Verslag Datum vergadering: 23 ktber 2012 Betreft: Kennisplatfrm Openbare Verlichting (deel 2) Bijlagen: Presentatie Duinenwater Presentatie wnwijk Westkerke Verslaggever: Sarie Buffel Aanwezig : Verntschuldigd: Niek De R (WVI), Sarie Buffel (Prvinciebestuur), Peter Nrr (Prvinciebestuur), Marg Swerts (WVI), Dminiek Vandewiele (Intercmmunale Leiedal), Jhan Vulsteke (VLM), Friedel Pas (Preventie Lichthinder vzw), Geert Peelaers (Eandis); Gilke Pee ( Vlaams Gewest) Jhan T jnck (Infrax), Bart Vanweehaeghe (Avelgem), Lieven Vantieghem (burgemeester Avelgem), Nic Germnprez (Blankenberge), Martin Deruytter (Diksmuide), Karel Bauters (Harelbeke), Yves De Bsscher (Harelbeke), Fien Adriaen (Hglede), Francis Fraeyman (Ingemunster), Ivan Verbuw (Knkke-Heist), Wim Dewever (Kuurne), Jhan Vandamme (Menen), Jeren Verbeke (WVI), Jhan Klkčka (Waregem) Kris De Smet (Prvinciebestuur), Dirk Van Kerckhven (Infrax), Kristf Verhest (Prvinciebestuur Catherine Ltens (Gren Licht Vlaanderen), Ken Putteman (Eandis), Martine De R (Beernem), Rita Van Hllebeke (Beernem), Philippe Peeters (Bredene), Thierry Tussant (Brugge), Frank Van Hevel (Brugge), Chris Mattn (Deerlijk), Willy Delancker (Diksmuide), Nathalie Verbeke (Izegem), Heidi Vlln (Kksijde), Claudia Carrissemux (Krtrijk), Veerle Vandenbrucke (Krtrijk), Elvire Vanysacker (Lendelede), Marleen Messely (Lendelede), Dave Mmmerency (Ostende), Katrien Vandaele (Ostende), Lies Van Lierde (Ostende), Ilse Clet (Pittem), Marleen Sierens (Pittem), Peter Clauwaert (POM), Martin Deman (Prvinciebestuur), Patrick Gussaert (Reselare), Tineke Vanduffel (Reselare), Bert Vanhuyse (Reselare), Kris Deman (Wevelgem), Alex Kerckaert (Wingene). AGENDA - Verwelkming - Bespreking hfdthema: verlichting in verkavelingen - Suggesties vr vlgende bijeenkmst VERWELKOMING Niek De R verwelkmt de deelnemers en licht krt de plannen van het kennisplatfrm vr het kmende jaar te. De aanpak blijft dezelfde: elke bijeenkmst wrdt een thema behandeld en wrden nieuwe ntwikkelingen en ervaringen gedeeld. In het vrjaar 2013 zullen alle gemeentebesturen pnieuw wrden uitgendigd. We starten met een rndrit p 21 februari vrafgegaan dr een krte kennismaking met het kennisplatfrm. Prvinciehuis Beverbs Kning Lepld III-laan 41 B-8200 Sint-Andries Telefn 050 40 31 11 Fax 050 40 31 00
VERLICHTING IN VERKAVELINGEN TOELICHTING PROJECT DUINENWATER Ivan Verbuw (gemeentebestuur Knkke-Heist en Tim Verhavert (Philips-Indal) lichten te presentatie in bijlage Het rsprnkelijk vrstel van de architect was een klassiek lantaarn mdel. Uiteindelijk is gekzen vr een mdern LED-testel (4,5m hgte). - Wat is de gekzen kleurtemperatuur? 4000K (Friedel Pas) 4000K is zeer lichtvervuilend, 3000K was een betere keuze geweest. Blauw/wit licht is meest schadelijk vr milieu en gezndheid. Er bestaat wel een filter m dit te beperken, deze wrdt mmenteel al in Hawai gebruikt. (Philips) Natriumlagedruklampen zrgen vr veel meer verspreiding van het licht dan LED-verlichting, dus LEDs verrzaken net minder lichtvervuiling (Friedel Pas) het licht van LEDs wrdt inderdaad minder verspreid, maar het licht wrdt wel veel meer weerkaatst (tt 30%). (Philips) Nchtans kiezen veel gemeenten vr wit licht. In het buitenland wrdt dit k gebruikt, maar kiest men vaker vr een lagere lichtklasse. - Graag ng wat meer telichting ver de tabel met de vergelijking van de energiekst: er wrdt vergeleken tussen de rsprnkelijk vrgestelde armatuur en de geplaatste LED armatuur er is 1 armatuur gekzen vr de ganse verkaveling investeringsksten zijn niet pgenmen in de tabel - Wrdt er gedimd f gedfd? Er is geen specifiek lichtregime: alle verlichting brandt de ganse nacht. In het prject is k een nieuwe verkaveling gepland, hier wrdt wel gedimd (tt 50%). In Knkke-Heist met alle nieuwe verlichting mmenteel dimbaar zijn. Ok in Westkapelle wrdt mmenteel dimbare verlichting geplaatst. - Wat zijn de investeringsksten? Dit is wellicht geen standaardverlichting die hier gekzen is (Avelgem) De paal en het testel zijn inderdaad eerder decratief. Tch was de rsprnkelijk vrgestelde armatuur duurder dan de gekzen LED-armatuur. Maar in vergelijking met standaardarmaturen is de LED-armatuur wellicht z n 40% duurder. Graag een vergelijking van de investeringsksten vr een gewne standaardarmatuur en een LED-armatuur (Avelgem) 2
TOELICHTING VERKAVELING WESTKERKE Jhan T Jnck (Infrax) en Björn Van Gethem (Philips) lichten te presentatie in bijlage. Vr de verkaveling in Westkerke is gekzen vr een armatuur uitgerust met Frtim LED met als kenmerken: - kleurtemperatuur: 3000K - kleurweergave: 70-80 Ra - ziet er uit als een gewne lamp - licht wrdt mi verspreid, geen zne met hge lichtcncentratie direct nder de lamp - enkel geschikt vr lage verlichting, fietspaden, verkavelingen, - de armatuur zal vlden aan de vrwaarden van het nieuwe typebestek 005 (prcedure is lpend) - de meerkst vr dit testel tv een klassiek testel is ngeveer 30%. Dr het lagere energieverbruik is dit na 5 jaar terugverdiend (als de leds en de driver apart te vervangen zijn). VRAGEN - Waarm krijgen gemeenten mmenteel geen keuze in de uren waarp ze verlichting wensen te dimmen? Als gemeente zuden we veel meer à la carte meten kunnen werken. (Avelgem). Eandis: Alle verlichting die nu geplaatst wrdt, is dimbaar. Als de verlichting aangeslten is p het penbare verlichtingsnet, dan kan er inderdaad slechts gedimd wrden binnen de vrziene sturingsprgramma s. Andere uren kiezen kan wel, maar dan met er een teller geplaatst wrden m het verbruik te meten. Infrax: Dimbare verlichting kan steeds geplaats wrden p vraag. Situatie gelijkaardig aan die bij Eandis. Bij dimmen met wel pgelet wrden dat de gedimde verlichting ng vldet aan de nrmen. - Welke prjecten vallen nder piltprjecten? Infrax: prjecten waarbij een nieuwe techniek wrdt nderzcht met een vldende grt aantal lampen dimming met een eigen regime: kmt niet in aanmerking telemanagement: kmt in aanmerking werkt draadls, geen kabelnetwerk ndig ngeveer 500 eur meerkst per armatuur. er lpen mmenteel piltprjecten vr verlichting met bewegingssensren, in Neerpelt en Sint Truiden (Infrax) en in Lkeren (Eandis). - Vrstel: Waarm bieden de netbeheerders niet verschillende mgelijkheden (standaardplssingen) aan als gemeenten verlichting vragen? Er kan tch vr verschillende armaturen een aanbesteding wrden gedaan. Hierdr blijft zelfs bij meerdere mgelijkheden de prijs laag dr de grtschaligheid. (Dminiek Vandewiele) 3
ERVARINGEN VAN DE GEMEENTEN INGELMUNSTER In nieuwe verkavelingen wrdt vr dimbare verlichting gekzen. Er is ng geen led verlichting gekzen, er wrdt gewacht tt k LED-armaturen zijn pgenmen in typebestek 005. Er wrdt gewerkt met de standaard sturingsprgramma s, z met geen frfaitair bedrag betaald wrden vr de energie. BLANKENBERGE Ok in Blankenberge wrdt vr nieuwe verkavelingen gekzen vr dimbare verlichting. DIKSMUIDE Er zijn een 20-tal wijken geselecteerd waar zal gedimd f gedfd wrden. De uitvering hiervan met ng starten. HARELBEKE Er is een glbaal lichtplan pgemaakt, k dimmen en dven is hierin pgenmen. Nieuwe verlichting is dimbaar. Vraag: vreger was er al een prject waarbij verlichting gedfd werd (1 p 2 dven). Kan dit ng aangepast wrden? > dit hangt af van het testel, als dit geschikt is vr dimming, kan dit perfect aangepast wrden. MENEN In december wrdt het lichtmasterplan pgemaakt. Nu reeds is de verlichting in de verkavelingen dimbaar. KUURNE Eandis werkt mmenteel aan een masterplan vr Kuurne. In 2 sciale wijken zijn al aanpassingen gebeurd. AVELGEM In Avelgem wrdt in 2 wijken gedimd. Vraag: kan LED k gedimd wrden Natuurlijk, zelfs tt 30%. LED is zelfs beter dimbaar dan klassieke verlichting. HOOGLEDE Er is in Hglede ng niet veel uitgeverd, maar het nieuw verkzen bestuur heeft wel interesse m rnd penbare verlichting te werken. Er is een nieuwe verkaveling gepland. Infrax kan hier dimbare verlichting aanbieden (ng lpende) WAREGEM Ng geen infrmatie ter beschikking. 4
VOLGENDE BIJEENKOMST KENNISPLATFORM De verkiezingen zrgden vr een aantal nieuwe plitici. Om het kennisplatfrm penbare verlichting bij hen bekend te maken, is een nieuwe rndrit aangewezen (k ambtenaren zijn hierp uiteraard welkm). De rndrit zu vrafgegaan wrden dr een krte telichting ver het kennisplatfrm. De rndrit zal drgaan p 21 februari 2013, de exacte lcatie zal ng wrden meegedeeld. Daarnaast zullen alle besturen pnieuw wrden uitgendigd naar de gewne bijeenkmsten van het kennisplatfrm, zwel ambtenaren als plitici. In een brief zal de werking van het kennisplatfrm wrden tegelicht. Mgelijke thema s vr vlgende bijeenkmsten kennisplatfrm: - verlichting sprtvelden - verkeersveiligheid - situatie Nederland - landbuw - industrieterreinen - verbruik - fietspadverlichting - verlichting in schlmgevingen Alle thema s wrden dr de aanwezige gemeenten als interessant benemd. De gemeente Hglede heeft veel vragen rnd het verbruik. De gemeente Avelgem stelt k het thema verlichting in de mgeving van (bus)statins en schlen vr. VARIA - Na de vrige bijeenkmst rnd het thema mnumentverlichting stelden enkele gemeenten de vraag f het mgelijk is m hun mnumentverlichting te laten drlichten. De partners van het kennisplatfrm werken mmenteel aan een vrstel. - Op 30 en 31 januari 2013 vindt de jaarlijkse Dag van de Openbare Ruimte plaats in Brussels Exp. - Op 20 ktber vnd de Nacht van de Duisternis plaats. In West-Vlaanderen werden de drukst bezchte evenementen in Vleteren, Kuurne en Kksijde gerganiseerd. Verlichting laten dven is gratis als er mag gedfd wrden van vrijdagavnd tt maandagmrgen. Dven p andere uren is betalend. Het Kennisplatfrm zal trachten bij de vlgende Nacht van de Duisternis gemeenten aan te spren deel te nemen en nagaan he de gemeenten kunnen ndersteund wrden. De vlgende NVD vindt plaats p 12 ktber 2013. 5