Voorbeeld Veiligheidsanalyserapportage Behorend bij Kernbeleid Veiligheid 3.0 d.d. september 2010 Ter toelichting: dit voorbeeld sluit aan op het format veiligheidsrapportage behorend bij Kernbeleid 3.0 de gemeente Bovenkamp is een fictieve gemeente met tussen de 50.000 en 100.000 inwoners specifiek aan deze veiligheidsanalyse is dat er bij de cijfermatige gegevens gebruikt is gemaakt van een lokale veiligheidsmonitor (dus niet de landelijke veiligheidsmonitor) en dat er uitsplitsing naar (probleem)buurten heeft plaatsgevonden het veiligheidsplan dat op basis van deze veiligheidsanalyse is opgesteld, had betrekking op de periode 2010 2013; de jaren waarop de cijfermatige gegevens betrekking hebben, zijn daardoor 2005 t/m in plaats van 2006 t/m 2010 (waarvan in het format sprake is) bij de bron van de politiecijfers wordt verwezen naar de betreffende X-pol/BVH-code: de tool VNG-BVH-model was in nog niet beschikbaar; maar de gebruikte X-pol/BVH-codes corresponderen op veel plekken met de in het format genoemde VNG-BVH-model-nummering
Veiligheidsanalyse gemeente Bovenkamp Bovenkamp, oktober
Voorwoord Dit rapport bevat de uitkomsten van de integrale veiligheidsanalyse die in de periode mei-september is uitgevoerd in het kader van de ontwikkeling van het nieuwe integrale veiligheidsbeleid 2010 2013 van de gemeente Bovenkamp. Op basis van deze uitgebreide inventarisatie zijn prioriteiten voor de kadernota integrale veiligheid geselecteerd (zie het overzicht van prioriteiten achterin). Deze prioriteiten en overige strategische veiligheidsthema s worden verder uitgewerkt in de nota integraal veiligheidsbeleid 2010-2013 en het bijbehorende uitvoeringsplan 2010. De veiligheidsanalyse is uitgevoerd conform Kernbeleid Veiligheid, een landelijk veelgebruikte methode voor lokaal integraal veiligheidsbeleid. In deze methode worden vijf veiligheidsvelden onderscheiden: Veilige woon- en leefomgeving, Bedrijvigheid en veiligheid, Jeugd en veiligheid, Fysieke veiligheid en Integriteit en veiligheid. Elk veiligheidsveld omvat enkele meer specifieke veiligheidsthema s (zie ook bijlage 1). In de analyse van deze veiligheidsvelden en thema s staan telkens drie vragen centraal: (1) Welke aantastingen van de veiligheid doen zich voor? (2) Hoe ziet de huidige aanpak van die problematiek eruit? (3) Welke versterkingen van de aanpak zijn mogelijk? De opbouw van het rapport weerspiegelt de gevolgde aanpak: in de hoofdstukken 1 t/m 5 worden de vijf veiligheidsvelden behandeld. De volgorde daarbij is telkens: behandeling huidige problematiek (zowel cijfers als kwalitatieve observaties), behandeling huidige aanpak (in tabelvorm) en opsomming aandachtspunten/mogelijke beleidsversterkingen in de komende tijd. Voor een goed begrip van dit rapport is nog het volgende van belang: de mogelijke beleidsversterkingen die telkens genoemd worden, zijn niet de definitieve, via de kadernota vast te stellen hoofdlijnen van beleid - het betreft een overzicht van mogelijke beleidsversterkingen; NB: door in de veiligheidsanalyse ook de mogelijke beleidsversterkingen te analyseren, komen veiligheidsthema s beter uit de verf, ontstaat er een scherper zicht op de veiligheidsproblematiek: niet zelden is een aanpak immers mede definiërend voor het probleem waar die aanpak zich op richt; bij de behandeling hierna van de veiligheidsproblematiek op de verschillende thema s worden cijfers gepresenteerd op zowel gemeentelijk als op buurt- of stadsdeelniveau; bij cijfers op buurtniveau worden niet alle buurten behandeld, aangezien het document dan te omvangrijk zou worden; in het onderzoek dat aan deze rapportage ten grondslag ligt, zijn wel alle 19 buurten geanalyseerd; de belangrijkste uitkomsten voor alle buurten zijn beknopt weergegeven op pagina 15 t/m 18; bij verschillende indicatoren worden zowel cijfers uit de politieregistratie (meldingen) als uit de bewonersenquête/bovenkampmonitor weergegeven (slachtofferschapgegevens); deze beide bronnen vullen elkaar aan en corrigeren elkaar soms; wat betreft de politieregistratie kan meldingsbereidheid immers een vertekenend effect geven. Ten slotte: de informatie voor deze rapportage is verkregen via analyse van cijfers en documenten en een reeks van interviews (zie ook bijlage 2). Concepten van het rapport zijn becommentarieerd door de diverse gesprekspartners. 1
Inhoudsopgave Veiligheidsveld 1: veilige woon- en leefomgeving problematiek: - thema 1.1: sociale kwaliteit p. 3 - thema 1.2: fysieke kwaliteit p. 7 - thema 1.3: objectieve veiligheid p. 9 - thema 1.4: subjectieve veiligheid p. 13 - thema 1.1 t/m 1.4: veiligheidsindex p. 15 aanpak: - aspect infrastructuur p. 19 - aspect investeren in fysieke woonomgeving p. 24 - aspect investeren in sociale kwaliteit p. 26 - aspect betrekken bewoners bij veiligheid en leefbaarheid p. 31 - aspect toezicht en handhaving (openbare ruimte/sociale veiligheid) p. 33 - aspect aanpak specifieke criminaliteitsfenomenen p. 36 Tussenstand: mogelijke prioriteiten veilige woon- en leefomgeving p. 40 Veiligheidsveld 2: bedrijvigheid en veiligheid - thema 2.1: winkelcentra p. 42 - thema 2.2: bedrijventerreinen p. 45 - thema 2.3: uitgaan/horeca p. 47 - thema 2.4: evenementen en toerisme p. 50 Tussenstand: mogelijke prioriteiten bedrijvigheid en veiligheid p. 53 Veiligheidsveld 3: jeugd en veiligheid - thema 3.1: jeugdoverlast en criminaliteit p. 54 - thema 3.2: alcohol en drugs p. 60 - thema 3.3: veilig in en om de school p. 62 Tussenstand: mogelijke prioriteiten jeugd en veiligheid p. 65 Veiligheidsveld 4: fysieke veiligheid - thema 4.1: verkeersveiligheid p. 66 - thema 4.2: brandveiligheid p. 69 - thema 4.3: externe veiligheid p. 72 - thema 4.4: voorbereiding op rampenbestrijding p. 76 Tussenstand: mogelijke prioriteiten fysieke veiligheid p. 78 Veiligheidsveld 5: integriteit en veiligheid - thema 5.1: radicalisering /terrorisme p. 79 - thema 5.2: georganiseerde criminaliteit p. 81 - thema 5.3: ambtelijke en bestuurlijke integriteit p. 85 Tussenstand: mogelijke prioriteiten integriteit en veiligheid p. 87 Overzicht: selectie prioriteiten p. 88 Bijlagen Bijlage 1: overzicht veiligheidsvelden kernbeleid veiligheid p. 92 Bijlage 2: overzicht geconsulteerde actoren p. 93 2
veiligheidsveld 1: veilige woon- en leefomgeving thema 1.1: sociale kwaliteit De sociale kwaliteit van een buurt, wijk, kern heeft betrekking op de intermenselijke relaties in een buurt, dat wil zeggen: tussen bewoners en eventueel andere aanwezige personen. Belangrijke aspecten van de sociale kwaliteit zijn betrokkenheid van bewoners bij de buurt, de kwaliteit van sociale netwerken, de mate van informele sociale controle, e.d. De sociale kwaliteit kan onder druk komen te staan door verschijnselen als woonoverlast, burengerucht, drank- en drugsoverlast, overlast van prostitutie en overlast van zwervers Cijfers Indicatoren met betrekking tot dit veiligheidsthema zijn: indicator bron gemeente en buurten daarbinnen meldingen burengerucht (per 1.000 inwoners) perceptie overlast buren/omwonenden (% respondenten dat aangeeft dat deze overlast vaak voorkomt) meldingen overlast overspannen/gestoord persoon (per 1.000 inwoners) meldingen drugsoverlast (per 1.000 inwoners) meldingen overlast zwervers (per 1.000 inwoners) politie (incidentcode 2.4.1) Bovenkampmonitor 1 politie (incidentcode 2.7.1/E33) politie (incidentcode 2.1.1/E38) politie (incidentcode 2.7.1/E41) feitelijke waarde tabel 1.1 2005 2006 2007 2008 Bovenkamp 20 19 12 Buurt 3 28 24 19 Buurt 5 20 19 14 Buurt 6 30 24 17 Buurt 10 17 23 16 Buurt 11 23 27 18 Buurt 12 28 26 10 Buurt 17 23 20 9 Bovenkamp 9 Buurt 3 11 Buurt 5 17 Buurt 6 12 Buurt 10 10 Buurt 11 15 Buurt 12 8 Buurt 17 7 Bovenkamp 5 6 7 Buurt 3 4 7 8 Buurt 5 2 4 6 Buurt 6 4 12 31 Buurt 10 9 6 5 Buurt 11 3 5 4 Buurt 12 28 28 29 Buurt 17 4 3 2 Bovenkamp 8 10 9 Buurt 3 5 10 14 Buurt 5 6 10 11 Buurt 6 17 9 8 Buurt 10 8 14 15 Buurt 11 14 11 11 Buurt 12 46 27 29 Buurt 17 16 14 18 Bovenkamp 3 4 2 Buurt 3 19 34 12 Buurt 5 1 1 1 Buurt 6 1 1 2 Buurt 10 1 0 2 Buurt 11 2 0 1 Buurt 12 6 6 7 Buurt 17 0 2 2 1 De Bovenkampmonitor wordt in oneven jaren gepubliceerd (2005, 2007, ); de meting heeft plaats aan het einde van het jaar ervoor (resp. 2004, 2006, 2008) 3
indicator bron gemeente en buurten daarbinnen meldingen drugshandel (per 1.000 inwoners) perceptie overlast drugs (% respondenten dat aangeeft dat deze overlast vaak voorkomt) perceptie overlast alcohol/dronken mensen op straat (% respondenten dat aangeeft dat deze overlast vaak voorkomt) perceptie overlast straatprostitutie (% respondenten dat aangeeft dat deze overlast vaak voorkomt) politie (incidentcode 3.1.1) Bovenkampmonitor Bovenkampmonitor Bovenkampmonitor feitelijke waarde vervolg tabel 1.1 2005 2006 2007 2008 Bovenkamp 4 3 4 Buurt 3 4 3 8 Buurt 5 4 4 4 Buurt 6 3 3 3 Buurt 10 3 5 4 Buurt 11 6 4 2 Buurt 12 16 13 10 Buurt 17 5 3 4 Bovenkamp 14 10 10 Buurt 3 19 16 15 Buurt 5 14 14 15 Buurt 6 13 11 11 Buurt 10 22 9 10 Buurt 11 26 24 16 Buurt 12 41 15 9 Buurt 17 27 16 19 Bovenkamp 6 Buurt 3 9 Buurt 5 6 Buurt 6 9 Buurt 10 11 Buurt 11 5 Buurt 12 20 Buurt 17 5 Bovenkamp Buurt 3 2 1 Buurt 5 0 0 Buurt 6 0 0 Buurt 10 5 3 Buurt 11 4 5 Buurt 12 10 1 Buurt 17 3 1 perceptie overlast dealpanden (% respondenten dat aangeeft dat deze overlast vaak voorkomt) totaal meldingen overlast (per 1.000 inwoners) Bovenkampmonitor politie (incidentcode cat. 2.7.1) Bovenkamp Buurt 3 10 10 Buurt 5 3 9 Buurt 6 6 2 Buurt 10 10 6 Buurt 11 7 10 Buurt 12 11 7 Buurt 17 7 5 Bovenkamp 21 22 20 Buurt 3 38 51 41 Buurt 5 16 17 16 Buurt 6 38 29 47 Buurt 10 21 17 12 Buurt 11 15 24 23 Buurt 12 41 43 45 Buurt 17 15 16 11 4
indicator bron gemeente en buurten daarbinnen perceptie buurtoverlast totaal (indicatorscore) bewonersoordeel kwaliteit woonomgeving (rapportcijfer) Bovenkampmonitor Bovenkampmonitor feitelijke waarde vervolg tabel 1.1 2005 2006 2007 2008 Bovenkamp 3,3 3,4 3,2 Buurt 3 3,7 3,5 3,4 Buurt 5 4,3 4,5 4,5 Buurt 6 4,6 4,3 4,0 Buurt 10 3,2 3,5 3,3 Buurt 11 4,2 4,5 4,7 Buurt 12 3,4 2,8 3,1 Buurt 17 4,2 3,8 3,2 Bovenkamp 6,9 7,0 7,0 Buurt 3 6,4 6,6 6,4 Buurt 5 5,7 6,1 5,6 Buurt 6 6,1 6,4 6,6 Buurt 10 6,3 6,5 6,8 Buurt 11 6,2 5,8 5,6 Buurt 12 6,8 7,2 7,6 Buurt 17 6,1 7,0 7,3 Conclusie problematiek Op basis van de bovenstaande cijfers, bestudeerde documenten en gevoerde interviews kan het volgende worden geconcludeerd: sinds 2006 is het aantal geregistreerde incidenten van drugshandel licht gestegen; de grootste stijging heeft zich voorgedaan in de buurt Buurt 3; de drugsoverlast in het centrum van Bovenkamp is in de loop der jaren afgenomen (operatie Drugsaanpak); de verslaafden zijn er vrijwel uit het straatbeeld verdwenen; wel is er sprake van een beperkt verplaatsingseffect van drugsoverlast en criminaliteit binnen het werkgebied van politiebasiseenheid Bovenkamp Centrum/Zuid; het betreft verhoudingsgewijs geringe overlast en problematiek; betreft m.n. Buurt 13 en Buurt 14; de drugsoverlast en criminaliteit binnen het werkgebied van politiebasiseenheid Bovenkamp Noord zijn relatief wat omvangrijker (met name in Buurt 3 en Buurt 5; de sociale kwaliteit staat anno het meeste onder druk in de aandachtsbuurten Buurt 3, Buurt 5 en Buurt 11; daarnaast zijn als prioritair aan te duiden: Buurt 6, Buurt 10, Buurt 12 en Buurt 17 (ook alle vier aandachtsbuurten van de gemeente); een indicatie voor de sociale problematiek in de aandachtsbuurten is het aantal uitzettingen door corporaties: een van de Bovenkampse corporaties voert jaarlijks zo n 60 a 70 uitzettingen uit een hoog gemiddelde; redenen zijn veelal overlast in combinatie met betalingsgedrag; in totaal telt Bovenkamp zo n 12.000 corporatiewoningen, plm. 35% van de totale woningvoorraad; bij de midtermmeting van het Grote stedenbeleid in 2007 bleek Bovenkamp op indicatoren als sociale kwaliteit van de woonomgeving en aandeel hoge inkomens, verloedering, verkoopprijs eigen woning en onveiligheidsgevoel matig te presteren; gesprekpartners wijzen op de impact van het vertrek van de kartonindustrie uit het gebied: Bovenkamp is in snel tempo sociaal en economisch ontluisterd geraakt; de impact kon groot zijn door de relatief uniforme samenstelling van de beroepsbevolking; 5
gesprekspartners geven aan dat problematische groepen anno in een overlevingsmodus /- fase zitten, en dat de uitdaging voor overheden er in hoofdzaak uit bestaat deze modus te doorbreken en deze groepen te betrekken, te activeren ; het gevaar daarbij is misschien wel eerder een te veel aan zorg en aandacht (hospitaliseren) dan een tekort daaraan: de aanpak dient gericht en gedoseerd te zijn, en vooral te prikkelen en te verleiden; de aanpak van de drugsoverlast en criminaliteit was er mede op gericht Bovenkamp weer een veilig centrum te bezorgen; dit is in belangrijke mate gelukt; in de komende tijd zal het erom gaan deze uitkomsten te borgen, te institutionaliseren; in een aantal opzichten kan zonder meer gesproken worden van complicerende factoren voor de aanpak van veiligheid en leefbaarheid van Bovenkamp; tegelijk is deze situatie een effectief referentiepunt voor het traceren en vieren van, communiceren over de successen (OOV zet dan ook gericht in op communicatie over maatregelen en projecten). Dwarsverbanden van dit onderwerp met andere veiligheidsthema s/-velden: thema 1.2: fysieke woonomgeving > verloedering thema 1.3: objectieve veiligheid > criminaliteit, veelplegers thema 1.4: subjectieve veiligheid > veiligheidsgevoel thema 3.1/3.2: jeugdproblematiek > overlast, criminaliteit, drugs- en alcoholoverlast. 6
veiligheidsveld 1: veilige woon- en leefomgeving thema 1.2: fysieke kwaliteit De fysieke kwaliteit van een buurt, wijk, kern heeft logischerwijze betrekking op fysieke kenmerken van de woonomgeving, in het bijzonder de inrichting, het onderhoud en beheer van de openbare ruimte. Meest algemeen gaat het bij dit thema om de vraag: hoe staat de openbare ruimte erbij? Hoe prettig is het wonen in de buurt gegeven die fysieke kwaliteit? Aspecten zijn dan onderhoud van groen, aanpak zwerfvuil, verlichting van achterpaden e.d.. Inbreuk op de fysieke kwaliteit maken onder meer vernielingen, graffiti, zwerfvuil en andere tekenen van verloedering. Cijfers Indicatoren met betrekking tot dit veiligheidsthema zijn: indicator bron gemeente en buurten daarbinnen algemene kwaliteit woonomgeving (rapportcijfer) verloedering (0 = komt niet voor; 10 = komt zeer vaak voor) meldingen vernieling (per 1.000 inwoners) slachtofferschap vernielingen (% bewoners dat slachtoffer is geweest) Bovenkampmonitor Bovenkampmonitor politie (categorie 2.2.1) Bovenkampmonitor feitelijke waarde tabel 1.2 2005 2006 2007 2008 Bovenkamp 6,9 7,0 7,0 Buurt 3 6,4 6,6 6,4 Buurt 5 5,7 6,1 5,6 Buurt 6 6,1 6,4 6,6 Buurt 10 6,3 6,5 6,8 Buurt 11 6,2 5,8 5,6 Buurt 12 6,8 7,2 7,6 Buurt 17 6,1 7,0 7,3 Bovenkamp 5,0 5,1 5,0 Buurt 3 5,6 5,3 5,7 Buurt 5 6,4 6,8 6,4 Buurt 6 6,8 6,8 6,2 Buurt 10 5,1 5,5 5,5 Buurt 11 5,6 5,3 6,1 Buurt 12 4,9 4,5 4,1 Buurt 17 5,4 5,6 4,8 Bovenkamp 20 23 21 Buurt 3 26 30 27 Buurt 5 18 18 18 Buurt 6 26 28 26 Buurt 10 28 31 23 Buurt 11 19 19 20 Buurt 12 44 55 59 Buurt 17 25 21 19 Bovenkamp 18 16 11 Buurt 3 29 18 18 Buurt 5 23 22 27 Buurt 6 23 19 21 Buurt 10 19 17 16 Buurt 11 16 14 14 Buurt 12 13 12 9 Buurt 17 26 16 16 7
Conclusie problematiek Op basis van de bovenstaande cijfers, bestudeerde documenten en gevoerde interviews kan het volgende worden geconcludeerd: een belangrijker wordend fenomeen in verband met de kwaliteit van de woonomgeving betreft leegstand als gevolg van krimp ; dit geeft in bepaalde buurten (zoals Buurt 11 en Buurt 6) tekenen van verloedering; de kwaliteit van de buurt wordt in het minst gunstig beoordeeld in de aandachtsbuurten Buurt 3, Buurt 5 en Buurt 11 en daarnaast ook in de buurt Buurt 9; aangezien in deze laatste buurt naast dit ongunstige kwaliteitsoordeel eigenlijk alleen slachtofferschap van criminaliteit hoog scoort, lijkt er hier sprake te zijn van een verplaatsings- c.q. overloop -effect; verloedering doet zich volgens de bewoners het meeste voor in de aandachtsbuurten Buurt 3, Buurt 5, Buurt 6, Buurt 10 en Buurt 11 en daarnaast ook in de buurten Buurt 4, Buurt 7 en Buurt 18; ten aanzien van Buurt 4 lijkt om dezelfde reden als hierboven genoemd ten aanzien van Buurt 9, sprake van een verplaatsingseffect; een van de prestatieafspraken met het Rijk betreft een geringere afwijking van het slachtofferschap van vernieling in de aandachtsbuurten ten opzichte van het Bovenkamps gemiddelde; deze doelstelling is niet gehaald; vooral de buurten Buurt 5 en Buurt 6 doen het beduidend minder goed dan Bovenkamp als geheel. Dwarsverbanden met andere thema s/veiligheidsvelden: thema 1.1: sociale kwaliteit; thema 1.3: objectieve veiligheid; thema 1.4: subjectieve veiligheid thema 3.1/3.2: jeugdproblematiek en jeugd & alcohol; thema 3.3: veilig in en om de school; 8
veiligheidsveld 1: veilige woon- en leefomgeving thema 1.3: objectieve veiligheid Bij dit thema gaat om de diverse, veelvoorkomende vormen van criminaliteit in de buurt, wijk, gemeente. Soorten criminaliteit die in elk geval bepalend zijn en uitgewerkt dienen te worden in de analyse, zijn woninginbraak, voertuigcriminaliteit en geweldscriminaliteit (waaronder huiselijk geweld). Cijfers Indicatoren met betrekking tot dit veiligheidsthema zijn: indicator bron gemeente en buurten daarbinnen totaal aantal incidenten/meldingen (per 1.000 inwoners) slachtofferschap totaal (indicatorscore) meldingen woninginbraak/ diefstal uit woning (per 1.000 inwoners) slachtofferschap woninginbraak/poging (% bewoners dat slachtoffer is geweest) meldingen diefstal uit/vanaf motorvoertuigen (per 1.000 inwoners) politie (alle incidentcodes) Bovenkampmonitor politie (incidentcode 1.1.1) Bovenkampmonitor politie (incidentcode 1.2.1) feitelijke waarde tabel 1.3 2005 2006 2007 2008 Bovenkamp 251 269 255 Buurt 3 339 370 393 Buurt 5 201 198 192 Buurt 6 297 258 282 Buurt 10 370 420 306 Buurt 11 213 218 222 Buurt 12 871 1018 919 Buurt 17 205 204 198 Bovenkamp 44 41 40 Buurt 3 48 43 44 Buurt 5 51 43 48 Buurt 6 48 46 43 Buurt 10 46 41 41 Buurt 11 46 47 45 Buurt 12 39 30 25 Buurt 17 50 48 41 Bovenkamp 6 6 7 Buurt 3 8 8 10 Buurt 5 9 9 10 Buurt 6 8 7 9 Buurt 10 6 7 8 Buurt 11 5 6 11 Buurt 12 6 5 7 Buurt 17 5 9 9 Bovenkamp 9 7 8 Buurt 3 13 13 10 Buurt 5 13 13 18 Buurt 6 15 10 10 Buurt 10 10 6 7 Buurt 11 15 9 15 Buurt 12 6 4 4 Buurt 17 12 10 7 Bovenkamp 10 10 11 Buurt 3 9 11 13 Buurt 5 4 9 9 Buurt 6 7 8 8 Buurt 10 8 8 9 Buurt 11 10 8 8 Buurt 12 21 22 16 Buurt 17 7 6 9 9
indicator bron gemeente en buurten daarbinnen slachtofferschap autodelicten (% bewoners dat afgelopen jaar slachtoffer is geweest) meldingen diefstal fiets, bromfiets, snorfiets (per 1.000 inwoners) meldingen drugshandel (per 1.000 inwoners) totaal meldingen geweld, lichamelijke integriteit (per 1.000 inwoners) totaal slachtofferschap geweld en bedreiging (% bewoners dat afgelopen jaar slachtoffer is geweest) Bovenkampmonitor politie (incidentcode 1.2.3) politie (incidentcode 3.1.1) politie (incidentcode cat. 1.4 ) Bovenkampmonitor feitelijke waarde vervolg tabel 1.3 2005 2006 2007 2008 Bovenkamp 28 24 Buurt 3 31 29 Buurt 5 30 20 Buurt 6 29 24 Buurt 10 28 25 Buurt 11 28 30 Buurt 12 23 16 Buurt 17 32 30 Bovenkamp 9 6 10 Buurt 3 13 9 22 Buurt 5 6 5 7 Buurt 6 6 5 9 Buurt 10 11 7 14 Buurt 11 11 6 9 Buurt 12 40 26 42 Buurt 17 4 2 5 Bovenkamp 4 3 4 Buurt 3 4 3 8 Buurt 5 4 4 4 Buurt 6 3 3 3 Buurt 10 3 5 4 Buurt 11 6 4 2 Buurt 12 16 13 10 Buurt 17 5 3 4 Bovenkamp 25 25 25 Buurt 3 37 38 39 Buurt 5 29 26 24 Buurt 6 36 27 25 Buurt 10 32 37 31 Buurt 11 27 26 27 Buurt 12 71 86 78 Buurt 17 26 21 22 Bovenkamp 6 6 6 Buurt 3 6 13 6 Buurt 5 5 6 9 Buurt 6 5 10 9 Buurt 10 10 7 6 Buurt 11 7 13 13 Buurt 12 9 4 4 Buurt 17 9 8 7 meldingen openlijk geweld tegen personen politie (incidentcode 1.4.3) Bovenkamp 34 37 39 Buurt 3 2 4 6 Buurt 5 5 3 4 Buurt 6 3 7 3 Buurt 10 0 5 3 Buurt 11 4 2 4 Buurt 12 5 3 2 Buurt 17 1 1 1 10
indicator bron gemeente en buurten daarbinnen meldingen bedreiging (per 1.000 inwoners) meldingen moord/doodslag (incl. pogingen) meldingen moord/ doodslag (excl poging) meldingen mishandeling (per 1.000 inwoners) meldingen huiselijk geweld (zowel abs. als per 1.000 inwoners) politie (incident-code cat. 1.4.4) politie (incident-code cat. 1.4.2) politie (incident-code cat. 1.4.2) politie (incidentcode cat. 1.4.5) politie feitelijke waarde vervolg tabel 1.3 2005 2006 2007 2008 Bovenkamp 6 5 5 Buurt 3 10 5 7 Buurt 5 9 5 6 Buurt 6 7 5 4 Buurt 10 6 8 7 Buurt 11 5 4 6 Buurt 12 15 19 17 Buurt 17 7 4 5 Bovenkamp 34 37 39 Stadsregio Buurt 3 2 4 6 Buurt 5 5 3 4 Buurt 6 3 7 3 Buurt 10 0 5 3 Buurt 11 4 2 4 Buurt 12 5 3 2 Buurt 17 1 1 1 Bovenkamp 1 0 5 Bovenkamp 16 17 17 Buurt 3 23 29 28 Buurt 5 16 18 16 Buurt 6 25 19 19 Buurt 10 22 23 19 Buurt 11 20 18 18 Buurt 12 46 52 51 Buurt 17 15 16 16 Bovenkamp 666 687 551 567 7,5 6,1 6,3 Buurt 3 94 12,4 Buurt 5 41 6,8 Buurt 6 54 9,4 Buurt 10 27 5,7 Buurt 11 45 6,3 Buurt 12 37 8,2 Buurt 17 22 5,2 Conclusie problematiek Op basis van de bovenstaande cijfers, bestudeerde documenten en gevoerde interviews kan het volgende worden geconcludeerd: in de periode 2006 2008 is op Bovenkampse schaal sprake van een toename van het aantal (bij de politie gemelde) incidenten van woninginbraak, diefstal uit/vanaf motorvoertuigen en diefstal fiets/scooter); de stijging is telkens in vrijwel alle aandachtsbuurten aan de orde; een door 11
gesprekspartners geopperde verklaring hiervoor is het na verloop van tijd weer vrijkomen van veelplegers; ook het aantal meldingen van drugshandel neemt toe in de periode 2006 2008, vooral in Buurt 3; in deze buurt neemt ook het aantal meldingen van drugsoverlast sterk toe in de periode 2006 2008 (zie paragraaf 1.1); in Buurt 17 neemt de perceptie van drugsoverlast (Bovenkampmonitor) relatief sterk toe in ten opzichte van 2007; dit kan samenhangen met de komst van het nieuwe Opvanghuis in deze buurt en het verzet dat daartegen bstond onder bewoners: mogelijk dat bewoners daardoor extra alert zijn op drugsoverlast; in Buurt 3 en Buurt 11 ervaren bewoners de meeste overlast van dealpanden; opvallend is de omvang van de geregistreerde criminaliteit in Buurt 3: het centrum kent weliswaar meer incidenten per 1.000 inwoners maar Buurt 3 scoort daarna (veel) hoger dan de andere aandachtsbuurten; de genoemde stijging op vermogensdelicten is ook nadrukkelijk aan de orde in Buurt 3; met name op de delicten diefstal uit/vanaf motorvoertuigen en diefstal fiets/scooter kent Buurt 3 meer incidenten dan de andere buurten; daarnaast kent Buurt 3 consequent een hoog aantal geweldsincidenten; Buurt 5 heeft wat betreft slachtofferschap vooral te maken met relatief veel woninginbraak (dit blijkt zowel uit de politieregistratie als uit de Bovenkampmonitor); in Buurt 6 valt vooral de stijging van het aantal woninginbraken en van diefstal fiets/scooter op; mogelijke oorzaak: in 2008/ is versneld gestart met uithuizing van de flats aan de Bootstraat; drie van de vier flats worden in 2010/2011 gesloopt; hierdoor is sprake van leegstand (een flat staat al helemaal leeg); Buurt 10 scoort op de meeste indicatoren relatief laag (dus gunstig), behalve op het totaal aantal incidenten (dit kan duiden op een relatief hoge meldingsbereidheid) en op het aantal incidenten van mishandeling; Buurt 11 heeft te maken met een forse stijging van het aantal woninginbraken en diefstal fiets/scooter; het slachtofferschap van geweld en bedreiging is in veruit het hoogste in Buurt 11; Bovenkamp Centrum scoort op de meeste indicatoren het ongunstigst van alle buurten (te verklaren vanuit de centrumfunctie in diverse opzichten) maar trekt vooral de aandacht door de gunstige trend op de meeste indicatoren (met uitzondering van diefstal fiets/scooter); Ten aanzien van Buurt 17 valt de stijging van het aantal incidenten diefstal uit/vanaf motorvoertuigen op; daarnaast stijgt zoals gezegd de perceptie van drugsoverlast in deze buurt in (mogelijk ten gevolge van de komst van het derde Opvanghuis in deze buurt); op de meeste andere indicatoren doet Buurt 17 het wat beter dan andere aandachtsbuurten; Kwantitatieve prestatieafspraken met het Rijk in het kader van GSB III betreffen o.m.: een geringere afwijking in van het slachtofferschap van woninginbraak en geweld in de aandachtsbuurten ten opzichte van het Bovenkamps gemiddelde dan in 2003; gemiddeld genomen zijn deze doelstellingen dus gehaald; buurten die echter achterblijven wat betreft woninginbraak zijn vooral Buurt 5 en Buurt 11; wat betreft geweld blijft vooral Buurt 11 achter. Dwarsverbanden met andere thema s/veiligheidsvelden: thema 1.1: sociale kwaliteit; thema 1.2: fysieke kwaliteit; thema 1.4: subjectieve veiligheid; thema 3.1/3.2: jeugdproblematiek en jeugd & alcohol. 12
veiligheidsveld 1: veilige woon- en leefomgeving thema 1.4: subjectieve veiligheid Hier gaat het om het algemene veiligheidsgevoel van bewoners (hoe vaak voelt men zich onveilig, in hoeverre mijdt men bepaalde plekken in de gemeente e.d.) en daarnaast eventueel om het veiligheidsgevoel van bewoners op bepaalde plekken binnen de gemeente (station, winkelgebied, uitgaansgebied, e.d.). Cijfers Indicatoren met betrekking tot dit veiligheidsthema zijn: indicator bron gemeente en buurten daarbinnen onveiligheidsgevoel perceptie dreiging Bovenkampmonitor Bovenkampmonitor feitelijke waarde tabel 1.4 2005 2006 2007 2008 Bovenkamp 45 40 41 Buurt 3 45 52 54 Buurt 5 50 54 57 Buurt 6 56 51 52 Buurt 10 54 45 43 Buurt 11 55 52 56 Buurt 12 58 41 36 Buurt 17 61 43 40 Bovenkamp 1,7 1,6 1,5 Buurt 3 2,2 2,4 2,1 Buurt 5 1,8 2,2 2,4 Buurt 6 2,3 2,6 1,9 Buurt 10 2,6 2,3 2,0 Buurt 11 2,1 2,4 2,9 Buurt 12 3,8 2,5 2,2 Buurt 17 2,9 2,8 1,7 Conclusie problematiek Op basis van de bovenstaande cijfers, bestudeerde documenten en gevoerde interviews kan het volgende worden geconcludeerd: de positieve ontwikkeling ten aanzien van het onveiligheidsgevoel heeft zich na 2007 niet doorgezet; in is sprake van een lichte stijging ten opzichte van 2007 van het onveiligheidsgevoel; dit doet zich op buurtniveau voor in Buurt 3, Buurt 5, Buurt 6 en Buurt 11; de doelstelling zoals geformuleerd in de kadernota integrale veiligheid 2005 (score plm. gemiddelde van G27) wordt zodoende (waarschijnlijk) niet bereikt; het meest onveilig voelen zich de inwoners van Buurt 5 en Buurt 11; een van de prestatieafspraken met het Rijk in het kader van GSB III had betrekking op de een maximale (ongunstige) afwijking van de aandachtsbuurten ten opzichte van het Bovenkamps 13
gemiddelde wat betreft veiligheidsgevoel; deze doelstelling is gemiddeld genomen gehaald; vooral de buurten Buurt 3, Buurt 5 en Buurt 11 blijven echter achter. Dwarsverbanden met andere thema s/veiligheidsvelden: thema 1.1: sociale kwaliteit; thema 1.2: fysieke kwaliteit; thema 1.3: objectieve veiligheid; thema 3.1/3.2: jeugdproblematiek en jeugd & alcohol. 14
veiligheidsveld 1: veilige woon- en leefomgeving thema 1.1 t/m 1.4: veiligheidsindex In de veiligheidsindex op de volgende pagina zijn de scores van de 19 buurten van Bovenkamp op zeven kernindicatoren weergegeven, te weten: 1. algemene kwaliteit van de buurt; 2. drugoverlast en daaraan gerelateerde verschijnselen; 3. geweldpleging; 4. criminaliteit; 5. jeugdoverlast; 6. criminaliteit/slachtofferschap totaal; 7. subjectieve veiligheid. Een grijze markering duidt op een relatief ongunstige score van betreffende buurt op betreffende indicator, vergeleken met scores van andere buurten en Bovenkamp als geheel én in vergelijking met scores in het verleden; een zwarte markering duidt op een relatief zeer ongunstige score van betreffende buurt op betreffende indicator. De onderliggende gegevens zijn in voorgaande paragrafen gepresenteerd (met uitzondering van de gegevens met betrekking tot jeugd; zie daarvoor hoofdstuk 3 van deze rapportage); de gegevens zijn afkomstig uit de politieregistratie en de Bovenkampmonitor. 15
1 buurt Perceptie algemene kwaliteit woonomgeving Burengerucht (relatieproblemen) Incidenten overlast Perceptie buurtoverlast Perceptie verloedering Incidenten overlast gestoord persoon Incidenten overlast drugs Incidenten drugshandel Perceptie drugsoverlast Perceptie overlast straatprostitutie Perceptie overlast dealpanden 07 Incidenten overlast zwerver Perceptie op straat lastig gevallen worden Perceptie dronken mensen Perceptie dreiging Incidenten bezit vuurwapens Incidenten bezit overige wapens Incidenten openlijk geweld (persoon) Incidenten mishandeling Incidenten lichamelijke integriteit Slachtofferschap geweld Incidenten moord, doodslag Incidenten diefstal uit/inbraak in woning Slachtofferschap woninginbraak Incidenten diefstal uit/vanaf motorvoertuigen Slachtofferschap autodelicten Incidenten diefstal van brom-, snor-, fietsen Perceptie overlast jongeren Incidenten overlast jeugd Frequentie inzet politie ivm project overlast jeugd Slachtofferschap vernieling Incidenten vandalisme/baldadigheid Incidenten vernieling cq. zaakbeschadiging Slachtofferschap totaal Incidenten alle resultaatgebieden Onveiligheidsgevoel algemene kwaliteit van de buurt drugsoverlast en daaraan gerelateerde verschijnselen 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 geweldpleging criminaliteit jeugdoverlast crim. totaal subj. veilig heid
Nadere analyse van de indicaties zoals weergegeven in de index, in combinatie met informatie uit documentenstudie en interviews, leidt tot de volgende indeling van de 19 Bovenkampse buurten wat betreft mate van prioriteit uit oogpunt van veiligheid en leefbaarheid. buurt 1 Buurt 1 belangrijkste aantastingen van veiligheid en leefbaarheid > drugsoverlast > vermogenscriminaliteit/slachtofferschap > jeugdoverlast categorisering buurten topprioriteigebieden prioritair aandachts- 2? 2 Buurt 2-3 Buurt 3 > sociale problematiek/geweldpleging > drugsoverlast > vermogenscriminaliteit/slachtofferschap > jeugdoverlast 4 Buurt 4 > vermogenscriminaliteit/slachtofferschap > sociale problematiek/geweldpleging > drugsoverlast 5 Buurt 5 > vermogenscriminaliteit/slachtofferschap > jeugdoverlast 6 Buurt 6 > sociale problematiek/geweldpleging > vermogenscriminaliteit/slachtofferschap > jeugdoverlast 7 Buurt 7-8 Buurt 8-9 Buurt 9-10 Buurt 10 > geweldpleging > relatief hoge meldingsbereidheid > sociale problematiek/geweldpleging 11 Buurt 11 > drugsoverlast > vermogenscriminaliteit/slachtofferschap > jeugdoverlast > drugsoverlast 12 Buurt 12 > geweldpleging > vermogenscriminaliteit 13 Buurt 13 > vermogenscriminaliteit/slachtofferschap 14 Buurt 14 > vermogenscriminaliteit/slachtofferschap 15 Buurt 15-16 Buurt 16-17 Buurt 17 > drugsoverlast 18 Buurt 18 19 Buurt 19 Geconstateerd kan worden dat de huidige verscherpte aandacht van de gemeente en partners op Buurt 5 en Buurt 11 aansluit op de feitelijke leefbaarheids- en veiligheidssituatie in deze buurten. 2 Met aandachtsgebieden wordt bedoeld: buurten waar in principe weinig interne sociale en veiligheidsproblematiek lijkt te zijn is maar zich wel specifieke vormen van slachtofferschap en drugsoverlast voordoen; in deze buurten zou in theorie sprake kunnen zijn van verplaatsingseffect vanuit naastgelegen buurten; daderanalyse kan dit aan het licht brengen. 17
Ook de voortzetting van de aanpak c.q. borging van hetgeen bereikt is in Buurt 6 en Bovenkamp Centrum sluit aan op de resultaten van de veiligheidsindex: sprake is van een positieve tendens in deze buurten uitdaging is die te borgen, te institutionaliseren. Ten aanzien van Buurt 10 en Buurt 17 voert de gemeente een minder intensieve aanpak dan in Buurt 5 en Buurt 6; dit sluit aan op de resultaten van de veiligheidsindex. Verscherping van de aanpak lijkt wenselijk voor Buurt 3: deze buurt doet het in veel opzichten minder goed dan andere aandachtsbuurten, en dat gedurende een langere periode. De buurt is hier gerangschikt onder topprioriteit. 18