A D V I E S N O T A AAN HET COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS COSA nummer Z2014 12696 DATUM 08 december 2014 naam redacteur mw. M. Bakker/ M. Yacoub afdeling SLB portefeuillehouder G. Postma onderwerp Hulp bij Huishouden Toelage(HHT) realiseert doelstelling Programma 1 Maatwerkvoorziening Wmo programma/product bijlagen IN TE VULLEN DOOR MANAGEMENT paraaf afdelingshoofd raad (datum) ja nee openbare ja nee besluitenlijst ondernemingsraad ja nee vertrouwelijk ja nee IN TE VULLEN DOOR REDACTEUR Advies 1. De middelen die we ontvangen in het kader van HHT maximaal in te zetten waarbij geldt op=op. 2. Als HHT niet BTW vrij kan worden geleverd of niet uit het budget HHT mag worden betaald, de bijkomende kosten à 33.600 ten laste van het bestaande Wmo budget te laten komen. 3. De HHT regeling in laten gaan per 1 februari 2015. 4. In de maand januari 2015 de doelgroep nog via de Wmo (algemeen) ondersteunen met huishoudelijke hulp. 5. De kosten voor een maand verlenging à 57.815 ten laste te laten komen van Hulp bij het Huishouden 2015 (Wmo bestaande taken). 6. In de maand januari 2015 geen eigen bijdrage vragen aan de doelgroep over de geboden huishoudelijke ondersteuning.
2 IN TE VULLEN DOOR REDACTEUR Toelichting op advies Aanleiding In juni besloot de gemeenteraad om per 1 januari 2015 niet langer ondersteuning te bieden vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) aan inwoners die per week 3 uur of minder huishoudelijke hulp nodig hebben. Diverse oorzaken hebben ertoe geleid dat de betreffende groep inwoners nog geen weloverwogen keuze heeft kunnen maken hoe de hulp per 1 januari 2015 te regelen. We stellen u daarom voor om januari als extra overgangsmaand te hanteren. Daarnaast stellen wij u voor het BTW risico dat samenhangt met de uitvoering van de Huishoudelijke Hulp Toelage (HHT) al dan niet te accepteren en voor rekening van de gemeente te laten komen. Toelichting: In juni 2014 besloot de gemeenteraad als één van de eerste gemeenten in Friesland om niet langer ondersteuning te bieden vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) aan inwoners die per week 3 uur of minder huishoudelijke hulp nodig hebben. De gemeenten krijgen volgend jaar 40% minder budget voor deze vorm van ondersteuning en worden daardoor gedwongen dergelijke keuzes te maken. De betreffende groep inwoners moet voortaan zelf de ondersteuning organiseren en betalen. Er is een vangnet gecreëerd voor minimahuishoudens binnen de bijzondere bijstand. Deze wijziging is verwerkt in de nieuwe Wmo regels voor 2015 e.v. Cliënten ontvingen in juni 2014 het besluit. In dat besluit wordt aangegeven dat er in oktober 2014 nog nadere informatie volgt over de regels bijzondere bijstand. Eerste vertragende factor; besluitvorming bijzondere bijstand Volgens de planning worden de regels voor de bijzondere bijstand voor 2015 pas op 11 december 2014 vastgesteld. Met name de regels die specifiek betrekking hebben op de huishoudelijke hulp waren onderwerp van discussie. Dit zorgde voor vertraging in de communicatie richting onze inwoners. De eerste 60 aanvragen voor bijzondere bijstand zijn inmiddels binnen en we verwachten er niet heel veel meer. Dat zijn er overigens een stuk minder dan we hadden ingeschat. De cliënt betaalt zelf de nota aan de zorgaanbieder en krijg van de gemeente de bijzondere bijstand maandelijks uitgekeerd. Op die manier is de cliënt zoveel mogelijk zelf verantwoordelijk voor de benodigde hulp, het incassorisico komt voor rekening van de aanbieder en er wordt direct rekening gehouden met de draagkracht (meerinkomen) van betreffende de cliënten. Tweede vertragende factor; besluitvorming ministerie over HHT In de 2 e helft 2014 heeft het Rijk besloten om de werkgelegenheidseffecten van de door hen genomen bezuinigingsmaatregel te gaan verzachten. Daarvoor is een tijdelijke regeling de Huishoudelijke Hulp Toelage (HHT) in het leven geroepen voor de jaren 2015 en 2016. Gemeenten kunnen hiermee cliënten die niet (langer) onder de Wmo vallen een bijdrage verstrekken voor de zelf in te kopen huishoudelijke hulp. De bijdrage per uur mag maximaal 12,50 bedragen. Er is door de Friese gemeenten (uitgezonderd Smallingerland) een gezamenlijk verzoek gedaan voor de HHT met en plan op hoofdlijnen ( De Himmelsjek ). Dit plan kan vervolgens lokaal worden ingevuld. Op 24 november 2014 ontvingen wij na een veel langere procedure dan vooraf ingeschat het toekennningsbesluit van het ministerie. We Achtkarspelen en Tytsjerksteradiel zijn direct (en ook al eerder dan de uiteindelijke besluitvorming) met de lokale aanbieders in gesprek gegaan over de invulling van de HHT. De doelgroep hebben we vooreerst gesteld op alle cliënten die nu nog huishoudelijke hulp via de gemeenten ontvangen, maar dit per 1 januari 2015 verliezen 1. De gehanteerde kostprijs per uur is 21. De gemeente vergoedt daar vanuit de HHT 12,50 van, zodat de inwoner nog 8,50 zelf moet betalen (of via de bijzondere bijstand vergoed krijgt). Uitgangspunt is een zo laag mogelijke administratieve last voor alle partijen. Een fysieke Himmelsjek (voucher) achten we daarom niet wenselijk en hebben afgesproken de afrekening van de bijdrage vanuit de HHT direct tussen de aanbieders en de gemeenten te laten verlopen. De bijdrage van de inwoner van 8,50 per uur incasseert de aanbieder vervolgens bij de inwoner zelf. 1 Het aantal cliënten dat dit betreft is uiteindelijk - na het gedane onderzoek door meldingen via bezwaar, maar ook via telefoon, etc 311. Een groot deel van de mensen die zich bij ons meldden bleek met een verborgen zorgvraag te zitten had recht op uitbreiding (> 3 uur per week en dus Wmo).
3 Derde vertragende factor; BTW vraagstuk binnen HHT Ondersteuning op grond van de Wmo is BTW vrij. In een overleg met de aanbieders vorige week bleek dat als de inwoner rechtstreeks hulp inkoopt bij de aanbieder 6% BTW verschuldigd is. In het Friese plan is gerekend met een kostprijs van 21 per uur. Daarbij is echter geen rekening gehouden met BTW. Wij zijn direct in overleg getreden met het ministerie. Zij onderkenden het probleem en hebben toegezegd om te zullen bezien in hoeverre de HHT voorziening alsnog BTW vrij kan worden gemaakt. Hierover verwachten wij deze week (week 50) bericht. Gezien echter de complexiteit en meerdere betrokken departementen is het ook denkbaar dat we later bericht ontvangen. Stel, de BTW is onontkoombaar, dan betekent dit een verhoging van de kostprijs van 21 naar 22,25 per uur. Het meerdere a 1,25 komt dan automatisch terecht bij de inwoner; vanuit de HHT wordt immers al het maximaal toegestane van 12,50 bijgedragen. De aanbieders verwachten dan ineens een stuk minder animo voor deze regeling, omdat de kostprijs wel erg dicht bij de prijs in het particuliere circuit komt. De gemeente heeft hier echter geen specifiek budget voor gereserveerd en heeft bewust overwogen om deze groep inwoners niet langer te ondersteunen bij de hulp in het huishouden. Dantumadiel Een cliënt in Dantumadiel heeft een rechtszaak aangespannen tegen de gemeente vanwege de bezuinigingsmaatregel op de huishoudelijke hulp. De door ons genomen maatregelen en gevolgde procedure wijken af van die van Dantumadiel. Toch kan de uitspraak ook voor ons gevolgen hebben. De uitspraak wordt verwacht op 9 december 2014. We volgen het nauwlettend. Beoogd effect We willen de groep inwoners met huishoudelijke hulp van 3 uur of minder per week de gelegenheid bieden een weloverwogen keuze te maken hoe zij de hulp per 2015 zelf wil regelen en betalen. Wat gaan we daarvoor doen? Overgang in januari Gezien het feit dat de betreffende doelgroep pas eind november 2014 bericht kreeg over de invulling van de bijzondere bijstand en ze nog geen helderheid hebben over de mogelijkheden die de HHT hen biedt, stellen we voor de maand januari toch ondersteuning te bieden in de vorm van huishoudelijke hulp. De officiële einddatum is 1 januari 2015. Dit biedt ook de aanbieders gelegenheid om de dienstverbanden op een correcte manier te kunnen verwerken en de alfahulpen die nu in loondienst moeten treden de kans om die keuze weloverwogen te maken. Om de einddatum van de huishoudelijke ondersteuning officieel te herzien met een beschikking op grond van de Wmo verordening inclusief het verlengen van de periode waarin een eigen bijdrage verschuldigd zou zijn over de voorziening, is aanpassing van ons Wmo beleid noodzakelijk. Bovendien verwart een dergelijk bericht de doelgroep alleen nog verder dan nu het geval is. We stellen daarom voor om buiten de verordening om op basis van redelijkheid en billijkheid de maand januari 2015 te bekostigen uit de algemene Wmo gelden, zonder daarvoor een eigen bijdrage in rekening te brengen. We geven in de informerende brief naar de doelgroep aan dat de hulp voor de maand januari ook gegarandeerd blijft. De kosten voor deze overgangsmaand bedragen ca. 57.815. Berekening: 311 cliënten x 2,6 uur à 16,50 x 1 maand = 57.815. BTW Als u ervoor kiest om het BTW risico voor rekening van de gemeente te laten komen, betekent dit een beroep op het Wmo budget 2015 (bestaande taken) van maximaal 33.600. In 2016 herhalen zich deze kosten. Berekening: maximaal budget 560.000 6% = 33.600. Wij vragen het college om de BTW kosten vanuit de Wmo gelden te vergoeden. Op deze manier kunnen we snel handelen. We kunnen onze burgers direct informeren dat het tarief voor HH 8,50 wordt. Accepteert u het BTW risico niet, dan zullen we op uitsluitsel van het ministerie moeten wachten alvorens we het juiste tarief kunnen communiceren aan de betreffende doelgroep.
4 Juridische aspecten Op grond van de Wmo verordening 2015 kan geen licht huishoudelijke hulp (HH1) voor minder dan 3 uur per week worden toegekend. Men is in dat geval zelf verantwoordelijk voor het organiseren en betalen van de hulp. Voor de groep cliënten die nu nog wel worden ondersteund, maken we op grond van de algemene beginselen van behoorlijk bestuur nu een uitzondering voor de maand januari. Dit doen we niet op grond van de verordening. Een eigen bijdrage kan dan ook niet worden gevraagd. Personele aspecten De aanvraag en het inregelen van de HHT vraagt onverwacht veel personele inspanning. Nu we met de aanbieders zijn overeen gekomen dat zij in beginsel de gesprekken voeren met de cliënten en ook de incasso voor de zelf te betalen kosten op zich nemen, beperken we de structurele inzet vanuit de gemeente. Relatie met ander beleid/projecten De HHT heeft direct, nog niet verwerkte, gevolgen voor de te betalen bijzondere bijstand. Daar waar we normaal tot 14,75 vergoeden, hoeft dat voor deze doelgroep slechts tot 8,50 per uur (of in het geval de inwoner ook de BTW betaalt, 9,75). Zouden de 60 aanvragers allen recht hebben op de bijzondere bijstand en zij geen draagkracht zouden hebben, dan spreken we over bijna 50.000 voordeel op de post bijzondere bijstand. Berekening 60 cliënten x 2,5 uur per week = 150 uur per week 150 uur x 14,75 = 2.212 150 uur x 8,50 = 1.275 Voordeel per week: 937 = voordeel per jaar: 937 x 52 = 48.724. Financiën Achtkarspelen heeft samen met meerdere Friese gemeenten een plan voor HHT ingediend. Dit plan is door het ministerie goedgekeurd. Het is nog niet exact duidelijk wat het budget voor onze gemeente wordt. In de meicirculaire 2015 krijgen we uitsluitsel over de hoogte. We verwachten maximaal een budget van 560.000 op jaarbasis voor 2015 en 2016, dit is vier maal hoger dan het oorspronkelijke plan. Communicatie/wat en hoe De betreffende inwoners worden persoonlijk, met een brief geïnformeerd. De adviesraad Wmo wordt over dit besluit geïnformeerd. Betrokkenheid raad De gemeenteraad heeft in juni jl. expliciet besloten de ondersteuning via de Wmo aan de betreffende doelgroep te stoppen. De uitvoering van dit besluit loopt nu 1 maand vertraging op. De gemeenteraad wordt door de wethouder nader geïnformeerd over dit besluit. Advies Bedrijfsvoering Nog te veel onduidelijk kan zo geen advies geven.. Visie andere betrokken afdelingen Samenvatting ten behoeve van openbare besluitenlijst Het college heeft besloten om: 1. De middelen die we ontvangen in het kader van HHT maximaal in te zetten waarbij geldt op=op. 2. Als HHT niet BTW vrij kan worden geleverd of niet van het budget HHT mag worden betaald, de bijkomende kosten à 33.600 ten laste van het budget Hulp bij het Huishouden 2015 laten komen. 3. De HHT regeling in laten gaan per 1 februari 2015. 4. In januari 2015 de doelgroep nog via de Wmo (algemeen) ondersteunen met huishoudelijke hulp. 5. De kosten voor een maand verlenging à 57.815 ten laste te laten komen van het budget Hulp bij het Huishouden 2015. 6. In de maand januari 2015 geen eigen bijdrage vragen aan de doelgroep over de geboden huishoudelijke ondersteuning. Relatie tot gemeentelijk beleid (o.a. eerdere beleidsuitgangspunten, wettelijke plicht, maatschappelijk belang, nieuw inzicht) Wmo/Awb
5 Relatie met samenwerking Tytsjerksteradiel Het plan is gezamenlijk met Tytsjeksteradiel opgesteld Te voorziene inzet middelen (bestaand budget, nieuw beleid, formatie, subsidies e.d.) Bestaand budget Termijnplanning