden sterk verbeterd zijn kunnen mensen tijdig hun woningen dichtspijkeren en zichzelf in veiligheid brengen, maar de materiële schade kan toch enorm zijn. Vooral als de bijbehorende vloedgolf de kust bereikt, zoals in het geval van de orkaan Katrina, die in 2005 New Orleans onder water zette. Bekijk volgende filmpje: En hoe ontstaat een tornado: http://nos.nl/video/509307-hoe-ontstaat-een-tornado.html http://nos.nl/video/509307-hoe-ontstaat-een-tornado.html Voor in je werkstuk Neem de onderstaande tabel over en vul de informatie waar nodig aan. Verschil orkaan / tornado Namen Pagina 11 Orkaan Tornado 1. 1. 2. 2. 3. 3.
Orkaan Tornado Doorsnede 100 meter / 500-1.500 km 100 meter / 500-1.500 km Oog wel / niet wel / niet Doorsnede 'oog' 50 meter / 30-50 km 50 meter / 30-50 km Gemiddelde duur 10 minuten / 5-10 dagen 10 minuten / 5-10 dagen Maximale windsnelheid lager / hoger dan bij tornado lager / hoger dan bij orkaan Schade in een gebied heel plaatselijk / groot gebied heel plaatselijk / groot gebied Ontstaanswijze Gebied in de VS (waar komt het voor) Periode van jaar Tip: lees en gebruik 15 in je lesboek hierbij. Kijk ook hier: http://nos.nl/artikel/245318-orkanen-en-tornado-s-het-verschil.html Stap 5: Het eindproduct Eindproduct Zet de puntjes op de i voordat je het werkstuk inlevert. Kijk of je alle benodigde informatie hebt genoemd (loop alle stappen nog eens bij langs) Controleer op spellingsfouten Doe wat moeite voor een nette lay-out, lever een net eindproduct in. Staat jullie naam op jullie werkstuk? Pagina 12
Je mag zelf kiezen hoe je deze informatie aan je docent wilt presenteren. Mag bijvoorbeeld in: postervorm, collage, powerpoint, prezi, werkstuk etc. Je gebruikt foto s en illustraties om je bevindingen te verduidelijken. Klaar? Laat het eindproduct beoordelen door jullie docent. Uiterlijke inleverdatum = vrijdag 4 november voor 18.00 uur. Digitaal inleveren kan via de mail: Mevr Nijzing: m.nijzing@bonifatius.nl Mevr vd Weerd: d.vanderweerd@bonifatius.nl Pagina 13
Over dit lesmateriaal Colofon Auteur Mariele Nijzing Laatst gewijzigd 22 oktober 2016 om 16:40 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VMBO gemengde leerweg, 3; VMBO theoretische leerweg, 4; VMBO theoretische leerweg, 3; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 4; VMBO gemengde leerweg, 4; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 3; Leerinhoud en Systeem aarde; Aardrijkskunde; Klimaat; doelen Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 3 uur en 30 minuten Gebruikte Wikiwijs Arrangementen content, VO. (2016). Klimaten VS 2 vmbo-kgt34. https://maken.wikiwijs.nl/82689/klimaten_vs_2_vmbo_kgt34 Pagina 14