Matthijs.hesselink@maastrichtuniversity.nl

Vergelijkbare documenten
Matthijs Hesselink Hoogleraar Bewegingswetenschappen Maastricht University

Fysieke fitheid, fysieke activitiet in relatie tot gezondheid

Titel: Sport en Bewegen na transplantatie. Naam spreker: Dr. Dorien M. Zelle

Wetenswaardigheden over eten en drinken.

Adipositas pandemie Obesidemie

Obesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar

Diabetes Mellitus en Beweging

In het standaardscherm kunt u op de UP knop drukken om langs de. CONTROL, USER en WATT CONTROL te lopen om vervolgens een programma te selecteren.

Tiffany Naets. Faculty of Psychology, Department of Developmental, Personality and Social Psychology, University of Ghent

Exercise is Medicine Praktische beweegadviezen voor patiënten met perifeer arterieel vaatlijden

Casus mevrouw Driebergen. 52 jaar, status na icva mei Thuiswonend. Goede cognitie. Lopen: FAC 4. Couch potato: overdag veelal inactief

Motivatie om te gaan bewegen

De computerhandleiding bestaat uit de volgende hoofdstukken:

METING TANITA INNERSCAN. NAAM:. LEEFTIJD:. LENGTE cm:. GESLACHT: M / V. Gewicht. Vetpercentage. Watergehalte % Spiermassa.

Introductie. Inspanningsfysiologie Duursport. Guido Vroemen. Guido Vroemen Sportarts Medisch Bioloog Triathlon Trainer SMA MIDDEN NEDERLAND

BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA ZWAARLIJVIGHEID. Blaine Stiger - FOTOLIA DUIDELIJKE ANTWOORDEN

Prediabetes : ontwikkelt iedereen diabetes? Wie screenen en hoe? C. De Block Endocrinologie-Diabetologie Voorzitter Diabetes Liga

De computerhandleiding bestaat uit de onderdelen: Knopfuncties De schermen Het selecteren en instellen van de programma s -1-

Zuivelproducten voor sporters Effect van melkeiwit en micronutriënten voor prestatie. Jan Steijns

Wetenswaardigheden over eten en drinken.

Mijn naam is. Peter C.Th. van Aanholt

Computerhandleiding Proteus PEC-7588

Physical Activity, Physical Fitness and Cardiovascular Risk Factors in Suriname Se-Sergio Baldew

Bij het instellen van het USER programma kunt u de UP en DOWN knoppen gebruiken om de weerstand van elk segment in te stellen.

Evidence-based Lifestyle Advies

De Top 10 Dieet Mythen

het dopaminerge beloningssysteem

Brigitte Wieman. 14 maart 2019, Samen in de breedte. NVD Beleidsmedewerker Utrecht diëtist

Gebruiksaanwijzing. CBM-2050 Loopband -1-

* MEDISCHE TOESTAND: normaal VETVERDELING IN LICHAAM: Omtrek middel (cm): 81 * GEWICHTSKLASSE (BMI): 23,0 ANTROPOMETRIE

GreenAlive Rijmenamseweg Bonheiden

Van sportdrank tot napilsen

Effecten van een actieve leefstijl, ook bij kanker. Prof dr Maria Hopman Afdeling Fysiologie Radboudumc Nijmegen Wageningen University (eat2move)

Sporten en diabetes type 2 Van 15 minuten per dag bewegen tot de marathon, maar eerst een fietsproef. Sport is goed voor elk?

Ellen Govers. Waarom een dieet dat afwijkt van de RGV? Het dieet in 3 fasen Casussen Conclusies en aanbevelingen

Afslanken met IJzer. Anneke Palsma. EFAA Fitness- & Personal Training Congres 15 februari 2009, Noordwijkerhout

Bewegen en voeding als medicijn bij type 2 diabetes? de rol van fitnessprofessionals. Dr. Jan-Willem van Dijk

Gezonde voeding en voldoende beweging ook voor ouderen. Lisette CPGM de Groot; Wageningen Universiteit 12-11, Active Ageing 2015

OBESITAS STAPPEN NAAR GEZONDHEID. Dr. Marly Oosterhof

Gebruiksaanwijzing JBM

Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen. David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek, UZ Brussel

Dolphin V4. Functie knoppen De schermen Werkingsinstructies. Batterijen installatie:

Welke behandelstrategie bij obese type 2 patiënten: GLP 1 agonist!

Effectieve voeding en beweging bij overgewicht Esther van Etten Sportdietist

Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen. David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek

Sarcopenie in obesitas en na bariatrische chirurgie. Prof. Dominique Hansen, PhD, FESC

Gebruiksaanwijzing. Engine V8-1-

Zitten in Limburg. Een exploratief onderzoek naar zitgedrag in 31 Limburgse gemeenten.

Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over.

Tips bij gewichtsverlies : introduceren en behouden

Preventie van type 2 diabetes Een kwestie van leefstijl. Lange termijn effecten van leefstijlveranderingen op glucose tolerantie: De SLIM studie

Effectiviteit en economische impact van beweegprogramma s op de werkplek

MEMO. Percentage dieetvolgers en volgers van een leefregel Resultaten van VCP

NEDERLANDSE SAMENVATTING

Gebruiksaanwijzing. CBM-2050 Loopband

+/- Environment / Lifestyle + - Genetic Predisposition. Fuels. De rol van het brein in de ontwikkeling van Obesitas. Susanne la Fleur.

17/12/2013. Inhoudsweergave. Hoe kunnen zorgverleners dagdagelijks meehelpen bij de preventiestrijd tegen T2DM en zwangerschapsdiabetes?

De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie

BEWEGEN OP HET WERK WERKT:

TRANSPLANTOUX Getransplanteerden en de magie van de Mont Ventoux

SLANK WORDEN SLANK BLIJVEN. eenvoudig snel efficiënt

Voeding voor voetbal. Peter Res, voedingskundige AFC Ajax

SLIM een revolutionaire visie

Er zijn verschillende meetmethodes waarmee u kunt vaststellen of u een gezond gewicht hebt:

Gebruiksaanwijzing. X785 Crosstrainer -1-

Gezondheid & Voeding

Activelifestyle. FIT-Guide

Chapter 9. Dutch Summary

Frailty en (Nier-)Transplantatie. Robert A. Pol, chirurg

Obesitas. Tommy LS Visscher. EASO Taskforce Public health and prevention

GLP-1 and the neuroendocrine control of feeding in obesity andtype 2 diabetes. Food for thought

DE IMPACT VAN BEWEGEN EN VOEDING OP SPIERMASSA EN FYSIEK FUNCTIONEREN VAN OUDEREN. Dr. Ir. Michael Tieland

De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie. Milou Beelen, SMC Zuid-Limburg / Maastricht University Milou Beelen

Introductie. Guido Vroemen Sportarts Medisch Bioloog Triathlon Trainer SMA MIDDEN NEDERLAND

Gewoon een kwestie van calorieën tellen.

Hardlooponderzoek in Nederland nu en in de toekomst. Marienke van Middelkoop, Erasmus MC Sjouke Zijlstra, UMC Groningen

Module gezonde leefstijl. 20 Oktober 2018

Exercise, type 2 diabetes and weight reduction

BEHANDELING VAN OBESITAS

Het effect van bewegen

Energiestofwisseling diagnose

Wat is diabetes mellitus?

Koolhydraatbeperking S, M, L. Welke maat heeft je cliënt? Welkom Waarschuwing

Hoe word je 100? (en willen we dat eigenlijk wel?)

Doorbloeding van het hart tijdens dieetblootstelling en sevofluraan anesthesie

Bovenstaande computer is ontworpen voor elliptical trainers en wordt geïntroduceerd met de volgende functies:

Hoe hard wil en kun je gaan??

EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN


Glucose in beweging door beweging. Yvonne Krul internist in opleiding

Veilig sporten. De waarde van de sportkeuring. 29 november 2017

WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition

Computerhandleiding MI-410

Het metabolisme plan - voor optimaal vetverbruik

Waarom Fitness en Het volgen van een dieet Je niet kunnen helpen Om blijvend af te slanken? Eric Eraly

Active Ageing. Gezondheidsgedrag en self-tracking: Cees van der Schans.

Dieetvoeding voor een gezond gewicht van hond en kat. Overgewicht

Computerhandleiding MI-611

Transcriptie:

In beweging! Gezondheidsuniversiteit 2015 Matthijs Hesselink Department of Human Movement Sciences Faculty of Health, Medicine and Life sciences Maastricht University Matthijs.hesselink@maastrichtuniversity.nl

FHML

FHML Morris, the Lancet 1953

Inactiviteit en sterfte FHML Wen, the Lancet 2012

Inactiviteit en sterfte FHML American Scientist, 2005 5

FHML

Department of Human Movement Sciences Q: Waarom bewegen?

FHML Hamilton, Diabetes 2007

Inspanningsintensiteit FHML Church, Obesity 2009

Department of Human Movement Sciences Q: Is dat omdat ik lichter word?

Inspanning en lichaamsgewicht? Q: Verlies ik vanzelf gewicht als ik ga sporten? 1 Kg vet bevat ongeveer 9000 kcal, dagelijks energiegebruik van volwassen man ongeveer 2500 kcal Energiegebruik tijdens hardlopen, een vuist regel: 1 kcal/km/kg lichaamsgewicht Ik weeg 70 Kg, ik loop 5 km = 350 Kcal FHML 11

Gewicht verliezen door sporten kan maar is moeilijk! Je bent geneigd na je inspanning te gaan rusten en wat extra te gaan eten. FHML 12

Inspanning en lichaamsgewicht? FHML Jimmy Bell, Imperial college London 13

Inspanning en lichaamsgewicht? A: Verlies van lichaamsgewicht is mooi meegenomen Q: Maar is het noodzakelijk voor gezondheidswinst? FHML 14

Inspanning en gezondheid? Type 2 suikerziekte als voorbeeld Verminderde suikeropname door de spieren na de maaltijd Verhoogde afgifte van suiker door de lever Laag vermogen om vet te verbranden Slechte mitochondria Veel vet in de spier FHML Data M Hesselink unpublished 15

Type 2 diabetes Atleet Department of Human Movement Biology Sciences

Screening Baseline measurements Training 12 weeks Post intervention measurements ` Resistance training: 1x/week, 8 exercises 1 set, 8 repetitions, 50% of MVC 2 sets, 8 repetitions, 75% of MVC Endurance training: 2x/week. 30 minutes on 55% of max power output With permission Progressive training program 5 minutes of warming up and cooling down before and after every training session on 45% of max power output on the ergometer Supervised training and heart rate monitored Department of Human Movement Sciences Meex et al., Diabetes in press

Kenmerken van de testpersonen 20 control subjects (fasting glucose level < 7.0; 2-hours glucose < 7.8) 18 type 2 diabetics (fasting glucose level > 7.0; 2-hours glucose > 11.1) Controls (n = 20) Diabetics (n = 18) At baseline At baseline Age (Years) 59 ± 1 59 ± 1 Weight (kg) 95 ± 3 94 ± 3 Length (cm) 179 ± 1 177 ± 1 BMI (kg/m 2 ) 30 ± 1 30 ± 1 Department of Human Movement Sciences Meex et al., Diabetes in press

Training verbetert de fitheid en de kracht VO 2 max/kg body mass Maximal power output ml/min/kg body mass 35 30 25 20 15 10 5 * * watt 300 250 200 150 100 50 * * 0 C T2D 0 C T2D Data are means ± SE Before training After training Department of Human Movement Sciences Meex et al., Diabetes 2010

Training leidt tot meer mitochondria die het beter doen. Mitochondrial density Mitochondrial function (MRS) 0.07 OXPHOS protein content 2,0 1,8 1,6 1,4 1,2 1,0 0,8 0,6 0,4 0,2 0,0 C * * T2D PCr recovery rate constant (s -1 ) 0,06 0,05 0,04 0,03 0,02 0,01 0,00 * C * * T2D Data are means ± SE Before training After training Department of Human Movement Sciences Meex et al., Diabetes 2010

Training verbetert de suikeropname in de spier Maar normaliseert het niet. Δ insulin stimulated glucose disposal 25 0.08 # # umol/kg/min 20 15 10 5 * 0 C T2D Data are means ± SE # significant different from C Department of Human Movement Sciences Before training After training Meex et al., Diabetes 2010

De verhoogde suikeropname komt door een verbeterde suiker verbranding De opslag verbetert te weinig! Δ CHO oxidation (umol/kg/min) Δ non oxidative glucose disposal (umol/kg/min) 7 6 5 4 3 2 * * 16 14 12 10 8 6 4 * * 1 2 0 0 C T2D C T2D Data are means ± SE Before training After training Department of Human Movement Sciences Meex et al., Diabetes 2010

Ook deze veranderingen zien we zonder veranderingen in lichaamsgewicht Body mass Fat percentage 100 0.06 40 0.09 * 80 30 kg 60 40 % 20 20 10 0 C T2D 0 C T2D Data are means ± SE No changes in fat free mass Before training After training Department of Human Movement Sciences Meex et al., Diabetes 2010

Inspanning en lichaamsgewicht? A: Verbeterde metabole gezondheid zonder gewichtsverlies is mogelijk! Q: Maar ik doe altijd aan sport en ik merk er niets van, hoe kan dat? Department of Human Movement Sciences

FHML Church, Obesity 2009

FHML Baumann, the Lancet 2012

Hoog loopvermogen Laag loopvermogen Percentage verschil laag vs. hoog loopvermogen 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 FHML Wisloff, Science 2005

Q: Maar al dat sporten is toch ook gevaarlijk? Department of Human Movement Biology Sciences

FHML KIm, NEJM 2012

Q: Moet je eigenlijk wel sporten, of zijn er ook andere moeglijkheden? Department of Human Movement Biology Sciences

Zit tijd over de jaren heen Department of Human Movement Biology Sciences

Heupomtrek bij actieve en inactieve tweelinghelften Department of Human Movement Biology Sciences

Q: Wanneer ben je actief of wanneer ben je inactief?? Department of Human Movement Biology Sciences

Dagelijkse activiteit bij slanke mensen en mensen met obesitas Department of Human Movement Biology Sciences

Q: Maakt staan of zitten écht verschil? Department of Human Movement Biology Sciences

Dagelijkse activiteit bij slanke mensen en mensen met obesitas Department of Human Movement Biology Sciences

Daily life activity in lean and obese Department of Human Movement Biology Sciences

Zit tijd als onafhankelijke risico factor Toenemend risico bij toenemende kwartielen zittijd Vergelijkbare toename bij mannen en vrouwen FHML Van der Ploeg, Arch Int Med 2012

Zit tijd als onafhankelijke risico factor Vergelijkbare toename bij gradaties overgewicht Toename risico met toenemende zittijd niet gereduceerd door regelmatige lichamelijke inspanning FHML Van der Ploeg, Arch Int Med 2012

Het zittende bestaan A. Schwarzenegger de body builder A. Schwarzenegger de gouverneur FHML Internet unlimited 40

FHML Wilbert-Lampen, NEJM 2008

FHML Wilbert-Lampen, NEJM 2008

Zit tijd als risico factor FHML Wilbert-Lampen, NEJM 2008

Marathon lopen als risico factor FHML KIm, NEJM 2012

Topsport als risico factor FHML Marijon, EurHeartJ2013

Topsport als risico factor FHML Marijon, EurHeartJ2013

Thema volwassenheid? FHML Gillman, NEJM 2013

Onderzoek is duur We doen mee aan een sponsorloop tbv het Diabetes Fonds www.diabeatitrun.nl/science2diabeatitmaas tricht Om sponsorgelden te werven organiseren we een benefietconcert Kaarten bij mij verkrijgbaar Maar ook morgen (Donderdag) aan de zaal Geen tijd voor concert, maar wel sponsoren? Klik door naar: http://www.diabeatitrun.nl/formsignupspo nsor.aspx?fst=sponsor&c=true&rt=12&ri=11 FHML

Toch aan het zitten??? klik even door voor meer info. BBC Horizon; the truth about exercise. Een uiterst informatief programma van ongeveer een uur mbt de meest recente inzichten over de effecten van beweging op gezondheid, ook in relatie tot onderbreken zittijd en high-intensity training. (geen officiële BBC website) http://www.disclose.tv/action/viewvideo/128481/bbc_horizon_2012 The _Truth_About_Exercise/ NTR PAVLOV met Joep van Deudekom vergelijkbaar met BBC Horizon maar in Nederlands, met wat meer aandacht voor bewegen en afvallen en looppatroon analyses irt blessures. Bevat ook info over onderbreken zittijd en high-intensity training. http://www.uitzendinggemist.nl/afleveringen/1261618 FHML