Gemeentelijke producten kunt u ook aanvragen via de Digitale Balie op onze website.

Transcriptie

1 Aan de gemeenteraad van Steenwijkerland behandeld door Mart oude Egbrink afdeling MO telefoon ons kenmerk MO-M uw kenmerk bijlagen rekenvoorbeelden Steenwijk (verzenddatum) 3 februari 2015 Onderwerp Antwoorden raadsvragen hulp bij het huishouden Geachte raad, Op 28 oktober 2014 heeft u een besluit genomen over de algemene voorziening en maatwerkvoorziening hulp bij het huishouden. Zoals u bekend heeft de gemeente medio november een toekenning van de Van Rijn gelden gekregen. Dit heeft er voor gezorgd dat het college met een aanvullend voorstel (raadsvoorstel hulp bij het huishouden in verband met toekenning Van Rijn gelden) naar de raad komt. Een voorstel dat ingaat op de besteding van deze gelden, de ingangsdatum van de algemene voorziening en maatwerkvoorziening en waarin de termijn van de overgangsdatum voor bestaande cliënten wordt besproken. Na het collegebesluit over dit voorstel medio december is het op 20 januari 2015 besproken in de politieke markt. Vanwege de complexiteit en het belang van het onderwerp heeft op 20 februari voorafgaand aan deze politieke markt een presentatie plaatsgevonden om verduidelijking over het proces en de inhoud te geven. In deze presentatie is een toelichting gegeven op het bovengenoemde voorstel aan uw raad over hulp bij het huishouden in verband met de toekenning Van Rijngelden. Ook hebben wij u geïnformeerd over het collegebesluit over de vormgeving van de algemene voorziening hulp bij het huishouden (het bemiddelingsbureau) en de financiële tegemoetkoming vanuit de gemeente voor schoonmaakondersteuning (de compensatieregeling). Gedurende en na deze politieke markt zijn er nog verscheidene aanvullende vragen binnen gekomen bij het college. Als college begrijpen wij dat deze er zijn. Wij geven hier dan ook graag antwoord op om onduidelijkheid zo veel mogelijk te voorkomen en goede besluitvorming mogelijk te maken. Een aantal vragen die bij ons zijn binnengekomen waren van dezelfde strekking. Het kan daarmee voorkomen dat u uw vraag niet letterlijk terugvindt. Wij gaan er wel vanuit dat alle vragen in deze brief beantwoord worden. Adresgegevens Postbus 162, 8330 AD Steenwijk telefoon fax (0521) info@steenwijkerland.nl IBAN nummer NL19 BNGH Gemeentelijke producten kunt u ook aanvragen via de Digitale Balie op onze website.

2 1. Geldstromen: wie betaalt wat aan wie en wanneer? Om op deze vraag antwoord te geven maken we een onderscheid in de situatie voor en na 1 juli 2015, en maken we onderscheid per groep huidige cliënten. In het algemeen komt het er op neer dat de gemeente tot 1 juli de hulp betaalt, met voor de ZIN-groep een extra aanvulling vanuit de HHT om werknemers bij ZONL in loondienst te kunnen houden. Na 1 juli 2015 betalen inwoners de hulp zelf, wederom met voor de ZIN groep een aanvulling vanuit de HHT-gelden. Zodra inwoners de hulp zelf moeten betalen kan men in aanmerking komen voor een compensatie in deze kosten. Geldstromen huidige cliënten Periode/groep Zorg in natura Alfahulp PGB 1 maart 2015 tot 1 juli 2015 Vanaf 1 juli 2015 Geldstroom Gemeente --> ZONL Gemeente --> hulpvrager hulpvrager --> hulp Gemeente --> hulpvrager hulpvrager --> hulp Bedrag 23 (waarvan 10,50 HHT) 12,50 12,50 Hulpvrager --> ZONL Gemeente vanuit HHT --> Geldstroom ZONL (tot uiterlijk eind 2016) Hulpvrager --> hulp Hulpvrager --> hulp Onderling overeen te Onderling overeen te komen, gemeentelijk advies komen, gemeentelijk Bedrag 12,50 & 10,50 is 12,50 advies is 12,50 De tabel geeft de geldstromen weer voor bestaande cliënten en bestaande zorgrelaties. Voor inwoners met een hulpvraag vanaf 1 maart en inwoners die een nieuwe hulp wensen vanaf 1 maart geldt de algemene voorziening. Zij kiezen en betalen hun hulp zelf. Hierin is ondersteuning mogelijk vanuit het bemiddelingsbureau en de compensatieregeling. Bestaande cliënten kunnen vanaf 1 juli 2015 ook gebruik maken van de compensatieregeling. 2. Op dit moment gaat de bijzondere bijstand uit van de 100% bijstandsgrens met daarbovenop een draagkrachtberekening. Wat zijn de kosten als deze grens wordt opgetrokken naar 110%? Omdat we geen zicht hebben op de inkomensgegevens van onze inwoners is een antwoord op deze vraag is slechts mogelijk op basis van een groot aantal aannames en met een grote mate van onzekerheid. Op basis van de beschikbare data in de gemeente Steenwijkerland weten we dat 24% van de 65+ers een inkomen heeft tot 100% van de bijstandsgrens. De 65+ populatie vormt de overgrote meerderheid van de huidige cliënten. Van de groep 65+-ers zit er nog eens 22% tussen de 100% en 120% van de bijstandsgrens. Van de 110% grens zijn geen data beschikbaar. Om deze grens toch te benaderen hebben we bij onderstaande berekening de groep tussen de 100% en 120% in tweeën gedeeld. Dit betekent dat van de 22% de helft (11%) tussen de 100% en 110% zit, en de andere helft (11%) tussen de 110% en 120%. De totale doelgroep groeit daardoor van 24% van de 65+-ers bij een 100% grens, naar 24+11=35% van de 65+ers bij een grens van 110%. Dit is een stijging van 46% van de doelgroep 1 Wat betekent dit voor de kosten? 1 11/24*100 Pagina 2 van 8

3 Kosten aantal uren algemene voorziening 2015 (voorstel hulp bij huishouden i.v.m. toekenning HHT) bij een bijstandsgrens van 100% ,00 Groei doelgroep 46,% Verwachte kosten bij groei doelgroep tot 110% bijstandsgrens ,18 Extra kosten over ,18 Kosten aantal uren algemene voorziening 2016 (voorstel hulp bij huishouden i.v.m. toekenning HHT) bij een bijstandsgrens van 100% ,00 Groei doelgroep 46,% Verwachte kosten bij groei doelgroep tot 110% bijstandsgrens ,80 Extra kosten over ,80 Totale extra kosten 2015 & ,98 Volgens bovenstaande berekening zou een ophoging van de grens voor 2015 en 2016 als gevolg hebben dat er +/- 1,5 miljoen euro extra aan compensatie verstrekt moet worden. Hier dienen echter een aantal belangrijke kanttekeningen bij gemaakt te worden die er voor zorgen dat de daadwerkelijke extra kosten af kunnen wijken van de schatting hierboven: De berekening is gebaseerd op 65+, het merendeel van de huidige cliënten. Een deel betreft echter ook 65- groep én de verhouding tussen deze twee leeftijdsgroepen kan wijzigen met de ingang van de algemene voorziening. De ophoging tot 110% procent betekent eigenlijk dat inwoners met een inkomen tussen 100% en 110% van de bijstandsgrens die voorheen vanwege het draagkrachtbeginsel gedeeltelijk gecompenseerd werden nu volledig gecompenseerd worden. In de berekening is dit niet meegenomen. Dit betekent dat het bedrag aan extra kosten voor 2015 & 2016 vanwege deze reden naar beneden bijgesteld moet worden. Met hoeveel is niet in te schatten omdat wij geen individuele inkomensgegevens van de doelgroep in ons bezit hebben. De beleidseffecten zijn niet meegenomen. Het nieuwe beleid gaat meer uit van eigen kracht. Het kan dus zijn dat inwoners straks bijvoorbeeld via het eigen netwerk een oplossing vinden in plaats van gebruik te maken van de algemene voorziening en compensatieregeling. Niet alleen voor de ophoging van 100% naar 110%, maar ook in het huidige budget is er van uitgegaan dat iedereen die daar recht op heeft compensatie aanvraagt. Dit is onzeker. In de berekening is de groep inwoners die een inkomen heeft tussen 100% en 110% van de bijstandsgrens geschat door de helft te nemen van de groep die een inkomen heeft tussen 100% en 120%. Hoewel preciezere data momenteel niet beschikbaar zijn blijft dit simplistisch. Nogmaals willen we benadrukken dat de berekening hierboven een indicatie geeft met een grote mate van onzekerheid. Pagina 3 van 8

4 3. Waarom heeft het college niet gekozen voor een bijstandsgrens van 110% met daarboven het draagkrachtbeginsel in plaats van een bijstandsgrens van 100% met daarboven het draagkrachtbeginsel? Vanuit het beschikbare financiële kader heeft het college gekozen voor een toekomstbestendig systeem. Indien de kosten van het ophogen van inkomensgrens van de compensatieregeling enigszins in de buurt liggen van voorgaande indicatie is het financieel niet mogelijk een grens van 110% te hanteren. Het college is gezien de bestaande onzekerheid over toekomstige ontwikkelingen/cijfers en de verantwoordelijkheid voor onze inwoners tegelijkertijd wel van mening dat gedurende het jaar goed gekeken moet worden hoe de compensatieregeling wordt ingezet en op basis van de dan beschikbare data bekijken of er wijzigingen nodig zijn. Hier zal het college dan ook nauwlettend op monitoren. 4. Tijdens de raadspresentatie zijn er twee rekenvoorbeelden uitgedeeld om het draagkrachtbeginsel te illustreren. Deze voorbeelden betroffen een fictief voorbeeld van een inwoner onder de 65 jaar. Is het ook mogelijk een voorbeeld te tonen van een alleenstaande en een stel vanaf 65 jaar/de pensioengerechtigde leeftijd? In de bijlage bij deze vragen vind u rekenvoorbeelden voor pensioengerechtigden: een alleenstaande en een stel met alleen een AOW en beide situaties met aanvullend nog een klein pensioen. In voorbeeld 1 en 2 ziet u dat in het geval van enkel een AOW de 100% norm met draagkracht iets nadeliger is dan een absolute grens van 110%. In beide voorbeelden (stel en alleenstaande met alleen een AOW) daalt het inkomen met ongeveer één procent tegenover geen daling in het geval van een absolute grens van 110%. In voorbeeld 3 en 4 wordt de AOW aangevuld met een klein pensioen. In de huidige opzet van een grens van 100% met een draagkrachtberekening daalt het inkomen met 3 à 4 procent. Bij een absolute grens van 110% daarentegen daalt het inkomen 13 à 14 procent. 5. Het percentage dat gebruikt wordt bij de compensatieregeling (100%) wijkt af van het percentage (110%) dat genoemd wordt bij de HHT aanvraag. Mag dit percentage afwijken? De gemeente Steenwijkerland heeft de aanvraag voor de HHT ingediend met de gemeenten Urk en Noordoostpolder. Vanwege praktische redenen heeft de gemeente Noordoostpolder de aanvraag geschreven. Deze gemeente hanteert een norm van 110% voor de individuele bijzondere bijstand en dit is dan ook de reden dat dit percentage in de aanvraag is terecht gekomen. De gemeente Steenwijkerland hanteert een norm van 100% voor de individuele bijzondere bijstand. In de uitgangspunten bij beoordeling plannen HHT is aangegeven dat de bijdrage HHT alleen kan worden ingezet voor een bijdrage in de loonkosten van het aan het aan werk houden van werknemers in loondienst. Deze bijdrage mag variëren tussen de 7,50 en 12,50 per uur. De toekenning van de Van Rijngelden is gebaseerd op de door ons gevraagde HHT van 10,50 per uur. Daarnaast kan een gemeente uit eigen middelen lagere inkomens een tegemoetkoming in de kosten geven. Voor het percentage dat in de compensatieregeling gehanteerd wordt, is niet de aanvraag HHT maar de vastgestelde normen in ons lokale beleid van toepassing. Pagina 4 van 8

5 Om in voorkomende gevallen een inkomensval te voorkomen heeft het college in aanvulling op de 100% inkomensgrens gekozen voor toepassing van het draagkrachtbeginsel. Zie hiervoor ook de rekenvoorbeelden in de bijlage. 6. Wordt bij de aanvraag HHT dezelfde compensatieregeling bedoeld als bij de uiteindelijke compensatieregeling? Ja. Ter toelichting: in de aanvraag HHT is melding gemaakt van de compensatieregeling die toen nog opgesteld moest worden. Voor de gemeente Steenwijkerland heeft dit geresulteerd in een regeling met als uitgangspunten 100% van de bijstandsnorm met een draagkrachtbeginsel en het buiten beschouwing laten van vermogen. Mensen met een inkomen tot 100% van de bijstandsgrens worden volledig gecompenseerd. Mensen met een inkomen daarboven worden gedeeltelijk gecompenseerd. De mate van compensatie neemt hierbij af naarmate iemand meer inkomen heeft. 7. In het voorstel rond de besteding van de Van Rijn-gelden is een bedrag van opgenomen voor uitvoeringskosten. Hoe zijn deze kosten verdeeld? Voor zowel 2015 als 2016 is er beschikbaar voor de uitvoering van de algemene voorziening hulp bij het huishouden. Deze gelden worden besteed aan het inkopen van het bemiddelingsbureau en het uitvoeren van de compensatieregeling door de IGSD. De kosten van het bemiddelingsbureau liggen voor de gemeente Steenwijkerland tussen de en per jaar. De variatie hierin betreft de mate waarin spreekuren nodig zullen zijn om onze inwoners te ondersteunen bij het gebruik maken van het bemiddelingsbureau. De uitvoeringskosten van de compensatieregeling betreffen ruim in zowel 2015 als Tegenover het totale budget van voor twee jaar staan op dit moment uitvoeringskosten van á De verantwoording hierover vindt plaats in de voorjaarsnota. Hoogachtend, Burgemeester en wethouders van Steenwijkerland, de secretaris, de burgemeester, drs. S.S. Weistra M.A.J. van der Tas Pagina 5 van 8

6 Bijlage rekenvoorbeelden behorende bij vraag vier. VOORBEELD 1 Alleenstaande pensioengerechtigde met AOW Bijzondere bijstandsgrens 100% van de bijstandsgrens per maand voor pensioengerechtigden 1.077,63 Bijstandsgrens per jaar ,56 Inkomen Inkomen per maand (volledig AOW) 1.155,52 Inkomen per jaar ,24 In percentage van de bijstandsgrens 107,23% Kosten schoonmaakondersteuning 12,50 per uur - 52 weken - 2,5 uur per week 1.625,00 Voorbeeld met absolute bijstandsgrens van 110% Compensatie 1.625,00 Eigen kosten schoonmaakondersteuning 0 schoonmaakondersteuning van inkomen af te trekken) 107,23% Voorbeeld met 100% bijstandsnorm met draagkracht Verschil inkomen en bijstand 934,68 Compensatie 1.528,83 Eigen kosten schoonmaakondersteuning 96,17 schoonmaakondersteuning van inkomen af te trekken) 106,48% VOORBEELD 2 Stel pensioengerechtigden met AOW (gehuwden/samenwonenden) Bijzondere bijstandsgrens 100% van de bijstandsgrens per maand 1.471,68 Bijstandsgrens per jaar ,16 Inkomen Inkomen per maand (beide een volledig AOW) 1.580,22 Inkomen per jaar ,64 In percentage van de bijstandsgrens 107,38% Kosten schoonmaakondersteuning 12,50 per uur - 52 weken - 2,5 uur per week 1.625,00 Voorbeeld met absolute bijstandsgrens van 110% Compensatie 1.625,00 Eigen kosten schoonmaakondersteuning - Pagina 6 van 8

7 schoonmaakondersteuning van inkomen af te trekken) 107,38% Voorbeeld met 100% bijstandsnorm met draagkracht Verschil inkomen en bijstand 1.302,48 Compensatie 1.436,88 Eigen kosten schoonmaakondersteuning 188,12 schoonmaakondersteuning van inkomen af te trekken) 106,31% VOORBEELD 3 Alleenstaande pensioengerechtigde met AOW en klein pensioen Bijzondere bijstandsgrens 100% van de bijstandsgrens per maand voor pensioengerechtigden 1.077,63 Bijstandsgrens per jaar ,56 Inkomen Inkomen per maand (volledig AOW met een pensioen van 100 per maand) 1.255,52 Inkomen per jaar ,24 In percentage van de bijstandsgrens 116,51% Kosten schoonmaakondersteuning 12,50 per uur - 52 weken - 2,5 uur per week 1.625,00 Voorbeeld met absolute bijstandsgrens van 110% Compensatie - Eigen kosten schoonmaakondersteuning 1.625,00 schoonmaakondersteuning van inkomen af te trekken) 103,94% Voorbeeld met 100% bijstandsnorm met draagkracht Verschil inkomen en bijstand 2.134,68 Compensatie 1.228,83 Eigen kosten schoonmaakondersteuning 396,17 schoonmaakondersteuning van inkomen af te trekken) 113,44% VOORBEELD 4 Stel pensioengerechtigden met AOW en klein pensioen (gehuwden/samenwonenden) Bijzondere bijstandsgrens 100% van de bijstandsgrens per maand 1.471,68 Bijstandsgrens per jaar ,16 Inkomen Pagina 7 van 8

8 Inkomen per maand (beide een volledig AOW en 150 euro pensioen) 1.730,22 Inkomen per jaar ,64 In percentage van de bijstandsgrens 117,57% Kosten schoonmaakondersteuning 12,50 per uur - 52 weken - 2,5 uur per week 1.625,00 Voorbeeld met absolute bijstandsgrens van 110% Compensatie - Eigen kosten schoonmaakondersteuning 1.625,00 schoonmaakondersteuning van inkomen af te trekken) 108,37% Voorbeeld met 100% bijstandsnorm met draagkracht Verschil inkomen en bijstand 3.102,48 Compensatie 898,76 Eigen kosten schoonmaakondersteuning 726,24 schoonmaakondersteuning van inkomen af te trekken) 113,46% Pagina 8 van 8