ADVIES BURGEMEESTER EN WETHOUDERS Datum B&W-vergadering : 20-9-2011 Openbaar Onderwerp : gevolgen stopzetten leges Nederlandse Identiteitskaart Portefeuillehouder(s) : P. C. Tange Afdelingshoofd/hoofd BMO: M.A. Schaafsma Paraaf : Paraaf: Afdeling : Dienstverlening Datum : 16-9-2011 Taakveld : Burgerzaken Reg. nr. : 11-028801 Redacteur : M.A. Schaafsma Betrokken afd./or : Bedrijfsvoering Inspraak : Nee Bezwaar/beroep mogelijk : Nee Conceptbesluit: akkoord te gaan met verzending van de brief, waarin de gemeenteraad wordt geïnformeerd over de gevolgen van het stopzetten van de legesheffing voor de Nederlandse Identiteitskaart Paraaf: Akkoord Bespreken Het college heeft besloten burgemeester conform advies 1e wethouder conform advies met tekstuele wijzigingen i.o.m. portefeuillehouder 2e wethouder met wijzigingen secretaris het advies aan te houden Bevoegdheid: Gemeenteraad (voorblad griffie vereist) College van Burgemeester en Wethouders Burgemeester Delegatie/mandaat Voorhangprocedure: Ja (voorblad griffie vereist) Nee Naar de raad (voorblad griffie vereist)
Aanleiding en probleemstelling (Analyse) De Hoge Raad heeft op 9 september geoordeeld dat er geen leges mogen worden geheven voor een Nederlandse identiteitskaart (NIK). Dit betekent dat er aan de balie vanaf dat moment geen leges meer mogen worden gevraagd. Dit heeft landelijk geleid tot een enorme stijging van het aantal aanvragen. Het Rijk heeft alle gemeenten op 14 september jl. aangegeven dat tot medio oktober alleen aanvragen met hoge prioriteit door de leverancier worden behandeld, en dat de andere aanvragen worden aangehouden. In het college van 13 september jl. bent u reeds geïnformeerd over de mogelijke financiële gevolgen van het afschaffen van de leges voor de NIK. In het kader van de actieve informatieplicht naar de gemeenteraad wordt voorgesteld de raad te informeren over zowel de procedurele als financiële gevolgen van het afschaffen van de leges voor het aanvragen van een NIK. Bestaand beleid Nieuwe bestuurlijke doelstellingen en randvoorwaarden Oplossingsrichtingen/beoogd resultaat Conceptbesluit akkoord te gaan met verzending van de brief, waarin de gemeenteraad wordt geïnformeerd over de gevolgen van het stopzetten van de legesheffing voor de Nederlandse Identiteitskaart Bevoegdheid Informatieverstrekking van het college van b&w aan de gemeenteraad. Communicatie Op de website van de gemeente is een nieuwsbericht geplaatst over de NIK. Tevens is het bezwaarformulier daar te downloaden. De informatie van de digitale Publieksbalie (Gemeenteloket) is ook aangepast. Bij de eerstvolgende mogelijkheid wordt een item opgenomen op de gemeentepagina van de Zaankanter. Beslag op middelen Tijdpad/procedure Evaluatie
Gemeenteraad Wormerland Datum : 20 september 2011 Uw brief van : Uw kenmerk : Ons nummer : 11-028801 Behandeld door : M.A. Schaafsma Doorkiesnummer : 075-642 9154 Onderwerp : gevolgen stopzetten legesheffing Nederlandse Identiteitskaart Geachte leden van de gemeenteraad, Graag informeren wij u over de gevolgen van de uitspraak van de Hoge Raad over het niet meer mogen heffen van leges voor het in behandeling nemen van aanvragen voor een Nederlandse Identiteitskaart (NIK). Uitspraak van de Hoge Raad De Hoge Raad stelt voorop dat een gemeente volgens vaste jurisprudentie alleen leges mag heffen als zij een dienst verricht die in overheersende mate een individualiseerbaar belang dient. Volgens de Wet op de uitgebreide identificatieplicht is iedereen die in Nederland verblijft sinds 2005 verplicht een geldig identiteitsbewijs te dragen en op verzoek te tonen. Die algemene draag- en toonplicht dient uitsluitend een algemeen belang. Aan deze identificatieplicht kan worden voldaan met een paspoort, een rijbewijs of een identiteitskaart. Een rijbewijs is vereist om een motorrijtuig te mogen besturen, en een paspoort is een mondiaal erkend reisdocument. Voor deze beide identificatiebewijzen geldt daarom dat zij vooral ook een individualiseerbaar belang dienen. Aanvragers kiezer er zelf voor om een motorrijtuig te besturen of te reizen. Daarvoor mag een gemeente dus leges heffen. Om te voldoen aan de algemene draag- en toonplicht van een identiteitsbewijs ligt de aanvraag van een identiteitskaart het meest voor de hand. Voor velen is dat de enige reden om zo n kaart aan te vragen. Weliswaar kan de kaart ook in beperkte mate dienen als reisdocument, maar of de kaart ook daarvoor gebruikt zal worden, is bij het aanvragen van die kaart niet objectief vast te stellen. Daarom kan niet worden gezegd dat het aanvragen van een identiteitskaart in overheersende mate verband houdt met een individualiseerbaar belang. Dat betekent dat gemeenten voor het verstrekken van een identiteitskaart geen leges mogen heffen. Gevolgen voor de gemeente Wormerland De beslissing van de Hoge Raad heeft tot gevolg dat gemeenten met ingang van vrijdag 9 september 2011 geen leges meer mogen heffen voor het verstrekken van een identiteitskaart op grond van artikel 229 van de Gemeentewet, indien de aanvraag wordt gedaan door een persoon op wie de Wet op de uitgebreide identificatieplicht van toepassing is. Die wet is van toepassing op een ieder die zich in Nederland bevindt en 14 jaar en ouder is. Postbus 20 1530 AA Wormer - bezoekadres: Koetserstraat 3 1531 NX Wormer - tel: 075-651 21 00 - fax: 075-651 22 44 bankrelatie: BNG 2850.34.030 - website: www.wormerland.nl - e-mailadres: antwoord@over-gemeenten.nl
Sinds 12 september jl. nemen wij aanvragen van personen ouder dan 14 jaar voor een Nederlandse Identiteitskaart dan ook in behandeling zonder hiervoor leges in rekening te brengen. Voor degenen die in de periode 29 juli 2011 9 september 2011 een aanvraag voor een Nederlandse Identiteitskaart hebben ingediend, biedt de Algemene wet bestuursrecht de mogelijkheid binnen zes weken bezwaar aan te tekenen tegen het besluit om leges te heffen voor het in behandeling nemen van een aanvraag voor een NIK. Wij hebben hiervoor een standaard bezwaarformulier opgesteld dat direct bij het snelloket op het gemeentehuis kan worden ingevuld, ondertekend en geretourneerd. Dit formulier is ook te downloaden vanaf onze website. Als het bezwaarschrift binnen zes weken na de aanvraag van de NIK is ingediend, is het bezwaar ontvankelijk en gegrond. Eerder ingediende bezwaarschriften, die door ons waren aangehouden in afwachting van de uitspraak van de Hoge Raad, worden eveneens afgehandeld. Deze zijn ook ontvankelijk en gegrond. De gemeente Wormerland maakt het bedrag over op het rekeningnummer dat op het bezwaarschrift(formulier) is opgegeven. Tijdelijke aanpassing levertijd NIK Er is zorg bij de leverancier over de voorraad identiteitskaarten. Begin oktober 2011 komt er een nieuw model uit en waarschijnlijk zijn er te weinig kaarten voorhanden om aan de grote vraag te kunnen voldoen. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft daarom besloten dat gemeenten alléén aanvragen met een hoge prioriteit mogen doorsturen naar de leverancier. Ook zijn er voorlopig géén spoedaanvragen mogelijk voor een gratis identiteitskaart (wel voor paspoorten). Daardoor is de levertijd langer dan de gebruikelijke 5 werkdagen en kan deze oplopen tot minimaal 2 weken. Er is sprake van een hoge prioriteit als iemand géén geldige identiteitskaart of paspoort heeft, of wanneer de identiteitskaart en / of het paspoort binnen 2 maanden verloopt. Als iemand beide documenten in bezit heeft, waarvan er één bijna is verlopen, maar waarvan de andere nog langer dan twee maanden geldig is, dan is er géén sprake van hoge prioriteit. Wie niet in de categorie 'hoge prioriteit' valt, adviseren wij nog even wachten met het aanvragen van de gratis kaart. Door de extreme vraag naar identiteitskaarten loopt de levertijd namelijk erg op. Een aanvraag die niet in categorie 'hoge prioriteit' valt wordt wel in behandeling genomen, maar wordt pas ná 11 oktober 2011 doorgestuurd naar de leverancier. Dan kan het nog een paar weken duren voordat de identiteitskaart klaar is. Indien inwoners met spoed een reisdocument nodig hebben, adviseren wij hen een paspoort aan te vragen. Hieraan zijn wel kosten verbonden. Financiële gevolgen Uitgaande van de reeds ingediende bezwaarschriften en de in de periode 29 juli 9 september 2011 ingediende aanvragen voor een NIK verwachten wij incidenteel maximaal 5.000 euro te restitueren. In dit bedrag hebben wij nog geen rekening gehouden met een mogelijke financiële compensatie vanuit het Rijk. Op korte termijn treden de VNG en het ministerie van BZK hierover in overleg. Ons standpunt is dat gemeenten niet financieel op dienen te draaien voor de uitspraak van de Hoge Raad. Het verstrekken van de Nederlandse Identiteitskaart is immers een aan de gemeente opgedragen taak waarvoor de Rijksoverheid dient aan te geven op welke wijze gemeenten een vergoeding krijgen. Die bestaande regeling is nu niet meer van kracht en er zal wat de VNG betreft op zeer korte termijn een alternatief moeten komen. Kijkend naar de huidige meerjarenbegroting is onze inschatting dat het stopzetten van de legesheffing voor de NIK voor de rest van het begrotingsjaar 2011 voor de gemeente Wormerland leidt tot een inkomstendaling van circa 15.000 euro, en vanaf het begrotingsjaar 2012 tot een daling van circa 43.000 euro op jaarbasis. In deze schatting hebben wij nog geen rekening gehouden met een mogelijke compensatie van het Rijk, en hebben wij eveneens de interne kosten voor een eventuele hausse aan aanvragen nog niet meegenomen. gevolgen stopzetten legesheffing Nederlandse Identiteitskaart 2/3 14 september 2011
Wij verwachten u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Op het moment dat de VNG en het ministerie van BZK overeenstemming hebben over de financiële afwikkeling van deze kwestie en wij inzicht hebben in de financiële doorvertaling hiervan naar onze begroting, dan informeren wij uw raad hier uiteraard over. Hoogachtend, burgemeester en wethouders van Wormerland, de secretaris, de burgemeester, Mw. M. van den Hende P.C. Tange gevolgen stopzetten legesheffing Nederlandse Identiteitskaart 3/3 14 september 2011