Raadsnota. Raadsvergadering d.d.: 30 juni 2008 Agenda nr: Onderwerp: Beleidsplan Bibliotheekwerk Heuvelland Gemeenten Aan de gemeenteraad,

Transcriptie

1 Raadsnota Raadsvergadering d.d.: 30 juni 2008 Agenda nr: Onderwerp: Beleidsplan Bibliotheekwerk Heuvelland Gemeenten Aan de gemeenteraad, 1. Doel, Samenvatting en Advies van het raadsvoorstel Op 1 januari 2006 zijn de bibliotheken Margraten, Eijsden, Vaals en Valkenburg aan de Geul gefuseerd tot één stichting; de Stichting Heuvelland Bibliotheken. De bibliotheek Gulpen-Wittemm heeft tijdens het fusietraject besloten haar zelfstandige status vooralsnog te behouden. Op aandringen van de provincie wordt echter overwogen op termijn aansluiting te zoeken bij de Stichting Heuvelland Bibliotheken. Een traject om hiertoe te komen is in 2007 in gang gezet. Om die reden heeft de gemeente Gulpen-Wittem deelgenomen aan het opstellen van voorliggend Beleidsplan. Voor wat betreft de Openbare Bibliotheek Meerssen kan worden gesteld dat deze zelfstandig opereert. Op verzoek van de provincie wordt momenteel onderzocht hoe aansluiting vij de Stichting Heuvelland Bibliotheken kan worden gerealiseerd. Om het bibliotheekbeleid voor de toekomst vorm te geven is op initiatief van het Ambtelijk overleg bibliotheekwerk (bestaande uit ambtelijk vertegenwoordiging van de gemeenten Margraten, Eijsden, Vaals, Gulpen-Wittem, Valkenburg aan de Geul en de directeur van de Stichting Heuvelland Bibliotheken), het Beleidsplan Bibliotheekwerk Heuvelland opgesteld. In het voorliggende Beleidsplan worden de benodigde beleidskaders beschreven. Achtereenvolgens dienen deze beleidskaders als onderlegger om te komen tot verdere concretisering van beleid in de vorm van produkt-prestatie afspraken (per deelnemende gemeente) uitgewerkt in een overeenkomst tussen gemeente en bibliotheekinstelling. Geadviseerd wordt: - In te stemmen met de in het Beleidsplan Bibliotheekwerk Heuvelland Gemeenten Situatie / Aanleiding / Probleem Vanaf 2001 heeft het rijk de aanzet tot heroriëntatie en vernieuwing van het bibliotheekwerk vormgegeven en hiervoor middelen ter beschikking gesteld. Concretisering van deze vernieuwingsimpuls werd in handen gesteld van de provincie en gemeenten, in samenwerking met de bestaande bibliotheekvoorziening. Vanaf 2006 worden projecten om te komen tot opschaling van het bibliotheekwerk opgenomen in de zogenaamde Vernieuwingsagenda. Deze Vernieuwingsagenda wordt in overleg met de Stichting Heuvelland Bibliotheken en de deelnemende gemeenten opgesteld en ingediend bij de provincie. Voor 2006 en 2007 heeft dit geresulteerd in een subsidietoekenning van ,- respectievelijk ,-. Beheer en verantwoording van deze middelen wordt overeenkomstig regionale afspraken verricht door de gemeente Margraten. Zowel rijk als provincie benadrukken de actieve en beleidsbepalende rol van de gemeentelijke overheid. Van gemeenten wordt gevraagd hierbij de rol van opdrachtgeverschap op zich te nemen. Dit betekent dat gemeenten zich actief dienen op te stellen bij het formuleren van het beleid van de bibliotheekinstelling in de gemeente. Geformuleerd beleid kan immers bijdragen aan het realiseren van doelstellingen van de gemeente op het gebied van o.a. informatievoorziening en de samenwerking en afstemming met andere (gemeentelijke en regionale) voorzieningen. Om tot beleidsformulering te komen is, mede op advies afkomstig van de provincie en opgenomen in de Marsrouteplannen , in het Ambtelijk overleg bibliotheekwerk besloten hiertoe een gezamenlijke aanzet te geven door het opstellen van voorliggend Beleidsplan Bibliotheekwerk Heuvelland Gemeenten Op grond van haar expertise op het gebied van bibliotheekwerk heeft bureau Acta-advies, in nauw overleg met het Ambtelijk overleg bibliotheekwerk, een aandeel geleverd in de totstandkoming van het Beleidsplan Bibliotheekwerk Heuvelland Gemeenten De concretisering van hetgeen

2 in het Beleidsplan wordt gesteld zal per deelnemende gemeente in samenwerking met de bibliotheekinstelling nader worden uitgewerkt in een produkt-prestatie overeenkomst. 3. Relatie met bestaand beleid De bibliotheek is een basisvoorziening: laagdrempelig en voor iedereen toegankelijk. Om zoveel mogelijk inwoners te bereiken zal de bibliotheek zich moeten aanpassen aan de behoeften van de hedendaagse, steeds wijzigende samenleving. De bibliotheek ontwikkelt zich tot een een modern informatiecentrum en wil een brede maatschappelijke functie vervullen, waarin de inwoner centraal staat. Om deze functie optimaal te kunnen vervullen dient afstemming van beleid en procedures tussen gemeenten (in de rol van opdrachtgever en subsidieverstrekker) en bibliotheek plaats te vinden. De huidige (subsidie)relatie tussen gemeenten en bibliotheek biedt onvoldoende mogelijkheden om genoemde afstemming te realiseren.: de hoogte van het subsidie wordt bepaald op basis van inwoneraantal zonder hierbij aan te geven wat er van de instelling aan resultaten (gebaseerd op gemeentelijk beleid) wordt verwacht. Het Beleidsplan Bibliotheekwerk Heuvelland Gemeenten biedt de kaders om een subsidierelatie gebaseerd op genoemde resultaten nader uit te werken. Om te komen tot een hanteerbaar beleidskader geeft het Beleidsplan Bibliotheekwerk Heuvelland Gemeenten in de hoofdstukken 2 en 3 een algemeen beeld van de beïnvloedende ontwikkelingen op en de stand van zaken van het bibliotheekwerk in het Heuvelland. In hoofdstuk 4 wordt aan de hand van een beschrijving van kernfuncties weergegeven welke prioriteiten aan het toekomstige bibliotheekbeleid worden toegekend. Samengevat worden de volgende kernfuncties omschreven: - Kennis- en informatievoorziening - Educatie - Cultuur - Leesbevordering - Maatschappelijke functie (ontmoeting en debat) Voor iedere kernfunctie zijn basistaken en aanvullende taken benoemd. Het is aan de gemeenten en aan de bibliotheek om op een of meerdere taken van de vijf kernfuncties een extra accent te leggen door aanvullende taken en diensten te realiseren. De gemeenten kennen een hoge prioriteit toe aan de kernfuncties kennis- en informatievoorziening, educatie en leesbevordering. De culturele functie en de maatschappelijke functie worden op zich belangrijk gevonden maar kennen een minder hoge prioriteit gezien de noodzaak keuzen te malen binnen de beschikbare middelen. Het is wel zo, dat de culturele functie gezien wordt als mogelijkheid om de promotie van het Heuvelland te intensiveren. Per kernfunctie zijn een aantal speerpunten geformuleerd. Deze speerpunten bieden de gemeenten de mogelijkheid om op basis van eigen beleidsprioriteiten te kiezen voor een specifiek lokale aanpak (nog sterkere vertaling van een speerpunt naar lokale behoeften en wensen). De speerpunten bieden bovendien de mogelijkheid om conform de uitgangspunten van de bibliotheekvernieuwing te anticiperen op ontwikkelingen als de virtuele bibliotheek, de doorlopende leeslijn, laaggeletterdheid, oudereninformatie, et cetera. Volledigheidshalve volgt een weergave van deze speerpunten. Speerpunt 1: Het opstellen en uitvoeren van een plan voor de informatievoorziening op het terrein van welzijn en gezondheid in overleg met lokale en regionale partners. Per gemeente kan qua uitvoering sprake zijn van verschillende prioriteiten. De bibliotheek geldt hier als uitvoerder. Speerpunt 2: Het opstellen en uitvoeren van een plan voor de informatievoorzieining op het terrein van cultuur in samenwerking met lokale en regionale (evt. provinciale) partners met daarbij uitdrukkelijke aandacht voor de koppeling recreatie/toerisme en kunst/cultuur.

3 Speerpunt 3: Het samen met het onderwijsveld inventariseren van (het verbeteren van) de ondersteuningsmogelijkheden vanuit bibliotheekwerk naar het onderwijs (inclusief het volwassenenonderwijs). Het intensiveren van het gebruik van reeds bestaande lokale voorzieningen en initiatieven om het bereik van het bibliotheekwerk onder de jongeren te vergroten. Speerpunt 4: Het opstellen en uitvoeren van een plan voor media-educatie voor diverse doelgroepen samen met lokale instellingen. Speerpunt 5: Het opstellen en uitvoeren van een plan gericht op leesbevordering voor de voor- en vroegschoolse periode in samenwerking met het consultatiebureau, peuterleid(st)ers, groepsleider(st)ers in de kinderopvang, gastouders en andere intermediairen. Aandachtspunten hierbij zijn: nadrukkelijke betrokkenheid van de ouders en het voorkomen van achterstanden. Speerpunt 6: Het opstellen en uitwerking van een plan, in samenwerking met het onderwijs, voor de ondersteuning van leesbevordering op de scholen voor het primair en secundair onderwijs. In het primair onderwijs kan hierbij een relatie worden gelegd met het nieuwe leerterrein cultuureducatie (ook literatuur valt hieronder). In dit plan wordt ook aangegeven op welke wijze de bibliotheek de scholen, de ouders/verzorgers van de leerlingen en eventueel intermediairs, wil betrekken bij het project. Speerpunt 7: Het opstellen en uitvoeren van een plan voor het creëren van uitleenposten met name in de kernen of wijken waar geen bibliotheekvoorziening is. Speerpunt 8: Bij leesbevordering gericht op jongeren wordt gebruik gemaakt van mogelijke aanknopingspunten in het jeugd en jongerenwerk. Speerpunt 9: Regionale samenwerking te realiseren tussen de bibliotheken in Parkstad en Maastricht zo mogelijk per 1 januari Als eerste partner van de gemeenten dienen de Stichting Heuvelland Bibliotheken en de Stichting Openbare Bibliotheek Gulpen-Wittem aan dit proces medewerking te verlenen. Op basis van deze speerpunten wordt een dienstenaanbod per deelnemer geconcretiseerd (bijvoorbeeld uitbreiding van bestaande diensten en/of een aantal nieuw geformuleerde diensten). Dit betekent dat de nadere uitwerking van het lokale bibliotheekwerk middels afzonderlijke besluitvorming door het college dient plaats te vinden. 4. Gewenst beleid en mogelijke opties Aan de hand van de in het Beleidsplan gestelde beleidskaders zal iedere deelnemende gemeente in overleg met de bibliotheekinstelling de gewenste resultaten benoemen en in een overeenkomst vastleggen. In deze overeenkomst zullen tevens afspraken voor wat betreft evaluatie worden opgenomen. Verwacht wordt deze werkwijze per 1 januari 2009 in te voeren. 5. Aanbestedingen Niet van toepassing. 6. Financiën Het jaarlijkse beschikbare subsidie voor de bibliotheekvoorziening in Valkenburg aan de Geul bedraagt ,- (subsidie 2007).

4 Zoals in het beleidsplan aangegeven geldt als financieel uitgangspunt het gemeentelijk budget 2007 en de inzet van de provinciale subsidies op basis van de Vernieuwingsagenda s. 7. Communicatie In het ambtelijk overleg bibliotheekwerk is ingestemd met de voorgenomen werkwijze. Zowel de Stichting Heuvelland Bibliotheken als de Openbare bibliotheek Gulpen-Wittem zijn hierover lopende het traject geïnformeerd. Beide instellingen hebben zich bereid verklaard in samenwerking met de deelnemende gemeenten tot verdere uitwerking van het beleidsplan over te gaan. 8. Afwegingen en Advies - Instemmen met de in het Beleidsplan Bibliotheekwerk Heuvelland Gemeenten Bijlagen - Beleidsplan Bibliotheekwerk Heuvelland Gemeenten Het college van burgemeester en wethouders van Valkenburg aan de Geul, L.T.J.M. Bongarts algemeen directeur/gemeentesecretaris Drs. M.J.A. Eurlings burgemeester

5 De raad van de gemeente Valkenburg aan de Geul, Gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders de dato 27 mei 2008 Gehoord de raadsadviescommissie CSWO de dato 9 juni 2008 B e s l u i t : - In te stemmen met de in het Beleidsplan Bibliotheekwerk Heuvelland Gemeenten Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad van 39 juni De raad voornoemd, A.M. Hoeberigs griffier Drs. M.J.A. Eurlings voorzitter