Gemeenteraad van Goeree-Overflakkee Postbus 1 3240 AA MIDDELHARNIS *Z03F8DFB39F* Registratienummer : Z -14-23566 / 4229 Agendanummer : 14 Portefeuillehouder : Wethouder Trouwborst Raadsvergadering : 21 april 2016 Behandelaar : P.J. van Alphen / L.M. van Loon Bijlage(n) : 1 Onderwerp : Vervolgstap Wet Markt en Overheid Datum : 6 april 2016 Geachte raad, Beslispunten Het ontwerpbesluit van 16 oktober 2014, waarin een aantal activiteiten in het kader van de Wet Markt en Overheid van algemeen belang is verklaard, om te zetten in een aangepast definitief besluit. Inleiding De Wet Markt en Overheid (WMenO) is in 2014 in werking getreden en heeft als doel oneerlijke concurrentie door de overheid ten opzichte van de markt tegen te gaan. Op 17 april 2014 bent u hierover door middel van een brief geïnformeerd. Daarna is gestart met de procedure rondom dit onderwerp. Op 16 oktober 2014 heeft u een ontwerpbesluit vastgesteld, dat zes weken ter inzage lag. Op dit ontwerpbesluit kwam geen reactie. Vervolgens is een aantal kostprijsberekeningen gemaakt. Naar aanleiding hiervan is geanalyseerd wat de consequenties zijn voor gemeentelijke producten, genoemd in het ontwerpbesluit. De analyse heeft tevens geleid tot het inzicht, dat een aantal activiteiten beter overgelaten kan worden aan de (particuliere) markt. Wij namen in dit verband besluiten om de volgende activiteiten te staken en aan de (particuliere) markt over te laten. Dit met inachtneming van lopende verplichtingen. Het betreft: a) de exploitatie van een vrachtwagenparkeerplaats in Middelharnis; b) het aanleggen van inritten voor derden; c) het aanleggen van invalideparkeerplaatsen voor derden; d) het onderhouden van groen/grond voor derden; e) het verwijderen van beledigende of discriminerende graffiti van object van derden. Onderdelen a) en e) maakten onderdeel uit van het ontwerpbesluit van 16 oktober 2014. De overige onderdelen stonden op onze actielijst om op andere wijze op te lossen dan via een algemeen belang verklaring. Overigens zijn er ook activiteiten die los van een kostprijsberekening inmiddels praktisch gezien niet meer worden uitgevoerd of die op andere wijze in overeenstemming met de Koningin Julianaweg 45, 3241 XB Middelharnis, Postbus 1, 3240 AA Middelharnis T. 14 0187, info@goeree-overflakkee.nl, IBAN NL08BNGH028.51.57.221, KvK 56710240, BTW NL 823658727B01
WMenO zijn gebracht. Bij dit advies is een volledig overzicht gevoegd (actuele lijst economische activiteiten). Daarnaast concluderen wij dat een aantal activiteiten niet meer tot het algemeen belang behoeft te worden gerekend, omdat er geen sprake is van oneerlijke prijsconcurrentie. De activiteiten worden hieronder opgesomd: - het gratis aanbieden van wifi in de hal van het gemeentehuis blijkt in het vrije economische verkeer zo gebruikelijk te zijn, dat er bezwaarlijk kan worden gesproken van valse concurrentie; - het verhuren van ligplaatsen voor woonboten in de havens gebeurt op dit moment marktconform; - het uitgeven van algemene en particuliere graven is niet langer in strijd met de wet nu u in uw vergadering waarin de begroting aan de orde is geweest, heeft ingestemd met een maatregel waardoor kostendekkendheid voor wat betreft de graven is bereikt; Naar aanleiding van de kostprijsberekeningen is ten aanzien van één activiteit besloten deze toe te voegen aan de lijst activiteiten waarvan voorgesteld wordt ze van algemeen belang te verklaren. Het gaat om het onderhouden van openbare verlichting voor het waterschap en voor woningbouwverenigingen. De oorspronkelijk in 2014 gemaakte lijst met economische activiteiten heeft kortom een aantal wijzigingen ondergaan. Het voorstel aan uw raad wijkt daarom enigszins af ten opzichte van dat van 16 oktober 2014. De lijst van activiteiten in het algemeen belang is kleiner geworden. Doelstelling Een aantal economische activiteiten zoals genoemd in het bijgevoegde ontwerpbesluit definitief van algemeen belang te verklaren. Argumenten Algemeen 1 Het algemeen belang prevaleert in een enkel geval boven dat van vrije concurrentie. De gemeente Goeree-Overflakkee wil integer en transparant handelen en in principe geen blokkade vormen voor ondernemers. Zoveel mogelijk worden door de gemeente verrichte economische activiteiten tegen marktconforme prijzen aangeboden of zelfs overgelaten aan de markt. Soms echter, zoals u in oktober 2014 besloot, kan het algemeen belang prevaleren boven het principe van marktconforme concurrentie. Een algemeen belangverklaring kan ook veiligheidshalve gebeuren. Bijvoorbeeld als een kostprijs nog niet in kaart gebracht kan worden. Oorzaken daarvan kunnen gelegen zijn in ingewikkelde organisatorische processen of lopende contractuele afspraken. Een overtreding van de WMenO wordt daarmee voorkomen. De activiteiten waar het concreet om gaat worden verderop onder het kopje Inhoudelijk benoemd en beargumenteerd. De bijgaande lijst geeft een en ander samengevat weer. 2 De terinzagelegging van het ontwerpbesluit heeft geen reacties opgeleverd. U heeft uw voornemen kenbaar gemaakt en heeft belanghebbenden de kans geboden om hun mening te geven. Nu er geen reacties kwamen, mag aangenomen worden dat belanghebbenden geen bezwaar hebben tegen het uitvoeren van de voorgestelde activiteiten. Pagina 2 van 6
Inhoudelijk a. Het activiteitenaanbod Sportteam Goeree-Overflakkee Er wordt veel waarde gehecht aan de gezondheid van de jeugd. Op verschillende manieren wordt getracht aan dit maatschappelijk belang vorm en inhoud te geven. Een van die manieren is de inzet van een sportteam. Het doel van het team is het laagdrempelig aanbieden van bewegingsactiviteiten, onder andere via scholen en andere instellingen. Het team draagt eraan bij dat er door jeugd gesport wordt, waardoor ze gezonder is en overgewicht wordt voorkomen. Daarnaast wordt gestimuleerd dat kinderen lid worden van verenigingen, waar ze in contact komen met anderen. Daarbij wordt sociaal gedrag aangeleerd door samen te werken en sportief bezig te zijn. Door de inzet van het team van overheidswege hoeft er geen winst te worden gemaakt en kunnen de kosten voor de gebruikers laag blijven. Strikt genomen kunnen ook marktpartijen de dienst aanbieden, echter tegen een hogere prijs. Gezien de doelstelling laagdrempelig aanbieden van bewegingsactiviteiten met als achterliggende gedachte de bevordering van de volksgezondheid en bevordering van sociaal gedrag, stellen wij voor de activiteiten van het sportteam van algemeen belang te achten en daarmee uit te zonderen van de WMenO. b. Het verhuren van (delen van) havens en het verhuren van ligplaatsen in de havens Op dit moment wordt onderzoek verricht om te komen tot een nieuwe uniforme exploitatieopzet voor gemeentelijke havens. Naar verwachting zullen de resultaten van het onderzoek in 2016 beschikbaar komen, waaronder begrepen kostprijsberekeningen. Mede op basis van de dan beschikbare kostprijsberekeningen, zal opnieuw een afweging van het algemeen belang moeten plaatsvinden. Tot dat moment achten wij een algemeen belangverklaring op zijn plaats. c. Het verhuren van woonwagenstandplaatsen Sinds het intrekken van de Woonwagenwet in 1999 is het niet langer verplicht voor gemeenten om woonwagencentra in stand te houden. Het is uiteraard wel van belang dat er voor mensen die in een woonwagen willen wonen een plekje is. Dat betekent niet alleen dat er fysiek een plek is waar de woonwagens kunnen staan, maar ook dat het financieel haalbaar moet zijn er te wonen. Daarom is het wenselijk deze activiteiten aan te merken als zijnde van algemeen belang. d. Het verhuren van gebouwen, ruimtes en grond aan instanties om de uitvoering van gemeentelijk beleid mogelijk te maken. Als uitgangspunt worden gebouwen, ruimtes en grond in eigendom van de gemeente tegen minimaal de kostprijs verhuurd. Echter, soms is de inzet van gemeentelijk vastgoed nauw verbonden met het realiseren van maatschappelijke doelstellingen die wij als gemeente hebben geformuleerd. Een voorbeeld daarvan is het stimuleren van sport en beweging. De gemeente wil bevorderen dat sporten voor al haar inwoners bereikbaar is. Deelname aan activiteiten in het kader van andere gemeentelijke beleidsdoelen die worden georganiseerd in verenigings-, multifunctionele en overige gebouwen dienen eveneens te worden gezien als activiteiten in het kader van algemeen belang. Daarnaast hebben deze accommodaties een belangrijke ontmoetingsfunctie binnen de gemeente. Gezien het voorgaande stellen wij u voor deze activiteit van algemeen belang te achten. e. Het exploiteren van zwembad Zuiderdiep Wij staan op het standpunt dat sporten voor alle inwoners bereikbaar moet zijn, vanwege de positieve effecten voor de volksgezondheid en het participeren van burgers in de samenleving. Het rekenen van een integrale kostprijs werpt belemmeringen op; het gaat daarbij om hogere huurprijzen en hogere contributie- en entreegelden. Wij stellen u dan ook voor deze activiteit van algemeen belang te achten. Op dit moment vindt een fusietraject plaats om te komen tot een samenwerking van sportcomplexen/zwembaden. Naar verwachting vindt dit jaar definitieve besluitvorming plaats over dit onderwerp. Op Pagina 3 van 6
dat moment kan de actualiteit van de algemeen belangverklaring wederom worden beoordeeld. f. Het leveren van diensten en materialen voor Koningsdag en herdenkingen Voor Koningsdag en voor enkele herdenkingen worden diensten en materialen geleverd, zonder dat daarvoor een prijs in rekening wordt gebracht. Gezien het specifieke karakter van Koningsdag en herdenkingen, het belang ervan voor de gemeenschap en mede gelet op aspecten van openbare orde en veiligheid, geven wij u in overweging deze activiteiten van algemeen belang te achten. g. Het onderhouden van openbare verlichting voor waterschap en woningbouwverenigingen De openbare verlichting langs wegen buiten de bebouwde kom dient het algemene belang van verkeersveiligheid. De openbare verlichting op achterpaden versterkt de sociale veiligheid. De gemeente heeft de verantwoordelijkheid om haar taken en die van het waterschap en woningbouwverenigingen te bundelen. Door de bundeling is contractueel kostenbeperking te behalen en wordt voor de burger eenduidigheid bereikt voor klachten en dergelijke. Kanttekeningen 1 Een kostprijsberekening is niet statisch. Prijzen van producten en diensten bewegen mee met de economische ontwikkelingen. Daarom zullen de kostprijsberekeningen met enige regelmaat moeten worden gemaakt; 2 Een besluit een activiteit van algemeen belang te verklaren is niet statisch. Het voorliggende besluit betreft een momentopname. In de toekomst zal met enige regelmaat bezien moeten worden of aanpassingen nodig zijn; 3 In de Tweede Kamer heeft men twijfels over de effectiviteit van de Wet Markt en Overheid. Inmiddels is een Initiatiefnota (kst-34316-2) ingediend bij de Tweede Kamer door de leden Ziengs en Verhoeven. De wet is volgens hen onduidelijk en oneerlijk. Het uitgangspunt van de wet zou moeten zijn: nee, tenzij. Daarmee wordt bedoeld dat de gemeente als uitgangspunt zelf geen economische activiteiten uit zou moeten voeren, die ook door private partijen worden aangeboden. Alleen als het noodzakelijk is kan een uitzondering worden gemaakt. In elk geval willen zij af van de mogelijkheid om economische activiteiten, die onder de marktprijs worden aangeboden of op een andere manier concurrentievervalsend werken, van algemeen belang te kunnen verklaren. Financiële consequenties Van een aantal economische activiteiten is een (nadere) integrale kostprijs berekend. De resultaten van de berekeningen hebben tot conclusies geleid die u terugvindt in het nu voorliggende conceptbesluit. Voor een actueel overzicht van economische activiteiten die nog aandacht vroegen sinds het vorige raadsbesluit, ziet u de bijlage (actuele lijst economische activiteiten). Kader Het juridisch kader wordt gevormd door de WMenO, een wijziging van de Mededingingswet. In het bijzonder artikel 25h, lid 5 en lid 6 Mededingingswet, waarin bepaald is dat het hoofdstuk niet van toepassing is op activiteiten die plaatsvinden in het algemeen belang en dat het een bevoegdheid van de raad is dit vast te stellen. Daarnaast regelt afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht de uniforme openbare voorbereidingsprocedure. Planning Het besluit zal worden bekendgemaakt waarna gedurende 6 weken (ontvankelijk) beroep kan worden ingediend door diegenen die tijdig een zienswijze naar voren hebben gebracht. Pagina 4 van 6
Bijlagen: Raadsbesluit oktober 2014 Lijst algemeen belang Actuele lijst economische activiteiten Hoogachtend, Burgemeester en wethouders van Goeree-Overflakkee, secretaris, burgemeester, drs. B. Marinussen mr. A. Grootenboer-Dubbelman Pagina 5 van 6
Raadsvergadering : 19 mei 2016 Registratienummer : Z -14-23566 / 4229 Besluitnummer : Onderwerp : Vervolgstap Wet Markt en Overheid De raad van de gemeente Goeree-Overflakkee; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 29 maart 2016; gelet op artikel 25 h van de Mededingingswet; b e s l u i t: de volgende economische activiteiten aan te wijzen als activiteiten die plaatsvinden in het algemeen belang, als bedoeld in artikel 25h, vijfde lid van de Mededingingswet: a) Het activiteitenaanbod Sportteam Goeree-Overflakkee; b) Het verhuren van (delen van) havens en het verhuren van ligplaatsen in de havens; c) Het verhuren van woonwagenstandplaatsen; d) Het verhuren en verpachten van gebouwen, ruimtes en grond in het kader van gemeentelijk beleid; e) Het exploiteren van zwembad Zuiderdiep; f) Het leveren van diensten en materialen voor Koningsdag en herdenkingen; g) Het onderhouden van openbare verlichting voor waterschap en woningbouwverenigingen. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de raad van de gemeente Goeree-Overflakkee op 19 mei 2016. griffier, voorzitter, drs. J. Mimpen mr. A. Grootenboer-Dubbelman Publicatiedatum: Inwerkingtreding: Pagina 6 van 6