Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres E i Kiwijs 21 juli 2011 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/32100 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet. Wikiwijs Maken is een onderdeel van Wikiwijsleermiddelenplein, hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt.
Inhoudsopgave Webquest 1. Inleiding 2. Taak 3. Werkwijze 4. Bronnen 5. Beoordeling 6. Terugblik 7. Docentpagina Over dit lesmateriaal Pagina 1
Webquest Onderwerp Schooltype VO (havo/vwo) Doelgroep Klas 1 & 2 Vakgebieden Biologie Aantal personen Klassenactiviteit Totale tijd 1. Inleiding Welkom beste leerling! 2 tot 3 klokuren Deze webquest opdracht lesmodule bestaat uit 2 lesuren. Het eerste lesuur ga je aan de slag met opdrachten over evolutie. Je gaat hierbij zelf op zoek naar informatie op internet. Je begint met het bekijken van twee filmpjes ter introductie van het onderwerp. Vervolgens ga je aan de slag met de opdrachten. De antwoorden schrijf je op het werkblad dat je van je docent krijgt. Het tweede lesuur gaan jullie een filmpje bekijken over de de verschillende evolutietheorieen van verscheidene wetenschappers. Vervolgens worden jullie ingedeeld in groepjes en krijgen een wetenschapper toegewezen. Per groepje maken jullie een poster over de toegewezen wetenschapper. Zie het werkblad (dat je begin van de les van je docent krijgt) voor meer informatie hierover. Veel plezier en succes! 2. Taak Het dierenrijk Zie hieronder voor de taken die je achtervolgend gaat uitvoeren: TAKEN LES 1 Taak 1 à Introductiefilmpje bekijken over EVOLUTIE + vragen Taak 2 à Opdracht Australopithecus Pagina 2
Taak 3 à Opdracht Reukvermogen Taak 4 à Opdracht Haaien Taak 5 à Opdracht Sporenplanten Taak 6 à Filmpje Fossielen Taak 7 à Opdracht Fossielen Taak 8 à Evaluatieformulier invullen Taak 9 à Werkblad met antwoorden inleveren bij je docent TAKEN LES 2 Taak 1 à Introductiefilmpje bekijken over EVOLUTIETHEORIEEN Taak 2 à In groepjes bij elkaar zitten en naam wetenschappers invullen op werkblad Taak 3 à Vragen doorlezen voor poster Taak 4 à Taken verdelen Taak 5 à Aan de slag!? 3. Werkwijze Schedels LES 1 Taak 1: Introductiefilmpje over Open internet, typ het volgende linkje in en bekijk het filmpje aandachtig. Vergeet niet een koptelefoon op te zetten! Introductiefilmpje Schrijf op wat de evolutietheorie inhoudt. Geef twee belangrijke voorbeelden/argumenten waar de evolutietheorie op gebaseerd is. Pagina 3
Taak 2: Opdracht Australopithecus Volgens de evolutietheorie heeft de huidige mens een aapmens als voorouder gehad. Deze aapmens wordt Australopithecus genoemd. Hieronder zie je een afbeelding van een schedel van de Australopithecus. De Australopithecus is een aapmens die ongeveer 1 tot 5 miljoen jaar geleden in Afrika en tropisch Azië leefde. De Australopithecus liep (in tegenstelling tot mensapen) helemaal rechtop. De schedel van de Australopithecus is chimpanseeachtig met een menselijk gebit. De Australopithecus gebruikte al eenvoudige stenen werktuigen. Volgens de evolutietheorie hebben mensapen (gorilla, chimpansee en orang-oetan) en aapmensen (Australopithecus) een gemeenschappelijke voorouder gehad. Deze gemeenschappelijke voorouder leefde ongeveer 30 miljoen jaar geleden. Welke zin uit de bovenstaande tekst kan als argument dienen voor deze theorie? Klik op de volgende link voor meer informatie over de Australopithecus: Informatie Australopithecus Kies uit de volgende antwoorden: De schedel van Australopithecus is chimpanseeachtig met een menselijk gebit. De Australopithecus gebruikte eenvoudige stenen werktuigen. De Australopithecus liep (in tegenstelling tot mensapen) helemaal rechtop. De Australopithecus is een oermens die ongeveer 1 tot 5 miljoen jaar geleden in Afrika en tropisch Azië leefde. Taak 3: Opdracht Reukvermogen Het reukvermogen van de huidige mens is beduidend minder goed ontwikkeld dan het reukvermogen van zijn voorouders. Door de toenemende herseninhoud en de steeds minder ver uitstekende bovenen onderkaak is de plek voor het reukorgaan in het neusbeen gedurende de evolutie afgenomen. Hierdoor is de mens steeds slechter gaan ruiken. Welke bewering over de bovenstaande tekst is het meest aannemelijke voorbeeld van veranderingen door natuurlijke selectie? Omdat de mens werktuigen ging gebruiken, werd goed kunnen ruiken steeds minder belangrijk. Hierdoor konden mensen die niet goed konden ruiken ook succesvol zijn en meer nakomelingen krijgen. Mensen die minder goed konden ruiken kregen gezondere en sterkere nakomelingen dan mensen die goed konden ruiken. Mensen met een groter herseninhoud waren succesvoller en kregen meer nakomelingen dan mensen met een goed reukvermogen en een kleinere herseninhoud. Taak 4: Opdracht Haaien Haaien worden ook wel levende fossielen genoemd. De eerste haaiensoort dateert waarschijnlijk uit het Devoon. De huidige haaiensoorten lijken in veel opzichten op uitgestorven haaiensoorten. Haaien zijn in de loop van de evolutie nauwelijks veranderd. Wat kan hiervoor een verklaring zijn? Haaiensoorten zijn altijd succesvolle dieren op aarde geweest en gebleven; evolutionaire veranderingen waren dus niet noodzakelijk en niet wenselijk voor haaiensoorten. Haaien komen uit een vroege periode uit de evolutie en zijn daarom nauwelijks veranderd. Haaien zijn de enige roofdieren in zeeën en oceanen en kunnen daarom al zo lang onveranderd voortbestaan. Taak 5: Opdracht Sporenplanten Pagina 4
Sporenplanten planten zich voort met behulp van sporen. Sporen worden geproduceerd in speciale sporenvormende orgaantjes. Sporenvormende orgaantjes zijn primitiever van bouw dan de bloemen van zaadplanten. Wat zal de meest voor de hand liggende volgorde van de evolutie in plantensoorten zijn geweest? Sporenplanten» eencellige wieren» wieren» naaktzadigen» bedektzadigen Wieren» eencellige wieren» sporenplanten» naaktzadigen» bedektzadigen Eencellige wieren» wieren» sporenplanten» naaktzadigen» bedektzadigen Sporenplanten» wieren» eencellige wieren» naaktzadigen» bedektzadigen Taak 6: Introductiefilmpje over Open internet, typ het volgende linkje in en bekijk het filmpje aandachtig. Vergeet niet een koptelefoon op te zetten! Filmpje Fossielen Wat is een fossiel? Fossielen zijn niet alleen botten of tanden, maar ook Wat hebben fossielen met de evolutietheorie te maken? LES 2 Taak 1: Introductiefilmpje bekijken over EVOLUTIETHEORIEEN Open internet, typ het volgende linkje in en bekijk het filmpje aandachtig. Vergeet niet een koptelefoon op te zetten! Filmpje evolutietheorieen Taak 2: Bijelkaar zitten en naam wetenschapper invullen Ga na het bekijken van het filmpje met je groepsgenoten bij elkaar zitten. Schrijf de namen van je groepsgenoten op je werkblad. Één van de groepsgenoten gaat naar de docent, die een wetenschapper toewijst waar jullie als groepje een poster over gaan maken. Schrijf de naam van de wetenschapper op je werkblad. Taak 3: Vragen doorlezen voor poster Ga nu de vragen doornemen die jullie moeten verwerken in de poster. Deze vragen moeten met de antwoorden erbij terug te vinden zijn in de poster. Taak 4: Taken verdelen Ga nu als groepje de taken verdelen. Schrijf op wat je taken zijn op je werkblad, zo zul je het niet vergeten. Taak 5: Aan de slag! Ga nu aan de slag met de poster!? 4. Bronnen De bronnen die je kunt gebruiken tijdens het maken van de taken in les 1 zijn hieronder weergegeven. Hiermee kom je snel bij bruikbare bronnen. Uiteraard mag je ook zelf op zoek gaan naar informatie! De bronnen voor les 2 zijn geheel aan jullie overgelaten. Tijdens het tweede lesuur zijn jullie vrijwel Pagina 5
geheel zelfstandig bezig. Snel naar bronnen voor taak 1: theorie Snel naar bronnen voor taak 2: Australopithecus Snel naar bronnen voor taak 3: Reukvermogen Snel naar bronnen voor taak 4: Haaien Snel naar bronnen voor taak 5: Sporenplanten Snel naar bronnen voor taak 7: Fossielen 5. Beoordeling De beoordeling voor les 1 verloopt als volgt: BEOORDELINGMAXIMAAL TE BEHALEN PUNTEN Taak 1 10 Taak 2 10 Taak 3 10 Taak 4 10 Taak 5 10 Taak 7 10 Zelfstandigheid 10 Inzet 10 Motivatie 10 Houding 10 De beoordeling van de poster van les 2 gebeurt aan de hand van een aantal punten waarop gelet wordt: Individueel: Als groep: Titel (naam wetenschapper) Namen groepsleden Vragen zijn erin verwerkt Goed leesbare lettertypen Bronvermelding Layout Voldoende plaatjes Niet te lange zinnen gebruikt Geen slordigheid Goede taakverdeling Goede samenwerking Zelfstandigheid Werkhouding Inzet Motivatie Pagina 6
6. Terugblik Hopelijk heb je deze twee lesuren leuk en leerzaam doorgebracht. Jou feedback is natuurlijk heel belangrijk. Geef als laatste jouw persoonlijke antwoord op de volgende vragen ter evaluering: Vond je de opdrachten leuk? Waarom wel/niet? Vond je de opdrachten moeilijk? Waarom wel/niet? Vond je dat er dingen anders moesten? Waarom wel/niet? Vond je dit een geslaagd lesmoduul? Heb je nog andere opmerkingen? 7. Docentpagina DOCENTENHANDLEIDING LES 1 Titel: Onderwerp: Schooltype: Voortgezet Onderwijs Doelgroep: VWO 2 (onderbouw) Leerstofgebied: Biologie Uitvoering door: Alle leerlingen in de klas Werkvorm: Individueel (Digitaal Webquest) Duur: 50 minuten (1 lesuur) Opbrengst: Meer kennis/inzicht in de evolutietheorie Doel van de opdracht: Algemeen De leerlingen komen meer te weten over de evolutietheorie De leerlingen leren zelfstandig werken De leerlingen leren informatie opzoeken, selecteren en vergaren De leerlingen leren bronnen bekijken en informatie aflezen uit bronnen Specifiek De leerlingen bekijken visueel wat de evolutietheorie inhoudt De leerlingen leren belangrijke informatie op te pikken uit het filmpje De leerlingen leren zelf informatie zoeken over de opdrachten die ze moeten maken aan de hand van een verhaal of bron De leerlingen komen meer te weten over fossielen Pagina 7
Materiaal: Pc s + Internet (1 pc per leerling) Werkblad Suggesties ter voorbereiding: Het verdient aanbeveling om zelf vooraf de opdracht te doorlopen, zodat u weet waar de informatie te vinden is. Reserveer ruim van te voren voldoende Pc s en koptelefoons voor iedere leerling, zodat de les tijdens de verdieping niet gestoord wordt of geen chaos ontstaat door onvoldoende organisatie. DOCENTENHANDLEIDING LES 2 Algemeen De leerlingen maken kennis met de verschillende evolutietheorieën. De leerlingen leren werken in groepjes waarbij ze leren verantwoordelijkheid te dragen voor het eindproduct. Specifiek Leerlingen bekijken een film over verschillende evolutietheorieën. Leerlingen verdiepen zich in één van de verschillende evolutietheorieën en komen erachter wat de theorie precies inhoudt. De leerlingen leren hoe ze een poster maken. De leerlingen leren taken verdelen en zorg te dragen aan het leveren van een goed resultaat. Materiaal: PC + Internet (liefst 1 per leerling) Posterpapier Stiften Printer Schaar Lijm _ Opdrachten in het kort: De leerlingen gaan dit lesuur een video bekijken waarin de verschillende evolutietheorieën ter sprake komen. Vervolgens gaan ze in groepjes de theorieën van de verschillende wetenschappers bespreken aan de hand van een paar vragen die ze gaan beantwoorden. In de verdiepende opdracht gaan de leerlingen in groepjes verder met één van de wetenschappers. Ze gaan op zoek naar meer informatie over de wetenschapper. Uiteindelijk maken de groepjes posters over de wetenschappers uit het filmpje. Er zijn een paar vragen die de groepjes in de posters verwerkt moeten hebben. De groepjes worden door de docent gemaakt en de wetenschappers worden per groepje toegewezen door de docent. Er zijn vier wetenschappers die voorkomen in het filmpje, één wetenschapper mag maar door twee groepjes als onderwerp gekozen worden voor de posters. Er worden dus 8 groepen gemaakt. Per wetenschapper 2 groepen die er een poster over maken. _ Pagina 8
Suggesties ter voorbereiding: Reserveer ruim van te voren voldoende Pc s en koptelefoons voor iedere leerling. Suggesties voor de begeleiding: Algemeen: Dit lesuur kan voor een groot deel zelfstandig in groepjes door de leerlingen uitgevoerd worden. Het is wel aan te bevelen om de opdracht klassikaal in te leiden en zoveel mogelijk vragen van de leerlingen weg te werken voordat iedereen aan de slag gaat. Specifiek: De leerlingen krijgen een werkblad waar ze de vragen vinden die ze in de posters moeten verwerken en waar de richtlijnen voor de poster, die te vinden zijn als Werkblad Poster. Dit blad dient van te voren door de docent uitgeprint te worden, zodat het tijdens de les uitgedeeld kan worden. Ieder leerling heeft een vel nodig. De opdracht begint met het bekijken van het filmpje. Na het bekijken van de video, gaan de leerlingen in groepjes bij elkaar zitten en gaan ze de naam van de toegewezen wetenschapper op het Werkblad Poster schrijven. Maker Webquest : T. van Wuijckhuijse en P. van Gils Voor meer informatie en/of vragen: Mail naar thijsvanw@gmail.com? Pagina 9
Over dit lesmateriaal Colofon Auteur E i Kiwijs Laatst gewijzigd 21 juli 2011 om 13:48 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VWO 2; HAVO 1; HAVO; VWO 1; VWO; HAVO 2; Leerinhoud en doelen Biologie; Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 0 uur en 50 minuten Trefwoorden evolutie, evolutietheorieen Gebruikte Wikiwijs Arrangementen Arrangementen,. (2011). Sjabloon Webquest. https://maken.wikiwijs.nl/28246/sjabloon_webquest Pagina 10