Door: Amy van Sluijs 1
Inleiding Ik doe mijn werkstuk over Finland omdat mijn tante er woonde, en omdat ik er zelf nog niet echt veel van wist, en er meer over wilde weten. Ik wil nog wat weten over de toerisme, het klimaat en een aantal recepten uit het land. Ik weet al dat het in Finland s winters meestal erg koud is. De hoofdstad van Finland is Helsinki. O p de vlag van Finland staat een blauw kruis met een witte achtergrond. In het Fins heet het siniristilippu wat blauwkruisvlag betekend. Lapland ligt boven in Finland en hoort ook bij Finland. 2
Inhoudsopgave 1. Geschiedenis van Finland 4 2. Toerisme 5 3. Klimaat en landschap 6 4. Finse keuken 7 3
Geschiedenis van Finland Zover we nu weten woonden er ongeveer 11.000 jaar geleden geen mensen in het N oordoosten van Europa waar nu Finland is. Er lag een dikke ijslaag. De eerste inwoners van Finland waren de jagers en vissers, maar tot ongeveer 3500 jaar geleden, het einde van de steentijd waren er ook al echte boeren die gewassen verbouwden en dieren hielden. In Lapland kwamen Lappen die daar kwamen wonen. N u is ongeveer 0,1 procent van de bevolking in Finland Lap. Tijdens de bronstijd ( 3500-2500 jaar geleden) en de daarna volgende ijzertijd, die tot ongeveer 1500 jaar geleden duurde, gingen ook Scandinavische en Duitse groepen mensen in Finland wonen. Aan het einde van de achtste eeuw, na Christus gingen Vikingen uit Zweden het gebied van Finland binnen vallen. In de twaalfde eeuw kwam het christendom in Finland, vanuit het oosten en vanuit het westen. Dit betekende een botsing tussen twee soorten christenen: rooms-katholieken en orthodoxen. Het verspreiden was agressiever vanuit het westen en was uiteindelijk meer succesvol. Vanuit het oude koninkrijk van Zweden werden strijden tegen de kerk naar Finland In 1155 was voor het eerst een bisschop in de Finse stad Turku en het was de eerste bisschop van Finland. Finland maakte deel van het Zweedse koninkrijk vanaf die tijd. In Turku, de werkplek van de bisschop, werd een kathedraal gebouwd. Finland was toen een soort provincie van Zweden. De mensen uit Zweden gingen er kastelen bouwen voor de verdediging. Finland hoorde bij Zweden van 1200 tot 1809. Finland werd door Rusland veroverd in 1809. In ` 1917 wouden de mensen dat niet meer, en in 1918 werd Finland onafhankelijk. het kasteel van Turku 4
Toerisme In het zuiden van Finland zijn de meeste culturele bezienswaardigheden van het land. M iddeleeuwse kastelen bijvoorbeeld, zoals dat van Turku en O lavinlinna. Ze zijn in de stad Savonlinna en het is de moeite waard om ze te bekijken. Er staan nog veel oude stenen kerken uit de veertiende en de vijftiende eeuw. Ze hebben prachtige wandschilderingen, houtsnijwerk en beelden. Ze zijn te zien in het zuidwesten van Finland. In Helsinki zijn twee grote musea waar je kunst kunt bekijken. Er hangen schilderingen van nationale beroemdheden in het Ateneum. Bij het Kiasma is vooral moderne en aparte kunst. O ngeveer 600 kilometer van Helsinki is het skicentrum Vuokatti. Het is een ondergrondse skitunnel van 1,2 kilometer lang, 10 meter breed en 4 meter hoog. 50 meter is ongeveer het hoogteverschil tussen het begin en het eind van de baan. Je kan er de hele zomer skiën, maar in de winter is de baan gesloten. In de zomer zijn in de grote bossen langs de meren en rivieren veel leuke plekjes om bijvoorbeeld te kamperen, zwemmen, vissen of om te kanovaren. In O ost-finland in het Kainuugebied is het populair omdat er safari s worden georganiseerd om beren en andere wilde dieren te zien. Je kunt met bijvoorbeeld veerboten tochten maken over de grote meren zoals over het Päijännemeer, dat ligt ten noorden van de stad Lahti in Zuid-Finland. In de winter worden uitstapjes op een skiscooter of een door rendieren of huskies voortgetrokken slee wordt steeds populairder. De fijnste maanden zijn februari en maart. In Lapland ook nog april, omdat de dagen dan nog langer zijn. Het Kainuugebied 5
Klimaat en landschap Finland heeft een klimaat met koude winters en warme zomers. De winters zijn kouder in het oosten en het noorden van Finland dan in de gebieden bij de kust, die in het zuiden en zuidwesten liggen. Lapland ligt voor een deel boven de poolcirkel, en daar is een poolklimaat. Het verschil tussen de daglengtes in zomer en winter is groot. s Zomers gaat de zon in het noorden van Lapland zelfs twee maanden helemaal niet onder, dat heet de middernachtzon. De zon komt twee maanden niet boven de horizon uit in de winter. In een deel van Lapland ontdooit in de zomer alleen de bovenlaag van de bodem. Het landschap op veel plaatsen in Lapland is moerassig, omdat het smelt- en regenwater op de altijd bevroren grond nauwelijks in de grond kan trekken. Finland wordt ook wel het land van duizend meren genoemd. Het zijn er in totaal 188.000. De grootste is het Saimaameer in Helsinki. Er zijn in het zuidoosten vooral veel kleine ontelbare meren en meertjes. het klimaat in de winter van Finland 6
Finse keuken Visgerechten eten Finnen graag, vooral met zalm en Baltische haring. Specialiteiten zijn: rivierkreeft, leverpastei met aardbeienjam, vissoep met melk, aardappels met paddestoelenragout en zoetwatervis met zure room. Sommige producten zijn heel erg verbonden met de Finse levensstijl. Hier een paar voorbeelden: Karjalanpiirakka Een ovenpasteitje van rijstepap, gebakken in een dunne laag roggedeeg waar van boer en ei een mengsel over wordt gesmeerd. Het pasteitje is genoemd naar Karelië. Dat is een gebied in O ost-finland en Rusland. Lanttulaatikko Een mengsel van geklutste eieren, nootmuskaat, bruine suiker waar broodkruimels over zijn gestrooid en gekookte koolraap. Dit is echt Fins eten voor een kerstdiner. Het wordt in de oven gebakken. Recept voor Karjalaniirakka 20 stuks Ingrediënten: Het deeg: 2 dl water, 2,5 dl tarwemeel, 1 theelepeltje zout en 2,5 dl roggemeel. De vulling: rijstepap Voor na het bakken: 2 dl water en 50 gram boter. M eng water, meel en zout tot een deeg dat je goed kan kneden. Verdeel het in ongeveer twintig gelijke stukken. Rol er met een deegroller dunne, ronde plakjes van, met een doorsnee van ongeveer 10 cm. O p ieder plakje een schepje vulling doen, en dan de randen omvouwen. Bak de pasteitjes daarna in de oven ongeveer 10 minuten op 275 graden. Hierna nat maken met warm water en boter. Daarna bedekken met een doek. Voordat je de pasteitjes gaat eten, insmeren met een mengsel van boter en gekookt ei. 7
Karjalanpiirakka Lattulaatikko 8
Slot Dit was mijn werkstuk over Finland. Ik heb er erg veel van geleerd en ik weet er nu veel meer van. Ik weet nu veel over de geschiedenis. O ok ken ik nu een paar culturele plekken van Finland zoals skicentrum Vuokatti en middeleeuwse kastelen zoals dat van Turku en O lavinlinna. Ik wist voor dat ik het werkstuk ging maken nog niks over het eten in Finland, nu weet ik een heel recept. Ik vind wel dat de gerechten in Finland moeilijke namen hebben. En ik vond het leuk om het werkstuk te maken. 9
Bronvermelding Op bezoek in Finland Arnold Pieterse http:/ / wikikids.nl/ Finland https:/ / nl.wikipedia.org/ wiki/ Finland 10