5 e Tussenrapportage Transitie Hameland en Bestuursrapportage 3 e kwartaal Hameland is in transitie. Medio juni 2015 heeft u de laatste stand van zaken kunnen lezen in de 4 e Tussenrapportage Transitie Hameland. Voor u ligt de 5 e Tussenrapportage 1 (deel 1). De Tussenrapportage is gecombineerd met de Bestuursrapportage 2 (deel 2). Hierin staan de resultaten van de dagelijkse gang van zaken beschreven. De bestuursrapportage van het 2 e kwartaal is begin september verstuurd. Beide rapportages beschrijven de stand van zaken tot en met het derde kwartaal van. Op de eerste twee pagina s is een samenvatting weergegeven. 1 De Tussenrapportage is opgesteld uit naam van de Stuurgroep Transitie Hameland. 2 De Bestuursrapportage is opgesteld uit naam van de interim algemeen directeur.
Samenvatting Deel 1: Tussenrapportage Transitie ontwikkelen & detacheren Zie pag. 1 Transitie overdracht werkgeverschap Zie pag. 2 Transitie werken binnen Zie pag. 3 Financiën Zie pag. 4/5 Op 1 juli heeft de SDOA de dienstverlening van Hameland voor het onderdeel ontwikkelen & detacheren overgenomen. Vanaf die datum worden alle gedetacheerde sw-medewerkers van Hameland, door de SDOA begeleid. De betrokken medewerkers niet-sw van Hameland zijn op 1 juli jl. bij de SDOA aangesteld. De transitie van de sw-medewerkers van Haaksbergen naar respectievelijk de Stichting Wsw Haaksbergen (werkgeverschap) en SWB (uitvoering Wsw, bemiddeling en begeleiding van de medewerkers), is op 1 oktober jl. gerealiseerd. De gemeente Aalten zal op 1 januari 2017 de uitvoering van de Wsw beleggen bij de GR Laborijn uit Doetinchem. Laborijn en de SDOA maken nadere afspraken over de wijze waarop de gedetacheerde sw-medewerkers worden begeleid. De overgang van het werkgeverschap van de sw-medewerkers uit Haaksbergen is op 1 oktober gerealiseerd. Deze sw-medewerkers zijn nu in dienst van de stichting Wsw van de gemeente Haaksbergen. Het werkgeverschap van de sw-medewerkers van de gemeenten Berkelland, Oost Gelre en Winterswijk gaat op 1 januari 2017 over van de GR Hameland naar de eigen woongemeente. Per gelijke datum treden de sw-medewerkers van Aalten in dienst bij de gemeente Aalten of de GR Laborijn. Er is een inrichtingsplan opgesteld, dat betrekking heeft op drie gemeenten: Berkelland, Oost Gelre en Winterswijk. De gemeente Aalten brengt haar sw-activiteiten onder bij Laborijn in Doetinchem, en de gemeente Haaksbergen heeft haar beschutte werkzaamheden ondergebracht bij SWB in Hengelo. De focus ligt nog steeds op uitstroom door detacheren en het bieden van een beschutte werkplek voor swmedewerkers die zijn aangewezen op een beschutte werkplek. Daarnaast streven de gemeenten nog steeds een lokale uitvoering na. Dat betekent dat het benutten van de huidige (centrale) infrastructuur van tijdelijke aard is. Belangrijk overlegpunt is op dit moment de juridische inbedding van het huidige onderdeel werken binnen in de periode tot medio 2019, het moment waarop de uitvoering volledig lokaal dient plaats te vinden. Doordat de afwaardering van het vastgoed heeft geleid tot een storting van 1,664 miljoen is het transitiebudget bijgesteld van 10,583 miljoen naar 8,919 miljoen. De verwachte uitgaven in het kader van de transitie komen uit op 2,250 miljoen. Om de GR Hameland volledig te liquideren is met hetgeen tot nu toe bekend is 3 naar verwachting 7,172 miljoen nodig. Dit betekent een totale uitgave van 9,422 miljoen voor transitie én liquidatie. Dit is 503.000 meer dan beschikbaar is op basis van het bijgestelde budget van 8,919 miljoen. Omdat er nog geen rekening is gehouden met de opbrengst van het te verkopen vastgoed, is de verwachting dat het budget toereikend is om de transitie én de liquidatie van de GR Hameland te realiseren. 3 Hoewel de nodige inzichten beschikbaar zijn, moet met de jaarrekening als vertrekpunt de definitieve liquidatiebegroting en bijbehorende balans nog worden opgesteld. Hierbij spelen nog zaken een rol zoals bijvoorbeeld de afwikkeling van langdurige contracten en eventuele nog niet voorziene fiscale verplichtingen en garanties.
Deel 2: Bestuursrapportage Zie pag. 11/12 (bedragen X 1.000) Werkelijk t/m 3 e kw Begroting t/m 3 e kw 2015 t/m 3 e kw Begroting A. Totaal bedrijfsopbrengsten 5.205 5.211 5.142 6.967 B. Totaal bedrijfskosten 4.951 5.061 5.001 6.746 C. Operationeel resultaat (A-B) 254 150 141 221 D. Subsidieresultaat -2.203-2.911-1.878-3.671 E. Buitengewone baten/lasten -27 0-109 0 F. Resultaat voor bestemming (C+D+E) -1.976-2.761-1.846-3.451 Zie pag. 6 Totaal productief reguliere werkgever Doel 16 t/m 2 e kw 16 t/m 3 e kw 16 716 fte 715 fte 722 fte 713 fte Zie pag. 7 Netto opbrengst werken binnen Doel 700.000 164.000 348.000 538.000 Zie pag. 8 Doel Operationeel resultaat 221.000 117.000 247.000 255.000 Zie pag. 8 Doel Actueel IOP 100% 71,2% 72,2% 91,4% Zie pag. 9 Gemiddeld ziekteverzuim % sw-medewerkers Gemiddeld ziekteverzuim % personeel niet-sw Doel 13,6% 17,2 % 16,2% 15,8% 5,8 % 7,3 % 6,8% 6,6% Zie pag. 10 31-12-16 verwacht Verlofstuwmeer sw (in uren) Verlofstuwmeer niet-sw (in uren) 17.293 1.864
Deel 1: 5 e Tussenrapportage Transitie Hameland In de 4 e Tussenrapportage hebben we aangegeven dat er in het kader van de transitie van Hameland, nog drie stappen actief worden gezet 4 : Stap 1 De transitie van het onderdeel ontwikkelen & detacheren ; Stap 2 Het overzetten van het werkgeverschap van de sw-medewerkers naar de gemeenten, waarmee de gemeenten regie krijgen over de processen rondom de uitvoering van de Wsw en de Participatiewet 5 ; Stap 3 Het onderbrengen van beschutte activiteiten vanuit Hameland ( werken binnen ) bij een andere organisatorische entiteit. In deze 5 e Tussenrapportage beschrijven we aan de hand van deze drie stappen, welke ontwikkelingen de afgelopen maanden hebben plaatsgevonden en welke ontwikkelingen ons te wachten staan. Aanvullend op de beschrijving van de drie stappen, wordt ingegaan op de onderwerpen communicatie en financiën. 1. Voortgang Stap 1: Transitie ontwikkelen & detacheren Na een goede voorbereidingsperiode, heeft de Sociale Dienst Oost Achterhoek (SDOA) op 1 juli de dienstverlening van Hameland voor het onderdeel ontwikkelen & detacheren overgenomen. Vanaf die datum worden alle gedetacheerde sw-medewerkers van Hameland, door de SDOA begeleid. De betrokken kadermedewerkers van Hameland (niet-sw) zijn op 1 juli jl. bij de SDOA aangesteld. Omdat de sw-medewerkers in nog steeds in dienst zijn van Hameland, hebben de SDOA en Hameland een dienstverleningsovereenkomst gesloten over de manier waarop er in wordt samengewerkt (voor Haaksbergen tot 1 oktober jl., zie hierna). Zoals eerder beschreven in de 4 e Tussenrapportage, gaat een aantal niet-gesubsidieerde medewerkers van het onderdeel concern op 1 januari 2017 over naar de gemeente Berkelland. Zij voeren daar diverse staftaken uit, onder andere op het gebied van financiën en HRM. Deze overstap is de afgelopen maanden verder voorbereid. De aangekondigde transitie van de sw-medewerkers van Haaksbergen naar respectievelijk de Stichting Wsw Haaksbergen (werkgeverschap) en SWB (uitvoering Wsw, bemiddeling en begeleiding van de medewerkers), is de afgelopen maanden volledig gerealiseerd. De SDOA en SWB hebben praktische afspraken gemaakt over de begeleiding van gedetacheerde sw-medewerkers uit Haaksbergen. Alle sw-medewerkers van Haaksbergen zijn op 7 juli welkom geheten in een door de gemeente georganiseerde bijeenkomst. De sw-medewerkers van werken binnen zijn nu aan de slag bij SWB in Hengelo en ook dit is allemaal volgens plan verlopen dankzij een warme overdracht tussen Hameland en SWB. De gemeente Aalten zal op 1 januari 2017 de uitvoering van de Wsw beleggen bij de GR Laborijn uit Doetinchem. Laborijn en de SDOA maken nadere afspraken over de wijze waarop de gedetacheerde sw-medewerkers worden begeleid. Hiermee is de transitie ontwikkelen & detacheren afgerond. 4 De overdracht van de verkoop van de belangen van Hameland in Hacron Groen en Hacron Schoon is afgerond. 5 Bij de toelichting op de stappen 1 en 2 gaat het ook om de activiteiten van het onderdeel Concern. 1
2. Voortgang Stap 2: Overdracht werkgeverschap sw-medewerkers De overdracht van het werkgeverschap van de sw-medewerkers betekent concreet dat de sw-medewerkers met een vast dienstverband, per 1 januari 2017 in dienst komen van de gemeente van hun woonplaats 6 (wonen ze niet in één van de vijf gemeenten, dan zijn ze aan één van die gemeenten toegewezen). Zoals hiervoor al is aangestipt, is de overgang van het werkgeverschap van de sw-medewerkers uit Haaksbergen op 1 oktober gerealiseerd. Deze sw-medewerkers zijn nu in dienst van de stichting Wsw van de gemeente Haaksbergen. Het werkgeverschap van de sw-medewerkers van de gemeenten Berkelland, Oost Gelre en Winterswijk gaat op 1 januari 2017 over van de GR Hameland naar de eigen woongemeente. Per gelijke datum treden de sw-medewerkers van Aalten in dienst bij de gemeente Aalten of de GR Laborijn. 3. Voortgang Stap 3: Onderbrengen beschut werk ( werken binnen ) De transitie van werken binnen is de afgelopen maanden verder vormgegeven. Nadat vlak voor de zomervakantie een strategische ontwikkelrichting is opgesteld en met de ondernemingsraad is gedeeld, is deze ontwikkelrichting inmiddels vertaald in een inrichtingsplan. Het inrichtingsplan heeft betrekking op drie gemeenten: Berkelland, Oost Gelre en Winterswijk. De gemeente Aalten brengt haar sw-activiteiten onder bij Laborijn in Doetinchem en, de gemeente Haaksbergen heeft haar beschutte werkzaamheden ondergebracht bij SWB in Hengelo. In de uitwerking van het inrichtingsplan werken binnen zijn de drie hoofdlijnen, zoals beschreven in de 4 e Tussenrapportage, iets anders ingevuld. De focus ligt nog steeds op uitstroom door detacheren en het bieden van een beschutte werkplek voor sw-medewerkers die zijn aangewezen op een beschutte werkplek. De te detacheren sw-medewerkers werken in de unit bedrijfsplaatsen. De sociale werkplaats is de beschutte werkomgeving. De huidige infrastructuur is in principe geen vangnet meer voor sw-medewerkers die tijdelijk geen detacheringsplek hebben. Daarvoor zet SDOA andere instrumenten in. Daarnaast streven de gemeenten nog steeds een lokale uitvoering na. Dat betekent dat het benutten van de huidige (centrale) infrastructuur van tijdelijke aard is. Deze tijdelijkheid is gesteld op 2,5 jaar, tot medio 2019. Dan moeten alle sw-medewerkers die dat kunnen, gedetacheerd zijn en de beschutte werkplekken lokaal beschikbaar zijn. De tijdelijkheid valt samen met de werkgarantie van het personeel niet-sw dat nu nog een vast dienstverband heeft bij Hameland. Belangrijk overlegpunt is op dit moment de juridische inbedding van het huidige onderdeel werken binnen in de periode tot medio 2019, het moment waarop de uitvoering volledig lokaal dient plaats te vinden. Tot slot is in de afgelopen maanden duidelijk geworden dat er nog onvoldoende basis is voor het concreet verbinden van dagbesteding en sociale werkvoorziening. Vanuit de regierol blijven de gemeenten wel onderzoeken op welke manier de Wet maatschappelijke ondersteuning en de Participatiewet efficiënter en meer integraal uitgevoerd kunnen worden. 6 Daarnaast zijn er sw-medewerkers met een tijdelijk dienstverband en sw-medewerkers die begeleid werken. Beide groepen zijn volledigheidshalve per brief geïnformeerd over de overdracht van het werkgeverschap en hun eigen positie hierbij. Dit is in de 4 e Tussenrapportage al beschreven. 2
4. Communicatie In het kader van de overdracht van het werkgeverschap, zijn in alle vijf gemeenten bijeenkomsten gehouden voor de sw-medewerkers en de directe kring van familie en verzorgers. Deze bijeenkomsten zijn goed verlopen, hoewel er zeker nog vragen niet beantwoord zijn. Het resterende kaderpersoneel bij Hameland wordt periodiek door de directeur en de managers bijgepraat over de laatste ontwikkelingen op het gebied van de transitie. Daarnaast is er regelmatig overleg met de ondernemingsraad. Onder andere het concept inrichtingsplan van werken binnen is in een aparte werkbijeenkomst van de ondernemingsraad met de directeur besproken. 5. Financiën Transitiebudget Op basis van het vastgestelde transitieplan, is door de vijf gemeenten een transitiebudget vastgesteld van 10,583 miljoen, exclusief de kosten die gepaard gaan met de volledige liquidatie van de GR Hameland. Medio was de verwachting dat er afgerond 4,1 miljoen niet wordt uitgegeven. Het bedrag van 10,583 miljoen betreft de totale uitgaven, waarvan via de met de jaarrekening 2015 vastgestelde afwaardering op de vastgoedportefeuille door gemeenten feitelijk een bedrag van 1,664 miljoen is gestort. Deze afwaardering is uitgevoerd ter voorbereiding op de gewenste verkoop van het vastgoed. Zoals in de 4 e Tussenrapportage gemeld, is inmiddels gekeken naar de liquidatiekosten. Die zijn niet in het transitiebudget opgenomen. Vooral de leningen en het onroerend goed hebben grote invloed op de liquidatiekosten. De kort- en langlopende leningen moeten worden afgelost. Het onroerend goed zal geld opleveren, maar hoeveel dit is, is nu nog niet bekend. Vanwege de aanstaande kanteling van transitie naar liquidatie heeft de Stuurgroep het in 2015 vastgestelde transitiebudget aangepast op basis van de laatste stand van zaken en is het liquidatiebudget opgenomen (in het oorspronkelijke transitiebudget stonden enkele posten die betrekking hebben op de liquidatie; deze zijn verplaatst naar het liquidatiebudget). Tevens is de door gemeenten gefinancierde afwaardering van het vastgoed verwerkt. Doordat hiermee daadwerkelijk geld is overgemaakt aan Hameland, is het saldo van de kortlopende leningen met eenzelfde bedrag verlaagd. Voor een inzicht in de benodigde kasstromen als gevolg van de transitie en liquidatie is het daarom zuiver om de afwaardering in mindering te brengen op het liquidatiebudget. Dit geeft de volgende herijking (zie volgende pagina): 3
Transitiebudget mei 2015 Transitie- en liquidatiebudget (nov. ) Personele afvloeiingskosten 6.285.000 Personele afvloeiingskosten 750.000 Frictiekosten 1.228.000 Frictiekosten 1.500.000 Subsidieresultaat BG 7 184.000 Subsidieresultaat BG reguliere exploitatie Vaste activa 284.000 Vaste activa afschrijving 8 Vakantiegeld 1.575.000 Vakantiegeld zie liquidatie Verlofuren 1.027.000 Verlofuren zie liquidatie ---------------- ---------------- Transitie totaal 10.583.000 Transitie totaal 2.250.000 Afwaardering vastgoed - 1.664.000 Liquidatiekosten (contant betaald door gemeenten Kortlopende leningen 2.000.000 bij jaarrekening ) Langlopende leningen 1.515.000 Garantielonen 600.000 Vakantiegeld sw en niet-sw 1.480.000 Verlofuren sw-medewerkers 1.027.000 Verlofuren niet-sw 150.000 Frictiekosten liquidatie 9 400.000 ---------------- Liquidatie totaal 7.127.000 ---------------- ---------------- Transitiebudget totaal 8.919.000 Transitie- en liquidatiebudget 9.422.000 Deze laatste termen transitiebudget totaal en transitie- en liquidatiebudget zijn hier weergegeven als de kasstroom die het gevolg is van de transitie en liquidatie. Dit betreft dus niet alle kosten die deels in de jaarrekening en in de liquidatiebegroting worden verwerkt. Anders gesteld: de totale kosten die geboekt worden, zoals afschrijvingen, leiden niet altijd ook één op één tot kasstromen. De benodigde financiering voor transitiekosten dat door de eerder volgestorte afwaardering van het vastgoed is bijgesteld van 10,583 miljoen naar 8,919 miljoen, is voldoende om de transitie van Hameland te realiseren. De verwachte uitgaven in het kader van de transitie komen uit op 2,250 miljoen. Voor een goede vergelijking met het bijgestelde budget moeten de posten verlofuren en vakantiegeld (verplaatst naar liquidatiebudget; samen 2,6 miljoen) en de posten subsidieresultaat buitengemeenten (onderdeel reguliere exploitatie) en vaste activa (geen effect op kasstroom) (samen 460.000) worden meegerekend. Dan is sprake van een totale verwachte uitgave van afgerond 5,250 miljoen. Om de GR Hameland volledig te liquideren is met hetgeen tot nu toe bekend is 10 naar verwachting 7,127 miljoen nodig. Dit betekent een totale uitgave van 9,422 miljoen voor transitie én liquidatie. Dit is 503.000 meer dan beschikbaar is op basis van het bijgestelde budget van 8,919 miljoen. Omdat er nog geen rekening is gehouden met de opbrengst van het te verkopen vastgoed (boekwaarde op 31 december 2015 bedroeg afgerond 4,1 miljoen, taxatiewaarde is bepaald op 6,3 miljoen), is de verwachting dat het budget toereikend is om de transitie én de liquidatie van de GR Hameland te realiseren. 7 BG = buitengemeenten. 8 Afschrijving inmiddels bijgesteld tot 216.000 maar betreft geen kasstroom. 9 Kosten voor verkoop vastgoed en juridisch en financieel advies. En inclusief 156.000 boeterente voor aflossing langlopende leningen. 10 Hoewel de nodige inzichten beschikbaar zijn, moet met de jaarrekening als vertrekpunt de definitieve liquidatiebegroting en bijbehorende balans nog worden opgesteld. Hierbij spelen nog zaken een rol zoals bijvoorbeeld de afwikkeling van langdurige contracten en eventuele nog niet voorziene fiscale verplichtingen en garanties. 4
Liquidatieplan en -begroting Gelet op de huidige stand van de transitie, is begonnen met het opstellen van een liquidatieplan en -begroting, zodat het genomen besluit van de gemeenten om de GR Hameland in zijn huidige vorm op te heffen, kan worden geëffectueerd. Omdat de jaarrekening een belangrijk ijkpunt is voor het opstellen van het liquidatieplan en de bijbehorende begroting, is de doelstelling dat deze documenten in het tweede kwartaal 2017 door het Dagelijks Bestuur van Hameland voor een zienswijze aan de Colleges van B&W worden aangeboden. Uitnutting transitiebudget Hierna wordt de uitnutting van het transitiebudget in 2015 en (tot en met september ) weergegeven (het budget is bijgesteld tot 2,250 miljoen, zie hiervoor): Kostenpost 2015 1 e kw apr - mei 11 jun - sept Totaal Frictiekosten 12 322.252 164.641 97.354 235.721 819.968 Personeel 93.105-5.886 175.792 263.011 Vakantie/verlof 13 190.125-721 - 189.404 Totaal 512.377 257.746 90.747 411.513 1.272.383 Deze totaalbedragen zijn intussen in rekening gebracht bij de gemeenten en door hen betaald. Begroting Door de transitie van ontwikkelen & detacheren naar SDOA, de transitie van Haaksbergen en substantiële veranderingen in zowel de loonkosten Wsw (door Cao Wsw) en de subsidie Wsw (door meicirculaire rijksoverheid) is een (1 e ) begrotingswijziging opgesteld. Deze begrotingswijziging, die 7 oktober jl. door het DB in concept is opgesteld, wordt eind november door het Algemeen Bestuur vastgesteld. In het eerste half jaar van 2017 wordt ook de begroting 2017 gewijzigd als gevolg van de transitie van Aalten naar Laborijn en de transitie van werken binnen. 11 De posten personeel en vakantie/verlof zijn negatief in verband met een herberekening over de voorgaande periode. 12 Frictiekosten zijn de kosten voor transitiemanagement en coördinatie, kosten voor onderzoek en advies op het gebied van HRM, communicatie, ICT, administratie en juridisch advies. 13 Per abuis is in de vorige rapportage aangeven dat het hier kosten betrof voor vakantie en verlof als gevolg van de verkoop van Hacron Groen. Dit is niet correct, het gaat om vakantiegeld en de verlofuren van het ambtelijk personeel dat op 31-12-2015 nog op de loonlijst stond van de GR Hameland en om het vakantiegeld van het ambtelijk personeel dat op 1 januari in dienst is getreden bij Hacron. 5
Deel 2 : Bestuursrapportage Hameland 3 e kwartaal In het jaarplan van Hameland zijn zes doelstellingen opgenomen waar Hameland zich in op richt: 1. het percentage sw-medewerkers dat bij een reguliere werkgever werkt; 2. de netto toegevoegde waarde van beschut werk ( werken binnen ); 3. het operationeel resultaat; 4. een actueel individueel ontwikkelplan (IOP 14 ) voor de sw-medewerkers; 5. het ziekteverzuimpercentage (voor sw-medewerkers en personeel niet-sw); 6. het verlofstuwmeer (voor sw-medewerkers en personeel niet-sw). Hierna wordt eerst de stand van zaken voor de zes doelstellingen beschreven (1). Vervolgens worden de financiën besproken (2). 1. Stand van zaken doelstellingen Hierna leest u de stand van zaken over het derde kwartaal, voor elk van de hiervoor genoemde doelstellingen. Ad 1 Het percentage sw-medewerkers dat bij een reguliere werkgever werkt Het streven is om de sw-medewerkers zo regulier mogelijk te laten werken. Op basis van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) kan dit door de begeleid werken constructie (in dat geval komt de sw-medewerker in dienst van de reguliere werkgever) en door detachering, individueel of in een groep. Zo regulier mogelijk werken, is zowel voor de medewerker zelf als Hameland het beste scenario. De medewerker zelf participeert doordat hij/zij bij een regulier bedrijf of organisatie werkt. En voor Hameland zijn de kosten lager en de opbrengsten hoger in vergelijking met een medewerker die bij werken binnen op een interne beschutte werkplek is aangewezen. In het Jaarplan staat dat het aantal gedetacheerde sw-medewerkers (inclusief begeleid werken) in naar verwachting gelijk blijft ten opzichte van 2015, namelijk 716 fte. Op basis van intern onderzoek eind 2015, is duidelijk dat iets meer dan de helft van de huidige sw-medewerkers die werkzaam zijn bij werken binnen, kunnen worden gedetacheerd. Vanuit die wetenschap en na overleg met het algemeen bestuur van Hameland, is het doel bijgesteld. Het streven is nu om in een substantiële toename in detacheringen te realiseren. Vanaf 1 juli - het 3 e kwartaal - is deze taak tot het eind van voor vier gemeenten overgenomen door de SDOA (SWB gaat dit per 1 oktober doen voor Haaksbergen) 15. Hierna is de stand tot en met het derde kwartaal weergegeven: Doel t/m 1 e kw 16 t/m 2 e kw 16 t/m 3 e kw 16 t/m 3 e kw 16 16 Totaal productief reguliere werkgever 17 716 fte 715 fte 722 fte 713 fte 781 Totaal werken binnen 534 fte 541 fte 514 fte 499 fte 605 Totale Wsw-populatie (gem.) 1.250 fte 1.256 fte 1.236 fte 1.212 fte 1.386 Percentage regulier werken 57,3% 56,9% 58,4% 58,8% 56,3% 14 Voorheen heette het IOP het trajectplan. 15 De gemeente Aalten heeft besloten de betreffende taak per 1 januari 2017 uit te laten voeren door Laborijn. 16 In personen. 17 Het gaat om het gemiddelde aantal fte in 2015 en dat bij reguliere opdrachtgevers werkt (individuele detachering, groepsdetachering of begeleid werken). 6
De dalende tendens van het aantal detacheringen in 2014 en 2015 is in het eerste en tweede kwartaal van tot staan gebracht. De lichte stijging van het aantal fte gedetacheerde sw-medewerkers ten opzichte van eind 2015 (van 710 fte eind 2015) naar 722 fte (eind juni ) heeft zich in het derde kwartaal helaas niet doorgezet (713 fte). Omdat de totale sw-populatie structureel daalt (dit komt doordat de Wsw op slot is en er geen instroom meer is), is het percentage regulier werken in het derde kwartaal nog wel licht gestegen van 58,4% naar 58,8%. Er zijn in tot en met het derde kwartaal, 192 nieuwe plaatsingen gerealiseerd. Hier staan 183 beëindigde plaatsingen tegenover. Het aantal sw-medewerkers in de beschutte omgeving (niet gedetacheerd) blijft dalen: Maand Niet gedetacheerd (fte) niet gedetacheerd (pers.) Eind 2015 551 661 Kwartaal 1-541 645 Kwartaal 2-514 621 Kwartaal 3-499 605 Deze 605 niet gedetacheerde medewerkers (kwartaal 3) zijn als volgt werkzaam binnen Hameland: Plaats Personen Werken binnen 568 Kantine 16 Niet beïnvloedbare ziekte 9 Leerwerkplek 6 Concern 6 Totaal 605 Ad 2 De netto opbrengst van werken binnen Bij de selectie van de werkpakketten ligt de focus op twee aspecten: 1. de werkpakketten sluiten goed aan bij de competenties van de sw-medewerkers en 2. er is sprake van een acceptabele netto toegevoegde waarde, die past bij de competenties en het verdienvermogen van de doelgroep. Hameland streeft naar duurzame oplossingen: werkpakketten die voor Hameland - zowel financieel als qua uit te voeren werkzaamheden - van waarde zijn en een relatie met opdrachtgevers die uitgaat van continuïteit en maatschappelijk verantwoord ondernemen. In 2015 bedroeg de netto opbrengst van het onderdeel werken binnen ongeveer 700.000. Het streven voor is deze omzet voor werken binnen op hetzelfde niveau als in 2015 te houden ( 700.000). De ambitie hierbij is dat het werk in, door natuurlijk verloop en uitstroom naar detacheren, met minder medewerkers wordt gedaan, die gemiddeld een lagere loonwaarde hebben (de medewerkers met gemiddeld een hogere loonwaarde stromen in principe uit naar een detacheringsplek). Hieronder de stand tot en met het derde kwartaal : Doel Netto opbrengst werken binnen 700.000 164.000 348.000 538.000 Ondanks de sterk concurrerende markt, de onder druk staande marges en de zomerperiode, is de netto opbrengst in het derde kwartaal uitgekomen op 190.000. De netto opbrengst tot en met het derde kwartaal van bedraagt daardoor 538.000. Dit is iets beter dan begroot ( 518.000). De verwachting is dat het doel van 700.000 eind realiseerbaar is. 7
Ad 3 Het operationeel resultaat Hameland wil als organisatie zwarte cijfers schrijven. Dit betekent dat het saldo van de opbrengsten enerzijds en de totale bedrijfskosten (inclusief de financiële baten en lasten) anderzijds, positief is. Als organisatie heeft Hameland invloed op zowel de opbrengsten (met name uit de werkpakketten van werken binnen en de detacheringen), als de kosten 18. Het doel voor het operationeel resultaat in is gesteld op 221.000 19. Hieronder de stand tot en met het derde kwartaal : Doel Operationeel resultaat 221.000 117.000 247.000 255.000 Het derde kwartaal heeft een operationeel resultaat opgeleverd van 8.000 waarmee het operationeel resultaat tot en met het derde kwartaal van is uitgekomen op 255.000. Dit is 105.000 beter dan begroot ( 150.000). Het operationeel resultaat is inclusief de kosten voor het vormen van een voorziening voor een debiteur ter grootte van 120.000 20. Exclusief deze voorziening zou het operationeel resultaat 225.000 (105.000 + 120.000) boven begroot niveau zijn uitgekomen. Ad 4 Een actueel Individueel Ontwikkelplan (IOP) voor de sw-medewerkers Een IOP is een middel om te komen tot ontwikkeling. In de praktijk moet blijken of de individuele sw-medewerker de persoonlijke doelen ook bereikt. Iedere sw-medewerker heeft daarom periodiek overleg met zijn/haar werkcoach over de voortgang van het realiseren van de gestelde ontwikkeldoelen. Op basis van dit overleg wordt het IOP telkens geactualiseerd. De gestelde ontwikkeldoelen moeten concreet en haalbaar zijn. Dat betekent dat ze, normaal gesproken, binnen 1 jaar gehaald kunnen worden. Deze termijn van 1 jaar wordt dan ook als geldigheidscriterium gehanteerd. Hieronder de stand tot en met het derde kwartaal : Doel Actueel IOP 100% 71,2% 72,2% 91,4% Zoals hiervoor is aangegeven, heeft een IOP een geldigheid van maximaal 1 jaar. Gelet op de aanstaande overdracht van het werkgeverschap van de sw-medewerkers van Aalten, Berkelland, Oost Gelre en Winterswijk en de transitie van werken binnen (waaronder de transitie naar Laborijn voor de sw-medewerkers uit Aalten) worden er geen nieuwe ontwikkeldoelen meer vastgesteld voor de sw-medewerkers van de genoemde vier gemeenten die onder werken binnen vallen. Wel worden met alle sw-medewerkers gesprekken gevoerd over hun profiel (detacheerbaar of niet). Daarmee is hun IOP geactualiseerd. Dit is voor dit moment voldoende omdat de belasting anders te groot wordt gezien de transitie van Hameland. 18 Het subsidieresultaat en de incidentele baten en lasten zijn geen onderdeel van het operationeel resultaat. 19 Het operationeel resultaat is in de 1 e gewijzigde begroting aangepast. Deze gewijzigde begroting wordt eind november vastgesteld door het Algemeen Bestuur. In hoofdstuk 2 wordt dit nader toegelicht. 20 Vanaf het derde kwartaal wordt deze voorziening niet verder vergroot. 8
Ad 5 Het ziekteverzuimpercentage (voor sw-medewerkers en personeel niet-sw) Het ziekteverzuim bij Hameland ligt al lange tijd te hoog, vooral bij de sw-medewerkers. Tegelijk is de laatste jaren wel een langzame daling in het ziekteverzuim te zien. Zo is in 2014 het gemiddelde ziekteverzuimpercentage bij sw-medewerkers voor het eerst in jaren gedaald met 1,1% naar 14,4%. In 2015 is het gemiddelde ziekteverzuimpercentage weer iets gedaald en uitgekomen op 14,1%. Voor is uitgegaan van een gemiddeld ziekteverzuimpercentage van 13,6%. Het gemiddelde ziekteverzuimpercentage voor personeel niet-sw is in 2014 uitgekomen op 6,4% en in 2015 op 5,6%. Voor is uitgegaan van een gemiddeld ziekteverzuimpercentage van 5,8%. Hieronder de stand tot en met het derde kwartaal : Gemiddeld ziekteverzuim % sw-medewerkers Gemiddeld ziekteverzuim % personeel niet-sw Doel 13,6% 17,2 % 16,2% 15,8% 5,8 % 7,3 % 6,8% 6,6% In de Bestuursrapportage van het 1 e kwartaal was te lezen dat het gemiddelde ziekteverzuimpercentage onder sw-medewerkers erg hoog lag. Ook in vergelijking met het eerste kwartaal van 2014 (16,1%) en 2015 (15,8%). In het tweede kwartaal is het ziekteverzuim gedaald naar gemiddeld 16,2% in het eerste half jaar van, maar lag het percentage in het tweede kwartaal nog steeds hoger dan in 2015. Het ziekteverzuim blijft ook in het derde kwartaal licht dalen (nu gemiddeld over negen maanden 15,8%), maar ligt nog steeds hoger dan in 2015 (13,7%). De doelstelling van een gemiddeld ziekteverzuimpercentage van 13,6% zal niet worden gehaald. Wanneer we hieronder kijken naar het type verzuim, dan blijkt de oorzaak vooral te liggen in het langdurige verzuim 21. Op dit langdurig verzuim heeft Hameland weinig invloed. Veelal liggen hieraan ongevallen en ernstige ziektegevallen ten grondslag. Daarnaast neemt de gemiddelde leeftijd jaarlijks met één jaar toe omdat er geen instroom meer is. Hoe hoger de leeftijd, hoe groter de kans op ziekteverzuim. Kort Middel Lang > 1 jaar Totaal (t/m 7 dgn) (8 t/m 42 dgn) (> 42 dgn) 1,43% 4,16% 8,95% 1,68% 16,2% 1,29% 3,80% 8,86% 1,84% 15,8% 2015 1,41% 4,10% 7,26% 1,35% 14,1% Gelet op de huidige resultaten, blijft de aanpak van het ziekteverzuim onverkort de aandacht vragen. Net als bij de vorige doelstelling, is Hameland verantwoordelijk voor de niet gedetacheerde doelgroep en de SDOA per 1 juli jl. voor de gedetacheerde doelgroep. Het gemiddelde ziekteverzuimpercentage onder het personeel niet-sw, lag tot en met het tweede kwartaal op 6,8%. Dit is in het derde kwartaal licht gedaald naar gemiddeld 6,6% over de eerste negen maanden. Een paar ziektegevallen heeft op een relatief klein personeelsbestand (t/m juni afgerond 62 fte, per 1 juli afgerond 20 fte) veel invloed op het gemiddelde percentage. 21 Kort: t/m 7 dagen; middel: 8 t/m 42 dagen; lang: > 42 dagen tot 1 jaar. 9
Ad 6 Het verlofstuwmeer (voor sw-medewerkers en personeel niet-sw) Een deel van zowel de sw-medewerkers, als de kadermedewerkers, heeft een overschot aan verlofuren. Er is sprake van een zogenaamd verlofstuwmeer 22. Omdat het verkregen rechten zijn, is het van belang dat het stuwmeer wordt afgebouwd. Het Algemeen Bestuur heeft in het kader van het transitieproces besloten dat het verlofstuwmeer, net als in 2015, ook in met 25% moet dalen. Voor betekent dit een daling van 50% ten opzichte van 2014. Daling aantal stuwmeeruren sw-medewerkers met 50% Daling aantal stuwmeeruren personeel niet-sw met 50% Doel 25.530 Verwacht 31-12-16 o.b.v. 2 e kw Verwacht 31-12-16 o.b.v. 3 e kw 23 16.928 17.293 24 3.813 2.247 1.864 Een nadere analyse eind 2015 heeft laten zien dat een groot aantal verlofstuwmeeruren van de sw-medewerkers vallen onder het zogenaamde spaarverlof. Op basis van de Cao Wsw wordt dit verlof in een aparte spaarpot geplaatst die de sw-medewerker in overleg met zijn/haar leidinggevende mag opnemen. Het gaat hier dus om een Cao-recht van de sw-medewerkers. Dit is vanuit Hameland dan ook niet te beïnvloeden. Aan het einde van het dienstverband dient de spaarpot, door opname van de gespaarde verlofuren, leeg te zijn. De betreffende uren worden niet uitbetaald. Dit vraagt goede afstemming tussen sw-medewerkers en leiding en sturing op het tijdig opnemen van dit spaarverlof. Als zodanig heeft het effect op het verdienvermogen van de doelgroep. Omdat alle medewerkers aan het begin van het jaar nieuw verlof krijgen en je niet precies weet hoeveel en wanneer de medewerkers verlof opnemen, is het niet mogelijk om gedurende het jaar de eindstand vast te stellen. Deze eindstand kan wel ingeschat worden. Op basis van de opname tot en met eind september en de verwachte opname in het laatste kwartaal van (gebaseerd op de opname in het laatste kwartaal van 2015) is de inschatting van de eindstand als volgt: Stuwmeer sw-ers 31-12-16 verwacht Beïnvloedbaar verlofstuwmeer 17.293 Spaarverlof 16.008 > 100 ziek 6.914 Getracht wordt in het laatste kwartaal nog een aanzienlijke daling van het beïnvloedbare stuwmeer te realiseren. Het stuwmeer van personeel niet-sw is niet meer goed te vergelijken omdat er op 1 juli veel personeel uit dienst is getreden. Het verlofstuwmeer bedraagt eind 1.864 uren (op basis van de opname tot en met eind september en de verwachte opname in het laatste kwartaal van ). 22 Het aantal verlofuren boven de 72 uur, uitgaande van een full time (36 uur) dienstverband. 23 De verwachte eindstand o.b.v. het 2 e en 3 e kwartaal is exclusief spaarverlof en exclusief verlofstuwmeer van medewerkers die langer dan 100 dagen ziek zijn. Een toelichting hierop wordt onder de tabel weergegeven. 24 Dit doel was op basis van de toenmalige bezetting 4.510. Met wijzigingen in het personeelsbestand wijzigt ook het oude stuwmeer, de verwachte stand op 31-12- wordt bepaald op basis van het personeel niet-sw dat op 30 juni jl. nog in dienst was. 10
2. Financiën In de tweede Bestuursrapportage is al aangegeven dat er in het najaar een (1 e ) begrotingswijziging volgt 25. Dit heeft drie belangrijke redenen. Ten eerste wijzigt het subsidieresultaat door de meicirculaire en de begin dit jaar afgesloten Cao Wsw. Ten tweede is het onderdeel ontwikkelen & detacheren per 1 juli overgedragen aan de SDOA, met inbegrip van de hierbij behorende contracten met inleners. Dit betekent dat de sw-medewerkers door de SDOA worden gedetacheerd en begeleid. Ten derde zijn de sw-medewerkers van Haaksbergen (met een vast dienstverband) op 1 oktober in dienst gekomen van een gemeentelijke stichting en heeft het sw-bedrijf SWB uit Hengelo (O) de taken van Hameland overgenomen (medewerkers beschut werken gaan naar Hengelo). Deze begrotingswijziging wordt op 25 november ter goedkeuring voorgelegd aan het Algemeen Bestuur. In deze Bestuursrapportage wordt nog uitgegaan van de oorspronkelijke begroting. Indien relevant, worden opmerkelijke verschillen toegelicht. Hieronder is de huidige begroting op hoofdlijnen afgezet tegen de resultaten tot en met het derde kwartaal. (bedragen X 1.000) Werkelijk t/m 3 e kw Begroting t/m 3 e kw 2015 t/m 3 e kw Begroting A. Totaal bedrijfsopbrengsten 5.205 5.211 5.142 6.967 B. Totaal bedrijfskosten 26 4.951 5.061 5.001 6.746 C. Operationeel resultaat (A-B) 254 150 141 221 D. Subsidieresultaat 27-2.203-2.911-1.878-3.671 E. Buitengewone baten/lasten -27 0-109 0 F. Resultaat voor bestemming (C+ D+E) -1.976-2.761-1.846-3.451 Toelichting op de afzonderlijke begrotingsonderdelen: Begrotingsonderdeel A. Totaal bedrijfsopbrengsten Toelichting De bedrijfsopbrengsten bestaan grotendeels uit de detacheringsopbrengsten en daarnaast kent werken binnen een klein positief resultaat (op jaarbasis 700.000). De totale bedrijfsopbrengsten liggen tot en met het derde kwartaal net iets lager dan begroot. De opbrengsten liggen wel fractioneel hoger dan in hetzelfde tijdvak in 2015. De detacheringsopbrengsten liggen tot en met het derde kwartaal, 96k onder begroting, de omzet van werken binnen ligt 27k boven de begroting. 25 De oorspronkelijke begroting is medio 2015 opgesteld. Op dat moment kon de impact van de transitie nog niet goed worden ingeschat. 26 De totale bedrijfskosten bestaan uit de salariskosten niet-gesubsidieerd, de afschrijvingen, de overige bedrijfskosten en het saldo van de algemene dekkingsmiddelen. 27 Het subsidieresultaat is de Rijksvergoeding minus de salarissen Wsw en begeleid werken (conform de landelijke definitie is dit inclusief de kosten voor vervoer op maat en de opleidingskosten Wsw). 11
De totale bedrijfskosten blijven binnen het budget. Tot en met september liggen de personeelskosten niet-gesubsidieerd 713.000 onder begroot niveau. Per 1 juli jl. zijn de medewerkers van ontwikkelen & detacheren overgegaan naar de SDOA. De hiermee gepaarde loonkosten zijn daardoor uit de personeelskosten gevallen. Dit wordt gecompenseerd in de doorbelaste kosten; SDOA factureert een fee aan Hameland voor de begeleiding van de sw-medewerkers (zie verderop bij overige bedrijfskosten). B. Totaal bedrijfskosten In de vorige bestuursrapportage is al gemeld dat de personeelskosten wat lager liggen door een lagere bezetting dan verwacht. De gemiddelde loonsom ligt inmiddels wel 6,4% hoger dan begroot (in de vorige rapportage was dit nog 4%). Dit wordt veroorzaakt door hogere sociale lasten als gevolg van een stijging van de risicopremie WW voor het HTC-personeel en de Cao-verhoging van het ambtelijk personeel. De overige bedrijfskosten liggen 603k boven het gebudgetteerde niveau. In deze overige bedrijfskosten is ten eerste een bedrag opgenomen van 120k voor aanvullende dotaties aan de voorziening voor een mogelijk dubieuze debiteur. Ten tweede is de te betalen fee aan de SDOA 612.500. C. Operationeel resultaat De bedrijfsvoering laat tot en met het derde kwartaal een batig saldo van 254k zien. Dit operationeel resultaat valt hiermee, ondanks de incidentele voorziening voor debiteuren, hoger uit dan begroot. Ten opzichte van vorig jaar is het resultaat 113k beter. D. Subsidieresultaat Het subsidieresultaat is uitgekomen op - 2,203 miljoen, wat afgerond 700k minder slecht is dan begroot. Dit komt enerzijds door de aangepaste Wsw-subsidie op basis van de meicirculaire. Daarnaast hoeft Hameland minder dienstverbanden te verlonen in verhouding tot de ontvangen Wsw-subsidie. Tegenover deze plussen staat de stijging van de loonkosten door de afgesloten Cao SW tussen de VNG en de vakbonden. Als gevolg hiervan hebben de sw-medewerkers in de maand maart een eenmalige uitkering ontvangen van 325 per fte. Naast de eenmalige uitkering, is op basis van de nieuwe Cao de eindejaarsuitkering verhoogd van 3% naar 3,75%. E. Buitengewone baten/lasten De buitengewone lasten zijn de kosten die gemaakt worden voor de transitie van Hameland. Tegenover deze lasten staat een buitengewone bate van eenzelfde omvang, namelijk de bijdrage vanuit de gemeenten die de transitiekosten financieren uit het transitiebudget dat door hen is gereserveerd. De transitiekosten staan toegelicht onder punt 5 van deel 1 (Tussenrapportage). De last van 27k heeft betrekking op de afwikkeling van de overgang van personeel naar Hacron. F. Resultaat voor bestemming Het resultaat voor bestemming komt in de eerste negen maanden uit op een negatief saldo van 1,976 miljoen. Omdat het operationeel resultaat uit bedrijfsvoering positief uitvalt, komt het verlies volledig door het negatieve subsidieresultaat van 2,203 miljoen. 12