B en W nr. 14.0909 d.d. 14-10-2014 Onderwerp Brief aan de raad inzake leegstandsbeleid en afdoening moties Besluiten:Behoudens advies van de commissie 1. Bijgaande brief waarin het college een standpunt inneemt inzake leegstand van kantoren, winkels, bedrijven en gemeentelijk vastgoed aan de leden van de gemeenteraad te zenden; 2. Hierbij de moties M130114/3 Overkoepelend leegstandsbeleid en M130114/6 Niet bouwen voor de leegstand voor ons college als afgedaan te beschouwen. Perssamenvatting: Bij de behandeling van het uitvoeringsbesluit Rijnsburgerblok op 13 februari 2014 heeft de gemeenteraad bij motie gevraagd om overkoepelend leegstandsbeleid en om niet te bouwen voor de leegstand. Het college heeft de gemeenteraad in een brief aangegeven dat enerzijds voor het leegstandsprobleem in Leiden geen overkoepelend beleid nodig is en dat er anderzijds al voldoende beleid is om de leegstand terug te dringen.
Retouradres: Postbus 9100, 2300 PC Leiden De leden van de gemeenteraad Bezoekadres Postadres Telefoon E-Mail Website Gemeente Leiden Stadhuis Stadhuisplein 1 Postbus 9100 2300 PC Leiden 14071 www.leiden.nl/gemeente Datum 15 oktober 2015 Contactpersoon J. van Doggenaar Ons kenmerk Z/14/115292 Doorkiesnummer 5167122 Onderwerp Leegstandsbeleid en afdoening moties Geachte leden van de gemeenteraad, Op 13 februari 2014 heeft uw raad een tweetal moties aangenomen naar aanleiding van het uitvoeringsbesluit Rijnsburgerblok. Het gaat om motie M130114/3 waarin u het college verzoekt: overkoepelend beleid te formuleren voor de bestrijding van leegstand van kantoorruimte, winkelruimte, bedrijfsruimte, gemeentelijk vastgoed en terreinen; een zichtbaar, actief en overkoepelend gemeentelijk aanspreekpunt vorm te geven, waar aanbod van leegstand en vraag naar ruimte elkaar kunnen ontmoeten. Een aanspreekpunt dat meedenkt met burgers, organisaties en bedrijven, dat actief contact legt met grond- en vastgoedeigenaren, dat bekend is met initiatieven uit de stad en deze partijen met elkaar verbindt; deze visie op overkoepelend beleid voor de bestrijding van leegstand en de uitwerking van een gemeentelijk aanspreekpunt voor het zomerreces aan de raad te presenteren. en om motie M130114/6 waarin u het college verzoekt de uitname van 14.000 m2 extra kantoorruimte in Leiden te realiseren, hiervoor aanvullend beleid te formuleren en hierover de raad te rapporteren. Wethouder Strijk heeft u bij brief d.d. 2 juli 2014 geïnformeerd dat een voorstel voor overkoepeld beleid en visie meer tijd vraagt en dat een aanzet in de tweede helft van 2014 besproken kan worden. Leegstand van de in de motie genoemde functies is inderdaad een serieus probleem. Vandaar dat er met uw instemming al een aantal beleidsinitiatieven in gang gezet zijn die mede bedoeld zijn om de leegstand te bestrijden. Wij zijn thans van mening dat het niet nodig is om daar ook nog overkoepelend beleid voor te formuleren. We baseren deze conclusie op de volgende informatie: De lijst van leegstand van kantoren van DTZ met de stand van zaken per 1 januari 2014, waarin Leiden is vergeleken met 52 andere steden. Leiden staat met een leegstand van 9% op de 2 e plaats met de minste leegstand. De
gemiddelde leegstand kantoren in Nederland is volgens de DTZ lijst 15,7%. Uit dit lijstje blijkt tevens dat de bandbreedte van de huurprijzen in Leiden nog aan de hoge kant zit ( 100-185). Hoge huurprijzen zijn de neerslag van vraag en aanbod op de markt en de relatief hoge huurprijzen staven dus het beeld van het lage leegstandspercentage. Alleen in Amstelveen, Amsterdam, Den Haag, Haarlemmermeer, Rotterdam en Utrecht zijn hogere bandbreedtes voor huurprijzen, maar deze steden scoren qua leegstand allemaal hoger dan Leiden. De kantorenmonitor van Holland Rijnland. Zie onderstaande tabel. 1-1-2012 1-1-2013 1-1-2014 Aantal Voorraad Leegstand % Aantal Voorraad Leegstand % Aantal Voorraad Leegstand % 361 609.700 86.577 14,2% 355 633.900 91.915 14,5% 351 638.800 88.154 13, Dit laat zien dat er een afname van het aantal kantoren is, een lichte toename van de totale oppervlakte, maar ook een afname in m2 van de leegstand in absolute zin tussen 1-1-2013 en 1-1-2014. Het rapport van Jones Lang Lasalle over kantoorlocaties dat in juni 2014 is uitgebracht. In dit rapport zijn 239 kantoorlocaties in 50 gemeenten in Nederland op een aantal aspecten met elkaar vergeleken,waarbij de nummer 1 positie een teken is van een goed functionerende kantoorlocatie. Voor Leiden zijn de Plesmanboulevard Biosciencepark, Centrum Schipholweg en Kanaalpark Lammenschansweg meegenomen in de vergelijking. Hieronder het verloop van rangorde van deze locaties in de jaren 2012 tot en met 2014. 2012 2013 2014 Plesmanboulevard/Biosciencepark 37 22 20 Centrum Schipholweg 60 34 22 Kanaalpark/Lammenschans 109 151 155 Met name locaties Plesmanboulevard/Biosciencepark en Centrum/Schipholweg zitten in de lift. Het Kanaalpark loopt terug als kantoorlocatie, maar dat is logisch omdat de kantorenvoorraad als gevolg van transformaties nog verder zal dalen. Voor de leegstand van bedrijfsruimte zijn we geen benchmark met andere gemeenten tegen gekomen. Wel houden we als gemeente bij wat er te huur wordt aangeboden. Zie onderstaande tabel. Kantoren Winkels Bedrijven Januari 2014 101.161 m2 15.453 m2 48.958 m2 Juni 2014 93.916 m2 13.910 m2 38.846 m2 In alle sectoren is het aanbod terug gelopen. Per 1 november zal er een nieuwe update komen. We houden u daarvan op de hoogte.
Voor winkels is er een lijst van Locatus. De gemiddelde leegstand in Nederland bedraagt 7,3 %. Wanneer we Leiden op deze lijst vergelijken met andere steden en plaatsen in de directe omgeving van Leiden dan zien we het volgende: Plaats % leeg Oegstgeest 2,2% Wassenaar 3,9% Amsterdam 4,0% Katwijk 4,4% Teylingen 4,5% Lisse 5,0% Haarlem 5,2% Delft 5,4% Voorschoten 5,9% Leiderdorp 6,3% Leiden 6,7% Noordwijk 6,8% Alphen aan den Rijn 7,1% Den Haag 7,2% Rotterdam 9,3% Dordrecht 9,5% Leidschendam 9,8% Zoeterwoude 13,2% Leiden zit 0,6% onder het landelijk gemiddelde. Onze conclusie uit de diverse onderzoeken en statistieken is: Leiden doet het relatief geziengoed. Wat betreft beleid kunnen we noemen: Kantoren: Aanpak leegstand kantoren 2012-2014 Kantorenloods Leiden vastgesteld in april 2012. Deze aanpak heeft inmiddels een aantal resultaten opgeleverd. De regionale en de provinciale kantorennota s, waarbij met name de provinciale kantorennota voor onze regio zware belemmeringen voor (ver) nieuwbouw van kantoren oplevert. Winkels: Het convenant winkelstrategie die het vorig college op 3 april 2013 heeft gesloten met het centrummanagement en een aantal commerciële partijen waarin met name wordt ingezet op het aanpakken van leegstand in het kernwinkelgebied en het zwerfmilieu. Een nieuwe (071) visie op de retail, waar opdracht toe gegeven is en die naar verwachting in het voorjaar van 2015 aan u voorgelegd kan worden. Bedrijven: De nota van bedrijventerreinen naar werklandschappen, welke in december 2013 in de regio is vastgesteld. Gemeentelijke panden: De kadernota gemeentelijk vastgoed. De gemeente vindt het belangrijk dat Leiden een aantrekkelijke stad is met een goed vestigingsklimaat voor ondernemers, maar leegstand is in eerste instantie een probleem voor eigenaren van de leegstaande gebouwen. Deze zullen meer dan voorheen actief moeten zijn
om tot oplossingen van leegstand te komen, inclusief het afwaarderen van het vastgoed, het genoegen nemen met lagere opbrengsten en investeren om oudbouw up to date te brengen, dan wel tot sloop of transformatie over te gaan. De gemeente is aan zet als er geen nieuwbouw meer gepleegd mag worden omdat er nog bestaande gebouwen leeg staan. Daarover moet een discussie met de provincie gevoerd worden. Het lijkt er op dat de bovenlokale regelgeving onvoldoende rekening houdt met de markt. Het is belangrijk de provincie ervan te overtuigen dat het voor onze stad noodzakelijk is om ver- en nieuwbouw te plegen en tegelijk te laten zien dat ook de oude voorraad aandacht krijgt (transformatie etc.). Die opgaaf heeft onze aandacht en wordt vergemakkelijkt omdat Leiden het goed doet wat betreft de leegstand. Er lijkt genoeg druk op de markt om te kunnen blijven investeren. Naast de werking van de markt, die voor vulling van leegstaande panden zorgt, zijn er voldoende initiatieven om kantoren uit de markt te nemen, winkels te vullen en bedrijfsgebouwen door nieuwe gebruikers te laten bezetten. Overigens is het prettig dat er wat meer ruimte is dan in het verleden. Zodat ondernemers die zich in deze regio of in Leiden willen vestigen, meer keuze hebben. In de eerder genoemde brief van wethouder Strijk van 2 juli 2014 bent u geïnformeerd over de actuele ontwikkelingen wat betreft transformatie van gebouwen en studies daarvoor. Daarmee wordt ook voldaan aan de wens in de motie die vraagt om uitname van 14.000 m2 kantoor te realiseren. Voor eigenaren van leegstaande panden zijn de accountmanagers van Realisatie de aangewezen personen als gemeentelijk aanspreekpunt. Zij kunnen vraag en aanbod bij elkaar brengen, meedenken bij eventuele transformatie en de daarvoor benodigde procedures.recent hebben wij geconstateerd dat ingediende verzoeken om de bestemming te wijzigen van een leegstaand kantorenpand(inclusief bijkomendeprocedures) intern sneller behandeld en opgeschaald kunnen worden. Dit onderwerp heeft nu onze aandacht. Samenvattend concluderen wij dat Leiden het vergeleken met andere steden het goed doet in het leegstandsbeleid, pro-actief zijn er al enkele beleidslijnen ingezet. Het college kiest ervoor nu geen ambtelijke capaciteit te gebruiken voor een nieuwe beleidsvisie maar deze juist in te zetten op de uitvoering. Hiermee beschouwen we de in het kader van het uitvoeringsbesluit Rijnsburgerblok door uw raad aangenomen moties als afgedaan. Hoogachtend, Burgemeester en Wethouders van Leiden, de Secretaris, de Burgemeester,