OOCj.oo lo^( gemeentenieuwkoopafdelingfysiekeenmaatschappelijke ontwikkeling nieuwkoop raadsvoorstel portefeuillehouder L. van Leeuwen-Koster opgestelddoor Stefanie Peters /165 kenmerk/datum 09.0010408/19.08.09 vergaderdatumraad 1 Oktober 2009 jaar/nummer 2009-0086 onderwerp Kadernotitie bibliotheekbeleid 2009-2012 Het college van burgemeester & wethouders stelt de raadvoor hetvolgende te besluiten: 1. in te stemmen met de visie zoals die is geformuleerd onder beleidsuitgangspunt nummer 1; 2. in te stemmen met de beleidsuitgangspunten nummer 2 tot en met 6 die het kader vormen voor het bibliotheekbeleid inde gemeente Nieuwkoop; 3. de beleidsuitgangspunten het kader te laten vormen voor de afspraken die op uitvoerend niveau worden gemaakt tussen de Stichting Openbare Bibliotheek Rijn en Venen en de gemeente Nieuwkoop; burgemeesterenwethoudersvan Nieuwkoop. Slooters F. Buijserd burgemeester Toelichting Inleiding De bibliotheek vormt al sinds jaar en dag een belangrijke bron van informatie voor burgers, zo ook voor de inwoners van de gemeente Nieuwkoop. Naast informatie verstrekken speelt de bibliotheek een rol in de leefbaarheid van een buurt, wijk, dorp of stad enzorgt voor ontmoeting tussen bewoners. Op het platteland vormt de bibliotheek veelal de enige grote culturele voorziening.
Met de diverse ontwikkelingen die landelijk, provinciaal en regionaal op het terrein van het bibliotheekbeleid spelen, en de herindeling van gemeente Nieuwkoop per 1 januari 2007, is de behoefte ontstaan aan een bezinning op het bibliotheekwerk. Met deze notitie wordt een kader geschapen voor het bibliotheekbeleid inde komende jaren. Het is geen notitie in detail, maar een notitie op hoofdlijnen en moet uiteindelijk leiden tot afspraken op uitvoerend niveau tussen gemeente en bibliotheek. Met het raadsvoorstel en raadsbesluit wordt de raadverzocht om de beleidsuitgangspunten ten aanzien van het bibliotheekbeleid vast te stellen. Deze uitgangspunten zijn: 1. De bibliotheek is een laagdrempelige voorziening voor jong en oud. Naast het aanbieden van informatie in de breedste zin van het woord, ondersteunt de bibliotheek lokaal activiteiten van en werkt zij samen met organisaties die zich bezig houden met kunst & cultuur, ontmoeting & debat en educatie. Het regionaal bibliotheek netwerk biedt de inwoners toegang tot voorzieningen die in de kernen niet beschikbaar zijn. De bibliotheek staat midden in de Nieuwkoopse samenleving en draagt hierdoor bij aan de participatie van de inwoners. De bibliotheek heeft een functie in het leefbaar houden van de gemeente Nieuwkoop. Innovatie, het verwerven van draagvlak en vraaggerichte dienstverlening zijn daarin de centrale thema's Een visie op het bibliotheekwerk inde gemeente Nieuwkoop was nog niet geformuleerd. Op basis van de ontwikkelingen en de beleidsuitgangspunten is bovenvermelde visie geformuleerd. 2. De bibliotheek streeft ernaar te voldoen aan de vijf kernfuncties uit de Richtlijnen Basisbibliotheken Aan het vormgeven van devijf kernfuncties wordt door de gemeente Nieuwkoop belang gehecht. Opdit moment wordt hieraan nog niet voldaan. Hierbij moet echter rekening worden gehouden met lokale mogelijkheden, maar ook met lokale beperkingen en ontwikkelingen (organisatorisch, fysiek, financieel). Kernfuncties die niet lokaal kunnen worden vormgegeven, moeten in ieder geval regionaal beschikbaar zijn voor de gebruikers uit de gemeente Nieuwkoop. Dit kan onder andere plaatsvinden door gebruikmaking van de mogelijkheden van de bibliotheek in Alpen aan den Rijn.
3. De bibliotheek richt zich met name op de doelgroepen kinderen (0-6 jaar), jeugd/ jongeren (12-23 jaar), ouderen en mensen met een (taalachterstand/'maatschappelijke achterstanden Door de samenwerking met het primair onderwijs kan de bibliotheek een rol vervullen in het wegwerken van taal-, leer- en onderwijsachterstanden van kinderen in de leeftijd van 0-6 jaar. Jeugd/ jongeren zijn inalgemene zin een doelgroep voor de bibliotheek door de bijzondere bepaling inde Wet op het specifiek cultuurbeleid ten aanzien van het heffen van contributie aan personen jonger dan achttien jaar. Daarnaast kan de bibliotheek een rol vervullen voor jongeren in het kader van de maatschappelijke stages (het bieden van een stageplek) en bijvoorbeeld het bieden van informatie over scholing en werk en/of het ondersteunen van risicoleerlingen VMBO-MB02. Hierdoor vindt ook aansluiting plaats bij de speerpunten van het Rijk. Bij het vergroten van de 'mediawijsheid' van kinderen en jongeren liggen er voor de bibliotheek ook kansen en mogelijkheden. Ouderen zijn en blijven een doelgroep voor de bibliotheek. Door beperkingen in de mobiliteit en de bereikbaarheid van de voorziening bibliotheek, deontmoetingsfunctie van de bibliotheek en de mogelijkheid voor hetzich in kunnen zetten alsvrijwilliger voor de bibliotheek (verwachting van devergrijzing isde toename van het aantal actieve ouderen) vormt zij een interessante doelgroep. 4. Om doelgroepen aan te blijven spreken en concurrentie te bieden aan internet en andere digitale media is een gedifferentieerd producten- en dienstenaanbod nodig Een gemoduleerd aanbod dat bijvoorbeeld isafgestemd op de behoeften van de bewoners in de kern en het waarborgen van een kwaliteitsniveau, bijvoorbeeld door certificering, kunnen hier aan bij dragen. Door het aanbieden van verantwoorde en betekenisvolle selecties in informatie, op een moderne en aansprekende manier, kan tevens door de bibliotheek worden ingespeeld op deveranderingen ten aanzien van de trends incommunicatie en informatie. Als bron van informatie en als laagdrempelige voorziening om deze informatie te verkrijgen, kan de bibliotheek tevens als voertuig fungeren voor het besteden van aandacht aan (actuele) lokale en maatschappelijke thema's en/of samenlevingsvraagstukken. Gedacht kan worden aan informatie over werkloosheid, Wmo, voorzieningen, culturele activiteiten etc. Samenwerking met andere instellingen kan indat kader plaatsvinden. 5. Hef opstellen van een regionaal georiënteerde beleidsgestuurde contractfinanciering zorgt voor invulling van het opdrachtnemer- en opdrachtgeverschap tussen bibliotheek en gemeente De regionale uitgangspunten vormen hiervoor de basis. Lokaal maatwerk moet echter daarbij wel mogelijk blijven. Met de beleidsgestuurde contractfinanciering wordt duidelijkheid geboden betreffende de rollen en verantwoordelijkheden van bibliotheek en gemeente. Degemeente 'betaalt' en wordt daardoor (inhoudelijk) opdrachtgever
(bepaalt) voor de uitvoering en het aanbod van diensten en activiteiten door de bibliotheek. Bedrijfsvoering van de instelling maakt hier geen onderdeel van uit. De bibliotheek fungeert als opdrachtnemer. 6. De huidige spreiding van de fysieke en mobiele vestigingen van de bibliotheek moet opnieuw worden beschouwd in het kader van een evenredige spreiding, de effectiviteit in het bereik van de doelgroepen en het geboden aanbod. Nieuwe vormen van dienstverlening moeten daarbij in ogenschouw worden genomen. Kansen en mogelijkheden voor het realiseren van combinatiefuncties in de gemeente Nieuwkoop moeten worden benut In het kader van de uitgangspunten van de structuurvisie ten aanzien van de indeling in A-, B-en C-kernen, de ontwikkelingen in het kader van de bibliotheekvernieuwing en het effect en gebruik van de huidige voorzieningen is het aan te bevelen om de spreiding van de voorzieningen bibliotheekwerk te bezien. Dit kan gevolgen hebben voor het huidige voorzieningenniveau en de kosten van de huidige voorzieningen. In het kader van de bevordering van de leefbaarheid en het in stand houden van voorzieningen is aangegeven dat het realiseren van combinatiefuncties daartoe een mogelijkheid is. Ontwikkelingen die zich voordoen indit kader, moeten als kans worden bezien. Rekening moet worden gehouden met de te verwachten daling van inkomsten uit het Gemeentefonds. Beoogd effect Het vaststellen van de kadernotitie bibliotheekbeleid 2009-2012 en hiermee de uitgangspunten waaraan invulling wordt gegeven in het uitvoeringsprogramma. Argumenten 1. Het beleidsterrein bibliotheek iséén van de beleidsterreinen waarop door de nieuwe gemeente Nieuwkoop nog geen beleidskader was geformuleerd. Met deze notitie zijn de kaders voor de komende vier jaar geschetst. Zij kunnen worden gebruikt voor het maken van afspraken over de uitvoering van het bibliotheekwerk. Kanttekeningen De beleidsregels subsidiebeleid in het kader van het bibliotheekwerk moeten opnieuw worden bezien. Op dit moment zijn geen inhoudelijke afspraken met de bibliotheek gemaakt over de uitvoering van activiteiten en het aanbieden van producten en diensten. De beleidsuitgangspunten, zoals geformuleerd in deze kadernotitie, kunnen ertoe leiden dat de beleidsregels in het subsidiebeleid voor het bibliotheekwerk worden aangescherpt of gewijzigd.
Ontwikkelingen in de reeds beschikbare middelen en/of keuzes in het bibliotheekwerk kunnen leiden tot wijzigingen in het financiële kader Uit de meicirculaire 2009 blijkt dat vanaf 2010 een daling van de inkomsten uit het gemeentefonds plaatsvindt. Daarnaast is een vermindering van de integratie-uitkering per 2013 aangekondigd door het rijk. Deze 'korting' voor de bibliotheek wordt vooralsnog niet verwerkt in de begroting 2010-2013. De relevante beleidsmutaties worden bijde uitkomsten van septembercirculaire betrokken. Een groter beslag op de eigen algemene middelen kan hiervan het gevolg zijn. Wijzigingen in het financiële kader behoort tot de mogelijkheden. Keuzes in beleid kunnen dit financiële kader tevens beïnvloeden. De financiële speelruimte met betrekking tot beleidskeuzes is echter beperkt en wordt beïnvloed door regionale afspraken. Overleg over een eventuele bijstelling van de subsidie bibliotheekwerk dient met de uitvoerende instelling plaats te vinden. Daarnaast betreft een groot deel van de kosten van het bibliotheekwerk 'reguliere kosten' zoals huisvesting, energiekosten etc. c.q. het in stand houden van de locatie. Afwegingen dienen jaarlijks bij het opstellen van de begroting te worden gemaakt. Communicatie De kadernotitie istot stand gekomen op basis van desk research, overleg met de verantwoordelijke bestuurder en beleidsambtenaren. Er heeft geen inspraak plaatsgevonden. Hiervoor zal ruimte zijn bij de uitwerking van de kadernota. Er wordt belang aan gehecht om de kaders eerst door de raad te laten vaststellen. Aan de Wmoadviesraad wordt een adviesten aanzien van de kadernotitie gevraagd. Deze wordt als bijlage aan de kadernotitie opgenomen ten behoeve van de besluitvormende raad van 1 oktober 2009. Bijlagen Kadernotitie Bibliotheekbeleid 2009-2012 Advies besluitvormende raad 10september 2009 Kan naar de besluitvormende raadsvergadering van 1 oktober als discussiestuk.