Programma 1 Burger en Bestuur Commissie (Coördinerende) Portefeuilles Afdeling(en) Bestuur Bestuurszaken en Organisatie Concernstaf, Griffie en Dienstverlening Programmadoelstelling (missie) De missie van programma 1 is: solide en daadkrachtig werken aan een betrouwbare overheid, samen met actieve Haarlemmers en een internationaal georiënteerd bestuur. Programma 1 legt hiermee de basis voor alle activiteiten van de gemeente Haarlem: samen met de inwoners van de stad zorgen voor een prettig woon- en werkklimaat met een goede samenleving en waar de dienstverlening van de gemeente naar tevredenheid van de inwoners is. De invloed van deze missie is merkbaar in alle programma's van de begroting. Belangrijk is dat het bestuur zichtbaar is voor de stad en het vertrouwen geniet van de inwoners. Alleen dan is het mogelijk om met bewoners en partners samen te werken. Succesvolle samenwerking draagt weer bij aan een groter vertrouwen in de overheid. Context en achtergronden Bestuur De gemeente Haarlem wil op goede wijze de stad besturen. Dat wil zeggen dat op verantwoorde wijze wordt omgegaan met de financiële crisis en het financieel beleid degelijk is. Ook betekent het dat de gemeente zorgt voor een stad waarin mensen zich veilig voelen en dat bewoners en organisaties zich betrokken voelen bij de Programmabegroting 2014-2018 45
stad. Het bestuur werkt daarom ook samen met bewoners, partners en organisaties aan initiatieven en ideeën en gaat in discussie met alle Haarlemmers. De wijkcontracten zijn hier een voorbeeld van. Daar waar moeilijke keuzes moeten worden gemaakt, is een duidelijk stadsbestuur nodig, dat besluiten neemt. De financiële crisis heeft ook invloed op de gemeentelijke inkomsten en uitgaven. Haarlemmers zullen merken dat de gemeente minder geld kan uitgeven. Het is belangrijk dat het bestuur dit helder aan de stad communiceert en uitlegt. Een betrouwbare overheid is immers toegankelijk en transparant; duidelijk, streng en daadkrachtig als dit nodig is, maar ook zichtbaar en aanspreekbaar. Toch is het goed mogelijk dat door de bezuinigingen het vertrouwen in de overheid stagneert, in tegenstelling tot de voorgaande jaren waarin een toename te zien was. Samenwerking Haarlem wil dat bewoners zich medeverantwoordelijk voelen voor de inrichting van hun eigen samenleving. Het bestuur wil actief burgerschap stimuleren en daartoe duidelijke afspraken maken met bewoners en hun organisaties in onder meer wijkcontracten. Participatie is daarbij vooral bedoeld om het beleid beter te maken en meer te laten aansluiten bij de ideeën en initiatieven die er in de stad leven. Participatie en inspraak moeten plaatsvinden op momenten die er toe doen, waar mogelijk in een vroegtijdig stadium en kan per onderwerp worden geregeld. De gemeenteraad heeft duidelijk een kaderstellende rol omtrent participatie en inspraak. De gemeente zet zich ervoor in om nieuwe (digitale) vormen van participatie te vinden. Een duidelijke rolverdeling tussen overheid, partners en burgers is daarbij van belang, evenals duidelijkheid over verwachtingen, mogelijkheden en beperkingen. De gemeente wil zodanig samenwerken dat bewoners zelf een actieve rol spelen in bijvoorbeeld het tegengaan van overlast en verloedering. Dienstverlening De gemeentelijke dienstverlening wordt permanent aangepast aan de eisen van de tijd, met slimme oplossingen vergemakkelijkt en waar mogelijk tijd en plaats onafhankelijk gemaakt. De gemeente blijft daarin stappen zetten richting burgers, bedrijven en instellingen. Zij willen vlot en goed geholpen worden en een tijdig en volledig antwoord hebben op hun vragen. Daarbij past een organisatie die servicegericht en goed toegankelijk is. Een organisatie die kwaliteit levert en de vraag of wens van deze personen centraal stelt. Mensen verwachten dat zij kunnen kiezen welk contactkanaal (internet, e-mail, telefoon, post en balie) zij gebruiken om iets te regelen. Bij voorkeur maakt een burger of bedrijf voor eenvoudige producten gebruik van de website die 24/7 beschikbaar is. Voor complexe producten en voor mensen die persoonlijk contact willen, blijven telefoon en balie de aangewezen contactkanalen, omdat één-op-één contact met een medewerker belangrijk of zelfs wettelijk noodzakelijk is. Bijvoorbeeld bij het aanvragen van een paspoort of bij het doen van aangifte bij de burgerlijke stand. Voor mensen die aan de balie komen zijn in de Publiekshal zelfbedieningszuilen waarmee vier veelvoorkomende producten (uittreksels, aktes, verhuizingen en parkeervergunningswijzigingen) direct zelf kunnen worden doorgegeven of besteld, betaald en meegenomen. Wanneer daarbij hulp nodig is, kan de gastheer/- vrouw die geven. Basiss Betere dienstverlening, een hogere kwaliteit en actualiteit van gegevens en daarbij gegevens makkelijker uitwisselen. Daarvoor zorgt het Stelsel van Basiss, waarin de verschillende basiss in Nederland aan elkaar worden gekoppeld. Er zijn nu dertien basiss. Overheden zijn verplicht gebruik te maken van de authentieke gegevens uit de basiss. De bronhouders zijn op hun beurt verplicht er alles aan te doen om het stelsel optimaal te laten werken. De gemeente is bronhouder van de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) en de Basis Adressen en Gebouwen (BAG) en de belangrijkste medebronhouder van de Basis Grootschalige Topografie (BGT). Rondom de GBA en de BGT staat in de periode 2012 2016 veel te gebeuren: nieuwe wetgeving, koppelen van basiss en de invoering van de Basis Personen (BRP). De BRP gaat de huidige GBA vervangen. De gemeente heeft de wens om zowel intern als met partners intensiever en breder gebruik te gaan maken van de mogelijkheden die de basiss bieden. Zoals het maken van 3D modellen van de stad voor Programmabegroting 2014-2018 46
dynamische burgerparticipatie, en het analyseren van de bevolkingsopbouw en de locatie van voorzieningen voor het matchen van bestaande diensten en locatiebepaling van nieuwe diensten. Regionaal Het speelveld is steeds vaker de regio. Veel partners, zoals woningcorporaties of partners in zorg of onderwijs, werken regionaal. Ook voor het behoud van welzijn, werkgelegenheid, welvaart en duurzame economische groei is de regio van belang evenals voor het draagvlak van voorzieningen en natuur of recreatie. Haarlem levert ook, als centrumstad in Zuid-Kennemerland, een bijdrage aan de Metropoolregio Amsterdam (MRA). De positie van Haarlem in de MRA wordt steeds sterker. Europa Haarlemse instellingen en Haarlemse bedrijven met het buitenland hebben veel contacten in het buitenland. "Europa", of wel de Europese regelgeving, -financiering en - gedachtegoed, is niet meer weg te denken in het handelen van Nederlandse overheden, waaronder Haarlem. De gemeente heeft daarom een internationale oriëntatie. Daarnaast zet Haarlem de millenniumaanpak en de bestaande jumelages en stedenbanden voort. Kaderstellende beleidsnota's Coalitieakkoord Haarlem 2010-2014: Het oog op morgen (2010/95510) Vernieuwing participatie & inspraak en wijkraden (2011/208884) Meer in huis voor Haarlem (2009/62655) Beleidsveld 1.1 Gemeentelijk bestuur en samenwerking Wat willen we bereiken in 2014-2018? 1. Burgers, bedrijven en instellingen ervaren de gemeente als partner. De gemeente neemt hun ideeën serieus en laat zien wat ermee gebeurt. Iedereen moet mee kunnen doen, ideeën aandragen en vragen stellen over zaken die hen direct raken. Dit kan ook gezamenlijk, bijvoorbeeld via een wijkraad of sportvereniging. Dit geldt ook voor bedrijven en instellingen. Van belang is dat er duidelijkheid is over de rolverdeling tussen Haarlemmers, gemeente en partners. 2. Vanzelfsprekend partnerschap in MRA en (Zuid-)Kennemerland, zodanig dat optimaal gebruik wordt gemaakt van de schaalgrootte en specifieke voordelen van steden en dorpen binnen de regio. 3. Meer aandacht voor Europa in de stad, zowel binnen als buiten de gemeentelijke organisatie, zodanig dat Haarlem bijdraagt aan de Europese doelstellingen voor economie en milieu en gebruik maakt van de subsidiemogelijkheden voor lokale overheden. Cijfermatige indicatoren zijn ontoereikend om te meten of de gestelde doelen behaald worden. Het komt tot uiting in houding en gedrag van bestuurders, ambtenaren, maar ook van Haarlemmers, bedrijven en instellingen. Het percentage Haarlemmers dat vertrouwen heeft in het gemeentebestuur is hier een afgeleide van. Effectindicator 1. Percentage Haarlemmers dat veel tot onbeperkt vertrouwen heeft in het gemeentebestuur 22% (2009) 24% (2010) 21% 21% 21% 21% 21% 21% Omnibus- 21% (2011) onderzoek 24% (2012) Programmabegroting 2014-2018 47
Wat gaan we ervoor doen in 2014? 1. Burgers, bedrijven en instellingen ervaren de gemeente meer als partner a. de gemeente bevordert samenwerking tussen burgers, bedrijven, instellingen en gemeente b. de gemeente verduidelijkt de rolverdeling tussen burgers, bedrijven, instellingen en gemeente 2. Vanzelfsprekend partnerschap in regionaal verband a. de gemeente stelt zich actief op in de Metropoolregio Amsterdam b. de gemeente stemt de kantoorontwikkelingen regionaal af. De activiteiten hiervoor zijn terug te vinden in programma 5. c. Haarlem werkt samen in de MRA voor de versterking van de creatieve industrie. De activiteiten hiervoor zijn onderdeel van programma 5 d. Haarlem intensiveert de samenwerking met Zuid-Kennemerland. 3. Meer aandacht voor Europa in de stad a. Haarlem zet de jumelages voort met Angers (F) en Osnabruck (D) en ondersteunt de stichting Emirdag (Turkije) en de stichting Haarlem-Mutare (Zimbabwe). b. De gemeente schenkt onverminderd aandacht aan Europa (regels, kennis en geld). c. Uitvoeren subsidiescan. Aan de hand van het coalitieakkoord wordt gekeken welke doelen in aanmerking komen voor Europese subsidie. Beleidsveld 1.2 Communicatie, participatie en inspraak Wat willen we bereiken in 2014-2018? 1. Haarlemmers zijn steeds beter geïnformeerd over wat er in buurten, wijken en de stad gebeurt. En wel op een wijze, dat zij ervaren dat hun bijdrage er toe doet en dat zij op het juiste moment bij belangrijke onderwerpen betrokken worden. Hierdoor zijn zij beter in staat actiever mee te doen aan de wijkgerichte aanpak om de leefbaarheid van hun buurt te verbeteren. 2. Intensivering van de samenwerking tussen gemeente en burgers door participatie en inspraak van Haarlemmers. Het streven is dat beleidsontwikkeling en projecten breder gedragen worden. De basis is het participatiebeleid en het bijbehorende afwegingskader voor inspraak en participatie. Effectindicator 1. Aantal (nietunieke) bezoekers startpagina Haarlem.nl (x 1.000) 2. Percentage lezers dat Stadskrant goed leesbaar vindt 3. Percentage Haarlemmers dat actief meedoet aan verbeteren leefbaarheid in hun buurt 156 (2006) 93% (2004) 21% (2005) 179 (2007) 1.400 1.400 1.400 1.400 1.400 1.400 Gemeentelijke 180 (2008) 490 (2009) 1.029 (2010) 510 (2011) 1.063 (2012) 93% (2007) 93% (2008) 94% (2010) 96% (2011) 96% (2012) 21% (2007) 19% (2009) 26% (2010) 26% (2011) 28% (2012) 94% 94% 94% 94% 94% 94% Omnibusonderzoek > 27% > 28% > 28% > 28% > 28% > 28% Omnibusonderzoek Programmabegroting 2014-2018 48
Effectindicator 4. Percentage Haarlemmers dat vindt dat de gemeente voldoende doet om hen bij belangrijke onderwerpen te betrekken 26% (2006) 25% (2007) 31% 31% 31% 31% 31% 31% Omnibus- 23% (2008) onderzoek 27% (2009) 28% (2010) 31% (2011) 26% (2012) Wat gaan we ervoor doen in 2014? 1. Haarlemmers zijn goed geïnformeerd a. De gemeente continueert het nuttige en goed functionerende systeem van wijkraden b. De communicatie wordt ook op afgestemd op gebiedsgericht werken, zowel op stads- stadsdeel, wijk- en buurtniveau, als met de individuele burger. Hierbij worden allerlei manieren van communiceren gebruikt, van de toekomstige landelijke voorziening voor gemeentelijke bekendmakingen (GVOP) tot internet, van inspraakavond tot wijkspreekuur. Per stadsdeel wordt een optimale mediamix samengesteld, waarin de gemeentelijke informatie over projecten en processen in dat stadsdeel, gecombineerd met informatie vanuit maatschappelijke partners, worden gebundeld. 2. Verdere samenwerking tussen gemeente en burger a. De gemeente past gemoderniseerd beleid en een afwegingskader voor inspraak en participatie toe. Per onderwerp wordt maatwerk geleverd. b. De gemeente zet voor gebiedsvisies nieuwe vormen van participatie en inspraak in, waaronder, indien passend en gewenst, digitale vormen. Prestatieindicator 1c. Aantal criteria landelijke norm waar website aan voldoet. Maximum is 47. 2b. Aantal inspraaktrajecten waarbij een vernieuwende vorm van inspraak wordt toegepast 1 44 (2010) 44 (2010) 47 47 47 47 47 47 Gemeentelijke 44 (2011) 47 (2012) (2013) - >2 > 2 > 2 > 2 > 2 >2 Gemeentelijke Beleidsveld 1.3 Dienstverlening Wat willen we bereiken in 2014-2018? 1. Eigentijdse, transparante en efficiënte publieke dienstverlening volgens de in het gemeentelijk kwaliteitshandvest vastgestelde servicenormen, zodanig dat burgers, bedrijven en instellingen vlot en waar mogelijk in één keer worden geholpen en hun zelfredzaamheid wordt gestimuleerd en waarbij zij tevreden blijven over de dienstverlening. 2. Adequate informatievoorziening vanuit moderne basiss, zodanig dat de kwaliteit, actualiteit en uitwisselbaarheid van de gegevens wordt verhoogd, met als gevolg betere dienstverlening. Programmabegroting 2014-2018 49
Effectindicator 1. Tevredenheid over dienstverlening 1 7,2 (2008) 7,5 (2009) 7,0 7,0 7,0 7,0 7,0 7,0 Landelijke 7,2 (2010) Benchmark 7,4 (2011) Publiekszaken 7,1 (2012) 1 De verwachtingen van mensen op het gebied van dienstverlening worden steeds hoger. Dit is een maatschappelijke trend. Mensen worden steeds kritischer en veeleisender. Om hetzelfde niveau van klanttevredenheid te behalen moet dus veel inspanning worden geleverd. Hier geldt het motto: stilstand is achteruitgang. Het rapportcijfer is het rekenkundig gemiddelde van de rapportcijfers voor balie, telefoon en digitale aanvragen. Wat gaan we ervoor doen in 2014? 1. Eigentijdse, transparante en efficiënte publieke dienstverlening a. De gemeente handhaaft de vlotte en vriendelijke afhandeling van aanvragen die bij de balie en via de telefoon binnenkomen. b. De gemeente verbetert de digitale zelfbediening. 2. Adequate informatievoorziening vanuit moderne basiss a. De gemeente implementeert een nieuw systeem voor de Basis Grootschalige Topografie (BGT) en past de huidige gegevens aan op wat er in de landelijke BGT wordt voorgeschreven. b. De gemeente sluit aan op de landelijke gegevensverzameling van de Basis Personen (BRP) en past daarbij gegevensbeheerprocessen en interne gegevensdistributie aan. c. De gemeente neemt nieuwe systemen in gebruik om de verandering in de manier van aanlevering van de kadastrale gegevens uit de Basis Kadaster (BRK), die in 2013 en 2014 wordt ingevoerd, te kunnen opvangen. Prestatieindicator 1a. Gemiddelde wachttijd aan de balie in minuten voor alle handelingen 1a. Gemiddelde wachttijd aan de telefoon in minuten voor alle handelingen 2. Uitslag driejaarlijkse GBA-audit 10 (2007) 1,03 (2012) Geslaagd (2006) 10 (2008) 15 15 15 15 15 15 Gemeentelijke 8 (2009) 9,5 (2010) 9 (2011) 10 (2012) 1,03 (2012) - 1 1 1 1 1 Gemeentelijke Geslaagd (2010) Geslaagd - - Geslaagd - - Agentschap BPR Programmabegroting 2014-2018 50
Financiën programma Beleidsveld Programma 1 Burger en bestuur Rekening 2012 Begroting 2013 na wijziging (bedragen x 1.000) Begroting 2014 Lasten (exclusief mutaties reserves) 1.1 Gemeentelijk bestuur en samenwerking 7.969 7.626 8.682 1.2 Communicatie, participatie en inspraak 328 288 195 1.3 Dienstverlening 9.562 8.906 9.396 Totaal lasten 17.859 16.820 18.273 Baten (exclusief mutaties reserves) 1.1 Gemeentelijk bestuur en samenwerking 677 97 99 1.2 Communicatie, participatie en inspraak 56 - - 1.3 Dienstverlening 3.311 3.362 3.507 Totaal baten 4.044 3.459 3.606 Totaal saldo exclusief mutaties reserves 13.815 13.361 14.668 Toevoeging aan reserves 50 80 80 Onttrekking aan reserves 90 12 180 Saldo inclusief mutaties reserves 13.775 13.429 14.568 Maatregelen voor een sluitende begroting 2014 In de baten en lasten van programma 1 zijn de volgende maatregelen voor een sluitende begroting 2014 opgenomen. Beleids- Programma 1 veld Burger en bestuur 1.1 Gemeentelijk bestuur en samenwerking - Begroting 2014 1.2 Communicatie, participatie en inspraak - 1.3 Dienstverlening Baten Leges producten burgerzaken -18.000 v Totaal maatregelen -18.000 v Investeringen programma 1 (bedragen x 1.000) IP-nr. Omschrijving investering Investering 2014 Er zijn binnen dit programma geen investeringen voor 2014 Totaal programma 1 Burger en Bestuur Programmabegroting 2014-2018 51